Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 435/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 sierpnia 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSA Przemysław Filipkowski

Sędziowie SA Katarzyna Capałowska (spr.)

SA Izabela Szumniak

Protokolant: st. sekr. sąd. Marta Kamińska

przy udziale prokuratora Artura Kaznowskiego

po rozpoznaniu 18 sierpnia 2022 r.

sprawy

A. F.

urodz. (...) w W., syna J. i A.;

oskarżonego z art. 56 ust. 3 ust. z 29.07.2005r. w zw. z art. 65§1kk, art, 56 ust. 3 ust. z 29.07.2005r. w zw. z art. 65§1kk w zw. z art. 91§1kk, art. 13§2kk w zw. z art. 18§2kk w zw. z art. 310§2kk w zw. z art. 91§1kk, 13§2kk w zw. z art. 18§2kk w zw. z art. 55 ust. 3 ust. z 29.07.2005r. w zw. z art. 91§1kk

na skutek apelacji obrońcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 16 czerwca 2021 r. sygn. XII K 182/20;

1.  wyrok w zaskarżonej części utrzymuje w mocy;

2.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 435/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 16 czerwca 2021 r. o sygnaturze akt XII K 182/20.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie prowadzono postępowania dowodowego w postępowaniu odwoławczym.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie prowadzono postępowania dowodowego w postępowaniu odwoławczym.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Zarzuty apelacji obrońcy:

Dotyczące części orzeczenia o: karze w zakresie punktów VI, IX i X aktu oskarżenia na korzyść oskarżonego A. F..

1.  Odnośnie punktu VI aktu oskarżenia błąd w ustaleniach faktycznych polegający na dowolnym ustaleniu, że oskarżony miał faktycznie realną możliwość zorganizowania i przeprowadzenia transakcji polegającej na wzięciu udziału w wewnątrzwspólnotowym nabyciu znacznych ilości środków odurzających w postaci marihuany w ilości 100 — 150 kg i przewiezieniu tych środków z Hiszpanii do Polski, a tym samym swoim zachowaniem bezpośrednio zmierzał do nakłonienia funkcjonariusza działającego „pod przykryciem” oznaczonego numerem (...)(...) do wzięcia udziału w popełnieniu tego czynu, podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala na ustalenie aby oskarżony w zakresie działalności przestępczej pozostawał w strukturach zorganizowanej grupy bez współdziałania z którą zrealizowanie transakcji na taką skalę byłoby niemożliwe, a jednocześnie oskarżony podał wiarygodną wersję „ nie podważoną żadnym dowodem, zgodnie z którą wiedząc, że nie ma możliwości przeprowadzenia transakcji zmierzał jedynie do wyłudzenia od policjanta określonej kwoty pieniędzy, przy czym trzymanie gotowości do przeprowadzenia transakcji na tak dużą skalę przez okres przyjęty w opisie przypisanego czynu byłoby nierealne, co miało wpływ na treść wyroku skutkowało bowiem ustaleniem zaistnienia znamienia bezpośredniego zmierzania jako elementu usiłowania i doprowadziło do skazania oskarżonego;

- odnośnie punktu IX aktu oskarżenia błąd w ustaleniach faktycznych polegający na dowolnym ustaleniu, że oskarżony miał realną możliwość zorganizowania transakcji polegającej na sprzedaży funkcjonariuszowi policji działającemu pod przykryciem oznaczonemu numerem (...) (...) podrobionych zagranicznych banknotów w kwocie 10.000 euro, a tym samym swoim zachowaniem bezpośrednio zmierzał do nakłonienia funkcjonariusza do wzięcia udział w popełnieniu tego czynu, podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala na ustalenie aby oskarżony dysponował możliwościami zorganizowania takiej kwoty a jednocześnie przedstawił wiarygodną wersję, nie podważoną żadnym innym dowodem, zgodnie z którą wiedząc, że nie ma realnej możliwości przeprowadzenia transakcji zmierzał jedynie do wyłudzenia od policjanta zaliczki co miało wpływ na treść wyroku albowiem skutkowało ustaleniem zaistnienia bezpośredniości zmierzania jako elementu usiłowania i doprowadziło do skazania oskarżonego;

- odnośnie punktu X aktu oskarżenia błąd w ustaleniach faktycznych polegający na dowolnym ustaleniu, że oskarżony miał faktycznie realną możliwość zorganizowania i

przeprowadzenia transakcji, polegającej na wzięciu udziału w wywozie znacznych ilości środków odurzających w postaci 1 tony haszyszu z Polski do P. w Rosji oraz w drodze powrotnej do przywozu znacznych ilości środków odurzających w postaci heroiny w ilości 1 tony z Rosji do Polski, a tym samym swoim zachowaniem bezpośrednio zmierzał do nakłonienia funkcjonariusza policji działającego pod przykryciem oznaczonego numerem (...)(...) do wzięcia udziału w popełnieniu tego czynu, podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala na ustalenie aby oskarżony w zakresie działalności przestępczej pozostawał w strukturach zorganizowanej grupy bez współdziałania z którą zrealizowanie transakcji na tak olbrzymią skalę byłoby niemożliwe a jednocześnie oskarżony przedstawił wiarygodną, nie podważoną żadnym dowodem wersję zgodnie z którą wiedząc, że nie ma możliwości przeprowadzenia transakcji zmierzał jedynie do wyłudzenia od funkcjonariusza określonej kwoty pieniędzy, nadto trzymanie gotowości do przeprowadzenia transakcji na

tak wielką skalę przez okres przyjęty w opisie czynu przypisanego byłoby nierealne, co miało wpływ na treść wyroku bowiem skutkowało ustaleniem zaistnienia znamienia

bezpośredniości zmierzania jako elementu usiłowania i doprowadziło do skazania oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty zawarte w apelacji obrońcy nie są zasadne.

Na wstępie rozważań stwierdzić należy, (podzielając stanowisko odnośnie oceny dowodów dokonanej przez Sąd I instancji), że zeznania świadków anonimowych ( nr 1 i 3), którzy są funkcjonariuszami policji nie były zorientowane na obciążanie przypadkowych osób. Świadkowie ci, wykonywali bowiem swoje rutynowe obwiązki, ( materiały dołączone do akt niejawnych w niniejszej sprawie korelowały z ich zeznaniami) a nadto przedstawionym relacjom oskarżony nie zaprzeczał w toku składanych wyjaśnień. Stąd przyjąć należy, iż Sąd Okręgowy prawidłowo ocenił walor wiarygodności zeznań tych świadków z punktu widzenia treści art. 7 kpk. W światle tak ocenionego materiału dowodowego ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Okręgowy, także w zakresie pkt. VI , IX, X zarzutów z aktu oskarżenia należy uznać za prawidłowe.

Błąd w ustaleniach faktycznych może mieć postać błędu "braku" albo błędu "dowolności". Zarzut taki może zostać postawiony wówczas, gdy sąd, ustalając stan faktyczny, wziął pod uwagę wszystkie istotne w sprawie dowody a także gdy prawidłowo je ocenił (art. 7 kpk). Natomiast gdyby ustalając stan faktyczny na podstawie tych dowodów, sąd pominął wynikające z nich fakty (okoliczności) istotne w sprawie (błąd "braku") albo ustalił fakty, które wcale z danego dowodu nie wynikają lub wynikają, ale zostały zniekształcone (przeinaczone) zachodziłby błąd "dowolności". Błąd dowolności może polegać również na wadliwym wnioskowaniu z prawidłowo ustalonych faktów (tzw. faktów ubocznych) co do istnienia lub nieistnienia faktu głównego (kwestii sprawstwa) w procesach poszlakowych. Błąd tego rodzaju oznacza, że określony fakt został ustalony dowolnie, gdyż nie ma oparcia w dowodach. W niniejszej sprawie obrońca podniósł obrazę przepisów prawa procesowego w uzasadnieniu apelacji, która miała wpływ na treść wydanego orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów.

W aspekcie powyższych rozważań dotyczących oceny dowodów – w kwestii zarzutów dotyczących błędów w ustaleniach faktycznych, stwierdzić należy, że dokonana przez Sąd Okręgowy analiza i ocena zgromadzonych w sprawie dowodów w tym tych wymienionych przez skarżącego nie zawiera błędów natury logicznej i faktycznej, zgodna jest z zasadami wiedzy, logiki oraz doświadczenia życiowego i z tego względu zawarta w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku ocena zasługuje na akceptację ze strony Sądu odwoławczego – który to przecież nie proceduje w oderwaniu od akt sprawy. Zdaniem Sądu Apelacyjnego skarżący nie wykazał w sposób przekonujący, że ocena wymienionych w zarzutach depozycji świadków i oskarżonego jest dowolna, a nie swobodna gdyż zawiera właśnie chociażby jeden z wyżej wskazanych elementów, który potwierdza tę dowolność w postaci błędu natury faktycznej, logicznej bądź też naruszenie i nieuwzględnianie przy tej ocenie zasad wiedzy, logiki oraz doświadczenia życiowego.

Ad 1 - zarzut dotyczący pkt.VI z aktu oskarżenia: Stwierdzić należy, iż Sąd orzekający w I instancji zasadnie przyjął, iż oskarżony A. F. miał możliwość zorganizowania transakcji polegającej na wzięciu udziału w wewnątrzwspólnotowym nabyciu znacznych ilości środków odurzających w ilości 100 – 150 kg z Hiszpanii do Polski i usiłował nieudolnie nakłaniać funkcjonariusza oznaczonego numerem (...) (...) do tego czynu. Za taką argumentacja przemawiają w fakty i przypisane oskarżonemu czyny z pkt. II , III , V ( i a posteriori VIII ) aktu oskarżenia. Wynika bowiem z nich, że w krótkich odstępach czasu ( 9 lipca 2019 r. , 10 lipca 20219 r. 29 sierpnia 2019 r. a następnie 24 października 2019 r.) oskarżony miał możność zorganizowania znacznych ilości narkotyków w postaci marihuany. Środki te o wadze około od 500 gram do 2000 gram w czasie gdy była prowadzona operacja specjalna o kryptonimie (...) oskarżony przekazał w funkcjonariuszowi oznaczonemu (...) (...).

Nadto omawiając te zarzut, obrońca wskazuje, iż materiał dowodowy nie wskazuje aby oskarżony pozostawał w grupie przestępczej, bo tylko taka współpraca w ramach nieformalnych struktur stwarzała możliwość zorganizowania transakcji a dużą skalę w postaci 100 – 150 kg. W tym miejscu jednak wskazać należy, iż po pierwsze zarzut przedstawiony oskarżonemu nie dotyczył art. 258 kk. Dodatkowo mimo, iż oskarżonemu nie przedstawiono ani nie przypisano przestępstwa z art. 258 kk, to nie wykluczyło to wykazania, że w powyższych datach ( w lipcu i sierpniu 2019 r.) oskarżony miał możność przekazania funkcjonariuszowi policji marihuany liczonej wagowo w kilogramach. ( dodatkowo np. w dniu 28 sierpnia 2019 r. oskarżony chciał zbyć policjantowi jeszcze jeden kilogram narkotyku ale spotkał się z odmową nabycia).W konsekwencji jawiła się realna możliwość ustalenia transakcji na 100 – 150 kg narkotyku. Nie znajduje w zeznaniach świadka oznaczonego numerem (...) (...) potwierdzenia teza obrony, że oskarżony chciał wyłudzić od policjanta określoną kwotę pieniędzy – skoro jak zeznał policjant (t. II , k.41) w zakresie tego czynu miało być „zorganizowanie bezpiecznego miejsca przechowywania narkotyków w niedalekim terenie od W.”.

Ad.2 – zarzut dotyczący pkt. IX z aktu oskarżenia: W ocenie Sądu odwoławczego, oskarżony – jak wskazano w czynie przypisanym - usiłował 23 października 2029 r. nieudolnie nakłonić funkcjonariusza oznaczonego numerem (...) (...) do przyjęcia od niego podrobionych zagranicznych banknotów w kwocie 10 000 Euro za równowartość 2500 Euro, celem puszczenia w obieg. Przyjęcie takiego zamiaru oskarżonego urealniał fakt, iż parę dni wcześniej tj. 18 października 2019 r. ( vide czyn przypisany z pkt. VII aktu oskarżenia) oskarżony A. F. przekazał funkcjonariuszowi dwa zagraniczne podrobione banknoty o nominale 50 Euro za kwotę 200 zł. (Jeszcze wcześniej tej samej osobie w dniu 28 sierpnia 2019 r. vide czyn przypisany z pkt. IV aktu oskarżenia oskarżony zbył 2 podrobione banknoty o nominałach 50 Euro za kwotę 100 zł). W tym zakresie zwrócić też należy na treść wyjaśnień oskarżonego ( k. 363 verte , T. III) skoro jak twierdził oskarżony chciał się „pozbyć” tych podrobionych banknotów w walucie Euro, nie było przeszkód aby sprzedać wszystkie podrobione banknoty jednorazowo. Wreszcie z tej samej części wyjaśnień wynika, że wchodząc w posiadanie tych banknotów, oskarżony wiedział, że są one fałszywe. Skoro zaś oskarżony świadomie wszedł w posiadanie podrobionych banknotów, to w konsekwencji niewiarygodne i nieadekwatne jest, że „chciał ich się pozbyć”. Gdyby rzeczywiście chciał ich się „pozbyć” wystarczyło np. zniszczyć je i wyrzucić.

Ad.3 – zarzut dotyczący czynu przypisanego z punktu X aktu oskarżenia: W tym przypadku argumentacja obrony również zmierza do przeforsowania tezy, iż w kontekście transakcji dotyczącej wywozu z Polski do (...) tony haszyszu a przywozu z Rosji do Polski 1 tony heroiny, skoro oskarżonemu nie udowodniono, że działał w ramach struktury przestępczej, to zmierzał on swoim działaniem li tylko do wyłudzenia od funkcjonariusza policji pieniędzy, a nie realności tego typu transakcji. Teza obrony, że działanie oskarżonego było jedynie nakierowanie na „wyłudzenie od funkcjonariusza określonej kwoty pieniędzy” w ocenie Sądu odwoławczego jest realizacją określonej linii obrony, która jednakże w świetle zeznań świadka anonimowego o kryptonimie (...) (...) i wyjaśnień samego oskarżonego nie może się ostać. Ponieważ:

( T.II , k.40) jak wynikało z zeznań świadka wcale nie chodziło o przekazanie oskarżonemu określonej kwoty pieniędzy: „ moja rola miała polegać na logistyce i ogarnięciu osób, które podjęłyby się takiego transportu. Była to oferta, gdzie nie trzeba było inwestować pieniędzy poza kosztami logistyki”. (nota bene rozważono przewożenie mniejszych partii narkotyku).

Co koreluje z wyjaśnieniami oskarżonego ( T. III k.364) „ Nie miałem problemu z zorganizowaniem większej kwoty pieniędzy.(…) Za przewóz haszyszu mieliśmy razem z tym policjantem otrzymać około 80 albo 100 tysięcy złotych”.

Także przypomnieć należy w kontekście zarzutów apelacyjnych, iż czyny przypisane oskarżonemu ( w zaskarżonej części) stanowią formę zjawiskową przestępstwa podżegania (nakłaniania), a stadialną – usiłowania (nieudolnego).

Wniosek

O zamianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego co do czynów z pkt. VI, IX i X aktu oskarżenia i stosowne zmniejszenie wymierzonej kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ponieważ zarzuty apelacyjne okazały się nie zasadne, w konsekwencji nie uwzględniono wniosku apelacji. Dodatkowo wskazać należy, iż wymierzone kary jednostkowe jak i kara łączna zostały szczegółowo omówione w uzasadnieniu Sądu Okręgowego, a argumentacja ta została podzielona przez Sąd odwoławczy.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie o sygn. XII K 182/20 z dnia 16 czerwca 2021 r. w zaskarżonej części.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Przyczyny utrzymania w mocy wyroku są tożsame z argumentacją, na podstawie której nie uwzględniono zarzutów apelacyjnych i wniosku apelacji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Na podstawie art. 624 §1 kpk Sąd zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarbu Państwa, z uwagi na orzeczoną karę pozbawienia wolności i przebywanie oskarżonego w izolacji penitencjarnej, skutkujące utrudnieniem możliwości zarobkowania.

7.  PODPIS

Izabela Szumniak Przemysław Filipkowski Katarzyna Capałowska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie o winie z pkt.V i VII wyroku oraz o karze łącznej.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

III.