Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 427/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Szamotułach z dnia 11 stycznia 2022 roku, sygnatura akt II K 829/21

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XX

XXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXX

XXXXXXX

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XX

XXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXX

XXXXXX

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

XXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

XXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Obraza prawa materialnego, to jest art. 73 § 2 k.k., poprzez nie orzeczenie obligatoryjnego dozoru kuratora sądowego.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W niniejszej sprawie prokurator skierował do Sądu Rejonowego w Szamotułach wniosek w trybie art. 335 § 1 k.p.k. o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzania rozprawy i wymierzenie oskarżonemu L. W. za przestępstwo z art. 207 § 1 k.k., uzgodnionej z nim kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat tytułem próby, zobowiązanie oskarżonego do informowania kuratora o przebiegu okresu próby oraz orzeczenie od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonej nawiązki w kwocie 1.000 złotych.

(wniosek – karty 84 – 85 akt sprawy)

Na posiedzeniu w dniu 11 stycznia 2022 roku Sąd Rejonowy w Szamotułach, na podstawie art. 345 § 1 k.p.k. w związku z art. 343 § 1 k.p.k., uwzględnił wniosek prokuratora i wydał wyrok skazujący L. W. za przestępstwo z art. 207 § 1 k.k. na uzgodnioną z nim karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat tytułem próby, połączoną z zobowiązaniem oskarżonego do informowania kuratora o przebiegu okresu próby oraz z orzeczeniem od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonej nawiązki w kwocie 1.000 złotych.

(protokół posiedzenia – karta 96, wyrok – karta 97 akt sprawy)

Wyrok powyższy zaskarżył prokurator, zarzucając obrazę prawa materialnego, to jest art. 73 § 1 k.k. poprzez nie orzeczenie wobec oskarżonego L. W. obligatoryjnego środka karnego w postaci dozoru kuratora sądowego i – w konsekwencji tego zrzutu – wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego dozoru kuratora sądowego w okresie próby. Na rozprawie apelacyjnej prokurator zmodyfikował wniosek apelacji, na wypadek braku zgody oskarżonego na zmianę wyroku, poprzez wniesienie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

(apelacja – karty 118 – 119; protokół rozprawy apelacyjnej – karta 135 akt sprawy)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora jest zasadna, lecz nie odnośnie jej wniosku o zmianę wyroku.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy przypomina, iż skazanie bez przeprowadzania rozprawy, jak to miało miejsce w niniejszej sprawie, poprzedza zawarcie swoistego porozumienia pomiędzy sprawcą czynu, a prokuratorem, w efekcie którego ten ostatni, występuje do sądu z wnioskiem o wydanie wyroku skazującego na uzgodnioną wcześniej karę bez przeprowadzenia rozprawy.

Uwzględnienie wniosku prokuratora o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kary lub środków karnych (art. 335 § 1 k.p.k.), obliguje sąd do wydania orzeczenia zgodnego z tym wnioskiem, co do wszystkich zawartych w nim rozstrzygnięć, a więc zarówno w zakresie kar (rodzaj, wymiar, sposób wykonania), jak i środków karnych.

Jeżeli sąd uzna, iż nie zachodzą warunki do uwzględnienia wniosku złożonego w trybie art. 335 k.p.k., to sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych. Sąd nie jest władny skazać oskarżonego na posiedzeniu w trybie art. 343 k.p.k. na innych warunkach niż te, które zostały przedstawione we wniosku lub wynegocjowane na posiedzeniu. Jeżeli zatem sąd uznaje że brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku, to - zgodnie z art. 343 § 7 k.p.k. - musi skierować sprawę do rozpoznania na zasadach ogólnych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2005 roku, IV KK 43/05, LEX nr 147126).

W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy, uznając, iż zachodzą warunki pozwalające na wydanie wyroku na posiedzeniu i uwzględnienie wniosku oskarżyciela publicznego o wydanie wyroku bez przeprowadzenia rozprawy, wydał wyrok skazujący zgodny wprawdzie z treścią wniosku prokuratora, niemniej naruszający przepisy prawa materialnego.

Podkreślić w tym miejscu należy, że sąd zawsze zobligowany jest do zbadania wniosku prokuratora pod względem zarówno formalnym, jak i merytorycznym. Kontrola ta powinna, między innymi, objąć także zagadnienie zgodności propozycji zawartych we wniosku z regułami obowiązującego prawa materialnego. Zaakceptowanie wniosku, który zawiera propozycje wymierzenia kary naruszającej granice sankcji przewidzianej w przepisach szczęści szczególnej albo ogólne reguły wymiaru kary, oznacza, że do wydania wyroku na posiedzeniu doszło pomimo braku spełnienia warunków określających dopuszczalność orzekania w tym trybie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2011 roku, sygn. akt. II KK 45/11).

W niniejszej sprawie Sąd I instancji nie dostrzegł , iż wniosek prokuratora zawiera błąd merytoryczny. Zgodnie bowiem z art. 73 § 2 k.k., dozór kuratora sądowego jest obowiązkowy wobec sprawcy, który popełnił przestępstwo z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej. Z taką zaś sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie, gdyż zarzucane mu przestępstwo z art. 207 § 1 k.k. L. W. popełnił na szkodę zamieszkującej z nim żony, S. W.. Tymczasem wniosek prokuratora złożony na podstawie art. 335 § 1 k.p.k. o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy nie obejmował orzeczenia wobec oskarżonego L. W. obowiązkowego dozoru kuratora sądowego.

Dostrzeżone w porę powyższe uchybienie powinno w konsekwencji skutkować zwrotem sprawy prokuratorowi i rozpoznaniem sprawy na zasadach ogólnych, bowiem tylko wówczas istniałaby możliwość orzeczenia wobec oskarżonego L. W. obowiązkowego dozoru kuratora sądowego. Nie jest bowiem dopuszczalne uwzględnienie wniosku, o którym mowa w art. 335 k.p.k., jeżeli wniosek zawiera propozycje niezgodnych z prawem rozstrzygnięć. W takim wypadku powinnością sądu jest rozpoznanie sprawy na zasadach ogólnych albo doprowadzenie do stawiennictwa na posiedzeniu prokuratora i oskarżonego, i spowodowanie uzgodnienia przez nich wniosku we wszystkich elementach zgodnego z prawem (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2011 roku, sygnatura akt. III KK 41/11). Zatem Sąd Rejonowy w Szamotułach, akceptując wniosek prokuratora w zaproponowanym przez niego kształcie, nie dokonał prawidłowej jego kontroli i wydał wyrok naruszający przepis art. 73 § 2 k.k.

Z istoty wyroku wydanego w trybie art. 343 § 6 k.p.k. i konsensusu zawartego między oskarżycielem publicznym a oskarżonym wynika zakaz samodzielnego dokonywania zmian w treści wniosku przez sądy każdej instancji. Naruszałoby to bowiem warunki zawartej między stronami postępowania ugody (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 sierpnia 2012 roku, sygn. akt. II KK 202/12). Dlatego również Sąd Odwoławczy nie jest uprawniony do zmiany zaskarżonego orzeczenia w ramach kontroli instancyjnej i ukształtowania wyroku w sposób zgodny z przepisami prawa procesowego, jak i materialnego, bez zgody na taką zmianę oskarżonego. Stanowiłoby to bowiem nie tylko naruszenie wspomnianego wyżej konsensusu, ale również pozbawiałoby oskarżonego możliwości odwołania się od nowo ukształtowanego wyroku.

Na rozprawę apelacyjną w dniu 30 czerwca 2022 roku stawił się oskarżony L. W. wraz z obrońcą. Sąd Okręgowy przedstawił zaistniałą w niniejszej sprawie sytuację i dwie możliwości: zmiany wyroku za zgodą oskarżonego zgodnie z apelacją prokuratora bądź - przy braku takiej zgody – uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Po naradzie oskarżony i jego obrońca nie zgodzili się na zmianę wyroku zgodnie z wnioskiem apelacji prokuratora i wnieśli o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Z uwagi na powyższe Sąd Odwoławczy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Szamotułach do ponownego rozpoznania.

Sąd Rejonowy, ponownie rozpoznający sprawę, może zatem podjąć jeszcze raz próbę zmodyfikowania na posiedzeniu konsensusu zawartego między oskarżycielem publiczny a oskarżonym L. W. i wydania wyroku bez przeprowadzenia rozprawy na podstawie nowo zawartego porozumienia, co jednak w obliczu stanowiska oskarżonego wyrażonego na rozprawie apelacyjnej wydaje się mało prawdopodobne, bądź też – jeżeli nie uda się ustalić nowego porozumienia – zwrócić sprawę oskarżycielowi publicznemu celem sporządzenia aktu oskarżenia i, po wpłynięciu sprawy z aktem oskarżenia, po przeprowadzeniu rozprawy, wydać wyrok w sposób zgodny z przepisami prawa procesowego, jak i materialnego.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego dozoru kuratora, bądź uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W obliczu braku zgody oskarżonego na zmianę wyroku, wniosek apelacji w tym zakresie okazał się bezprzedmiotowy, natomiast zasadny okazał się wniosek zmodyfikowany na rozprawie apelacyjnej o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach zmiany

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Z uwagi na wadę konsensusu i brak możliwości zmiany wyroku bez zgody oskarżonego, sprawa musi zostać przeprowadzona na nowo w całości w trybie zwykłym

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

4.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

/Małgorzata Ziołecka/