Pełny tekst orzeczenia

Formularz UWO

Sygnatura akt

III Ko 1/22

WNIOSKODAWCA

A. K. (1)

K. K. (1)

ZWIĘZŁE PRZEDSTAWIENIE ZGŁOSZONEGO ŻĄDANIA

1.

Odszkodowanie (kwota główna)

Odsetki

2.

Zadośćuczynienie (kwota główna)

Odsetki

1.  22 301,00 zł

2.  22 301,00 zł

3.

Inne

Ustalenie faktów

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

3.1.1.

A. K. (1) wraz z synem K. K. (1) przebywali w dniu 24.10.2020 r. w W.. W godzinach południowych znajdowali się wśród uczestników demonstracji na pl. (...). Urząd Miasta (...) W. zobowiązał organizatorów tego zgromadzenia do zapewnienia szczególnej ostrożności związanej ze zwiększającą się liczbą zakażeń Covid-19, zachowania odległości co najmniej 1,5 m między uczestnikami. W trakcie tej demonstracji uczestnicy zostali otoczeni przez kordon policji. Jednocześnie wzywano do rozejścia, uniemożliwiając wyjście z demonstracji w wyniku utworzonego przez policjantów kordonu. W pewnym momencie do wnioskodawców podszedł policjant i policjantka, usłyszeli wtedy „bierz ich”. Wówczas policjanci chwycili ich pod pachy i wyprowadzili do radiowozu. Inni uczestnicy krzyczeli aby ich wypuścili, ale policjanci nie reagowali. Na pytanie A. K. (1) o podstawę prawną zatrzymania, otrzymał odpowiedź, że wszystkiego się dowie. Wnioskodawcy zostali przewiezieni do Komendy Rejonowej Policji w W. przy ul. (...). Zostali umieszczeni wraz z innymi osobami w niedużym pomieszczeniu, gdzie przebywali kilka godzin, bez zachowania rygorów związanych z pandemią C.-19. Zatrzymanie nastąpiło o godzinie 13:40. W tym czasie nie pozwolono im skorzystać z toalety, traktowano ich niewłaściwie, funkcjonariusze byli agresywni, aroganccy. Dopiero po kilku godzinach pozwolono skorzystać z toalety. W nocy zostali przewiezieni do Komendy Policji w P., zaś rano dostarczono im śniadanie. W dniu 25.10.2020 r. od godziny 17:40 zostali przesłuchani w charakterze podejrzanych o popełnienie czynu z art. 257§1 kk w zw. z art. 57a§1 kk. Wnioskodawcy nie przyznali się do popełnienia zarzucanego im przestępstwa i zwolnieni z zatrzymania tego samego dnia o godzinie 18:25-A. K. (1) i godzinie 18:35-K. K. (1).

Zażalenie na zatrzymanie wnioskodawców złożył ich pełnomocnik i postanowieniami z dnia 20.01.2021 r., sygn. akt (...)oraz z dnia 02.02.2021 r., sygn. akt (...), Sąd Rejonowy dla W. w W. uznał, że zatrzymanie K. K. (1) było bezzasadne, zaś wobec A. K. (1) stwierdził, że było niezasadne. Natomiast Sąd uznał, że obydwa zatrzymania były legalne i prawidłowe.

Zeznania A. K.,

K. K.

Z akt sprawy (...)

Zażalenie

Pismo do organizatorów

Notatka

Protokół zatrzymania

Protokół badania trzeźwości

Protokół przeszukania

Postanowienie o przedstawieniu zarzutów

Protokół przesłuchania

Postanowieni i uzasadnienie

Z akt (...)

Zażalenie

Pismo do organizatorów

Notatka

Protokół zatrzymania

Protokół badania trzeźwości

Protokół przeszukania

Postanowienie o przedstawieniu zarzutów

Protokół przesłuchani postanowienie i uzasadnienie

54v-55

55v-56

4-9

11

19

20

23

25-26

32

33-34

40-41

4-9

11

20, 24

21

23

29-30

31

33-33

42, 43-44

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

3.2.1.

Zatrzymanie wnioskodawców przez funkcjonariuszy policji w W. w dniu 24.10.2020 r. od godziny 13:40 do dnia 25.10.2020 r. godzina 18:25-A. K. (1), godzina 18:35 K. K. (1).

Z akt (...) i (...)

Protokoły zatrzymania

20

21

ocena DOWODów

Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 3.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Zeznania A. K. (1), K. K. (1)

Dokumenty z akt (...)

Zażalenie

Pismo do organizatorów

Notatka

Protokół zatrzymania

Protokół badania trzeźwości

Protokół przeszukania

Postanowienie o przedstawieniu zarzutów

Protokół przesłuchania postanowienie i uzasadnienie

Sąd uwzględnił zeznania wnioskodawców A. K. (1) i K. K. (1), które korelowały ze sobą i znalazły potwierdzenie w dokumentach znajdujących się w aktach niniejszej sprawy oraz w sprawach Sądu Rejonowego(...) o sygn. akt (...) i (...). Wynikał z nich czas i powód zatrzymania wnioskodawców, którzy przedstawili okoliczności w jakich do tego doszło oraz zachowanie policjantów i warunki przetrzymywania. Zeznania znalazły odzwierciedlenie w postanowieniach Sądu Rejonowego (...), który uznał ich zatrzymanie za niezasadne i bezzasadne.

Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 3.1 albo 3.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

PODSTAWA PRAWNA

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

1.  12 000 zł

2.  12 000 zł

Od uprawomocnienia się wyroku.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Przepis art. 552§ 4 kpk stanowi podstawę prawną ubiegania się o odszkodowanie i zadośćuczynienie w przypadku niewątpliwie niesłusznego zatrzymania. Wnioskodawcy wystąpili o zasądzenie zadośćuczynienia.

W przypadku wnioskodawców Sąd Rejonowy (...)w sprawach (...) i (...) uznał ich zatrzymanie za niezasadne, bezzasadne.

Prokurator uznał co do zasady wniosek o zadośćuczynienie za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie wnioskodawców.

Inne

3.

Oddalono wnioski w pozostałej części, powyżej kwoty 12 000 zł..

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU W PRZEDMIOCIE ŻĄDANIA

Zwięźle o powodach rozstrzygnięcia

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

1.  12 000 zł

2.  12 000 zł

Od uprawomocnienia się wyroku

Inne

3.

Nie ulega wątpliwości, że do doszło do niezasadnego zatrzymania obydwu wnioskodawców podczas demonstracji w W. w dniu 24.10.2020 r. Demonstracja była legalna, na co wskazywało pismo skierowane do jej organizatorów przez Urząd Miasta(...) W.. Funkcjonariusze policji nie mieli podstaw do zatrzymania wnioskodawców i w ten sposób pozbawienia ich wolności. Należy przy tym zauważyć niekonsekwencje w ich działaniu, gdyż z jednej strony wzywano do rozejścia, z drugiej uniemożliwiano opuszczenie miejsca demonstracji przez otoczenie kordonem. Można stwierdzić, że wnioskodawcy znaleźli się w pułapce, nie mogąc dobrowolnie i samodzielnie opuścić tego miejsca. Zeznania policjantów, załączone do akt spraw (...) i (...), nie wskazują na niewłaściwe, agresywne zachowania wnioskodawców, wprost przeciwnie, mieli być spokojni. Ponadto z tych zeznań wynikało, że policja uznała zgromadzenie za nielegalne, czemu przeczyła w/w informacja Urzędu Miasta (...) W., zaś przebieg demonstracji był gwałtowny. Ponadto okres zatrzymania zdecydowanie przekraczał jego niezbędność, do ewentualnego ustalenia danych wnioskodawców. W tym przypadku wystarczyłoby ich ustalenie w oparciu o dokumenty osobiste, zaś ewentualną czynność przesłuchania przeprowadzić w innym terminie, po wezwaniu wnioskodawców, przez wręczenie im wezwań, za pośrednictwem poczty lub osobiście przez funkcjonariusza policji. Postępowanie karne nie zostało do chwili obecnej zakończone przeciwko wnioskodawcom i nie można uznać za szybko prowadzone. Tymczasem zatrzymanie na wiele godzin, powyżej doby, stanowiło zbędną szykanę i związane z tym cierpienie fizyczne i psychiczne. Wnioskodawcy zostali poddani szykanom ze strony policjantów, przez umieszczenie z innymi osobami w małym pomieszczeniu, a następnie po przewiezieniu do komendy poza W., w pomieszczeniu dla osób zatrzymanych, utrudnieniu skorzystania z toalety, późnym dostarczeniu posiłku.

Podkreślenia wymaga fakt odbioru przez obywateli postępowania funkcjonariuszy organów ścigania, którzy zostali uprawnieni do stosowania przemocy. Nie ulega wątpliwości, że z powyższych uprawnień należy korzystać ze szczególną ostrożnością i rozwagą, nie powinien im przyświecać cel związany z zastraszaniem ludzi. Niezbędność zatrzymania winna wynikać z faktycznej sytuacji, w tym zachowania osób zatrzymanych, przemawiających za jego zastosowaniem. W tym przypadku brak było powyższych przesłanek i dlatego zatrzymanie wnioskodawców należało uznać za niewątpliwie niesłuszne.

Jak to przyjmuje powszechna praktyka sądów (patrz m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 9 kwietnia 2008 r. w sprawie II AKa 46/08, KZS 2008/6/48) - określając wysokość zadośćuczynienia, bierze się pod uwagę nie tylko czas trwania pozbawienia wolności, ale także stopień dolegliwości, z jaką wiązało się jego wykonanie, a więc przykrości i przeżycia natury moralnej z tego wynikające, jak uczucie przykrości, utrata dobrego imienia, konieczność poddania się rygorom związanym ze stosowaniem aresztowania, jak również ewentualny ostracyzm środowiskowy i nieprzychylne reakcje po zwolnieniu z zakładu karnego. Zarazem należy kwotę zadośćuczynienia oznaczać z umiarem, stosownie do realiów społecznych, jak zamożność mieszkańców, wartość pieniądza itp. Orzekając o zadośćuczynieniu należy jednakowo dążyć do tego, by nie pozostało poczucie krzywdy, ale i nie była sposobem uzyskania nadmiernych korzyści finansowych (patrz m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 09.04.2008 r. w sprawie II AKa 46/08, KZS 2008/6/48, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24.02.2008 r. w sprawie III K 349/07, Biul. PK 2008/4/7). Dla wykładni pojęcia "zadośćuczynienia", o jakim mowa w art. 552 k.p.k. miarodajne są przepisy prawa cywilnego materialnego, a zwłaszcza art. 445 § 1 k.c., z którego wynika, że zadośćuczynienie powinno być "odpowiednie", tj. naprawiające w miarę możliwości krzywdę wyrządzoną wykonaniem kary, zatrzymaniem. Ustalenie jednak, jaka kwota w konkretnych okolicznościach jest "odpowiednia", należy do sfery swobodnego uznania sędziowskiego (postanowienie Sądu Najwyższego z 30.07.2014 r., IV KK 111/14 LEX nr 1487576).

W ślad za powołanymi wcześniej poglądami, należało przyjąć, że realia niniejszej sprawy w niczym nie usprawiedliwiają wysokości żądania pełnomocnika wnioskodawców w wysokości po 23 301,00 zł, jednocześnie także nie zasługiwał na uwzględnienie wniosek prokuratora, który uznał wniosek zasadny do kwoty 2000 zł.

Z powyższych względów zasądzono kwoty po 12 000 zł.

Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Oddalono wniosek w pozostałym zakresie, tj. zasądzenia kwoty powyżej 12 000, 00 zł z powodów wcześniej przedstawionych.

Zasądzono na rzecz wnioskodawców zwrot poniesionych kosztów zastępstwa procesowego przez ustanowienie pełnomocnika, zgodnie ze stawkami wynikającymi z Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 z późn. zm.)

KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Koszty postępowania przejęto na rachunek Skarbu Państwa.

PODPIS