Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 273/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2022 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Okręgowego Leszek Dąbek

Protokolant Marzena Makoś

po rozpoznaniu w dniu 27 września 2022 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa K. Spółdzielni Mieszkaniowej w R.

przeciwko L. M. (M.)

o zapłatę

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 20 stycznia 2021 r., sygn. akt I C 4372/17

z apelacji pozwanej uchyla zaskarżony wyrok w punkcie 1, z apelacji powódki uchyla zaskarżony wyrok w punkcie 2, a z obu apelacji uchyla zaskarżony wyrok w punkcie 3 i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w Rudzie Śląskiej do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III Ca 273/21

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej wyrokiem z dnia 20 01 2021r. zasądził od pozwanej L. M. na rzecz powódki K. Spółdzielni Mieszkaniowej w R. kwotę 2 135,37 zł z odsetkami, oddalił powództwo w pozostałym zakresie, a szczegółowe rozliczenie kosztów postępowania pozostawił referendarzowi sądowemu, przy założeniu, że pozwana ponosi koszty w 69%, a powódka w 31%.

W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia jako źródło dochodzonych roszczeń wskazał regulację art. 4 oraz art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 15 12 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Wskazał, że postanowieniem z dnia 26 11 2018 r. dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu finansów i rachunkowości na okoliczność ustalenia prawidłowości wysokości opłat pobieranych przez powódkę od pozwanej w okresie objętym żądaniem pozwu, w szczególności wyliczenia prawidłowej wysokości stawki opłat na fundusz eksploatacyjny, prawidłowości rozliczenia funduszu remontowego w części dotyczącej pozwanej, ustalenia prawidłowej stawki za podgrzanie wody, prawidłowości rozliczenia kosztów centralnego ogrzewania, rozliczenia ryczałtowych opłat ponoszonych przez pozwaną z tytułu tzw. ubytków wody oraz oświetlenia klatki, przy uwzględnieniu obowiązujących w powodowej spółdzielni zasad rozliczeń oraz w oparciu o prowadzone przez powódkę ewidencje, a w przypadku, jeśli stawki zostały wyliczone nieprawidłowo, obliczenia przez biegłego prawidłowej wysokości w/w opłat, wskazania, z czego wynika ewentualna różnica między wysokością tych opłat wyliczonych przez biegłego, a wysokością opłat naliczonych przez spółdzielnię, czy wyliczona należność z tytułu w/w opłat znajduje odzwierciedlenie w wysokości kosztów i wydatków poniesionych przez spółdzielnię na lokal zajmowany pozwaną, jaka jest wysokość tych wydatków oraz czy opłaty, które obowiązana była uiszczać pozwana, odpowiadają rzeczywistym kosztom utrzymania jej lokalu. Wskazał, że biegła K. S. potwierdziła poprawność wyliczeń wysokości stawki opłat na fundusz eksploatacyjny, ustalony na zbyt niskim poziomie w stosunku do ponoszonych kosztów przez powodową spółdzielnię.

Następnie ocenił, że ustawodawca poniechał jednoznacznego, normatywnego uregulowania kwestii rozliczania (wydatkowania) środków tego tych funduszy, spośród nasuwających się możliwości poprawnego ich rozdysponowywania z punktu widzenia zarówno zasad prawidłowego zarządu, jak i ochrony osób uprawnionych do lokali, to nie sposób uznać, że zobowiązanie przez ustawodawcę zarządów spółdzielni do ewidencjonowania – od dnia 31 07 2007 r. - wpływów i wydatków funduszu remontowego dla poszczególnych nieruchomości nie zmierzało w pierwszej kolejności do „wymuszenia" na spółdzielniach powiązania wpłat na fundusz remontowy, jak i wydatków z potrzebami danej nieruchomości oraz zapewnienia przejrzystości przepływów i dyspozycji w tym zakresie. Wskazał, że biegła potwierdziła prawidłowość naliczania funduszu remontowego zarówno w spółdzielni, jak również w części dotyczącej pozwanej. Ewidencja przychodów i kosztów, wpływów i wydatków w tym zakresie była dokonywana w podziale na poszczególne nieruchomości. Opłaty, które obowiązana była i jest uiszczać pozwana, w części dotyczącej funduszu remontowego nie odpowiadały rzeczywistym kosztom utrzymania jej lokalu, ponieważ z niczego nie wynikało, aby fundusz remontowy dotyczący danej nieruchomości był przeznaczany na pokrycie kosztów utrzymania konkretnego lokalu.

Sąd Rejonowy doszedł do przekonania o nieprawidłowości rozliczenia kosztów centralnego ogrzewania. Za 05, 06, 07 i 08 2017 r. powodowa spółdzielnia naliczyła pozwanej kwoty po 224,17 zł z tytułu kosztów centralnego ogrzewania. Ponadto powódka zarachowała pozwanej niedopłatę z tytułu rozliczenia kosztów ciepła za okres od dnia 1 01 2016 r. do dnia 31 12 2016 r. w wysokości 64,82 zł. W tym zakresie powództwo nie mogło zostać jednak uwzględnione, dlatego też za 05, 06, 07 i 08 2017 r. powódka mogła skutecznie domagać się zasądzenia od pozwanej należności obniżonych o 224,17 zł, a zatem odpowiednio kwot: 497,55 zł, 497,55 zł, 497,55 zł oraz 632,72 zł. Na uwzględnienie nie zasługiwało też roszczenie w zakresie kwoty 64,82 zł z tytułu rozliczenia kosztów ciepła za okres od dnia 1 01 2016 r. do dnia 31 12 2016 r. W pozostałym zakresie Sąd doszedł do przekonania, iż naliczenia powódki zostały dokonane w sposób prawidłowy. Co prawda biegła nie potwierdziła prawidłowości wyliczenia stawki za 1 m 3 ciepłej wody, ale to na stronie pozwanej jako przeczącej prawidłowości wyliczeń powódki spoczywał zgodnie z art. 6 k.c. obowiązek wykazania nieprawidłowości w tym zakresie. Ponadto powódka mogła skutecznie domagać się od pozwanej zasądzenia kwoty 10 zł, albowiem notą księgową z dnia 7 08 2017 r. pozwana została obciążona kwotą 10 zł zgodnie z uchwałą Rady Nadzorczej nr (...) z dnia 17 01 2014 r. w sprawie Regulaminu Windykacji.

Na taj podstawie uwzględnił powództwo co do kwoty 2 135, 37 zł.

O odsetkach orzekł na mocy regulacji art. 481 k.c.

W pozostałym zakresie ocenił, że powództwo zasługiwało na oddalenie.

O kosztach procesu orzekł na mocy regulacji art. 108 k.p.c., przyjmując że pozwana ponosi koszty w 69%, a powódka w 31%.

Orzeczenie w części oddalającej powództwo zaskarżyła powódka K. Spółdzielnia Mieszkaniowa w R. , która wniosła o jego zmianę poprzez zasądzenie na jej rzecz od pozwanej dochodzonej pozwem kwoty w całości, w tym również kwoty 961,50 zł co do której powództwo zostało oddalone. Ponadto wniosła o zmianę rozstrzygnięcia co do kosztów postępowania za I instancję oraz o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Zarzuciła, że przy ferowaniu wyroku naruszono przepisy prawa procesowego wskazane w treści apelacji. Ponadto zarzuciła sprzeczność ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału powodowego w następstwie przyjęcia, że powódka może domagać się zasądzenia od pozwanej należności obniżonych o 224,17 zł.

Orzeczenie w części uwzględniającej powództwo i rozstrzygającej o kosztach procesu zaskarżyła pozwana L. M. , która wniosła o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na jej rzecz od powódki kosztów procesu za obie instancje. Alternatywnie wniosła o uchylnie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sadowi I instancji.

Zarzuciła, że przy ferowaniu wyroku naruszono przepisy prawa procesowego i materialnego wskazane w treści apelacji. Ponadto wniosła o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z planu gospodarczo-finansowego na rok 2018 powódki uchwalonego uchwała Rady Nadzorczej w dniu 20 03 2018r.

Powódka K. Spółdzielnia Mieszkaniowa w R. wniosła o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz kosztów postępowania odwoławczego.

Pozwana L. M. wniosła o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów postępowania odwoławczego.

Przewodniczący w Sądzie Okręgowym w Gliwicach zarządzeniem z dnia 7 02 2022r. zarządził rozpoznanie sprawy w postępowaniu procesowym uproszczonym.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji trafnie zakwalifikował roszczenie powódki przyjmując, że mają ono swoje źródła w powołanych w treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku przepisach prawa materialnego.

Sąd Rejonowy oparł ustalenia dotyczące stanu faktycznego oraz rozważania dotyczące należnych powódce opłat eksploatacyjnych na podstawie opinii biegłej sądowej K. S..

Umknęło jednak jego uwadze, że opinia została sporządzona w sposób wadliwy (co pozostawało poza sporem) albowiem biegła sądowa nie dysponowała pełnym materiałem dowodowym, co uniemożliwiło jej sporządzenie opinii (wyjaśnienia biegłej k. 826), czego przyczyną było przedstawienie jej danych w sposób, który uniemożliwił jej pełną ich analizę. Powyższe uniemożliwiło biegłej sporządzonej opinii na okoliczność prawidłowości (oraz wysokości) naliczanych przez powódkę opłat.

Ponadto w materiale sprawy brak jest materiału dowodowego, który umożliwiłby dokonanie ustaleń mogących stanowić podstawę rozstrzygnięcia – w obliczu stwierdzonej wadliwości opinii biegłej sądowej.

Powyższe powodowało, że zaszło do naruszenia prawa materialnego, a zgromadzone dowody nie dawały wystarczających podstaw do zmiany wyroku, stąd też należało zaskarżony wyrok uchylić i przekazać sprawę Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania w oparciu o regulację art. 505 12 § 1 k.p.c.

Resumując z podanych względów orzeczono jak sentencji przy zastosowaniu wskazanych powyżej regulacji prawnych.

Sąd Rejonowy rozpoznając ponownie sprawę uwzględni zawartą powyżej ocenę i ponownie przeprowadzi postępowanie dowodowe w całości, w szczególności dopuści i przeprowadzi dowód z opinii innego biegłego z zakresu finansów i rachunkowości, jednocześnie dokona zmiany wadliwie sformułowanej tezy dowodowej (ustalona obecnie teza powoduje problemy z wyznaczeniem kognicji opinii). Opinia powinna zostać sporządzona przede wszystkim na okoliczność wysokości należnych powódce opłat eksploatacyjnych (m.in. za media), a nie prawidłowości ich stosowania. Opinia powinna zawierać wyliczenia dotyczące opłat należnych, rzeczywiście uiszczonych przez pozwaną, a także ewentualną różnicę w tych kwotach.

Następnie na podstawie całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego ponownie oceni roszczenie strony powodowej, w szczególności pod względem zasadności i wysokości dochodzonego roszczenia (w obydwóch połączonych do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawach), czemu da wyraz przy ponownym ferowaniu orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie.

SSO Leszek Dąbek