Pełny tekst orzeczenia

Sygn. I Ns 456/21

POSTANOWIENIE

Dnia 28 lutego 2022 r.

Sąd Rejonowy w Strzelcach Opolskich I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędzia Izabela Siewierska

Protokolant:

Adriana Lemke

po rozpoznaniu w dniu 15 lutego 2022 r. w Strzelcach Opolskich na rozprawie

sprawy z wniosku Powiatu (...)

z udziałem Firmy (...) G. G. w K.,

Fabryki (...) Sp. z o.o. w L.

o zezwolenie na złożenie do depozytu

postanawia:

1.  wniosek oddalić;

2.  kosztami postępowania obciążyć strony w zakresie poniesionym.

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 26 sierpnia 2021 r. (data wpływu do Sądu) wnioskodawca Powiat (...) wskazał, że w dniu 26 lutego 2021 r. złożył do depozytu sądowego tut. Sądu kwotę 242.266,98 zł i wobec tego wniósł o zezwolenie na złożenie do depozytu sądowego w/w kwoty tytułem zobowiązania wnioskodawcy z umowy nr (...) z dnia 04 grudnia 2019r. Nadto Powiat (...) wniósł o wydanie depozytu na wniosek uczestnika postępowania Firmy (...) G. G. w K. (dalej: ucz. post. ad. 1) po spełnieniu przez niego warunków płatności, o których mowa w § 13 ust. 16 umowy nr (...) – przedstawienie dowodów zapłaty wymagalnego wynagrodzenia na rzecz uczestnika postępowania ad. 2 (tj. Fabryka (...) Sp. z o.o.). Wnioskodawca wniósł również o uznanie, że złożenie wskazanej kwoty do depozytu sądowego nastąpiło z dniem wpłaty spornej kwoty. Nadto wnioskodawca wniósł o zasądzenie solidarnie od uczestników postępowania na jego rzecz kosztów postępowania, według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko Powiat (...) wskazał, że w trakcie realizacji inwestycji pn. „Termomodernizacja budynku filii (...) S. w S.” w oparciu o umowę nr (...) z dnia 04 grudnia 2019 r., zobowiązał się do zapłaty na rzecz wykonawcy (ucz. post. ad. 1) wynagrodzenia w łącznej wysokości 8.922.452,60 zł. Wykonawca pismem z dnia 23 lutego 2021 r. poinformował wnioskodawcę o naliczeniu w stosunku do ucz. post. ad. 2 kar umownych w łącznej wysokości 242.266,98 zł, zaś następnie dnia 24 lutego 2021 r. wystąpił do Starosty Powiatowego o bezpośrednią zapłatę na rzecz ucz. post. ad. 2 kwoty w wysokości 485.495,02 zł, informując, iż kwota 242.266,98 zł została potrącona.

Wnioskodawca zaznaczył także, że ucz. post. ad. 2 nie wyraził zgody na potrącenie wskazanej sumy 242.266,98 zł przez Firmę (...) G. G. w K. z faktury nr (...) z dnia 16 lutego 2021 r.

W treści wniosku Powiat (...) wskazał, że wezwał ucz. post. ad. 1 do odniesienia się do stanowiska wyrażonego przez ucz. post. ad. 2 w zakresie naliczonych kar umownych. Firma (...) G. G. w K. w zakreślonym terminie nie odniosła się do powyższego i nie spełniła warunków uregulowanych w umowie nr (...) determinujących możliwość bezspornego rozliczenia należności. Wnioskodawca w treści wniosku przywołał również zapisy wyżej wskazanej umowy, umożliwiające mu złożenie kwoty 242.266,98 zł, stanowiącej zapłatę za fakturę nr (...) z dnia 16 lutego 2021 r., do depozytu sądowego.

Pismem z dnia 04 listopada 2021 r. (data wpływu do Sądu) ucz. post. ad. 1 złożył odpowiedź na wniosek, wnosząc o oddalenie wniosku i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania.

Uzasadniając swoje stanowisko podkreślił, że wniosek o zezwolenie na złożenie do depozytu nie został podpisany osobiście przez starostę Powiatu (...). Wobec tego uczestnik wniósł o wdrożenie przez Sąd właściwych procedur konwalidacji wniosku, o których mowa w art. 70 k.p.c. oraz art. 130 k.p.c.

Ponadto ucz. post. ad. 1 odnosząc się do meritum postępowania podniósł, że żadna z okoliczności przytoczonych we wniosku nie stanowi normatywnej podstawy złożenia do depozytu sądowego wskazanej części świadczenia z tytułu wynagrodzenia umownego należnego wierzycielowi, to jest ucz. post. ad. 1 od dłużnika, jakim jest wnioskodawca, nie zostały bowiem spełnione przesłanki wynikające zarówno z art. 476 k.c., jak i prawa zamówień publicznych. Z kolei zapisy umowy także nie umożliwiają na uwzględnienie wniosku.

Uczestnik postępowania ad. 1 podkreślił również, że z treści wniosku i załączników nie wynika jakoby wnioskodawca uiścił na rachunek depozytowy kwotę objętą wnioskiem w walucie polskiej. Wpłata dokonana wraz z wnioskiem, który Sąd rozpoznawał pod sygn. akt I Ns 120/21, a który został prawomocnie oddalony, powinna zostać odebrana z rachunku przez wnioskodawcę, czego ten jednakże nie uczynił z własnej winy.

Kolejno pismem z dnia 31 grudnia 2021 r. (data wpływu do Sądu) wnioskodawca odnosząc się do zarzutów ucz. post. ad. 1 przywołał treść art. 48 ust. 1 Ustawy z dnia 05 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, zgodnie z którym oświadczenia woli w sprawach majątkowych w imieniu powiatu składają dwaj członkowie zarządu lub jeden członek zarządu i osoba upoważniona przez zarząd, wskazując zatem na prawidłowe umocowanie osób podpisanych pod treścią wniosku.

Nadto wnioskodawca podkreślił, że kontraktowa konstrukcja, która stanowi causae złożenia wniosku w niniejszym postępowaniu nie jest rezultatem swobody kontraktowania stron umowy. Z kolei instytucja unormowana w PZP stanowi rozwiązanie szczególne w stosunku do ogólnych rozwiązań prawa cywilnego, zaś sama geneza wprowadzenia tej instytucji jako obligatoryjnego rozwiązania systemowego w obszarze zamówień publicznych wyniknęła ze stanów faktycznych analogicznych ze stanem faktycznym objętym wnioskiem.

Powiat (...) w treści pisma wskazał także, że we wniosku z dnia 26 sierpnia 2021 r. precyzyjnie wskazano jaka kwota i kiedy spełniona objęta została żądaniem wniosku.

Uczestnik postępowania ad. 2 nie złożył pisemnej odpowiedzi na wniosek. Na wyznaczonym na dzień 15 lutego 2022 r. terminie rozprawy wskazał, że decyzję w przedmiotowej sprawie pozostawia do uznania Sądu.

Wnioskodawca z kolei na wskazanym terminie rozprawy zmodyfikował żądanie wniosku w zakresie pkt 2, wnosząc o zastąpienie słów „przedstawienie dowodów zapłaty wymagalnego wynagrodzenia”, słowami „rozliczenia się z uczestnikiem ad. 2”. W pozostałym zakresie podtrzymał żądanie wniosku w całości.

Uczestnik postępowania ad. 1 również do czasu zakończenia postępowania podtrzymał stanowisko prezentowane w odpowiedzi na wniosek.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 04 grudnia 2019 r. Powiat (...), reprezentowany przez Zarząd Powiatu (...) w osobach Starosty (...) J. S. i Wicestarosty (...) W. G., jako Zamawiający zawarł z G. G. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Firma (...) z siedzibą w K., jako Wykonawcą, umowę nr (...) na wykonanie „Termomodernizacji budynku filii (...) S. w S. wraz z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii, w ramach zadania pn. „Efektywność energetyczna w budynkach publicznych Subregionu Kędzierzyńsko – (...)”.

W treści umowy ustalono, że wynagrodzenie za wykonanie przedmiotu umowy wyniesie łącznie brutto 8.502.959,45 zł.

Umowa w § 13 zawierała zapis związany z możliwością powierzenia prac Podwykonawcy. W związku z tym do części prac, Generalny Wykonawca zawarł dnia 28 lutego 2020 r. z Fabryką (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. umowę podwykonawczą na wykonanie wraz z montażem stolarki okiennej.

W § 13 pkt 16 Umowy nr (...) wskazano, że warunkiem zapłaty przez Zamawiającego należnego wynagrodzenia za odebrane roboty budowlane jest przedstawienie dowodów zapłaty wymagalnego wynagrodzenia Podwykonawcy i dalszym podwykonawcom, biorącym udział w realizacji odebranych robót budowlanych, jako oświadczenia wszystkich podwykonawców o całkowitym rozliczeniu z Wykonawcą w zakresie wykonanych prac objętych przedkładaną fakturą. Nadto w Umowie wskazano, że w przypadku nieprzedstawienia przez Wykonawcę wszystkich dowodów zapłaty, o których mowa wyżej, wynagrodzenie należne Wykonawcy pozostaje niewymagalne do dnia przedłożenia wszystkich dowodów zapłaty wynagrodzenia należnego Podwykonawcy. W dalszej części przywołanego wyżej podpunktu Umowy, zakreślono, że w przypadku uchylania się przez Wykonawcę, Podwykonawcę lub dalszego podwykonawcę zamówienia od obowiązku zapłaty, Zamawiający dokona bezpośredniej zapłaty wymagalnego wynagrodzenia przysługującego Podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy na jego rachunek bankowy podany w umowie, który zawarł zaakceptowaną przez Zamawiającego umowę o podwykonawstwo, a której przedmiotem są roboty budowlane, lub który zawarł przedłożoną Zamawiającemu umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy i usługi. W umowie zakreślono również, że bezpośrednia zapłata obejmuje wyłącznie należne wynagrodzenie, bez odsetek, należnych Podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy. Ponadto w § 13 pkt 16 lit. e) Umowy zaznaczono, że przed dokonaniem bezpośredniej zapłaty, Zamawiający umożliwi Wykonawcy, zgłoszenie w formie pisemnej uwag dotyczących zasadności bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia Podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy w terminie 7 dni od dnia doręczenia tej informacji. W sytuacji zaś, gdyby Wykonawca złożył takowe uwagi, Zamawiający może nie dokonać bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia Podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, jeżeli Wykonawca wykaże niezasadność takiej zapłaty, albo może złożyć do depozytu sądowego kwotę potrzebną na pokrycie wynagrodzenia Podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy w przypadku istnienia zasadniczej wątpliwości Zamawiającego, co do wysokości należnej zapłaty lub podmiotu, któremu płatność się należy, albo dokonać bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia Podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, jeżeli Podwykonawca lub dalszy podwykonawca wykaże zasadność takiej zapłaty.

Aneksem nr (...) z dnia 31 października 2020 r. strony Umowy zmieniły wartość łącznego wynagrodzenia należnego Wykonawcy za wykonanie przedmiotu umowy na kwotę 8.922.452,60 zł.

Dowody:

- kserokopia umowy nr (...) z dnia 04.12.2019r. wraz z aneksami nr (...), k. 5-31;

Dnia 13 listopada 2020 r. ucz. post. ad. 2 skierował do ucz. post. ad. 1 oświadczenie, w którym zaznaczył, że na dzień wystosowania pisma wszystkie wymagalne zobowiązania z tytułu płatności za wykonane roboty, wynikające z umowy podwykonawczej z dnia 28 lutego 2020 r. nr 1/03/2020 zostały uregulowane przez Generalnego Wykonawcę.

Dowody:

- kserokopia pisma ucz. post. ad. 2 z dnia 13.11.2020r. do ucz. post. ad. 1, k. 40;

Pismem z dnia 23 lutego 2021 r. ucz. post. ad. 1 poinformował Fabrykę (...) Sp. z o.o. w L., iż dokonał potrącenia z faktury nr (...) kwoty 242.266,98 zł z tytułu należnej kary umownej, wystawionej w dniu 29 stycznia 2021 roku notą nr 1/01/2021. W treści pisma ucz. post. ad. 1 uzasadnił, że naliczona kara umowna wynika z treści umowy nr (...) z dnia 03 kwietnia 2020 r., a związana jest z okresem zwłoki w wykonaniu prac, która wyniosła 137 dni.

Dowody:

- kserokopia pisma ucz. post. ad. 1 z dnia 24.02.2021r. do ucz. post. ad. 2, k. 32;

Pismem z dnia 24 lutego 2021 r. ucz. post. ad. 1 poinformował Powiat (...), że ucz. post. ad. 2 do dnia wystosowania pisma przedłożył Wykonawcy faktury na łączną kwotę 1.364.484,67 zł. W piśmie wskazano również, że faktura nr (...) z dnia 16 lutego 2021 r. na kwotę 673.853,70 została opłacona jedynie w części poprzez dokonanie potrącenia kwoty 242.266,98 zł tytułem noty nr 1/01/2021 z dnia 29 stycznia 2021 r. Pozostałe kwoty związane z zapłatą za wykonane przez ucz. post. ad. 2 prace zostały rozliczone w całości.

Dowody:

- kserokopia pisma ucz. post. ad. 1 z dnia 24.02.2021r. do wniosk., k. 31;

- faktura VAT rozliczeniowa nr 550/20/VAT z dnia 04.08.2020r. (wystawiona przez (...) Sp. z o.o. na nabywcę ucz. post. ad. 1), k. 31 verte;

- faktura VAT nr (...) z dnia 30.10.2020r. (wystawiona przez ucz. post. ad. 2 na nabywcę ucz. post. ad. 1), k. 33 verte;

- faktura VAT nr (...) z dnia 16.02.2021r. (wystawiona przez ucz. post. ad. 2 na nabywcę ucz. post. ad. 1), k. 33;

- potwierdzenie przelewu, k. 34 verte, 36, 38-39;

- kserokopia wydruku z rachunku bankowego, k. 34, 35 verte;

- faktura VAT nr (...) z dnia 09.02.2021r. (wystawiona przez (...) Sp. z o.o. na nabywcę ucz. post. ad. 1), k. 35;

- oświadczenie o otrzymaniu wynagrodzenia złożone przez (...), k. 36 verte;

- faktura VAT nr (...) z dnia 22.06.2020r. (wystawiona przez ucz. post. ad. 2 na nabywcę ucz. post. ad. 1), k. 37;

- faktura VAT nr (...) z dnia 24.08.2020r. (wystawiona przez ucz. post. ad. 2 na nabywcę ucz. post. ad. 1), k. 37 verte;

W dniu 25 lutego 2021 r. M. H., reprezentujący Starostwo Powiatowe, zwrócił się do ucz. post. ad. 1 o przesłanie noty nr 1/01/2021 z dnia 29 stycznia 2021r. Jednocześnie Powiat (...) zwrócił się w formie wiadomości e – mail do ucz. post. ad. 2 z informacją o naliczonej karze umownej przez ucz. post. ad. 1, prosząc o potwierdzenie zgody na potrącenie z faktury rozliczeniowej z Firmą (...) G. G. kwoty 242.266,98 zł. W dniu 01 marca 2021 r. BAS Fabryka (...) oświadczyła odnosząc się do wiadomości e – mail dot. potrącenia w formie kompensaty rzekomych należności ucz. post. ad. 1, że nie wyraża zgody na dokonanie potrącenia. Nadto w treści wskazano, że naliczona kara nie ma żadnego uzasadnienia w stanie faktycznym, jak i prawnym rzeczonej sprawy. Ucz. post. ad. 2 zwrócił się o wypłatę całości należnego Spółce (...) wynagrodzenia.

Dowody:

- kserokopia korespondencji e-mail pomiędzy wniosk., a ucz. post. ad. 1 i ad. 2, k. 41-43, 48-51

Dnia 01 marca 2021 r. Fabryka (...) Sp. z o.o. skierowała do Firmy (...), pismo stanowiące odpowiedź na potrącenie kar umownych wraz z wezwaniem do zapłaty. W treści pisma ucz. post. ad. 2 odmówił zasadności potrącenia kar umownych za rzekome opóźnienie. Jednocześnie Podwykonawca wezwał Wykonawcę do zapłaty pełnej kwoty wynagrodzenia należnego za wykonanie przedmiotu umowy. W treści podkreślono, że w protokołach odbioru końcowego Wykonawca potwierdził brak jakichkolwiek nieprawidłowości po stronie Podwykonawcy zrzekając się tym samym możliwości dochodzenia jakichkolwiek kar umownych.

Dowody:

- kserokopia pisma z dnia 01.03.2021r. skierowanego do ucz. post. ad. 1 przez ucz. post. ad. 2, k. 44-46;

W dniu 16 lipca 2021 r. Powiat (...) przesłał ucz. post. ad. 1 stanowisko wyrażone przez Podwykonawcę w piśmie z dnia 01 marca 2021 r., wnosząc o zajęcie stanowiska w terminie 7 dni od daty otrzymania pisma.

Firma (...) nie odpowiedziała na przedmiotowe pismo.

Dowody:

- kserokopia pisma z dnia 16.07.2021r., k. 47;

Dnia 01 marca 2021 r. Starosta (...) dokonał przelewu kwoty 242.266,98 zł na rachunek depozytowy Ministra Finansów – Sądu Rejonowego w Strzelcach Opolskich.

Dowody:

- dokumenty znajdujące się w aktach sprawy tut. Sądu sygn. akt I Ns 120/21 (wyciąg dzienny z rachunku bankowego, k. 38);

Przed tut. Sądem pod sygn. akt I Ns 120/21 toczyło się postępowanie z wniosku Powiatu (...) z udziałem Firmy (...) i (...) Sp. z o.o. o zezwolenie na złożenie do depozytu sądowego kwoty 242.266,98 zł tytułem zobowiązania wnioskodawcy z umowy nr (...). Powiat (...) wniósł wówczas o wydanie depozytu na wniosek uczestnika postępowania Firmy (...) G. G. w K. (dalej: ucz. post. ad. 1) pod warunkiem przedłożenia oświadczenia uczestnika postępowania Fabryki (...) Sp. z o.o. w L. (dalej: ucz. post. ad. 2) o rozliczeniu z uczestnikiem postępowania ad. 1 z tytułu umowy (...) i braku roszczeń z tego tytułu lub wydanie kwoty depozytu uczestnikowi postępowania ad. 2 po wyrażeniu zgody przez uczestnika postępowania ad. 1, ewentualnie zgodnie z prawomocnym orzeczeniem sądu, jeżeli uczestnicy postępowania zainicjują postępowanie obejmujące należność złożoną do depozytu. Wnioskodawca wniósł również o uznanie, że złożenie wskazanej kwoty do depozytu sądowego nastąpiło z dniem wpłaty spornej kwoty.

W dniu 01 czerwca 2021 r., Sąd wydał postanowienie, którym oddalił wniosek i kosztami postępowania obciążył strony w zakresie poniesionym. Orzeczenie, z uwagi na złożenie przez wnioskodawcę środka zaskarżenia uprawomocniło się.

Dowody:

- dokumenty znajdujące się w aktach sprawy tut. Sądu sygn. akt I Ns 120/21 (postanowienie z dnia 01.06.2021r. wraz z uzasadnieniem, k. 54, 57-64).

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie Sąd zaznacza, że podziela stanowisko wnioskodawcy, iż treść art. 48 ust. 1 Ustawy z dnia 05 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, zgodnie z którym oświadczenia woli w sprawach majątkowych w imieniu powiatu składają dwaj członkowie zarządu lub jeden członek zarządu i osoba upoważniona przez zarząd, wskazuje na prawidłowe umocowanie osób podpisanych pod treścią wniosku. Niewątpliwie niniejsza sprawa ma charakter sprawy majątkowej z punktu widzenia wnioskodawcy i można przyjąć, że członkowie Zarządu wnioskodawcy są upoważnieni do działania w tej sprawie w niniejszym postępowaniu.

Ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie Sąd poczynił w oparciu o zgromadzone dokumenty, mając jednocześnie na uwadze prezentowane przez strony postępowania stanowiska procesowe. W ocenie Sądu, w toku postępowania nie ujawniono żadnych okoliczności podważających wiarygodność dokumentów złożonych przez strony postępowania.

Dokonując oceny zgromadzonych dowodów, Sąd kierował się treścią art. 233 § 1 k.p.c., który stanowi, że sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, przy uwzględnieniu doświadczenia życiowego i zasad logicznego rozumowania.

Zdaniem Sądu, opisane wyżej dowody stanowiły wiarygodny materiał dowodowy pozwalający na poczynienie w niniejszej sprawie niebudzących wątpliwości ustaleń.

Zauważyć należy, że tut. Sąd rozpoznając wniosek Powiatu (...) pod sygn. akt I Ns 120/21, oddalił wniosek, co jednak nie uniemożliwiało wnioskodawcy wystąpienie z ponownym wnioskiem, wnioskodawca bowiem dołączył do przedmiotowego wniosku, dokumenty, których treść nie była znana Sądowi podczas orzekania w wyżej wskazanej sprawie. Powyższe, jednak nie doprowadziło w dalszym ciągu do wniosków, które umożliwiałyby uwzględnienie wniosku.

Stosownie do przepisów Ustawy Prawo zamówień publicznych z dnia 11 września 2019 r. (Dz. U. 2019, poz. 2020), to jest art. 465 dotyczącego bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, w przypadku umów, których przedmiotem są roboty budowlane, zamawiający dokonuje bezpośredniej zapłaty wymagalnego wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, który zawarł zaakceptowaną przez zamawiającego umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, lub który zawarł przedłożoną zamawiającemu umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy lub usługi, w przypadku uchylenia się od obowiązku zapłaty odpowiednio przez wykonawcę, podwykonawcę lub dalszego podwykonawcę. W ust. 4 art. 465, ustawodawca zawarł zapis, zgodnie z którym zamawiający, przed dokonaniem bezpośredniej zapłaty, jest obowiązany umożliwić wykonawcy zgłoszenie, pisemnie, uwag dotyczących zasadności bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy. Zamawiający informuje o terminie zgłaszania uwag nie krótszym niż 7 dni od dnia doręczenia tej informacji. W uwagach nie można powoływać się na potrącenie roszczeń wykonawcy względem podwykonawcy niezwiązanych z realizacją umowy o podwykonawstwo. Kolejno w ust. 5 przywołanego przepisu wskazane zostały dalsze czynności jakich dokonać może zamawiający, to jest może:

a)  nie dokonać bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, jeżeli wykonawca wykaże niezasadność takiej zapłaty albo

b)  złożyć do depozytu sądowego kwotę potrzebną na pokrycie wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy, w przypadku istnienia zasadniczej wątpliwości zamawiającego co do wysokości należnej zapłaty lub podmiotu, któremu płatność się należy, albo

c)  dokonać bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, jeżeli podwykonawca lub dalszy podwykonawca wykaże zasadność takiej zapłaty.

Należy także w tym miejscu przywołać treść art. 693 1 § 1 k.p.c., zgodnie z którym w postępowaniu o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego sąd nie bada prawdziwości twierdzeń zawartych we wniosku, ograniczając się do oceny, czy według przytoczonych okoliczności złożenie to było prawnie uzasadnione. Tak ograniczony zakres kognicji sądu powoduje, że wydanie postanowienia uwzględniającego wniosek dłużnika nie przesądza, że rzeczywiście istniały wskazane we wniosku okoliczności faktyczne, a przesądza jedynie, że gdyby te okoliczności rzeczywiście miały miejsce, to złożenie do depozytu byłoby ważne. Prowadzi to do wniosku, że wnioskodawca w sprawie o zezwolenie złożenia świadczenia do depozytu sądowego powołujący się w ewentualnym procesie na skutek z art. 470 k.c., jest obowiązany w tym procesie udowodnić, że w chwili składania przedmiotu świadczenia istniały okoliczności z art. 467 k.c., a świadczenie odpowiadało przesłankom wskazanym w art. 354 § 1 k.c. w związku z treścią stosunku zobowiązaniowego.

Wyróżnić można kilka skutków, z którymi wiąże się złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu, a mianowicie:

a)  wytoczenie przez wierzyciela powództwa o wykonanie zobowiązania uzasadnia odesłanie go przez dłużnika po odbiór świadczenia do depozytu sądowego,

b)  zwolnienie dłużnika z obowiązku zapłaty odsetek umownych i odsetek za opóźnienie, jeżeli złożenie do depozytu nastąpiło z uwagi na zwłokę wierzyciela; obowiązek ten aktualizuje się w razie odebrania przez dłużnika przedmiotu zdeponowanego,

c)  w odniesieniu do zobowiązań wzajemnych odpada możliwość powoływania się przez kontrahenta na zarzut niewykonania umowy,

d)  wygaśnięcie praw akcesoryjnych zabezpieczających świadczenie, o ile spełnione są inne wymagania konieczne do ich wygaśnięcia.

Zważając na treść przytoczonych wyżej okoliczności, niewątpliwie wnioskodawca posiada interes prawny w złożeniu przedmiotowego wniosku. Wskazać, jednak należy, że w ocenie Sądu, w dalszym ciągu nie zostały spełnione przesłanki umożliwiające uwzględnienie wniosku.

Podkreślić należy, że poza sporem leży okoliczność, że strony postępowania łączy stosunek prawny obligacyjny pomiędzy wnioskodawcą, a ucz. post. ad. 1 wynikający z umowy o roboty budowlane nr (...) z dnia 04 grudnia 2019 r. oraz pomiędzy ucz. post. ad. 1 i ucz. post. ad. 2 wynikający z umowy podwykonawstwa nr 1/03/2020 z dnia 28 lutego 2020 r.

Rozpoznając przedmiot niniejszego postępowania, Sąd zobowiązany był dokonać swoistej interpretacji zapisów Ustawy Prawo zamówień publicznych w odniesieniu do Umowy zawartej przez wnioskodawcę z ucz. post. 1.

Jak wskazano wyżej, art. 465 Prawa zamówień publicznych wskazuje, że w przypadku umów, których przedmiotem są roboty budowlane, zamawiający dokonuje bezpośredniej zapłaty wymagalnego wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, który zawarł zaakceptowaną przez zamawiającego umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, lub który zawarł przedłożoną zamawiającemu umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy lub usługi, w przypadku uchylenia się od obowiązku zapłaty odpowiednio przez wykonawcę, podwykonawcę lub dalszego podwykonawcę. W ocenie Sądu przedmiotowa przesłanka nie została spełniona, bowiem ucz. post. ad. 1 nie uchyla się zapłaty na rzecz Podwykonawcy. Tym samym Sąd stoi na stanowisku, że w przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia z procedurą zapłaty bezpośredniej. Wskazać w tym miejscu należy, że zamysłem ustawodawcy wprowadzającego nowelę Ustawy Prawo zamówień publicznych, było w pewnym sensie „uchronienie” podwykonawców przed ewentualna niewypłacalnością Wykonawców. Z taką, jednak okolicznością nie mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie.

Jak wynika ze stanowiska judykatury, nowelizacja wprowadziła ostateczny środek gwarantujący otrzymywanie należnego podwykonawcom oraz dalszym podwykonawcom wynagrodzenia z tytułu wykonania części zamówienia. Ochronie słusznych interesów podwykonawców oraz dalszych podwykonawców służyć ma instytucja bezpośredniej zapłaty należnego im wynagrodzenia dokonywana przez zamawiającego. Powyższe rozwiązanie znajduje, jednak zastosowanie dopiero w momencie, gdy wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca nie uiścił należnego podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy wynagrodzenia za realizację części zamówienia. W takiej sytuacji zamawiający jest obowiązany przejąć obowiązki podmiotu, których uchyla się od ciążącego na nim obowiązku zapłaty.

Z analizy cytowanych przepisów, wynika, że po dokonaniu bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia należnego podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy zamawiający dokonuje potrącenia wypłaconych kwot z wynagrodzenia należnego wykonawcy. Tym samym, wykonawca otrzymuje wynagrodzenie pomniejszone o kwotę wynagrodzeń, które były należne podwykonawcom oraz dalszym podwykonawcom.

Z pewnością instytucja bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia podwykonawcom lub dalszym podwykonawcom powinna być stosowana jedynie w wyjątkowych sytuacjach. Dlatego w celu zdyscyplinowania wykonawców ustawodawca przewidział sankcję za uchylanie się od obowiązku zapłaty wynagrodzenia należnego podwykonawcom oraz dalszym podwykonawcom przez wykonawców.

Kolejno podkreślić należy, że intencją ustawodawcy było wyeliminowanie ryzyka związanego z sytuacjami, w których zamawiający dokona zapłaty wynagrodzenia z różnych przyczyn nienależnego podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy. Dlatego wprowadzono procedurę ustalania zasadności dokonywania bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia, określoną w art. 465 ust. 4 i 5 PrZamPubl. Zgodnie z tym przepisem, zamawiający przed dokonaniem bezpośredniej zapłaty powinien umożliwić wykonawcy zgłoszenie uwag na piśmie odnośnie do zasadności bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy. Zamawiający powinien wyznaczyć termin na zgłoszenie uwag i zgodnie z art. 465 ust. 4 PrZamPubl nie może on być krótszy niż 7 dni od dnia doręczenia informacji o zamiarze dokonania bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia. Jeżeli wykonawca zgłosi w formie pisemnej uwagi, wykazując niezasadność bezpośredniej zapłaty na rzecz podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy, zamawiający może zrezygnować z jej dokonywania. Z kolei w sytuacji, gdy uwagi wykonawcy wykażą zasadniczą wątpliwość co do wysokości należnego wynagrodzenia lub podmiotu, któremu się ono należy, zamawiający obowiązany jest złożyć kwotę potrzebną na pokrycie wynagrodzenia w depozycie sądowym. Zgodnie z art. 470 k.c. ważne złożenie do depozytu sądowego ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia i zobowiązuje wierzyciela do zwrotu dłużnikowi kosztów złożenia. Tym samym ustawodawca zadecydował, że kwestie sporne w zakresie prawidłowego ustalenia podmiotu, któremu należy się wynagrodzenie, jak i wysokości należnego wynagrodzenia będą rozstrzygane na drodze sądowej.

Przenosząc powyższe na kanwę rozpoznawanej sprawy należy podkreślić, że owszem istniała możliwość zapłaty bezpośredniej na rzecz Podwykonawcy, jakim był ucz. post. ad. 2, jednak jedynie w przypadku gdyby ucz. post. ad. 1 uchylał się od zapłaty na rzecz ucz. post. ad. 1. W ocenie Sądu zaś takowa sytuacja nie miała miejsce, nie można bowiem naliczonych kar umownych, uznać za uchylanie się od obowiązku zapłaty. Indywidualne stanowisko Fabryki (...) Sp. z o.o. w zakresie zasadności kar umownych, nie może stanowić wyznacznika nierozliczenia się Powiatu (...) z Firmą (...).

Wnioskodawca przedłożył jako załącznik do przedmiotowego wniosku pismo ucz. post. ad. 2, którym odniósł się on do zasadności naliczonych kar umownych, wskazując na ich niezasadność. Jednocześnie, jednak w poczet materiału dowodowego dołączono oświadczenie ucz. post. ad. 1, z którego wynika podstawa naliczenia kar umownych. Kolejno podkreślić należy, że wbrew stanowisku wnioskodawcy, nie poinformował on ucz. post. ad. 1 o zamiarze dokonania bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia. Z dokumentów, w tym wydruku wiadomości e- mail, wynika jedynie, że wnioskodawca zwracał się do ucz. post. ad. 2 o wyrażenie zgody na potrącenie należności objętej karą umowną i przekazanie jej na depozyt sądowy. Nie można w ocenie Sądu uznać, że pismo datowane na dzień 16 lipca 2021 r. skierowane przez Powiat (...) do ucz. post. ad. 1, którym przekazano stanowisko wyrażone przez Podwykonawcę w piśmie z dnia 01 marca 2021 r., wnosząc o zajęcie stanowiska w terminie 7 dni od daty otrzymania pisma, stanowi spełnienie przesłanki wynikającej z art. 465 ust. 4 Pr. zam. publ. W dacie skierowania przedmiotowego pisma, prawomocnie zakończone było już postępowanie w sprawie sygn. akt I Ns 120/21, w którego uzasadnieniu Sąd podkreślił brak przedmiotowych dokumentów. Ponadto w dacie 16 lipca 2021 r. środki stanowiące karę umowną naliczoną przez ucz. post. ad. 1 były już zdeponowane na rachunku depozytowym Ministra Finansów. Z powyższego wynika zatem jednoznacznie, że wnioskodawca nie miał zamiaru dokonania zapłaty bezpośredniej na rzecz ucz. post. ad. 2. Gdyby bowiem rzeczywiście taki był jego zamiar to z całą pewnością dokonałby owej zapłaty bezpośrednio na rzecz Fabryki (...) Sp. z o.o., tym bardziej, że nie posiadał niejako informacji czy też jak wskazał ustawodawca „uwag dotyczących zasadności bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy”. Tylko zaś w sytuacji złożenia uwag przez Wykonawcę, w tym przypadku ucz. post. ad. 1, wnioskodawca miał możliwość zdeponowania środków na rachunku depozytowym Sądu. W braku bowiem jakichkolwiek uwag wnioskodawca, którego zamiarem było całościowe rozliczenie przedmiotu umowy powinien wypłacić kwotę 242.266,98 zł bezpośrednio na rzecz ucz. post. ad. 2.

Zważając na powyższe zdaniem Sądu odpadła możliwość złożenia środków do depozytu sądowego, wynikająca z wyżej przywołanej Ustawy, bowiem wnioskodawca w dalszym ciągu nie spełnił przesłanek warunkujących takową możliwość. Powtórzyć należy, że owszem umowa zawarta przez strony postępowania umożliwiała dokonanie zapłaty bezpośredniej, jednak Wykonawca musi uchylać się od zapłaty. W ocenie Sądu z kolei naliczenie kary umownej nie może zostać uznane za uchylanie się od zapłaty, bez względu na stanowisko ucz. post. ad. 2 w tym zakresie.

Zgodnie z kolei z przepisem art. 467 pkt 3 k.c., dłużnik może skorzystać z depozytu, gdy powstał spór o to, kto jest wierzycielem. Chodzi zatem o jedną wierzytelność, do której rości sobie pretensje dwóch lub więcej wierzycieli. Celem tej regulacji jest umożliwienie dłużnikowi uniknięcia ryzyka spełnienia świadczenia do rąk nieuprawnionego, stworzenie mu możliwości zwolnienia się z zobowiązania, mimo istniejącej przeszkody. Możliwość ta musi być jednak uzależniona nie od subiektywnej oceny dłużnika, co często mogłoby prowadzić do naruszenia interesu wierzyciela, lecz od obiektywnego istnienia przeszkody dotyczącej osoby wierzyciela. Ponieważ jednak w postępowaniu o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego sąd nie bada prawdziwości twierdzeń zawartych we wniosku, ograniczając się tylko do oceny, czy według przytoczonych okoliczności złożenie do depozytu sądowego jest prawnie uzasadnione, tylko „ważne” w rozumieniu art. 470 k.c. złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego wywołuje takie same skutki jak spełnienie świadczenia. Jeżeli zaś wniosek o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego był tylko formalnie uzasadniony, brak natomiast podstaw prawnomaterialnych do takiego złożenia, to uwzględnienie wniosku o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego nie rodzi dla wnioskodawcy skutków prawnomaterialnych przewidzianych w art. 470 k.c. Ważne złożenie świadczenia do depozytu zależy od spełnienia następujących przesłanek: po pierwsze, dłużnik ze względu na wymienione w ustawie przeszkody, które odnoszą się do wierzyciela, nie mógł wykonać zobowiązania, po drugie, przedmiot świadczenia nadawał się do złożenia do depozytu. Jeśli więc dojdzie do bezpodstawnego złożenia do depozytu, dłużnik nie będzie zwolniony z zobowiązania (wyr. Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 27.03.2017 r., sygn. akt I ACa 1339/16).

Przenosząc powyższe na przedmiot postępowania, abstrahując od okoliczności wyżej podniesionych, które uniemożliwiają uwzględnienie wniosku, również wyżej wskazane okoliczności świadczą o jego bezpodstawności. Sąd w przedmiotowym postępowaniu nie jest zobligowany do badania zasadności naliczenia kar umownych przez ucz. post. ad. 1. Dane kwestie bowiem stanowić powinny przedmiot odrębnego postępowania. W ocenie Sądu, co wynika z treści umowy, wnioskodawca winien rozliczyć się z Wykonawcą za wykonanie przedmiotu umowy. Owszem nie można pomijać kwestii dotyczących rozliczeń Wykonawcy z Podwykonawcami, jednak z analizy materiału dowodowego wynika, że ucz. post. ad. 1 przedłożył dokumenty, które świadczą o dokonaniu rozliczenia się z ucz. post. ad. 2. Owo rozliczenie nie musi stanowić rozliczenia tzw. na 0,00 zł, bowiem nie taki jest sens dokonywania rozliczeń. Niewątpliwie takie sytuacje są najbardziej pożądane w obrocie gospodarczym, jednak nie są obligatoryjne. W dacie 24 lutego 2021 r. ucz. post. ad. 1 przedstawił informację dotyczącą rozliczeń z podwykonawcami, które powinno stanowić podstawę wypłaty wynagrodzenia na rzecz Firmy (...). Kwestia wzajemnych rozliczeń ucz. post. ad. 1 i ucz. post. ad. 2 nie powinna stanowić podstawy do złożenia należności przez wnioskodawcę do depozytu sądowego. Wykonawca ma prawo naliczenia kar umownych, a kwestia dotycząca ich zasadności stanowi kwestię poboczną, która nie powinna dotykać bezpośrednio wnioskodawcy.

Ponadto podkreślić należy, że po modyfikacji wniosku Powiat (...) wnosił o wydanie kwoty złożonej do depozytu po przedstawieniu przez ucz. post. ad. 1 dowodów rozliczenia się z uczestnikiem ad. 2. W ocenie Sądu takowe dowody znajdują się w aktach postępowania, w postaci pisma Firmy (...) z dnia 24 lutego 2021 r. i 23 lutego 2021 r. Faktyczna, jednak możliwość odzyskania owych środków dla ucz. post. ad. 1 po uwzględnieniu wniosku nastąpiłaby jednak dopiero po ustaleniu przez Sąd, że przedłożone dokumenty stanowią rozliczenie, która to okoliczność musiałaby zostać udowodniona w odrębnym postępowaniu.

Sąd niejako rozumie stanowisko wnioskodawcy, który jako jednostka samorządowa, korzystającą przy realizacji przedmiotu umowy ze środków wsparcia unijnego, chce dokonać najpełniejszego rozliczenia umowy. Powyższe nie może, jednak przesądzać o uwzględnieniu wniosku, co do którego nie zostały spełnione przesłanki ustawowe wynikające zarówno z Ustawy Prawo zamówień publicznych, jak i prawa cywilnego.

Ponadto podkreślić należy, że ewentualne uwzględnienie wniosku doprowadziłoby do naruszenia zasad współżycia społecznego, bowiem ucz. post. ad. 1, zważając na terminy dotyczące przedawnienia roszczeń i likwidacji niepodjętych depozytów, najprawdopodobniej nigdy nie byłby w stanie odebrać z depozytu złożonych środków. Sąd po okresie 3 lat stwierdza bowiem likwidację niepodjętego depozytu, zaś w okresie 3 lat, z całą pewnością postępowanie w przedmiocie ustalenia zasadności naliczonej kary umownej nie zostanie rozpoznane, tym samym ucz. post. ad. 1 nie podejmie środków z depozytu. Logicznym jest że ucz. post. ad 1 nie wypłaci bowiem ucz. post. ad. 2 należnego wynagrodzenia, a zatem musiałby czekać na pozew o zapłatę, a gdyby ucz. post. ad 2 nie uczyniłby tego wówczas jedynie pozostawałoby ucz. post. ad 1 złożenie pozwu o ustalenie, że jest rozliczony z ucz. post. ad. 2 , a wówczas mógłby nie zdążyć uzyskać satysfakcjonującego wyroku zanim nastąpi przepadek depozytu.

W ocenie Sądu, rozpoznając przedmiotową sprawę należy dokonać wykładni powołanych przepisów przez pryzmat okoliczności postępowania. Przywołanie jedynie treści przepisów, bez odniesienia ich do konkretnych realiów, nie pozwoli na pełne spojrzenie na problem. Sąd stoi na stanowisku, że w przedmiotowej sprawie nie mamy możliwości zastosowania przepisów Ustawy Prawo zamówień publicznych, dot. bezpośredniej zapłaty, a tym samym wnioskodawca nie miał przesłanek ku temu by złożyć świadczenie do depozytu. Analogicznie sytuacja dotyczy przesłanek wynikających z przepisów Kodeksu Cywilnego, dot. możliwości złożenia świadczenia do depozytu, które również nie zostały spełnione. W ocenie Sądu, który jednak co należy podkreślić, w przedmiotowym postępowaniu nie bada prawdziwości twierdzeń zawartych we wniosku, ograniczając się tylko do oceny, czy według przytoczonych okoliczności złożenie do depozytu sądowego jest prawnie uzasadnione, w poczet materiału dowodowego przedstawiono dokumenty, z których wynika, że Firma (...) rozliczyła się z Fabryką (...) Sp. z o.o., zaś kwestia dotycząca kar umownych, na które powołuje się wnioskodawca, stanowi okoliczność poboczną.

O kosztach postępowania, Sąd orzekł na zasadzie art. 520 § 1 k.p.c., to jest, że koszty postępowania ponoszą strony w takim zakresie w jakim je poniosły. Sąd nie znalazł w przedmiotowej sprawie, pomimo pozornej sprzeczności żądań, do zastosowania zasady dot. obciążenia kosztami jednej ze stron na zasadzie art. 520 § 3 k.p.c.

Mając powyższe na względzie postanowiono jak w sentencji.