Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Data 20 stycznia 2022r.

Sąd Rejonowy w Mikołowie III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Beata Mańka

Protokolant: stażystka Angelika Erm

po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2022r. w Mikołowie

na rozprawie sprawy

z wniosku Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w Wyrach

o umieszczenie w domu pomocy społecznej R. K. bez jego zgody

postanawia:

1.  orzec o przyjęciu uczestnika postępowania R. K. urodzonego (...) zamieszkałego w G. przy ul. (...) do domu pomocy społecznej bez jego zgody;

2.  przyznać od Skarbu Państwa – Sąd Rejonowy w Mikołowie na rzecz adwokata M. N. Kancelaria Adwokacka w M., wynagrodzenie za pełnienie obowiązków pełnomocnika z urzędu dla uczestnika R. K. w kwocie 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych oraz 82,80 (osiemdziesiąt dwa złote 80/100) z tytułu podatku VAT.

III RNs 188/18

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować

2.  kal. 7 dni lub z wpływem

M. dnia, 20 stycznia 2022r.

………………………………..

Sygn. akt III RNs 188/18

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 20 stycznia 2022 roku

Wnioskiem z dnia 21 września 2018 roku (data wpływu do tut. Sądu) Gminny Ośrodek Pomocy (...) w Wyrach domagał się wydania postanowienia o umieszczeniu uczestnika postępowania R. K. w domu pomocy społecznej bez jego zgody.

W uzasadnieniu wnioskodawca wskazał, iż R. K. prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, nie posiada dzieci. Utrzymuje sporadyczny kontakt ze swoją dalszą rodziną, od której otrzymuje żywność. Wnioskodawca podkreślił również, iż uczestnik postępowania odmawia pomocy ofertowanej przez Gminny Ośrodek Pomocy (...) w Wyrach. Z kolei odnosząc się do sytuacji mieszkaniowej uczestnika wnioskodawca zaznaczył, iż R. K. zamieszkuje w zniszczonym budynku, który nie posiada łazienki oraz WC. Dom wymaga natychmiastowego remontu w związku z zapadnięciem dachu, co grozi katastrofą budowlaną. Wokół posesji panuje nieporządek. Wnioskodawcę niepokoi również sytuacja zdrowotna uczestnika albowiem ten od dłuższego czasu nie korzysta z opieki zdrowotnej, nawet w podstawowych jej formach.

W odpowiedzi na wniosek wyznaczony przez Sąd pełnomocnik z urzędu wniósł w imieniu uczestnika o oddalenie wniosku w całości oraz zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika kosztów nieopłaconej pomocy prawnej.

W uzasadnieniu pełnomocnik uczestnika wskazał, iż wnioskodawca nie przedstawił argumentów, które uzasadniałyby umieszczenie uczestnika postępowania w domu pomocy społecznej bez jego zgody. Potrzeba taka nie wynika zdaniem pełnomocnika zarówno z przedstawionego do akt sprawy zaświadczenia lekarskiego jak i faktu, iż R. K. posiada bliską rodzinę, z której to pomocy mógłby skorzystać.

Sąd ustalił, co następuje:

Uczestnik postępowania R. K. ma obecnie 59 lat. Prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe. Zamieszkuje w zniszczonym budynku, który nie posiada łazienki oraz WC, z kolei dach wymaga pilnego remontu z uwagi na możliwość jego zawalenia się. Nieruchomość sprawia wrażenie zaniedbanej i opuszczonej.

R. K. posiada wykształcenie techniczne, prowadził także gospodarstwo rolne, obecnie jednak nie podejmuje żadnej aktywności zawodowej. Nie opłaca składek na rzecz KRUS, podatków ani innych świadczeń publicznych. Nie posiada żadnych dochodów.

Uczestnik dotychczas nie podejmował leczenia psychiatrycznego. Jawi się jako osoba rozdrażniona i konfliktowa. Unika innych osób do tego stopnia, iż wychodzi z domu jedynie w godzinach nocnych lub wczesnym rankiem. W każdą niedzielę odwiedza ojca oraz siostrę w miejscu ich zamieszkania, jednakże podczas spotkania nie odzywa się do nikogo, wygłasza jedynie tezy o tym, iż jest podtruwany, podsłuchiwany, zaś jego rodzina jest „podstawiona”. Zdarza się, że bez zapowiedzi zjawi się w miejscu zamieszkania ojca i krzyczy. Nie wpuszcza nikogo do swojego domu. Prezentuje postawę napiętą, jest podejrzliwy, interpretuje zachowanie innych osób jako niosące zagrożenie dla jego osoby. Jest niezdolny do samodzielnego funkcjonowania, nie potrafi zaspokoić swoich podstawowych potrzeb. Jest bezkrytyczny wobec swojego zachowania i aktualnej sytuacji życiowej, zdradza cechy osobowości autystycznej i aspołecznej. Ma problemy z samoakceptacją, jest labilny emocjonalnie, ma tendencje schizoidalne, paranoidalne oraz hipochondryczne.

R. K. odmawia przyjęcia jakiejkolwiek pomocy poza otrzymywaną od siostry żywnością. Odmawia skorzystania ze świadczeń oferowanych przez pomoc społeczną, nie podejmuje działań w kierunku polepszenia swej sytuacji materialnej, usunięcia szkód w zajmowanym domu, poprawy stanu zdrowia.

Na pytania o stan swojego zdrowia uczestnik odpowiada wymijająco, nie odbywa wizyt lekarskich, odmawia przyjmowania leków. Ma problemy zdrowotne związane z opuchlizną nogi o nieznanej etiologii. Nie stosuje się do podstawowych zasad higieny.

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie zeznań świadków T. S., U. C. oraz A. K., które sąd uznał za wiarygodne oraz dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w szczególności zaświadczenia lekarskiego (k. 4), opinii sądowo – psychiatrycznej z dnia 31 grudnia 2019 roku (k.39 -42) oraz opinii sądowo – psychologicznej z dnia 19 września 2021 roku (k.97-107).

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie Gminny Ośrodek Pomocy (...) w Wyrach zwrócił się do sądu z wnioskiem o umieszczenie w domu pomocy społecznej uczestnika postępowania R. K..

Zgodnie z art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, nie mogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.

W myśl ust. 4 cyt. wyżej przepisu w przypadku, gdy osoba bezwzględnie wymagająca pomocy lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na umieszczenie w domu pomocy społecznej lub po umieszczeniu wycofają swoją zgodę, ośrodek pomocy społecznej lub dom pomocy społecznej są obowiązane do zawiadomienia o tym właściwego sądu, a jeżeli osoba taka nie ma przedstawiciela ustawowego lub opiekuna - prokuratora.

Jak stanowi art. 38 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego osoba, która wskutek choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i nie ma możliwości korzystania z opieki innych osób oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymaga leczenia szpitalnego, może być za jej zgodą lub zgodą jej przedstawiciela ustawowego przyjęta do domu pomocy społecznej.

Natomiast w myśl art. 39 ust 1 i 2 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego jeżeli osoba, o której mowa w art. 38, lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na przyjęcie jej do domu pomocy społecznej, a brak opieki zagraża życiu tej osoby, organ do spraw pomocy społecznej może wystąpić do sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania tej osoby z wnioskiem o przyjęcie do domu pomocy społecznej bez jej zgody. Ponadto z wnioskiem takim może wystąpić również kierownik szpitala psychiatrycznego, jeżeli przebywająca w nim osoba jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, natomiast nie wymaga dalszego leczenia w tym szpitalu.

Zgodnie z art. 39 ust 3 tejże ustawy jeżeli osoba wymagająca skierowania do domu pomocy społecznej ze względu na swój stan psychiczny nie jest zdolna do wyrażenia na to zgody, o jej skierowaniu do domu pomocy społecznej orzeka sąd opiekuńczy.

Wskazać należy, iż skierowanie do domu pomocy społecznej wymaga oceny stanu zdrowia oraz możliwości korzystania przez daną osobę z pomocy środowiskowej, w szczególności zaś zbadania możliwości zorganizowania usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania lub w ośrodku wsparcia. Niemożność zapewnienia tych usług w miejscu zamieszkania oznaczać będzie niemożliwość przyznania ich w zakresie niezbędnym do zaspokojenia codziennych potrzeb życiowych. Prowadząc postępowanie w sprawie umieszczenia osoby w domu pomocy, organ obowiązany jest ustalić, czy osoba ta może otrzymać konieczną pomoc w miejscu zamieszkania. W przypadku ustalenia, że udzielenie pomocy jest możliwe, ale w rozmiarze niewystarczającym, należy przyjąć zaistnienie przesłanki uprawniającej do umieszczenia w placówce.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, iż z opinii biegłego z zakresu psychiatrii oraz biegłego z zakresu psychologii uczestnik postępowania nie jest w stanie samodzielnie prowadzić swoich spraw oraz nie funkcjonuje prawidłowo. Wymaga pomocy osób trzecich. Nie posiada środków na utrzymanie przez co nie jest w stanie zrealizować swoich elementarnych potrzeb, odmawia również pomocy udzielanej przez pomoc społeczną, przyjmuje jedynie żywność, którą otrzymuje od swojej siostry. Zamieszkuje samotnie w nieruchomości, której stan budowlany zagraża jego bezpieczeństwu i zdrowiu. Jednocześnie niepokój sądu budzi także stan zdrowia uczestnika, który od lat nie korzysta z opieki lekarskiej, wymaga pilnej interwencji, gdyż cierpi na problemy zdrowotne związane z opuchlizną nogi o nieznanej przyczynie. Jednoznacznie podkreślić należy, iż uczestnik postępowania posiada cały szereg zaburzeń osobowościowych o charakterze schizoidalnym oraz paranoidalnym, w związku z czym prezentuje postawę podejrzliwą oraz lęk przed innymi ludźmi, co uniemożliwia mu prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie.

Jednocześnie w tym miejscu zdaniem sądu podkreślić należy, iż na obecnym etapie uczestnik postępowania, pomimo stwierdzenia u niego licznych zaburzeń, nie wymaga umieszczenia w szpitalu psychiatrycznym. Na aktualnym etapie uczestnik wymaga pilnej konsultacji specjalistycznej oraz dalszej diagnostyki. Obecnie brak jest jednak wiedzy co do dalszego postępowania medycznego w stosunku do uczestnika, w szczególności co do konieczności zażywania leków lub sposobu podjęcia dalszego leczenia. W związku z tym, iż uczestnik nie zdaje sobie sprawy ze swojego złego stanu psychicznego, konieczne jest nadzorowanie jego postępowania oraz przeniesienie odpowiedzialności za dalszy tok jego leczenia na osoby trzecie.

Jednocześnie w opinii sądu nie można mieć wątpliwości, iż w związku z zamkniętą postawą uczestnika postępowania – niewpuszczaniem do domu innych osób, nawet najbliższych, odmową przyjęcia pomocy ze strony rodziny czy też pomocy społecznej, nie jest możliwe udzielenie uczestnikowi usług opiekuńczych w miejscu jego zamieszkania.

W ocenie sądu nie ulega wątpliwości, iż najkorzystniejszym z punktu widzenia uczestnika jest umieszczenie go w domu pomocy społecznej, gdzie będzie miał zapewnione bezpieczeństwo i opiekę medyczną dostosowaną do własnych potrzeb.

O kosztach należnych ustanowionemu pełnomocnikowi dla uczestnika postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2019.18 j.t.).

Mając zatem na uwadze poczynione ustalenia i przytoczone rozważania na podstawie powołanych przepisów orzeczono jak w sentencji.

Sygn. akt III RNs 188/18

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować.

2.  Odpis postanowienia doręczyć pełnomocnikowi uczestnika postępowania wraz z uzasadnieniem.

3.  K.. 20 dni lub z wpływem.

M., dnia 1 lutego 2022 roku

Sędzia