Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VII Ka 498/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sądu Rejonowego w Giżycku II Wydział Karny z dnia 8 kwietnia 2022r., sygn. akt II K 35/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca skazanego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

----------------

----------------

-------------

-------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---------

----------------

----------------

-------------

-------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

----------------

----------------

----------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

----------------

----------------

----------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

rażącej niewspółmierność (surowości) wymierzonej skazanemu kary łącznej 3 lata pozbawienia wolności podczas gdy okoliczności sprawy oraz właściwości i warunki osobiste M. W. przemawiają za wymierzeniem kary łącznej łagodniejszej w drodze absorbcji - wymierzeniu kary łącznej na poziomie najwyższej z kar podlegających połączeniu

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja zasługiwała na częściowe uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego istniały podstawy do ukształtowania wymiaru kary łącznej w kierunku postulowanym przez obrońcę tj. zmniejszenia wymiaru kary łącznej.

W doktrynie i judykaturze wskazuje się, że zarzut art. 438 pkt 4 KPK, jako należący do kategorii ocen, można zasadnie podnosić wówczas: "gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa jak i osobowości sprawcy, innymi słowy - gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą". Rozumiana w taki sposób niewspółmierność kary, a zwłaszcza niewspółmierność o charakterze rażącym zachodzi wówczas, gdy suma zastosowanych kar i innych środków, wymierzona za przypisane przestępstwo, nie odzwierciedla należycie stopnia szkodliwości społecznej czynu i nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów kary. Charakter omawianego zarzutu może polegać na wykazaniu, że okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara bądź nie uwzględnia w ogóle, bądź uwzględnia je w stopniu niedostatecznym. Zarzut niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można zasadnie podnosić, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy – gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą. Niewspółmierność więc zachodzi wówczas, gdy suma zastosowanych kar i innych środków, wymierzona za przypisane przestępstwa, nie odzwierciedla należycie stopnia szkodliwości społecznej czynu i nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów kary.

W ocenie Sądu Odwoławczego, stosując zasadę asperacji, a rezultacie wymierzając oskarżonej karę pozbawienia wolności w wymiarze 3 lat, sąd pierwszej instancji nieznacznie przekroczył sądowe dyrektywy wymiaru kary. W myśl zasady asperacji Sąd może zastosować karę łączną w wymiarze wyższym niż najsurowsza z orzeczonych kar, ale niższym niż suma kar za poszczególne przestępstwa. Nie sposób zgodzić się z zarzutem skarżącego obrońcy że powinna ona zostać orzeczona na zasadzie całkowitej absorpcji. Istotnie pomiędzy popełnionymi przez oskarżoną przestępstwami zachodzi bliski związek przedmiotowy i czasowy, niemniej należy baczyć na dotychczasowe życie i uprzednie zachowanie skazanej, w szczególności na uprzednią karalność. Przy zastosowaniu zasady absorpcji, wymiar kary łącznej wyniósłby 2 lata pozbawienia wolności. Orzeczenie kary w de facto minimalnym wymiarze, byłoby nieadekwatne do okoliczności stanu faktycznego. Zasada asperacji pozwala odnaleźć balans pomiędzy surowością wyroku a funkcją jaką ma spełniać orzeczona kara pozbawienia wolności. Priorytetową zasadą kary łącznej powinna być zasada asperacji, natomiast kara łączna, orzeczona na zasadzie absorpcji lub kumulacji – wyjątkiem (vide: wyr.SA w Lublinie z 15.5.2008 r., II AKa 98/08, KZS 2008, Nr 12, poz. 47; podobnie wyr. SA w Szczecinie z 12.9.2013 r., II AKa 142/13, Legalis; wyr. SA w Krakowie z 9.6.2015 r., II AKa 101/15, KZS 2015, Nr 6, poz. 80; wyr. SA w Katowicach z 8.3.2018 r., II AKa 76/18, Legalis; wyr. SA w Białymstoku z 14.12.2017 r., II AKa 200/17, Legalis; wyr. SA w Poznaniu z 23.3.2017 r., II AKa 57/17, Legalis; wyr. SA w Gdańsku z 25.3.2019 r., II AKa 362/18, Legalis; wyr. SA w Gdańsku z 24.4.2019 r., II AKa 47/19, Legalis).

Sankcja karna stanowi reakcję na popełnione przestępstwo. Istota karania sprowadza się do zadawania sprawcy przestępstwa celowej dolegliwości. Wymiar kary dokonywany jest w oparciu o kodeksowe wskazówki, które określane są mianem zasad i dyrektyw sądowego wymiaru kary. Udowodnione ustalenia faktyczne, rozpatrywane jako całość, w powiązaniu z dyrektywami zawartymi w art. 53 KK, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego decydują, jakiego wyboru należy dokonać, by kara była uznana za sprawiedliwą, nie przekraczała stopnia winy, ale też spełniła wszystkie swoje cele. (vide: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - II Wydział Karny z dnia 15 października 2021 r., II AKa 77/21, Legalis 2652287). Pierwszą wskazówką jest dyrektywa stopnia winy, która nakazuje sądowi wymierzenie kary nieprzekraczającej stopnia winy sprawcy. Stopień winy wyznacza więc górną granicę dolegliwości wynikającej z wymierzenia określonej sankcji, orzeczenie kary, która przekracza stopień winy, jest niedopuszczalne, nawet jeśli za takim orzeczeniem przemawiałyby potrzeby prewencji ogólnej bądź szczególnej. Stopień winy powiązany jest ściśle z przesłankami zawinienia, a więc o poziomie winy będą decydować m.in. właściwości sprawcy (np. wiek), okoliczności rzutujące na proces motywacyjny w konkretnym przypadku (np. strach czy wzburzenie), jak również rodzaj i liczba naruszonych reguł ostrożności czy postać zamiaru.

W przedmiotowej sprawie na uwzględnienie w szczególności zasługiwały okoliczności przyznania się przez skazaną do popełnienia zarzucanych jej przestępstw, złożenie wyjaśnień oraz chęć naprawienia szkody. Okoliczności te są obiektywnie prawdziwe, w pewnym stopniu równoważą wykazane w uzasadnieniu elementów podmiotowych i przedmiotowych zachowania oskarżonej, w szczególności przy uwzględnieniu młodego wieku oskarżonej oraz warunków rodzinnych w jakich skazana się wychowywała. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że w momencie wejścia w konflikt z prawem skazana była osobą młodocianą w myśl definicji legalnej z art. 115 § 10 k.k. Nie znaczy to jednak wcale, że sprawcę młodocianego należy traktować pobłażliwie, ale w odniesieniu do tej kategorii przestępców wiodącym stają się warunki i właściwości osobiste sprawcy. Oczywiście trzeba mieć na uwadze również stopień demoralizacji, co może ujawnić się i w życiu sprawcy przed popełnieniem przestępstwa, a także - po jego popełnieniu - względnie może znaleźć wyraz w sposobie dokonania przestępstwa. W kontekście tych rozważań pojawia się kwestia właściwości osobistych podmiotu i na ile mogą one oddziaływać na społeczną szkodliwość czynu (dyrektywa współmierności kary do stopnia społecznej szkodliwości czynu.) Chodzi więc o względnie trwałe cechy wadliwie ukształtowanej osobowości, które zostały uzewnętrznione w dokonanym przez sprawcę czynie, niekiedy wprost ów czyn determinując; cechy osobiste czy osobowościowe mogą w określony sposób kształtować stronę podmiotową czynu i na ogół tak się dzieje, jednakże ściśle rzecz ujmując, to nie one, ale dopiero sama podmiotowa strona czynu – ukształtowana pod ich wpływem, współwyznacza stopień społecznej szkodliwości czynu. Należy przychylić się do poglądu, że w przypadku, gdy właściwości osobiste kształtują stronę podmiotową, mając chociażby pośredni na nią wpływ, to nie powinno się pomijać ich znaczenia przy dokonywaniu oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu. (vide: T. Bojarski, Uwagi o karach i ich orzekaniu na tle projektowanych zmian kodeksu karnego, (w:) Nauka wobec współczesnych zagadnień prawa karnego w Polsce. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Aleksandrowi Tobisowi, Poznań 2005, s. 39.)

Sąd przy wyrokowaniu powinien uwzględnić ogólne dyrektywy wymiaru kary, mając na względzie przede wszystkim to, aby sprawcę wychować. Jednak jak wskazał Sąd Najwyższy w Wyroku z dnia 15 grudnia 2020r., ( V KK 676/19 - wyrok SN - Izba Karna), wymierzając karę należy również uwzględnić takie okoliczności jak sytuacja życiowa sprawcy, warunków jego życia, otoczenia, procesu wychowania, konfliktów rodzinnych, etc. Kara wymierzana za przestępstwo, choć stanowi słuszną odpłatę za wyrządzoną krzywdę, nie może pomijać konieczności bycia sprawiedliwą. Nie może stanowić ślepego odwetu za wyrządzone zło, lecz ma realizować cele wyznaczone jej przez ustawodawcę. Konieczne jest więc by uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu sprawcy, nie przekraczała stopnia winy i spełniała funkcje: wychowawczą, indywidualno-prewencyjną i społecznego oddziaływania. Jak wskazał w apelacji obrońca oskarżonej ze względu na młody wiek oskarżonej trzeba nader ostrożnie podchodzić do kwestii wymiaru kary pozbawienia wolności.

Mając na uwadze celowość kary pozbawienia wolności w kontekście prognozy kryminalnej skazanej uznać należy, że kara w wymiarze 3 lat pozbawienia wolności była nadmiernie surowa. W przypadku skazanej należało mieć na względzie okoliczności osobiste ujawnione w opinii sporządzonej w Areszcie Śledczym w B. (k.14-17 T. IV), które przemawiały za pewnym złagodzeniem kary łącznej pozbawienia wolności.

Warto również zwrócić uwagę, że na rozprawie apelacyjnej także oskarżyciel publiczny wskazał, że zasądzona przez Sąd Meritii kara jest niewspółmierna i wniósł o jej złagodzenie do lat 2 i 8 miesięcy.

Reasumując, Sąd Odwoławczy obniżył wymiar kary łącznej pozbawienia wolności do 2 lat i 6 miesięcy. Motywem takiego rozstrzygnięcia jest odnalezienie równowagi pomiędzy wydaniem sprawiedliwego orzeczenia a jednoczesną próbą wychowania skazanej, w taki sposób, aby zakrzewić w niej poczucie konieczności poszanowania porządku prawnego. Natomiast wnioskowany przez obrońcę wymiar kary tj. 2 lat (wymiar minimalny), nie mógł być podzielony albowiem kara łączna w takim wymiarze w istocie stanowiłaby przejaw nieuzasadnionej pobłażliwości względem skazanej.

Na tle okoliczności przedmiotowej sprawy stwierdzić zatem trzeba, że orzeczona przez Sąd Okręgowy kara łączna pozbawienia wolności winna być jest adekwatną do wagi popełnionych przez skazaną czynów i w odpowiednim stopniu uwzględniać charakter rodzajowy tych występków, okres ich popełnienia, a także aspekty zachowania skazanej w jednostce penitencjarnej.

Wniosek

o zmianę wyroku w zaskarżonej części przez wymierzenie w miejsce kary łącznej 3 lat pozbawienia wolności przy zastosowaniu zasady absorpcji – 2 lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd I instancji właściwie ocenił okoliczności przedmiotowo istotne mające wpływ na ukształtowanie kary łącznej pozbawienia wolności wskazanej w wyroku łącznym, jednakże wydając wyrok przekroczył dyrektywy sądowego wymiaru kary poprzez nie uwzględnienie okoliczności osobistych sprawcy, poprzez pominięcie celu kary jakim jest prewencja szczególna – wychowanie sprawcy. Wydając tym samym wyrok zasądzający karę niewspółmierną w myśl art. 438 §1 pkt 4 k.p.k.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

----------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

----------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

----------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok Sądu Rejonowego w Giżycku II Wydziału Karnego z dnia 8 kwietnia 2022 r., sygn. akt II K 35/22

zmieniono w ten sposób, że karę łączną pozbawienia wolności orzeczoną wobec skazanej M. W. w pkt 1 sentencji złagodzono do 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy i w pozostałej części utrzymano go w mocy.

Zwi ęź le o powodach zmiany

W ocenie Sądu Odwoławczego wymiar orzeczonej wobec oskarżonej kary łącznej (2 lata i 6 miesięcy), oprócz wymienionych wyżej elementów sądowego wymiaru kary spełnia zadania w zakresie społecznego oddziaływania kary oraz cele indywidualno-prewencyjne. W dalszej kolejności, będąc wynikiem trafnej oceny okoliczności podmiotowych i przedmiotowych spełnia postulat kary sprawiedliwej, stwarzającej realnie możliwości osiągniecia korzystnych efektów poprawczych poprzez uksztaltowanie u oskarżonej postawy odpowiedzialności i poszanowania porządku prawnego, chroniąc jednocześnie skazaną przed dalszą demoralizacją, do której mogłoby dojść w wyniku nadmiernie długotrwałego pobytu w warunkach izolacji penitencjarnej. Całkowitą zasadę absorpcji stosować należy wyjątkowo albo wtedy, gdy wszystkie czyny wykazują bardzo bliską więź podmiotową i przedmiotową, albo orzeczone za niektóre czyny kary są tak minimalne, że w żadnym stopniu nie mogłyby rzutować na karę łączną, albo też istnieją jakieś szczególne okoliczności dotyczące osoby skazanego.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

----------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

----------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

----------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

----------------

4.1.

----------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

----------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Na podstawie art.29 ustawy prawo o adwokaturze i rozporządzenia wykonawczego do tej ustawy zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adwokata G. H. kwotę 120 ( sto dwadzieścia ) zł tytułem opłaty za obronę z urzędu skazanej M. wykonywanej w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 27,60 (dwadzieścia siedem złotych i sześćdziesiąt groszy ) zł tytułem podatku od towarów i usług od tej opłaty.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Na podstawie art. 634 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono skazanego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze mając na uwadze jego sytuację osobistą i majątkową.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca skazanego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Kara łączna lata pozbawienia wolności

- orzeczona wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 8 kwietnia 2022r., sygn. akt II K 35/22

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana