Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2020 r., w sprawie I C 1175/20 Sąd Rejonowy w Zgierzu zasądził od (...) S.A. w W. na rzecz R. S. kwotę 1.569,52 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 maja 2020 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1.100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 5 grudnia 2017 roku M. M. kierując pojazdem marki R. o numerze rejestracyjnym (...) zjechał na przeciwny pas ruchu i uderzył w nadjeżdżający z przeciwnego kierunku samochód marki V. o numerze rejestracyjnym (...),którego właścicielem był Ł. K.. Pojazd sprawcy szkody posiadał ubezpieczenie OC w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.. Z uwagi na uszkodzenie i brak możliwości korzystania z samochodu w dniu 5 grudnia 2017 roku poszkodowany Ł. K. zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego, w której wskazano, że przedmiotem najmu jest pojazd klasy D, zaś stawka za rozpoczętą dobę wynajmu wynosi 250 zł netto. Poszkodowany korzystał z samochodu zastępczego marki V. (...). W tym samym dniu Ł. K. jako cedent zawarł z powodem R. S. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) jako cesjonariuszem umowę przelewu prawa do odszkodowania przysługującego cedentowi względem (...) S.A. w W. z tytułu kosztów wynajmu samochodu zastępczego. W dniu 6 grudnia 2017 roku powód – powołując się na zawartą umowę cesji – przesłał stronie pozwanej zgłoszenie szkody z OC sprawcy, dokumenty kierującego pojazdem oraz kartę pojazdu. Jednocześnie powód zwrócił się o podanie informacji, czy ubezpieczyciel zamierza przesłać ofertę wynajmu pojazdu zastępczego oraz warunków proponowanego najmu. W dniu 11 grudnia 2017 roku przesłano potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia szkody.

Jak ustalił dalej Sąd Rejonowy, poszkodowany Ł. K. jest z zawodu elektrykiem, korzystał z samochodu m.in. w czasie 24-godzinnych dyżurów w pracy. Poszkodowany w czasie dyżuru musiał szybko reagować na wezwanie i niezwłocznie dojeżdżać na miejsce awarii, dlatego zależało mu na szybkim zorganizowaniu pojazdu zastępczego po kolizji. W dniu 8 grudnia 2017 pracownica pozwanej telefonicznie przekazała poszkodowanemu propozycję zorganizowania najmu pojazdu zastępczego przez stronę pozwaną. Gdy poszkodowany wskazał, iż zawarł już umowę najmu takiego pojazdu, Ł. K. poinformowano, że może zdecydować się na wymianę samochodu na proponowany przez pozwaną, który mógłby być dostarczony do wybranego miejsca najpóźniej kolejnego dnia. W trakcie rozmowy została podana także stawka czynszu najmu akceptowana przez ubezpieczyciela, stosowana przez współpracujące wypożyczalnie, wynosząca 140 zł netto za dobę. Ł. K. nie zdecydował się na wymianę, ponieważ od 5 grudnia 2017 roku korzystał już z samochodu zastępczego wynajętego w firmie powoda i nie chciał go zmieniać obawiając się związanych z tym problemów. Powołał się także na zawartą umowę cesji. Wynajmowany samochód został zwrócony w dniu 15 grudnia 2017 roku po otrzymaniu przez poszkodowanego odszkodowania za uszkodzony pojazd. Ł. K. nie jest podatnikiem podatku VAT i nie ma możliwości odliczenia tego podatku. W dniu 29 grudnia 2017 roku powód wystawił fakturę za wynajem samochodu zastępczego według stawki 250 zł netto na kwotę 3.075 zł. Decyzją z dnia 23 stycznia 2018 roku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. ustaliła wysokość odszkodowania na kwotę 1.722 zł.

Apelację od tego wyroku złożyło pozwane Towarzystwo. Zarzuciło Sądowi Rejonowemu naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 354 § 2 k.c. poprzez błędną wykładnię i uznanie, że okoliczności sprawy uzasadniały zwolnienie poszkodowanego z obowiązku współdziałania z ubezpieczycielem z uwagi na przekazanie informacji o możliwości bezpłatnej organizacji pojazdu zastępczego w toku korzystania z pojazdu zastępczego od powoda, a także z uwagi na obawy poszkodowanego co do tego czy podmiana pojazdów zastępczych odbędzie się sprawnie i bez komplikacji podczas gdy poszkodowany zobowiązany jest do współdziałania w zakresie przekazywanych mu przez ubezpieczyciela komunikatów dotyczących możliwości ograniczenia skutków i wysokości szkody, a okoliczności sprawy nie uzasadniały zwolnienia poszkodowanego z tego obowiązku; art. 361 § 1 w zw. z art. 826 ­ 1 k.c. w zw. z art. 16 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych przez błędną wykładnię i uznanie, że poszkodowany nie przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody poprzez brak zainteresowania informacją przekazaną przez pozwanego o możliwości bezpłatnej organizacji samochodu zastępczego podczas gdy pozwany zaoferował pozwanemu poszkodowanemu możliwość bezpłatnej organizacji pojazdu zastępczego tożsamej klasy co pojazd uszkodzony oraz poinformował, że w przypadku organizacji pojazdu zastępczego we własnym zakresie pozwany zrefunduje koszty najmu do wysokości stawki 140 zł netto, a poszkodowany zlekceważył przekazany mu komunikat z uwagi na obawę co do konieczności poniesienia kosztów najmu pojazdu zastępczego od powoda w przypadku zamiany; naruszenie przepisów prawa procesowego – art. 233 k.p.c. poprzez wybiórcza i niepełną ocenę materiału dowodowego w szczególności dowodu z nagrania rozmowy z poszkodowanym i ustalenie, że poszkodowany miał uzasadnione obawy co do tego, że podmiana pojazdu zastępczego na pojazd zastępczy od pozwanego odbędzie się bez komplikacji oraz co do udostępnienia poszkodowanemu pojazdu w pełni odpowiadającego jego potrzebom podczas gdy nieskorzystanie z oferty bezpłatnej organizacji pojazdu zastępczego miało wyłącznie związek z obawą poszkodowanego co do konieczności poniesienia kosztów najmu pojazdu zastępczego od powoda w przypadku skorzystania z usługi oferowanej przez pozwanego, a co za tym idzie odrzucenie oferty ubezpieczyciela nie było poprzedzone żadnymi działaniami poszkodowanego uzasadniającymi jego obawy i odrzucenie oferty pozwanego. W konkluzji wniosło o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył,

co następuje :

Apelacja jest bezzasadna. Sąd Okręgowy przyjmuje za własne stanowisko wyrażone przez Sąd I instancji, zgodnie z którym normalnym następstwem kolizji drogowej w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest bardzo często niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Szkoda równoznaczna jest z uszczerbkiem majątkowym obejmującym różnicę pomiędzy obecnym stanem majątkowym a stanem majątkowym, jaki zaistniałby, gdyby nie zdarzenie wywołujące szkodę. Pojęcie straty obejmuje zatem także niezaspokojone przez poszkodowanego, ale wymagalne zobowiązania na rzecz osoby trzeciej. Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadacza pojazdu mechanicznego za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Wydatki ekonomicznie uzasadnione to wydatki na najem pojazdu zasadniczo o podobnej klasie do pojazdu uszkodzonego lub zniszczonego, poniesione w oparciu o stawki czynszu najmu, które obowiązują na danym rynku lokalnym (ceny rynkowe za tego typu usługi)
i w czasie naprawy pojazdu mechanicznego lub do czasu nabycia nowego pojazdu. Wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Zarzut pozwanego dotyczący przyczynienia się poszkodowanego do zwiększenia rozmiaru szkody w związku z nieskorzystaniem z propozycji wynajmu pojazdu zastępczego organizowanego przez stronę pozwaną w świetle zaoferowanego przez strony materiału dowodowego jest nieuzasadniony. Strona pozwana nie kwestionowała faktu, iż wskazana w umowie najmu pojazdu zastępczego z dnia 5 grudnia 2017 roku stawka czynszu najmu wynosząca 250 zł za dobę netto jest stawką rynkową. Nie przeprowadzono także dowodu wskazującego, iż była to stawka rażąco wygórowana , w znaczący sposób odbiegająca od stawek stosowanych przez inne podmioty działające na lokalnym rynku. Jedynym argumentem strony pozwanej przemawiającym za nieuwzględnieniem całości kosztów najmu był fakt nieskorzystania z przedstawionej przez ubezpieczyciela poszkodowanemu Ł. K. propozycji wynajmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem strony pozwanej po niższych stawkach. W chwili przedstawienia propozycji poszkodowany od kilku dni korzystał już z pojazdu zastępczego na podstawie umowy ze stroną powodową, z którą rozliczał się bezgotówkowo i której powierzył wszystkie obowiązki wynikające z dochodzenia wierzytelności. Pojazd zastępczy był wykorzystywany przede wszystkim w celu dojazdu do pracy, a ponieważ w trakcie 24-godzinnych dyżurów poszkodowany musiał być w pełni dyspozycyjny, mógł się zasadnie obawiać komplikacji związanych z wymianą już wynajmowanego samochodu na inny pojazd. Nie był bowiem w stanie przewidzieć, czy istotnie wymiana pojazdu odbędzie się tak bezkolizyjnie i sprawnie, jak zapewniała pracownica pozwanej i czy nie będzie to kolidować z obowiązkami zawodowymi. Poszkodowanemu nie można czynić zarzutu, że nie skorzystał z propozycji strony pozwanej. Poszkodowany może bowiem kierować się różnymi kryteriami wyboru wypożyczalni oferującej pojazdy zastępcze, niekoniecznie wyłącznie ceną, albowiem istotna jest przede wszystkim dla poszkodowanego szybkość wykonania usługi i uproszczenie całego procesu. Okoliczność, że strona pozwana współpracowała w tym okresie z wypożyczalnią oferującą niższe stawki najmu nie oznacza jeszcze, iż istotnie poszkodowanemu udostępniony zostałby pojazd w pełni odpowiadający jego potrzebom na takich samych warunkach.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację, a o kosztach postępowania apelacyjnego orzekł na zasadzie przepisu art. 98 § 1 k.p.c.