Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 476 / 22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 11 lutego 2022 roku o sygnaturze akt II K 238 / 21

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

1.  zarzut mogącej mieć wpływ na treść wyroku obrazy przepisów postępowania, tj. art. 4 kpk, 5 § 2 kpk, 7 kpk, 410 kpk, 424 § 1 kpk, 167 kpk, 201 kpk oraz art. 170 § 1 kpk;

2.  zarzut obrazy prawa materialnego w zakresie innym, aniżeli kwalifikacja prawna czynu.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W pierwszej kolejności podzielić należało zarzuty kierowane pod adresem opinii biegłego z zakresu ruchu drogowego oraz rekonstrukcji wypadków drogowych w tej części, w jakiej odnosiła się ona do oceny zachowania S. V. w związku z treścią art. 22 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Wedle biegłego, przepis ten nakładał na oskarżonego obowiązek upewnienia się co do istnienia warunków do bezpiecznego wykonania manewru skrętu w lewo – w tym również co do tego, czy nie jest już wyprzedzany z lewej strony – nie tylko w momencie zasygnalizowania zamiaru wykonania tego manewru poprzez włączenie kierunkowskazu, ale także później, w tym bezpośrednio przed zmianą kierunku jazdy i rozpoczęciem przemieszczenia pojazdu na pas ruchu przeznaczony dla jadących w kierunku przeciwnym. O ile niespornym jest, iż na użytek rozpoznawania tego rodzaju spraw, jak niniejsza, dopuszczenie biegłego z tej specjalności jawi się jako nieodzowne, o tyle przypomnieć należy, iż rolą biegłego winno być przede wszystkim podzielenie się wiedzą specjalistyczną w zakresie oceny i wymowy powypadkowych śladów pozostawionych na drodze i pojazdach, dokonanie skomplikowanych wyliczeń czasowo – przestrzennych ruchu poszczególnych uczestników zdarzenia, czy innych zagadnień o charakterze stricte technicznym, które w istotny sposób pozwalają sądowi dokonania właściwej oceny dowodów oraz czynienie na ich podstawie prawidłowych ustaleń faktycznych. Do kompetencji sądu winna być już jednak zarezerwowana finalna oceny prawna zachowania uczestników zdarzenia drogowego, w tym również w odniesieniu do interpretacji przepisów normujących zasady ruchu drogowego. W tym zakresie wyprowadzane przez biegłego wnioski dla sądu wiążące być nie mogą. W niniejszej sprawie jest to o tyle istotne, że biegły S. S. (1) przepis art. 22 ustawy Prawo o ruchu drogowym, w oparciu o który przede wszystkim oceniane było zachowania S. V., interpretował błędnie. Przypomnieć należy, iż z treści tego przepisu wynika, że zmiana kierunku jazdy w lewo może nastąpić z zachowaniem szczególnej ostrożności, a jeśli kierujący pojazdem zamierza manewr ten wykonać poprzez skręt w lewo, przed jego wykonaniem jest obowiązany zbliżyć się pojazdem do środka jezdni ( lub na jezdni o ruchu jednokierunkowym do lewej jej krawędzi ), uprzednio zawczasu i wyraźnie sygnalizując zamiar zmiany kierunku jazdy. Jeśli więc zamierzający zmienić kierunek jazdy polegający na skręcie w lewo zawczasu i wyraźnie zasygnalizuje ten manewr, upewniając się jednocześnie co do istnienia warunków do bezpiecznego jego wykonania ( w tym poprzez sprawdzenie, czy nie jest wyprzedzany z lewej strony ), to w dalszym toku tego manewru nie ciąży już na nim obowiązek ani stałego, ani ponownego upewniania się, czy nie zajedzie drogi nieprawidłowo wyprzedzającemu go innemu pojazdowi. Ma prawo zakładać, że po pasie ruchu przeznaczonym dla pojazdów nadjeżdżających z przeciwnego kierunku, nie porusza się pojazd jadący w tym samym, co on, kierunku. Od dokonującego skrętu w lewo można wymagać zaniechania jego kontynuowania jedynie w sytuacji, gdyby spostrzegł, że jest nieprawidłowo wyprzedzany, albowiem każdego kierującego obowiązuje zasada ograniczonego zaufania, o jakiej mowa w art. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Dopiero więc, gdyby kierowca zamierzający skręcić w lewo i sygnalizujący odpowiednio wcześnie ten manewr, dostrzegł, że na lewym pasie ruchu znajduje się pojazd zamierzający go wyprzedzać, to powinien być to dla niego sygnał, że inny kierujący nie stosuje się do obowiązujących przepisów i dopiero taka sytuacja obliguje zamierzającego skręcić w lewo do utraty zaufania do takiego kierującego, a w konsekwencji - do zaprzestania manewru. Pogląd ten uznać należy za ugruntowany zarówno w orzecznictwie, jak i doktrynie ( por. wyroki i postanowienia SN: z dnia 1 grudnia 2005 r., III KK 151 / 05, z dnia 20 listopada 2012 r., V KK 110 / 12, z dnia 18 stycznia 2013 r., V KK 211 / 12; z dnia 20 lutego 2014 r., V KK 382 / 13 oraz przywoływane tam piśmiennictwo ) . Mając to na uwadze, nie można zgodzić się z tezami biegłego S. S., który na oskarżonego S. V. obowiązek ciągłej i bacznej obserwacji drogi za swoim pojazdem ( a zwłaszcza tego, czy nie jest wyprzedzany ) nakładał nie tylko w momencie zasygnalizowania zamiaru wykonania manewru skrętu w lewo, ale także później, aż do momentu przekraczania przez niego w tym celu osi jezdni. Dopiero przy takiej właściwej interpretacji analizowanych regulacji prawa o ruchu drogowym można było podjąć próbę miarodajnego wypowiedzenia się, czy zachowanie oskarżonego stanowiło ich naruszenie, które pozostawałoby w związku przyczynowo – skutkowym z zaistniałym wypadkiem. Mając to na uwadze podnieść należy, iż relacje składane przez obu uczestników ruchu oraz świadków były w tej materii albo niepełne, albo wręcz wzajemnie się wykluczające. O ile bowiem z wyjaśnień S. V. wynikało, iż manewr skrętu w lewo zasygnalizował on zawczasu i upewniając się jednocześnie, że nie jest przez nikogo wyprzedzany, o tyle z wyjaśnień K. P. oraz jadącej z nim jego koleżanki, P. D., wnosić należy, iż K. P. manewr wyprzedzania rozpoczął – przemieszczając się w tym celu na pas lewy jezdni – w sytuacji, gdy jadący przed nimi V. załączonych świateł kierunkowskazu jeszcze nie miał. Oczywiście do samych wzajemnie wykluczających się relacji obu uczestników wypadku podchodzić należało z daleko idącą ostrożnością, a wręcz nieufnością, albowiem każdy z nich, występując w charakterze oskarżonego, miał wymierny interes w oddaleniu od siebie odpowiedzialności związanej z zaistniałym zdarzeniem. Należało zatem dążyć do weryfikacji ich wyjaśnień innymi osobowymi źródłami dowodowymi, z których sąd odwoławczy za najbardziej miarodajne uznał zeznania J. F. (1). Jakkolwiek świadek nie widział samego momentu zderzenia się pojazdów, o tyle jednak zdołał tuż przed tym zaobserwować ( zanim na chwilę odwrócił uwagę od ruchu na drodze ), iż V. zbliżał się do miejsca skrętu w lewo z już włączonym kierunkowskazem, a w tym momencie przez nikogo wyprzedzany jeszcze nie był. Świadek ten miał bardzo dobre warunki, by móc poczynić tego rodzaju spostrzeżenia w sposób wiarygodny. Ruch pojazdu oskarżonego widział z bliska, wzrok skierowany miał na tę stronę drogi, z którego nadjeżdżał zarówno samochód, jak i potem motocykl. Warunki te pozwalały mu na miarodajne spostrzeżenie i późniejsze odtworzenie tego, czy zamierzający skręcić w lewo oskarżony miał włączony kierunkowskaz sygnalizujący zamiar wykonania tego manewru oraz, czy oba pasy jezdni były w tym czasie zajęte, czy też nie. Nie można pomijać wagi znaczenia tych elementów jego zeznań z tego jedynie powodu, że świadek nie był w stanie z metrową dokładnością określić długości odcinka drogi pokonanej przez V. na jego oczach. Innych zastrzeżeń w odniesieniu do zeznań tegoż świadka sąd I instancji nie przedstawił, w szczególności zaś w zakresie wyżej wskazanym, a najbardziej istotnym dla oceny odpowiedzialności oskarżonego S. V.. Również sąd odwoławczy nie znajduje podstaw, by nie obdarzyć ich walorem wiarygodności. Z akt nie wyłania się bowiem żaden powód, dla których J. F. mógłby i miałby odtwarzać swoje spostrzeżenia wbrew obiektywnej rzeczywistości, w szczególności zaś relacjonując to, czego nie zaobserwował lub w sposób zniekształcający rzeczywistość. Jego zeznania przeczą wersji, jaka wybrzmiewa z zeznań K. P. oraz jadącej z nim P. D.. Z kolei zbliżone do niego w swej wymowie zeznania w tym zakresie złożyła również L. P.. Jadąca za K. P. A. B. nie zaobserwowała, czy zanim K. P. rozpoczął manewr wyprzedzania, V. jechał już załączonymi światłami kierunkowskazu – była jedynie pewna, że gdy K. P. przemieścił się na lewy pas, kierunkowskaz był już aktywny. Jej relacje zdają się przeczyć zeznaniom P. D. oraz K. P., iż załączenie kierunkowskazu w V. i przemieszczenie się przez ten samochód przez oś jezdni były w zasadzie jednoczesne. Z kolei do wiarygodności odtworzenia spostrzeżeń przez świadka J. G. sąd odwoławczy podszedł z dystansem, mając na uwadze, iż świadek ten o zdarzeniu relacjonował po raz pierwszy dopiero po upływie ponad półtora roku od jego zaistnienia, w związku z czym powstają uzasadnione wątpliwości – nawet zakładając, że świadek ten zdarzenie rzeczywiście widział – czy tak znaczny upływ czasu oraz odległość, z jakiej wypadek miał widzieć, nie zniekształcił spostrzeżeń w zakresie odnoszącym się do jego szczegółów. Podkreślić choćby należy, iż świadek ten utrzymywał, iż przed wypadkiem V. był w zauważalnym czasie w bezruchu, czemu przeczyła choćby jadąca za oskarżonym A. B.. W tym stanie rzeczy, uwzględniając zarzuty formułowane w kategoriach obrazy art. 7 kpk w odniesieniu do bezzasadnego odstąpienia od czynienia ustaleń faktycznych w oparciu o zeznania J. F. i L. P. oraz wyjaśnienia S. V. i uwzględniając właściwy sposób wykładni art. 22 ustawy Prawo o ruchu drogowym, sąd odwoławczy orzekł o uniewinnieniu tego oskarżonego od zarzuconego mu czynu, przyjmując, iż po należytej i zawczasu poczynionej sygnalizacji manewru skrętu w lewo nie mógł przewidzieć, ani zauważyć, że zbliżający się motocyklem, jadący z prędkością ponad dwukrotnie przekraczającą administracyjnie dopuszczalną na tym odcinku drogi, podejmie i wykona manewr wyprzedzania go z lewej, a nie z prawej strony jego pojazdu.

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od przypisanego mu czynu

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

omówiono powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1uniewinnienie oskarżonego od zarzuconego czynu

Zwięźle o powodach zmiany

omówiono powyżej

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Mając na uwadze treść art. 632 pkt 2 kpk, wobec uniewinnienia oskarżonego koszty procesu ponosi Skarb Państwa

7.  PODPIS