Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 maja 2022 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Barbara Bojakowska

po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2022 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa R. S. i M. S. wspólników spółki cywilnej (...).C. R. S., M. S. w Ł.

przeciwko (...) S.A. w S.

o zapłatę

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 4 marca 2022 roku, sygn. akt I C 649/20

1.  z apelacji pozwanego zmienia zaskarżony wyrok w punktach 1, 2, 3, 4a i 4b
w ten sposób, że:

a/ w punkcie 1 zasądzoną kwotę 7149,42 zł obniża do kwoty 3506,45 zł
(trzy tysiące pięćset sześć złotych 45/100), pozostawiając bez zmian warunki
jej płatności;

b/ punktowi 3 nadaje brzmienie: „zasądza od powodów R. S.
i M. S. wspólników spółki cywilnej (...).C. R. S., M. S. w Ł. na rzez pozwanego (...) S.A. w S. kwotę (...),12 (jeden tysiąc sześćdziesiąt dwa złote 12/100) tytułem zwrotu kosztów procesu
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku
do dnia zapłaty”;

c/ w punkcie 4a nakazaną do pobrania kwotę 1122,50 zł obniża do kwoty
552,61 zł (pięćset pięćdziesiąt dwa złote 61/100);

d/ w punkcie 4b nakazaną do pobrania kwotę 604,42 zł podwyższa do kwoty
1174,31 zł (jeden tysiąc sto siedemdziesiąt cztery 31/100);

2.  oddala apelację pozwanego w pozostałej części;

3.  oddala apelację powodów w całości;

4.  zasądza od powodów R. S. i M. S. wspólników spółki cywilnej (...).C. R. S., M. S. w Ł. na rzez pozwanego (...) S.A. w S. 628 (sześćset dwadzieścia osiem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego z odsetkami ustawowymi
za opóźnienie za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia wyroku stronie powodowej do dnia zapłaty.

Sygn. akt I Ca 159/22

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 4 marca 2022 r. Sąd Rejonowy w Łasku zasądził na rzecz powodów R. S. i M. S. od pozwanego (...) SA z siedzibą w S. 7149,42 zł tytułem odszkodowania za wynajęcie pojazdu zastępczego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od18 sierpnia 2020 r., oddalając powództwo w pozostałej części oraz obciążył pozwanego kosztami procesu stosownie do wysokości uwzględnionego roszczenia i rozliczył nieuiszczone koszty sądowe.

Apelacje od wyroku wniosły obie strony.

Powód zaskarżył wyrok w części oddalonego powództwa, do kwoty 3790 zł .

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie przepisów postępowania , które miało istotny wpływ na wynik sprawy, to jest:

- art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. poprzez całkowicie dowolną ocenę materiału dowodowego wyrażającą się w wadliwej ocenie i interpretacji opinii biegłego, co doprowadziło Sąd do błędnego wniosku, że zasadnicza stawka za dobę najmu pojazdu zastępczego, zamyka się kwotą 150 zł stanowiącą w zaokrągleniu średnią arytmetyczną stawek za najem pojazdów należących do segmentu C, podczas gdy pojazd uszkodzony należał od segmentu K, a pojazdy wynajęte do segmentu D;

- art. 229 k.p.c. poprzez dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na fakty związane z wysokością stawek rynkowych dla najmu pojazdu zastępczego, przy braku sporu stron co do faktu rynkowości stawki zastosowanej przez powodów, co doprowadziło do wydania opinii w zakresie faktów które nie wymagały dowodów i wygenerowania zbędnych kosztów

- art. 235 ² § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez bezzasadne pominiecie wniosku strony powodowej o uzupełnienie opinii biegłego w sytuacji kiedy opinia była nieprzydatna dla rozstrzygnięcia i wymagała uzupełnienia z uwagi na wskazanie stawek rynkowych z segmentu C zamiast K.

Powodowie zarzucili także naruszenie prawa materialnego - art. 361 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie wyrażające się w ustaleniu wysokości należnego odszkodowania w granicach stawek średniej arytmetycznej, co nie jest zgodne z zasadą pełnej kompensacji szkody.

W konkluzji wnosili o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie dodatkowo na ich rzecz kwoty3790 zł oraz kosztów procesu za obie instancje.

Nadto w trybie art. 380 k.p.c. wnieśli o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego celem ustalenia dziennej stawki najmu pojazdu dla segmentu K-V. a z ostrożności dla segmentu D.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania przed drugą instancją.

Pozwany w swej apelacji zaskarżył wyrok w części uwzględnianej żądanie w zakresie kwot 6865 zł oraz w zakresie kosztów procesu.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  naruszenie przepisów postępowania art. 233 § 1 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. poprzez

- brak wszechstronnego rozważenia stanowiska pozwanej, to jest zakwestionowania przez pozwaną regulaminu wypożyczalni samochodów załączonego do pozwu, jako niedotyczącego najmu pojazdów z OC, co miało wpływ na wynik sprawy;

- poprzez przyjęcie za opinią biegłego za uzasadnioną stawkę najmu dobowego pojazdu w wysokości 150 zł netto, w sytuacji gdy opinia biegłego nie stanowi dowodu na zasadność stawek a jedynie jaki był uzasadniony technologicznie czas naprawy pojazdu

- błędne przyjęcie przez Sąd Rejonowy, niezgodne z doświadczeniem życiowym i zasadami logicznego rozumowania, że możliwość rozpoczęcia naprawy pojawia się dopiero w momencie wypłaty odszkodowania;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 354 § 2 k.c. oraz art. 822 § 1 k.c. i art. 825 k.c. poprzez ich niezastosowanie i błędne przyjęcie , że wynajęcie pojazdu przez okres 37 dni było uzasadnione oraz że ustalenie stawki dobowej najmu pojazdu na 150 zł netto było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

W konsekwencji podniesionych zarzutów strona pozwana wnosiła o zmianę wyroku poprzez oddalenie powództwa w części zaskarżonej oraz o korektę rozstrzygnięć w zakresie kosztów procesu i o zwrot kosztów za drugą instancję.

W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła i jej oddalenie i zasądzenie kosztów .

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego zasługuje na częściowe uwzględnienie., chociaż nie wszystkie jej zarzuty są uzasadnione. Apelacja powodów jest nieskuteczna, chociaż z jednym zarzutem należy się zgodzić.

Wobec postawienia w apelacji zarzutów naruszenia zarówno prawa procesowego jak i materialnego, trzeba podnieść, że prawidłowość zastosowania lub wykładnia prawa materialnego może być właściwie oceniona jedynie na gruncie niewadliwie ustalonej podstawy faktycznej wyroku. Skuteczne zatem zgłoszenie zarzutu dotyczącego naruszenia prawa materialnego wchodzi zasadniczo w rachubę tylko wówczas gdy ustalony przez sąd pierwszej instancji stan faktyczny, będący podstawą zaskarżonego wyroku, nie budzi zastrzeżeń ( por. wyrok SN z 26 marca 1997 r. , II CKN 60/97, OSNC 1997/9/128).

Powodowie w apelacji w zakresie merytorycznego rozstrzygnięcia sformułowali w zasadzie dwa zarzuty naruszenia prawa procesowego – art. 233 § 1 w związku z art. 278 k.p.c. w kontekście dokonanej wadliwie oceny dowodu w postaci opinii biegłego i samych błędów tejże opinii, które nie zostały skorygowane przez opinię uzupełniającą. Wbrew zarzutom apelujących biegły nie popełnił błędu wskazując na stawki najmu pojazdu z segmentu C, ponieważ jak wyjaśnił w swej opinii miał na uwadze, że uszkodzony samochód jest minivanem i ze względu na rodzaj nadwozia jest kwalifikowany do autosegmentu K, ale w klasie vanów istnieje również podział na grupę dużych pojazdów typu R. (...) oraz grupę mniejszych pojazdów typu O. (...) oraz małych typu S. (...). Uwzględniając powyższe podziały, zdaniem biegłego, uszkodzony pojazd to minivan opowiadający komfortem podróżowania i wyposażenia pojazdom z segmentu C, do których należą F. (...), czy O. (...). Z opinii również jednoznacznie wynika, że wynajmowanie przez bezpośrednio poszkodowanego pojazdy należały do segmentu D, wyższej klasy niż pojazd uszkodzony ( d. opinia biegłego k 67-68). Nie można więc podzielić zarzutów apelujących, że Sad Rejonowy dokonał wadliwej oceny i interpretacji opinii biegłego, ani też że bezzasadnie oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej.

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 229 k.p.c. to jest on tylko o tyle zasadny, że rzeczywiście już po dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego na okoliczności zgodne z wnioskiem powodów, złożyli oni pismo cofające wniosek o opinię w zakresie ustalenia stawek rynkowych, ale mając na uwadze sformułowane w apelacji zarzuty, to opinia ta była jednak przydatna do rozstrzygnięcia nie tylko w zakresie ustalenia czasu naprawy, ale też pośrednio co do stawek dobowych najmu z uwagi na wątpliwości do jakiego segmentu uszkodzone auto należy zaliczyć.

Apelujący mają tylko rację, ze stawka dobowa najmu pojazdu została źle ustalona, ponieważ nie możne być to średnia arytmetyczna ze stawek obowiązujących, ale nie oznacza to, że należy uwzględnić stawkę zaproponowaną przez strona powodową, o czym szerzej przy omawianiu apelacji pozwanych.

Odnosząc się do zarzutów zwartych w apelacji strony pozwanej w zakresie naruszenia prawa procesowego, to należy zgodzić się z zarzutem, że Sąd Rejonowy ustalając stawkę dobową na kwotę 150 zł netto, nie rozważył wszystkich dowodów zgromadzonych w sprawie, w tym w szczególności zaproponowane przez pozwaną możliwości zorganizowania wynajmu pojazdu zastępczego , informacji o stawkach dobowych, które wynegocjowała pozwana oraz oparcie się na regulaminie wypożyczalni (...) spółki z o.o., który nie dotyczy najmu pojazdów z ubezpieczenia OC. Dysponując takimi dowodami oraz mając na uwadze drugiej strony obowiązek minimalizacji szkody należało ustalić stawkę dobową najmu pojazdu na 95 zł netto, zgodnie z informacją zawartą w odpowiedzi na zgłoszenie szkody. Twierdzenia bezpośrednio poszkodowanego, że wybrał droższy najem, bo było pełne ubezpieczenie i mógł palić w samochodzie oraz przewozić psa, nie stanowią uzasadnienia dla przyjęcia wyższych stawek dobowych, ponieważ nie wynika z informacji ubezpieczyciela, że wynajem pojazdu zastępczego wiąże się z dodatkowym kosztami, natomiast konieczność palenia papierosów w pojeździe wykracza poza normalne korzystanie z samochodu, nie mówiąc już o bezpieczeństwie jazdy. Nie zostało też wykazane aby koniecznie bezpośrednio poszkodowany musiał przewozić psa w wynajmowanym samochodzie, który jak sam zeznał służył mu jako środek lokomocji w dojazdach do pracy.

Nie jest natomiast trafny zarzut nieprawidłowego ustalenia okresu czasu w jakim poszkodowany miał prawo korzystać z pojazdu zastępczego. Sam czas technologicznej naprawy pojazdu – 8 dni, obecnie nie jest już przez pozwanego kwestionowany. Oczywiście rację, ma skarżąca, że biegły nie jest uprawniony do ustalenia czasu koniecznego dla najmu pojazdu, ale nie można zgodzić się z poglądem apelującego , że uzasadniony okres to 10 dni , zamiast 37 dni. Trafnie Sąd Rejonowy przyjął, za uzasadniony okres z korzystania z pojazdu zastępczego na 37 dniu, a okres naprawy należy liczy dopiero od daty wypłaty odszkodowania. W ramach obowiązku współdziałania przy likwidacji szkody nie można nakładać na poszkodowanego obowiązku kredytowania ubezpieczyciela, czy to przez samego poszkodowanego, czy przez właściciela warsztatu naprawczego. Obecnie jest to już ugruntowany pogląd w orzecznictwie sądów powszechnych i Sądu Najwyższego, że czas naprawy należy liczyć od daty wypłaty odszkodowania, czy decyzji o jego przyznaniu.

W odniesieniu do zarzutów apelacji dotyczących naruszenia prawa materialnego, to za uzasadniony należy użąć tylko zarzut naruszenia art. 354 § 2 k.c. art. 32 k.c. i 826 § 1 k.c. Nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym ze szkodą powstała w związku z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane. Istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszenia jej rozmiarów . Dłużnik ma obowiązek zwrócić koszty tylko ekonomicznie uzasadnione. Jeżeli strona pozwana zaoferowała najem pojazdu za kwotę dwukrotnie niższą z uwzględnieniem segmentu uszkodzonego auta, to należy się odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego w kwocie przez ubezpieczyciela zaproponowanej (por. uchwala SN z 24 sierpnia 2017 t. III CZP 20/17).

Ostatecznie Sąd Okręgowy uznał, że czas najmu pojazdu zastępczego został ustalony przez Sąd Rejonowy prawidłowo na 37 dni, ale stawka dobowa powinna wynosić 116,85 zł brutto. Łącznie pozwany powinien wypłacić odszkodowanie za najem w wysokości 4323,45 zł. Po pomniejszeniu tej wartości o kwotę wypłaconą - 817 zł - do zapłaty pozostaje 3506, 45 zł.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy z apelacji pozwanego zmienił zaskarżony wyrok i obniżył zasądzone odszkodowanie do kwoty 3506,45 zł, w oparciu treść art. 386 § 1 k.p.c.

D. idącą apelacje pozwanego, a apelację powoda w całości, oddalił na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu za pierwszą i druga instancję sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., stosownie do wygranej.

W pierwszej instancji powód wygrał sprawę w 32%. Łączne koszty procesu wyniosły 7984 zł z czego pozwany poniósł 3617 zł, a powinien zapłacić 2554,88 zł, do zapłaty zatem na jego rzecz jest kwota 1062,12 zł.

W postepowaniu odwoławczym pozwany wygrał swoją apelację w 49 %, a powód przegrał swoja w całości . Uwzględniając poniesione koszty przez obie strony pozwany winien n ze swej apelacji otrzymać 178 zł, a za wygrana apelację powoda 450 zł, co daje łącznie 628 zł.

O kosztach nieuiszczonych wydatków tymczasowo pokrytych przez Skarb Państwa, Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i obciążył obowiązkiem ich zwrotu obie strony stosowanie do przegranej, powodowie w 68% a pozwany w 32%.