Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

15 września 2022 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sławomir Górny

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Wawrzyniak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 września 2022 roku w Sieradzu

odwołania (...) Sp. z o.o. w Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.:

⚫

z 19 kwietnia 2022 r. Nr (...)

⚫

z 19 kwietnia 2022 r. Nr (...)

⚫

z 19 kwietnia 2022 r. Nr (...)

⚫

z 19 kwietnia 2022 r. Nr (...)

⚫

z 19 kwietnia 2022 r. Nr (...)

w sprawie (...) Sp. z o.o. w Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

z udziałem zainteresowanych: M. C. (1), T. M. (1) i K. Z.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym, składki na Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

I

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję z 19 kwietnia 2022 roku, Nr (...) i ustala, że M. C. (1) w okresach wykonywania umów o dzieło na opracowanie receptur piwa od 1 czerwca 2019 roku do 30 listopada 2019 roku u płatnika składek (...) Sp. z o.o. w Z. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

2.  Oddala odwołanie w pozostałym zakresie.

3.  Znosi wzajemnie koszty procesu między stronami.

II

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję z 19 kwietnia 2022 roku, Nr (...) i ustala, że T. M. (1) w okresach od 1 stycznia 2017 roku do 30 listopada 2019 roku z tytułu wykonywania umów o dzieło u płatnika składek (...) Sp. z o.o. w Z. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

2.  Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na rzecz (...) Sp. z o.o. w Z. 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

III

1.  Oddala odwołanie od decyzji z dnia 19 kwietnia 2022 roku, Nr (...) dotyczącej K. Z..

2.  Zasądza od (...) Sp. z o.o. w Z. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

IV

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję z 19 kwietnia 2022 roku, Nr (...) i ustala, że kwota należnych składek na Fundusz Pracy a od 1 stycznia 2019 roku na Fundusz Pracy i Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych dla płatnika składek (...) Sp. z o.o. w Z., nie obejmuje należności wynikających z umów o działo zawieranych przez M. C. (1) z płatnikiem składek na opracowanie receptur piwa od 1 czerwca 2019 roku do 30 listopada 2019 roku oraz nie obejmuje należności wynikających z umów o dzieło zawieranych przez T. M. (1) z płatnikiem składek (...) Sp. z o.o. w Z. na opracowanie projektów etykiet piwa, postów na portal (...), projektów rollup, projektu katalogu, projektu banera, w okresach od 1 stycznia 2017 roku do 30 listopada 2019 roku.

2.  Oddala odwołanie w pozostałym zakresie.

3.  Znosi wzajemnie koszty procesu między stronami.

V

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję z 19 kwietnia 2022 roku, Nr (...) i ustala, że kwota należnych składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dla płatnika składek (...) Sp. z o.o. w Z., nie obejmuje należności wynikających z umów o działo zawieranych przez M. C. (1) z płatnikiem składek na opracowanie receptur piwa od 1 czerwca 2019 roku do 30 listopada 2019 roku oraz nie obejmuje należności wynikających z umów o dzieło zawieranych przez T. M. (1) z płatnikiem składek (...) Sp. z o.o. w Z. na opracowanie projektów etykiet piwa, postów na portal (...), projektów rollup, projektu katalogu, projektu banera, w okresach od 1 stycznia 2017 roku do 30 listopada 2019 roku.

2.  Oddala odwołanie w pozostałym zakresie.

3.  Znosi wzajemnie koszty procesu między stronami.

Sygn. akt IV U 300/22

UZASADNIENIE

Decyzją 19.04.2022r. (Nr (...)), wydaną na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 i 3, w zw. z art. 38 ust. 1, art. 68 ust. 1 pkt. 1 lit. a, art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2, art. 18 ust. 1 i ust. 3, art. 20 ust. 1, art. 36 ust. 1, 2, 4 i 11, art. 91 ust. 5 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021r. poz. 423 ze zm.) oraz art. 81 ust. 1 i 6 ustawy z 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021r. poz. 1285 ze zm.), w oparciu o art. 750 k.c., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. stwierdził, że M. C. (1) z tytułu wykonywania pracy na podstawie umów o świadczenie usług u płatnika składek (...) Sp. z o. o. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu od: 1.10.2016 – 31.12.2017, 2.01.2018 – 31.12.2018, 2.01.2019 – 30.11.2019 i określił podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe, zdrowotne M. C. (1) z tytułu wykonywania pracy na podstawie umów o świadczenie usług u płatnika składek (...) Sp. z o. o.

Decyzją 19.04.2022r. (Nr (...)), wydaną na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 i 3, w zw. z art. 38 ust. 1, art. 68 ust. 1 pkt. 1 lit. a, art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2, art. 18 ust. 1 i ust. 3, art. 20 ust. 1, art. 36 ust. 1, 2, 4 i 11, art. 91 ust. 5 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021r. poz. 423 ze zm.) oraz art. 81 ust. 1 i 6 ustawy z 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021r. poz. 1285 ze zm.), w oparciu o art. 750 k.c., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. stwierdził, że T. M. (2) z tytułu wykonywania pracy na podstawie umów o świadczenie usług u płatnika składek (...) Sp. z o. o. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu od: 1.01.2017 – 15.01.2017, 1.02.2017 – 15.02.2017, 1.03.2017 – 15.03.2017, 1.04.2017 – 15.04.2017, 1.05.2017 – 15.05.2017, 1.06.2017 – 15.07.2017, 1.08.2017 – 15.08.2017, 1.09.2017 – 15.09.2017, 1.10.2017 – 15.10.2017, 1.11.2017 – 15.11.2017, 1.12.2017 – 15.01.2018, 1.02.2018 – 15.02.2018, 1.03.2018 – 15.03.2018, 1.04.2018 – 30.04.2018, 1.06.2018 – 15.06.2018, 1.07.2018 – 15.07.2018, 1.09.2018 – 30.10.2018, 1.11.2018 – 30.12.2018, 1.10.2019 – 15.02.2019, 1.03.2019 – 15.03.2019, 1.04.2019 – 30.11.2019 i określił podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe, zdrowotne T. M. (2) z tytułu wykonywania pracy na podstawie umów o świadczenie usług u płatnika składek (...) Sp. z o. o.

Decyzją 19.04.2022r. (Nr (...)), wydaną na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 i 3, w zw. z art. 38 ust. 1, art. 68 ust. 1 pkt. 1 lit. a, art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2, art. 18 ust. 1 i ust. 3, art. 20 ust. 1, art. 36 ust. 1, 2, 4 i 11, art. 91 ust. 5 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021r. poz. 423 ze zm.) oraz art. 81 ust. 1 i 6 ustawy z 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021r. poz. 1285 ze zm.), w oparciu o art. 750 k.c., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. stwierdził, że K. Z. z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) Sp. z o. o. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu od 8.10.2018 – 12.10.2018 i określił podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe, zdrowotne K. Z. z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) Sp. z o. o.

Decyzją 19.04.2022r. (Nr (...)), wydaną na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021r. poz. 423 ze zm.) w zw. z art. 104 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z 20.04.2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2022r. poz. 690 ze zm.), art. 4 ust. 1, art. 5 ust. 2 ustawy z 23.10.2018r. o Funduszu Solidarnościowym (Dz. U. z 2020r. poz. 177 ze zm.), skierowaną do płatnika składek, Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. określił dla płatnika składek (...) Sp. z o. o., kwoty należnych składek na Fundusz Pracy, a od stycznia 2019r. na Fundusz Pracy i Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych.

Decyzją 19.04.2022r. (Nr (...)), wydaną na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021r. poz. 423 ze zm.) w zw. z art. 9, art. 29 ust. 1 ustawy z 13.07.2006r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2020r., poz. 7), skierowaną do płatnika składek, Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. określił dla płatnika składek (...) Sp. z o. o., kwoty należnych składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Nie podzielając powyższych decyzji pełnomocnik płatnika ustanowiony w sprawie złożył odwołania, zarzucając naruszenie prawa materialnego, tj. art. 750 k.c., poprzez jego zastosowanie wskutek błędnego uznania, że umowy o dzieło zawarte przez płatnika z zainteresowanymi, mają charakter umów o świadczenie usług, do których stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Wnosił o uchylenie decyzji z 19.04.2022r. Nr (...) oraz Nr (...), zawieszenie postępowania do czasu rozstrzygnięcia przez Sąd odwołania od decyzji ZUS z 19.04.2022r. Nr (...) i Nr (...) oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Do odwołania przyłączyli się zainteresowani - M. C. (1), T. M. (1).

W odpowiedzi na odwołania pełnomocnik ZUS wnosił o oddalenie odwołań i przyłączył się do wniosków o zawieszenie postępowań do czasu rozstrzygnięcia przez Sąd odwołania od decyzji ZUS z 19.04.2022r. Nr (...) i Nr (...).

Postanowieniami z 27.06.2022r., połączono sprawy do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą IV U 300/22 z odwołania od decyzji z 19.04.2022r., Nr (...).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie od 22.11.2021 - 20.12.2021, ZUS przeprowadził kontrolę płatnika składek (...) Sp. z o. o. w zakresie prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest ZUS oraz zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Kontrolą objęto okres od 01/2017 - 12/2019. W odniesieniu do zainteresowanego M. C. (1), kontrolę rozszerzono o okres od 11/2016 - 12/2016 (protokół kontroli z 20.12.2021r. k. 453-476/akta kontroli ZUS).

Płatnik składek - (...) Sp. z o. o., zawierał z zainteresowanym M. C. (1) umowy cywilnoprawne nazwane „umowa o dzieło" w okresach: 1.10.2016 - 31.03.2017, 1.04.2017 - 31.12.2017, 2.01.2018 - 31.12.2018, 2.01.2019 - 31.05.2019, 1.06.2019 - 30.06.2019, 1.07.2019 - 31.07.2019, 1.08.2019 - 31.08.2019, 1.09.2019 - 30.09.2019, 1.10.2019 - 31.10.2019, 1.11.2019 - 30.11.2019. Przedmiot umów zawartych w latach 2016 -2019 został określony jako: wyprowadzenie i utworzenie księgi podatku akcyzowego za miesiąc 10/2016, 11/2016, 12/2016, 01/2017, 02/2017, 03/2017 z dokumentów dostarczonych przez zamawiającego - w okresie od 1.10.2016 - 31.03.2017; wyprowadzenie i utworzenie księgi podatku akcyzowego za miesiąc 04/2017, 05/2017, 06/2017, 07/2017, 08/2017, 09/2017, 10/2017, 11/2017, 12/2017 - w okresie od 1.04.2017 - 31.12.2017; wyprowadzenie i utworzenie księgi podatku akcyzowego za miesiąc 01/2018, 02/2018, 03/2018, 04/2018, 05/2018, 06/2018, 07/2018, 08/2018, 09/2018, 10/2018, 11/2018, 12/2018, w okresie od 2.01.2018 - 31.12.2018; wyprowadzenie i utworzenie księgi podatku akcyzowego za miesiąc 01/2019, 02/2019, 03/2019, 04/2019, 05/2019 - w okresie od 2.01.2019 - 31.05.2019; opracowanie receptury piwa (...) - w okresie od 1.06.2019 - 30.06.2019; opracowanie receptury piwa (...) - w okresie od 1.07.2019 - 31.07.2019; opracowanie receptury piwa (...)- w okresie od 1.08.2019 - 31.08.2019; opracowanie receptury piwa (...) w okresie od 1.09.2019 - 30.09.2019; opracowanie receptury piwa (...)- w okresie od 1.10.2019 - 31.10.2019; opracowanie receptury piwa (...) - w okresie od 1.11.2019 - 30.11.2019. Zainteresowany M. C. (1) z tytułu zawartych umów cywilnoprawnych osiągnął przychody: w okresie od 11/2016 - 1/2018 - 4800,00zł. miesięcznie, w okresie od 2/2018 - 1/2019 - 5900,00zł. miesięcznie, w okresie od 2/2019 - 6/2019, od 8/2019 - 9/2019 - 3505,00zł. miesięcznie, w 07/2019 - 3972,00zł., w okresie od 10/2019 - 11/2019- 3472,00zł. miesięcznie; w 12/2019r. - 10417,00zł. (kserokopie umów o dzieło k. 381 – 382, 387, 389, 391, 393, 395, 397, 399, 401, 403, kserokopie list płac/akta kontroli ZUS; receptury piwa k. 12 – 16/akta sprawy).

Płatnik składek zawierał z zainteresowanym T. M. (1) umowy cywilnoprawne nazwane w tytule „umowa o dzieło" w okresach: od 1.01.2017 - 15.01.2017, 1.02.2017 - 15.02.2017, 1.03.2017 - 15.03.2017, 1.04.2017 - 15.04.2017,

Płatnik składek zawarł z zainteresowaną K. Z. umowę cywilnoprawną nazwaną „umowa o dzieło” w okresie od 8.10.2018 - 12.10.2018. Przedmiot zawartej umowy został określony jako: wykonanie projektu etykiety piwa - w okresie 8.10.2018 - 12.10.2018. K. Z. z tytułu zawartej umowy cywilnoprawnej osiągnęła przychód w 11/2018 w wysokości 701zł. ( kserokopia umowy o dzieło, listy płac/akta kontroli ZUS; wydruk etykiety piwa (...) k. 13/akta sprawy).

Od jesieni - zimy 2016r. kadrami u płatnika zajmuje się M. B., która przygotowywała umowy. Warunki umów podawał M. Ł. (1). M. C. (1) jest inż. chemikiem, piwowarem, w 1980r. ukończył fermentację na Politechnice (...). Zainteresowany 50 lat pracował w browarach. Od 1997r. pracował jako technolog produkcji u płatnika. W spółce było 3 technologów. W browarze jest dział laboratorium. M. C. (1) zajmował się tam ważeniem, mierzeniem składników do produkcji piwa. Składniki pochodziły z (...). Piwa smakowe powstały w końcowych latach pracy M. C. (1). W zakresie obowiązku technologa produkcji było prowadzenie książki akcyzowej. Zainteresowany zajmował się prowadzeniem księgi akcyzowej, przygotowywaniem receptury piwa, nowych gatunków piwa. Księga akcyzowa musi być prowadzona podczas funkcjonowania browaru. Do lat 2014-2015 nie było takiego "boomu" na piwo. Zadania do wykonania zlecał zainteresowanemu M. Ł. (1). Prowadzenie ksiąg podatku akcyzowego jest związane w pracą chemika. Trzeba było zebrać plik dokumentów, faktur. M. C. (1) raz w tygodniu otrzymywał zestawienie faktur przygotowane przez księgową, wpisywał kwoty przychodu, sprzedaży, robił bilans. Trzeba było mieć wiedzę o tym, jaki jest ruch danego gatunku piwa na rynku, czy się sprzedaje, czy trzeba wymyślać coś nowego. Księga podatku akcyzowego to druk ścisłego zarachowania, który jest potrzebny Urzędowi Skarbowemu. Opracowując recepturę piwa, przygotowywał recepturę technicznie, tj. np. gramaturę składników na dany gatunek piwa. Po sporządzeniu receptury M. C. (1) degustował, sprawdzał. Od M. C. (1) warzelnia dostawała recepturę. Musiało być to przeliczone smakowo i ekstraktowo, co również sprawdzał Urząd Skarbowy. Zanim przeszło to na warzelnię, trzeba było dokonać analizy, czy to będzie pasowało. M. C. (1) miał do dyspozycji słód, chmiel, ziarna słonecznika, syropy itd. Zainteresowany dawał do zmielenia słód, z którego robił wywar, który później poddawał doprawianiu chmielem i syropami, przygotowywał recepturę. Receptura podlegała ocenie przez szefostwo i kilka innych osób. Nieraz recepturę trzeba było zmienić. M. Ł. (1) ostatecznie akceptował recepturę. Zainteresowany nie miał wyznaczonego czasu pracy, mógł pracować w domu, w zakładzie. Nie było takiej możliwości, aby M. C. (1) nie wywiązał się z umowy.

Zainteresowany T. M. (1) zajmował się pracami projektowymi w latach 2017-2019, opracowywał reklamy zewnętrzne, banery reklamowe, wszystko co było związane z grafiką, tworzeniem etykiet. T. M. (1) otrzymywał informacje o rodzaju piwa, procencie, danych technicznych, smaku, sugestie co do tego, co powinno się znaleźć w danej grafice. Zainteresowany opracowywał dany projekt w całości. T. M. (1) wykonywał pracę w domu, zdalnie, na swoim sprzęcie. Po otrzymaniu sugestii i danych o produkcie, zainteresowany przystępował do opracowania grafiki. Zawsze były jakieś zmiany po wykonaniu projektu. Wytyczne odnośnie grafiki, otrzymywał od M. Ł. (1). Gdyby nie wykonał projektu, nie otrzymałby wynagrodzenia. T. M. (1) przenosił na spółkę prawa autorskie. Praca zainteresowanego nie była nadzorowana. Grafika musiała być gotowa na dany termin, nikt nie określał czasu, w jakim ma pracować nad grafiką. Wynagrodzenie było ustalane za każdym razem.

K. Z. kontaktowała się przez SMS - y i telefonicznie z p. Ł.. Zainteresowana w ramach zawartej umowy wykonała rysunek do dwóch słów "(...), (...)". To była grafika do etykiety. Zainteresowana nie projektowała etykiety. Spodobał się drugi rysunek. K. Z. wysłała PDF grafiki do M. Ł. (2). Nikt nie dawał wytycznych dotyczących rysunku (zeznania świadka M. B., zeznania zainteresowanego M. C. (2), T. M. (2), K. Z. - na nagraniu CD: 00:09:36 – 00:55:49 k. 65/akta sprawy).

Powyższy stan faktyczny Sad ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i w postępowaniu przed organem rentowym. Fakty związane z charakterem czynności przedmiotu, charakterem czynności wykonywanych przez zainteresowanych, Sąd ustalił na podstawie zeznań świadka M. B., zeznań zainteresowanych - M. C. (2), T. M. (2), K. Z., którym dał wiarę. Uznając materiał dowodowy za wystarczający do wydania wyroku, Sąd oddalił wnioski pełnomocników skarżącego i organu rentowego co do zawieszenia postępowania co do decyzji z 19.04.2022r. z wyróżnikiem 48 i 49 . Z uwagi na nieusprawiedliwione niestawiennictwo na terminie rozprawy, Sąd pominął dowód z przesłuchania w charakterze stron M. Ł. (1) i M. Ł. (2) .

Sąd Okręgowy zważył:

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 ustawy z 13.10. 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2021r., poz. 423 ze zm.), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają m.in. osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwane dalej "zleceniobiorcami". W myśl art. 9 ust. 4 a cyt. ustawy, takim ubezpieczeniom podlegają również obowiązkowo osoby mające ustalone prawo do emerytury lub renty. Analogicznie sytuacja odnosi się do ubezpieczenia zdrowotnego (art. 66 ust. 1 pkt 1e ustawy z 27.08.2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, Dz. U. z 2008r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.). Ustawodawca nie nakłada natomiast takiego obowiązku na osoby wykonujące pracę na podstawie umowy o dzieło. Stąd, zasadnicze znaczenie w sprawie miała ocena, czy w ustalonym stanie faktycznym zawarte umowy spełniają ustawowe przesłanki umowy o dzieło czy, jak wywodził organ rentowy, były umowami o świadczenie usług.

Zgodnie z art. 627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający zobowiązuje się ze swej strony do zapłaty wynagrodzenia. Przedmiotem świadczenia przyjmującego zamówienie jest więc wykonanie dzieła, które może polegać na jego stworzeniu lub przetworzeniu do takiej postaci, w jakiej poprzednio nie istniało. Dzieło może mieć przy tym postać materialną lub niematerialną. W uregulowaniu kodeksowym brak jest jednak bliższego określenia głównego przedmiotu świadczenia przyjmującego zamówienie. W doktrynie i orzecznictwie „dzieło” określane jest jako rezultat pracy fizycznej lub umysłowej, materialny lub ucieleśniony materialnie, mający cechy pozwalający uznać go za przedmiot świadczenia przyjmującego zamówienie (por. wyrok SN z 18.06.2003r., II CKN 269/01).

Wykonanie dzieła najczęściej przybiera więc postać wytworzenia rzeczy lub dokonania zmian w rzeczy już istniejącej, czyli jej naprawienie, przerobienie lub uzupełnienie. Poza rezultatem materialnym, dzieło może jednak powstać także w postaci niematerialnej, która może, lecz nie musi być ucieleśniona w jakimkolwiek przedmiocie materialnym, byle zostały utrwalone w postaci poddającej się ocenić ze względu na istnienie wad lub gdy można uchwycić istotę osiągniętego rezultatu (por. wyrok SN z 3.11.1999r., IV CKN 152/00). Można też spotkać pogląd, że cechą dzieła jest to, że z chwilą ukończenia nabywa autonomiczną wartość w obrocie (por. wyrok SA w Rzeszowie z 10.10.2012r., III AUa 698/12). W umowie o dzieło istotne osiągnięcie zindywidualizowanego rezultatu określonych prac. Przedmiotem umowy o dzieło jest doprowadzenie do weryfikowalnego i jednorazowego rezultatu, zdefiniowanego przez zamawiającego w momencie zawierania umowy (vide wyrok SN z 8.11.2013r., II UK 157/13).

Z kolei art. 750 k.c. stanowi, że do umowy o świadczenie usług stosuje się odpowiednie przepisy o zleceniu (art. 734§1 k.c.). Jak wskazuje się w judykaturze, umowa o świadczenie usług polega na zobowiązaniu dłużnika do podjęcia wymaganych czynności przy zachowaniu wiążącego go stopnia staranności. Celem umowy o świadczenie usług jest wykonywanie określonych czynności, które nie muszą zmierzać do osiągnięcia konkretnego rezultatu. Treść zobowiązania dłużnika pozostaje bowiem w ścisłej zależności od natury stosunku prawnego. W zobowiązaniach starannego działania podjęcie przez dłużnika wymaganych czynności przy zachowaniu wiążącego go stopnia staranności oznacza, że dłużnik wykonał zobowiązanie, pomimo iż nie osiągnięto określonego celu umowy (por. wyrok SA w Katowicach z 21.11.2019r., III AUa 2290/18).

W orzecznictwie wskazuje się, że kwalifikacja prawna umów cywilnoprawnych, których przedmiotem jest świadczenie pracy, czyli umowy o dzieło (art. 627 k.c.) oraz umowy o świadczenie usług (art. 750 k.c.) jest trudna. Umowa o dzieło różni się od umowy o świadczenie usług bądź umowy zlecenia brakiem stosunku zależności między stronami i koniecznością osiągnięcia oznaczonego, a zatem zindywidualizowanego i konkretnego rezultatu ludzkiej pracy w szerokim tego słowa znaczeniu, gdy w drugim rodzaju umów decydujący nie jest rezultat, lecz wykonanie pracy jako takiej. Zakłada się przy tym, że rezultat, o który umawiają się strony, musi być z góry określony, mieć samoistny byt oraz być obiektywnie osiągalny i pewny. Nie ma przy tym wątpliwości, że użyty w treści art. 627 k.c. termin: „oznaczenie” odnosi się do następującego pierwotnie w trakcie układania postanowień umownych – „oznaczenia” indywidualnego efektu, natomiast w przypadku umowy „o świadczenie usług” (art. 750 w zw. z art. 734 k.c.) – użycie zwrotu „świadczenie usług”, opisuje – poprzez samo użycie liczby mnogiej – kategorię powtarzających się działań (zobowiązanie ciągłe). Trzeba też mieć na względzie, że stosunek prawny wynikający z umowy o dzieło nie ma charakteru zobowiązania trwałego (ciągłego). Stanowi zobowiązanie do świadczenia jednorazowego i to po obu stronach tego stosunku zobowiązaniowego.

W doktrynie i orzecznictwie wyrażany jest pogląd, że nie można uznać za dzieło czegoś, co nie odróżnia się w żaden sposób od innych występujących na danym rynku rezultatów pracy – materialnych bądź niematerialnych, gdyż wówczas zatraciłby się indywidualny charakter dzieła. Dzieło nie musi wprawdzie być czymś nowatorskim i nie występującym jeszcze na rynku, jednak powinno posiadać charakterystyczne, wynikające z umowy cechy, umożliwiające zbadanie, czy działo zostało wykonane prawidłowo i zgodnie z indywidualnymi wymaganiami bądź upodobaniami zamawiającego. Zatem przedmiotem umowy o dzieło jest doprowadzenie do weryfikowalnego i jednorazowego rezultatu, zdefiniowanego przez zamawiającego w momencie zawierania umowy. Dzieło jest wytworem, który w momencie zawierania umowy nie istnieje, jednak jest w niej z góry przewidziany i określony w sposób wskazujący na jego indywidualne cechy (por. wyrok SN z 14.11.2013r., UK 115/13).

W ocenie Sądu, zainteresowany M. C. (1) w okresie od 1.06.2019 – 30.11.2019 wykonywał na rzecz płatnika umowy o dzieło, których przedmiotem było opracowanie receptur piwa, tj.: (...) - 1.06.2019 - 30.06.2019; (...) - 1.07.2019 - 31.07.2019;(...) - 1.08.2019 - 31.08.2019; piwa (...) - 1.09.2019 - 30.09.2019; piwa (...)- 1.10.2019 - 31.10.2019; piwa (...)- 1.11.2019 - 30.11.2019. Opracowanie receptur polegało na opracowaniu, wymyśleniu określonego rodzaju piwa, dokonaniu prób organoleptycznych i spisaniu tego jako instrukcja technologiczna pozwalająca na wyprodukowanie piwa konkretnego rodzaju. Tworząc recepturę M. C. (1) wykonywał kilka prób w celu osiągnięcia ostatecznego produktu, który finalnie przekazywano na próbną produkcję. Praca zainteresowanego wymagała szczególnych kwalifikacji i umiejętności, gdyż istotne były tu umiejętności warzenia piwa. W realizacji tych umów nikt zainteresowanego w jego pracach nie nadzorował, sam decydował w jaki sposób, w jakim czasie i gdzie je wykona. Nad całym procesem sporządzania prac czuwał sam zainteresowany. Ocenie podlegał dopiero końcowy rezultat wykonanych przez wykonawcę prac – pod względem poprawności. Ryzyko wadliwie wykonanej pracy obciążało wykonawcę, a podejmowane przez niego czynności w istocie miały charakter czynności przenoszących konkretny rezultat (dzieło), podlegający sprawdzianowi na istnienie wad i ewentualnej odpowiedzialności za te wady. Cech umowy o dzieło, nie można natomiast przypisać działaniom zainteresowanego dotyczących wyprowadzaniu i tworzeniu księgi podatku akcyzowego, dokonywaniu zapisów codziennej sprzedaży i codziennej produkcji w browarze, tj. w okresie: od 1.10.2016 - 31.12.2017, 2.01.2018 - 31.12.2018, 2.01.2019 - 31.05.2019. Czynności wykonywane w ramach tych działań, posiadały powtarzalny - cykliczny charakter. Wyprowadzenie i utworzenie księgi podatku akcyzowego nie można zatem uznać za jednorazowy, niepowtarzalny efekt posiadający indywidualny charakter dzieła. Wykonywanie szeregu powtarzających się czynności bez względu na jej rezultat jest właściwe dla umów zlecenia. Skoro w ww. okresach M. C. (1) nie wykonywał na rzecz płatnika umów o dzieło leczy wykonywał umowy o świadczenie usług, rodzi to obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i naliczania składek na te ubezpieczenia.

W ocenie Sądu, umowy zawierane przez płatnika z zainteresowanym T. M. (1) w okresie od 1.01.2017 – 30.11.2019, obejmujące: prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...), (...), (...) gatunek, smak i rodzaj (1.01.2017 - 15.01.2017); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...) z B., (...), (...) gatunek, smak i rodzaj (1.02.2017 - 15.02.2017); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...), (...), (...) gatunek, smak i rodzaj (1.03.2017 - 15.03.2017); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...), (...), (...) gatunek, smak i rodzaj (1.04.2017 - 15.04.2017); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...) z B. Jasne gatunek, smak i rodzaj (1.05.2017 - 15.05.2017); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...), (...), (...)gatunek, smak i rodzaj (1.06.2017 - 15.06.2017); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...), (...), (...) gatunek, smak i rodzaj (16.06.2017 - 30.06.2017); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo(...) (...) gatunek, smak i rodzaj. Wykonanie 3 postów na (...) (1.07.2017 - 15.07.2017); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...) (...), (...), (...) gatunek, smak i rodzaj (1.08.2017 - 15.08.2017); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwa (...) gatunek, smak i rodzaj. Wykonanie projektu katalogu piw i ulotki jesień (1.09.2017 - 15.09.2017); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...), (...), (...) gatunek, smak i rodzaj (1.10.2017 - 15.10.2017); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwa (...), (...), (...), (...) gatunek, smak i rodzaj (1.11.2017 - 15.11.2017); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów plakat i ulotka świąteczna, rollup namiot (1.12.2017 - 31.12.2017); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów rollup (...), (...) (1.01.2018 - 15.01.2018); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...), (...), (...), (...)gatunek, smak i rodzaj (1.02.2018 - 15.02.2018); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...), (...), (...) gatunek, smak i rodzaj (1.03.2018 - 15.03.2018); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...) seria 3 piw gatunek, smak i rodzaj. Wykonanie plakatu wielkanocnego (1.04.2018 - 15.04.2018); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...), (...), (...) wersja USA gatunek, smak i rodzaj (16.04.2018 - 30.04.2018); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo(...), (...), (...) gatunek, smak i rodzaj (1.06.2018 - 15.06.2018); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...) (...) gatunek, smak i rodzaj. Wykonanie projektu rollup (...) i (...), baner letnia edycja (1.07.2018 - 15.07.2018); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...), (...) gatunek, smak i rodzaj. Wykonanie projektu rollup (...) (1.09.2018 - 15.09.2018); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...) gatunek, smak i rodzaj. Wykonanie projektu baneru świątecznego, rollup (...), (...), post na (...) (16.09.2018 - 30.09.2018); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...), (...)gatunek, smak i rodzaj (1.10.2018 - 30.10.2018); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...) gatunek, smak i rodzaj. Wykonanie projektu plakat świąteczny (1.11.2018 - 30.11.2018); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo(...), (...), (...) gatunek, smak i rodzaj. Wykonanie projektu postu świątecznego (1.12.2018 - 30.12.2018); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...) gatunek, smak i rodzaj. Wykonanie projektu katalogu piw (1.01.2019 - 31.01.2019); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...) 3 warianty gatunek, smak i rodzaj. Wykonanie projektu plakatu (1.02.2019 - 15.02.2019); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...) 3 warianty gatunek, smak i rodzaj (1.03.2019 - 15.03.2019); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów katalogu wersja j. angielski i j. niemiecki, projekt kufli (1.04.2019 - 30.04.2019); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...), (...) gatunek, smak i rodzaj. Wykonanie projektu post na (...)(1.05.2019 - 31.05.2019); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...)gatunek, smak i rodzaj. Wykonanie projektu ulotki i wizualizacji piwa (...) (1.06.2019 - 30.06.2019); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów ulotki i banneru letniego (1.07.2019 - 31.07.2019); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów podstawki pod piwo 4 rodzaje, baner letni (1.08.2019 - 31.08.2019); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów katalogu na targi (...) ścianka na targi 2 rodzaje (1.09.2019 - 30.09.2019); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...), (...) ze Z.3 rodzaje gatunek, smak i rodzaj (1.10.2019 - 31.10.2019); prace projektowe polegające na opracowaniu i wykonaniu projektów etykiet dla marki piwo (...) 5 gatunek, smak i rodzaj (1.11.2019 - 30.11.2019), należy zakwalifikować jako umowy o dzieło. W wykonaniu spornych umów, zainteresowany sporządzał prace plastyczne, które były niepowtarzalne i były autorstwa jego w całości, do których prawo autorskie przenosił on na podstawie spornych umów na płatnika. Praca zainteresowanego wymagała szczególnych kwalifikacji i umiejętności, gdyż istotne były tu umiejętności plastyczne. Zainteresowany wykonywał dzieła na własnym sprzęcie. W realizacji tych umów nikt zainteresowanego w jego pracach nie nadzorował, sam decydował on w jaki sposób, w jakim czasie i gdzie je wykona. Nad całym procesem sporządzania prac plastycznych czuwał sam zainteresowany. Ocenie podlegał dopiero końcowy rezultat wykonywanych przez zainteresowanego prac pod względem poprawności. Ryzyko wadliwie wykonanej czynności obciążało wykonawcę, a podejmowane przez niego czynności w istocie miały charakter czynności przynoszących konkretny rezultat (dzieło), podlegający sprawdzianowi na istnienie wad i ewentualnej odpowiedzialności za te wady.

Zdaniem Sądu brak podstaw, by zawartą przez płatnika z K. Z. umowę w okresie od 8.10.2018 – 12.10.2018, polegającą na wykonaniu projektu elelmentu etykiety piwa, zakwalifikować jako umowę o dzieło. W ocenie Sądu, sam fakt, że w wyniku umowy dochodzi do powstania konkretnego rezultatu, tj. projektu etykiety piwa, nie przesądza o zasadności kwalifikowania zawartej umowy jako umowy o dzieło. Przeciwnie, umowę tę należy zakwalifikować jako umowę o świadczenie usług, bowiem w jej wyniku nie powstało dzieło, mogące być przedmiotem obrotu, wytworzony rezultat ma znaczenie wyłącznie dla płatnika. Umowa zawarta była w ramach działalności prowadzonej przez płatnika i jej wykonanie służy prowadzeniu działalności przez płatnika; przedmiotem działalności płatnika jest produkcja i sprzedaż piwa. Skoro zatem zainteresowana nie wykonywała na rzecz płatnika umowy o dzieło lecz umowę o świadczenie usług, rodzi to obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i naliczenia składek na ubezpieczenie.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję z 19.04.2022r., Nr (...) i ustalił, że M. C. (1) w okresach wykonywania umów o dzieło na opracowanie receptur piwa od 1.06.2019 – 30.11.2019 u płatnika składek (...) Sp. z o. o. w Z., nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, oddalając odwołanie w pozostałym zakresie na podstawie art. 477 ¹⁴§1 k.p.c.. Biorąc pod uwagę okoliczność, że żądanie zostało uwzględnione częściowo, na podstawie art. 100 k.p.c., zniesiono wzajemnie koszty procesu między stronami (pkt I wyroku).

Na podstawie art. 477 ¹⁴§2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję z 19.04.2022r., Nr (...) i ustalił, że T. M. (1) w okresach od 1.01.2017 – 30.11.2019 z tytułu wykonywania umów o dzieło u płatnika składek (...) Sp. z o.o. w Z. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

Na podstawie art. 98 kpc w zw. z §9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800 ze zm.), Sąd zasądził od ZUS II Oddział w Ł. na rzecz (...) Sp. z o. o. w Z. 180zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt II wyroku).

Na podstawie art. 477 ¹⁴§1 k.p.c., oddalono odwołanie od decyzji z 19.04.2022r., Nr (...) dotyczącej K. Z..

Na podstawie art. 98 kpc w zw. z §9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018.265 ze zm.), zasądzono od (...) Sp. z o.o. w Z.na rzecz ZUS 180zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt III wyroku).

Na podstawie art. 477 ^{( 14)}§2 kpc, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję z 19.04.2022r., Nr (...) i ustalił, że kwota należnych składek na Fundusz Pracy a od 1 stycznia 2019r. na Fundusz Pracy i Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych dla płatnika składek (...) Sp. z o.o. w Z., nie obejmuje należności wynikających z umów o działo zawieranych przez M. C. (1) z płatnikiem składek na opracowanie receptur piwa od 1.06.2019 - 30.11.2019 oraz nie obejmuje należności wynikających z umów o dzieło zawieranych przez T. M. (1) z płatnikiem składek (...) Sp. z o.o. w Z. na opracowanie projektów etykiet piwa, postów na portal (...), projektów rollup, projektu katalogu, projektu banera, w okresach od 1.01.2017 – 30.11.2019, oddalając odwołanie w pozostałym zakresie na podstawie art. 477 ^{( 1) ( 4)}§1 kpc. Biorąc pod uwagę okoliczność, że żądanie zostało uwzględnione częściowo, na podstawie art. 100 kpc, zniesiono wzajemnie koszty procesu między stronami na podstawie (pkt IV wyroku).

Na podstawie art. 477 ^{( 14)}§2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję z 19.04.2022r., Nr (...) i ustalił, że kwota należnych składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dla płatnika składek (...) Sp. z o. o. w Z., nie obejmuje należności wynikających z umów o działo zawieranych przez M. C. (1) z płatnikiem składek na opracowanie receptur piwa od 1.06.2019 - 30.11.2019 oraz nie obejmuje należności wynikających z umów o dzieło zawieranych przez T. M. (1) z płatnikiem składek (...) Sp. z o. o. w Z. na opracowanie projektów etykiet piwa, postów na portal (...), projektów rollup, projektu katalogu, projektu banera, w okresach od 1.01.2017 – 30.11.2019, oddalając odwołanie w pozostałym zakresie na podstawie art. 477 ^{( 14)}§1 k.p.c.. Biorąc pod uwagę okoliczność, że żądanie zostało uwzględnione częściowo, na podstawie art. 100 k.p.c., zniesiono wzajemnie koszty procesu między stronami (pkt V wyroku).