Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 kwietnia 2021 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi:

1.  zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda P. S. kwotę 664,20 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 maja 2020 roku do dnia zapłaty;

2.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądził od powoda P. S. na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 3.617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od powyższego wyroku złożył powód.

Zaskarżył go w części tj. w zakresie punktu 2. i punktu 3.

Skarżący wnosił o:

1) zmianę punktu 2. zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda P. S. pozostałej kwoty 13.616,10 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 13 maja 2020 roku do dnia zapłaty oraz zmianę punktu 3. zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie o kosztach postępowania w 1 instancji według norm prawem przepisanych;

a jeśli Sąd Okręgowy w Łodzi uzna to za uzasadnione - wnosił o:

2) uchylenie zaskarżonego wyroku w części w zakresie punktu 2. i punktu 3. i w tym zakresie przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Łodzi-Widzewa w Łodzi;

3) zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego według norm prawem przepisanych.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1) naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art 227 art 232 i art 328 § 2 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zebranego materiału dowodowego i nieuzasadnione ustalenie przez Sąd Rejonowy na podstawie druku zgłoszenia szkody (k.52-53) oraz treści zeznania świadka M. B. (1), elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 11 lutego 2021 roku, że zgłoszenia szkody M. B. (1) dokonał w formie elektronicznej w dniu 27 lutego 2020 roku wypełniając stosowny druk w Internecie, w treści zgłoszenia poszkodowany podał swój nr kontaktowy oraz adres email, a na trzeciej stronie druku zgłoszenia szkody znalazła się informacja, że w przypadku zainteresowania wynajmem pojazdu zastępczego poszkodowany proszony jest o kontakt z infolinią ubezpieczyciela oraz że przypadku wynajęcia pojazdu we własnym zakresie koszty wynajmu staną zweryfikowane do poziomu oferty ubezpieczyciela, która dla klasy pojazdu F przewidywała stawkę dobową 229 zł netto - w sytuacji gdy ze swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności z dowodów z druku zgłoszenia szkody k. 52-53 i zeznania świadka M. B. (00:06:31-00:30:00 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 11 lutego 2021 roku nie wynika wcale, że poszkodowany M. B. (1) wypełniając stosowny druk w Internecie, w treści zgłoszenia podał swój nr kontaktowy oraz adres email a na trzeciej stronie druku zgłoszenia szkody znalazła się informacja, że w przypadku zainteresowania wynajmem pojazdu zastępczego poszkodowany proszony jest o kontakt z infolinią ubezpieczyciela oraz że w przypadku wynajmu zostaną zweryfikowane do poziomu oferty ubezpieczyciela, która dla klasy pojazdu F przewidywała stawkę dobową w wysokości 229 zł netto bowiem znajdujący się w aktach szkody druk zgłoszenia szkody (k. 52-53) nie został przez kogokolwiek podpisany i nie może stanowić potwierdzenia treści zgłoszenia szkody z Internetu, a tym samym nie wiadomo jaka była treść zgłoszenia szkody na formularzu w Internecie tym bardziej, że jego treści nie potwierdził w swoich zeznaniach poszkodowany;

2) naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 227, art. 232 i art 328 § 2 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zebranego materiału dowodowego i nieuzasadnione ustalenie przez Sąd Rejonowy na podstawie pisma pozwanego przyjęcie zgłoszenia szkody k 53v-54v oraz treści zeznania świadka M. B. (1) (00:06:31-00:30:00 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 11 lutego 2021 roku), że w piśmie z dnia 27 lutego 2020 roku pozwany potwierdził przyjęcie zgłoszenia szkody, powtórzył informacje na temat najmu pojazdu zastępczego dodając, że może zorganizować taki najem bezpłatnie na czas trwania naprawy i przypomniał ponadto, że na poszkodowanym ciąży obowiązek minimalizacji rozmiarów szkody, a przedmiotowe pismo zostało doręczone poszkodowanemu w sytuacji gdy ze swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności z dowodów z pisma pozwanego „przyjęcie zgłoszenia szkody” k 53v-54v oraz z treści zeznania świadka M. B. (1) (00:06:31-00:30:00 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 11 lutego 2021 roku), nie wynika wcale, że pismem z dnia 27 lutego 2020 roku pozwany potwierdził poszkodowanemu przyjęcie zgłoszenia szkody, powtórzył informacje na temat najmu pojazdu zastępczego dodając, iż może zorganizować taki najem bezpłatnie na czas trwania naprawy i przypomniał ponadto, że na poszkodowanym ciąży obowiązek minimalizacji rozmiarów szkody, a przedmiotowe pismo zostało doręczone poszkodowanemu, bowiem to pismo pozwanego zostało zaadresowane do tradycyjnej poczty poszkodowanego i nie ma dołączonego potwierdzenia ani wysłania ani jego doręczenia, a więc nie można na jego podstawie niczego ustalać, w szczególności nie można ustalić ani daty zgłoszenia szkody przez poszkodowanego pozwanemu ani poinformowania poszkodowanego w trakcie z zgłoszenia szkód o możliwości skorzystania z najmu pojazdu zastępczego, ani poinformowania go o wysokości akceptowalnych stawek od podmiotów trzecich dla pojazdu tej samej klasy co pojazd uszkodzony ani o obowiązku minimalizacji szkody nie potwierdził w swoich zeznaniach poszkodowany M. B. (1) ;

3) naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art 227, art. 232 i art. 328 § 2 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zebranego materiału dowodowego i nieuzasadnione ustalenie przez Sąd na podstawie wydruku wiadomości SMS k 56v i "wydruku wiadomości email" (k. 57) oraz treści zeznania świadka M. B. (1) (00:06:31-00:30:00 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 11 lutego 2021 roku), że w dniu 27 lutego 2020 roku pozwany przesłał ponadto do poszkodowanego wiadomość SMS z informacją o możliwości skorzystania z bezpłatnego wynajmu pojazdu zastępczego, a także wiadomość email w treści której wskazał, że może zorganizować nieodpłatny wynajem auta, bez kosztów podstawienia i odbioru , bez kaucji , na niezbędny czas naprawy uszkodzonego pojazdu, że auto zostanie dostarczone do wskazanego przez poszkodowanego miejsca najpóźniej następnego dnia, że dostępne są wszystkie klasy pojazdów, a pozwany wyjaśnił również, że korzystanie przez poszkodowanego z pojazdu spoza sieci współpracujących z nim wypożyczalni wiąże się z ryzykiem weryfikacji stawki oraz długości okresu najmu w związku z obowiązkiem minimalizacji rozmiaru szkody maksymalnie do kwoty 229 zł netto w przypadku pojazdu z tego samego segmentu - w sytuacji gdy ze swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności z dowodów z wydruku wiadomości SMS (k. 56v) i z "wydruku wiadomości email" k 57 nie wynika wcale, że w dniu 27 lutego 2020 roku pozwany przesłał ponadto do poszkodowanego wiadomość SMS z informacją o możliwość skorzystania z bezpłatnego wynajmu pojazdu zastępczego, a także wiadomość email w treści której wskazał, że może zorganizować nieodpłatny wynajem auta, bez kosztów podstawienia i odbioru, bez kaucji, na niezbędny czas dokonania naprawy uszkodzonego pojazdu, że auto zostanie dostarczone do wskazanego przez poszkodowanego miejsca najpóźniej następnego dnia, że dostępne są wszystkie klasy pojazdów, a pozwany wyjaśnił również, że korzystanie przez poszkodowanego z pojazdu spoza sieci współpracujących z nim wypożyczalni, wiąże się z ryzykiem weryfikacji stawki oraz długości okresu najmu w związku z obowiązkiem minimalizacji rozmiaru szkody maksymalnie do kwoty 229 zł netto w przypadku pojazdu z tego samego segmentu, bowiem wydruk wiadomości e-mail z dnia 27 lutego 2020 roku na adres: (...) i nie zawiera godziny potencjalnego jej wysłania (jest zasadą, że godzina potencjalnego wysłania jest podawana) ani nie ma dołączonego potwierdzenia wysłania i doręczenia tej wiadomości poszkodowanemu a " druk wiadomość email" z dnia 27 lutego 2020 roku nie zawiera godziny potencjalnego jej wysłania (jest zasadą, że godzina potencjalnego wysłania jest podawana) ani nie ma dołączonego potwierdzenia wysłania i doręczenia tej wiadomości poszkodowanemu - tym samym nie można na ich podstawie niczego ustalać, tym bardziej, że ich otrzymania nie potwierdził wcale w swoich zeznaniach poszkodowany M. B. (1) (00:06:31-00:30:00 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 11 lutego 2021 roku):

4) naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art, 227, art. 232 i art. 328 § 2 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zebranego materiału dowodowego i nieuzasadnione pominięcie przez Sąd Rejonowy w stanie faktycznym sprawy treści umowy najmu pojazdu zastępczego z dnia 26.02.2020 r. zawartej pomiędzy powodem a poszkodowanym M. B. (1) – w sytuacji gdy z treści tej umowy wynikało zarówno, że umowa ta została zawarta na czas określony do wypłaty odszkodowania przez firmę ubezpieczeniową z możliwością jej przedłużenia na czas niezwłocznej naprawy samochodu albo na czas niezwłocznego nabycia innego samochodu oraz to że w przypadku jej zakończenia przed terminem powodowi jako wynajmującemu przysługuje roszczenie o zapłatę odszkodowania z tytułu utraconych korzyści a poszkodowany jako najemca za zerwanie tej umowy będzie zobowiązany do zapłaty kary umownej w wysokości 10.000 zł, które to fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy w zakresie niemożliwości późniejszego skorzystania z ewentualnej propozycji najmu pojazdu zastępczego od pozwanego.

5) naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 354 8 2 k.c. w zw. z art. 362, art. 363 § 1i §2 i 826§1 k.c. poprzez niewłaściwe jego zastosowanie i nieuzasadnione przyjęcie przez Sąd Rejonowy w tej sprawie, że poszkodowany M. B. (1) naruszył obowiązek współdziałania z pozwanym w celu zminimalizowania rozmiarów szkody i przyczynił się do zwiększenia jej rozmiarów, przez co najem pojazdu zastępczego od powoda w okresie od 28.02.2020 r. do 09.04.2020 r. po stawce powoda nie był celowy i ekonomicznie uzasadniony, ponieważ pozwany w dacie zgłoszenia szkody - 27 lutego 2020 roku zaproponował poszkodowanemu podstawienie najpóźniej następnego dnia pojazdu zastępczego takiej klasy, jak pojazd uszkodzony, poinformował również że w przypadku nieskorzystania z tej oferty zweryfikuje koszt za taki najem do kwoty 229 zł netto za dobę, a M. B. (1) nie skorzystał z tej propozycji i jednocześnie nie przedstawił żadnych racjonalnych powodów, dla których nie zamierzał skorzystać z oferty ubezpieczyciela w sytuacji gdy poszkodowany M. B. (1) nie naruszył obowiązku współdziałania z pozwanym w celu zminimalizowania rozmiarów szkody i ani nie przyczynił do zwiększenia jej rozmiarów przez co najem pojazdu zastępczego od powoda także w okresie od 28.02.2020 r. do 09.04.2020 r. po stawce powoda był celowy i ekonomicznie uzasadniony, ponieważ wbrew twierdzeniem Sądu Rejonowego pozwany w dacie zgłoszenia szkody nie zaproponował poszkodowanemu podstawienie najpóźniej następnego dnia pojazdu zastępczego takiej klasy, jak pojazd uszkodzony, ani nie poinformował go, że w przypadku nieskorzystania z tej oferty zweryfikuje koszt za taki najem do kwoty 229 zł netto za dobę, a poza tym gdyby nawet ewentualnie przyjąć, że poszkodowany otrzymał później od pozwanego propozycję najmu pojazdu zastępczego, to nie mógł on z niej skorzystać bez odpowiedzialności odszkodowawczej w stosunku do powoda, bowiem umowa najmu pojazdu zastępczego została zawarta na czas określony do wypłaty odszkodowania przez firmę ubezpieczeniową z możliwością jej przedłużenia na czas niezwłocznej naprawy samochodu albo na czas niezwłocznego nabycia innego samochodu, a poszkodowany za zerwanie tej umowy przed w/w terminem był zobowiązany do zapłaty kary umownej w wysokości 10.000 zł.

Pozwany w odpowiedzi na apelację wnosił o jej oddalenie i zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów procesu w II instancji.

Ponadto wskazał, że z dniem 9 kwietnia 2021 roku nastąpiło połączenie (...) S.A (Spółka przejmująca) z (...) S.A (spółka przejmowana) poprzez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą. Jednocześnie doszło do zmiany firmy pozwanego na (...) S.A. Na potwierdzenie powyższych okoliczności została przestawiona informacja odpowiadająca odpisowi pełnemu z rejestru przedsiębiorców (k.165-168).

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Stosownie do treści art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., uzasadnienie Sądu drugiej instancji w postępowaniu uproszczonym powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, jeżeli nie przeprowadzano postępowania dowodowego. Sytuacja opisana w cytowanym przepisie miała miejsce w rozpoznawanej sprawie, bowiem Sąd Okręgowy, po dokonaniu analizy stanu faktycznego sprawy, przyjmuje za własne ustalenia Sądu Rejonowego stanowiące podstawę faktyczną rozstrzygnięcia przyjętego w zaskarżonym wyroku. W dalszej kolejności trzeba mieć także na uwadze, że w postępowaniu uproszczonym apelacja ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest tu ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy mówiąc, apelacja ograniczona wiąże sąd odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący. Wprowadzając apelację ograniczoną, ustawodawca jednocześnie określa zarzuty, jakimi może posługiwać się jej autor i zakazuje przytaczania dalszych zarzutów po upływie terminu do wniesienia apelacji – co w polskim porządku prawnym wynika z art. 505 ⁹ § 11 i 2 k.p.c. (tak w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów SN z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC Nr 6 z 2008 r., poz. 55).

Odnosząc się do sformułowanego przez apelującą zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c., należy wskazać, że w orzecznictwie i doktrynie procesu cywilnego podkreśla się, że normy swobodnej oceny dowodów wyznaczane są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/99). Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (tak: Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 6 listopada 1998 r., II CKN 4/98, niepubl.).

Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, jednakże nie w sposób dowolny, lecz na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego. W związku z powyższym Sąd ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków poprawnych logicznie. Jednakże w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowoskutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyr. SN z 27.9.2002 r., II CKN 817/00, L.; wyr. SN z 16.12.2005 r., III CK 314/05, (...) 2006, Nr 10, poz. 110). Sąd Najwyższy wielokrotnie wskazywał, że postawienie zarzutu obrazy art. 233 § 1 k.p.c. nie może polegać na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego przyjętego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów. Skarżący może tylko wykazywać, posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi, że Sąd rażąco naruszył ustanowione w wymienionym przepisie zasady oceny wiarygodności i mocy dowodów, a naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy. Fakt, że określony dowód został oceniony niezgodnie z intencją skarżącego, nie oznacza naruszenia tego unormowania. Ocena dowodów należy bowiem do Sądu orzekającego i nawet w sytuacji, w której z dowodu można było wywieść wnioski inne niż przyjęte przez Sąd, nie dochodzi do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., bowiem jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów i powinna się ostać choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne. Nie jest przy tym wystarczająca sama polemika naprowadzająca na wnioski odmienne, lecz wymagane jest wskazanie, w czym wyraża się brak logiki lub uchybienie regułom doświadczenia życiowego w przyjęciu wniosków kwestionowanych (por. wyroki SN z dnia 14 stycznia 2000 r., I CKN 1169/99, opubl. OSNC Nr 7-8/2000 poz. 139 i z dnia 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/2000, opubl. OSNC Nr 10/2000 poz. 189).

Przenosząc powyższe uwagi na grunt rozpoznawanej sprawy należy stwierdzić, że Sąd pierwszej instancji szczegółowo ustalił stan faktyczny sprawy i odniósł się do środków dowodowych, jakimi się kierował przy jego ustaleniu ze wskazaniem, którym z nich dał wiarę oraz którym odmówił wiarygodności. Przeprowadzona przez Sąd Rejonowy ocena dowodów jest prawidłowa i odpowiada przewidzianym w przepisie art. 233 § 1 k.p.c. kryteriom. Apelacja nie wykazuje uchybień w rozumowaniu Sądu, które podważałyby prawidłowość dokonanej przez niego oceny. Czyni to poczynione ustalenia w pełni kompletne i prawidłowe, tak pod względem przyjętej logiki wywodu jaki i reguł wynikających z zasad doświadczenia życiowego.

Powód nie przedstawił żadnych wiarygodnych dowodów, że pozwany w dniu 27.02.2020r. dokonując zgłoszenia szkody jeden dzień po zdarzeniu ubezpieczeniowym i jeden dzień po dokonaniu już najmu pojazdu zastępczego nie wskazał w druku szkody swojego numeru telefonu do kontaktu i nie wskazał adresu mailowego. Sam poszkodowany potwierdził, że zgłoszenie szkody wypełniał na stronie internetowej , nr kontaktowy i adres mailowy jest jego oraz podał, że nie interesował się stawkami ubezpieczyciela za najem samochodu zastępczego i nie kojarzył czy firma ubezpieczeniowa proponowała mu najem pojazdu zastępczego. Wbrew twierdzeniom apelującego świadek M. B. (1) nie zaprzeczył stanowczo, że nie otrzymał informacji o możliwości i warunkach dostarczenia mu przez firmę ubezpieczeniową pojazdu zastępczego, akceptowalnych przez pozwanego stawkach najmu, wskazał, że nie kojarzył tych informacji. Z cała pewnością z zeznań tego świadka nie można przyjąć, że pozwany o warunkach wynajęcia pojazdu zastępczego nie poinformował poszkodowanego w dniu zgłoszenia szkody. Ponadto w oparciu o zeznania poszkodowanego, który nie kojarzył pewnych wiadomości mailowych, nie sposób wywieść, że pozwany nie wysłał do poszkodowanego wiadomości SMS i wiadomości email z informacją o możliwości skorzystania z bezpłatnego wynajmu pojazdu zastępczego, a także wiadomość email w treści której wskazał, że może zorganizować nieodpłatny wynajem auta, bez kosztów podstawienia i odbioru , bez kaucji , na niezbędny czas naprawy uszkodzonego pojazdu, że auto zostanie dostarczone do wskazanego przez poszkodowanego miejsca najpóźniej następnego dnia, że dostępne są wszystkie klasy pojazdów, a pozwany wyjaśnił również, że korzystanie przez poszkodowanego z pojazdu spoza sieci współpracujących z nim wypożyczalni wiąże się z ryzykiem weryfikacji stawki oraz długości okresu najmu w związku z obowiązkiem minimalizacji rozmiaru szkody maksymalnie do kwoty 229 zł netto w przypadku pojazdu z tego samego segmentu. W świetle powyższego należy przyjąć, że powód nie przedstawił żadnego dowodu na powyższe. Ponadto należy przyjąć, że poszkodowany M. B. (1) w ogóle nie był, zainteresowany wynajmem samochodu zastępczego, jak zresztą sam twierdził od firmy ubezpieczeniowej, bowiem już w dniu wypadku ubezpieczeniowego wynajął na własną rękę pojazd zastępczy, nie czekając na zgłoszenie szkody do pozwanego . Trzeba również wskazać, że zawarł niekorzystną dla siebie umowę najmu pojazdu zastępczego z dnia 26.02.2020 r. z powodem, z której to wynikało, że umowa ta została zawarta na czas określony do wypłaty odszkodowania przez firmę ubezpieczeniową z możliwością jej przedłużenia na czas niezwłocznej naprawy samochodu albo na czas niezwłocznego nabycia innego samochodu oraz to, że w przypadku jej zakończenia przed terminem powodowi jako wynajmującemu przysługuje roszczenie o zapłatę odszkodowania z tytułu utraconych korzyści a poszkodowany jako najemca za zerwanie tej umowy będzie zobowiązany do zapłaty kary umownej w wysokości 10.000 zł . Tak więc poszkodowany M. B. (1) w przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy z powodem, gdyby chciał skorzystać z oferty pozwanego, naraziłby się na zapłatę kary umownej w bardzo wysokiej kwocie a mianowicie 10.000 zł. W takiej sytuacji trudno mówić tu o współdziałaniu poszkodowanego z ubezpieczycielem przy likwidacji szkody, skoro poszkodowany w ogóle w nie był zainteresowany wynajmem pojazdu zastępczego od pozwanego i już dzień przed zgłoszeniem szkody dokonał na własną rękę, na warunkach zaakceptowanych przez siebie najmu pojazdu zastępczego. W świetle powyższego, skoro poszkodowany zawarł w dniu 26.02.2020r. umowę najmu pojazdu zastępczego z powodem, której to umowy nie mógł bez konsekwencji finansowych dla siebie rozwiązać, należy uznać, że nie są istotne okoliczności czy pozwany powiadomił poszkodowanego w dniu 27.02.2020r. i do tego o której to nastąpiło godzinie o warunkach oferowanych przez niego najmu pojazdu, bowiem poszkodowany miał już tego dnia zawartą umowę najmu pojazdu zastępczego.

W myśl art. 826 § 1 k.c., w razie zajścia wypadku ubezpieczający obowiązany jest użyć dostępnych mu środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów. W niniejszej sprawie są podstawy do przyjęcia, że poszkodowany przyczynił się do zwiększenia szkody poprzez najem pojazdu zastępczego nie korzystając z oferty ubezpieczyciela, a w konsekwencji koszty przewyższające przyjęte przez pozwanego stawki, nie stanowią normalnych następstw zdarzenia szkodowego i nie pozostają z nim w adekwatnym związku przyczynowym. Należy bowiem wskazać, że pozwany udowodnił, że skutecznie zawiadomił poszkodowanego o możliwości najmu pojazdu i obowiązujących stawkach oraz konsekwencjach nieskorzystania z oferty, jak również wykazał, by stawki te i warunki najmu dla poszkodowanego były takie, jak przedstawiono w oświadczeniu. Tym samym poszkodowany miał możliwość skorzystania z wybranej przez siebie oferty najmu pojazdu zastępczego zaproponowanych przez pozwanego lub oferty wybranej przez siebie ale w stawkach wskazach przez pozwanego. Wobec wyżej poczynionych ustaleń, wskazać należy, że w niniejszej sprawie brak było podstaw do zweryfikowania stawki dobowej najmu i podwyższenia jej do kwoty 499 zł, zatem zastosowanie winna znaleźć stawka przedstawiona przez pozwanego. Poniesione przez powoda koszty związane z wynajęciem pojazdu zastępczego nie stanowią szkody będącej następstwem przedmiotowego zdarzenia, do której naprawienia ubezpieczyciel był zobowiązany na podstawie umowy ubezpieczeni, bowiem nie były one celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Trzeba wskazać, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Jednakże, jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały 7 sędziów z dnia 17 listopada 2011 roku (III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28), nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane. Istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2 k.c., art. 362 k.c. i art. 826 § 1 k.c.). Na ubezpieczycielu ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji gwarancyjnej ubezpieczyciela. W tożsamy sposób wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 lutego 2019 roku (III CZP 84/18, OSNC 2020/1/6), akcentując, że w ramach tego obowiązku powinnością poszkodowanego, jako wierzyciela, jest lojalne postępowanie na etapie likwidacji szkody przez ograniczanie zakresu świadczenia odszkodowawczego ubezpieczyciela, a nie zbędne powiększanie wysokości szkody. Brak podjęcia takich działań mimo, że leżały w zakresie możliwości poszkodowanego, nie może zwiększać odszkodowania należnego od ubezpieczyciela zobowiązanego do naprawienia szkody. W tym zakresie należy proporcjonalnie wyważyć interesy poszkodowanego i ubezpieczyciela kierując się standardem rozsądnie myślącej osoby, która określone zachowanie uznałaby za celowe, konieczne i racjonalne ekonomicznie.

W niniejszej sprawie, wbrew argumentacji powoda, należy uznać, że poszkodowany zawierając umowę najmu pojazdu zastępczego z powodem, na dzień przed zgłoszeniem szkody do pozwanego, nie dał możliwości pozwanemu na przedstawienie oferty najmu pojazdu zastępczego i w ogóle nie podjął działań zmierzających do zmniejszenia szkody, mimo że działania te leżały w zakresie możliwości poszkodowanego. Takie działanie poszkodowanego nie może zwiększać odszkodowania należnego od ubezpieczyciela zobowiązanego do naprawienia szkody.

Mając na uwadze niezasadność zarzutów apelacyjnych oraz jednocześnie brak ujawnienia okoliczności, które podlegają uwzględnieniu w postępowaniu odwoławczym z urzędu apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł stosownie do wyrażonej w przepisie art. 98 § 1 k.p.c. zasady odpowiedzialności za wynik postępowania. Sąd nie znalazł dostatecznych podstaw, by od zasady tej odstąpić. Na zasądzoną kwotę składa się wynagrodzenie pełnomocnika powoda w postępowaniu apelacyjnym ustalone stosownie do § 2 pkt 5 w zw. z § 10 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800 z późn. zm.).