Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 10 marca 2022 r. w sprawie o sygn. akt X P 446/20 Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie z powództwa K. P. przeciwko Przedsiębiorstwu (...)’s” (...) spółce cywilnej, A. W. – wspólnikowi Przedsiębiorstwa (...)’s” (...) spółka cywilna oraz U. W. – wspólnikowi Przedsiębiorstwa (...)’s” (...) spółka cywilna o częściowe zadośćuczynienie za naruszenie praw do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, częściowe zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych jako człowieka i pracownika, częściowe zadośćuczynienie za krzywdę, częściowe zadośćuczynienie za następstwa wypadku przy pracy: oddalił powództwo (pkt 1) oraz zasądził od K. P. na rzecz A. W. i U. W. – wspólników Przedsiębiorstwa (...)’s” (...) spółki cywilnej solidarnie kwotę 1.800 zł (jeden tysiąc osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty (pkt 2).

Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik powoda zaskarżając wyrok w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

- naruszenie przepisów prawa procesowego, które miały istotny wpływ na wydane w sprawie rozstrzygnięcie, tj.:

- art. 235 ² § 1 punkt 2 i 5 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. wyrażający się w pominięciu dowodu z opinii biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy w sytuacji, gdy dowód ten:

- zgłoszony został w pozwie, więc z tej choćby przyczyny nie mógł zostać uznany za spóźniony;

- miał istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia w sprawie, bowiem opinia biegłego pozwoliłaby na ustalenie kluczowych dla sprawy okoliczności związanych z popełnieniem przez pozwanego pracodawcę przestępstwa stypizowanego w art. 220 k.k., a w konsekwencji, obowiązywania dłuższego - 20-letniego terminu przedawnienia roszczeń powoda;

- art. 278 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. i art. 232 k.p.c. przez niedopuszczenie i nieprzeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, w sytuacji gdy dla stwierdzenia popełnienia przestępstwa z art. 220 k.k. wymagane było posiadanie wiadomości specjalnych, zaś Sąd nie był władny samodzielnie na podstawie zebranego materiału dowodowego ocenić związku przyczynowego pomiędzy wypadkiem, któremu bezspornie uległ powód, a ewentualnymi naruszeniami ze strony pracodawcy, a w konsekwencji, obowiązywania dłuższego - 20-letniego terminu przedawnienia roszczeń powoda z uwagi na fakt, iż szkoda wynikała z występku;

- art. 232 k.p.c. w zw. z art. 235 ² § 1 punkt 2 i 5 k.p.c. wyrażający się w uznaniu, że powód nie sprostał ciężarowi dowodu w zakresie wykazania, że pozwany pracodawca dopuścił się popełnienia przestępstwa z art. 220 k.k., w sytuacji gdy powód oprócz zaoferowanych dowodów w postaci dokumentów i zeznań świadków, z których wynikało co najmniej podejrzenie popełnienia ww. występku przez pracodawcę, zawnioskował w pozwie o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, który to dowód, pozwoliłby na ustalenie bytu przestępstwa;

- art. 232 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. wyrażający się w nieustaleniu w drodze domniemania faktycznego, że pracodawca ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną powodowi, niezależnie od tego, która osoba personalnie zawiniła naruszeniu przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy;

- art. 11 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. polegającego na uznaniu, że w niniejszej sprawie Sąd Pracy nie pozostaje związany wyrokiem skazującym sądu karnego, który to wyrok potwierdza, że pracodawca nakłaniał inspektora do spraw BHP R. P. do tego, aby jako osoba uprawniona do wystawienia dokumentu poświadczyła w nim nieprawdę co do okoliczności mających istotne znaczenie prawne z uwagi na fakt, że wyrok ten nie dotyczy zdarzenia istotnego z punktu widzenia niniejszego postępowania, podczas gdy fakt fałszowania protokołu powypadkowego przez pracodawcę bądź z jego inicjatywy ma istotne znaczenie dla ustalenia zarówno przebiegu wypadku jak i jego przyczyn;

- art. 233 § 1 k.p.c. przez dowolną, nie zaś swobodną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, tj. oświadczenia elektrotechnika i depozycji B. K. oraz depozycji C. R. pozostających spójnymi z zeznaniami powoda, z których wynikało, że urządzenie użytkowane przez powoda w toku wykonywania pracy i w trakcie wypadku było wadliwe i zepsute i uznaniu w oparciu o te zeznania, że pracodawca nie ponosi odpowiedzialności za narażenie życia i zdrowia pracownika w rozumieniu art. 220 k.k.;

- art. 235 ² § 1 punkt 2 i 5 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. wyrażający się w pominięciu dowodu z opinii biegłego kardiologa z uwagi na fakt, że był on spóźniony oraz nieprzydatny dla rozstrzygnięcia w sprawie, w sytuacji gdy dowód ten:

- zgłoszony został w pozwie, więc z tej choćby przyczyny nie mógł zostać uznany za spóźniony;

- miał istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia w sprawie, bowiem opinia biegłego, w sytuacji uprzedniego uznania, że pracodawca dopuścił się występku, pozwoliłaby na ustalenie kluczowych dla sprawy okoliczności związanych z uszczerbkiem na zdrowiu doznanym przez powoda, związkiem przyczynowym uszczerbku z zaniechaniem pracodawcy;

- art. 98 § 1 k.p.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na uznaniu, że w realiach przedmiotowej sprawy, przy przyjęciu że powództwo faktycznie miałoby podlegać oddaleniu, rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów zapaść winno na podstawie przepisów ogólnych, zgodnie z którymi strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, podczas gdy okoliczności stanu faktycznego oraz sposób prowadzenia postępowania dowodowego uzasadniają przekonanie, że w sprawie zachodzą szczególne okoliczności, o których stanowi art. 102 k.p.c., a które dają podstawę do zasądzenia od strony przegrywającej tylko części kosztów albo nie obciążania jej w ogóle kosztami - w tym przy istnieniu przekonania powoda o zasadności powództwa;

- art. 102 k.p.c. przez jego niezastosowanie, polegające na uznaniu, że w realiach przedmiotowej sprawy, przy przyjęciu, że powództwo faktycznie miałoby podlegać oddaleniu, rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów winno zapaść na zasadach ogólnych w sytuacji, gdy stan faktyczny, będący przedmiotem uwagi w niniejszym postępowaniu, charakter roszczenia dochodzonego przez powódkę, a także wzgląd na zasady słuszności, związane ze skutkami niniejszego postępowania dla strony pozwanej, czynił zasadnym nieobciążanie jej kosztami postępowania.

- naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

- art. 442 ¹ § 2 k.c. w zw. z art. 220 k.k. przez ich niezastosowanie, w sytuacji gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynikało, że pozwany pracodawca dopuścił się popełnienia występku, uzasadniającego zastosowanie w sprawie dłuższego, bo 20-letniego terminu przedawnienia;

- art. 442 ¹ § 2 k.c. w zw. z art. 270 k.k. przez ich niezastosowanie, w sytuacji gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynikało, że pozwany pracodawca dopuścił się popełnienia występku, uzasadniającego zastosowanie w sprawie dłuższego, bo 20- letniego terminu przedawnienia;

- art. 5 k.c. w zw. z art. 8 k.p. i art. art. 442 ¹ § 1 k.c. przez ich błędną wykładnię wyrażającą się w przyjęciu, że pozwany pracodawca mógł skutecznie podnieść zarzut przedawnienia że nie stanowiło to nadużycia prawa, w sytuacji w której jego zaniedbania doprowadziły do narażenia powoda na tak daleko idące niebezpieczeństwo, że mógł stracić życie, nadto z uwagi na postawę pozwanych bezpośrednio po wypadku i w okresie późniejszym - m.in. niewezwanie karetki pogotowia, sfałszowanie protokołu powypadkowego, proponowanie powodowi przez pozwaną U. W. środków pieniężnych w zamian za niezgłaszanie wypadku do właściwych organów, w tym organów ścigania, ingerowanie w proces leczenia kardiologicznego powoda)

- art. 235[2] § 1 punkt 2 i punkt 5 k.p.c. wyrażający się w nieuzasadnionym przyjęciu że ów dowód jest nieprzydatny dla rozpoznania sprawy, podczas gdy pozwoliłby na ustalenie popełnienia występku przez pracodawcę (biegły bhp) oraz związku przyczynowo- skutkowego pomiędzy zaniechaniami pracodawcy a uszczerbkiem na zdrowiu powoda, a nadto nie mógł zostać uznany za spóźniony i zmierzający do przedłużenia postępowania, bowiem został zgłoszony już w pozwie.

Mając powyższe na uwadze strona powodowa wniosła o:

- rozpoznanie niezaskarżalnego postanowienia z dnia 22 grudnia 2021 roku w przedmiocie pominięcia dowodu z opinii biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy i opinii biegłego z zakresu kardiologii.

- zmianę postanowienia z dnia 22 grudnia 2021 roku w części dotyczącej pominięcia dowodu z opinii biegłego i dopuszczenie oraz przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych w następującej kolejności: biegły z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy a następnie po uzyskaniu odeń opinii i umożliwieniu stronom zajęcia w tym przedmiocie stanowiska, biegły z zakresu kardiologii - zgodnie z tezami dowodowymi wskazanymi w pozwie;

- zmianę wyroku przez uwzględnienie powództwa w całości;

- zasądzenie na rzecz powoda od pozwanych kosztów postępowania przed Sądem I instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm prawem przepisanych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od daty prawomocności do daty zapłaty;

- zasądzenie na rzecz powoda od pozwanych kosztów postępowania przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wedle norm prawem przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od daty prawomocności do daty zapłaty; ewentualnie, bacząc na zarzuty podniesione w apelacji w odniesieniu do obciążenia powoda kosztami postępowania, z ostrożności procesowej wnoszę o:

- zmianę postanowienia w przedmiocie zasądzenia od powoda na rzecz pozwanych kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 1.800,00 złotych przez orzeczenie, że Sąd wzajemnie znosi koszty między stronami;

a w razie nieuwzględnienia apelacji o nieobciążanie powoda kosztami postępowania apelacyjnego, w tym kosztami zastępstwa procesowego w postępowaniu przed Sądem II instancji z uwagi na subiektywne przekonanie powoda o zasadności wywiedzenia apelacji, wobec rodzaju poniesionej przezeń szkody, istnienia wyroku karnego skazującego pracodawcę i niezbadania przez Sąd I instancji okoliczności istotnych z punktu widzenia występku z art. 220 k.k. przez powołanie biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, co skutkowało koniecznością domagania się, aby Sąd II instancji ów dowód przeprowadził;

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik pozwanego wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie na rzecz powoda kosztów zastępstwa adwokackiego wg norm przepisanych

Sąd Okręgowy w Łodzi, rozpoznając apelację pozwanego zważył, co następuje:

Apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Zgodnie z ustawowo przyznaną kompetencją w wypadkach wskazanych w art. 387 § 2 ¹ KPC Sąd odwoławczy sporządza pisemne uzasadnienie orzeczenia w sposób uproszczony i może odstąpić od szczegółowego przedstawienia podstawy faktycznej, czy też wyczerpującej prezentacji oceny prawnej. Sąd Okręgowy w Łodzi podziela w całości i przyjmuje za własne prawidłowo poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne, jako znajdujące oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, jak również akceptuje dokonaną przez tenże Sąd prawidłową ocenę prawną ustalonego stanu faktycznego bez konieczności ponownego przytaczania (art. 387 § 2 ¹ KPC). W ocenie Sądu odwoławczego zaskarżone orzeczenie jest prawidłowe i nie narusza dyspozycji powołanych przez Sąd Rejonowy przepisów prawa materialnego i procesowego.

Wbrew twierdzeniom apelacji, Sąd drugiej instancji nie dopatrzył się w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, uchybień skutkujących koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku. Podniesione przez stronę apelującą zarzuty w żaden sposób nie podważają prawidłowości rozstrzygnięcia Sądu I instancji. Dokonana przez ów sąd wykładnia przytoczonych przepisów prawa materialnego i procesowego nie budzi zastrzeżeń Sądu rozpatrującego apelację. Celem wyjaśnienia spornej kwestii, Sąd I instancji przeprowadził właściwe postępowanie dowodowe. Dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, w oparciu o które wysnuł trafne wnioski. Wbrew twierdzeniom apelacji postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone w prawidłowym zakresie.

W myśl art. 233 § 1 kpc sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Oznacza to, że wszystkie ustalone w toku postępowania fakty powinny być brane po uwagę przy ocenie dowodów, a tok rozumowania sądu powinien znaleźć odzwierciedlenie w pisemnych motywach wyroku. Podkreślić należy, że kontrola instancyjna ogranicza się w tym przypadku tylko do zbadania poprawności logicznego rozumowania sądu I instancji.

W ocenie Sądu Okręgowego, skuteczny zarzut przekroczenia granic swobody w ocenie dowodów może mieć miejsce tylko w okolicznościach szczególnych. Dzieje się tak w razie pogwałcenia reguł logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego (por. wyr. SN z dnia 6 listopada 2003 roku, II CK 177/02 niepubl.). Dla skuteczności zarzutu naruszenia swobodnej oceny dowodów nie wystarcza zatem stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego nie odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest bowiem wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie Sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać jakie kryteria oceny dowodów naruszył Sąd przy ocenie konkretnych dowodów uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając. Ponadto, jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to dokonana ocena nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, można było wysnuć wnioski odmienne (post. SN z dnia 23 stycznia 2001 roku, IV CKN 970/00, niepubl.; wyr. SN z dnia 27 września 2002 roku, II CKN 817/00). Zarzut z art. 233 § 1 kpc nie może polegać na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego przyjętego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów./tak SA we Wrocławiu w wyroku z dnia 31 lipca 2013 r, I ACa 698/13, Lex nr 1369457/.

W ocenie Sądu Okręgowego dokonana przez Sąd Rejonowy ocena zgromadzonego w postępowaniu materiału dowodowego jest – wbrew twierdzeniom apelującego – prawidłowa. Sąd I instancji odniósł się do wszystkich zgromadzonych w postępowaniu dowodów. Zastosowane kryteria oceny również nie budzą zastrzeżeń co do ich prawidłowości. W szczególności dokonana przez Sąd Rejonowy ocena materiału dowodowego odpowiada zasadom określonym w art. 327 ¹ pkt 1 kpc, bowiem przy każdej ustalonej okoliczności faktycznej są przytoczone dowody, na których sąd się oparł, wskazano także przyczyny , dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej.

Zarzuty skarżącego sprowadzają się w zasadzie do polemiki ze stanowiskiem Sądu I instancji i interpretacją dowodów dokonaną przez ten Sąd i jako takie nie mogą się więc ostać. Apelujący zaledwie przeciwstawia ocenie dokonanej przez Sąd I instancji swoją analizę zgromadzonego materiału dowodowego.

Lektura pisemnych motywów skarżonego orzeczenia wskazuje, że Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził całościową ocenę zebranego w sprawie materiału, ponieważ tylko taka mogła dać pełny obraz spornych okoliczności i pozwalała na prawidłowe zastosowanie prawa materialnego.

Zdaniem Sądu Okręgowego przy dokonywaniu ustaleń w sprawie nie zostały przekroczone granice swobodnej oceny dowodów albowiem Sąd Rejonowy po przeanalizowaniu wszystkich dowodów wyprowadził prawidłowe wnioski zgodne z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy ogólnej.

Sąd II instancji w szczególności zważył, że wszystkie odtworzone fakty mają swoją podstawę w prawidłowo powołanych przez Sąd Rejonowy dowodach i nie zachodzi pomiędzy ustaleniami Sądu meriti a wskazanymi przez tenże Sąd dowodami w oparciu, o które odtworzono istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności ,jakakolwiek sprzeczność.

Apelacja w niniejszej sprawie okazała się jedynie polemiką z bezbłędnym rozstrzygnięciem Sądu Rejonowego. Wprawdzie w wywiedzionej apelacji pełnomocnik powoda stał na stanowisku ,że Sąd Rejonowy uchybił przepisom postępowania , w szczególności poprzez pominięcie dowodu z opinii biegłych, co skutkowało jego zdaniem wydaniem błędnego orzeczenia , to jednak w wywiedzionej apelacji w żaden sposób nie podważył ustaleń Sądu , co do przyjętego przez ten Sąd okresu przedawnienia zgłoszonych roszczeń.

Powód dochodził roszczeń z tytułu czynu niedozwolonego. Jego szkoda była szkodą na osobie. Termin przedawnienia roszczeń w razie wyrządzenia szkody na osobie określa przepis art. 442 ¹ §3 kc. Stosownie do jego regulacji w razie wyrządzenia szkody na osobie przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Oznacza to że zarówno okres dziesięcioletni przedawnienia z art. 442 ¹ §1 zdanie drugie kc liczony od dnia zdarzenia wywołującego szkodę jak i okres dwudziestoletni z art. 442 ¹ §2 kc liczony od dnia popełnienia przestępstwa nie może się skończyć wcześniej niż z upływem 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

Początek biegu trzyletniego przedawnienia z art. 442 ¹ §3 kc wymaga spełnienia łącznie dwóch przesłanek: ujawnienia szkody jak i dowiedzenia się o osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Przyjmuje się równocześnie, iż art. 442 ¹ §3 kc jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 442 ¹ §2 kc.

W rozpoznawanej sprawie trafnie argumentował Sąd Rejonowy, iż powód o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia dowiedział się co najmniej w dacie podpisania protokołu powypadkowego tj.21 kwietnia 2011 r. , ewentualnie od dnia ujawnienia się ,, nowej” szkody tj. zawału serca 24 lutego 2015 r. , co jednak i tak czyniło słusznym podniesiony zarzut przedawnienia. Wskazują na to powołane przez ten Sąd w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dowody i argumenty. Przytoczone argumenty Sąd Okręgowy podziela.

Przyjęcie, iż przepis art. 442 ¹ §3 kc jest przepisem szczególnym w stosunku do przepisów art. 442 ¹ §1 i 442 ¹ §2 powoduje, iż nawet w sytuacji kiedy szkoda ujawniła się po upływie 10 lat lub 20 lat licząc od daty zdarzenia (przestępstwa) poszkodowany może dochodzić odszkodowania w okresie 3 lat od dnia, w którym dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

W takiej sytuacji zaś w rozpoznawanej sprawie nie miało znaczenia czy Sąd I instancji dokonał czy też nie oceny czy zachowanie pracodawcy powódki stanowiło zbrodnię czy występek. W każdej bowiem sytuacji tj. również wtedy gdy zachowanie to było zbrodnią lub występkiem okres 3 letniego przedawnienia liczy się od momentu dowiedzenia się o szkodzie i o osobie sprawcy.

Przesądzenie o niezasadności omawianych wyżej zarzutów apelacji, implikowało również niezasadność zarzutu naruszenia prawa procesowego tj. art. 227 poprzez oddalenie zgłoszonych wniosków dowodowych. Sąd pragnie zaznaczyć ,że zasady doświadczenia życiowego nie dają podstaw do przyjęcia ,że wystąpienie u powoda zawału serca po blisko 4 latach od wypadku przy pracy jest jego następstwem , tym bardziej ,że schorzenia natury kardiologicznej zostały zdiagnozowane u powoda na około 6 lat przed wypadkiem. Uznając zatem ,że przeprowadzenie zgłoszonych na etapie postępowania apelacyjnego wniosków dowodowych było bezcelowe i prowadziłoby jedynie do wydłużenia czasu postępowania oraz wzrostu jego kosztów , Sąd pominął zgłoszone wnioski dowodowe.

Chybionymi są też zarzuty apelacji wskazujące na naruszenie art. 98 kpc w związku z 102 kpc – poprzez zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w kwocie rażąco wysokiej, nie zważając na zasady słuszności.

Art. 98 § 1 k.p.c. stanowi, iż strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata (radcy prawnego), koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony (art. 98 § 3 k.p.c.).

Zgodnie z art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej kosztami w ogóle.

Warto podkreślić, że wskazany przepis daje sądom swobodę przy rozstrzyganiu o zwrocie kosztów procesu, gdy stosowanie zasady wyrażonej w art. 98 k.p.c. (odpowiedzialności za wynik procesu) nie można by pogodzić z zasadą słuszności. W utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, iż zastosowanie art. 102 kpc powinno być oceniane w całokształcie okoliczności, które by uzasadniały odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu. Do kręgu tych okoliczności należy zaliczyć zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i fakty leżące na zewnątrz procesu, zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego (sytuacji życiowej). Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego (zob. post. SN z 14.1.1974 r., II CZ 223/73, niepubl.).

Wobec tego przy ocenie przesłanek z art. 102 k.p.c. należy przede wszystkim wziąć pod uwagę fakty związane z samym przebiegiem procesu, tj. podstawę oddalenia żądania, zgodność zamiarów stron w sprawach dotyczących stosunku prawnego, który może być ukształtowany tylko wyrokiem, szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy albo subiektywne przekonanie powoda co do zasadności zgłoszonego roszczenia - trudne do zweryfikowania a limine, a ponadto sposób prowadzenia procesu przez stronę przegrywającą albo niesumienne lub oczywiście niewłaściwe postępowanie strony wygrywającej, która w ten sposób wywołała proces i koszty połączone z jego prowadzeniem. /wyrok s.apel. 18-07-2013 w K. I ACa 447/13 LEX nr 1349918/.

Sama bowiem sytuacja ekonomiczna strony przegrywającej, nawet tak niekorzystna, że strona bez uszczerbku dla utrzymania własnego i członków rodziny nie byłaby w stanie ponieść kosztów, nie stanowi podstawy zwolnienia - na podstawie art. 102 k.p.c. - z obowiązku zwrotu kosztów przeciwnikowi, chyba że na rzecz tej strony przemawiają dalsze szczególne okoliczności, które same mogłyby być niewystarczające, lecz łącznie z trudną sytuacją ekonomiczną wyczerpują znamiona wypadku szczególnie uzasadnionego. /wyrok s.apel.14-08-2013 I ACa 271/13 w L. LEX nr 1366120/.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd orzekający nie naruszył przepisu art. 102 k.p.c. oraz 98 kpc i prawidłowo uznał, iż w przedmiotowej sprawie nie zachodziła sytuacja szczególna, uzasadniająca odstąpienie od obciążania powoda kosztami procesu.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy w Łodzi w oparciu o art. 385 KPC oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach zastępstwa procesowego za II instancję orzeczono na podstawie art. 102 kpc. W ocenie Sądu Okręgowego powód, pomimo przegrania w całości procesu, powinien skorzystać z dobrodziejstwa tego przepisu. Spór w przedmiotowej sprawie dotyczył sprawy ze stosunku pracy i powód był subiektywnie przekonany o zasadności swojego roszczenia w zakresie należnego mu zadośćuczynienia. Ponadto ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że obecnie jest on w trudnej sytuacji materialnej , a jego jedyne źródło utrzymania stanowi renta z tytułu niezdolności do pracy. Zatem, w ocenie Sądu Okręgowego nie ma podstaw do obciążenia go kosztami zastępstwa procesowego. W ocenie Sądu Okręgowego obciążenie powoda obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z uwagi na sytuację finansową i rodzinną powoda byłoby sprzeczne z zasadami słuszności.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć

pełnomocnikowi powoda za pośrednictwem P.I.

S.B.