Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lipca 2022 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu - IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący sędzia Andrzej Kurzych

po rozpoznaniu w dniu 28 lipca 2022 r. w Toruniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy M. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o jednorazowe odszkodowanie

w związku z odwołaniem od decyzji z dnia 18 września 2020 r., nr (...)

oddala odwołanie.

sędzia Andrzej Kurzych

IV U 500/20

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 września 2020 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. przyznał ubezpieczonemu M. K. (1) jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego uszczerbku na zdrowiu będącego następstwem wypadku przy pracy, jakiemu uległ on w dniu 6 grudnia 2017 r. W decyzji wskazano, że Komisja Lekarska ZUS ustaliła trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 15%, a należne odszkodowanie wyniosło 14.760,00 zł.

W odwołaniu od wskazanej decyzji ubezpieczony zarzucił niezgodność stanowiska organu ze zgromadzonym materiałem dowodowym polegającym na błędnym ustaleniu stałego uszczerbku na zdrowiu. Wniósł o podwyższenie odszkodowania o kwotę 30.000,00 zł. Ponadto wskazał, że nie zgadza się z orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS nr (...) z dnia 15 września 2020 r. stwierdzającej jedynie 15% trwałego uszczerbku na zdrowiu.

W uzasadnieniu odwołania przedstawiono przebieg wypadku, którego doznał ubezpieczony wykonując pracę kierowcy samochodu ciężarowego na terenie Niemiec. Wskazano, że w czasie pracy w pewnym momencie drabina obsunęła się na śliskiej nawierzchni w wyniku czego ubezpieczony stracił równowagę i upadł z wysokości około 2,5 metrów. Po wypadku stwierdzono złamanie kości piszczelowej, wieloodłamowe prawej nogi otwarte, ubezpieczony przebywał w szpitalu od 6 do 22 grudnia 2017r. Podczas wypadku zostały wybite i połamane zęby. Leczenie było długie i bolesne, połączone z kolejną operacją wyjęcia zespolenia kości piszczelowej, zaś skutki wypadku odczuwane są nadal, a sprawność nie została w pełni odzyskana. Występują ograniczenia w wykonywaniu czynności życiowych. Ubezpieczony jest niezdolny do podjęcia nowej pracy, musiał rozpocząć leczenie naczyniowe, ponieważ w czasie wypadku doszło do zerwania żył. Ubezpieczony pozostaje pod stałą kontrolą lekarską i rehabilituje się. Ponadto organ rentowy nie odniósł się w swojej decyzji do kwestii wybitych i połamanych zębów. Zdaniem ubezpieczonego, doznał on wyższego niż wskazał organ uszczerbku, który podlegać winień dodatkowej kwalifikacji wg tabeli uszczerbków. Uraz powinien zakwalifikowany być według pozycji 158b „z dużymi wtórnymi zmianami (…)”, który stanowi, że uszczerbek na zdrowiu wynosi od 15% do 25% oraz pozycji 158c „(…) lub bardzo rozległymi zmianami wtórnymi, dodatkowymi powikłaniami w postaci przewlekłego zapalenia kości, przetok, zmian troficznych skóry z owrzodzeniem, stawów rzekomych, ubytków kostnych i zmian neurologicznych”, który przewiduje uszczerbek na zdrowiu od 25% do 50%. Zwrócono uwagę, że po 4 operacjach ubezpieczony ma szpecące blizny, które również stanowią trwały uszczerbek na zdrowiu.

W odpowiedzi na odwołanie organ wniósł o jego oddalenie i podtrzymał stanowisko wskazane w zaskarżonej decyzji. Organ wskazał, że stały uszczerbek na zdrowiu, w maksymalnej wysokości 15%, został zakwalifikowany według pozycji 158a - złamanie kości podudzia – w zależności od zniekształcenia, przemieszczenia, powikłań wtórnych, zmian troficznych i czynnościowych kończyny itp., ze zmianami lub skróceniem do 4 cm. Odnosząc się do treści odwołania organ rentowy wskazał, że uraz zębów, jakiego miał doznać ubezpieczony podczas wypadku, nie został wskazany zarówno w protokole powypadkowym jak i w karcie informacyjnej leczenia szpitalnego.

Na rozprawie w dniu 8 czerwca 2021 r. ubezpieczony wskazał, że urazy paliczków na które powoływał się w zastrzeżeniach do opinii głównej biegłego, nie dotyczą wypadku z 6 grudnia 2017 r.

Stanowiska stron pozostały niezmienne do zakończenia procesu.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 6 grudnia 2017 r. ubezpieczony M. K. (1) wykonywał obowiązki kierowcy samochodu ciężarowego na terenie Niemiec. Około 13.00, w czasie rozładunku towaru na terenie firmy (...), wystąpiła potrzeba zdjęcia z boku skrzyni ładunkowej desek zabezpieczających ładunek w trakcie jazdy. Ubezpieczony wykonał tę czynność przy użyciu drabiny aluminiowej, przystawnej 3,5 metrowej, sprawnej. Ubezpieczony wszedł na drabinę na wysokość ok. 2 metrów i trzymając się jednych desek zamocowanych, przesuwał we właściwe miejsce pozostałe. W pewnym momencie podczas przesuwania kolejnej deski niespodziewanie drabina ześlizgnęła się na śliskiej, zaśnieżonej nawierzchni placu załadunkowego. Ubezpieczony utracił równowagę i spadł na ziemię. Z miejsca wypadku zabrał go do szpitala zespół niemieckiego pogotowia ratunkowego. Po udzieleniu pomocy lekarskiej, stwierdzono u niego złamanie kości piszczelowej, wieoodłamowe prawej nogi. Ubezpieczony od 6 grudnia do 22 grudnia przebywał w szpitalu w Niemczech, gdzie przeprowadzono szereg zabiegów. Zdarzenie uznane zostało za wypadek przy pracy.

(dowody:

⚫

protokół nr (...) ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy - dokumentacja powypadkowa,

⚫

wyjaśnienia poszkodowanego - dokumentacja powypadkowa,

⚫

informacje od świadka wypadku - dokumentacja powypadkowa,

⚫

oświadczenie – k. 5 akt,

⚫

opinia ZUS z 25 maja 2018 r. w sprawie uznania zdarzenia za wypadek – dokumentacja powypadkowa,

⚫

przesłuchanie ubezpieczonego - protokół elektroniczny z dnia 8 czerwca 2021 r., od 00:10:35 do 00:38:49 – k. 83v.-84 akt)

Ubezpieczony w dniu 12 marca 2018 r. złożył do organu rentowego wniosek o wypłatę jednorazowego odszkodowania. Lekarz Orzecznik ZUS w dniu 20 sierpnia 2020 r. wydał opinię ustalającą 3% stałego uszczerbku na zdrowiu z uwagi na złamanie kostki bocznej prawego podudzia. Lekarza Orzecznik nie wskazał, że skutkiem wypadku był również uraz zębów. Na skutek wniesionego sprzeciwu, Orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 15 września 2020 r. ustalono 15% stały uszczerbek na zdrowiu z powodu wygojonego, wieloodłamowego złamania nasad dalszych obu kości podudzia prawego, leczonego operacyjne, usunięcia materiału zespalającego w dniu 19 kwietnia 2019 r. z upośledzeniem funkcji statyczno-dynamicznej kończyny dolnej ( nr pozycji tabeli 158a). W ramach badania podmiotowego ubezpieczony podał, że „podczas wypadku doznał urazu zębów”.

(dowody:

⚫

wniosek z 1 marca 2017 r. – k. 3 akt wypadkowych,

⚫

orzeczenie z 20 sierpnia 2020 r. – dokumentacja powypadkowa,

⚫

orzeczenie z 15 września 2020 r. – dokumentacja powypadkowa)

Ubezpieczony rozpoczął leczenie zębów około 1-1,5 roku po wypadku w przychodni w S.. Leczenie trwało rok, jednak ubezpieczony nie wyleczył ich do końca z uwagi na brak finansów. Łącznie usunięto mu w czasie leczenia 7-8 zębów.

(dowody:

⚫

dokumentacja medyczna, dentystyczna – k. 39-47, 154-172 akt)

Biegły ortopeda w opinii z dnia 25 marca 2021 r. rozpoznał u ubezpieczonego przebyte wieloodłamowe złamanie odcinka obwodowego kości podudzia prawego, powodujące 15 % długotrwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 15%, zgodnie z punktem 158a tabeli orzeczniczej. Biegły zaznaczył, że nie wystąpiły u ubezpieczonego duże wtórne zmiany lub też skrócenie kończyny powyżej 4 cm, co by upoważniło do orzekania z innego punktu niż wymieniony. Zdaniem biegłego, złamanie uległo wygojeniu w dobrym ustawieniu z dobrą funkcją ruchową i dobrą funkcją podporową kończyny. Oceniono, że nie ma potrzeby oceny stanu zdrowia przez chirurga naczyniowego, ponieważ, jak wynika z dokumentacji, ubezpieczony zgłaszał się do poradni chorób naczyń z powodu dolegliwości o charakterze chromania przestankowego podudzia lewego, w badaniu stwierdzono osłabienie tętna na kończynie dolnej lewym z dobrym tętnem na kończynie prawej. Zmiany nie mają żadnego związku z przebytym urazem. Jedynie stwierdzane w badaniu podejrzenie uszkodzenia tętnicy piszczelowej przedniej może mieć związek z urazem, nie powoduje to jednak żadnych zmian niedokrwiennych, gdyż głównym naczyniem krwionośnym zaopatrującym stopę jest tętnica piszczelowa tylna.

(dowody:

⚫

opinia biegłego z dnia 25 marca 2021 r. – k. 48-49 akt,

⚫

dokumentacja medyczna szpitalna – k. 97-100 akt,

⚫

dokumentacja z poradni chirurgii naczyń- 102-103 akt)

W opinii uzupełniającej z dnia 1 lipca 2022 r. biegły ortopeda wskazał, że w ocenie wysokości uszczerbku na zdrowiu w wyniku przebytego złamania podstawową zasadą orzeczniczą jest ocena wszelkich następstw stwierdzanych w badaniu przedmiotowym, takich jak zaniki mięśniowe, ograniczenie ruchomości, zniekształcenie, skrócenie kończyny, a także istniejące blizny pooperacyjne. Oddzielna ocena poszczególnych następstw byłaby błędem orzeczniczym. Biegły oceniając wysokość uszczerbku na zdrowiu wziął pod uwagę obecność blizn.

(dowody:

⚫

zdjęcia blizn – k. 19-23 akt,

⚫

opinia uzupełniająca z dnia 1 lipca 2022r. – k. 247 akt)

Biegły chirurg naczyniowy rozpoznał u ubezpieczonego przewlekłe niedokrwienie kończyny dolnej lewej na tle miażdżycy tętnić stopień II B według klasyfikacji Fontaine’a. Biegły opisał czym jest miażdżyca oraz w jaki sposób ocenił jej stopień (oceniając dystans, po przejściu którego u ubezpieczonego pojawia się chromanie przestankowe czyli ból mięśni). Biegły wskazał, że w czasie badania przedmiotowego na prawej kończynie dolnej tętno było dobrze wyczuwalne na tętnicy udowej, podkolanowej i piszczelowej tylnej, na tętnicy grzbietowej nie stwierdzono tętna. Ciśnienie krwi na tętnicy piszczelowej tylnej prawej wynosiło 145 mm Hg. Oznaczono wskaźnik kostka-ramię dla kończyny dolnej prawej, który wynosi 1,0 a dla kończyny dolnej lewej 0,78, co świadczy o prawidłowym ukrwieniu kończyny dolnej prawej i o niedokrwieniu kończyny dolnej lewej. W badaniu USG Doppler tętnic kończyn dolnych z dnia 16 października 2019 r. w tętnicach prawej kończy dolnej stwierdzono niewielkie zmiany miażdżycowe i nieliczne blaszki miażdżycowe oraz nie uwidoczniono przepływu w dystalnym odcinku tętnicy piszczelowej przedniej. Biegły podał, że zmiany te nie powodują niedokrwienia prawej kończyny dolnej, ponieważ wskaźnik kostka-ramię dla kończyny dolnej prawej wynosi 1,0 co świadczy o prawidłowym ukrwieniu kończyny. Zmiany w dystalnym odcinku tętnicy przedniej piszczelowej mogą być następstwem miażdżycy tętnic. Nawet jeśli przyjęto by, że brak przepływu w dystalnym odcinku prawej tętnicy piszczelowej przedniej jest następstwem przebytego wypadku, to nie powoduje to niedokrwienia prawej kończyny dolnej, ponieważ wyczuwa się tętno na tętnicy piszczelowej tylnej oraz prawidłowe ciśnienie krwi na tętnicy piszczelowej tylnej i prawidłowy wskaźnik kostka-ramię. Biegły podsumował, że w wyniku wypadku nie doszło do upośledzenia ukrwienia kończyny, a ocena uszczerbku na zdrowiu wiąże się wyłącznie z rozpoznanym wieloodłamowym złamaniem odcinka obwodowego kości podudzia prawego

(dowody:

⚫

opinia biegłego – k. 104-111 akt,

⚫

dokumentacja medyczna szpitalna – k. 97-100 akt,

⚫

dokumentacja z poradni chirurgii naczyń- 102-103 akt)

Biegły z zakresu stomatologii w opinii z dnia 4 lutego 2022 r. stwierdził, że ubezpieczony nie ma żadnego zęba w górnej szczęce, zostały one usunięte, zaś zęby w dolnej szczęce w większości wymagają leczenia lub usunięcia z powodu zaawansowanej próchnicy, część z nich już została usunięta. Biegły wskazał, że związek przyczynowo-skutkowy uszkodzenia zębów z górnej szczęki z wypadkiem nie jest pewny, ponieważ istnieje tylko zeznanie ubezpieczonego w toku postępowania, w którym wskazuje on, że do uszkodzenia zębów doszło na skutek wypadku. Nie potwierdza tego dokumentacja medyczna. Brak również kartotek leczenia ubezpieczonego przed wypadkiem, a pierwsze wizyty rozpoczynają się po około dwóch latach od zajścia zdarzenia. W opisie specjalisty z zakresu BHP również nie występowały adnotacji co do utraty przez ubezpieczonego zębów wskutek wypadku. Biegła podała, że za każdy utracony ząb, tj. 11,21,15,25,24,16, jeśli uznany by został związek z wypadkiem należałoby ustalić po 1% uszczerbku na zdrowiu, zgodnie z punktem 21B tabeli. Wykluczono uszkodzenie zębów 33,34.

(dowody:

⚫

opinia biegłego z dnia 4 lutego 2022 r. – k. 180-183)

Sąd zważył, co następuje:

Ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie nakierowane były na kwestię zakresu poniesionego przez ubezpieczonego w dniu 6 grudnia 2017 r. urazu oraz wysokości uszczerbku na zdrowiu, którego ubezpieczony doznał w wyniku wskazanego wypadku. W tak określonej sferze faktograficznej jako relewantne dla rozstrzygnięcia sprawy jawiły się cztery kwestie. Po pierwsze, ocenić należało czy ubezpieczony doznał urazu w postaci utraty zębów, jeżeli tak, to których. Po drugie, sporna była wysokość uszczerbku na zdrowiu spowodowanego wieloodłamowym złamaniem odcinka obwodowego kości podudzia prawego. Po trzecie, kontrowersje ujawniały się w zakresie możliwości ustalenia odrębnego uszczerbku na zdrowiu w związku z występowaniem blizn pooperacyjnych pozostałych wskutek operacji nogi prawej. W końcu po czwarte, rozwadze podlegały twierdzenia ubezpieczonego, że doznał urazu polegającego na występowaniu stanu niedokrwienia kończyn.

Dotyczące wskazanych zagadnień ustalenia faktyczne poczynione zostały na podstawie dowodów z dokumentów, których autentyczność nie została zakwestionowana. Z uwagi na konieczność zaczerpnięcia specjalistycznej wiedzy medycznej, w sprawie dopuszczono także dowód z opinii biegłych ortopedy, chirurga naczyniowego i stomatologa, które Sąd uznał za przekonywujące. Ogólnie rzecz ujmując opinie biegłych były logiczne, spójne oraz udzielały odpowiedzi na pytania postawione w postanowieniach dopuszczających te dowody. Trzeba jednocześnie zaznaczyć, że opinie zostały sporządzone przez osoby odznaczające się niekwestionowanymi kwalifikacjami, pozwalającymi na prawidłową ocenę stanu zdrowia ubezpieczonego. Biegli swoje stanowiska sformułowali po zapoznaniu się ze zgromadzoną w aktach sprawy, obszerną dokumentacją, co miało miejsce w sposób bardzo szczegółowy, a jednocześnie pozwoliło na syntetyczne przedstawienie tego w jakiej sytuacji zdrowotnej jest ubezpieczony. Biegli przeprowadzili badanie przedmiotowe M. K. (1), uzyskując w ten sposób bezpośrednio informację o jego stanie zdrowia i przeprowadzając stosowną analizę.

W sprawie został również przeprowadzony dowód z zeznań ubezpieczonego M. K. (1) i świadków E. P. oraz M. K. (2). Dowody te, w intencji ubezpieczonego, miały na celu wykazanie, że w wyniku wypadku do pracy ubezpieczony doznał urazu polegającego na utracie i uszkodzeniu zębów, co jednak zakończyło się ostatecznie niepowodzeniem.

Odnoszą się do przedstawionych zagadnień spornych wskazać należy, co następuje.

1)  W ocenie Sądu, ewentualny uszczerbek na zdrowiu polegający na utracie zębów nie został przez ubezpieczonego wykazany. W tym zakresie zaoferowany materiał dowodowy był nie tylko zbyt skąp, ale też rozbieżny. Jeżeli nawet w wyniku wypadku doszło do urazu zębów, co w samo w sobie jest bardzo wątpliwe, to aktualnie nie było możliwe jednoznaczne ustalenie których.

Po pierwsze, wypowiedzi świadków E. P. i M. K. (2) w tej mierze były bardzo ogólne i nieścisłe. E. P., która jest sąsiadką ubezpieczonego, wskazała jedynie, że przed wypadkiem ubezpieczony miał zęby, a po nim ich nie miał. Nie była w stanie powiedzieć ile zębów i które ubezpieczony utracił w wyniku wypadku. Z kolei zeznania żony ubezpieczonego w tym zakresie pełne były sprzeczności. W celu ich zobrazowania warto je przytoczyć (zapisy protokołu z 30 listopada 2021 r. – k. 147v. jest w zasadzie wierny nagraniu):

„Mąż wyniku wypadku miał wybite górne zęby. Zostały tylko korzenie. Wydaje mi się, że w czasie wypadku stracił te zęby ale może i w czasie leczenia, może w czasie gdy były zabiegi. Na pewno stracił 3 górne zęby z przodu, z boku to nie wiem. Mąż cały czas leczył zęby, chodził do dentystki. On chciał usunąć te korzenie które mu zostały.”

Żona ubezpieczonego M. K. (2) wskazywała, że jej mąż leczył zęby przed i po wypadku u dentysty w S., nie pamiętała czy stracił zęby bezpośrednio po wypadku czy w trakcie leczenia. Podnosiła, że w wyniku wypadku stracił zęby w górnej szczęcie, a potem wskazał, że w wyniku wypadku na pewno stracił 3 górne zęby, gdy chodzi zaś o utratę zębów bocznych, to ostatecznie nie miała co do tego wiedzy. Nie wiedziała dlaczego ubezpieczony z zwlekał tak długo z leczeniem. Zeznania te z pewnością nie pozwalały na dokonanie stanowczych ustaleń faktycznych.

Równie nieprzekonywujące w tym przedmiocie były zeznania ubezpieczonego. Ubezpieczony podał (k. 83v.-84 akt), że w wyniku wypadku doznał masywnego urazu zębów. Część zębów miała być w całości wybita, cześć zaś popękana. Podał także, że część zębów, które były popękane następnie wypadła w wyniku zabiegów medyczny podjętych bezpośrednio po wypadku, a część została usunięte w wyniku leczenia, które zostało podjęte po około 1-1,5 roku od wypadku. Twierdzenia te były jednak zupełnie gołosłowne, o czym będą świadczyć dalsze rozważania.

Po drugie, kwestia urazu zębów została podniesiona przez ubezpieczonego dopiero podczas badania przez Komisję Lekarską ZUS (k. 165 akt orzeczniczych). Uraz zębów nie został odnotowany w dokumentacji lekarskiej z Kliniki (...) (k. 97-99 akt), a przecież jest ona sporządzona w sposób skrupulatny i rzeczowy. Nie ma o nim mowy także w dokumentacji lekarskiej z okresu leczenia w kraju (k. 73-154 akt orzeczniczych).

Po trzecie, uraz zębów nie występuje w sporządzonej przez pracodawcę dokumentacji powypadkowej. Wprawdzie ubezpieczony wskazywał, że informował specjalistę ds. BHP o urazie zębów, lecz nic tego nie potwierdza.

Po czwarte, wypadkowa etiologia problemów stomatologicznych ubezpieczonego nie została odnotowana w dokumentacji lekarskiej z Poradni Stomatologicznej w S. (k. 39-47, 154-172 akt).

Po piąte, uraz zębów nie został odnotowany w badaniu lekarza orzecznika ZUS z 20 sierpnia 2020 r. (k. 156 akt orzeczniczych) i we wniesionym wobec niego sprzeciwie z dnia 26 sierpnia 2020 r. (k. 162 akt orzeczniczych).

Po szóste, uraz zębów nie został wymieniony nawet w sporządzonym tuż przed wniesieniem odwołania, 13 października 2020 r., „Oświadczeniu o negatywnych następstwach wypadku”.

Po siódme, ubezpieczony podjął leczenie u dentysty blisko 2 lata po wypadku. Niewyjaśniona została jaka była realna przyczyna tych zaniechań ubezpieczonego, nie znała ich również jego żona.

W końcu po ósme, powyższe wnioski wspierała opinia biegłego stomatologa, którą Sąd uznał za przekonywującą jako, że została ona rzeczowo umotywowana. Biegła stwierdziła, że ubezpieczony nie ma żadnego zęba w górnej szczęce, zostały one usunięte, zaś zęby w dolnej szczęce w większości wymagają leczenia lub usunięcia z powodu zaawansowanej próchnicy i słabego stanu uzębienia, część z nich już została usunięta. Biegła zaznaczyła, że związek przyczynowo-skutkowy uszkodzenia zębów z górnej szczęki z wypadkiem nie jest pewny i nie da się w sposób jednoznaczny ustalić czy utrata zębów nastąpiła na skutek wypadku. Biegły dokonując analizy akt sprawy zwrócił uwagę na to, że uszkodzenia zębów nie potwierdza tego dokumentacja medyczna, brak również kartotek leczenia powoda przed wypadkiem, a pierwsze wizyty rozpoczynają się po około dwóch latach od zajścia zdarzenia, w opisie BHP-owca również brak adnotacji co do utraty zębów przez ubezpieczonego. Sformułowane pod adresem opinii zastrzeżenia ubezpieczonego opierały się tylko na niczym nie popartych twierdzeniach, że przed wypadkiem zęby nie były uszkodzone i nie wymagały usunięcia. Zdaniem ubezpieczonego brak problemów z uzębieniem wynikał z przesłuchania ubezpieczonego i zeznań świadków, którzy wskazali, że przed wypadkiem miał on pełne uzębienie. W tym rzecz, że biegła uznała, iż wypowiedzi te są niewystarczające aby tego rodzaju ustalenia poczynić, które to zapatrywanie Sąd w pełni podziela.

Resumując, uszczerbek polegający na utracie zębów nie został przez ubezpieczonego wykazany. Materiał dowodowy nie pozwalał na dokonanie w tej mierze stanowczych, jednoznacznych ustaleń faktycznych. Komplikacje w tej mierze pogłębia to, iż, jak wynikało z opinii biegłego stomatologa, stan uzębienia ubezpieczonego jest bardzo słaby. Biegły wskazał, że zęby w dolnej szczęce w większości wymagają leczenia lub usunięcia z powodu zaawansowanej próchnicy i słabego stanu uzębienia, a część z nich już została usunięta. Świadczy to o tym, że utrata zębów w górnej szczęce mogła być wynikiem próchnicy, a więc przyczyny nie związanej z wypadkiem przy pracy.

Sąd dostrzega, że zgodnie z § 10 rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz. U. z 2020 r., poz. 233; dalej jako rozporządzenie) w razie utraty lub uszkodzenia organu, narządu lub układu, którego funkcje były naruszone przed wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu ustala się w wysokości różnicy pomiędzy stwierdzonym stopniem tego uszczerbku a stopniem naruszenia istniejącego bezpośrednio przed wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. Jeżeli nie jest możliwe określenie, w jakim stopniu organ, narząd lub układ był upośledzony przed wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, przyjmuje się, że upośledzenia nie było. Przepis ten nie może być jednak w przedmiotowej sprawie zastosowany, albowiem w toku postępowania nie doszło do jednoznacznej identyfikacji „utraty lub uszkodzenia organu, narządu lub układu”.

2)  Kierując się opinią biegłego ortopedy Sąd uznał, że w wyniku wieloodłamowego złamania odcinka obwodowego kości podudzia ubezpieczony doznał 15 % uszczerbku na zdrowiu zgodnie z punktem 158a tabeli orzeczniczej stanowiącej załącznik do rozporządzenia.

Punkt 158a tabeli ma następującą treść:

Złamanie kości podudzia - w zależności od zniekształcenia, przemieszczenia, powikłań wtórnych, zmian troficznych i czynnościowych kończyny itp.:
a) ze zmianami lub skróceniem do 4 cm	5-15
b) z dużymi wtórnymi zmianami lub ze skróceniem od 4 cm do 6 cm	15-25
c) ze skróceniem powyżej 6 cm lub bardzo rozległymi zmianami wtórnymi i dodatkowymi powikłaniami w postaci przewlekłego zapalenia kości, przetok, zmian troficznych skóry z owrzodzeniami, stawów rzekomych, ubytków kostnych i zmian neurologicznych	25-50

Biegły wyjaśnił, że u ubezpieczonego nie wystąpiły duże wtórne zmiany lub też skrócenie kończyny powyżej 4 cm, co by upoważniło do orzekania z innego punktu niż wymieniony. Zdaniem biegłego, złamanie uległo wygojeniu w dobrym ustawieniu z dobrą funkcją ruchową i dobrą funkcją podporową kończyny, zaś ustalony uszczerbek jest maksymalny.

W ocenie Sądu, biegły w wystarczającym stopniu wyjaśnił dlaczego dokonał kwalifikacji uszczerbku według punktu 158a. Nic nie wskazuje na to, aby wystąpiły u niego zmiany, o których mowa w punkcie 158b lub 158c, jak sugerował ubezpieczony w odwołaniu. Stanowisko to bez zastrzeżeń zostało zaaprobowane w opinii biegłego chirurga naczyniowego (zob. k. 112 akt).

W piśmie z dnia 29 kwietnia 2021 r. (k. 60-62v. akt) ubezpieczony wniósł szereg zastrzeżenia do opinii ortopedy. Podważono m.in. wysokość ustalonego uszczerbku i jego charakter jako „długotrwały”, a nie „trwały”, bowiem nic nie wskazuje na to by dolegliwości miały ustać. Podniesiono także, że ubezpieczony nadal jest częściowo niezdolny do pracy, zmuszony jest korzystać z kul, pominięto kwestię zmniejszenia obwodu uda prawego o 2 cm i rokowań na przyszłość.

Zgłoszone zarzuty nie miały potencjału kwestyjnego. Zagadnienie stałości lub długotrwałości uszczerbku na zdrowiu jest irrelewantne w kontekście jego wysokości, co jasno wynika z zamieszczone w art. 11 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1205 ze zm.) definicji stałego uszczerbku na zdrowiu („Za stały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy.”) i długotrwałego uszczerbku na zdrowiu („Za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie”). Pozostałe przez ubezpieczonego zarzuty dotyczą natomiast okoliczności nieistotnych z punktu widzenia zasad orzeczniczych choćby z tego względu, że zidentyfikowany uszczerbek na zdrowiu ustalony został w wartości maksymalnej.

Sąd uznał zatem, że dalsza dowodowa weryfikacja zarzutów ubezpieczonego była zbędna, gdyż stan rzeczy był wystarczająco klarowny. Stąd też postanowieniem z dnia 30 marca 2022 r. (k. 209 akt) wniosek o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego ortopedy na podstawie art. 286 a contrario k.p.c. został pominięty. W toku dalszego postępowania częściowo to postanowienie zostało zmienione postanowieniem z dnia 9 maja 2022 r. (k. 238 akt) w zakresie dotyczącym możliwości potraktowania blizn jako odrębnego uszczerbku na zdrowiu.

3)  Sąd podziela stanowisko biegłego ortopedy zaprezentowane w opinii uzupełniającej z dnia 1 lipca 2022 r. (k. 247 akt), iż w ocenie wysokości uszczerbku na zdrowiu w wyniku przebytego złamania podstawową zasadą orzeczniczą jest ocena wszelkich następstw stwierdzanych w badaniu przedmiotowym, takich jak zaniki mięśniowe, ograniczenie ruchomości, zniekształcenie, skrócenie kończyny, a także istniejące blizny pooperacyjne. Oddzielna ocena poszczególnych następstw byłaby błędem orzeczniczym. Biegły zaznaczył, iż oceniając wysokość uszczerbku na zdrowiu wziął pod uwagę obecność blizn.

Z punktu 158 tabeli nie wynika, aby możliwe było potraktowanie blizn pooperacyjnych jako odrębnego uszczerbku na zdrowiu. Co więcej, jego treść świadczy o tym, że ocena uszczerbku na zdrowiu dokonywana na podstawie tego punktu winna uwzględniać wszystkie następstwa złamania kości podudzia. Nakazuje bowiem kalkulowanie uszczerbku na zdrowiu „w zależności od zniekształcenia, przemieszczenia, powikłań wtórnych, zmian troficznych i czynnościowych kończyny itp.”, a więc katalog następstw, które należy uwzględniać w procesie orzeczniczym w tym przypadku ma charakter otwarty („itp.”). Nie jest logicznie wykluczone pomieszczenie w tym katalogu następstw w postaci blizn pooperacyjnych, które przecież także stanowią konsekwencję złamania.

Takie rozumienie treści punktu 158 tabeli orzeczniczej uniemożliwia zastosowanie w niniejszej sprawie § 8 ust. 3 rozporządzenia. Przepis ten stanowi, że jeżeli w ocenie procentowej brak jest odpowiedniej pozycji dla danego przypadku, lekarz orzecznik ocenia ten przypadek według pozycji najbardziej zbliżonej. Można ustalić stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w procencie niższym lub wyższym od przewidywanego w danej pozycji, w zależności od różnicy występującej między ocenianym stanem przedmiotowym a stanem przewidzianym w odpowiedniej pozycji oceny procentowej. Nie występuje bowiem stan, który pozwala na dokonanie oceny uszczerbku na zdrowiu według pozycji najbardziej zbliżonej, a więc stan braku w ocenie procentowej odpowiedniej pozycji dla danego przypadku. Taka pozycja zostało przez biegłego zidentyfikowana, tj. pozycja 158a tabeli. Warto też zauważyć, że w przedmiotowej sprawie nie jest możliwe wskazanie „pozycji najbardziej zbliżonej”. Proponowane przez ubezpieczonego pozycje (k. 260 akt) takiej kwalifikacja nie mogą uzyskać z uwagi na znaczącą odrębność lokalizacyjną i funkcjonalną w organizmie człowieka.

W tym stanie rzeczy dowód z opinii biegłego z zakresu chirurgii plastycznej jawił się jako zbędny dla rozstrzygnięcia sprawy, co skutkowało pominięciem zgłoszonego wniosku dowodowego na podstawie art. 278 § 1 a contrario k.p.c.

4)  Stan chorobowy określany przez ubezpieczonego jako „zerwanie żył” nie był konsekwencją wypadku przy pracy, a tym samym nie generował żadnego uszczerbku na zdrowiu. Biegły chirurg naczyniowy wskazał, że w wyniku wypadku nie doszło do upośledzenia ukrwienia kończyny, a ocena uszczerbku na zdrowiu wiąże się wyłącznie z rozpoznanym wieloodłamowym złamaniem odcinka obwodowego kości podudzia prawego. Warto odnotować, że opinia biegłego chirurga naczyniowego nie była kwestionowana, a ponadto była ona spójna z opinią biegłego ortopedy, który stwierdził, że osłabienie tętna na kończynie dolnej lewej nie ma żadnego związku z przebytym urazem. Zaznaczył także, że jedynie stwierdzane uszkodzenia tętnicy piszczelowej przedniej może mieć związek z urazem, nie powoduje to jednak żadnych zmian niedokrwiennych, gdyż głównym naczyniem krwionośnym zaopatrującym stopę jest tętnica piszczelowa tylna.

Na podstawie na podstawie art. 278 § 1 a contrario k.p.c. pominięty został wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego chirurga naczyniowego w zakresie okoliczności nieobjętych postanowieniem o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego z dnia 8 czerwca 2021 r., albowiem nie miały one znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Konkludując decyzja organu rentowego była prawidłowa i odpowiadała rzeczywistemu stanowi zdrowia ubezpieczonego.

Zgodnie z przepisem art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy wypadkowej ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przysługuje jednorazowe odszkodowanie w wysokości 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Skoro uszczerbek na zdrowiu ustalony przez organ rentowy w zaskarżonej decyzji był prawidłowy odwołanie podlegało oddaleniu zgodnie z art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c.

Sędzia Andrzej Kurzych