Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 września 2022 r.

Sąd Rejonowy w Puławach IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Magdalena Gałkowska

Protokolant p.o. sekretarza sądowego Katarzyna Łazińska

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2022 r. w Puławach

sprawy z powództwa W. P.

przeciwko (...) (...) sp. z o.o. w P.

o uchylenie kary nagany

1.uchyla nałożoną na powoda W. P. przez (...) (...) sp. z o.o. w P. karę nagany;

2.nie obciąża pozwanego kosztami procesu.

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 30 lipca 2018r. powód W. P. wnosił o uchylenie nałożonej na niego przez pozwane (...) (...) sp. z o.o. w P. kary nagany.

Pozwane (...) (...) sp. z o.o. w P. powództwa nie uznawało i wnosiło o jego oddalenie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód W. P. zatrudniony jest w (...) (...) sp. z o.o. w P. od 1989r., ostatnio tj. od 30 listopada 2016r. jako starszy specjalista ds. Elektroenergetycznych na Wydziale TE (k.109). Powód posiadał zakres obowiązków określony w Karcie stanowiskowej pracy i podzielono ten zakres na: zakres obowiązków wynikających z art. 100 kp, zakres obowiązków wynikających z art. 211 kp i zakres obowiązków – czynności na stanowisku pracy ( k. 110-112).

Do obowiązków powoda min. należało zbieranie regularne informacji i analiza danych o zużyciu energii w spółce ( bezsporne). Na oczyszczalni ścieków znajdują się urządzenia elektryczne i pomiarowe (liczniki elektryczne) i do obowiązków elektromonterów należało codzienne, na każdej zmianie, sprawdzanie pracy urządzeń elektrycznych oraz liczników, dokumentowanie tych czynności w raporcie elektryków i dokonywanie odczytów wskazań liczników (zeznania świadków: K. B. (1) złożone na piśmie k.326-334, T. C. (1) złożone na piśmie k.338-350). Powód otrzymywał od kierownika oczyszczalni informacje o stanie zużyciu EE na danym liczniku w oczyszczalni ścieków i na podstawie tych danych miesięcznie rozliczał energię ( zeznania powoda słuchanego w trybie art. 299 kpc k.385).

W dniu 22 lipca 2021r. przedstawiciele (...) S.A. w obecności powoda przeprowadzili kontrolę urządzeń elektrycznych w oczyszczalni ścieków i stwierdzili, że w funkcjonowaniu licznika EE typ (...) zainstalowanego na rozdzielni (...) 15 kV zgodnie z profilem mocy, od 1.04.2021r. wystąpił brak napięcia fazy L3, co spowodowało że w okresie od 1 kwietnia 2021r. błędnie odczytywana była wartość zużytej energii – wartość była pomniejszona od faktycznie zużytej ( protokół k.36, zeznania powoda słuchanego w trybie art. 299 kpc zeznania świadków: K. B. (1) i T. C. (1)).

Powód co miesiąc raportował do zarządu spółki o zużyciu energii elektrycznej w spółce i w dniu 6 sierpnia 2021r. taki raport złożył za miesiąc lipiec 2021r. podając, jeżeli chodzi o zużycie energii na oczyszczalni ścieków dane z dokonanych odczytów, bez korekty ( zeznania powoda słuchanego w trybie art. 299 kpc).

W dniu 10 sierpnia 2021r. do pozwanej spółki wpłynęły od (...) S.A. faktury korygujące w górę koszty zakupionej od (...) S.A energii na potrzeby oczyszczalni ścieków za okres od 1 kwietnia 2021r. ( zeznania świadka W. D. (1) złożone na piśmie k.307-313).

W dniu 23 sierpnia 2021r. Prezes zarządu pozwanej spółki oraz Główny Inżynier ds. (...) otrzymali od D. C. informacje o nieregularnościach we wskaźnikach zużycia EE polegających na niewspółmiernym wzroście ilości i związanych z tym kosztów zużycia EE w miesiącu lipcu 2021r. ( mail k.35, zeznania świadków: W. D. (1), W. M. (1) złożone na piśmie k.314-325, zeznania Prezesa Zarządu pozwanej spółki (...) k.385). Następnie Prezes zarządu pozwanej spółki polecił sprawdzenie stanu faktycznego i stwierdzono, że odczyt zakupionej z sieci EE od miesiąca kwietnia 2021r. był nieprawidłowy, różnica między zużyciem rzeczywistym a odczytanym wynosiła 30 %, powód jako osoba odpowiedzialna za gospodarkę energetyczną nie zgłosił żadnych nieprawidłowości, dopiero w lipcu ww. nieprawidłowości w odczytach zostały dostrzeżone przez zewnętrzny podmiot, jakim jest dostawca (...). Po wizycie lokalnej przedstawicieli (...) zostało to stosownie zaprotokołowane, na podstawie protokołu (...) obciążył (...) dodatkowa łączną kwotą w wysokości 49.689,61 zł netto, trzy faktury korygujące odnoszące się do w/w. obciążenia zostały opisane jako zgodne z porozumieniem z dnia 30.10.20 podczas gdy powołane porozumienie nie zawiera zapisów dotyczących korekty błędnych odczytów, warunki dokonywania korekt w związku z błędnymi odczytami są uregulowane w par 9 ust 22 OWU i określają odmienny sposób dokonywania korekt niż został zaakceptowany przez powoda, analiza lat poprzednich wykazała , że podobne nieprawidłowości występowały także min. w latach 2018 i 2019 łącznie 5 razy, co stanowiło podstawę do szczególnie uważnej analizy zakupu i zużycia EE, z uwagi na przedmiotowe nieprawidłowości w odczytach sporządzone przez powoda raporty dla zarządu, będące częścią składową sprawozdania miesięcznego prezentowanego min. Radzie nadzorczej, były błędne. Wnioski które zarząd wyprowadził na ich podstawie także były błędne, także na prezentacji tych raportów związkom zawodowym w dniu 11 sierpnia 2021r. mając wiedzę o fałszywości danych, pozwolił powód zarządowi na wprowadzenie przedstawicieli związków zawodowych w błąd ( notatka służbowa k.38-39). .

Powód w tym czasie przebywał na urlopie wypoczynkowym i po powrocie z urlopu został w dniu 7 września 2021r. poproszony do prezesa zarządu, rozmowa dotyczyła kwestii faktur korygujących i przyczyn ich wystawienia oraz wokół sprawy stwierdzonych w lipcu przez przedstawiciela (...) nieprawidłowości w odczytach zużycia zakupionej z sieci EE od miesiąca kwietnia 2021r., powód przedstawił dlaczego doszło do takiej sytuacji ( zeznania świadka W. D. (1)). Zarzut jaki wtedy kierowano wobec powoda, to był taki że na podstawie analizy powinien on wychwycić nieprawidłowości ( zeznania powoda słuchanego w trybie art. 299 kpc).

W piśmie z dnia 15 września 2021r. powód został wezwany przez prezesa zarządu pozwanej spółki (...) do pisemnego złożenia wyjaśnień przyczyn powstałej sytuacji związanej z rozliczeniem energii elektrycznej na oczyszczalni ścieków w roku 2021, w terminie do 30 września 2021r. ( k.10-10v, 89-90). Dalej w treści tego pisma wskazano, że w dniu 23 sierpnia 2021r. zarząd oraz Główny Inżynier otrzymali od D. C. informacje o nieregularnościach we wskaźnikach zużycia EE polegających na niewspółmiernym wzroście ilości i związanych z tym kosztów zużycia EE w miesiącu lipcu, Zarząd polecił sprawdzenie stanu faktycznego , który okazał się następujący: odczyt zakupionej z sieci EE od miesiąca kwietnia 2021r. był nieprawidłowy, różnica między zużyciem rzeczywistym a odczytanym wynosiła 30 %, powód jako osoba odpowiedzialna za gospodarkę energetyczną nie zgłosił żadnych nieprawidłowości, dopiero w lipcu ww. nieprawidłowości w odczytach zostały dostrzeżone przez zewnętrzny podmiot, jakim jest dostawca (...). Po wizycie lokalnej przedstawicieli (...) zostało to stosownie zaprotokołowane, na podstawie protokołu (...) obciążył (...) dodatkowa łączną kwotą w wysokości 49.689,61 zł netto, trzy faktury korygujące odnoszące się do w/w. obciążenia zostały opisane jako zgodne z porozumieniem z dnia 30.10.20 podczas gdy powołane porozumienie nie zawiera zapisów dotyczących korekty błędnych odczytów, warunki dokonywania korekt w związku z błędnymi odczytami są uregulowane w par 9 ust 22 OWU i określają odmienny sposób dokonywania korekt niż został zaakceptowany przez powoda, analiza lat poprzednich wykazała , że podobne nieprawidłowości występowały także min. w latach (...) i 2019 łącznie 5 razy, co stanowiło podstawę do szczególnie uważnej analizy zakupu i zużycia EE, z uwagi na przedmiotowe nieprawidłowości w odczytach sporządzone przez powoda raporty dla zarządu, będące częścią składową sprawozdania miesięcznego prezentowanego min. Radzie nadzorczej, były błędne. Wnioski które zarząd wyprowadził na ich podstawie także były błędne, także na prezentacji tych raportów związkom zawodowym w dniu 11 sierpnia 2021r. mając wiedzę o fałszywości danych, pozwolił powód zarodowi na wprowadzenie przedstawicieli związków zawodowych w błąd.

W dniu 17 września 2021r. powód został wezwany do prezesa zarządu pozwanej spółki (...) i wręczone mu zostało pismo z dnia 17 września 2021r. – zawiadomienie o ukaraniu karą porządkową nagany w związku z zaistnieniem nieprzestrzegania ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, to jest naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych polegających na nieprawidłowym rozliczeniu energii elektrycznej na terenie oczyszczalni ścieków, które mieści się w zakresie jego obowiązków (k.11, 92). W piśmie tym podano też, że te nieprawidłowości wynikają z błędnie opisywanych dokumentów księgowych ( faktur) , a tym samym akceptowaniu przez powoda kosztów naliczanych niezgodnie z umową.

Powód złożył sprzeciw od udzielonej mu kary nagany, podnosząc przede wszystkim, że kara ta została jemu udzielona niezgodnie z prawem, bo zarzuty wskazane w tym piśmie są ogólne i nie należą do kategorii spraw wymienionych w art. 108 § 1 kp, a nadto merytorycznie, to zarzuty wskazane w tym piśmie są niezasadne, bo w zakresie jego obowiązków jest sporządzenie na podstawie miesięcznych raportów z odczytów, dokonywanych przez służby energetyczne oczyszczalni ścieków tj. pracowników posiadających wykształcenie zawodowe elektryczne wraz ze stosownymi uprawnieniami i upoważnieniami do dokonywania tych czynności ( k.12-12v, 94), a pracodawca w piśmie z dnia 4 października 2021r. oświadczył, że odrzuca sprzeciw, wskazując, że nieprzestrzeganie przez powoda ustalonej organizacji i porządku pracy to naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych polegających na nieprawidłowym rozliczeniu energii elektrycznej na terenie oczyszczalni ścieków, które mieści się w zakresie jego obowiązków, a powyższe nieprawidłowości wynikały z błędnie opisywanych dokumentów księgowych, a tym samym akceptowaniu przez powoda kosztów naliczonych niezgodnie z umowa ( k. 13,107).

W piśmie z dnia 27 września 2021r. powód wyjaśnił min. przyczyny powstania nieprawidłowości w rozliczaniu EE podnosząc, że odczyty stanów liczników energii zużytej na poszczególnych obiektach są dokonywane przez służby energetyczne i zapisywane w służących do tego celu z raportach, które są przekazywane do niego, a on na ich podstawie sporządza dla księgowości i sprawdza zgodność zużycia energii z przychodzącymi fakturami. Ponadto służby energetyczne prowadzą Raport elektryków , w którym mają obowiązek raz na zmianę dokonywać oględzin i odczytu liczników energii i dokonać stosownego zapisu, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w rubryce awarie winien wpisać zauważone nieprawidłowości (k. 103-105)

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o dokumenty złożone do akt sprawy, których prawdziwość i autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron, a także w oparciu o zeznania powoda i Prezesa zarządu pozwanej spółki (...).R. słuchanych w trybie art. 299 kpc, które to zeznania - co do istotnych elementów stanu faktycznego, mających wpływ na rozstrzygniecie sprawy, nie zawierają sprzeczności pomiędzy sobą; inna jest tylko ocena B. R. zachowania powoda co do analizowania przez niego prawidłowości przekazywanych jemu odczytów liczników. Zeznania te więc należy obdarzyć wiarą w całości. Także zeznania świadków: T. C. i K. B. należy obdarzyć walorem wiarygodności, bo zgodnie ze sobą opisują stan faktyczny i nie są sprzeczne z zeznaniami powoda słuchanego w trybie art. 299 kpc. Zeznania świadków W. D. i W. M. – co do faktów, są zgodne z dokumentami złożonymi do akt sprawy, nie są też – co do faktów a nie co do ocen, sprzeczne z zeznaniami stron słuchanych w trybie art. 299 kp, ani też z zeznaniami świadków: T. C. i K. B., a więc należy obdarzyć je walorem wiarygodności.

Zeznania świadka E. S. złożone na piśmie ( k. 351-355) nie wniosły nic istotnego do sprawy i nie zostało poddane analizie przez sąd.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Zgodnie z art. 108 § 1 kp za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować: karę upomnienia i karę nagany. Przesłankami odpowiedzialności porządkowej pracownika jest więc jego zachowanie bezprawne i naganne tj. niezgodne z ustalonym porządkiem, regulaminem pracy, z powodu którego pracodawca ma prawo uczynić pracownikowi zarzut. Odpowiedzialność porządkowa pracowników powstaje w związku z naruszeniem ściśle określonych obowiązków pracowniczych, nie zaś za naruszenie jakiegokolwiek obowiązku pracowniczego. Zgodnie bowiem z literalnym brzmieniem art. 108§ 1 kp, tylko zachowanie pracownika polegające na naruszeniu przez niego zasad organizacji i porządku pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, warunkuje powstanie odpowiedzialności porządkowej i tylko za te przewinienia pracodawca może nałożyć na pracownika karę upomnienia lub nagany. W orzecznictwie Sądu Najwyższego i literaturze wskazuje się, że naruszenie zasad ustalonej organizacji i porządku będzie obejmowało przede wszystkim obowiązek stosowania się do ustalonego u pracodawcy czasu pracy, czyli np. nieusprawiedliwione spóźnianie się do pracy, samowolne opuszczanie pracy, wykonywanie w godzinach pracy czynności z nią niezwiązanych, niestosowanie określonej ustalonej formy potwierdzania obecności w pracy, a także niewłaściwe zachowanie w stosunku do przełożonych, podwładnych lub współpracowników. Pod pojęciem organizacji i porządku w procesie pracy należy też rozumieć wszelkie przyjęte u pracodawcy reguły i zasady dotyczące wykonywania pracy przez pracowników, w tym zapewniające prawidłowe funkcjonowanie zakładu pracy. Naruszeniem ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy będzie więc każdy przypadek naruszenia ustalonych u pracodawcy procedur i instrukcji, określonych w przepisach wewnątrzzakładowych, które szczegółowo regulują kwestie organizacyjno-porządkowe związane z wykonywaniem danego rodzaju pracy. Jeżeli zatem pracownik naruszył obowiązki pracownicze w zakresie przestrzegania procedur i instrukcji określonych w obowiązującym u pracodawcy systemie zarządzania jakością oraz innych polityk, procedur instrukcji oraz zasad ustalonych przez spółkę, a także zapisów obowiązujących aktów wewnątrzzakładowych tj. układu zbiorowego pracy czy też regulaminu pracy, to stanowi to podstawę do zastosowania odpowiedzialności porządkowej. Przesłanką odpowiedniości porządkowej pracownika jest bezprawność działania lub zaniechania ale bezprawność ta zachodzi wówczas, gdy pracownik nie wykonał lub nienależycie wykonał swoje obowiązki związane z przestrzeganiem ustalonego porządku i regulaminu pracy oraz z przestrzeganiem przepisów BHP i przepisów przeciwpożarowych.

Sąd rozpoznający przedmiotową sprawę podziela przedstawione wyżej rozważania i przenosząc je na realia przedmiotowej sprawy, to stwierdzić należy, że pozwany pracodawca nie miał podstaw prawnych przewidzianych we wskazanym wyżej przepisie, aby na powoda nałożyć karę porządkową nagany za według pracodawcy- naruszenie przez powoda jego podstawowych obowiązków pracowniczych polegających na nieprawidłowym rozliczeniu energii elektrycznej na terenie oczyszczalni ścieków, a te nieprawidłowości wynikają z błędnie opisywanych dokumentów księgowych ( faktur) , a tym samym akceptowaniu przez powoda kosztów naliczanych niezgodnie z umową. Jak już bowiem wyżej wskazano, kara porządkowa może być nałożona na pracownika nie za każde naruszenie przez niego obowiązków pracowniczych, a tylko za takie, które mieści się w katalogu naruszeń zawartym w art. 108 § 1 kp. W ocenie sądu, pozwany pracodawca nałożył na powoda karę nagany za inne naruszenie obowiązków pracowniczych niż to przewidziane w tym przepisie, w szczególności nie można absolutnie powiedzieć, iżby zarzut postawiony powodowi tj. przyczyna nałożenia na niego kary nagany, mieścił się w pojęciu zasad organizacji i porządku pracy. Zakres obowiązków powoda określony został w Karcie stanowiskowej pracy i podzielono ten zakres na: zakres obowiązków wynikających z art. 100 kp, czyli takie ogólne obowiązki każdego pracownika, w tym także dotyczące porządku pracy, zakres obowiązków wynikających z art. 211 kp, czyli w zakresie bhp i merytoryczny zakres obowiązków – czynności na stanowisku pracy, które w 25 punktach wymieniają konkretne czynności, które powód jako pracownik zatrudniony na stanowisku starszego specjalisty ds. elektroenergetycznych ma wykonywać. Właśnie przyczyna nałożenia na powoda kary porządkowej – nieprawidłowe rozliczenie przez powoda energii elektrycznej na terenie oczyszczalni ścieków, a te nieprawidłowości wynikają z błędnie opisywanych dokumentów księgowych ( faktur), a tym samym akceptowaniu przez powoda kosztów naliczanych niezgodnie z umową, to właśnie jest to zarzut nieprawidłowego wykonywania przez powoda konkretnych czynności przypisanych stanowisku pracy na którym pracował powód. Zresztą sam pozwany w odpowiedzi na pozew wskazuje jako zadania powoda którego naruszenia się dopuścił: nadzór i systematyczna kontrola, rejestracja i analiza zużycia energii w różnych pionach, działach, wydziałach, ciągach produkcyjnych oparz stanu technicznego urządzeń pracujących w przedsiębiorstwie, regularne zbieranie i analiza danych o zużyciu energii w przedsiębiorstwie, wykrywanie nieprawidłowości eksploatacyjnych i organizacyjnych, które powodują zwiększenie zużycia energii, rejestracja i rozliczanie produkcji, zakupów i sprzedaży energii, bieżąca analiza wyników pomiarów i wskaźników zużycia energii. Czynności te, których niewykonanie zarzuca pracodawca powodowi, związane były ściśle ze stanowiskiem pracy zajmowanym przez powoda i były obowiązkami merytorycznymi przypisanymi pracownikowi zajmującemu to stanowisko pracy, czyli starszego specjalisty ds. elektroenergetycznych. Zgodnie z art. 100 § 1 kp podstawowym obowiązkiem pracownika jest wykonywanie pracy sumiennie oraz starannie i pracodawca właśnie zarzuca powodowi, iż ten swoją pracę w zakresie wypełniania konkretnych czynności o charakterze merytorycznym wykonywał niesumiennie i niestarannie, a więc w tym zakresie naruszał swoje obowiązki pracownicze. Takie zaś naruszenie przez powoda jego obowiązków pracowniczych nie dotyczy w żadnym zakresie organizacji i porządku pracy ustalonego u pracodawcy, bo jak wyżej podniesiono, w tej kategorii mieszczą się wyłącznie obowiązki pracownika, które dotyczą organizacji pracy w jej aspekcie porządkowym.

Zatem, w ocenie sądu, decyzja Prezesa Zarządu pozwanej spółki o nałożeniu na powoda kary nagany, została nałożona z naruszeniem art. 108 § 1 kp i wobec tego nie może się ostać.

Wobec powyższego sąd orzekł jak w sentencji.

O kosztach sąd orzekł na podstawie art. 102 kpc.

Zarządzenie: odp. wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. pozwanego ( P.I.).