Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XVII AmA 75/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2022 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia Sądu Okręgowego Ewa Malinowska
Protokolant –	sekretarz sądowy Joanna Nande

po rozpoznaniu 13 września 2022 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. (poprzednio: (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W.)

przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Nr (...) z 10 lipca 2020 r.

orzeka:

1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że usuwa z sentencji tej decyzji treść postanowień zawartych w jej następujących punktach:

a) w pkt I.1 ppkt 5,

b) w pkt I.2 ppkt 3,

c) w pkt I.2 ppkt 4,

d) w pkt I.3 lit. c, d, e,

e) w pkt I.4 lit. e,

f) w pkt I.5 lit. e,

g) w pkt I.5 lit. f,

h) w pkt I.6 lit. e,

i) w pkt I.7 lit. d;

2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie została wydana bez podstawy prawnej, ani z rażącym naruszeniem w myśl art. 479 ^31a § 3 k.p.c.;

3. oddala odwołanie w pozostałym zakresie;

4. zasądza od Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 120 zł (sto dwadzieścia) złotych z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Ewa Malinowska

Sygn. akt XVII AmA 75/20

UZASADNIENIE

Decyzją Nr (...) z 10 lipca 2020 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów:

I. na podstawie art. 23 b ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1076; dalej: uokik), po przeprowadzeniu postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, uznał postanowienia wzorca umowy stosowane przez (...) Bank S.A. z siedzibą w W. (obecnie: Bank (...) S.A. w W.), o treści:

1. Bank ma prawo do zmiany Regulaminu jeżeli wystąpi co najmniej jedna z ważnych przyczyn, mających wpływ na treść zawieranych z Bankiem Umów, Umów Zabezpieczeniowych lub Regulaminu. Za ważne przyczyny uznaje się następujące przyczyny:

1) zmiana wymagań prawnych, a zwłaszcza przepisów Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego, Prawa bankowego, Ustawy o księgach wieczystych i hipotece, Ustawy o kredycie konsumenckim, Ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, Ustawy o opłacie skarbowej, Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, Ustawy o kosztach w sprawach cywilnych;

2) wydanie aktów administracyjnych przez publiczne organy regulacyjne, w tym w szczególności przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Komisję Nadzoru Finansowego, Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, a także organy administracji, które mogą je zastąpić w przyszłości;

3) wydanie, na podstawie art. 137 ust. 5 ustawy Prawo bankowe, rekomendacji przez organ nadzoru;

4) pojawienie się orzeczeń sądów powszechnych, Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego oraz sądów administracyjnych, a także aktów instytucji sądowych i administracyjnych Unii Europejskiej podlegających bezpośredniej implementacji lub wykonaniu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, a ponadto rozstrzygnięć arbitra bankowego;

5) zmiany oferty Banku polegającej na zmianie zakresu usług lub produktów, o ile nie będzie to prowadziło do zwiększenia obciążeń finansowych Kredytobiorcy oraz nie będzie naruszało jego interesu;

6) rezygnacja z niektórych funkcji lub usług lub zmiana istniejących funkcji lub usług świadczonych przez Bank ze względu na dalszą niemożność świadczenia danej usługi w dotychczasowej formie lub udostępniania funkcji w dotychczasowej formie, spowodowaną wycofaniem usługi z oferty Banku albo ustaniem umowy Banku z podmiotem, z którego usług Bank korzystał, świadcząc daną usługę lub udostępniając daną funkcję, przy czym zmiana Regulaminu może dotyczyć jedynie wprowadzenia, usunięcia lub zmiany postanowień związanych z tymi funkcjami lub usługami;

7) konieczność doprecyzowania postanowień Regulaminu lub wprowadzenia zmian redakcyjnych, które nie będą miały niekorzystnego wpływu na treść praw i obowiązków Kredytobiorcy.

(§ 10 ust. 1 Regulaminu kredytowania dla konsumentów w (...) Bank S.A., obowiązującego od 11 marca 2016 r.)

Bank może dokonywać zmian Regulaminu, jeżeli wystąpi jedna z następujących ważnych przyczyn:

1) zmiana stanu prawnego skutkująca koniecznością wprowadzenia zmian w Regulaminie,

2) wydanie orzeczenia sądu powszechnego lub wydanie decyzji, zalecenia, rekomendacji lub innego wiążącego Bank aktu przez organ administracji publicznej, skutkującego koniecznością wprowadzenia zmian w Regulaminie,

3) wprowadzenie nowych produktów lub usług, przy czym zmiana Regulaminu może dotyczyć jedynie wprowadzenia postanowień lub zmiany postanowień związanych z tymi produktami lub usługami, korzystanie z nich nie będzie dla Użytkownika Karty obowiązkowe, a niekorzystanie nie będzie wiązało się dla Kredytobiorcy z kosztami,

4) poprawa przez Bank istniejących funkcji lub usług świadczonych na podstawie Umowy o kartę kredytową w celu zwiększenia poziomu bezpieczeństwa, ochrony danych osobowych lub polepszenia użyteczności udostępnianych funkcji i usług świadczonych przez Bank, przy czym zmiana Regulaminu może dotyczyć jedynie wprowadzenia postanowień lub zmiany postanowień związanych z tymi funkcjami lub usługami,

5) rezygnacja z niektórych funkcji lub usług lub zmiana istniejących funkcji lub usług świadczonych przez Bank na podstawie Umowy o kartę kredytową ze względu na dalszą niemożność świadczenia danej usługi w dotychczasowej formie lub udostępniania funkcji w dotychczasowej formie, spowodowaną wycofaniem usługi z oferty Banku albo ustaniem umowy Banku z podmiotem, z którego usług Bank korzystał, świadcząc daną usługę lub udostępniając daną funkcję, przy czym zmiana Regulaminu może dotyczyć jedynie wprowadzenia, usunięcia lub zmiany postanowień związanych z tymi funkcjami lub usługami,

6) konieczność doprecyzowania postanowień Regulaminu lub wprowadzenia zmian redakcyjnych, które nie będą miały niekorzystnego wpływu na treść praw i obowiązków Kredytobiorcy.

(§ 25 ust. 1 Regulaminu kart kredytowych dla klientów indywidualnych (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W., obowiązującego od 8 czerwca 2018 r.)

(§ 23 ust. 1 Regulaminu kart kredytowych dla klientów indywidualnych (...) Bank S.A. oddział(...) Bank w W., obowiązującego od 12 października 2015 r. do 7 czerwca 2018 r.)

Bank jest uprawniony do zmiany Regulaminu, jeżeli wystąpi co najmniej jedna z następujących ważnych przyczyn:

a) zmiana stanu prawnego skutkująca koniecznością wprowadzenia zmian w Regulaminie,

b) wydanie orzeczenia sądu powszechnego lub wydanie decyzji, zalecenia, rekomendacji lub innego wiążącego Bank aktu przez organ administracji publicznej, skutkujący koniecznością wprowadzenia zmian w Regulaminie,

c) wprowadzenie nowych produktów lub usług, przy czym zmiana Regulaminu może dotyczyć jedynie wprowadzenia postanowień lub zmiany postanowień związanych z tymi produktami lub usługami, korzystanie z nich nie będzie dla Posiadacza Rachunku obowiązkowe, a niekorzystanie nie będzie wiązało się dla Posiadacza Rachunku z kosztami,

d) poprawa przez Bank istniejących funkcji lub świadczonych usług w celu zwiększania poziomu bezpieczeństwa, ochrony danych osobowych lub polepszenia użyteczności udostępnianych funkcji i usług świadczonych przez Bank, przy czym zmiana Regulaminu może dotyczyć jedynie wprowadzenia postanowień lub zmiany postanowień związanych z tymi funkcjami lub usługami,

e) rezygnacja z niektórych funkcji lub usług lub zmiana istniejących funkcji lub usług świadczonych przez Bank ze względu na dalszą niemożność świadczenia danej usługi w dotychczasowej formie lub udostępniania funkcji w dotychczasowej formie, spowodowaną wycofaniem usługi z oferty Banku albo ustaniem umowy Banku z podmiotem, z którego usług Bank korzystał, świadcząc daną usługę lub udostępniając daną funkcję, przy czym zmiana Regulaminu może dotyczyć jedynie wprowadzenia, usunięcia lub zmiany postanowień związanych z tymi funkcjami lub usługami,

f) konieczność doprecyzowania postanowień Regulaminu lub wprowadzenia zmian redakcyjnych, które nie będą miały niekorzystnego wpływu na treść praw i obowiązków Posiadacza Rachunku.

(§ 75 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 23 marca 2019 r.)

(§ 76 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 8 czerwca 2018 r. do 22 marca 2019 r.)

(§ 73 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 31 marca 2017 r. do 17 kwietnia 2018 r.)

(§ 70 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 8 listopada 2016 r. do 30 marca 2017 r.)

(§ 69 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 22 marca 2016 r. do 7 listopada 2016 r.)

(§ 67 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidualnych obowiązującego od 23 marca 2019 r.)

(§ 68 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidualnych obowiązującego od 12 października 2018 r. do 22 marca 2019 r.)

(§ 66 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidualnych obowiązującego od 8 listopada 2016 r. do 30 marca 2017 r.)

(§ 65 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidualnych obowiązującego od 1 lipca 2016 r. do 7 listopada 2016 r.)

(§ 64 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidualnych obowiązującego od 9 listopada 2015 r. do 30 czerwca 2016 r. r.)

Przesłankami uchylenia, zmiany lub uzupełnienia Tabeli Opłat i Prowizji w okresie obowiązywania Umowy, są następujące okoliczności, pod warunkiem, że mają wpływ na pobieranie lub wysokość uchylanych, zmienianych lub uzupełnianych opłat i prowizji związanych z Umową:

a. zmiana przepisów prawa, a zwłaszcza przepisów Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego, Prawa bankowego, Ustawy o księgach wieczystych i hipotece, Ustawy o kredycie konsumenckim, Ustawy o usługach płatniczych, Ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, Ustawy o opłacie skarbowej, Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych,

b. wydanie aktów administracyjnych przez publiczne organy regulacyjne, w tym w szczególności przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Komisji Nadzoru Finansowego, Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, a także organy administracji, które mogą je zastąpić w przyszłości,

c. pojawienie się orzeczeń sądów powszechnych (włączając Sąd Najwyższy i Trybunał Konstytucyjny) oraz sądów administracyjnych, a także aktów instytucji sądowych i administracyjnych Unii Europejskiej podlegających bezpośredniej implementacji łub wykonaniu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, a ponadto rozstrzygnięć arbitra bankowego przy (...) Banków (...),

d. zmiana rocznego wskaźnika cen towarów i usług ogłaszanego przez GUS o co najmniej 0,5 (0,3) punktu procentowego w stosunku do poprzednio obowiązujących w analogicznym okresie rocznym,, jeżeli zmiana ta jest zgodna z kierunkiem zmian w Tabeli Opłat i Prowizji. Zmiana w Tabeli Opłat i Prowizji nie może przekroczyć dwukrotności zmiany wskaźnika cen towarów i usług,

e. wprowadzenie nowych usług lub produktów w ramach Umowy, z tym że zmiana Tabeli Opłat i Prowizji będzie dotyczyła jedynie tych nowych usług lub produktów, a korzystanie z nich nie będzie dla Kredytobiorcy obowiązkowe, a nie korzystanie nie będzie wiązało się dla Kredytobiorcy z kosztami,

f. zmiana zakresu świadczenia dotychczasowych usług w ramach Umowy, która powoduje zmianę kosztów świadczenia tych usług o co najmniej 1%, z tym że zmiana Tabeli Opłat i Prowizji będzie dotyczyła jedynie tych zmienionych usług, a kierunek zmian wysokości opłat będzie zgodny z kierunkiem zmian kosztów i nie przekroczy jednokrotności tej zmiany.

(§ 5 ust. 1 Umowy o kartę kredytową dla Klientów indywidualnych (...) Bank S.A. oddział (...)Bank w W. [Karta (...) (...) (...), obowiązującej od 1 sierpnia 2017 r.)

(§ 5 ust. 1 Umowy o kartę kredytową dla Klientów indywidualnych (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. [Karta (...) (...) (...), obowiązującej od 1 sierpnia 2017 r.)

(§ 5 ust. 1 Umowy o kartę kredytową dla Klientów indywidualnych (...) Bank S.A. oddział (...)Bank w W., obowiązującej od 9 stycznia 2016 r.)

Bank jest uprawniony do uchylenia, zmiany lub uzupełnienia Tabeli Opłat i Prowizji, w tym do zmiany wysokości opłat lub prowizji oraz wprowadzenia opłat lub prowizji za czynności dotychczas nieujęte w Tabeli Opłat i Prowizji. Przesłankami uchylenia, zmiany lub uzupełnienia Tabeli Opłat i Prowizji w okresie obowiązywania Umowy Pożyczki/Kredytu, są następujące okoliczności o ile mają wpływ na pobieranie lub wysokość opłat i prowizji związanych z Umową Pożyczki/Kredytu:

a) zmiana wymagań prawnych, a zwłaszcza przepisów Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego, Prawa bankowego, Ustawy o księgach wieczystych i hipotece, Ustawy o kredycie konsumenckim, Ustawy o zastawie rejestrowym, Ustawy o opłacie skarbowej, Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, Ustawy o kosztach w sprawach cywilnych, skutkująca koniecznością wprowadzenia zmian w Tabeli Opłat i Prowizji;

b) wydanie decyzji, zalecenia, rekomendacji lub innego wiążącego Bank aktu administracyjnego przez publiczne organy regulacyjne, w tym przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Komisji Nadzoru Finansowego, Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, Generalnego Inspektora a także organy administracji, które mogą je zastąpić w przyszłości, skutkującego koniecznością wprowadzenia zmian w Tabeli Opłat i Prowizji;

c) pojawienie się orzeczeń sądów powszechnych (włączając Sąd Najwyższy i Trybunał Konstytucyjny) oraz sądów administracyjnych, a także aktów instytucji sądowych i administracyjnych Unii Europejskiej podlegających bezpośredniej implementacji łub wykonaniu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, a ponadto rozstrzygnięć arbitra bankowego przy (...) Banków (...);

d) wprowadzenie lub rezygnacja przez Bank z elementów ochrony ubezpieczeniowej włączonej do parametrów Pożyczki/Kredytu, a także zmiana warunków ubezpieczenia włączonego do parametrów Pożyczki/Kredytu, w tym zmiana zakładu ubezpieczeń (o ile Pożyczkobiorca/Kredytobiorca nie ubezpiecza się w wybranym przez siebie zakładzie ubezpieczeń);

e) zmiana oferty Banku polegająca na rozszerzeniu lub modyfikacji zakresu usług, funkcjonalności lub produktów - o ile zapewni to należyte wykonanie Umowy Pożyczki/Kredytu oraz nie będzie to prowadziło do zwiększenia obligatoryjnych obciążeń finansowych Pożyczkobiorcy/Kredytobiorcy z tytułu Umowy Pożyczki/Kredytu;

f) wprowadzenie nowych produktów lub usług, z tym że zmian Tabeli Opłat i Prowizji będzie dotyczyła jedynie tych produktów lub usług, korzystanie z nich nie będzie dla Pożyczkobiorcy / Kredytobiorcy obowiązkowe, a niekorzystanie nie będzie wiązało się dla Pożyczkobiorcy/Kredytobiorcy z kosztami;

g) zmiana rocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych. Zmiana wysokości prowizji i opłat będzie obligatoryjna w przypadku zmiany rocznego wskaźnika cen towarów i usług ogłaszanego przez Główny Urząd Statystyczny o co najmniej 0,2 punktu procentowego w stosunku do poprzednio obowiązującego w analogicznym okresie rocznym, a kierunek zmian wysokości opłat i prowizji będzie zgodny z kierunkiem zmian wskaźnika i nie przekroczy dwukrotności zmiany wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych. Jednocześnie wartość opłat i prowizji po zmianie ulegnie zwiększeniu lub zmniejszeniu po zaokrągleniu do pełnych złotych w górę;

h) wzrost kosztów obsługi Pożyczki/Kredytu o co najmniej 1 punkt procentowy w wyniku zmiany cen energii, połączeń telekomunikacyjnych, usług pocztowych telekomunikacyjnych, usług pocztowych, zmian opłat ponoszonych w związku z wykonywaniem umowy za pośrednictwo firm współpracujących z Bankiem, a kierunek zmian wysokości opłat i prowizji będzie zgodny z kierunkiem zmian kosztów i nie przekroczy jednokrotności zmiany tych kosztów.

(§ 6 ust. 2 Umowy Kredytu Limit w rachunku pod aktywa finansowe, obowiązującej od 13 marca 2018 r.)

(§ 6 ust. 2 Umowy Kredytu „Kredyt Finansowy”, obowiązującej od 29 czerwca 2016 r.)

(§ 6 ust. 2 Umowy Pożyczki Finansowej obowiązującej od 29 czerwca 2016 r.)

(§ 5 ust. 2 Umowy Kredytu „Kredyt Finansowy” (dot. kredytu samochodowego), obowiązującej od 11 marca 2016 r.)

Bank jest uprawniony do zmiany Tabeli Opłat i Prowizji, w tym do zmiany wysokości opłat lub prowizji oraz wprowadzenia opłat lub prowizji za czynności dotychczas nieujęte w Tabeli Opłat i Prowizji, jeżeli wystąpi co najmniej jedna z następujących ważnych przyczyn:

a) zmiana któregokolwiek wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszanego przez Główny Urząd Statystyczny o co najmniej 0,2 punktu procentowego w stosunku do wskaźnika ogłoszonego przez Główny Urząd Statystyczny za analogiczny okres roku poprzedniego, jeżeli zmiana ta miała miejsce nie później niż 4 miesiące przed ogłoszeniem przez Bank zmiany w Tabeli Opłat i Prowizji,

b) zmiana stawek opodatkowania lub wprowadzenie nowych podatków łub opłat o charakterze obowiązkowym łub podatkowym, powodująca zmianę kosztów świadczenia przez Bank usługi, której dotyczy zmiana w Tabeli Opłat i Prowizji, o co najmniej 0,2 punktu procentowego, jeżeli zmiana stawek opodatkowania lub wprowadzenie nowych podatków lub opłat o charakterze obowiązkowym lub podatkowym miało miejsce nie później niż 4 miesiące przed ogłoszeniem przez Bank zmiany w Tabeli Opłat i Prowizji,

c) zmiana przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ogłaszanego przez Główny Urząd Statystyczny o co najmniej 0,2 punktu procentowego, jeżeli ta zmiana miała miejsce nie później niż 4 miesiące przed ogłoszeniem przez Bank zmiany w Tabeli Opłat i Prowizji

d) wydanie orzeczenia sądu powszechnego lub wydanie decyzji, zalecenia rekomendacji lub innego wiążącego Bank aktu przez organ administracji publicznej, skutkujące koniecznością wprowadzenia zmian w Tabeli Opłat i Prowizji,

e) wprowadzenie nowych usług lub produktów, z tym że zmiana Tabeli Opłat i Prowizji będzie dotyczyła jedynie tych nowych usług lub produktów, korzystanie z nich nie będzie dla Posiadacza Rachunku obowiązkowe, a nie korzystanie nie będzie wiązało się dla Posiadacza Rachunku z kosztami,

f) zmiana zakresu świadczenia dotychczasowych usług lub produktów, która powoduje zmianę kosztów świadczenia tych usług lub produktów o co najmniej 1%, z tym że zmiana Tabeli Opłat i Prowizji będzie dotyczyła jedynie tych zmienionych usług lub produktów, a kierunek zmian wysokości opłat będzie zgodny z kierunkiem zmian kosztów i nie przekroczy jednokrotności tej zmiany i nastąpi nie później niż w ciągu 4 miesięcy od zmiany zakresu świadczenia dotychczasowych usług lub produktów

g) wprowadzenie nowych przepisów prawa określających zasady świadczenia usług łub wykonywania czynności przez Bank lub określających obowiązki Banku związane ze świadczeniem tych usług lub wykonywaniem czynności, skutkujące koniecznością wprowadzenia zmian w Tabeli Opłat i Prowizji.

h) wprowadzenie, zmiana lub uchylenie powszechnie obowiązujących przepisów prawa, uchwał, decyzji, rekomendacji lub innych aktów wydawanych przez właściwe urzędy lub organy administracji publicznej, wydania orzeczeń sądowych, o ile w ich wyniku i w celu dostosowania się do nich, konieczna stała się zmiana postanowień Tabeli Opłat i Prowizji. Zmiany wysokości opłat lub prowizji mogą być dokonane wyłącznie zgodnie z kierunkiem zmiany wskaźnika, stawki łub innego kosztu Banku, na który Bank powołuje się jako podstawę zmiany.

(§ 66 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 23 marca 2019 r.)

(§ 67 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 18 kwietnia 2018 r. do 22 marca 2019 r.)

(§ 59 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 23 marca 2019 r.)

(§ 60 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 12 października 2018 r.)

a) zmiana któregokolwiek wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszanego przez Główny Urząd Statystyczny o co najmniej 0,2 punktu procentowego w stosunku do wskaźnika ogłoszonego przez Główny Urząd Statystyczny za analogiczny okres roku poprzedniego, jeżeli zmiana ta miała miejsce nie później niż 3 miesiące przed ogłoszeniem przez Bank zmiany w Tabeli Opłat i Prowizji,

b) zmiana stawek opodatkowania lub wprowadzenie nowych podatków lub opłat o charakterze obowiązkowym lub podatkowym, powodująca zmianę kosztów świadczenia przez Bank usługi, której dotyczy zmiana w Tabeli Opłat i Prowizji o co najmniej 0,2 punktu procentowego, jeżeli zmiana stawek opodatkowania lub wprowadzenie nowych podatków lub opłat o charakterze obowiązkowym lub podatkowym miało miejsce nie później niż 3 miesiące przed ogłoszeniem przez Bank zmiany w Tabeli Opłat i Prowizji

c) wydanie orzeczenia sądu powszechnego lub wydanie decyzji, zalecenia rekomendacji lub innego, wiążącego Bank aktu przez organ administracji publicznej, skutkującego koniecznością wprowadzenia zmian w Tabeli Opłat i Prowizji,

d) wprowadzenie nowych usług lub produktów z tym, że zmiana Tabeli Opłat i Prowizji będzie dotyczyła jedynie tych nowych usług lub produktów, korzystanie z nich nie będzie dla Posiadacza Rachunku obowiązkowe a niekorzystanie nie będzie wiązało się dla Posiadacza Rachunku z kosztami,

e) zmiana zakresu świadczenia dotychczasowych usług lub produktów, która powoduje zmianę kosztów świadczenia tych usług lub produktów o co najmniej 1 %, z tym że zmiana Tabeli Opłat i Prowizji będzie dotyczyła jedynie tych zmienionych usług lub produktów a kierunek zmian wysokości opłat będzie zgodny z kierunkiem zmian kosztów i nie przekroczy jednokrotności tej zmiany

f) wprowadzenie nowych przepisów prawa określających zasady świadczenia usług lub wykonywania czynności przez Bank lub określających obowiązki Banku związane ze świadczeniem tych usług lub wykonywaniem czynności, skutkujące koniecznością wprowadzenia zmian w Tabeli Opłat i Prowizji.

Zmiany wysokości opłat lub prowizji mogą być dokonane wyłącznie zgodnie z kierunkiem zmiany wskaźnika, stawki lub innego kosztu Banku, na który Bank powołuje się jako podstawę zmiany.

(§ 65 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 31 marca 2017 r. do 17 kwietnia 2018 r.)

(§ 62 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 8 listopada 2016 r. do 30 marca 2017 r., bez ostatniego zdania)

(§ 60 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 22 marca 2016 r. do 7 listopada 2016 r., bez ostatniego zdania)

(§ 58 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 8 listopada 2016 r., bez ostatniego zdania)

(§ 56 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 1 lipca 2016 r. do 7 listopada 2016 r., bez ostatniego zdania)

(§ 55 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział(...) Bank w W. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 9 listopada 2015 r. do 30 czerwca 2016 r., bez ostatniego zdania)

za niedozwolone postanowienia umowne, o których mowa w art. 385¹ § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145), co stanowi naruszenie zakazu określonego w art. 23a ustawy z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1076) i zakazał ich wykorzystywania.

II. na podstawie art. 23b ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1076), po przeprowadzeniu postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, nałożył na (...) Bank S.A. z siedzibą w W. środki usunięcia trwających skutków naruszenia zakazu stosowania we wzorcach umów zawieranych z konsumentami niedozwolonych postanowień umownych określonych w punkcie I sentencji decyzji, według następujących zasad:

1. poinformowania - w terminie nie później niż 1 (jednego) miesiąca od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji - wszystkich konsumentów, którzy od dnia 17 kwietnia 2016 r. zawarli umowy z (...) Bank S.A. z siedzibą w W. w oparciu o wzorce umów, zawierające postanowienia o których mowa w punkcie I sentencji decyzji, o uznaniu tych postanowień za niedozwolone oraz o skutkach z tego wynikających, w formie pisma zawierającego informację o wydaniu niniejszej decyzji przez Prezesa UOKiK wraz z informacją (czcionką pogrubioną), że decyzja ta dotyczy klauzul modyfikacyjnych oraz jest prawomocna, a także, że:

„Prezes UOKiK uznał za niedozwolone postanowienia umowne klauzule modyfikacyjne zamieszczone w regulaminach (wzorcach umów) dotyczących kredytów konsumenckich, kart kredytowych, rachunków rozliczeniowo-oszczędnościowych, kart debetowych i zakazał ich wykorzystywania. Szczegółowy wykaz klauzul modyfikacyjnych i wzorców umów, w których się znajdowały zamieszczony został w załączniku do niniejszego pisma. W związku z powyższym, o ile wyrazi Pani/Pan taką wolę, nie będzie Pani/Pan związana/związany tymi postanowieniami z mocy prawa i nie będzie konieczne stwierdzanie ich bezskuteczności na drodze sądowej.

Jednocześnie prawomocna decyzja Prezesa UOKiK może być pomocna dla konsumentów przy indywidualnym dochodzeniu roszczeń związanych ze stosowaniem niedozwolonych postanowień umownych, określonych w niniejszej decyzji. Sąd powszechny związany jest bowiem decyzją Prezesa Urzędu w zakresie stwierdzenia niedozwolonego charakteru tych klauzul modyfikacyjnych.

Decyzja Prezesa UOKiK została udostępniona na stronie internetowej www.uokik.gov.pl.”

Do pisma kierowanego do konsumentów należy załączyć pismo zawierające wykaz postanowień umownych uznanych przez Prezesa UOKiK w niniejszej decyzji za niedozwolone.

Informacja przekazywana konsumentom będzie:

- w warstwie wizualnej - sporządzona czcionką w rozmiarze co najmniej 11, kolorze czarnym i rodzaju Times New Roman,

- dostarczona konsumentom za pomocą listów.

2. opublikowania w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia niniejszej decyzji, na koszt (...) Bank S.A. z siedzibą w W., na jego stronie internetowej, która na dzień wydania niniejszej decyzji mieści się pod adresem (...) oświadczenia o następującej treści:

„W związku z wydaniem i uprawomocnieniem się decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nr (...), niniejszym uprzejmie informujemy, iż Prezes UOKIK uznał za niedozwolone postanowienia umowne klauzule modyfikacyjne zamieszczone w regulaminach (wzorcach umów) dotyczących kredytów konsumenckich, kart kredytowych, rachunków rozliczeniowo-oszczędnościowych, kart debetowych i zakazał ich wykorzystywania. Szczegółowy wykaz klauzul modyfikacyjnych i wzorców umów, w których się znajdowały zamieszczony został tutaj.

Oznacza to również, że ww. postanowienia są bezskuteczne wobec konsumentów (tj. o ile konsument wyrazi wolę w tym zakresie, przedsiębiorca nie może się na nie powoływać i kształtować na ich podstawie stosunku umownego z konsumentem).

Szczegółowe informacje dostępne są w decyzji Prezesa UOKiK nr (...) opublikowanej na stronie [...] (link do przedmiotowej decyzji na stronie www.uokik.gov.pl).”

Oświadczenie jw. (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. opublikuje w ten sposób, że:

- treść przedmiotowego oświadczenia będzie dostępna i utrzymana na tej stronie internetowej przez okres 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji,

- tekst powyższego oświadczenia będzie wyjustowany oraz wpisany czarną czcionką (kod szesnastkowy RGB #000000) ARIAL na białym tle (kod szesnastkowy RGB #ffffff),

- tekst zostanie zamieszczony w górnej części strony głównej domeny (...) z możliwością zamknięcia informacji przez użytkownika; oświadczenie ma być widoczne przez cały czas, gdy użytkownik jest na stronie i samodzielnie nie zamknie informacji (oświadczenie nie może przybrać formy np. rotacyjnego banera czy slajdera),

- wielkość czcionki powinna odpowiadać wielkości czcionki zwyczajowo używanej na ww. stronie internetowej, tekst umieszczony w ramce, o rozmiarze takim, aby była ona w całości wypełniona oświadczeniem, o którym mowa w niniejszym punkcie, z uwzględnieniem marginesu 2,5 cm z każdej strony,

- fragment oświadczenia o treści „na stronie www.uokik.qov.pl pod tym adresem” powinien być zamieszczony w formie hiperłącza (linka) do niniejszej decyzji

- fragment oświadczenia o treści „tutaj” powinien być zamieszczony w formie hiperłącza (linka) do wykazu klauzul modyfikacyjnych i wzorców umów, wskazanych w sentencji niniejszej decyzji

przy czym obowiązek ten powinien być zrealizowany z zastosowaniem następujących zasad:

a) w przypadku zmiany nazwy przedsiębiorcy, jego przekształcenia lub przejścia praw i obowiązków na inny podmiot pod jakimkolwiek tytułem, powyższy obowiązek publikacyjny powinien być zrealizowany odpowiednio przez lub za pośrednictwem danego przedsiębiorcy lub jego następcy prawnego, ze wskazaniem nazw dawnej i nowej,

b) w przypadku zmiany adresu strony internetowej, należy niniejsze rozstrzygnięcie zastosować odpowiednio do strony internetowej funkcjonującej w dacie uprawomocnienia się niniejszej decyzji,

a w razie zmiany treści sentencji decyzji lub jej uzasadnienia przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub sąd powszechny, w zakresie podlegającym obowiązkowi publikacji, należy obowiązek ten wykonać zgodnie ze zmienioną treścią decyzji.

III. na podstawie art. 77 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1076) oraz w związku z art. 80 tej ustawy, a także na podstawie art. 263 § 1 i art. 264 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego t.j. (Dz.U. z 2020 r. poz. 256) w związku z art. 83 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1076) obciążył (...) Bank S.A. z siedzibą w W. kosztami postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone w kwocie 93,50 zł (słownie: dziewięćdziesiąt trzy złote i pięćdziesiąt groszy) i zobowiązał tego przedsiębiorcę do zwrotu Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przedmiotowych kosztów w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji.

Odwołanie od powyższej decyzji Prezesa UOKiK wywiódł powód Bank (...) S.A. w W. (poprzednio (...) Bank S.A. w W.). Zaskarżając decyzję w całości powód wniósł o:

1) uchylenie decyzji w całości,

Ewentualnie, na wypadek nieuwzględnienia wniosku zawartego w pkt 1, wniósł o:

2) uchylenie decyzji w części tj. w zakresie klauzul, które nie stanowią niedozwolonych klauzul umownych. Powód zauważył przy tym, iż Prezes zdaje się przyjmować w decyzji za niedozwolone klauzule umowne pełne klauzule dotyczące przesłanek do zmiany wzorców umownych wymienionych w decyzji. W ocenie Banku takie podejście nie jest prawidłowe, bowiem każda z wymienionych przesłanek powinna być oceniona przez Sąd oddzielnie. Stąd też z daleko posuniętej ostrożności procesowej Bank wskazał, że w przypadku uznania którejś ze wskazanych przez Prezesa przesłanek do zmiany wzorca umownego za klauzulę niedozwoloną, powinna ona zostać precyzyjnie wskazana, w pozostałym zaś zakresie (przesłanek nie uznanych przez Prezesa za klauzule niedozwolone, lub których Prezes nie objął zakresem swojego postępowania) decyzja powinna zostać uchylona,

3) zmianę decyzji w całości poprzez uchylenie lub skrócenie czasu trwania obowiązku określonego w pkt II ppkt 2 decyzji,

w każdym zaś przypadku powód wniósł o:

4) zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Ponadto, wniósł o:

a) przeprowadzenie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach postępowania administracyjnego, zwłaszcza zaś:

i. kopii uchwał zarządu Banku (w aktach sprawy) — w celu wykazania faktu zaprzestania oferowania przez powoda produktów kredytowych, których klauzule modyfikacyjne są kwestionowane przez Prezesa w pkt 1 ppkt 1 decyzji,

ii. kopii uchwały zarządu Banku (w aktach sprawy) — w celu wykazania faktu wycofania przez powoda z oferty dla konsumentów kart kredytowych,

b) przeprowadzenie dowodów z dokumentów załączonych do niniejszego odwołania, tj.:

i. Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej i używania debetowych kart płatniczych w (...) Banku S.A. obowiązującym od 18 września 2019 r. — w celu wykazania faktu doprecyzowania przez powoda klauzul modyfikacyjnych w tymże regulaminie, co do których Prezes zarzuca Bankowi niedookreślenie i blankietowość,

ii. Regulaminu kart kredytowych dla klientów indywidualnych (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. wprowadzonym dnia 18 września 2019 r. — w celu wykazania faktu doprecyzowania przez powoda klauzul modyfikacyjnych w tymże regulaminie, co których Prezes zarzuca Bankowi niedookreślenie i blankietowość,

c) przeprowadzenie rozprawy przy drzwiach zamkniętych, albowiem w toku postępowania zostaną ujawnione okoliczności stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa powoda,

d) zasądzenie od Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na rzecz Banku zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, także w wysokości sześciokrotności stawki minimalnej, jeśli Sąd uzna to za uzasadnione.

Zaskarżonej Decyzji powód zarzucił:

I. naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 227 k.p.c. oraz z art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 84 u.o.k.k. oraz art. 7 oraz 77 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. 2020 poz. 256) (dalej „k.p.a.”) w zw. z art. 83 u.o.k.k. poprzez błędną, sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę materiału dowodowego, a także poprzez brak wszechstronnej oceny dowodów, polegające na:

a. błędnym ustaleniu, że umowa karty kredytowej oraz limitu kredytowego w rachunku stanowią umowę na czas określony, a nawet przy przyjęciu takiego założenia, błędnym ustaleniu, że nie są to umowy o charakterze ciągłym, podczas gdy prawidłowa ocena tych umów powinna doprowadzić do uznania, że mamy tutaj do czynienia z umowa na czas nieokreślony, o charakterze ciągłym,

b. błędnym ustaleniu, że kwestionowane przez Prezesa klauzule modyfikacyjne mogą zmieniać podstawowe obowiązki konsumentów wskazane w umowie, podczas, gdy postanowienia umowne dotyczące najważniejszych elementów umowy, zawarte w umowie, maja zawsze pierwszeństwo przed postanowieniami regulaminów, co wprost wynika z brzmienia tych umów i przepisów prawa,

c. błędnym ustaleniu, że kwestionowane przez Prezesa klauzule umowne są niejednoznaczne, blankietowe, podczas gdy ich brzmienie jest jednoznaczne, a przesłanki uprawniające Bank do zmiany wzorców umownych określono w precyzyjny sposób,

d. błędnym ustaleniu, że kwestionowane przez Prezesa klauzule umowne nie określają kierunków oraz możliwego zakresu zmian w regulaminach, nie ograniczają oraz nie dookreślają zakresu możliwych do wprowadzenia zmian w regulaminach, podczas gdy wszystkie te elementy zostały zawarte w kwestionowanych przez Prezesa klauzulach,

e. błędnym ustaleniu, iż w powód ma możliwość jednostronnej zmiany umów błędnie przez Prezesa zakwalifikowanych jako zawartych na czas oznaczony, podczas gdy zmiana regulaminów nie może ingerować w postanowienia umów zawartych przez Bank z konsumentami, które to postanowienia mają pierwszeństwo w razie sprzeczności z postanowieniami Regulaminu,

f. błędnym ustaleniu, iż powód ma możliwość dowolnej zmiany w trakcie trwania umowy wysokości opłat i prowizji w umowach kredytu, kart kredytowych i rachunków, podczas gdy postanowienia umowne wyraźnie wskazują sytuacje, w których Bank może dokonać zmian Tabeli Opłat i Prowizji, zaś prawidłowa ocena tychże umów powinna doprowadzić do uznania, że mamy do czynienia z umowami o charakterze ciągłym,

g. błędnym ustaleniu, aktualnych treści klauzul modyfikacyjnych w zakresie Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. obowiązującym od 23 marca 2019 r., Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...)Bank w W. obowiązującym od 23 marca 2019 r. oraz Regulaminu kart kredytowych dla klientów indywidualnych (...) Bank S.A. oddział (...)Bank w W. obowiązującym od 8 czerwca 2018 r. poprzez nieuwzględnienie, że poprzez zmianę treści tych regulaminów we wrześniu 2019 r. klauzule te zostały dookreślone w innych postanowieniach tych regulaminów,

co miało istotny wpływ na wynik postępowania, bowiem doprowadziło do błędnego uznania przez Prezesa, że Bank stosował i nadal stosuje w relacjach z konsumentami niedozwolone klauzule umowne.

II. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 23a ust. 1 w zw. z art. 23b ust. 1 u.o.k.k., art. 385¹ § 1 i 3, art. 385³ pkt 10 w zw. z art. 384¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. 2019 poz. 1145) (dalej „k.c.”) oraz art. 69 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tj. Dz.U. 2019 poz. 2357) (dalej „Prawo bankowe”) oraz art. 29 Ustawy o usługach płatniczych z dnia 19 sierpnia 2011 r. (Dz.U. Nr 199, poz. 1175 z późniejszymi zmianami) poprzez błędne uznanie, iż klauzule umowne stosowane przez Bank, a kwestionowane przez Prezesa stanowią niedozwolone postanowienia umowne, w szczególności zaś uznanie iż:

a. Bank nie miał podstawy prawnej do modyfikacji wzorca dotyczącego umowy zawartej na czas określony,

b. Bank będzie wykorzystywał je do zmiany postanowień umownych niezgodnie z ich brzmieniem,

c. powód miał możliwość jednostronnej i dowolnej zmiany umów błędnie przez Prezesa zakwalifikowanych jako zawartych na czas oznaczony umożliwiających generowanie zadłużenia po stronie konsumentów — w zakresie postanowień wzorców umownych określonych w pkt I ppkt 1 i 2 decyzji,

d. błędne uznanie, iż katalog przesłanek umożliwiających zmianę warunków umowy opisany jest w sposób zbyt ogólny i brak jest powiązania mogących wystąpić okoliczności faktycznych z zakresem wprowadzonych przez powoda zmian warunków umowy — w zakresie postanowień wzorca umownego określonych w pkt I ppkt 3 decyzji,

e. powód ma możliwość zmiany w trakcie trwania umowy wysokości opłat i prowizji w umowach błędnie zakwalifikowanych przez Prezesa jako zawieranych na czas oznaczony umożliwiającej generowanie znacznego zadłużenia po stronie konsumentów oraz błędne uznanie, iż powód ma możliwość nieograniczonego i jednostronnego decydowania, czy dana przyczyna uzasadnia zmianę (...) oraz błędne uznanie, iż Spółka ma możliwość dowolnej zmiany wysokości opłat i prowizji bez ważnej przyczyny — w zakresie postanowień wzorców umownych określonych w pkt I ppkt 4 i 5 decyzji,

f. katalog przesłanek umożliwiających zmianę warunków umowy opisany jest w sposób zbyt ogólny i brak jest powiązania mogących wystąpić okoliczności faktycznych z zakresem wprowadzonych przez Spółkę zmian warunków umowy oraz błędne uznanie, iż Spółka ma możliwość dowolnej zmiany wysokości opłat i prowizji bez ważnej przyczyny — w zakresie postanowień wzorców umownych określonych w pkt I ppkt 6 i 7 decyzji,

III. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 23a ust. 1 w zw. z art. 23b ust. 1 u.o.k.k., poprzez błędne uznanie, iż klauzule umowne stosowane przez Bank, wskazane w punkcie I.3 lit. c — e decyzji oraz w punkcie I.6 lit. e i I.7 lit. d decyzji stanowią niedozwolone postanowienia umowne z tego tylko powodu, że umożliwiają zmianę postanowień regulujących umowę o rachunek bankowy, w sytuacji, gdy konsument w ramach tego rachunku korzysta również z limitu kredytowego w rachunku, podczas gdy Prezes powinien w ramach kontroli abstrakcyjnej wzorca umownego wskazanego pkt I.3,I.6 i I.7 decyzji ocenić jedynie ten wzorzec w kontekście umów, które można zawrzeć w oparciu o ten wzorzec, a nie w kontekście umów kredytowych, nieregulowanych przez ten wzorzec,

IV. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 385¹ § 1 k.c. poprzez uznanie, że stosowane przez Bank klauzule naruszają dobre obyczaje, bez wskazania ich wzorca, do którego odwołuje się Prezes oraz poprzez uznanie, iż stosowane przez Bank klauzule rażąco naruszają interesy konsumentów,

V. naruszenie prawa procesowego, tj. art. 6 k.p.a., którego skutkiem było naruszenie prawa materialnego, tj. art. 23b ust. 1 u.o.k.k. poprzez nieprawidłowe wskazanie w sentencji decyzji klauzul, które nie były przedmiotem postępowania, tj. klauzul z pkt I ppkt 2.3-4, ppkt 6 lit. b), c) oraz ppkt 7 b) decyzji, co skutkowało błędnym wskazaniem w sentencji decyzji, iż klauzule te stanowią niedozwolone postanowienia umowne.

Pozwany Prezes UOKiK złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Organ podtrzymał przy tym swoje dotychczasowe stanowisko, wyrażone w zaskarżonej decyzji. Podniósł, że postawione przez powoda w odwołaniu zarzuty stanowią jedynie niczym niepopartą polemikę z prawidłowo poczynionymi przez pozwanego ustaleniami i wydanym rozstrzygnięciem merytorycznym w niniejszej sprawie.

Powód w piśmie procesowym z 20 maja 2021 r. poinformował, iż 3 stycznia 2021 r. na podstawie decyzji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z dnia 30 grudnia 2020 r. o przejęciu w zakresie określonym w art. 174 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (Dz.U. z 2020 r., poz. 842, j.t.) Bank (...) S.A. w oparciu o art. 176 ust. 1 tej ustawy wstąpił w miejsce (...) Banku S.A. w zakresie przejętych praw majątkowych i związanych z nim zobowiązań, również w postępowaniach sądowych i administracyjnych. Wskazał, że następstwo to dotyczy także roszczeń i zobowiązań będących przedmiotem niniejszego postępowania, toteż wstąpienie (...) w miejsce (...) określił jako konieczne i uzasadnione. Jednocześnie powód podniósł, iż podtrzymuje swoje stanowisko w sprawie, zwłaszcza wszelkie twierdzenia i wnioski dowodowe zawarte w odwołaniu.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Bank S.A. z siedzibą w W. (dalej: (...) Banki, Bank, Spółka) prowadził m.in. finansową działalność usługową na terenie całej Polski za pośrednictwem licznych placówek bankowych.

Bank, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, przy zawieraniu umów finansowych posługiwał się zarówno wzorcami umów przypisanymi do kontraktów zawieranych na czas oznaczony, jak i nieoznaczony. Można wyróżnić następujące wzorce umowne, którymi posługiwał się Przedsiębiorca:

a) Regulamin oraz Umowy o kredyt lub pożyczkę gotówkową:

- Regulamin kredytowania dla konsumentów w (...) Bank S.A.,

- Umowa pożyczki finansowej,

- Umowa kredytu - Limit w rachunku pod aktywa finansowe,

b) Regulamin oraz Umowy, dotyczące kart kredytowych:

- Regulamin kart kredytowych dla klientów indywidualnych (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. (dalej również: Regulamin Kart Kredytowych),

- Umowa o kartę kredytową dla Klientów Indywidualnych oddział (...) Bank w W. (Karta (...) (...) (...)),

- Umowa o kartę kredytową dla Klientów Indywidualnych oddział (...) Bank w W. (Karta (...) (...)),

c) Regulaminy rachunków bankowych, kart debetowych oraz bankowości elektronicznej:

- Regulamin prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidualnych,

- Regulamin prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidualnych.

W obrocie z udziałem konsumentów (...) Bank S.A. stosował następujące postanowienia wzorców umów:

Bank ma prawo do zmiany Regulaminu jeżeli wystąpi co najmniej jedna z ważnych przyczyn, mających wpływ na treść zawieranych z Bankiem Umów, Umów Zabezpieczeniowych lub Regulaminu. Za ważne przyczyny uznaje się następujące przyczyny:

3) wydanie, na podstawie art. 137 ust. 5 ustawy Prawo bankowe, rekomendacji przez organ nadzoru;

7) konieczność doprecyzowania postanowień Regulaminu lub wprowadzenia zmian redakcyjnych, które nie będą miały niekorzystnego wpływu na treść praw i obowiązków Kredytobiorcy.

Powyżej przywołane postanowienie zostało zawarte w:

§ 10 ust. 1 Regulaminu kredytowania dla konsumentów w (...) Bank S.A., obowiązującego od 11 marca 2016 r. (dowód: pismo k. 1173- 1174 akt adm., Regulamin k. 1273- 1280 akt adm.)

Bank może dokonywać zmian Regulaminu, jeżeli wystąpi jedna z następujących ważnych przyczyn:

1) zmiana stanu prawnego skutkująca koniecznością wprowadzenia zmian w Regulaminie,

6) konieczność doprecyzowania postanowień Regulaminu lub wprowadzenia zmian redakcyjnych, które nie będą miały niekorzystnego wpływu na treść praw i obowiązków Kredytobiorcy.

Ww. postanowienie zostało zawarte w:

- § 25 ust. 1 Regulaminu kart kredytowych dla klientów indywidualnych (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W., obowiązującego od 8 czerwca 2018 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1397- 1407 akt adm.)

- § 23 ust. 1 Regulaminu kart kredytowych dla klientów indywidualnych (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W., obowiązującego od 12 października 2015 r. do 7 czerwca 2018 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1377- 1385, 1387- 1395 akt adm.)

Bank jest uprawniony do zmiany Regulaminu, jeżeli wystąpi co najmniej jedna z następujących ważnych przyczyn:

a) zmiana stanu prawnego skutkująca koniecznością wprowadzenia zmian w Regulaminie,

f) konieczność doprecyzowania postanowień Regulaminu lub wprowadzenia zmian redakcyjnych, które nie będą miały niekorzystnego wpływu na treść praw i obowiązków Posiadacza Rachunku.

Wskazane postanowienie zostało zawarte w:

- § 75 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 23 marca 2019 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1597- 1630 akt adm.)

- § 76 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 8 czerwca 2018 r. do 22 marca 2019 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1563- 1595 akt adm.)

- § 75 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 18 kwietnia 2018 r. do 7 czerwca 2018 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1531- 1561 akt adm.)

- § 73 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 31 marca 2017 r. do 17 kwietnia 2018 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1501- 1530 akt adm.)

- § 70 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 8 listopada 2016 r. do 30 marca 2017 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1473- 1500 akt adm.)

- § 69 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 22 marca 2016 r. do 7 listopada 2016 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1421- 1446, 1447- 1472 akt adm.)

- § 67 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidualnych obowiązującego od 23 marca 2019 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1765- 1795 akt adm.)

- § 68 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidualnych obowiązującego od 12 października 2018 r. do 22 marca 2019 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1733- 1764 akt adm.)

- § 67 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidualnych obowiązującego od 31 marca 2017 r. do 11 października 2018 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1705- 1731 akt adm.)

- § 66 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidualnych obowiązującego od 8 listopada 2016 r. do 30 marca 2017 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1679- 1704 akt adm.)

- § 65 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidualnych obowiązującego od 1 lipca 2016 r. do 7 listopada 2016 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1655- 1678 akt adm.)

- § 64 ust. 1 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidualnych obowiązującego od 9 listopada 2015 r. do 30 czerwca 2016 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1631- 1653 akt adm.)

Przy czym, wymieniany w przytoczonym powyżej postanowieniu wyraz „funkcji” w różnych przypadkach w danych postanowieniach ww. Regulaminów dotyczących (...) Bank S.A. oddział (...) Bank został zastąpiony wyrazem „funkcjonalności” w odpowiednich przypadkach.

Powyższe postanowienie zostało zawarte w:

- § 5 ust. 1 Umowy o kartę kredytową dla Klientów indywidualnych (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. [Karta (...) (...) (...), obowiązującej od 1 sierpnia 2017 r. (dowód: pismo k. 677- 679 akt adm., wzorzec umowy k. 785- 792 akt adm.)

- § 5 ust. 1 Umowy o kartę kredytową dla Klientów indywidualnych (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. [Karta MasterCard World], obowiązującej od 1 sierpnia 2017 r. (dowód: pismo k. 677- 679 akt adm., wzorzec umowy k. 793- 800 akt adm.)

- § 5 ust. 1 Umowy o kartę kredytową dla Klientów indywidualnych (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W., obowiązującej od 9 stycznia 2016 r. (dowód: pismo k. 125 - 129 akt adm., wzorzec umowy k. 215- 221 akt adm.).

Powyżej wskazane postanowienie zostało zawarte w:

- § 6 ust. 2 Umowy Kredytu Limit w rachunku pod aktywa finansowe, obowiązującej od 13 marca 2018 r. (dowód: pismo k. 1175 akt adm., wzorzec umowy k. 1359- 1367 akt adm.)

- § 6 ust. 2 Umowy Kredytu „Kredyt Finansowy”, obowiązującej od 29 czerwca 2016 r. (dowód: pismo k. 125- 129 akt adm., wzorzec umowy k. 251- 260 akt adm.)

- § 6 ust. 2 Umowy Pożyczki Finansowej obowiązującej od 29 czerwca 2016 r. (dowód: pismo k. 125- 129 akt adm., wzorzec umowy k. 261- 269 akt adm.)

- § 5 ust. 2 Umowy Kredytu „Kredyt Finansowy” (dot. kredytu samochodowego), obowiązującej od 11 marca 2016 r. (dowód: pismo k. 125- 129 akt adm., wzorzec umowy k. 233- 240 akt adm.)

Przy czym, w ww. Umowach Kredytu Bank stosował dane postanowienie, posługując się pojęciami Umowy Kredytu i Kredytobiorcy, zaś w Umowie Pożyczki stosował dane postanowienie posługując się pojęciami Umowy Pożyczki i Pożyczkobiorcy.

Ww. postanowienie zostało zawarte w:

- § 66 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 23 marca 2019 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1597- 1630 akt adm.)

- § 67 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 18 kwietnia 2018 r. do 22 marca 2019 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1531- 1561, 1563- 1595 akt adm.)

- § 59 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 23 marca 2019 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1765- 1795 akt adm.)

- § 60 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 12 października 2018 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1733- 1764 akt adm.)

a) zmiana któregokolwiek wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszanego przez Główny Urząd Statystyczny o co najmniej 0,2 punktu procentowego w stosunku do wskaźnika ogłoszonego przez Główny Urząd Statystyczny za analogiczny okres roku poprzedniego, jeżeli zmiana ta miała miejsce nie później niż 3 miesiące przed ogłoszeniem przez Bank zmiany w Tabeli Opłat i Prowizji,

Zmiany wysokości opłat lub prowizji mogą być dokonane wyłącznie zgodnie z kierunkiem zmiany wskaźnika, stawki lub innego kosztu Banku, na który Bank powołuje się jako podstawę zmiany.

Postanowienie to zostało zawarte w:

- § 65 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 31 marca 2017 r. do 17 kwietnia 2018 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1501- 1530 akt adm.)

- § 62 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 8 listopada 2016 r. do 30 marca 2017 r., bez ostatniego zdania (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1473- 1500 akt adm.)

- § 60 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 22 marca 2016 r. do 7 listopada 2016 r., bez ostatniego zdania (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1421- 1446, 1447- 1472 akt adm.)

- § 59 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 31 marca 2017 r. (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1705- 1731 akt adm.)

- § 58 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 8 listopada 2016 r., bez ostatniego zdania (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1679- 1704 akt adm.)

- § 56 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...)Bank w W. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 1 lipca 2016 r. do 7 listopada 2016 r., bez ostatniego zdania (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1655- 1678 akt adm.)

- § 55 ust. 5 Regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w (...) Bank S.A. oddział (...) Bank w W. dla klientów indywidulanych, obowiązującego od 9 listopada 2015 r. do 30 czerwca 2016 r., bez ostatniego zdania (dowód: pismo k. 1371- 1372 akt adm., Regulamin k. 1631- 1653 akt adm.)

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 22 września 2016 r. - postanowieniem Nr (...) w sprawie o sygn. (...) - w oparciu o własny monitoring rynku i zauważone, możliwe nieprawidłowości, wszczął postępowanie wyjaśniające mające na celu wstępne ustalenie, czy wzorce umów stosowane w obrocie konsumenckim przez (...) Bank S.A. w W. zawierają niedozwolone postanowienia umowne - w rozumieniu art. 385¹ § 1 k.c. - w zakresie postanowień umownych dotyczących zmiany stawek opłat i prowizji za czynności bankowe oraz modyfikacji innych warunków umowy w trakcie jej wykonywania (tzw. klauzule modyfikacyjne), a co za tym idzie, czy miało miejsce naruszenie chronionych prawem interesów konsumentów uzasadniające wszczęcie postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone (dowód: postanowienie z 25 lipca 2019 r. k. 99- 109 akt adm.).

W toku tego postępowania Bank złożył na wezwanie Prezesa UOKIK następujące pisma:

- z dnia 11 października 2016 r. (dowód: pismo k. 125- 132 akt adm.),

- z dnia 17 listopada 2016 r. (dowód: pismo k. 305- 310 akt adm.),

- z dnia 24 lipca 2017 r. (dowód: pismo k. 589- 594 akt adm.),

- z dnia 27 kwietnia 2018 r. (dowód: pismo k. 677- 682 akt adm.),

- z dnia 6 sierpnia 2018 r. (dowód: pismo k. 845- 992 akt adm.),

- z dnia 31 stycznia 2019 r. (dowód: pismo k. 995- 1170 akt adm.),

- z dnia 22 lutego 2019 r. (dowód: pismo k. 1173- 1367 akt adm.),

- z dnia 12 kwietnia 2019 r. (dowód: pismo k. 1371- 1798 akt adm.).

Po analizie materiału dowodowego, zgromadzonego w postępowaniu wyjaśniającym, postanowieniem z 17 czerwca 2019 r., nr (...) wszczęto przeciwko (...) Bank S.A. w W. postępowanie w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone w związku z podejrzeniem naruszenia przez Spółkę zakazu określonego w art. 23a ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Postawiony zarzut objął postanowienia wskazane w punkcie I sentencji zaskarżonej Decyzji (dowód: postanowienie z dnia 17 czerwca 2019 r. k. 11- 52 akt adm.).

O powyższym poinformowano Spółkę zawiadomieniem z 18 czerwca 2019 r. o wszczęciu postępowania administracyjnego (dowód: zawiadomienie, k. 53- 95 akt adm., z.p.o., k. 97- 98 akt adm.).

Postanowieniem z 25 lipca 2019 r., o nr (...), Prezes UOKiK zaliczył w poczet dowodów sprawy dowody zebrane w trakcie postępowania wyjaśniającego pod sygn. akt (...) ((...)) (dowód: postanowienie z 25 lipca 2019 r., k. 99- 109 akt adm.).

Spółka wniosła odpowiedź na zarzuty w piśmie z 23 lipca 2019 r. (dowód: pismo z 23 lipca 2019 r., k. 1801- 1869 akt adm.) oraz w piśmie z 17 stycznia 2020 r. (dowód: pismo z 17 stycznia 2020 r., k. 1873- 1907 akt adm.), do których załączyła m.in.:

- uchwałę nr (...) Zarządu (...) Bank S.A. z dnia 18 stycznia 2019 r. w sprawie wycofania z oferty kredytowej Banku kredytu finansowego dla klientów indywidualnych w wariantach Pożyczka finansowa i Limit w rachunku bieżącym, która to uchwała weszła w życie z dniem jej podjęcia,

- uchwałę nr (...) Zarządu (...) Bank S.A. z dnia 6 marca 2018 r. w sprawie wycofania z oferty (...) Bank S.A. Kredytu samochodowego dla przedsiębiorców i osób fizycznych oraz uchylenia Instrukcji udzielania oraz uruchamiania kredytów samochodowych dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw oraz Instrukcji udzielania oraz uruchamiania kredytów samochodowych dla osób fizycznych, która to uchwała weszła w życie z dniem jej podjęcia,

- uchwałę nr (...) Zarządu (...) Bank S.A. z dnia 20 marca 2019 r. w sprawie wycofania z oferty (...) Banku (...) wydawanych osobom indywidualnym oraz wstrzymania procesu odnawiania umów kredytowych już zawartych, stanowiącą, iż wycofuje się z oferty karty kredytowe wydawane osobom indywidualnym: (...) Bank (...), (...) Bank (...), (...) Bank i wstrzymuje się odnawianie umów o karty wycofane z oferty, a uchwała weszła w życie z dniem jej podjęcia.

Pismem z 16 czerwca 2020 r. Spółka została powiadomiona przez Prezesa UOKiK o zakończeniu zbierania materiału dowodowego i możliwości zapoznania z tym materiałem w wyznaczonym terminie (dowód: zawiadomienie, k. 1913- 1914 akt adm., z.p.o., k. 1915- 1916 akt adm.).

W dniu 10 lipca 2020 r. Prezes UOKIK wydał decyzję, która została zaskarżona w niniejszym postępowaniu sądowym (dowód: decyzja, k. 1917- 1976 akt adm.).

Z dniem 3 stycznia 2021 r. Bank (...) S.A. w W., na podstawie decyzji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z 30 grudnia 2020 r., przejął ze skutkiem określonym w art. 176 ust. 1 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (Dz.U. z 2020 r., poz. 842) i wstąpił w miejsce (...) Bank S.A. w W. w restrukturyzacji jedynie w zakresie przejętych praw majątkowych i związanych z nim zobowiązań, również w postępowaniach sądowych i administracyjnych (dowód: decyzja (...) z 30 grudnia 2020 r., k. 154- 160 akt adm.).

Powyżej opisany stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych w toku postępowania administracyjnego, których autentyczność nie była podważana przez żadną ze stron postępowania, a i sąd nie powziął w tym zakresie żadnych wątpliwości, jak też w oparciu o niezaprzeczone twierdzenia stron.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Odwołanie powoda od decyzji Prezesa UOKiK z 10 lipca 2020 r. (Nr NR (...)) podlegało uwzględnieniu w części, tj. w zakresie, w jakim wskazywano na konieczność zmiany decyzji, poprzez usunięcie z jej sentencji treści postanowień wzorców umowy, które nie były analizowane i oceniane przez pozwany organ w toku postępowania administracyjnego przeprowadzonego w niniejszej sprawie.

Na skutek nowelizacji ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (dalej: uokik), dokonanej ustawą z 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw, ustawodawca zdecydował się na zmianę modelu kontroli postanowień wzorców umów. Mianowicie, uchylono te przepisy Kodeksu postępowania cywilnego, które dotychczas regulowały tok postępowania o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, co oznacza, że sądy cywilne przestały być właściwe do rozpoznawania tej kategorii spraw. W świetle aktualnie obowiązujących przepisów (tj. obowiązujących od 17 kwietnia 2016 r.), to nie tutejszy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, lecz Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dokonuje badania i oceny postanowień wzorców umów - w oparciu o ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów - i w decyzji administracyjnej rozstrzyga o niedozwolonym charakterze postanowienia wzorca umowy, zakazując jego dalszego wykorzystywania. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów pozostaje natomiast właściwy jedynie w zakresie rozpatrywania odwołań od decyzji wydanych przez ten organ. Zatem dotychczasowa kontrola sądowa postanowień wzorców umów podejrzewanych o abuzywność, realizowana przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, została zastąpiona przez tryb administracyjny.

Zgodnie z art. 23a uokik, zakazane jest stosowanie we wzorcach umów zawieranych z konsumentami niedozwolonych postanowień umownych, o których mowa w art. 385¹ § 1 k.p.c.

W niniejszej sprawie nie budziło wątpliwości, że powód jest przedsiębiorcą i że wykonuje działalność gospodarczą także w obrocie z konsumentami, zatem podlega reżimowi ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Powodowa Spółka przyznała fakt wykorzystywania w obrocie z udziałem konsumentów wzorców umownych, stanowiących przedmiot analizy w rozpatrywanej sprawie, w których zawarto postanowienia zakwestionowane przez Prezesa UOKiK.

Wymaga podkreślenia, że przedmiotem postępowania w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone nie jest kontrola postanowień konkretnej, zawartej przez strony umowy, lecz kontrola abstrakcyjna wzorca umownego stosowanego przez przedsiębiorcę w obrocie z udziałem konsumentów, którego zapisy mogłyby kształtować treść stosunku prawnego w przypadku zawarcia umowy z powodem.

Niezasadny jest zarzut powoda, w ramach którego wskazywał on na błędne ustalenie przez Prezesa Urzędu treści aktualnych klauzul modyfikacyjnych, obowiązujących w zmienionych wzorcach umownych od września 2019 r. Rację ma pozwany, że wzorce te pozostawały poza zakresem niniejszego postępowania, nie podlegały weryfikacji pod kątem abuzywności w ramach kontroli abstrakcyjnej prowadzonej przez organ. Kontrola ta obejmowała jedynie wzorce umowne, co do których wszczęto postępowanie administracyjne zakończone wydaniem zaskarżonej decyzji. W ramach postępowania o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone w razie stwierdzenia naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 23a uokik, organ regulacyjny może wydać decyzję o uznaniu określonego postanowienia za niedozwolone i zakazie jego stosowania, o ile nie zachodzą przesłanki uzasadniające umorzenie postępowania, jak np. upływ terminu przewidzianego na wszczęcie postępowania. Przepis art. 23b uokik nie wprowadza wymogu oznaczenia w sentencji decyzji daty zaniechania stosowania abuzywnych postanowień. Stosownie do art. 99f uokik, nie wszczyna się postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, jeżeli od końca roku, w którym zaprzestano ich stosowania, upłynęły 3 lata. W analizowanym przypadku taka sytuacja nie miała jednak miejsca, nie doszło do przedawnienia, o którym mowa w przywołanym przepisie. Tym samym, fakt modyfikacji przez powoda wzorców umownych od września 2019 r. pozostawał irrelewantny dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. W konsekwencji powyższego, na podstawie art. 235²§ 1 pkt 2 k.p.c., oddaleniu podlegał wniosek powoda przeprowadzenie dowodów z dokumentów załączonych do odwołania – tj. regulaminów obowiązujących od 18 września 2019 r., przedstawionych w celu wykazania faktu doprecyzowania przez powoda klauzul modyfikacyjnych w tych regulaminach, co do których pozwany zarzuca powodowemu Bankowi niedookreślenie i blankietowość.

Sporna pomiędzy stronami niniejszej sprawy była kwestia charakteru prawnego umowy o kredyt w rachunku bankowym (limitu kredytowego na rachunku bankowym) i umowy o kartę kredytową oraz dopuszczalności modyfikacji wzorców umownych, w oparciu o które umowy te zostały zawarte.

Ustosunkowując się do powyższego, zdaniem Sądu Okręgowego, obie wskazane umowy są umowami terminowymi, zawartymi na czas oznaczony, kreującymi zobowiązanie o charakterze ciągłym. Obie umowy stanowią de facto umowę kredytu w rozumieniu art. 69 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, a zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy, umowa kredytu może zostać zawarta wyłączenie na czas oznaczony. Obie umowy mogą również spełniać kryteria kredytu konsumenckiego, stosownie do ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Zgodnie z przeważającym w doktrynie poglądem, zobowiązaniem ciągłym jest zobowiązanie, w którym czynnik czasu ma istotne znaczenie z punktu widzenia świadczenia. Do zobowiązań o charakterze ciągłym (trwałym) kwalifikuje się stosunki zobowiązaniowe, w których występuje świadczenie ciągłe lub okresowe i to także wówczas, gdy taki charakter ma świadczenie tylko jednej ze stron. Stosunek zobowiązaniowy o charakterze ciągłym może być zawarty zarówno na czas oznaczony, jak i na czas nieoznaczony.

W przypadku kredytu w rachunku bankowym, na podstawie umowy bank przyznaje posiadaczowi rachunku bankowego określony limit kredytowy do dokonywania wypłat gotówkowych lub rozliczeń pieniężnych ponad stan środków zgromadzonych na rachunku, którego wykorzystanie skutkuje powstaniem ujemnego salda na rachunku (maksymalnie do wysokości ustalonego limitu), spłacanego z wpływów pieniężnych na rachunek. Zwykle limit ten ma charakter odnawialny – spłata powstałego zadłużenia powoduje powrót limitu do jego początkowej wysokości. Umowa o kratę kredytową zawiera w sobie elementy umowy kredytowej oraz elementy związane ze świadczeniem przez bank usług płatniczych według ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych. Karta kredytowa stanowi bowiem instrument płatniczy, wykorzystywany do obsługi kredytu bankowego. Z tą kartą płatniczą związany jest limit kredytowy (odnawialny) przyznany przez bank, w ramach którego klient może dokonywać transakcji gotówkowych i bezgotówkowych. Wykonywanie tych transakcji płatniczych następuje w ciężar środków pieniężnych udostępnionych z tytułu kredytu.

Stosownie do treści art. 384¹ k.c., wzorzec wydany w czasie trwania stosunku umownego o charakterze ciągłym wiąże drugą stronę, jeżeli zostały zachowane wymagania określone w art. 384, a strona nie wypowiedziała umowy w najbliższym terminie wypowiedzenia. Będąc świadomym, iż kwestia ta budzi kontrowersje w judykaturze i doktrynie, Sąd orzekający w niniejszym składzie stoi na stanowisku, że dopuszczalne jest zastosowanie danego przepisu do umownych zobowiązań ciągłych zawartych na czas oznaczony - w tym także do wzorców umownych, którymi posługują się banki (por. art. 109 Prawa bankowego, który przyznaje bankom prawo do wydawania w zakresie ich działalności ogólnych warunków umów i regulaminów) - przy założeniu, że wydanie wzorca przez proponenta nie prowadzi do obejścia ograniczeń w wypowiedzeniu przez niego umowy. Zarówno w literaturze, jak i w orzecznictwie dominuje podgląd – który podziela także Sąd orzekający w niniejszym składzie – że zmiana treści stosunku zobowiązaniowego przez związanie adherenta nowym lub zmienionym wzorcem, wydanym w czasie trwania umownego zobowiązania ciągłego, jest dopuszczalna tylko wtedy, gdy taka możliwość została przewidziana w umowie (lub w pierwotnym, stosowanym już wzorcu umowy) łączącej proponenta z adherentem, przez zastrzeżenie tzw. klauzuli modyfikacyjnej. Mając na uwadze, że art. 384¹ k.c. daje podstawę do jednostronnej zmiany treści stosunku zobowiązaniowego, wskazana klauzula musi spełniać szereg wymogów co do poziomu jej szczegółowości i konkretyzacji, mianowicie: nie może uprawniać do zmian w zakresie istotnych elementów umowy i prowadzić do naruszenia istoty umowy, nie może mieć blankietowego charakteru, musi być dostatecznie skonkretyzowana - ma wskazywać konkretne sytuacje faktyczne, obiektywnie uzasadniające zmianę wzorca oraz kryteria, wedle których ma zostać dokonana zmiana, aby adherent był w stanie ocenić, czy zaistniały przyczyny uzasadniające wydanie nowego lub zmianę dotychczasowego wzorca i czy w zaistniałych okolicznościach zachowanie proponenta nie było arbitralne, lecz usprawiedliwione w świetle obiektywnej oceny (por. np. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 15 lutego 2019 r., sygn. akt I NSK 4/18, System Informacji Prawnej Legalis nr 1877641). Treść klauzuli modyfikacyjnej podlega kontroli w oparciu o przepis art. 385¹ § 1 k.c.

Zgodnie z art. 385¹ § 1 k.c., niedozwolonymi są te postanowienia umowy, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, o ile nie zostały uzgodnione indywidualnie i nie są postanowieniami określającymi w sposób jednoznaczny główne świadczenia stron.

Abstrakcyjność kontroli postanowień wzorca umowy oznacza, że dokonuje się jej niezależnie od tego, czy kwestionowany wzorzec był, czy nie był, zastosowany w jakiejkolwiek konkretnej umowie. Ocena in abstracto postanowienia wzorca umownego podejrzewanego o abuzywność przebiega w oderwaniu zarówno od konkretnego przedsiębiorcy, jak i konkretnego stosunku obligacyjnego. Uznanie postanowienia wzorca umownego za niedozwolone wymaga oceny jego treści pod kątem następujących przesłanek:

1. indywidualnego uzgodnienia,

2. ukształtowania praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami,

3. ukształtowania praw i obowiązków konsumenta w sposób rażąco naruszający jego interesy,

4. czy postanowienie dotyczy głównych świadczeń stron, sformułowanych w jednoznaczny sposób.

Odnośnie pierwszej z przesłanek, należy stwierdzić, że kwestia indywidualnego uzgodnienia nie może w tej sprawie mieć znaczenia wobec abstrakcyjnego charakteru kontroli postanowienia wzorca umownego. Prezes Urzędu, a następnie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nie bada przy tego rodzaju kontroli konkretnych stosunków istniejących pomiędzy kontrahentami, ale wzorzec i treść hipotetycznych stosunków, jakie powstałyby pomiędzy przedsiębiorcą a potencjalnym konsumentem. Nie ma zatem znaczenia, czy jakaś konkretna umowa była między stronami negocjowana, ani nawet czy wzorzec był, czy też nie był zastosowany przy zawieraniu jakiejkolwiek konkretnej umowy. Kontrola ta ma bowiem charakter oceny ex ante i obejmuje wzorzec, nie zaś konkretną umowę. Istotny jest zatem fakt, że przedsiębiorca wprowadził oceniany wzorzec do obrotu poprzez wystąpienie z ofertą zawarcia umowy z wykorzystaniem go.

W niniejszej sprawie spełniona została natomiast ostatnia z wymienionych przesłanek, gdyż zakwestionowane postanowienia nie regulują głównych świadczeń stron. Stanowią one klauzule modyfikacyjne i wskazują przesłanki umożliwiające zmianę warunków umownych, w tym opłat i prowizji. Wprawdzie zmiany mogą dotyczyć również głównych świadczeń stron, jednak sama klauzula modyfikacyjna takim postanowieniem nie jest. Postanowienia określające zasady zmian różnych warunków umownych, choć związane z głównymi świadczeniami stron, odnoszą się jedynie do tego, w jakich warunkach powodowy Bank może zmienić te warunki.

Przechodząc do pozostałych dwóch przesłanek, w oparciu o które oceniana jest treść postanowienia wzorca umownego w ramach kontroli abstrakcyjnej należy stwierdzić, że jeśli chodzi o klauzulę generalną dobrych obyczajów, stanowiącą zwrot niedookreślony, to w danym przypadku chodzi o dobre obyczaje handlowe, które są lub powinny być respektowane w działalności gospodarczej. Obyczaje, które określają pewien standard zachowań przedsiębiorców, zdeterminowany koniecznością zapewnienia ochrony pozostałym uczestnikom obrotu – w tym wypadku konsumentom. Zgodnie z poglądami judykatury, dobrym obyczajem jest szeroko rozumiany szacunek do drugiego człowieka, oparty na regule postępowania zgodnego z zasadami etyki, moralności i aprobowanymi społecznie obyczajami. Do dobrych obyczajów zaliczyć należy, w szczególności, następujące wartości: uczciwość, szczerość, lojalność, rzetelność i fachowość. Natomiast jako sprzeczne z dobrymi obyczajami należy rozumieć działania, które uniemożliwiają realizację tych wartości, w tym także działania prowadzące do dezinformacji lub wywołania u konsumenta błędnego mniemania, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności, ukształtowania stosunku zobowiązaniowego niezgodnie z zasadą równorzędności stron, czyli działania powszechnie uznawane za nieuczciwe, nierzetelne lub sprzeczne z akceptowanymi standardami postępowania.

Z rażącym naruszeniem interesów konsumenta można natomiast mówić wówczas, gdy w sposób znaczący naruszono równowagę interesów stron poprzez wykorzystanie przez jedną z nich (przedsiębiorcę) swej przewagi przy opracowywaniu treści wzorca umowy, przy czym chodzi w tym wypadku nie tylko o naruszenie interesów ekonomicznych konsumenta, ale również o sytuację, gdy zostanie spowodowany u niego dyskomfort, mitręga, wynikające z naruszenia prywatności, wygody, poczucia godności osobistej, czy satysfakcji z zawarcia umowy o określonej treści. Określenie „rażące” oznacza znaczne odchylenie przyjętego uregulowania od zasady uczciwego wyważenia praw i obowiązków stron.

Przechodząc do oceny poszczególnych, zakwestionowanych przez Prezesa UOKiK klauzul, pod kątem ich abuzywności, co do klauzul wskazanych w punkcie I.1 i I.2 sentencji zaskarżonej decyzji, za chybione Sąd uznał zarzuty odwołania (pkt I.b i I.e), co do błędnego ustalenia przez pozwanego, że kwestionowane klauzule mogą zmieniać podstawowe obowiązki konsumentów wskazane w umowie i że powód ma możliwość jednostronnej zmiany umów. Co od charakteru prawnego umowy o kredyt w rachunku bankowym i umowy o kartę kredytową, Sąd wypowiedział się już powyżej. Według powoda, postanowienia umowne dotyczące najważniejszych elementów umowy, zawarte w umowie zawsze mają pierwszeństwo przed postanowieniami regulaminów, co wprost wynika z brzmienia tych umów i przepisów prawa (zarzut I.b). Natomiast w ramach zarzutu I.e powód argumentował, że postanowienia umów zawartych przez Bank z konsumentami mają pierwszeństwo w razie sprzeczności z postanowieniami regulaminu. Ustosunkowując się do powyższego stanowiska, należy przyznać rację pozwanemu, że badane w niniejszym postępowaniu wzorce umowne, którymi posługiwał się powód przy zawieraniu umów z konsumentami (zwłaszcza regulaminy), ze swej istoty stanowią integralną część umowy. Postanowienia regulujące podstawowe prawa i obowiązki stron zawarte są w umowie zasadniczej, zaś doprecyzowanie części z nich znajduje się we wzorcach takich jak regulamin, czy tabela opłat i prowizji. Wszystkie te dokumenty są wiążące dla konsumenta wskutek zawarcia umowy.

Powód powołuje się na zapis regulaminu, stanowiący o prymacie postanowienia zawartego w umowie nad postanowieniami regulaminu ( W razie sprzeczności treści Umowy lub umowy Zabezpieczeniowej z Regulaminem strony są związane odpowiednio Umową lub Umową Zabezpieczeniową). Zaś w piśmie procesowym z 20.05.2021 r. strona ta stwierdza, że „klauzule modyfikacyjne z pkt 1 ppkt 1 i 2 decyzji wprost wskazują, że na ich podstawie możliwa jest jedynie zmiana postanowień zawartych w dokumencie nazwanym regulaminem, a nie dokumencie nazwanym Umowa”. Jednakże klauzula modyfikacyjna wymieniona w pkt I.1. sentencji zaskarżonej decyzji, zawarta w regulaminie kredytowania dla konsumentów, brzmi następująco: Bank ma prawo do zmiany Regulaminu jeżeli wystąpi co najmniej jedna z ważnych przyczyn, mających wpływ na treść zawieranych z Bankiem Umów , Umów Zabezpieczeniowych lub Regulaminu [podkr. Sądu]. Skoro w treści klauzuli wprost wskazano o dopuszczalności modyfikacji regulaminu, która może mieć wpływ nie tylko na treść regulaminu, ale także umowy zasadniczej lub umów zabezpieczeniowych, to powstaje wątpliwość, na ile skuteczny i respektowany może być zapis o prymacie postanowienia umowy nad postanowieniem regulaminu. Tym bardziej, że jak trafnie zauważył pozwany w uzasadnieniu decyzji, w Regulaminie kredytowania zawarto postanowienie, zgodnie z którym w przypadku zmiany Regulaminu Bank poinformuje o tym Kredytobiorcę i przekaże zmieniony Regulamin lub wykazy dokonanych zmian z podaniem daty wejścia w życie zmienionego Regulaminu za pośrednictwem poczty albo komunikatem za pomocą innego trwałego nośnika informacji lub, jeżeli Kredytobiorca wyraził zgodę, w formie elektronicznej na adres poczty elektronicznej podany przez Kredytobiorcę. Konsument ma co prawda możliwość wypowiedzenia umowy lub zgłoszenia sprzeciwu wobec zmian wzorca, jednak powstaje wątpliwość, na ile będzie on w stanie realnie ocenić wpływ dokonanych zmian na jego sytuację, biorąc pod uwagę dysonans pomiędzy wskazanymi wyżej postanowieniami. Tymczasem, zgodnie z zasadą transparentności wzorca umowy (art. 385 § 2 k.c.), wzorzec powinien być sformułowany jednoznacznie i w zrozumiały sposób. Wprawdzie w przywołanym przepisie wskazuje się, że postanowienia niejednoznaczne tłumaczy się na korzyść konsumenta, ale reguła ta nie znajduje zastosowania w postępowaniu o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone. Oznacza to, że w niniejszej sprawie kwestia przejrzystości poszczególnych klauzul modyfikacyjnych podlega ocenie. W rozpatrywanym przypadku nie jest jasne, czy reguła dotycząca pierwszeństwa postanowień umowy faktycznie znajdzie zastosowanie, zaś przeciętny konsument może mieć uzasadnione obawy, co do tego, które postanowienia rzeczywiście go wiążą – postanowienia umowy, czy zmienionego regulaminu. Nie zostało zatem spełnione wymaganie jednoznaczności treści wzorca, mające zapobiegać sformułowaniom, które mogą prowadzić do wieloznaczności tekstu. Wymóg ten jest spełniony tylko wówczas, gdy postanowienie wzorca nie budzi żadnych wątpliwości co do jego treści, gdy wynika z niego tylko jedna interpretacja, przy czym punktem odniesienia jest przeciętny, typowy konsument (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 15.02.2013 r., sygn. akt I CSK 313/12, System Informacji Prawnej Legalis nr 701204). Zarówno w przypadku postanowienia z pkt I.1, jak i I.2 oraz I.3 sentencji zaskarżonej decyzji, użyto określenia „ważna” przyczyna, która ma uzasadniać zmianę wzorca, a także – jak wskazano w pkt I.1 - „ważna” przyczyna mająca wpływ na treść zawieranych z Bankiem umów, umów zabezpieczeniowych lub regulaminu. Następnie, w kolejnych punktach danych postanowień wymieniono te „ważne” przyczyny, jednakże sposób ich sfomułowania jest bardzo ogólnikowy. Nie każda bowiem zmiana – przykładowo - stanu prawnego, polegająca na wydaniu orzeczenia sądowego, decyzji organu administracji etc., będą posiadały przymiot „ważnej”, „istotnej”. Natomiast ocena w danym zakresie pozostawiona została arbitralnej decyzji Banku, który miałby o tym decydować jednostronnie.

Wobec powyższego, już z przytoczonych powyżej względów postanowienia wskazane w pkt I.1, I.2 i I.3 decyzji należało uznać za abuzywne. Istnieje bowiem uzasadnione ryzyko, że niejednoznaczność i nieprecyzyjność treści części wstępnej tych postanowień może zostać wykorzystana przez silniejszą stronę stosunku prawnego do jednostronnej, pozostawionej jedynie uznaniu proponenta, zmiany nie tylko postanowień regulaminu, lecz także warunków umownych, co w konsekwencji może prowadzić do przyjęcia rozwiązań niekorzystnych dla konsumenta, naruszających jego interesy.

Analogicznie należy ocenić także postanowienia zawarte w pkt I.4 – I.7 sentencji decyzji, dotyczące przesłanek zmiany wzorca umownego – Tabeli opłat i prowizji, których wstępna część brzmi następująco:

- „ Przesłankami uchylenia, zmiany lub uzupełnienia Tabeli Opłat i Prowizji w okresie obowiązywania Umowy, są następujące okoliczności, pod warunkiem, że mają wpływ na pobieranie lub wysokość uchylanych, zmienianych lub uzupełnianych opłat i prowizji związanych z Umową (…)” [ pkt I.4 sentencji decyzji],

- „ Bank jest uprawniony do uchylenia, zmiany lub uzupełnienia Tabeli Opłat i Prowizji, w tym do zmiany wysokości opłat lub prowizji oraz wprowadzenia opłat lub prowizji za czynności dotychczas nieujęte w Tabeli Opłat i Prowizji. Przesłankami uchylenia, zmiany lub uzupełnienia Tabeli Opłat i Prowizji w okresie obowiązywania Umowy Pożyczki/Kredytu, są następujące okoliczności o ile mają wpływ na pobieranie lub wysokość opłat i prowizji związanych z Umową Pożyczki/Kredytu (…)” [ pkt I.5 sentencji decyzji],

- „ Bank jest uprawniony do zmiany Tabeli Opłat i Prowizji, w tym do zmiany wysokości opłat lub prowizji oraz wprowadzenia opłat lub prowizji za czynności dotychczas nieujęte w Tabeli Opłat i Prowizji, jeżeli wystąpi co najmniej jedna z następujących ważnych przyczyn (…)” [ pkt I.6 sentencji decyzji],

Postanowienia z pkt I.4 i I.5 zawarto we wzorcach umowy o kartę kredytową dla klientów indywidualnych, umowy kredytu w rachunku pod aktywa finansowe, umowy kredytu, umowy pożyczki, a pkt I.6 i I.7 w regulaminach prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych dla klientów indywidualnych. Jedynie na marginesie niniejszych wywodów, nawiązując do wcześniej przedstawionej charakterystyki umów, do których mają zastosowanie wzorce umowne oceniane w niniejszej sprawie, należy wskazać, że umowa rachunku bankowego jest umową zawieraną - w zasadzie - na czas nieoznaczony, kreującą zobowiązanie o charakterze ciągłym.

W ocenie Sądu, już analiza wstępnych części klauzul modyfikacyjnych, wymienionych w pkt I.4 – I.7 sentencji zaskarżonej decyzji, wskazuje na ich niedozwolony charakter, w kontekście przesłanek wskazanych w art. 385¹ § 1 k.c. Przede wszystkim w analizowanych postanowieniach wskazano kilka przesłanek, stanowiących podstawę do zmiany postanowień wzorca przez Bank - a w rezultacie także zmiany w zakresie pobieranych opłat i prowizji – podając w pkt I.6 i I.7, że zmiana ta jest możliwa „jeżeli wystąpi co najmniej jedna z następujących ważnych przyczyn”. Już ta okoliczność nasuwa wątpliwości interpretacyjne, ponieważ nie jest jasne, czy zmiana wzorca nastąpi już w razie ziszczenia się tylko jednej przesłanki. Nie ograniczono też w żaden sposób możliwości zmiany wzorców w razie jednoczesnego wystąpienia kilku podstaw do jego modyfikacji, co może prowadzić do sytuacji bardzo niekorzystnej dla konsumenta, przez znaczące podwyższenie opłat/prowizji lub wprowadzenie nowych opłat/prowizji. Uprawnienie do decydowania w danym zakresie pozostawiono natomiast Bankowi, będącemu silniejszą stroną kontraktu. Ponadto, nie wskazano jednoznacznie, że Bank będzie zobowiązany do obniżenia opłat/prowizji lub ich uchylenia, w razie zaistnienia ku temu podstaw, co stanowiłoby gwarancję dla konsumenta, że proponent dokona zmiany postanowień wzorca także na korzyść konsumenta.

W ocenie Sądu Okręgowego, postanowienia wskazujące na następujące przyczyny zmiany wzorca:

- „ zmiana wymagań prawnych, a zwłaszcza przepisów Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego, Prawa bankowego, Ustawy o księgach wieczystych i hipotece, Ustawy o kredycie konsumenckim, Ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, Ustawy o opłacie skarbowej, Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, Ustawy o kosztach w sprawach cywilnych” [ pkt I.1.ppkt 1 sentencji decyzji, pkt I.5 lit. a – tu z zakończeniem: „ skutkująca koniecznością wprowadzenia zmian w Tabeli Opłat i Prowizji”],

- „ zmiana stanu prawnego skutkująca koniecznością wprowadzenia zmian w Regulaminie” [ pkt I.2 ppkt 1, pkt I.3 lit. a sentencji decyzji],

- „ zmiana przepisów prawa, a zwłaszcza przepisów Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego, Prawa bankowego, Ustawy o księgach wieczystych i hipotece, Ustawy o kredycie konsumenckim, Ustawy o usługach płatniczych, Ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, Ustawy o opłacie skarbowej, Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych” [ pkt I.4 lit. a sentencji decyzji]

- „ wprowadzenie nowych przepisów prawa określających zasady świadczenia usług lub wykonywania czynności przez Bank lub określających obowiązki Banku związane ze świadczeniem tych usług lub wykonywaniem czynności, skutkujące koniecznością wprowadzenia zmian w Tabeli Opłat i Prowizji. Zmiany wysokości opłat lub prowizji mogą być dokonane wyłącznie zgodnie z kierunkiem zmiany wskaźnika, stawki lub innego kosztu Banku, na który Bank powołuje się jako podstawę zmiany” [ pkt I.6 lit. g oraz pkt I.7 lit f sentencji decyzji ] oraz „ wprowadzenie, zamiana lub uchylenie powszechnie obowiązujących przepisów prawa (…), o ile w ich wyniku i w celu dostosowania się do nich, konieczna stała się zmiana postanowień Tabeli Opłat i Prowizji” [ pkt I.6 lit. h sentencji decyzji]

- spełniają przesłanki niedozwolonego postanowienia w myśl art. art. 385¹ § 1 k.c.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że nie budzi wątpliwości możliwość zaistnienia sytuacji, w której proponent będzie zobligowany do zmiany wzorca umowy na skutek zmiany przepisów prawa. Nie ma jednak racji pozwany twierdząc, że zmiany te stanowią samoistną podstawę do dokonania zmian warunków umowy i nie ma potrzeby, aby takie regulacje znajdowały się w umownej klauzuli modyfikacyjnej. Po pierwsze – nie ma prawnych przeszkód, by zastrzec klauzulę modyfikacyjną na daną okoliczność, o ile tylko spełnia ona stawiane jej wymogi, o których była mowa na wstępie niniejszych wywodów prawnych. Po drugie – wskazanie, jako podstawy modyfikacji umowy, zmiany przepisów prawa może być zasadne - jak trafnie zauważa powód - w aspekcie realiów związanych z ustanawianiem prawa przez polskiego ustawodawcę, w którym to procesie nierzadko brakuje wydania odpowiednich przepisów wprowadzających, nakładających obowiązek wprowadzenia zmian do już obowiązujących umów, czy przepisów przejściowych.

Niemniej jednak ww. postanowienia, stosowane przez powoda w obrocie z udziałem konsumentów, nie spełniają kryteriów przewidzianych dla klauzuli modyfikacyjnej. Przede wszystkim, zastosowane kryteria zmiany są bardzo ogólne („zmiana wymagań prawnych”, „zmiana stanu prawnego”, „zmiana przepisów prawa”, „wprowadzenie, zmiana lub uchylenie powszechnie obowiązujących przepisów prawa”) co powoduje, że w bardzo ograniczonym stopniu mogą one służyć przeciętnemu konsumentowi do weryfikacji dopuszczalności zmian, bowiem zwykle nie dysponuje on wiedzą niezbędną do dokonania takiej oceny. I nie chodzi tu - jak zdaje się sugerować powód - o podanie zamkniętego katalogu aktów prawnych, które mogą mieć wpływ na konieczność zmiany wzorca, lecz o sprecyzowanie zakresu możliwych do wprowadzenia zmian, wynikających z ewentualnej zmiany stanu prawnego, kwestii, jakich te zmiany mogłyby dotyczyć. W analizowanych klauzulach tego brakuje.

Wprawdzie w początkowej części postanowienia wskazanego w pkt I.4 zastrzeżono, że „ Przesłankami uchylenia, zmiany lub uzupełnienia Tabeli Opłat i Prowizji w okresie obowiązywania Umowy, są następujące okoliczności, pod warunkiem, że mają wpływ na pobieranie lub wysokość uchylanych, zmienianych lub uzupełnianych opłat i prowizji związanych z Umową ” [podkr. Sądu], a w odniesieniu do pkt I.5, że „ Bank jest uprawniony do uchylenia, zmiany lub uzupełnienia Tabeli Opłat i Prowizji, w tym do zmiany wysokości opłat lub prowizji oraz wprowadzenia opłat lub prowizji za czynności dotychczas nieujęte w Tabeli Opłat i Prowizji. Przesłankami uchylenia, zmiany lub uzupełnienia Tabeli Opłat i Prowizji w okresie obowiązywania Umowy Pożyczki/Kredytu, są następujące okoliczności o ile mają wpływ na pobieranie lub wysokość opłat i prowizji związanych z Umową Pożyczki/Kredytu ” [podkr. Sądu], jednak zdaniem Sądu, także ten sposób sformułowania klauzuli nie stanowi dla konsumenta wystarczającego zabezpieczenia przed jednostronną i arbitralną decyzją Banku, co do wprowadzenia ewentualnej zmiany danego wzorca. Jak bowiem trafnie zauważył pozwany, w zasadzie każdy koszt ponoszony przez Bank w ramach wykonywanej działalności (a przynajmniej zdecydowana większość tych kosztów) może zostać zakwalifikowany, jako koszt związany z wykonywaniem umowy kredytowej. Nadto, nie wskazano, jak daleko mogą sięgać zmiany opłat i prowizji, co w konkretnych sytuacjach może budzić wątpliwości, co do zachowania proporcjonalności między zmianą przepisów prawa a zmianą wzorca. Natomiast kwestia wprowadzenia nowych opłat lub prowizji obciążających konsumenta, a także podwyższenie już obowiązujących, powinna być określona w sposób maksymalnie precyzyjny.

Także w treści postanowienia z pkt I.6 lit. g sentencji decyzji, chociaż podano, że chodzi o wprowadzenie nowych przepisów prawa „ określających zasady świadczenia usług lub wykonywania czynności przez Bank lub określających obowiązki Banku związane ze świadczeniem tych usług lub wykonywaniem czynności, skutkujące koniecznością wprowadzenia zmian w Tabeli Opłat i Prowizji” [podkr. Sądu], ale nadal wskazanie to pozostaje zbyt ogólne, przyczyna uprawniająca do zmiany wzorca nie jest na tyle dostatecznie skonkretyzowana, aby konsument mógł ocenić, czy wprowadzenie zmiany było zasadne i obiektywnie uzasadnione. Nie sprecyzowano chociażby, o jakie konkretnie usługi, czynności bankowe, czy obowiązki Banku może chodzić w tym przypadku.

Dodatkowo, wbrew sugestiom powoda, z przesłanki z pkt I.1 ppkt 1 sentencji decyzji wcale nie wynika, że chodzi w niej nie o zmianę prawa, lecz o zmianę „wymagań prawnych”, co według strony, jednoznacznie wskazuje, że chodzi o zmiany prawa mające bezpośredni wpływ na obowiązki Banku w zakresie umowy kredytu. Treść danej klauzuli wcale nie daje jednoznacznych podstaw do wysuwania takiej interpretacji. A skoro jest to wątpliwe dla Sądu, to tym bardziej nie musi być oczywiste dla konsumenta. Równie dobrze mogą przecież wchodzić tu w grę regulacje prawne dotyczące uprawnień Banku i klientów, jaki i obowiązków tych ostatnich.

Zdaniem Sądu Okręgowego, w odniesieniu do przesłanek zmiany wzorca:

- „ wydanie aktów administracyjnych przez publiczne organy regulacyjne, w tym w szczególności przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Komisję Nadzoru Finansowego, Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, a także organy administracji, które mogą je zastąpić w przyszłości” [ pkt I.1 ppkt 2 oraz pkt I.4 lit. b sentencji decyzji],

- „ wydanie, na podstawie art. 137 ust. 5 ustawy Prawo bankowe, rekomendacji przez organ nadzoru” [ pkt I.1 ppkt 3 sentencji decyzji],

- „ pojawienie się orzeczeń sądów powszechnych, Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego oraz sądów administracyjnych, a także aktów instytucji sądowych i administracyjnych Unii Europejskiej podlegających bezpośredniej implementacji lub wykonaniu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, a ponadto rozstrzygnięć arbitra bankowego [przy (...) Banków (...) – tak w pkt I.4 lit. c]” [ pkt I.1 ppkt 4 oraz pkt I.4 lit. c oraz pkt I.5 lit. c sentencji decyzji],

- „ wydanie orzeczenia sądu powszechnego lub wydanie decyzji, zalecenia, rekomendacji lub innego wiążącego Bank aktu przez organ administracji publicznej, skutkującego koniecznością wprowadzenia zmian w Regulaminie/w Tabeli Opłat i Prowizji” [ pkt I.2 ppkt 2 oraz pkt I.3 lit. b oraz pkt I.6 lit d i pkt I.7 lit. c sentencji decyzji],

- „ wydanie decyzji, zalecenia, rekomendacji lub innego wiążącego Bank aktu administracyjnego przez publiczne organy regulacyjne, w tym przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Komisji Nadzoru Finansowego, Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, Generalnego Inspektora a także organy administracji, które mogą je zastąpić w przyszłości, skutkującego koniecznością wprowadzenia zmian w Tabeli Opłat i Prowizji” [ pkt I.5 lit. b sentencji decyzji]

- „ wprowadzenie, zmiana lub uchylenie powszechnie obowiązujących przepisów prawa, uchwał, decyzji, rekomendacji lub innych aktów wydawanych przez właściwe urzędy lub organy administracji publicznej, wydania orzeczeń sądowych, o ile w ich wyniku i w celu dostosowania się do nich, konieczna stała się zmiana postanowień Tabeli Opłat i Prowizji” [ pkt I.6 lit h sentencji decyzji]

pozostaje w pełni aktualna, przytoczona powyżej, argumentacja w zakresie oceny przesłanki zmiany wzorca związanej ze zmianą stanu prawnego, z uwagi na: niejednoznaczność klauzul modyfikacyjnych, wbrew stanowisku prezentowanemu przez powoda - ujęcie przesłanek warunkujących zmianę wzorca umowy w sposób zbyt ogólny, bez sprecyzowania kierunku i zakresu zmian wzorca w aspekcie przesłanki, która ma tę zmianę uzasadniać, a także w sposób nie pozwalający konsumentowi na weryfikację zasadności i obiektywnego uzasadnienia wprowadzanych zmian. Należy bowiem wskazać, że przesłanki dopuszczające zmianę wzorca w oparciu o orzeczenie sądu powszechnego, czy administracyjnego, Sądu Najwyższego, czy Trybunału Konstytucyjnego, jaki i w oparciu o akty wydawane przez instytucje sądowe i administracyjne Unii Europejskiej, nie precyzują o jakiego rodzaju zmiany chodzi, nie wskazują także, czy podstawą wprowadzanych zmian mają być akty (orzeczenia, decyzje) wydane tylko wobec powodowego Banku, czy też wobec każdego innego podmiotu. Gdyby przyjąć, że chodzi w tym przypadku także o orzeczenia i decyzje wydane wobec podmiotów trzecich – co sugeruje zarówno treść postanowień, jak i sam powód w odwołaniu (str. 18) – to, zdaniem Sądu, stanowiłoby zbyt daleko idące uprawnienie do wprowadzenia jednostronnie zmian wzorca na w zasadzie nieokreśloną skalę. Rację ma pozwany, że dokonanie zmian we wzorcu powinno wynikać z określonych aktów, orzeczeń, decyzji. Nie powinno natomiast mieć miejsca w sytuacji, gdy to sam powód uzna, że któryś z ww. aktów ma wpływ na treść umów zawartych miedzy Bankiem a konsumentem. Tymczasem bank, wykorzystując przewagą kontraktową, zapewnił sobie prawo do decydowania, czy określony akt lub orzeczenia ma wpływ na treść zawartych umów, a w konsekwencji prawo do jednostronnego wprowadzenia zmian umów/wzorców umów.

Analogicznie należy ocenić przesłankę umożliwiającą zmianę wzorca w oparciu o decyzje, zalecenia, rekomendacje lub inne wiążące Bank akty administracyjne wydane przez publiczne organy regulacyjne, w tym przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Komisji Nadzoru Finansowego, Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, Generalnego Inspektora (a także organy administracji, które mogą je zastąpić w przyszłości), rekomendacje, wydane na podstawie art. 137 ust. 5 Prawa bankowego, przez organu nadzoru. Także w tym przypadku nie określono bowiem zakresu zmian, jakie mogą zostać wprowadzone jednostronnie przez Bank w oparciu o dane kryterium, co uniemożliwia adherentowi ocenę zasadności tychże zmian.

Sąd Okręgowy w pełni podziela także stanowisko Prezesa UOKiK, co do niedopuszczalności jednostronnej zmiany przez Bank postanowień umownych o abuzywnym charakterze. Zgodnie bowiem z art. 385¹ § 1 k.c., nieuzgodnione indywidualnie niedozwolone postanowienia umowy zawartej z konsumentem nie wiążą go.

Wreszcie, także przesłanka „pojawienia się rozstrzygnięć arbitra bankowego przy (...) Banków (...)” nie precyzuje zakresu zmian, które mogą zostać wprowadzone we wzorcu w oparciu o tę okoliczność, jak i nie wskazuje, czy podstawą zmiany ma być rozstrzygnięcie wydane w sprawie, w której stroną był powodowy Bank, czy także każdy inny bank. Nadto, jak trafnie zauważył Prezes UOKiK, zmiany te nie zawsze będą korzystne dla konsumenta, czy zgodne z jego interesem, jeśli arbiter bankowy wydał rozstrzygnięcie na niekorzyść konsumenta. Brak jest natomiast podstaw, by rozstrzygnięcia arbitra bankowego, wydane w indywidualnej sprawie, stanowiły podstawę prawną do dokonywana nie określonych jednoznacznie modyfikacji we wszystkich umowach łączących powodowy Bank z konsumentami, jak też wprowadzania zmian w zakresie opłat i prowizji.

Pozwany słusznie wskazał, że analizowane w tym miejscu przesłanki nie powinny uzasadniać zmian we wzorcu tabela opłat i prowizji, gdyż Bank nie powinien przerzucać kosztów (np. związanych z konkretnym orzeczeniem sądowym) na konsumentów, z którymi ma zawarte umowy. Tym bardziej, że konieczność zmiany zakwestionowanej przez właściwy organ (np. sąd) praktyki, może wynikać z niezgodnych z prawem działań samego Banku. Nadto, skoro podstawą do zmiany wzorca mogą być również orzeczenia, decyzje, rekomendacje, zalecenia etc. wydane wobec podmiotów trzecich, to z pewnością daje to Bankowi zbyt daleko idące uprawnienie w ustalaniu opłat i prowizji.

Dodatkowo należy stwierdzić, że niezrozumiały jest zarzut nieprawidłowego sformułowania przez Prezesa analizowanej w tym miejscu przesłanki, która według powoda nie występuje w kwestionowanym Regulaminie kredytowania dla konsumentów (str. 17 odwołania). W postanowieniu § 10 ust. 1 Regulaminu kredytowania dla Konsumentów w (...) Bank S.A. (k. 1278 akt adm.), obowiązującym od 11 marca 2016 r., wymieniono, między innymi, następujące przesłanki:

2) „ wydanie aktów administracyjnych przez publiczne organy regulacyjne, w tym w szczególności przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Komisję Nadzoru Finansowego, Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, a także organy administracji, które mogą je zastąpić w przyszłości;

3) wydanie, na podstawie art. 137 ust. 5 ustawy Prawo bankowe, rekomendacji przez organ nadzoru;

Treść postanowień wskazanych w sentencji zaskarżonej decyzji odpowiada zatem treści postanowień zawartych kontrolowanym wzorcu umowy.

Prawidłowe było uznanie przez Prezesa UOKiK za niedozwolone postanowienia umowne, o których mowa w art. 385¹ § 1 k.c., postanowień wymienionych w pkt I.1 ppkt 7, I.1 ppkt 6 oraz pkt I.3 lit. f sentencji zaskarżonej decyzji, stanowiących jedną z ważnych przyczyn uprawniających Bank do zmiany wzorca, o treści: „ konieczność doprecyzowania postanowień Regulaminu lub wprowadzenia zmian redakcyjnych, które nie będą miały niekorzystnego wpływu na treść praw i obowiązków Kredytobiorcy/Posiadacza Rachunku”. Także w tym przypadku mamy do czynienia z użyciem w klauzuli modyfikacyjnej nieostrych i nieprecyzyjnych sformułowań, które mogą stanowić pole do nadużyć interpretacyjnych na niekorzyść słabszej strony umowy, tj. konsumenta. Wiąże się to z brakiem oznaczenia kierunku, zakresu (co do treści, jak i obszerności), w jakim Bank będzie uprawniony do jednostronnego „doprecyzowania” postanowień lub wprowadzania „zmian redakcyjnych” we wzorcu. Jak trafnie zauważył pozwany, dokonywanie zmian treści wzorca na podstawie analizowanych postanowień - bez jednoczesnego dookreślenia okoliczności warunkujących wystąpienie tej przesłanki – daje Bankowi możliwość arbitralnej i dowolnej zmiany każdego z postanowień wzorca. Natomiast wobec braku wskazania zakresu doprecyzowania, bądź zmiany redakcyjnej postanowień wzorca, adherent de facto został pozbawiony możliwości weryfikacji zasadności wprowadzonych zmian i ich obiektywnego uzasadnienia. Powyższej oceny nie zmienia zawarte w klauzuli zastrzeżenie, iż zmiany „nie będą miały niekorzystnego wpływu na treść praw i obowiązków”, bowiem o tym, czy określona korekta postanowienia wzorca może mieć korzystny, czy niekorzystny wpływ na sytuację konsumenta, będzie decydował jednostronnie Bank.

Powód zarzucił, że Prezes Urzędu z góry zakłada, że Bank będzie wykorzystywał ocenianą przesłankę w sposób nieprawidłowy, a nie temu służyć ma abstrakcyjna kontrola wzorca. Powód nie ma jednak racji. W ramach tego rodzaju kontroli należy właśnie antycypować, w jaki sposób proponent może wykorzystać weryfikowane postanowienia, a w szczególności, czy może je wykorzystać na niekorzyść słabszej strony stosunku umownego - konsumenta.

Według strony powodowej, pozwany błędnie ocenił, że analizowane postanowienie nie pozwala na określenie okoliczności uzasadniających skorzystanie z danej przesłanki, gdyż, chodzi tu o przypadki, gdy dane postanowienie może być niejasne i rodzi konieczność wyjaśnienia lub uściślenia. Argument ten jest jednak chybiony, ponieważ zgodnie z art. 385 § 2 zd. 2 k.c., niejednoznaczne postanowienia wzorca umowy tłumaczy się na korzyść konsumenta. Zatem, brak jednoznaczności treści określonego postanowienia, nie może stanowić podstawy do dokonywania przez oferenta jednostronnych zmian w tym zakresie.

Sąd Okręgowy w pełni podziela ocenę pozwanego, co do niedozwolonego charakteru postanowienia: „ rezygnacja z niektórych funkcji lub usług lub zmiana istniejących funkcji lub usług świadczonych przez Bank /na podstawie Umowy o kartę kredytową/ ze względu na dalszą niemożność świadczenia danej usługi w dotychczasowej formie lub udostępniania funkcji w dotychczasowej formie, spowodowaną wycofaniem usługi z oferty Banku albo ustaniem umowy Banku z podmiotem, z którego usług Bank korzystał, świadcząc daną usługę lub udostępniając daną funkcję, przy czym zmiana Regulaminu może dotyczyć jedynie wprowadzenia, usunięcia lub zmiany postanowień związanych z tymi funkcjami lub usługami” [ pkt I.1 ppkt 6 oraz pkt I.2 ppkt 5 sentencji decyzji]. Postanowienie danej treści zostało zawarte we wzorcach Regulamin kredytowania dla konsumentów oraz Regulamin kart kredytowych dla klientów indywidualnych. Także ta klauzula - podobnie jak poprzednio analizowane - nie spełnia wymogu dostatecznego skonkretyzowania, polegającego na wskazaniu ściśle określonych sytuacji faktycznych, obiektywnie uzasadniających zmianę wzorca oraz kryteriów, wedle których miała by zostać dokonana zmiana wzorca. Wskazanie, że Bank jest uprawniony do rezygnacji „z niektórych funkcji lub usług”, bądź „zmiany istniejących funkcji i usług”, z całą pewnością nie jest wystarczające. Powstaje bowiem wątpliwość, czy w danym przypadku może chodzić o wszelkie funkcje/usługi związane z danym stosunkiem umownym, czy może tylko niektóre. Treść klauzuli upoważnia do wniosku, że może chodzić o każdą funkcję/usługę, a to oznacza bardzo szerokie uprawnienie dla Banku w zakresie zmiany wzorca i w konsekwencji także stosunku prawnego wiążącego Bank z konsumentem. To zaś stanowi przejaw nadużycia przez profesjonalistę przewagi kontraktowej wobec konsumenta, będącego słabszą stroną stosunku umownego. Wątpliwości w tym zakresie wcale nie rozwiewa zastrzeżenie, że po pierwsze – zmiana wzorca może dotyczyć jedynie wprowadzenia, usunięcia lub zmiany postanowień związanych z danymi funkcjami/usługami oraz – po drugie, że rezygnacja lub zmiana ma być uzasadniona niemożnością dalszego świadczenia danej usługi/udostępniania funkcji w dotychczasowej formie, spowodowaną wycofaniem usługi z oferty Banku albo ustaniem umowy Banku z podmiotem trzecim, z którego Bank korzystał świadcząc daną usługę/funkcję. Tym bardziej, że przecież opisane sytuacje mogą być również zawinione przez Bank, a przesłanki zawarte w klauzuli modyfikacyjnej ich nie różnicują – na co zasadnie zwrócił uwagę Prezes Urzędu. Rację ma również organ, że to na Banku, jako podmiocie profesjonalnym, spoczywa ryzyko kontynuowania umowy terminowej na niezmienionych warunkach (wyjąwszy nadzwyczajne sytuacje), wobec czego, już w fazie opracowywania oferty winien on przewidzieć i ocenić ryzyko związane ze świadczeniem oferowanych usług. Pod pojęciem „zmiany istniejących funkcji i usług” należy rozumieć ich ograniczenie, zmianę lub rozszerzenie. Jak trafnie zauważył pozwany, analizowana klauzula może także stanowić podstawę do zaoferowania przez Bank nowej lub zmienionej funkcji/usługi, która może nie odpowiadać oczekiwaniom konsumenta. Możliwe jest również, że konsument zdecydował się na zawarcie umowy z Bankiem, między innymi, ze względu na określoną usługę, czy zapewnienie określonych funkcjonalności. Podsumowując, niespełnienie przez analizowaną klauzulę modyfikacyjną wymogu dostatecznego skonkretyzowania powoduje, że konsument pozbawiony został możliwości dokonania oceny, czy faktycznie w konkretnym przypadku zaistniały przyczyny uzasadniające zmianę postanowień wzorca (bo ich w tym przypadku de facto nie wskazano) i czy w zaistniałych okolicznościach zachowanie Banku nie było arbitralne, lecz usprawiedliwione w świetle obiektywnej oceny.

Zasadne było także uznanie przez pozwanego za niedozwolone następującego postanowienia: „ wprowadzenie lub rezygnacja przez Bank z elementów ochrony ubezpieczeniowej włączonej do parametrów Pożyczki/Kredytu, a także zmiana warunków ubezpieczenia włączonego do parametrów Pożyczki/Kredytu, w tym zmiana zakładu ubezpieczeń (o ile Pożyczkobiorca/Kredytobiorca nie ubezpiecza się w wybranym przez siebie zakładzie ubezpieczeń)” [ pkt I.5 lit. d sentencji decyzji]. Również w tym przypadku proponent nie sprostał wymogowi dostatecznego sprecyzowania klauzuli modyfikacyjnej. Nie wskazano bowiem, w jakich konkretnie sytuacjach dopuszczalne byłoby jednostronne wprowadzenie, rezygnacja albo zmiana warunków ochrony ubezpieczeniowej przez Bank, które to zmiany stanowiłyby z kolei podstawę wprowadzenia zmian we wzorcu Tabela Opłat i Prowizji. Taka sytuacja daje zaś Bakowi prawo do podejmowania w danym zakresie arbitralnych decyzji, nie dających się zweryfikować przez konsumenta. Nietrafny jest argument powoda, iż rozważania w tym przedmiocie mają charakter czysto hipotetyczny, gdyż w (...) brak jest opłat lub prowizji dotyczącej ochrony ubezpieczeniowej włączonej do parametrów pożyczki/kredytu. Kontrola abstrakcyjna postanowień wzorca umowy obejmuje również analizę hipotetycznych sytuacji, które mogą się wiązać z korzystaniem z określonego postanowienia w obrocie z udziałem konsumentów. Poza tym, to że aktualnie w Tabeli Opłat i Prowizji brak jest opłat lub prowizji dotyczącej ochrony ubezpieczeniowej włączonej do parametrów pożyczki/kredytu, nie znaczy, że takowe się nie pojawią, skoro analizowane postanowienie wprost przyznaje Bankowi prawo do „ wprowadzenia elementów ochrony ubezpieczeniowej włączonej do parametrów Pożyczki/Kredytu”. Odnosząc się natomiast do stwierdzenia powoda, iż dostarczycielem ochrony ubezpieczeniowej będzie zakład ubezpieczeń i to ten podmiot będzie miał decydujący wpływ na warunki ubezpieczenia kredytu oraz rezygnacji z dalszego świadczenia usługi ubezpieczeniowej, należy powtórzyć za Prezesem UOKiK, że treść weryfikowanej klauzuli nie wskazuje w żadnym miejscu na istnienie tego typu zależności, a jeśli takowe występują, to warunki zmiany wzorca - Tabela Opłat i Prowizji winny być określone maksymalnie precyzyjnie.

W ocenie Sądu Okręgowego, postanowienia o treści:

- „ zmiana rocznego wskaźnika cen towarów i usług ogłaszanego przez GUS o co najmniej 0,5 (0,3) punktu procentowego w stosunku do poprzednio obowiązujących w analogicznym okresie rocznym, jeżeli zmiana ta jest zgodna z kierunkiem zmian w Tabeli Opłat i Prowizji. Zmiana w Tabeli Opłat i Prowizji nie może przekroczyć dwukrotności zmiany wskaźnika cen towarów i usług” [ pkt I.4 lit. d sentencji decyzji],

- „ zmiana rocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych. Zmiana wysokości prowizji i opłat będzie obligatoryjna w przypadku zmiany rocznego wskaźnika cen towarów i usług ogłaszanego przez Główny Urząd Statystyczny o co najmniej 0,2 punktu procentowego w stosunku do poprzednio obowiązującego w analogicznym okresie rocznym, a kierunek zmian wysokości opłat i prowizji będzie zgodny z kierunkiem zmian wskaźnika i nie przekroczy dwukrotności zmiany wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych. Jednocześnie wartość opłat i prowizji po zmianie ulegnie zwiększeniu lub zmniejszeniu po zaokrągleniu do pełnych złotych w górę” [ pkt I.5 lit. g sentencji decyzji],

- „ zmiana któregokolwiek wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszanego przez Główny Urząd Statystyczny o co najmniej 0,2 punktu procentowego w stosunku do wskaźnika ogłoszonego przez Główny Urząd Statystyczny za analogiczny okres roku poprzedniego, jeżeli zmiana ta miała miejsce nie później niż 4 (3) miesiące przed ogłoszeniem przez Bank zmiany w Tabeli Opłat i Prowizji” [ pkt I.6 lit. a oraz pkt I.7 lit. a sentencji decyzji],

spełniają przesłanki niedozwolonego postanowienia umownego, o których mowa w art. 385¹ § 1 k.c. Podtrzymując w pełni wyrażone wcześniej stanowisko, co do abuzywnego charakteru wstępnych części analizowanych klauzul modyfikacyjnych, co do wymienionych wyżej przesłanek zmiany wzorców umowy dodatkowo należy podnieść, że – po pierwsze - w przypadku postanowienia z pkt I.4 lit. d z treści klauzuli nie wynika, czy chodzi tu o zmianę opłat i prowizji polegającą tylko na ich podwyższeniu, czy także obniżeniu. Wobec braku uściślenia tej kwestii istnieje ryzyko, że Bank nie będzie czuł się zobligowany do obniżenia opłat lub prowizji na korzyść konsumentów w przypadku zaistnienia uzasadniającej to zmiany wskaźnika. Po drugie, pozwany zasadnie poddaje w wątpliwość możliwość uznania za ważną przyczynę, mającą wpływ na wysokość opłat i prowizji, zmianę rocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych o co najmniej 0,2 - 0,5 punktu procentowego. Zmiana tych wskaźników na przestrzeni roku jest zjawiskiem normalnym i - o ile nie wystąpią w tym zakresie jakieś drastyczne wahania, wynikające np. z nadzwyczajnej sytuacji gospodarczej - to Bank, jako podmiot profesjonalny winien oszacować prawdopodobieństwo wystąpienia tych zmian i ich wpływ na wykonywany rodzaj działalności gospodarczej. Nie powinien natomiast przerzucać na konsumentów ryzyka związanego z wystąpieniem takich typowych zmian. Nie jest też jasne co to znaczy, że – jak wskazano w postanowieniu z pkt I.4 lit. d – zmiana rocznego wskaźnika cen towarów i usług ma być zgodna z kierunkiem zmian w tabeli opłat i prowizji. Pojawia się zatem wątpliwość, która zmiana - wskaźnika czy w tabeli - ma powodować którą zmianę - wskaźnika czy w tabeli? Wreszcie, o abuzywności postanowień z pkt I.6 lit. a oraz pkt I.7 lit. a sentencji decyzji decyduje również użycie w nich sformułowania: „ zmiana któregokolwiek wskaźnika wzrostu cen towarów i usług” [podkreśl. Sądu], z uwagi na brak ograniczenia możliwości dokonania podwyższenia opłat i prowizji, jeżeli wystąpiła zmiana więcej niż jednego wskaźnika.

Prawidłowe było także uznanie przez Prezesa UOKiK za niedozwolone postanowienie umowne, o którym mowa w art. 385¹ § 1 k.c., postanowienia o treści: „ zmiana zakresu świadczenia dotychczasowych usług w ramach Umowy, która powoduje zmianę kosztów świadczenia tych usług o co najmniej 1%, z tym że zmiana Tabeli Opłat i Prowizji będzie dotyczyła jedynie tych zmienionych usług, a kierunek zmian wysokości opłat będzie zgodny z kierunkiem zmian kosztów i nie przekroczy jednokrotności tej zmiany” [ pkt I.4 lit. f sentencji decyzji] oraz „ zmiana zakresu świadczenia dotychczasowych usług lub produktów, która powoduje zmianę kosztów świadczenia tych usług lub produktów o co najmniej 1%, z tym że zmiana Tabeli Opłat i Prowizji będzie dotyczyła jedynie tych zmienionych usług lub produktów, a kierunek zmian wysokości opłat będzie zgodny z kierunkiem zmian kosztów i nie przekroczy jednokrotności tej zmiany (i nastąpi nie później niż w ciągu 4 miesięcy od zmiany zakresu świadczenia dotychczasowych usług lub produktów)” [ pkt I.6 lit. f oraz pkt I.7 lit. e sentencji decyzji]. W analizowanej klauzuli nie wskazano bowiem, w jakich konkretnie okolicznościach dopuszczalna będzie zmiana zakresu świadczenia przez Bank usług (które objęte były zawartą uprzednio umową), wiążąca się ze zmianą kosztu tych usług o co najmniej 1%. Uniemożliwi to konsumentowi w konkretnym przypadku weryfikację zasadności i obiektywnego usprawiedliwienia wprowadzenia przez proponenta zmian w Tabeli Opłat i Prowizji. Z kolei Bankowi sposób sformułowania danego postanowienia przyznaje zbyt daleko posuniętą swobodę w dokonywaniu zmian wzorca na jego podstawie. Powyższe argumenty uzasadniają zatem konkluzję, że weryfikowane postanowienie stanowi ewidentny przejaw nadużycia przez profesjonalistę przewagi kontraktowej wobec konsumenta.

Zdaniem Sądu Okręgowego, przesłanki klauzuli abuzywnej spełnia postanowienie o treści: „ wzrost kosztów obsługi Pożyczki/Kredytu o co najmniej 1 punkt procentowy w wyniku zmiany cen energii, połączeń telekomunikacyjnych, usług pocztowych telekomunikacyjnych, usług pocztowych, zmian opłat ponoszonych w związku z wykonywaniem umowy za pośrednictwo firm współpracujących z Bankiem, a kierunek zmian wysokości opłat i prowizji będzie zgodny z kierunkiem zmian kosztów i nie przekroczy jednokrotności zmiany tych kosztów.” [ pkt I.5 lit. h sentencji decyzji]. Należy w pełnej rozciągłości podzielić argumentację, przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, iż niejednoznaczny i zbyt ogólnikowy sposób sformułowania treści powyższej przesłanki klauzuli modyfikacyjnej, uniemożliwia konsumentom poznanie faktycznych przyczyn proponowanej zmiany wzorca oraz zweryfikowanie zasadności i legalności tej zmiany. Jak słusznie zauważył pozwany, analiza wzorców umownych w chwili zawierania umowy z Bankiem, nie pozwala konsumentowi na ustalenie, jakie koszty ponosi Bank w związku z umowami zawartymi z podmiotami trzecimi oraz w jakim stopniu koszty te związane są z umową zawieraną z konsumentem. Występując zatem z propozycją zmiany umowy, w związku ze wzrostem kosztów obsługi pożyczki czy kredytu, Bank winien w sposób jasny i precyzyjny przedstawić konsumentowi podstawę prawną i okoliczności faktyczne mające wpływ na zmiany opłat i prowizji, co istotne – wykazujące bezpośredni związek, między usługą świadczoną przez podmiot trzeci, a zmienianą opłatą. Brak takiego sprecyzowania może bowiem rodzić ryzyko obciążania konsumenta wszystkimi kosztami działalności gospodarczej wykonywanej przez Bank, a nie tylko kosztami związanymi z obsługą pożyczki/kredytu.

Za spełniające przesłanki niedozwolonego postanowienia umownego, w świetle art. 385¹ § 1 k.c., Sąd uznał następujące postanowienia, mające stanowić przyczynę zamiany wzorca Tabela Opłat i Prowizji:

- „ zmiana stawek opodatkowania lub wprowadzenie nowych podatków lub opłat o charakterze obowiązkowym lub podatkowym, powodująca zmianę kosztów świadczenia przez Bank usługi, której dotyczy zmiana w Tabeli Opłat i Prowizji, o co najmniej 0,2 punktu procentowego, jeżeli zmiana stawek opodatkowania lub wprowadzenie nowych podatków lub opłat o charakterze obowiązkowym lub podatkowym miało miejsce nie później niż 4 (3) miesiące przed ogłoszeniem przez Bank zmiany w Tabeli Opłat i Prowizji” [ pkt I.6 lit. b oraz pkt I.7 lit. b sentencji decyzji],

- „ zmiana przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ogłaszanego przez Główny Urząd Statystyczny o co najmniej 0,2 punktu procentowego, jeżeli ta zmiana miała miejsce nie później niż 4 miesiące przed ogłoszeniem przez Bank zmiany w Tabeli Opłat i Prowizji” [ pkt I.6 lit. c sentencji decyzji].

Należy uznać, że przywołane wyżej postanowienia noszą znamiona abuzywności, gdyż przyznają Bankowi prawo do jednostronnej i arbitralnej zmiany wysokości opłat i prowizji, co wprost może godzić w interesy konsumentów, zwłaszcza te o charakterze ekonomicznym. Jak trafnie zauważył pozwany, w zakwestionowanych postanowieniach nie sprecyzowano, w jakim zakresie wystąpienie zmiany stawek opodatkowania, wprowadzenie nowych podatków lub opłat, czy zmiana przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, będą miały wpływ na zmianę przez Bank wysokości opłat i prowizji. Rodzi to zatem uzasadnione obawy, co do możliwości wprowadzenia przez proponenta modyfikacji, których zakres i kształt nie będzie odpowiadał rozmiarowi i kierunkowi zmian, od których wystąpienia uzależniono prawo do zmiany wzorca umowy. W świetle powyższego, nie można się zgodzić z powodem, jakoby analizowane postanowienia jasno określały przypadki, kiedy Bank może zmienić opłatę, zaś klient mógł łatwo zweryfikować tę kwestię w oparciu o publicznie dostępne informacje. Sposób określenia przez Bank warunków zmiany opłat/prowizji podlega ocenie z perspektywy konsumenta i w tym zakresie Bank powinien wykazać się wyjątkową starannością w precyzyjnym, jednoznacznym i zrozumiałym dla kontrahenta określeniu tych warunków. Nadto, należy też zauważyć, że z treści ocenianych klauzul nie wynika wprost obowiązek Banku obniżenia opłat/prowizji w przypadku zmiany wymienionych w klauzulach czynników na korzyść konsumenta.

Reasumując, analiza powyżej przywołanych postanowień wzorców umowy, wykorzystywanych przez powodowy Bank w obrocie z udziałem konsumentów, skłania do wniosku, że postanowienia te nie czynią zadość wymogom stawianym klauzulom modyfikacyjnym oraz spełniają przesłanki niedozwolonego postanowienia umowy, gdyż – po pierwsze - w rażącym stopniu godzą w szeroko rozumiane interesy konsumenta – tj. zarówno w aspekcie jego sytuacji prawnej, jak też ekonomicznej i pozaekonomicznej - poprzez przyznanie proponentowi prawa do podejmowania jednostronnej, arbitralnej decyzji w zakresie zmiany postanowień wzorców umowy, a w konsekwencji także warunków wiążącej strony umowy, nie gwarantując jednocześnie konsumentowi realnej możliwości weryfikacji, czy w określonym przypadku zaistniały przyczyny uzasadniające zmianę dotychczasowego wzorca i czy w zaistniałych okolicznościach zachowanie proponenta nie było arbitralne, lecz usprawiedliwione w świetle obiektywnej oceny. Po drugie, wskazane postanowienia naruszają dobre obyczaje, w szczególności zaś godzą w zasadę lojalnego zachowania kontrahenta względem konsumenta, nie spełniają wymogu jasności i precyzji w formułowaniu postanowień umownych, naruszają zasady zaufania wzajemnego kontrahenta i konsumenta, niewykorzystywania przez profesjonalistę przy opracowywaniu treści wzorca umowy przewagi kontraktowej wobec słabszej strony umowy, którą jest konsument, co mogłoby powodować naruszenie równowagi interesów stron, wreszcie przez brak pełnego, rzetelnego poinformowania konsumenta o przyczynach, kryteriach, zakresie i kierunkach wprowadzanych zmian we wzorcach umownych, stanowiących element wiążącej strony umowy, godzą w zasadę dobrej wiary i uczciwości zarówno w zawieraniu umowy, jak i jej modyfikacji.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy uznał za trafną, dokonaną przez Prezesa UOKiK, kwalifikację wyżej ocenionych postanowień, jako niedozwolonych postanowień umownych, o których mowa w art. 385¹ § 1 k.c.

Ustosunkowując się do zarzutów sformułowanych w pkt III i V odwołania należy stwierdzić, że pierwszy z tych zarzutów jest bezzasadny, ponieważ - wbrew sugestiom powoda – Prezes UOKiK w ogóle nie oceniał pod kątem abuzywności przesłanek wymienionych w pkt I.3 lit. c-e, pkt I.6 lit. e oraz pkt I.7 lit. d sentencji decyzji, co wynika wprost w treści uzasadnienia decyzji (por. str. 40 i 53 uzasadnienia decyzji, str. 41 odpowiedzi na odwołanie).

Zgodnie z art. 23b ust. 1 uokik, Prezes Urzędu wydaje decyzję o uznaniu postanowienia wzorca umowy za niedozwolone i zakazującą jego wykorzystywania, jeżeli stwierdzi naruszenie zakazu określonego w art. 23a. W decyzji Prezes Urzędu przytacza treść postanowienia wzorca umowy uznanego za niedozwolone . [podkreśl. Sądu]. Z przepisu tego wynika jednoznacznie, że w sentencji decyzji organ winien wskazać tylko i wyłącznie treść postanowienia uznanego za abuzywne. (...), niedopuszczalne jest ujmowanie w sentencji decyzji, wydawanej w oparciu o art. 23b ust. 1 uokik, treści klauzul, które nie były przedmiotem badania w postępowaniu przed Prezesem UOKiK i których nie uznano za niedozwolone. W tym zakresie zarzut odwołania był zatem trafny. Wbrew stanowisku pozwanego, w postępowaniu o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone badane jest, oceniane i ewentualnie – w zależności od wyników tej weryfikacji – zakazywane jest stosowanie konkretnego postanowienia wzorca umowy, a nie całej jednostki redakcyjnej, w której zawarto daną klauzulę. Nieprawidłowa jest zatem praktyka, polegająca na wskazywaniu w sentencji decyzji całej jednostki redakcyjnej, a nie tylko postanowienia uznanego za abuzywne, a następnie doprecyzowanie w uzasadnieniu decyzji, których postanowień Prezes UOKiK nie poddawał kontroli. W niniejszej sprawie pozwany nie weryfikował przesłanek wskazanych w:

- pkt I.2 ppkt 3 i 4 sentencji decyzji (por. str. 37 uzasadnienia decyzji),

- pkt I.3 lit. c, d, e, pkt I.6 lit. e oraz pkt I.7 lit. d sentencji decyzji (por. str. 40 i 53 uzasadnienia decyzji, str. 41 odpowiedzi na odwołanie).

Natomiast, wbrew twierdzeniom powoda, przesłanki z pkt I.6 lit. b, c oraz I.7 lit. b, zostały poddane ocenie organu (por. str. 53 uzasadnienia decyzji).

Niezależnie od powyższych zarzutów, Sąd Okręgowy ustalił, że w uzasadnieniu decyzji nie zawarto także analizy i oceny postawień wymienionych w punktach: I.1 ppkt 5, I.4 lit. e, I.5 lit. e, I.5 lit. f sentencji decyzji.

Tym samym, wobec nieprzeprowadzenia przez organ ochrony konsumentów oceny postanowień zawartych w następujących punktach sentencji decyzji:

- pkt I.1 ppkt 5,

- pkt I.2 ppkt 3,

- pkt I.2 ppkt 4,

- pkt I.3 lit. c, d, e,

- pkt I.4 lit. e,

- pkt I.5 lit. e,

- pkt I.5 lit. f,

- pkt I.6 lit. e,

- pkt I.7 lit. d,

konieczna była zmiana tej decyzji, polegająca na usunięciu z jej sentencji treści tychże postanowień wzorców umowy.

Uznanie za niedozwolone postanowień wzorców umowy wykorzystywanych przez powoda w obrocie z udziałem konsumentów oznacza, że powód dopuścił się deliktu administracyjnego, określonego w art. 23a uokik. W tej sytuacji istniały podstawy do nałożenia na Bank – na podstawie art. 23b ust. 2 uokik – środków mających na celu usunięcie trwających skutków naruszenia zakazu stosowania we wzorcach umów zawieranych z konsumentami abuzywnych postanowień. W ocenie Sądu Okręgowego, środki określone przez Prezesa UOKiK w punkcie II sentencji zaskarżonej decyzji, są adekwatne i proporcjonalne do wagi i rodzaju stwierdzonego naruszenia oraz usprawiedliwione potrzebą usunięcia trwających skutków naruszenia. Wbrew stanowisku prezentowanemu przez powoda, nie jest bezcelowy obowiązek informacyjny nałożony w pkt II ppkt 1 zaskarżonej decyzji, tj. obowiązek poinformowania w określonym czasie konsumentów - którzy od 17 kwietnia 2016 r. zawarli umowy z Bankiem w oparciu o wzorce umów, zawierające postanowienia wymienione w pkt I decyzji – o uznaniu tych postanowień za niedozwolone i wynikających z tego skutkach. Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy pozostaje bowiem fakt, że - jak twierdzi powód – zakwestionowane klauzule modyfikacyjne nie posłużyły ani razu do zmiany regulaminu, czy Taryfy Opłat i Prowizji dla kredytów konsumenckich, bo od marca 2016 r. Bank nie dokonywał zmian w zakresie opłat i prowizji dla kredytów konsumenckich, a zmiany w zakresie wzorca regulaminu kredytowania dla konsumentów dotyczyły nowo udzielonych finansowań, nie zaś klientów, którzy zawarli umowy przed datą wejścia ich w życie. Zdaniem Sądu, skoro od 17 kwietnia 2016 r. umowy były zawierane z konsumentami w oparciu o wzorce umowne zawierające postanowienia uznane za abuzywne, to niezależnie od tego, czy zapisy te posłużyły Bankowi do zmiany treści wzorca, czy też nie, należy powiadomić konsumentów o ich ocenie prawnej dokonanej w postępowaniu o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone.

Z tych wszystkich względów, na podstawie art. 479 ^31a § 1 i § 3 k.p.c., Sąd Okręgowy orzekł, jak w punktach 1-3 sentencji wyroku, zmieniając zaskarżoną decyzję w wyżej opisany sposób i oddalając odwołanie w pozostałym zakresie, wobec braku podstaw do jego uwzględnienia.

O kosztach postępowania orzeczono, zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik procesu przyjmując, że pozwany uległ przeciwnikowi tylko w nieznacznym zakresie i wobec tego należy go uznać za wygrywającego niniejszą sprawę. Na koszty należne pozwanemu od powoda, na podstawie art. art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz art. 99 k.p.c., złożyło się wynagrodzenie radcy prawnego w wysokości 120 zł, ustalone na podstawie § 14 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Ewa Malinowska

XVII AmA 75/20

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE