Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 września 2020r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący : SSO Monika Świerad

Protokolant : st. sekr. sąd. Ewa Rusnarczyk

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2020 r. w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z powództwa P. Z. z/s we W.

przeciwko E. M.

o zapłatę

I.  odmawia odrzucenia pozwu,

II.  zasądza od pozwanej E. M. na rzecz strony powodowej P. Z. we W. kwotę 83.612,53 zł (osiemdziesiąt trzy tysiące, sześćset dwanaście złotych, 53/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 marca 2020r. do dnia zapłaty z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanej E. M. do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu położonego w miejscowości N., dla którego Sąd Rejonowy w Nowym Sączu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...),

III.  zasądza od pozwanej E. M. na rzecz strony pozwanej P. Z. we W. kwotę 9.598 zł ( dziewięć tysięcy pięćset dziewięćdziesiąt osiem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

SSO Monika Świerad

I C 406/20

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 28.09.2020 roku

Pozwem inicjującym niniejsze postępowanie strona powodowa P. Z. we W. domagała się zasądzenia na jej rzecz od pozwanej E. M. kwoty 83.612,53 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanej do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu położonego w miejscowości N., dla którego Sąd Rejonowy w Nowym Sączu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...), wniosła też o zasądzenie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa prawnego i opłaty od pełnomocnictwa wraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty (k.1-3).

Motywując pozew strona powodowa podniosła, że kieruje swoje roszczenie w stosunku do pozwanej jako właściciela obciążonej hipotecznie nieruchomości. Zatem opiera swoje żądania powołując się wyłącznie na odpowiedzialność rzeczową pozwanej zgodnie z treścią art. 65 ust. 1 ukwh. W zakończonym postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Nowym do sygn. i C 405/16 wierzyciel pierwotny opierał swoje roszczenie powołując się wyłącznie na odpowiedzialność osobistą pozwanej jako spadkobiercy M. M. (1). W realiach niniejszej sprawy zastosowanie znajdzie przepis art. 74 ukwh, zgodnie z którym „wierzyciel hipoteczny może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości obciążonej hipoteką, bez względu na ograniczenia odpowiedzialności dłużnika wynikające z prawa spadkowego”. Wysokość dochodzonego roszczenia znajduje potwierdzenie w powołanym wyżej wyroku Sądu Okręgowego. W tym wyroku od pozwanej E. M. na rzecz wierzyciela pierwotnego Bank (...) S.A. zasądzono kwotę 119.932,97 zł z odsetkami za opóźnienie od dnia 07.04.2016 r. do dnia zapłaty z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanych do wartości czynnej majątku spadkowego po M. M. (1). W toku postępowania egzekucyjnego ograniczono wartość czynną majątku spadkowego po M. M. (1) do kwoty 46 460,72 zł. Wyegzekwowano całość ograniczonego roszczenia. W związku z powyższym strona powodowa dochodzi kwoty 83 612,53 zł, która stanowi pozostały do spłaty kapitał kredytu. Tytuł wykonawczy stanowi również istotny dowód potwierdzający zasadność roszczeń Funduszu w aspekcie istnienia zobowiązania, wysokości roszczenia oraz jego wymagalności. Jako datę wymagalności roszczenia strona powodowa wskazała dzień 30.03.2016 r. Zgodnie z ustaleniami Sądu Okręgowego w Nowym Sączu, sygn. akt I C 405/16 był to dzień następujący po upływie 14 dni od dnia, w którym doręczono wezwanie do zapłaty. Z uwagi na istniejącą odpowiedzialność rzeczową pozwanej i treść przepisu art. 77 ukwh, niniejsze powództwo zasługuje na uwzględnienie pomimo upływu terminu przedawnienia.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 25.03.2020 roku sygn. I Nc 34/20 tut Sąd nakazał pozwanej E. M. aby w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłaciła na rzecz powodowego Funduszu kwotę 83.612,53 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu tj. 12

marca 2020r. do dnia zapłaty z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanej E. M. do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu położonego w miejscowości N., dla którego Sąd Rejonowy w Nowym Sączu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...), nadto kwotę 7.798 zł wraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od uprawomocnienia się nakazu do dnia zapłaty -k.84.

Pozwana zastępowana przez profesjonalnego pełnomocnika w terminie wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, domagając się odrzucenia pozwu na zasadzie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. z uwagi na powagę rzeczy osądzonej i zasądzenie od Funduszu na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa według norm przepisanych (k.92-94). Pozwana zaznaczyła, że roszczenie dochodzone pozwem zostało objęte prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 29.05.2017 r., sygn. I C 405/16, a co za tym idzie sprawa o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami została już prawomocnie osądzona. Fakt objęcia prawomocnym wyrokiem sądowym roszczenia dochodzonego pozwem w niniejszej sprawie potwierdziła sama strona powodowa w uzasadnieniu pozwu, wskazując, że dochodzi kwoty 83.612,53 zł, która stanowi pozostały do spłaty kapitał kredytu. To prowadzi do wniosku, że w niniejszej sprawie występuje negatywna przesłanka procesowa w postaci powagi rzeczy osądzonej, dlatego powództwo winno zostać odrzucone. W świetle art. 366 kpc pozew w zakresie kwoty 83.612,53 zł dotyczy zapłaty roszczenia, które w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia w wyroku Sądu z dnia 29.05.2017 r., sygn. I C 405/16. Pozwem inicjującym postępowanie w tamtej sprawie pierwotny wierzyciel Bank (...) S. A. w W. domagał się od pozwanych E. M. i M. M. (2) solidarnego zasądzenia kwoty 119.932,97 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 kwietnia 2016r. do dnia zapłaty. Podstawą roszczenia wierzyciela pierwotnego w tej sprawie była umowa kredytu z dnia 27 marca 2013 roku zawarta przez zmarłego syna pozwanej M. M. (1), dokładnie ta sama umowa, z której powód wywodzi swoje roszczenie w niniejszej sprawie. Wierzyciel pierwotny nie skorzystał z uprawnienia do zaskarżenia powyższego rozstrzygnięcia Sądu w drodze apelacji, a co za tym idzie stało się ono prawomocne. Całość ograniczonego roszczenia została w postępowaniu egzekucyjnym wyegzekwowana. Oczywiście ograniczenie roszczenia do wartości czynnej majątku spadkowego nie było korzystne z punktu widzenia wierzyciela, w którego interesie jest doprowadzenie do stanu pozwalającego na pełne zaspokojenie swojej wierzytelności. Fakt, iż wierzyciel pierwotny nie skorzystał z uprawnienia do zaskarżenia w drodze apelacji niekorzystnego dla siebie wyroku, nie może jednak powodować negatywnych konsekwencji dla pozwanej. Wyrok w sprawie I C 405/16 jest wiążący dla następcy prawnego wierzyciela pierwotnego, ponieważ wchodzi on na miejsce dotychczasowego wierzyciela, a wierzytelność przechodzi w takim kształcie jak przysługiwała poprzednikowi. Podsumowując powaga rzeczy osadzonej obejmuje oprócz samych stron w zakończonym postępowaniu, także ich następców prawnych.

W piśmie z dnia 8.07.2020 roku- k. 104-107 strona powodowa podtrzymała swoją argumentację i podstawę prawną powództwa. Jej zdaniem podniesiony przez pozwaną zarzut powagi rzeczy osądzonej jako podstawy do odrzucenia pozwu jest bezzasadny. Pozwana nie kwestionuje istnienia roszczenia, jego wymagalności oraz wysokości, jak również okoliczności dotyczących ustanowionego zabezpieczenia hipotecznego i związaną z nim swoją odpowiedzialnością rzeczową. Fundusz podkreślił, że w pozwie wniósł o zasądzenie żądanej kwoty z jednoczesnym ograniczeniem odpowiedzialności E. M. do przysługującego jej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu położonego w miejscowości N., obj KW nr (...). W treści pozwu wyraźnie wskazano, że Fundusz opiera swoje żądania powołując się wyłącznie na odpowiedzialność rzeczową pozwanej zgodnie z art. 65 ust. 1 ukwh. Natomiast z wyroku Sądu Okręgowego do sygn. akt I C 405/16 wskazana w nim kwota została zasądzona z uwagi na to, że pozwana E. M. była spadkobiercą po zmarłym M. M. (1), a więc została oparta na jej odpowiedzialności osobistej. Pozwana E. M. jest zarówno dłużnikiem osobistym - jako spadkobierca po zmarłym M. M. (1), jak również dłużnikiem rzeczowym jako osoba, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu obj. kw nr (...). Powództwo więc w zakresie odpowiedzialności osobistej nie byłoby zasadne, gdyż żądanie w tym przedmiocie zostało prawomocnie rozstrzygnięte wskazywanym wyrokiem, natomiast w zakresie odpowiedzialności rzeczowej nie było przedmiotem rozpoznania Sądu, więc należy uznać je za uzasadnione. W niniejszej sprawie podstawa faktyczna i prawna żądania jest całkowicie odmienna niż w sprawie rozstrzygniętej wyrokiem do sygn. akt I C 405/16. Świadczy o tym już sentencja orzeczenia, z której wynika ograniczenie odpowiedzialności pozwanej do wartości czynnej majątku spadkowego po M. M. (1), jak również uzasadnienie tego rozstrzygnięcia, w którym odwoływano się wyłącznie do odpowiedzialności osobistej pozwanej, jako spadkobiercy. Nie ma tam żadnej wzmianki o odpowiedzialności rzeczowej E. M.. W uzasadnieniu pozwu natomiast wprost zaznaczono, że to odpowiedzialność rzeczowa jest podstawą żądania oraz przywołano przepis art. 74 ukwh. Ograniczenie odpowiedzialności do wartości czynnej spadku znajduje zastosowanie wyłącznie w zakresie odpowiedzialności osobistej z pozostałych - poza nieruchomością zabezpieczeniem hipotecznym składników majątku wchodzących w skład masy spadkowej. Stan czynny spadku pozostaje zupełnie irrelewantny w zakresie odpowiedzialności rzeczowej pozwanej. Potwierdza to więc, że podstawa, zakres i rodzaj odpowiedzialności w przypadku żądania objętego pozwem oraz rozstrzygniętego wyżej wskazanym wyrokiem nie są tożsame.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27.03.2013 r. M. M. (1) zawarł z wierzycielem pierwotnym Bank (...) S.A. umowę złotowego, mieszkaniowego kredytu hipotecznego nr (...). Kredytobiorcy udostępniono kwotę 122.400,00 zł na warunkach szczegółowo opisanych w umowie. Zabezpieczenie spłaty zobowiązania kredytowego w świetle par 3 umowy kredytowej stanowiła hipoteka umowna w kwocie 244.800 zł na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu położonego w miejscowości N., dla której Sąd Rejonowy w Nowym Sączu VI Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą nr (...).

(dowód: umowa kredytu z dnia 27.03.2013 r. k. 10-21)

M. M. (1) przestał wywiązywać się ze spłaty zadłużenia bowiem w dniu 11 maja 2013r. zmarł.

(dowód: odpis wyroku z uzasadnieniem w sprawie I C 405/16 k. 24-29, dokumenty w aktach I C 405/16)

W dniu 8 listopada 2013r. w kancelarii notarialnej w N. przed notariuszem B. C. E. M. i M. M. (2) rodzice i spadkobiercy ustawowi M. M. (1) złożyli oświadczenie o przyjęciu spadku po synu z dobrodziejstwem inwentarza.

(dowód: odpis wyroku z uzasadnieniem w sprawie I C 405/16 k. 24-29, dokumenty w aktach I C 405/16)

W dniu 9 czerwca 2014 roku Komornik Skarbowy Urzędu Skarbowego w N. dokonał spisu inwentarza po zmarłym M. M. (1) i ustalił, że stan czynny spadku to nieruchomość stanowiąca mieszkanie przy ulicy (...) w N. o wartości 169.260,21 i 37,20 zł na rachunku (...) SA. Natomiast stan bierny to zadłużenie z Banku (...) SA na kwotę 122.836,49 zł.

(dowód: odpis wyroku z uzasadnieniem w sprawie I C 405/16 k. 24-29, dokumenty w aktach I C 405/16)

Wobec braku spłaty zadłużenia Bank w piśmie z dnia 14 marca 2016r. wezwał E. M. i M. M. (2) do zapłaty kwoty zadłużenia w wysokości 119.932,97 zł. W piśmie tym poinformował ich, że w terminie 14 dni należy dokonać spłaty, ewentualnie można złożyć wniosek o restrukturyzację zadłużenia, bowiem w przeciwnym wypadku, Bank skieruje sprawę na drogę postępowania sądowego. Obydwa wezwania odebrała w dniu 16 marca 2016r. E. M. pomimo, że była już po rozwodzie z M. M. (2), który z nią również nie mieszkał.

(dowód: odpis wyroku z uzasadnieniem w sprawie I C 405/16 k. 24-29, dokumenty w aktach I C 405/16)

Bank w dniu 7 kwietnia 2016r. wystawił wyciąg z ksiąg banku nr (...), z którego wynika, iż kwota zadłużenia to kapitał w kwocie 119.932,97 zł, od której należy liczyć odsetki od dnia 7 kwietnia 2016r.

(dowód: wyciąg z ksiąg rachunkowych banku k.30)

W 2016 roku Bank (...) SA. w W. wystąpił na drogę sądową, domagając się od pozwanych E. M., M. M. (2) solidarnego zasądzenia kwoty 119.932,97 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 kwietnia 2016r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów postępowania, powołując się na zawartą w dniu 27 marca 2013 r. z M. M. (1) umowę złotowego mieszkalnego kredytu hipotecznego na kwotę 122.400 zł. Pozwana E. M. w odpowiedzi na pozew uznała roszczenie Banku w stosunku do swojej osoby. Pozwany M. M. (2) ostatecznie podał, że uznaje powództwo.

Wyrokiem z dnia 29.05.2017 roku Sąd Okręgowy w Nowym Sączu I Wydział Cywilny w sprawie do sygn. I C 405/16 zasądził na rzecz Banku (...) S.A. w W. solidarnie od pozwanych E. M. i M. M. (2) kwotę 119.932,97 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 kwietnia 2016r. do dnia zapłaty z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanych do wartości czynnej majątku spadkowego po M. M. (1) (pkt I wyroku) oraz kwotę 8.200 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (pkt II wyroku), a wyrokowi nadał rygor natychmiastowej wykonalności (pkt III wyroku).

Sąd uznał, że powództwo należało uwzględnić w całości, bo Bank wywodził swoje uprawniania do zapłaty z umowy kredytowej. Wskazał, że E. i M. M. (2) jako spadkobiercy M. M. (1) przejęli jego zobowiązania. Uznali też powództwo w całości co oznaczało, że nie kwestionowali oddania środków do dyspozycji kredytobiorcy, ich wysokości i swojego obowiązku jako spadkobierców do zwrotu kredytu. Nie kwestionowali również żądanych w pozwie odsetek. Sąd był związany uznaniem powództwa. Sąd podkreślił, że w oparciu o art. 1034§3 k.c. spadkobiercy M. M. (1), do momentu działu spadku po zmarłym odpowiadają za jego obowiązania solidarnie. Jednak z uwagi na fakt, iż przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza, w oparciu o treść art. 319 kpc zaostrzono w wyroku, iż ich odpowiedzialność ogranicza się do wartości czynnej majątku spadkowego po zmarłym.

(dowód: odpis wyroku z uzasadnieniem w sprawie I C 405/16 k. 24-29, dokumenty w aktach I C 405/16)

Postanowieniem z dnia 7.02.2018 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Nowym Sączu N. Z. z wyniku wniosku Banku (...) SA prowadziła postępowanie egzekucyjne do sygn. I Km(...) w którym ograniczyła kwotę dochodzonego przez wierzyciela roszczenia do 46.460,72 zł jako wartości czynnej majątku spadkowego po zmarłym M. M. (1).

(dowód: postanowienie komornika z dnia 7.02.2018 roku k. 31)

Kwotę 46.460,72 zł od spadkobierców zmarłego M. M. (1) wyegzekwowano w całości.

(okoliczność niesporna)

Wierzytelność z umowy kredytu z dnia 27.03.2013 roku w wysokości 87.835,87 jako całkowita zaległość ( kapitał 83.612,53 zł ) została scedowana przez wierzyciela pierwotnego Bank (...) S.A. na stronę powodową, na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 14.12.2018 r.

(dowód: umowa przelewu wierzytelności wraz z wyciągiem z wykazu wierzytelności oraz z oświadczeniem o zapłacie ceny k.32-80)

Aktualnie pozwana E. M. jest wpisana w dziale II KW (...) jako właściciel lokalu mieszkalnego. W dziale IV tej KW wpisana jest hipoteka umowna w kwocie 244.800 zł wynikająca z umowy kredytowej z dnia 27.03.2013 roku na rzecz strony powodowej.

(dowód: odpis zwykły księgi wieczystej (...) k.22-23, informacje aktualne na portalu Elektroniczne Księgi Wieczyste - Ministerstwo Sprawiedliwościekw.ms.gov.pl)

Powodowy Fundusz pismem z dnia 17.01.2020 roku wezwał pozwaną do dobrowolnego spełnienia świadczenia w wysokości 88.099,74 zł w związku z ustanowionym zabezpieczeniem hipotecznym.

(dowód :przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 81)

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie niekwestionowanych dokumentów przedłożonych przez stronę powodową i zalegających w aktach związkowych.

Sąd zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności odnosząc się do zarzutu pozwanej co do powagi rzeczy osądzonej, to zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie, dlatego w punkcie I sentencji wyroku odmówiono odrzucenia pozwu.

Zgodnie z art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd odrzuci pozew jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona.

Zgodnie z art. 366 k.p.c. wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko, co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia. Natomiast zgodnie z art. 187 § 1 k.p.c. w zw. z art. 321 § 1 i art. 325 k.p.c. przedmiot rozstrzygnięcia wynika z określonego przez powoda w pozwie żądania, przytoczonych okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, według stanu na dzień wyrokowania oraz wskazanej przez sąd podstawy prawnej rozstrzygnięcia. I jedynie w tych ramach można mówić o przedmiocie sporu i rozstrzygnięcia oraz badać kwestię powagi rzeczy osądzonej, powodującą konieczność odrzucenia pozwu na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.

W literaturze odróżnia się prawomocność materialną wyroku, przez którą należy rozumieć moc wiążącą orzeczenia prawomocnego formalnie, od powagi rzeczy osądzonej, przez którą rozumie się rozstrzygnięcie, co do istoty sprawy zawarte w prawomocnym wyroku. Przeważa stanowisko traktujące prawomocność materialną, jako kategorię nadrzędną, mającą aspekt pozytywny w postaci mocy wiążącej i aspekt negatywny stanowiący przeszkodę do wytoczenia powództwa o to samo roszczenie.

Powaga rzeczy osądzonej przysługująca prawomocnym wyrokom sądowym posiada granice podmiotowe i przedmiotowe. Granice podmiotowe odnoszą się do stron procesu, natomiast granice przedmiotowe dotyczą dochodzonych roszczeń i wydanych, co do nich rozstrzygnięć sądu. Powaga rzeczy osądzonej odnosi się tylko do roszczenia dochodzonego w procesie, a więc do żądania i jego podstawy faktycznej oraz prawnej i w takiej postaci, jaką to roszczenie miało, jako przedmiot rozstrzygnięcia sądu. Tożsamość przedmiotów rozstrzygnięcia (roszczeń) występuje tylko wtedy, gdy żądania obu pozwów i ich podstawy są takie same i zmierzają do tego samego celu. Decyduje w tym wypadku stan faktyczny, jaki istniał w chwili zamknięcia rozprawy. Dla tożsamości roszczeń konieczna jest tożsamość podstawy faktycznej i prawnej, czyli normy prawnej roszczenia. W rozumieniu art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. tożsamość roszczeń zachodzi jedynie wówczas, gdy identyczne są nie tylko podmioty, przedmiot, ale i podstawa prawna roszczenia, przy czym przesłanki te muszą być spełnione kumulatywnie (porównaj między innymi postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 1971 r. II CZ 59/71, OSNC 1971/12/226, uchwałę tego Sądu z dnia 21 listopada 2013 r. III CZP 67/13, OSNC 2014/7-8/73 oraz wyroki z dnia 15 listopada 2012 r. V CSK 541/11 i z dnia 10 października 2014 r. III CSK 279/13, niepubl.).

Zgodnie z art. 366 k.p.c. z powagi rzeczy osądzonej korzysta tylko sentencja prawomocnego wyroku, jednak w orzecznictwie przyjmuje się, że istotne są także motywy rozstrzygnięcia, szczególnie w razie oddalenia powództwa, dla określenia granic przedmiotu rozstrzygnięcia, a tym samym granic powagi rzeczy osądzonej. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 października 2005 r. I CK 217/05 (niepubl.), przedmiotem rozstrzygnięcia jest tylko roszczenie w takiej postaci, w jakiej zostało sformułowane przez powoda i powagę rzeczy osądzonej ma tylko zawarte w sentencji wyroku rozstrzygnięcie tego roszczenia. Jeżeli powództwo zostało oddalone i treść rozstrzygnięcia nie wynika z samej sentencji, należy sięgnąć do uzasadnienia celem ustalenia treści rozstrzygnięcia a tym samym granic powagi rzeczy osądzonej, która obejmuje tylko to roszczenie, które zgłosił powód i o którym rozstrzygnął sąd: w zakresie podmiotowym i przedmiotowym, obejmującym określoną podstawę faktyczną i prawną.

Należy podkreślić, że wbrew twierdzeniom pozwanej w niniejszej sprawie nie występuje - decydująca dla oceny powagi rzeczy osądzonej - tożsamość podstaw prawnych i faktycznych dochodzonych roszczeń a przez to tożsamość przedmiotu rozpoznania. W sprawie I C 405/16 poprzednik prawny powoda dochodził zapłaty od E. i M. M. (2) wywodząc ich odpowiedzialność z spadkobrania po zmarłym synu M. M. (1). E. i M. M. (2) na podstawie art. 922 k.c. przyjmując spadek po zmarłym synu weszli w ogół praw i obowiązków zmarłego z ograniczeniem ich odpowiedzialności do wartości czynnej spadku, bo przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Przy czym jak jednoznacznie wynika z uzasadnienia wyroku w sprawie I C 405/16 podstawą prawną powództwa było zobowiązanie zmarłego M. M. (1) wynikające z umowy złotowego, mieszkaniowego kredytu hipotecznego nr (...) z dnia 27.03.2013 roku. Jak wskazał Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku do I C 405/16 E. i M. M. (2) przejęli to zobowiązanie kredytowe jako spadkobiercy ustawowi zmarłego syna. W myśl art. 922 § 1 kc prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi czwartej Kodeksu cywilnego.

Natomiast powództwo w niniejszej sprawie powodowy Fundusz opiera na odpowiedzialności rzeczowej pozwanej wynikającej z zabezpieczenia hipotecznego, obciążającego nieruchomość jej własności. Fundusz wprost w pozwie wskazał, że odpowiedniość pozwanej wynika z art. 65 ust 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Oczywiście w uzasadnieniu pozwu Fundusz odwołał się do umowy kredytu zawartej przez pierwotnego wierzyciela ze zmarłym i zapadłego w sprawie I C 405/16 wyroku, ale tylko w kontekście wysokości dochodzonej wierzytelności, która została ograniczona do kwoty 83.612,53 zł jako różnica wynikająca z zasądzonej w wyroku do sprawy I C 405/16 kwoty 119.932,97 zł i wyegzekwowanej od następców pranych zmarłego kwoty 46.460,72 zł. Powyższe nie świadczy jednak o tym, że powodowy Fundusz opiera swoje roszczenia na odpowiedzialności osobistej dłużnika kredytowego- spadkobierców po nim. Należy podkreślić, że odpowiedzialność rzeczowa z hipoteki jest niezależna od odpowiedniości osobistej dłużnika. Dłużnik rzeczowy odpowiada jedynie określoną rzeczą. SN w orzeczeniu z dnia 15.04.2015 roku IV CSK 434/14 stwierdził, że jeżeli inna jest podstawa faktyczna i prawna rozstrzygnięcia sądu, niż podstawa faktyczna i prawna wskazana i poddana pod osąd w drugiej sprawie, to nie ma powagi rzeczy osądzonej.

Zakres przedmiotowy powagi rzeczy osądzonej, oceniany na podstawie art. 366 k.p.c. sprzeciwiał się wobec powyższego uznaniu, że sprawa o to samo roszczenie została już pomiędzy stronami prawomocnie osądzona, co implikowało brak podstaw do odrzucenia pozwu.

W tym stanie rzeczy na zasadzie powołanych przepisów odmówiono odrzucenia pozwu.

Powództwo Funduszu Sąd należało uwzględnić , bowiem było uzasadnione co do zasady i wysokości. Pozwana w tym przedmiocie nie zgłosiła żadnych zastrzeżeń.

Strona powodowa wywodziła swoje żądanie wobec pozwanej z obciążającej jej nieruchomość obj KW (...) hipoteki umownej na sumę 244,800 zł, powołując się na treść wpisów w w/w Kw, przy czym strona powodowa ograniczyła żądanie do kwoty 83.612,53 zł, podkreślając, że w sprawie I C 405/16 wierzytelność pierwotnego wierzyciela tj Banku z umowy kredytu Sąd określił na kwotę 119.932,97 zł z ograniczeniem odpowiedzialności spadkobierców po zmarłym M. M. (1) do wartości czynnej majątku spadkowego po nim, egzekucję z tego powodu ograniczono do kwoty 46.670,72 zł, które wyegzekwowano. Dochodzona pozwem kwota stanowi różnicę w/w sum.

Zgodnie z art. 65 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).

Sąd Najwyższy np. w uchwale z dnia 2.09.1983 r. (III CZP 40/83) wskazał, że "właściciel nieruchomości, który nie jest dłużnikiem osobistym, odpowiada tylko z nieruchomości i choć sam nie zaciągał długu, jest dłużnikiem i na nim spoczywa obowiązek zaspokojenia wierzyciela”. W orzeczeniu z dnia 25.08.2004 r. sygn. IV CK 606/03 SN wskazał, iż sens hipoteki polega na tym, aby w sytuacji nieuzyskania zaspokojenia od dłużnika osobistego wierzyciel mógł uzyskać zaspokojenie od dłużnika rzeczowego - do wysokości hipoteki pomimo tego, że żaden stosunek obligacyjny pomiędzy nimi nie istnieje.

Stosownie do treści art. 75 ustawy zaspokojenie wierzyciela hipotecznego z nieruchomości następuje według przepisów o sądowym postępowaniu egzekucyjnym, chyba że z nieruchomości dłużnika jest prowadzona egzekucja przez administracyjny organ egzekucyjny.

Podstawowym uprawnieniem wierzyciela z tytułu hipoteki jest prawo dochodzenia zaspokojenia z obciążonej nieruchomości, a podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy przeciwko właścicielowi obciążonej nieruchomości, także gdy nie jest on dłużnikiem osobistym z tytułu zabezpieczonej wierzytelności. Wedle ugruntowanego stanowiska judykatury powództwo wierzyciela hipotecznego przeciwko właścicielowi obciążonej nieruchomości jest powództwem o zasądzenie świadczenia pieniężnego zarówno w przypadku, gdy jest on dłużnikiem osobistym, jak i wtedy, gdy odpowiada tylko rzeczowo ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lipca 2003 r. o sygn. akt V CK 19/02, Lex nr 602311). Obligatoryjność zaspokojenia roszczenia wierzyciela hipotecznego w oparciu o treść przepisów o sądowym postępowaniu egzekucyjnym wymusza zatem uzyskanie przez wierzyciela tytułu wykonawczego, jako taki jedynie tytuł jest podstawą każdej egzekucji.

Ponadto w świetle art. 74 ukwh wierzyciel hipoteczny może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości obciążonej hipoteką, bez względu na ograniczenie odpowiedzialności dłużnika wynikające z prawa spadkowego. Powyższe należy rozumieć w ten sposób, że ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe jest wyłączone w stosunku do wierzyciela, którego wierzytelność jest zabezpieczona hipoteką (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21.01.2016 r., sygn. akt Ill CZP 96/15).

Także mając na uwadze art. 77 ukwh powództwo należało uwzględnić. Przepis ten stanowi, że przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej. Przepisu tego nie stosuje się do roszczeń o świadczenia uboczne.

W kontekście powyższych wywodów i zapisów działu IV kw nr (...), w której jako właściciel wpisana jest pozwana, strona powodowa udowodniła swoje roszczenie o zapłatę co do zasady.

Także wysokość zobowiązania dochodzonego przez Fundusz nie budziła wątpliwości jako ta, której nie udało się wyegzekwować od dłużników osobistych, w szczególności, że dotyczyła tylko kapitału z umowy kredytowej. Pozwana nie kwestionowała wysokości roszczenia Funduszu.

Ustawowe odsetki od żądanej kwoty zasądzono od dnia wniesienia pozwu tj. 12.03.2020 roku na podstawie art. 455 k.c., jako, że strona powodowa już wcześniej bo pismem z dnia 7.01.2020 roku wzywała pozwaną do zapłaty, wskazując na jej odpowiedzialność rzeczową.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 kpc, uznając, że strona powodowa wygrała proces. Pozwana zwróci jej uiszczoną opłatę od pozwu oraz koszty zastępstwa według stawek taryfowych.