Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: I C 1844/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 marca 2022 roku

Sąd Rejonowy w Grudziądzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

sędzia Stanisław Bryliński

Protokolant:

starszy sekretarz sądowy Klaudia Schoen

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2022 roku w Grudziądzu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w W.

przeciwko A. T.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 17. 547, 70 zł (siedemnaście tysięcy pięćset czterdzieści siedem złotych 70/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1844/17

UZASADNIENIE

Powódka (...) w W. wnosiła o zasądzenie od pozwanych A. T. i J. T. solidarnie kwoty 58. 918, 96 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22. 11. 2016 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że pozwani w dniu 07. 05. 2008 roku zawarli umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...), waloryzowany kursem (...), w której jako kredytodawca występował (...) SA, Oddział w Ł.. Ponieważ kredyt został udzielony bez wymaganego wkładu własnego pozwanych powódka udzieliła bankowi na podstawie Generalnej Umowy (...) (...) z dnia 25. 05. 2007 roku ochrony ubezpieczeniowej na wypadek braku spłaty części kredytu hipotecznego przez pozwanych. Bank pismem z dnia 11. 06. 2013 roku wypowiedział pozwanym umowę kredytu i postawił kredyt w stan natychmiastowej wymagalności. Bank zwrócił się do powódki o wypłatę odszkodowania, a ta po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłaciła na rzecz banku odszkodowanie w kwocie 58. 918, 96 zł i z dniem zapłaty odszkodowania roszczenie banku przeszło z mocy prawa na powódkę ( art. 828 kc ).

Pozwani wezwani pismem z dnia 07. 11. 2016 roku nie uiścili dochodzonej należności.

W dniu 19. 07. 2017 roku w Sądzie Rejonowym w Grudziądzu został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. Nakaz zapłaty w stosunku do pozwanego J. T. został przez sąd uprawomocniony w dniu 26. 08. 2017 roku.

W drodze sprzeciwu nakaz skutecznie zaskarżyła pozwana, wnosząc o oddalanie powództwa w całości i o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, zarzuciła brak udowodnienia żądania pozwu tak co do zasady jak i wysokości, brak udowodnienia podstawy prawnej odszkodowania wypłaconego na rzecz (...) SA, niewłaściwość umowy kredytu z dnia 07. 05. 2008 roku, istnienie klauzul niedozwolonych, bezskuteczność wypowiedzenia umowy kredytu. Zarzuty te zostały bardzo szeroko omówione w uzasadnieniu odpowiedzi na pozew.

W odpowiedzi na zarzuty sprzeciwu powódka w pełni podtrzymała żądanie pozwu.

Wyrokiem wstępnym z dnia 27. 02. 2018 roku Sąd Rejonowy w Grudziądzu uznał roszczenie usprawiedliwione co do zasady.

Wskutek apelacji pozwanej Sąd Okręgowy w Toruniu wyrokiem z dnia 12. 09. 2018 roku uchylił ten wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Grudziądzu.

Sąd Okręgowy wskazał między innymi, że niezbędne było ustalenie przede wszystkim dwóch zasadniczych kwestii: czy umowa kredytu zawarta przez pozwaną z bankiem została skutecznie wypowiedziana oraz czy umowa ta w dacie jej wypowiedzenia objęta była umową ubezpieczenia zawartą przez bank z powodowym ubezpieczycielem.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd ustalił i zważył co następuje:

Dnia 7 maja 2008 r. (...) Bank spółka akcyjna w W. jako kredytodawca zawarł z A. T. i J. T. umowę o kredyt hipoteczny. Kwota kredytu wynosiła 380.000 zł (§ 1 ust. 2), a wypłata kredytu miała nastąpić w złotych (§ 5 ust. 1). Jako walutę waloryzacji kredytu wskazano (...) (§ 1 ust. 3). Okres kredytowania miał wynosić 360 miesięcy do dnia 30 kwietnia 2038 r. (§ 1 ust. 4). Równe raty kapitałowo-odsetkowe (§ 1 ust. 5) miały być płatne do ostatniego dnia każdego miesiąca (§ 1 ust. 6). Oprocentowanie kredytu w stosunku rocznym na dzień decyzji kredytowej wynosiło 3,89%, a marża banku – 1% (§ 1 ust. 8). Podstawę obliczania zmiennej stopy procentowej w okresie kredytowania miała stanowić stawka bazowa (...) powiększona o marżę banku (§ 10 ust. 2 i 3). Brakujący wkład własny kredytobiorców wynosił 92.000 zł (§ 3 ust. 3; obliczony jako: 3.220 zł/3,5%). Raty miały być spłacane w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży (...) z tabeli kursowej banku obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50 (§ 11 ust. 4). Prawne zabezpieczenie kredytu miało stanowić m.in. ubezpieczenie niskiego wkładu własnego kredytu w (...) SA na 36-miesięczny okres ubezpieczenia, który miał ulegać przedłużeniu maksymalnie do 108 miesięcy. Koszt ubezpieczenia wynosił 3,5% różnicy między wymaganym a wniesionym wkładem własnym kredytobiorcy (§ 3 ust. 3).

Dowód:

Umowa z dnia 7 maja 2008 r. – k. 22-30

Kredyt został zaciągnięty w celu zakupu domu dla pozwanej i jej rodziny. W tym okresie pozwana była w ciąży, a wszelkimi ustaleniami z bankiem zajmował się jej mąż. Pozwana była jedynie dwukrotnie w biurze (...) Bank, gdzie zachwalano franka szwajcarskiego jako najstabilniejszą walutę zapewniającą najniższe raty. Pozwanej podano informację, że 80% kredytów jest udzielanych w tej walucie, a ludzie sobie ją chwalą. Podczas drugiego spotkania doszło do podpisania umowy kredytowej, którą pozwana wówczas przeczytała. Jedyną kwestią wówczas uzgadnianą było oznaczenie dnia miesiąca, w którym miała następować spłata kredytu. Postanowienia umowy odnoszące się do waluty obcej nie były poddawane negocjacjom z pozwaną. Kredyt został wypłacony sprzedawcom nieruchomości w walucie polskiej.

Odnośnie do umowy ubezpieczenia niskiego wkładu pozwana została poinformowana przez pracownika banku, że ma ono służyć zabezpieczeniu w razie kryzysu finansowego kredytobiorcy. Kwestia pokrycia składki ubezpieczeniowej tego ubezpieczenia przez kredytobiorców nie była poddawana negocjacji.

Dowód:

Zeznanie pozwanej – k. 288-289

Dnia 25 maja 2007 r. (...) SA w W. zawarło z BRE Bank SA w W. generalną umowę ubezpieczenia niskiego wkładu w kredytach i pożyczkach hipotecznych. Ubezpieczyciel zobowiązał się udzielić bankowi ochrony ubezpieczeniowej na wypadek braku spłaty części kredytu hipotecznego i pożyczki hipotecznej dla osób fizycznych wskutek zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego (§ 1 ust. 1). Jako szkodę rozumiano niespłacone przez kredytobiorcę lub pożyczkobiorcę do dnia upływu okresu ubezpieczenia należności banku z tytułu objętej ochroną ubezpieczeniową spłaty kredytu lub pożyczki, którego warunki zostały wypowiedziane przez bank. Szkoda obejmowała: kwotę niespłaconego i wymagalnego kredytu, kwotę wymagalnych i niezapłaconych odsetek umownych, kwotę odsetek od zadłużenia przeterminowanego naliczonych przez A. od dnia, w którym bezskutecznie upływał okres wypowiedzenia do dnia wypłaty odszkodowania włącznie oraz koszty związane z wysłanymi upomnieniami i wypowiedzeniem kredytu lub pożyczki (§ 1 ust. 4 pkt 16). Jako zdarzenie ubezpieczeniowe rozumiano bezskuteczny – w zakresie wykonania przez kredytobiorcę lub pożyczkobiorcę obowiązku spłaty kredytu lub pożyczki z należnymi odsetkami i kosztami do końca okresu wypowiedzenia – upływ okresu wypowiedzenia umowy kredytu lub pożyczki (§ 1 ust. 4 pkt 20). Przez niski wkład rozumiano wyrażoną kwotą pieniężną różnicę pomiędzy wskaźnikiem (...) (tj. stosunkiem wartości kredytu lub pożyczki do wartości nieruchomości stanowiącej przedmiot zabezpieczenia kredytu lub pożyczki) danego kredytu lub pożyczki a maksymalnym dopuszczalnym wskaźnikiem (...) (§ 1 ust. 4 pkt 24 i 25).

Dowód:

Umowa z dnia 25 maja 2007 r. – k. 147-166

Pismami z dnia 1 listopada 2014 r., doręczonymi J. T. dnia 3 listopada 2014 r., a A. T. dnia 12 listopada 2014 r., (...) SA wezwał pozwanych do spłaty zaległych płatności obejmujących kapitał w kwocie 1.438,29 CHF i odsetki w kwocie 400,42 CHF w terminie 7 dni pod rygorem wypowiedzenia umowy. W piśmie zamieszczono następujące stwierdzenie: „W przypadku braku spłaty w określonym powyżej terminie, pismo niniejsze należy traktować jako wypowiedzenie umowy przez bank. Okres wypowiedzenia wynosi 30 dni i jest liczony od następnego dnia po upływie w/w 7 dniowego terminu.”

Dowody:

Pisma z dnia 1 listopada 2014 r. z potwierdzeniami doręczenia – k. 31-40

Przed wypowiedzeniem umowy kredytobiorcy wpłacili łącznie na poczet kapitału kwotę 106.452,41 zł.

Dowód:

Historia spłat – k. 282-284

Dnia 7 stycznia 2015 r. (...) SA zgłosił stronie powodowej w ramach generalnej umowy ubezpieczenia niskiego wkładu w kredytach i pożyczkach hipotecznych żądanie wypłaty odszkodowania w kwocie 12.962,63 CHF, obejmującej kwotę nie spłaconego i wymagalnego kapitału objętego ubezpieczeniem 12.825,03 CHF i odsetki w kwocie 137,60 CHF.

Decyzją z dnia 29 lipca 2016 r. powodowe (...) spółka akcyjna w W. przyznało (...) SA odszkodowanie w kwocie 58.918,96 zł, obejmujące: 12.825,03 CHF niespłaconego i wymagalnego kapitału niskiego wkładu objętego ubezpieczeniem, 137,60 CHF niezapłaconych odsetek umownych i odsetek od zadłużenia przeterminowanego naliczonych do dnia sporządzenia zgłoszenia szkody oraz 1.484,41 CHF odsetek od zadłużenia przeterminowanego naliczonych od dnia sporządzenia zgłoszenia szkody do dnia wydania decyzji. Wskazana kwota została wypłacona.

Dowody:

Zgłoszenie szkody – k. 41-42

Decyzja z dnia 29 lipca 2016 r. – k. 43-44

Polecenie wypłaty odszkodowania – k. 45

(...) SA (dalej jako: bank) jest następcą prawnym (...)

Okoliczność bezporna

Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego w zakresie finansów na okoliczności, czy kredytobiorcy A. T. i J. T., a jeśli tak w jakiej wysokości na dzień 1.11.2014 r. - data wezwania do zapłaty (k.31) posiadali wymagalne zadłużenie wobec BreBanku Sp.c. z siedzibą w W. (obecnie (...) SA), uprawniające do skutecznego wypowiedzenia umowy kredytowej z dnia 7.05.2008 r. (k.22-30), przy czym wyliczenie powinno nastąpić przy uwzględnieniu, że nie wiążą kredytobiorców (art.385'1 kc) postanowienia § 7 ustęp 1 i § 11 ustęp 4 umowy kredytowej i przy zastosowaniu mechanizmu waloryzacji według średniego kursu franka szwajcarskiego ogłoszonego w NBP, przy czym biegły wyda opinie przy zastosowaniu mechanizmu waloryzacji według średniego kursu franka szwajcarskiego ogłoszonego w NBP, jak i bez uwzględnienia tego mechanizmu.

Wartość spłat kredytu dokonanych od dnia zawarcia umowy do 01. 11. 2014 roku wynosiła:

Kapitał 106. 452, 42 zł, odsetki 47. 689, 19 zł, co razem daje kwotę 154. 141, 61 zł. W przypadku gdyby kredyt był nominowany w złotych, ale uwzględniał mechanizm waloryzacji do (...) według średniego kursu NBP oraz oparty był o stawkę L. 3m, łączna suma rat kapitału i odsetek wymagalnych do 01. 11. 2014 roku wynosiła by 152.099, 81 zł czyli wystąpiła by nadpłata kredytu w wysokości 2. 041, 79 zł. Kredytobiorcy nie posiadali by według stanu na 01. 11. 2014 roku wymagalnego zadłużenia. W przypadku gdyby kredyt był nominowany oraz oparty o stawkę L. 3M łączna suma rat kapitału i odsetek wymagalna do 01. 11. 2014 roku wynosiłaby 100. 735, 62 zł czyli wystąpiła by nadpłata kredytu w wysokości 53. 405, 98 zł. Kredytobiorcy nie posiadaliby według stanu na 01. 11. 2014 roku wymagalnego zadłużenia.

Dowód:

opinia biegłego w zakresie finansów I. G..

Opinia biegłego jest w pełni fachowa. Biegły rozliczył wszystkie dokonane wpłaty na rzecz spłaty kredytu. Z dokonanych przez biegłego wyliczeń jednoznacznie wynika, że na dzień kiedy bank dokonał wypowiedzenia umowy nie było ku temu podstaw. Wypowiedzenie umowy kredytu było zatem nieskuteczne. Skoro tak to nie było podstaw do tego by powódka dokonała wypłaty odszkodowania. To a priori skutkować musi oddaleniem powództwa.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 98 kpc, zgodnie z zestawieniem kosztów sporządzonym przez pełnomocnika pozwanej.