Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt IV Ka 475/22

1

2WYROK

2.1W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2022 r.

4Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

1Przewodniczący:

1SSO Ewa Rusin (spr.)

1Sędziowie:

1SO Sylwana Wirth-Bzunek,

2SR (del. do SO) Sebastian Kowalski,

1Protokolant:

1Magdalena Telesz

przy udziale Elżbiety Reczuch Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2022 r.

6sprawy T. P.

7syna J. i M. z domu K.

8urodzonego (...) w N.

9oskarżonego z art. 280 § 1 kk i art. 157 § 2 kk i art. 189 § 1 kk w związku z art. 11 § 2 kk, art. 245 kk, art. 279 § 1 kk

10na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonego i jego obrońcę

11od wyroku Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie

12z dnia 10 marca 2022 r. sygnatura akt II K 370/21

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. B. z Kancelarii Adwokackiej w D. 516,60 złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

III.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym zaliczając wydatki za to postępowanie na rachunek Skarbu Państwa.

15SSO Sylwana Wirth-Bzunek SSO Ewa Rusin SSR (del. do SO) Sebastian Kowalski

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 475/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie z dnia 10 marca 2022r. sygn. akt II K 370/21

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

T. P.

40 – letni oskarżony nie był dotychczas karany sądownie.

Dane o karalności z dnia 27 maja 2022r.

336

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Dane o karalności z dnia 27 maja 2022r.

niekwestionowane

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

1. apelacji własnej oskarżonego:

rażącej niewspółmierności kary nie uwzględniającej, że oskarżony sam wychowuje 16 - miesięczną córkę, której wyrzekła się matka

2.apelacji obrońcy oskarżonego:

rażącej niewspółmierności wymierzonych oskarżonemu kar jednostkowych w pkt I, II i III oraz kary łącznej orzeczonej w pkt IV części dyspozytywnej wyroku wynikającą z niedostatecznego uwzględnienia okoliczności łagodzących, a w szczególności

pojednania się oskarżonego z pokrzywdzonym, tła konfliktu pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzonym, dotychczasowej niekaralności oskarżonego oraz przyznania się oskarżonego do zarzucanych czynów oraz wyrażenia skruchy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut rażącej niewspółmierności kary jako zarzut z kategorii ocen można zasadnie podnosić tylko wówczas, gdy kara - jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia - nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znacznej, wyraźnej i oczywistej, a więc niedającej się zaakceptować dysproporcji między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Takie różnice ocen w sprawie nie występują.

Rażąca niewspółmierność kary w rozumieniu art. 438 pkt. 4) kpk to kara zdecydowanie „bijąca w oczy” surowością ( względnie łagodnością), ale nie wymierzona w dolnym progu ustawowego zagrożenia, jak to ma miejsce w okolicznościach przedmiotowo- podmiotowych niniejszej sprawy.

Podnoszona w apelacji oskarżonego jedyna okoliczność - sprawowania opieki nad małoletnią córką - należy do pomniejszej kategorii indywidualizacji kary, tj. warunków osobistych sprawcy, w dodatku to okoliczność zaistniała już po dacie popełnionych czynów. Nie wpływa ani na prawidłowość oceny znacznego stopnia społecznej szkodliwości popełnionych czynów, nie umniejsza stopnia winy oskarżonego ( działającego umyślnie, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, brutalnie i okrutnie wobec pokrzywdzonego, powodując skutki w postaci dotkliwych obrażeń jego ciała i upokorzenia psychicznego). Nie niweluje też przeciętnej opinii środowiskowej o oskarżonym.

Natomiast podnoszone w apelacji obrońcy okoliczności łagodzące dla oskarżonego zostały uwzględnione przy wymiarze kar w dolnej granicy ustawowego zagrożenia i wymierzenia kary łącznej z zastosowaniem bliskiej absorpcji kar. To że oskarżony nie był dotąd karany sądownie to pożądana cecha obywatelska, zaś przyznanie się do winy i złożenie wyjaśnień zasadniczo zgodnych z resztą materiału dowodowego nie może stanowić szczególnego kryterium, zważywszy że wcześniej jednoznaczne dowody sprawstwa, zwłaszcza obciążające go zeznania pokrzywdzonego i świadka K. G. oraz nagranie dokonanej wypłaty z bankomatu, tj. przypisanym mu czynom oskarżony nie mógłby skutecznie zaprzeczyć.

Wniosek

1.  oskarżonego – o zmianę wyroku przez warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności

2.  obrońcy oskarżonego - o zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie oskarżonemu kar

a) za czyn opisany w pkt 1 wyroku tj. występek z art. 280 § 1 kk i art. 157 § 2 kk i art.189 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk na podstawie art. 37b kk kary 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 10 (dziesięciu) miesięcy ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym;

b) za czyn opisany w pkt 2 wyroku tj. występek z art. 245 kk na podstawie art. 37b kk kary 1 (jednego) miesiąca pozbawienia wolności oraz karę 3 (trzech) miesięcy ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej,

kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym;

c) za czyn opisany w pkt 3 wyroku tj. występek z art. 279 § 1 kk na podstawie art, 37b kk kary 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 5 (pięciu) miesięcy ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym;

d) wymierzenie na podstawie art. 85 i art. 86 § 1 i 3 kk oskarżonemu T. P. kary łącznej 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności oraz kary łącznej 1 (jednego) roku ograniczenia wolności polegającej na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek apelacji oskarżonego o wymierzenie kary wolnościowej z warunkowym zawieszeniem jej wykonania jest całkowicie bezpodstawny.

Instytucja warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności z art. 69 §1 kk

może mieć zastosowanie wyłącznie wobec sprawców, którym wymierzono karę pozbawienia wolności w wymiarze nie przekraczającym roku ( podkr. SO). Natomiast oskarżonemu tylko za jeden z trzech mu przypisanych czynów- występek rozboju, kwalifikowany kumulatywnie z art. 280 § 1 kk i art. 157 § 2 kk i art.189 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk - mimo licznych okoliczności obciążających, w tym kumulatywnego zbiegu rozboju z pozbawieniem wolności i spowodowaniem obrażeń ciała pokrzywdzonego, wymierzono karę 2-ch lat pozbawienia wolności, tj. najniższą przewidzianą w art. 280 § 1 kk ( wobec górnej granicy ustawowego zagrożenia wynoszącej 12 lat pozbawienia wolności).

Odnośnie wniosków apelacji obrońcy wskazać należy, iż wymierzenie kar sekwencyjnych przy zastosowaniu art. 37 a i 37 b kk jest celowe tylko w granicach art. 53 § 1 i 2 kk. Treść art. 37b k.k. nie pozostawia żadnych wątpliwości co do tego, iż jego zastosowanie należy do władzy uznaniowej sądu. A zatem brak zastosowania tego przepisu nie może być uznany za naruszenie prawa, a tym bardziej rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku. Na podstawie art. 37b k.k. sąd orzekający ma jedynie możliwość poszerzenia "granic kary", o których mowa w art. 53 § 1 k.k., a tym samym uległo jedynie poszerzeniu pole swobody sądu w doborze adekwatnej dolegliwości kary za przestępstwo. Kompetencja ta została dana sądom do korzystania z niej na zasadzie swobodnego uznania z uwzględnieniem jedynie dyrektyw ogólnych i szczególnych wymiaru kary. Jednocześnie ten przepis nie formułuje żadnych preferencji co do rodzaju orzekanych kar. Zastosowanie kary mieszanej ma charakter w pełni fakultatywny i obliguje sądy jedynie do rozważenia takiej możliwości w indywidualnym przypadku po przeprowadzeniu jego całościowej analizy. ( tak w aprobowanym postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2020 r., II KK 278/20

LEX nr 3301969).

Podnoszone przez apelującego okoliczności przyznania się oskarżonego do winy co do wszystkich zarzucanych mu czynów, wyrażenie skruchy i dotychczasową niekaralność sądową sąd I instancji uwzględnił po stronie okoliczności łagodzących i w związku z tym wymierzył kary równe minimalnemu ustawowemu zagrożeniu ( czyny I i III) oraz bliską dolnej granicy zagrożenia za czyn z art. 245 kk. Podkreślał trafnie sąd I instancji iż za wszystkie 3 czyny ustawa przewiduje wyłącznie kary pozbawienia wolności. Czyny te zostały popełnione na szkodę tego samego pokrzywdzonego, osoby wspólnie zamieszkującej z oskarżonym, dokładającej się finansowo do rachunków. Zasadnie wskazał też, że czyny te zostały popełnione w krótkim okresie czasu, oskarżony był inicjatorem całego zajścia, to on zgłaszał pretensje do pokrzywdzonego, on wręcz zainspirował pozostałych sprawców, a także to on odniósł korzyść materialną z przestępstwa, która była wszak jego celem, skoro atak na pokrzywdzonego motywowany był rzekomym niedokładaniem się do kosztów utrzymania. Co więcej, oskarżony, nawet jeżeli nie zadał ilościowo najwięcej ciosów oskarżonemu, to spośród współsprawców był najbardziej uporczywy w swym działaniu. Oskarżonemu nie dość było popełnienia przestępstwa rozboju, ale następnie groził pokrzywdzonemu, gdyby ten zdecydował się zawiadomić organy ścigania, zaś uzyskaną w rozboju kartę i wymuszony od pokrzywdzonego numer PIN wykorzystał do kradzieży pieniędzy.

Tak więc przestępne zachowanie oskarżonego było znacznie społecznie szkodliwe, stopień winy oskarżonego wysoki, oskarżony działał wspólnie i w porozumieniu z dwiema innymi osobami, z inicjatywy oskarżonego zadano pokrzywdzonemu dotkliwą krzywdę fizyczną, działanie sprawców doprowadziło do jego upokorzenia psychicznego ( musiał się rozebrać, leżał na podłodze, pod wpływem zadawanego bólu wypróżnił się ), poniósł szkody materialne, dlań niemałe, zważywszy na bardzo skromne dochody. W tak ustalonych okolicznościach przedmiotowo- podmiotowych przypisanych występków nie sposób uznać, by oskarżony zasługiwał na łagodniejsze potraktowanie przez wymierzenie wnioskowanych mu kar sekwencyjnych. Podzielenie wniosków apelacyjnych wywołałoby słuszne przekonanie o nieuzasadnionej łagodności wymiaru kary wobec oskarżonego.

Ponadto zważywszy na inicjatywny charakter przestępnego działania oskarżonego i uzyskanie przezeń z przestępstwa wymiernej korzyści materialnej tego rodzaju kary mieszane byłyby niesprawiedliwe w odniesieniu do prawomocnie skazanych współsprawców przedmiotowego rozboju, bo B. K. i D. J. wymierzono kary surowsze, bo po 2 lata i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Nie wystąpiły.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżone rozstrzygnięcie o winie i karze.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd I instancji poczynił trafne ustalenia faktyczne, a następnie ich prawidłową subsumpcję, skutkującą słusznym skazaniem oskarżonego w zakresie wszystkich zarzucanych mu czynów, tj. z art. 280 § 1 kk i art. 157 § 2kk i art. 189 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk,, z art. 245 kk i z art. 279 § 1 kk.

Ponadto w sprawie nie wystąpiły także podstawy bezwzględne z art. 439 § 1 kpk dla uchylenia orzeczenia niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionego zarzutu apelacyjnego ani tez podstawy wymienione w art. 440 kpk.

Kwestionowany w apelacjach wymiar kar jednostkowych i łącznej pozbawienia wolności oceniono jako orzeczenia prawidłowe, wypełniające kryteria art. 53 § 1 i §2 kk, zaś wymierzoną karę łączną ocenić należy jako wyjątkowo umiarkowaną, tym bardziej, że zastosowano zasadę bliską absorpcji kar.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II, III

II. O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie § 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 17 ust. 2 pkt 4) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2016.1714).

III. O zwolnieniu oskarżonego od obowiązku poniesienia kosztów sądowych postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 636 § 1 kpk i art. 624 § 1 kpk, co uzasadnia brak po jego stronie majątku i realnych dochodów oraz wymierzenie kary izolacyjnej.

7.  PODPIS

SR ( del.) Sebastian Kowalski SSO Ewa Rusin SSO Sylwana Wirth- Bzunek

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony, obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie o karze

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

0.11.4. Wnioski

Uchylenie

zmiana