Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 marca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Witold Rękosiewicz

po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2022 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł.

przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

o stwierdzenie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 10 września 2019 r. nr (...)

Oddala odwołanie.

Sędzia SO Witold Rękosiewicz

Sygn. akt XVII AmA 40/19

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezes UOKiK, pozwany) po przeprowadzeniu wszczętego z urzędu postępowania przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. (powód, Spółka, Przedsiębiorca) w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów decyzją z dnia 10 września 2019 r., nr (...):

I.  na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2019 r. poz. 369, dalej: uokik) uznał za naruszające zbiorowe interesy konsumentów praktyki (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. polegające na:

1)  stosowaniu na stronie sklepu internetowego (...) postanowienia:

„W przypadku uznania roszczeń za zasadne, (...) zwraca reklamującemu również poniesione koszty dostarczenia w równowartości najtańszej oferowanej przez (...) opcji dostawy”;

które jest niezgodne z art. 561 ², art. 561 ³ i art. 566 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145) i stanowi naruszenie art. 24 ust. 1 i ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów;

2)  naruszaniu obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji dotyczącej terminu wykonania prawa odstąpienia od umowy na podstawie art. 27 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2019 r. poz. 134 ze zm.) co jest niezgodne z art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o prawach konsumenta i stanowi naruszenie z art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów;

3)  naruszaniu obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji w zakresie potwierdzania konsumentom najpóźniej w momencie rozpoczęcia spełniania świadczenia o obowiązku przedsiębiorcy dostarczenia rzeczy bez wad, co jest niezgodne z art. 12 ust. 1 pkt 13 ustawy o prawach konsumenta i stanowi naruszenie art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów;

4)  wprowadzaniu w błąd co do konieczności wysłania reklamacji składanej przez konsumenta korzystającego z uprawnień wynikających z rękojmi wraz z reklamowaną rzeczą, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową, o której mowa w art. 5 ust. 1 i 3 pkt 4 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 2070), a w konsekwencji narusza art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów

i stwierdził zaniechanie ich stosowania z dniem 21 stycznia 2019 r.

II.  na podstawie art. 26 ust. 2 w zw. z art. 27 ust. 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów określił środki usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów polegające na obowiązku poinformowania konsumentów o stosowaniu postanowień uznanych przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów za naruszające zbiorowe interesy konsumentów, poprzez wysłanie przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. wiadomości e-mail do konsumentów, którzy w okresie obowiązywania kwestionowanych postanowień tj. od dnia 4 lipca 2016 r. do dnia 21 stycznia 2019 r. zawarli umowy za pośrednictwem sklepu internetowego (...) o następującej treści:

„Szanowna Pani/Szanowny Panie,

informujemy, że decyzją nr (...) Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że w okresie od dnia 4 lipca 2016 r. do dnia 21 stycznia 2019 r. (...) Sp. z o.o. stosowała praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów, polegające na:

1)  stosowaniu na stronie sklepu internetowego (...) postanowienia:

„W przypadku uznania roszczeń za zasadne, (...) zwraca reklamującemu również poniesione koszty dostarczenia w równowartości najtańszej oferowanej przez (...) opcji dostawy”;

2) naruszaniu obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji dotyczącej terminu wykonania prawa odstąpienia od umowy na podstawie art. 27 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2019 r. poz. 134 ze zm.);

3) naruszaniu obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji w zakresie potwierdzania konsumentom najpóźniej w momencie rozpoczęcia spełniania świadczenia o obowiązku przedsiębiorcy dostarczenia rzeczy bez wad;

4) wprowadzaniu w błąd co do konieczności wysłania reklamacji składanej przez konsumenta korzystającego z uprawnień wynikających z rękojmi wraz z reklamowaną rzeczą.

Treść decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dostępna jest na stronie internetowej (...)

przy czym obowiązek ten powinien być zrealizowany z zastosowaniem następujących zasad:

A.  w przypadku zmiany nazwy przedsiębiorcy, jego przekształcenia lub przejścia praw i obowiązków na inny podmiot pod jakimkolwiek tytułem, powyższy obowiązek powinien być zrealizowany odpowiednio przez lub za pośrednictwem danego przedsiębiorcy lub jego następcy prawnego, ze wskazaniem nazwy dawnej i nowej,

B.  w przypadku zmiany adresu strony internetowej, należy niniejsze rozstrzygnięcie zastosować odpowiednio do strony internetowej funkcjonującej w dacie uprawomocnienia się niniejszej decyzji,

C.  w razie zmiany treści sentencji decyzji lub jej uzasadnienia przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub sąd powszechny, w zakresie podlegającym obowiązkowi zastosowania środków usunięcia skutków naruszenia, należy obowiązek ten wykonać zgodnie ze zmienioną treścią decyzji.

III.  na podstawie art. 26 ust. 3 w zw. z art. 27 ust. 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, nakazał w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia niniejszej decyzji, na koszt (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł., na stronie internetowej sklepu (...), która na dzień wydania niniejszej decyzji mieści się pod adresem (...) publikację całości treści niniejszej decyzji, przez okres 3 miesięcy, z zaznaczeniem, że decyzja ta jest prawomocna, przy czym treść decyzji powinna być dostępna za pomocą hiperłącza (linku) widocznego w górnej części strony głównej, a tekst hiperłącza powinien wyglądać następująco: napis „Decyzja Prezesa UOKiK dotycząca składania reklamacji i odstąpienia od umowy” w kolorze czerwonym, czcionką Times New Roman, wielkości co najmniej 13 pkt;

przy czym obowiązek ten powinien być zrealizowany z zastosowaniem następujących zasad:

A.  w przypadku zmiany nazwy przedsiębiorcy, jego przekształcenia lub przejścia praw i obowiązków na inny podmiot pod jakimkolwiek tytułem, powyższy obowiązek publikacyjny powinien być zrealizowany odpowiednio przez lub za pośrednictwem danego przedsiębiorcy lub jego następcy prawnego, ze wskazaniem nazwy dawnej i nowej,

B.  w przypadku zmiany adresu strony internetowej, należy niniejsze rozstrzygnięcie zastosować odpowiednio do strony internetowej funkcjonującej w dacie uprawomocnienia się niniejszej decyzji,

C.  w razie zmiany treści sentencji decyzji lub jej uzasadnienia przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub sąd powszechny, w zakresie podlegającym obowiązkowi publikacji, należy obowiązek ten wykonać zgodnie ze zmienioną treścią decyzji.

IV.  na podstawie art. 77 ust. 1 w zw. z art. 80 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz na podstawie art. 263 § 1 i art. 264 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.) w związku z art. 83 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów postanowił obciążyć (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. kosztami przeprowadzonego postępowania i zobowiązać ww. przedsiębiorcę do zwrotu Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwoty 60 PLN w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji.

(...) sp. z o. o. z siedzibą w Ł. w złożonym odwołaniu zaskarżyła powyższą decyzję Prezesa UOKiK w części, a to w zakresie punktu II i III. Zaskarżonej decyzji powód zarzucił:

1.  naruszenie przepisów art. 27 ust. 4 w zw. z art. 26 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na określeniu środków skierowanych na usunięcie trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów oraz nakazaniu publikacji zaskarżonej decyzji w całości w sytuacji braku udowodnienia przesłanki sine qua non określenia tych środków w postaci trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów;

2.  naruszenie przepisów art. 27 ust. 4 w zw. z art. 26 ust. 2, 3 i 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na określeniu środków skierowanych na usunięcie trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów oraz nakazaniu publikacji zaskarżonej decyzji w całości, w zakresie nieproporcjonalnym do wagi i rodzaju naruszeń oraz konieczności usunięcie ich skutków.

3.  naruszenie przepisów § 1 pkt. 6 w zw. z § 5 ust. 1 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 01.07.2009 r. w sprawie właściwości miejscowej i rzeczowej delegatur Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Dz. U. z 2017 r. poz. 816) polegające na przeprowadzeniu postępowania w niniejszej sprawie oraz wydaniu zaskarżonej decyzji przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Delegatura w K., podczas gdy „Postępowanie w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów prowadzi delegatura właściwa miejscowo ze względu na siedzibę przedsiębiorcy stosującego praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, zastrzeżeniem ust. 2 i 3”, którą to delegaturą, zgodnie z przepisem § 1 pkt 6 powołanego Rozporządzenia jest Delegatura Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Ł..

Na podstawie podniesionych zarzutów powód wniósł o:

1.  zmianę Decyzji w zaskarżonej części poprzez zwolnienie Skarżącego z obowiązku poinformowania klientów o stosowaniu postanowień uznanych przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów za naruszające zbiorowe interesy konsumentów w sposób określony w punkcie II Decyzji oraz poprzez zwolnienie Skarżącego z obowiązku publikacji treści zaskarżonej decyzji w treści i formie określonych w punkcie III Decyzji;

2.  nadto, stosownie do przepisu art. 479 ³⁰ Kodeksu postępowania cywilnego wniósł o wstrzymanie wykonania Decyzji w zaskarżonej części do czasu rozstrzygnięcia sprawy wywołanej wniesieniem niniejszego Odwołania.

Zdaniem powoda nałożone na Spółkę w zaskarżonych punktach decyzji środki usunięcia trwających skutków naruszenia są nieproporcjonalne do wagi i rodzaju naruszenia oraz nieadekwatne do potencjalnej konieczności usunięcia skutków naruszenia praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Powołując się na treść art. 26 ust. 2 uokik powód wskazał, że w decyzji o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i stwierdzającej zaniechanie jej stosowania Prezes UOKiK może określić środki usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, w szczególności przez zobowiązanie przedsiębiorcy do złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia o treści i w formie określonej w decyzji. Zgodnie z art. 26 ust. 4 uokik środki, o których mowa w ust. 2 tego przepisu powinny być proporcjonalne do wagi i rodzaju naruszenia oraz konieczne do usunięcia jego skutków. Powód wskazał, że zgodnie ze stanowiskiem doktryny dla nałożenia na przedsiębiorcę obowiązków dodatkowych konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek:

a)  utrzymywania się pomimo stwierdzonego w decyzji zaniechania stosowania przez przedsiębiorcę praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, stanu trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów,

b)  stwierdzenie, w oparciu o przeprowadzoną przez Prezesa UOKiK analizę okoliczności faktycznych i prawnych konkretnej sprawy, że nałożone obowiązki będą proporcjonalne do wagi i rodzaju naruszenia oraz konieczne do usunięcia jego skutków.

Przesłankę trwania skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów uznaje się za spełnioną w przypadku kontynuowania przez przedsiębiorcę działań uznanych za naruszające zbiorowe interesy konsumentów i nie podejmowania przezeń żadnych czynności w celu zapobieżenia skutkom tych naruszeń lub podejmowania przez przedsiębiorcę kroków w celu eliminacji skutków naruszeń, które jednak są nieadekwatne do rozmiaru lub charakteru naruszenia. Powód podkreślił, że okoliczność trwania skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów w sytuacji uprzedniego zaniechania stosowania tych praktyk przed wydaniem decyzji, o której mowa w art. 27 uokik, powinna zostać wykazana w postępowaniu poprzedzającym wydanie decyzji przez Prezesa UOKiK. Dodał, że powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowym dotyczącym odwołań od decyzji wydanych na podstawie art. 27 uokik. Powód wymienił okoliczności, które w zaskarżonej decyzji zostały uznane przez Prezesa UOKiK za uzasadniające zastosowanie środków usunięcia trwających skutków naruszenia. Zdaniem powoda wskazane okoliczności mogą stanowić przesłanki merytoryczne wydania decyzji wymienionej w art. 27 ust. 1 uokik, jednak nie mogą jednocześnie stanowić uzasadnienia dla nałożenia na Przedsiębiorcę dodatkowych obowiązków wynikających z art. 27 ust. 4 w zw. z art. 26 ust. 2 uokik, gdyż ewentualna podstawa prawna ich nałożenia musi mieć charakter samoistny i odrębny w stosunku do decyzji opartej na przepisie art. 27 ust. 1 uokik. Powód stwierdził, że w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji brak samodzielnego uzasadnienia w zakresie ustalenia przez Prezesa UOKiK stanu faktycznego polegającego na trwających skutkach naruszenia zbiorowych interesów konsumentów i uznał, że nałożenie w decyzji obowiązków wynikających z art. 27 ust. 4 w zw. z art. 26 ust. 2 uokik nie miało podstaw merytorycznych i prawnych.

Ponadto powód zarzucił pozwanemu naruszenie art. 26 ust. 4 uokik poprzez nałożenie na Spółkę w zaskarżonej decyzji środków nieproporcjonalnych do wagi i rodzaju naruszenia oraz konieczności usunięcia jego skutków. Wskazał, że zastosowany w danej sytuacji środek musi być właściwy do osiągniecia zakładanego celu i niezbędny, a więc najmniej uciążliwy dla przedsiębiorcy. Stwierdził, że środki przewidziane w zaskarżonej decyzji są nieadekwatne do charakteru naruszeń oraz stopnia negatywnego oddziaływania na zbiorowe interesy konsumentów. W celu wykazania zasadności stawianego zarzutu powód zauważył, że w odniesieniu do żadnego z zapisów Regulaminu sprzedaży towarów uznanych przez Prezesa UOKiK za przypadki naruszenia zbiorowych interesów konsumentów do Przedsiębiorcy nie wpłynęła żadna skarga, reklamacja lub inny negatywny sygnał ze strony klientów sklepu internetowego. Także postępowanie dotyczące wydania zaskarżonej decyzji nie zostało wszczęte na skutek skargi lub wniosku klienta. W ocenie powoda z powołanych okoliczności wynika, że mimo zakwalifikowania wymienionych w decyzji zapisów jako skutkujących naruszeniem zbiorowych interesów konsumentów zapisy te interesów konkretnych klientów faktycznie nie naruszały.

Powód oświadczył, że w celu zachowania najwyższych standardów prowadzonej działalności przychylił się do sugestii Prezesa UOKiK i dokonał weryfikacji i uzupełnień zapisów „warunków zakupów” w kwestionowanych punktach. Jednak nie oznacza to, że zgadza się z poglądem pozwanego co do kwalifikacji pierwotnej treści tych zapisów, ich charakteru i skali możliwych negatywnych oddziaływań na właściwe zabezpieczenie praw klientów. Przedsiębiorca przedstawił swoją ocenę uznanych w zaskarżonej decyzji przypadków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów i stwierdził, że nałożenie na Spółkę określonych w decyzji obowiązków informacyjnych jest nadmiernym obciążeniem, nieadekwatnym do wagi i rodzaju naruszenia w sytuacji, gdy analiza praktyki powoda , również w aspekcie zapisów „Warunków zakupów” kwestionowanych przez Prezesa UOKiK nie potwierdza naruszenia zbiorowych a nawet jednostkowych interesów klientów. Zdaniem powoda realizacja nałożonych w decyzji obowiązków wywoła skutek w postaci wytworzenia w świadomości klientów i innych osób zapoznających się z treścią strony internetowej (...) przekonania, że Spółka prowadziła działalność w sposób naruszający prawa kupujących, co nie znajduje potwierdzenia w świetle przedstawionego w odwołaniu stanowiska powoda.

Ponadto powód wskazał, że decyzja została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości miejscowej delegatur Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, co skutkuje formalną wadliwością zaskarżonej decyzji.

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odniesieniu do zarzutów dotyczących nałożonych w decyzji środków usunięcia trwających skutków naruszenia Prezes UOKiK podtrzymał przedstawione w uzasadnieniu decyzji stanowisko. Wskazał, że zakwestionowane w zaskarżonej decyzji postanowienia były stosowane przez Spółkę, udostępniane konsumentom za pośrednictwem strony internetowej sklepu i mogły trafiać do wielu odbiorców. Postanowienia te dotyczyły zasadniczych uprawnień konsumenta z tytułu rękojmi i związanych z odstąpieniem od umowy zawieranej na odległość. W zw. z tym, zdaniem pozwanego, obowiązek poinformowania konsumentów o stwierdzonych nieprawidłowościach nie może być uznany za nieproporcjonalny. Pozwany powołał się na wskazywaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji okoliczność, że Spółka prowadząc sklep internetowy zobowiązana jest do zachowania należytej staranności w przygotowywaniu przekazywanych konsumentom informacji. Postanowienia regulaminu nie mogą zawierać informacji, które są niezgodne z obowiązującymi przepisami prawa bądź wprowadzają konsumentów w błąd co do sposobu realizacji przysługujących im uprawnień. Wobec tego, że zakwestionowane praktyki Spółki polegały na uchybieniach w realizacji wskazanego obowiązku, a w wyniku działań Spółki konsumenci otrzymywali błędne lub niepełne informacje, uzasadnione jest poinformowanie o tym konsumentów.

W ocenie Prezesa UOKiK określone w pkt II decyzji obowiązki są zgodne co do formy i zakresu odziaływania stwierdzonej praktyce. Prezes URE uznał, że skoro konsumenci otrzymali niezgodne z przepisami informacje na temat przysługujących im uprawnień reklamacyjnych i uprawnień do odstąpienia od umowy zawartej na odległość, to w taki sam sposób powinni się dowiedzieć, że działanie Spółki zostało ocenione jako niedozwolona praktyka. Prezes UOKiK wskazał, że na podstawie sformułowanych przez Przedsiębiorcę postanowień Regulaminu konsumenci zostali pozbawieni pełnej wiedzy o przysługujących im uprawnieniach ustawowych. Konsumenci, którzy zawarli umowy przed datą wprowadzenia przez powoda zmian nie będą poinformowani, w jaki sposób i w jakich warunkach mogą skorzystać ze swoich uprawnień. Zdaniem pozwanego, właściwą formą zawiadomienia konsumentów, iż otrzymali błędne informacje, będzie zawiadomienie ich za pośrednictwem kanału, z którego korzystają, że Spółka nie była uprawniona do stosowania praktyki wskazanej w pkt I decyzji. Z uwagi na to, że kontaktowanie się z konsumentem za pomocą widomości e-mail wynika z modelu biznesowego powoda, w ocenie Prezesa UOKiK wykonanie tego obowiązku nie jest nadmiernie uciążliwe.

Pozwany nie zgodził się również z zarzutem naruszenia wskazanych w odwołaniu przepisów art. 27 ust. 4 w zw. z art. 26 ust. 2, 3 i 4 uokik, polegającym na nakazaniu publikacji skarżonej decyzji w całości na stronie internetowej. Dodał, że z treści art. 26 ust. 3 uokik nie wynika, że przewidziana w tym przepisie możliwość nakazania publikacji decyzji jest rodzajem środka usunięcia skutków naruszenia stosowanej praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Stwierdził, że możliwość nakazania publikacji decyzji na stronie internetowej przedsiębiorcy pozwala na rozpowszechnianie wśród konsumentów informacji o orzecznictwie w sprawach z zakresu konkurencji i konsumentów.

Pozwany powołał się na wyrok, w którym Sąd Najwyższy uznał, że art. 26 ust. 3 uokik upoważnia Prezesa UOKiK do nakazania publikacji decyzji na koszt przedsiębiorcy niezależnie od stwierdzenia potrzeby usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, a obowiązek publikacji spełnia funkcję prewencyjno-wychowawczą i jest instytucją odrębną od środków usunięcia skutków naruszenia, o których mowa w art. 26 ust. 2 uokik. W związku z powyższym Prezes UOKiK stwierdził, iż nałożenie obowiązku publikacyjnego nie jest związane w koniecznością wystąpienia przesłanek z art. 26 ust. 2 uokik. Zauważył, że realizując obowiązek publikacyjny przedsiębiorca musi zaznaczyć, czy decyzja jest prawomocna, ponieważ ta okoliczność ma znaczenie dla poszkodowanych konsumentów. Pozwany uznał, że nałożenie obowiązku publikacji decyzji, którego zastosowania ustawa nie uzależnia od spełnienia innych przesłanek, polegającego na opublikowaniu całej treści decyzji dopiero po jej uprawomocnieniu przez okres 3 miesięcy na stronie internetowej Spółki, nie jest nadmiernie uciążliwy i wygórowany, a ze względu na określenie w decyzji sposobu realizacji obowiązku, nie nakłada na Spółkę zbyt wysokich kosztów.

W ocenie Prezesa UOKiK zarzut naruszenia przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie właściwości miejscowej i rzeczowej delegatur Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 816) nie zasługiwał na uwzględnienie. Pozwany wskazał, że zgodnie z § 5 pkt 2, jeżeli praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów ujawniają się na całym lub znacznej części rynku krajowego, właściwy jest Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – Centrala w W.. Przedmiotem działalności Spółki jest sprzedaż odzieży i różnego typu towarów konsumentów z pośrednictwem sklepu internetowego, a umowy z konsumentami są zawierane w każdym miejscu w Polsce bez ograniczeń. Prezes UOKiK przekazał niniejszą sprawę do załatwienia Delegaturze UOKiK w K. na podstawie art. 33 ust. 4, 5, 6 uokik w zw. z § 5 pkt 2 Rozporządzenia, pismem z dnia 5 kwietnia 2018 r. W związku z powyższym Dyrektor Delegatury UOKiK w K. był uprawniony do wydania decyzji w imieniu Prezesa UOKiK. Pozwany zaznaczył, że brak wiedzy powoda na temat przyczyn i okoliczności związanych z przekazaniem sprawy nie wpływa na prawidłowość podjętych czynności, ważność decyzji i prawo do obrony.

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

(...) sp. z o. o. z siedzibą w Ł. prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży odzieży i różnego tego typu towarów za pośrednictwem sklepu internetowego, działającego pod adresem: (...) Zasięg działalności Spółki obejmuje teren całego kraju. Spółka (...) przy wykonywaniu działalności gospodarczej w okresie od dnia 4 lipca 2016 r. do dnia 21 stycznia 2019 r. stosowała wzorzec umowy zawierający następujące postanowienia:

„W przypadku uznania roszczeń za zasadne, (...) zwraca reklamującemu również poniesione koszty dostarczenia w równowartości najtańszej oferowanej przez (...) opcji dostawy”;

„Odstąpić od umowy można w ciągu 14 dni od daty otrzymania przesyłki. Dla zachowania terminu 14 dni na złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy wystarczające jest złożenie oświadczenia przed jego upływem (…)”;

„Towar wadliwy wraz z reklamacją należy odesłać pod adres (...)sp. z o.o. (...), (...)-(...) Ł. załączając opis wady oraz dane umożliwiające identyfikację klienta”.

Dodatkowo Spółka we wskazanym okresie nie informowała konsumentów o obowiązku sprzedawcy dostarczenia rzeczy bez wad. (k. 13-15 akt adm.)

Pismem z dnia 5 kwietnia 2018 r. Prezes UOKiK na podstawie art. 33 ust. 4, 5, i 6 uokik (Dz. U. z 2017 r., poz. 229 ze zm.) w zw. z § 5 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie właściwości miejscowej i rzeczowej delegatur Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Dz. U. z 2017 r., poz. 816), przekazał Delegaturze Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w K. do załatwienia sprawę związaną z działaniami (...) sp. z o. o. z siedzibą w Ł., które mogły stanowić praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów. (k. 1 akt adm.)

Pismem z dnia 22 maja 2018 r. Prezes UOKiK zawiadomił Spółkę o wszczęciu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów w związku z podejrzeniem stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów przez powoda. Ponadto wezwano Spółkę do ustosunkowania się do postawionych zarzutów oraz przekazania określonych informacji i dokumentów. (k. 6-7 akt adm.)

Powód w piśmie z dnia 12 czerwca 2018 r. odpowiedział na powyższą korespondencję Prezesa UOKiK. Udzielił wyjaśnień w kwestiach poruszonych przez Prezesa UOKiK oraz przesłał odpowiednie dokumenty. (k. 28-46 akt adm.)

W dniu 28 grudnia 2018 r. Prezes UOKiK wystosował do powoda pismo, w którym w związku z przedłożonym przez powoda zobowiązaniem do wprowadzenia zmian w treści stosowanego przez Spółkę wzorca umowy „warunki zakupów”, wezwał go do wskazania terminu, w którym Spółka wykona powyższe zobowiązanie, sposobu udokumentowania wykonania tego zobowiązania. (k. 49-50 akt adm.)

Pismem z dnia 21 stycznia 2019 r. Spółka poinformowała Prezesa UOKiK o zmianie kwestionowanych postanowień. (k. 52-53 akt adm.)

W dniu 13 lutego 2019 r. wezwano Spółkę do przedłożenia wydruku zrzutu ekranu potwierdzającego datę oraz fakt wprowadzenia zmian wskazanych w powyższym piśmie. Zobowiązanie to zostało przez powoda wykonane pismem z dnia 26 lutego 2019 r. (k. 55-62 akt adm.)

Prezes UOKiK pismem z dnia 9 maja 2019 r. przedstawił Spółce szczegółowe uzasadnienie zarzutów oraz poinformował o możliwości przedstawienia stanowiska co do przedstawionych w treści tego pisma ustaleń faktycznych i ich oceny prawnej. Spółka nie skorzystała z tego uprawnienia. (k. 64-71 akt adm.)

Pismem z dnia 27 czerwca 2019 r. Spółka została zawiadomiona o zakończeniu zbierania materiału dowodowego w prowadzonym postępowaniu oraz o możliwości zapoznania się z aktami sprawy. Spółka nie skorzystała z tego uprawnienia. (k. 74 akt adm.)

Opisany stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych powyżej dowodów zebranych w postępowaniu administracyjnym, twierdzeń stron przedstawionych w pismach procesowych oraz faktów powszechnie znanych. Sąd przyznał moc dowodową wszystkim zebranym w sprawie dokumentom, które nie były przez strony kwestionowane i nie budziły wątpliwości Sądu.

Na podstawie dokonanych ustaleń Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W zaskarżonej decyzji Prezes UOKiK stwierdził, że (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. w prowadzonej działalności gospodarczej stosowała praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów, polegające na podejmowaniu działań opisanych w pkt I zaskarżonej decyzji i zaniechała stosowania tych praktyk z dniem 21 stycznia 2019 r. W pkt II decyzji Prezes UOKiK na podstawie art. 26 ust. 2 w zw. z art. 27 ust. 4 uokik określił środki usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, polegające na wysłaniu do konsumentów, którzy zawarli ze Spółką umowy w okresie wskazanym w decyzji, informacji o treści podanej w decyzji. Natomiast w pkt III decyzji Prezes UOKiK, na podstawie art. 26 ust. 3 w zw. z art. 27 ust. 4 uokik nakazał Spółce w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji publikację całej decyzji przez 3 miesiące na koszt Spółki w miejscu i w sposób szczegółowo określony w decyzji. W pkt IV obciążono Spółkę kosztami przeprowadzonego postępowania.

W odwołaniu powód zarzucił Prezesowi UOKiK naruszenie art. 27 ust. 4 w zw. z art. 26 ust. 2 uokik oraz art. 27 ust, 4 w zw. z art. 26 ust. 2, 3 i 4 uokik poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na określeniu w pkt II i pkt III zaskarżonej decyzji środków skierowanych na usunięcie zbiorowych interesów konsumentów i nakazaniu publikacji zaskarżonej decyzji w całości mimo braku udowodnienia przesłanki trwania skutków naruszenia, w zakresie nieproporcjonalnym do wagi i rodzaju naruszeń oraz konieczności usunięcia ich skutków.

Wskazać należało, że prowadzona przez Spółkę działalność polegała na sprzedaży towarów za pośrednictwem sklepu internetowego. Z uwagi na powszechny dostęp do internetu zasięg działania Spółki obejmował obszar całego kraju. Oferta sprzedaży była skierowana do wszystkich konsumentów, którzy mogli zdecydować się na zakup od powoda towarów za pośrednictwem internetu. Przedsiębiorca stosował zakazane praktyki od dnia 4 lipca 2016 r. do dnia 21 stycznia 2019 r., czyli ponad 2,5 roku. Z powyższego wynika, że działalność Przedsiębiorcy skierowana była do nieograniczonej liczby konsumentów, a okres stosowania stwierdzonej w zaskarżonej decyzji praktyki był znaczny.

Mając na uwadze, że stosowana przez powoda praktyka dotyczyła nieograniczonej liczby konsumentów zamieszkałych na obszarze całego kraju, którzy potencjalnie mogli być nabywcami oferowanych przez Spółkę towarów, oraz znaczny okres trwania naruszenia, stwierdzić należało, że działanie powoda stanowiące zakazaną praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów miało charakter powszechny i było przejawem naruszenia interesu publicznego. Wobec ustalenia, że opisane w decyzji zachowanie Spółki naruszało interesy konsumentów i stanowiło zagrożenie interesu publicznego uznać należało, że waga stwierdzonego naruszenia była znaczna. Jak trafnie wskazał Prezes UOKiK, w dniu wydania zaskarżonej decyzji nie upłynęły jeszcze terminy obowiązywania uprawnień konsumentów, którzy zawarli z powodem umowy nabycia towarów na odległość w okresie stosowania przez niego zakazanej praktyki. Oznacza to, że mimo zaprzestania przez powoda z dniem 21 stycznia 2019 r. stosowania zakazanej praktyki, w dacie wydania zaskarżonej decyzji nadal utrzymywały się w obrocie skutki naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, wynikające z jej stosowania. W tej sytuacji nie można wykluczyć, iż w dacie wydania zaskarżonej decyzji niektórzy konsumenci byli zainteresowani możliwością skorzystania z przysługujących im uprawnień wynikających z zawarcia z powodem umowy na odległość, lecz w przypadku niezawiadomienia ich o tym mogli nie mieć wiedzy o przysługujących im uprawnieniach. Właśnie taki brak wiedzy konsumenta, że w wyniku zawarcia umowy na odległość przysługują mu w stosunku do sprzedawcy uprawnienia do złożenia reklamacji oraz odstąpienia od umowy jest przejawem skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, trwających mimo zakończenia stosowania przez powoda praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Najłatwiejszym sposobem usunięcia trwającego skutku naruszenia jest przewidziane w art. 26 ust. 2 uokik zobowiązanie przedsiębiorcy do złożenia jednorazowego lub wielokrotnego oświadczenia o treści i w formie określonej w decyzji. Wobec tego określone przez Prezesa UOKiK w decyzji środki usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, polegające na zobowiązaniu powoda do jednorazowego przesłania do konsumentów, którzy w okresie stosowania przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. niedozwolonej praktyki zawarli umowę ze Spółka umowę za pośrednictwem sklepu internetowego (...) informacji o treści określonej w zaskarżonej decyzji, należało uznać za proporcjonalne i adekwatne do wagi i rodzaju naruszenia oraz konieczne do usunięcia trwających skutków naruszenia. Z uwagi na zobowiązanie do jednorazowego przesłania informacji określony przez Prezesa UOKiK środek nie ma charakteru nadmiernego i jest adekwatny do przewidzianego skutku. Wskazać należy, że zgodnie treścią art. 1 ust. 1 i 2 uokik Prezes UOKiK może na podstawie przepisów ustawy podjąć działania w interesie publicznym m.in. w celu przeciwdziałania praktykom naruszającym zbiorowe interesy konsumentów, jeżeli te praktyki wywołują lub mogą wywołać skutki na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Oznacza to, że do podjęcia przez Prezesa UOKiK działań przewidzianych w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów nie jest konieczne udowodnienie występowania przesłanek uzasadniających zastosowanie tych działań lub środków. Z dokonanych wyżej ustaleń wynika, iż wystąpienie negatywnych dla konsumentów skutków stosowania stwierdzonej niedozwolonej praktyki jest co najmniej możliwe. Wbrew stanowisku odwołania, do nałożenia na podstawie art. 26 ust. 2 uokik na powoda w zaskarżonej decyzji przewidzianych w tym przepisie środków usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, warunkiem sine qua non nie było więc udowodnienie przez Prezesa UOKiK występowania w praktyce skutków stosowania przez Spółkę niedozwolonej praktyki. Dodatkowo w odniesieniu do argumentacji odwołania dotyczącej przesłanek zastosowania środka określonego w art. 26 ust. 2 uokik wskazać należało, że w odwołaniu powód nie twierdził i nie przedstawił dowodu, że po zaprzestaniu stosowania zakazanej praktyki podejmował czynności w celu zapobieżenia trwającym skutkom naruszenia. Przedstawiona w odwołaniu argumentacja nie dotyczy okoliczności, o których mowa w art. 26 ust. 2 uokik, tj. środków usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów lecz, jak wynika z treści powołanego przez powoda stanowiska, podejmowania czynności w celu zapobieżenia skutkom tych naruszeń lub eliminacji skutków naruszeń, czyli naprawienia wyrządzonej konsumentom szkody wynikającej z naruszeń. Z tej przyczyny przedstawiona w odwołaniu powyższa argumentacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Powyższe ustalenia w pełni odnoszą się również do możliwości nałożenia przez Prezesa UOKiK na przedsiębiorcę, który zaprzestał stosowania zakazanych praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów obowiązku, o którym mowa w art. 26 ust. 3 uokik. Podkreślenia wymaga, że w przepisie art. 26 ust. 4 uokik brak warunków dotyczących możliwości nałożenia tego obowiązku. Skoro więc Prezes UOKiK uznał opisane w pkt I zaskarżonej decyzji zachowanie (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, oraz stwierdził, że powód zaniechał stosowania tych praktyk z dniem 21 stycznia 2019 r., na podstawie art. 26 ust. 2, oraz na podstawie art. 26 ust. 3 uokik uprawniony był do nałożenia na Spółkę wymienionych w tych przepisach obowiązków. Ponadto w zw. z treścią art. 1 ust. 1 i 2 uokik, warunkiem niezbędnym do nałożenia tych obowiązków nie było udowodnienie przez Prezesa UOKiK, że w dacie wydania zaskarżonej decyzji skutki naruszenia zbiorowych interesów konsumentów nadal występowały. W tym stanie podniesione w odwołaniu zarzuty naruszenia art. 27 ust. 4 w zw. z art. 26 ust. 2 uokik oraz art. 27 ust, 4 w zw. z art. 26 ust. 2, 3 i 4 uokik w sposób określony w odwołaniu należało uznać za nietrafne.

W odniesieniu do zarzutu naruszenia przepisów § 1 pkt 6 w zw. z § 5 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie właściwości miejscowej i rzeczowej delegatur Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów należy wskazać, że zgodnie z § 5 ust. 2 obowiązującym na etapie wszczęcia przez Prezesa UOKiK postępowania administracyjnego w sprawie stosowania przez Spółkę praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz wydawania zaskarżonej decyzji, jeżeli praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów ujawniają się na całym lub znacznej części rynku krajowego, właściwy w tych sprawach jest Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów - Centrala w W.. Przedmiotem działalności Spółki jest sprzedaż odzieży i różnego typu towarów konsumentom za pośrednictwem sklepu internetowego. W związku z powyższym, powód mógł bez ograniczeń zawierać umowy z konsumentami mieszkającymi na terenie całego kraju. Ponadto na podstawie przepisu art. 33 ust. 5 uokik w brzmieniu obowiązującym do 2 stycznia 2020 r., w szczególnie uzasadnionych przypadkach Prezes UOKiK mógł sprawę należącą do właściwości delegatury przejąć lub przekazać do załatwienia innej delegaturze Urzędu albo sprawę należącą do swojej właściwości przekazać do załatwienia wskazanej delegaturze. Ponadto zgodnie z art. 33 ust. 4 uokik w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji delegatury Urzędu oprócz spraw należących do ich właściwości mogą załatwiać sprawy przekazane im przez Prezesa Urzędu. Pismem z dnia 5 kwietnia 2018 r. Prezes UOKiK, na podstawie art. 33 ust. 4, 5 i 6 uokik w zw. z § 5 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. przekazał sprawę do rozpoznania delegaturze UOKiK w K.. Na tej podstawie Dyrektor Delegatury UOKiK w K. był uprawniony do wydania decyzji w imieniu Prezesa UOKiK. Jak trafnie wskazano w odpowiedzi na odwołanie, brak wiedzy Spółki o przyczynach i okolicznościach przekazania sprawy do delegatury Urzędu nie ma wpływu na prawidłowość podjętych czynności i ważność wydanej decyzji. Okoliczność ta nie ma wpływu na prawa strony w prowadzonym postępowaniu oraz nie stanowi również ograniczenia prawa strony do obrony. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w powołanym przez pozwanego w odpowiedzi na odwołanie postanowieniu Sądu Najwyższego. W tym stanie powyższy zarzut odwołania również nie miał znaczenia w sprawie i nie stanowił podstawy do zmiany zaskarżonej decyzji zgodnie z żądaniem odwołania.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności Sąd Okręgowy, wobec braku podstaw do uwzględnienia, oddalił odwołanie jako bezzasadne - art. 479 ^31a § 1 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c. stosownie do wyniku sporu, ustalając wysokość należnych pozwanemu kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 720 zł, na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia odwołania.

Po zapoznaniu się ze stanowiskami stron, Sąd uznając, że w świetle przytoczonych przez strony twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych przeprowadzenie rozprawy nie było konieczne, na podstawie art. 148 ¹ § 1 k.p.c. rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym.

Sędzia SO Witold Rękosiewicz.