Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 listopada 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

po rozpoznaniu 4 listopada 2021 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 27 lipca 2020 r.

Nr (...) (...)

I.  uchyla zaskarżoną decyzję w zakresie punktu 1 w części, w jakiej odnosi się do obiektu zlokalizowanego w B.;

II.  zmienia zaskarżoną decyzję w pkt 2 w ten sposób, że obniża nałożoną na powoda karę pieniężną do kwoty 20.217 zł (dwadzieścia tysięcy dwieście siedemnaście złotych);

III.  w pozostałym zakresie oddala odwołanie;

IV.  zasądza od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka

Sygn. akt XVII AmE 217/20

UZASADNIENIE

Decyzją z 27 lipca 2020 r., znak: (...) (...), Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, działając w oparciu o przepisy art. 56 ust. 2 i art. 56 ust. l pkt 3a, w związku z art. 11 i art. 11d ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2020 r., poz. 833 t.j.), (dalej: p.e.), w związku z § 5 pkt l rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 lipca 2007 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła (Dz. U. z 2007 r., Nr 133, poz. 924), oraz na podstawie art. 104 k.p.a. w związku z art. 30 ust. l p.e. po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. orzekł, że:

1.  przedsiębiorca (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. w dniach 10-31 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektów zlokalizowanych w:

⚫

Ł. ((...)) przy ul. (...);

⚫

T. ((...)), R. B.;

⚫

M. ((...)) przy ul. (...);

⚫

R. ((...)), przy ul. (...);

⚫

B. ((...)) przy ul. (...);

⚫

B. ((...)), B. (...);

naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art. 11d ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust. l pkt 3a tej ustawy.

2.  Za działanie wymienione w punkcie l wymierzył przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. karę pieniężną w kwocie 24 843 zł (decyzja, k. 6-21).

Odwołanie od tej decyzji wniosła spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.. Przedsiębiorca zarzucił decyzji:

1.  naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na wynik sprawy, tj. naruszenie art. 9 kpa, art. 11 kpa oraz art. 107 § 3 kpa polegające na pominięciu argumentacji zgłoszonej przez spółkę w zakresie wykazania, iż niezastosowanie się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wprowadzonych przez operatora systemu elektroenergetycznego nie podlega penalizacji w świetle prawa energetycznego;

2.  naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na wynik sprawy, tj. naruszenie art. 7 kpa, art. 77 § 1 kpa, art. 80 kpa oraz art. 107 § 3 kpa polegające na braku udowodnienia, że spółka została pisemnie poinformowana przez poszczególnych operatorów sieci dystrybucyjnej, do której przyłączone są należące do spółki zakłady, tj. przez:

a.  (...) S.A. z siedzibą w K., ul. (...), (...)-(...) K. (dalej: T.), w odniesieniu do zakładów:

i.  Wytwórnia (...) w M. przy ul. (...) (...), (...)-(...) M.;

ii.  Cementownia (...), ul. (...), (...)-(...) R.;

(...).  Kopalnia (...) w B., ul. (...), (...)-(...) B.;

iv.  Żwirownia w B., B. (...), (...)-(...) B.;

b.  (...) S.A. z siedzibą w L. przy ul. (...), (...)-(...) L. (dalej: (...)), w odniesieniu do zakładów:

i.  Wytwórnia (...) w Ł. przy ul. (...), (...)-(...) Ł.;

ii.  Żwirowni R. B., (...)-(...) T.;

o obowiązującej spółkę (w odniesieniu do poszczególnych zakładów) w okresie od dnia 1 września 2014 roku do dnia 31 sierpnia 2015 roku indywidualnym planie ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, co skutkowało naruszeniem przez organ obowiązku należytego i wyczerpującego informowania o okolicznościach faktycznych i prawnych mogących mieć wpływ na ustalenie praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego, a w konsekwencji błędnego przyjęcia co do zasadności nałożenia kary pieniężnej;

3.  naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na wynik sprawy, tj. naruszenie art. 7 kpa, art. 77 § 1 kpa, art. 80 kpa oraz art. 107 § 3 kpa polegające na niepodjęciu wszelkich czynności niezbędnych do wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, jak również na niewystraczającym zebraniu oraz nierozpatrzeniu całego materiału dowodowego skutkującego błędnym stwierdzeniem, iż (...) nie mają obowiązku indywidualnego informowania przyłączonych do swoich sieci dystrybucyjnych odbiorców o obowiązujących te podmioty planach ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej obowiązujące w okresie od dnia 1 września 2014 roku do dnia 31 sierpnia 2015 roku;

4.  naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na wynik sprawy, tj. naruszenie art. 7 kpa, art. 77 § 1 kpa, art. 80 kpa oraz art. 107 § 3 kpa polegające na dokonaniu błędnej oceny dowodów i uznaniu, że:

c.  spółka podjęła decyzję o niedostosowaniu się do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, podczas gdy spółka podjęła decyzję o dostosowaniu się do wprowadzonych ograniczeń, a decyzją ta została podjęta niezwłocznie po samodzielnym powzięciu wiadomości o wprowadzonych ograniczeniach w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej od razu po ich wprowadzeniu, tj. od dnia 10 sierpnia 2015 r.;

d.  działania spółki zmierzające do ograniczenia poboru energii elektrycznej nie były wystarczające do ich wprowadzenia w określonym czasie, podczas gdy spółka podjęła stosowne działania niezwłocznie po samodzielnym powzięciu wiadomości o wprowadzonych ograniczeniach doprowadzając do osiągnięcia oszacowanego bezpośrednio przez kalkulację spółki (a zatem nie na podstawie indywidualnego planu wprowadzania ograniczeń, który powinien być doręczony przez (...)) dopuszczalnego poboru mocy dla ogłoszonych stopni zasilania w danych zakładach spółki;

5.  naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na wynik sprawy, tj. naruszenie art. 7a § 1 kpa oraz art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców polegające na rozstrzygnięciu przez Prezesa URE wątpliwości co do treści normy prawnej art. 56 ust. 1 pkt 3a oraz art. 11d ust. 3 p.e. na niekorzyść spółki, podczas gdy zgodnie z powołanymi przepisami kpa i prawa przedsiębiorców jeżeli przedmiotem postępowania administracyjnego jest nałożenie na stronę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie stronie uprawnienia, a w sprawie pozostają wątpliwości co do treści normy prawnej, wątpliwości te powinny być rozstrzygane na korzyść strony;

6.  naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na wynik sprawy, tj. naruszenie art. 7 kpa, art. 8 kpa, art. 77 § 1 kpa, art. 80 kpa, art. 107 § 3 kpa oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, polegające na dokonaniu rozstrzygnięcia w odniesieniu do stanu faktycznego określonego na podstawie zebranego materiału dowodowego w sposób odmienny niż wynikałoby to z analogicznego stanu faktycznego w innym postępowaniu administracyjnym zakończonym ostateczną i prawomocną decyzją o umorzeniu w całości postępowania administracyjnego, podczas gdy Prezes URE w odniesieniu do decyzji dokonał różnej (odmiennej) interpretacji w zakresie tego samego stanu faktycznego w innej sprawie, co stanowi naruszenie zasady pogłębiania zaufania i uprawnionych oczekiwań względem organów państwa, a także zasady prawdy obiektywnej i równości wobec prawa;

7.  naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na wynik sprawy, tj. naruszenie art. 7 kpa, art. 77 kpa oraz art. 107 § 3 kpa polegające na:

(i)  braku dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego w odniesieniu do wpływu funkcjonujących urządzeń i maszyn pododbiorców energii elektrycznej korzystających z przyłącza elektroenergetycznego na terenie poszczególnych zakładów należących do spółki, nie odnosząc się do tej materii przy wymierzaniu wobec spółki kary pieniężnej, podczas gdy dostosowanie spółki do wprowadzonych ograniczeń i brak stosownego działania pododbiorców mogło mieć wpływ na zaistniałe przekroczenia i tym samym wysokość wymierzonej kary;

(ii)  braku odmowy wiarygodności i mocy dowodowej tych twierdzeń;

8.  naruszenie prawa materialnego, tj. naruszenie art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na wymierzeniu kary pieniężnej za zachowanie polegające na niezastosowaniu się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, wprowadzonych na podstawie art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e., podczas gdy mający charakter administracyjno-karny przepis art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e. nie przewiduje możliwości wymierzenia kary pieniężnej za niezastosowanie się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii wprowadzonych na podstawie art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e., a wyłącznie na podstawie art. 11, art. 11c ust. 3 lub art. 11d ust. 3 p.e., co stanowi naruszenie wyrażonej w art. 42 ust. 1 Konstytucji RP zasady nullum crimen sine lege oraz wydanie decyzji bez podstawy prawnej;

9.  naruszenie prawa materialnego, tj. naruszenie art. 11d ust. 3 p.e. polegające na jego błędnej wykładni i uznaniu, że przepis ten stanowi rozwinięcie uprawnień (...) wskazanych w art. 11c ust. 2 p.e., a w związku z tym stanowi samoistną materialnoprawną podstawę do wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, podczas gdy prawidłowa wykładnia tego przepisu prowadzi do wniosku, iż przepis ten nie stanowi samoistnej podstawy wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, tylko odrębną podstawę wprowadzenia ograniczeń w świadczonych usługach przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej;

10.  naruszenie prawa materialnego, tj. naruszenie § 3 ust. 4 oraz § 9 pkt 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 lipca 2007 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła polegające na ich błędnej wykładni i uznaniu, że przedmiotowe przepisy mają zastosowanie na etapie planowania, a nie realizacji planów ograniczeń, a w przypadku gdy dany odbiorca nie powinien być objęty planem ograniczeń, należy to uwzględnić już na etapie sporządzania przez (...) takiego planu dla tego odbiorcy, a w procesie tym odbiorca powinien przedstawić (...) stosowne przesłanki do jego uwzględnienia wśród podmiotów objętych ochroną przed wprowadzanymi ograniczeniami, podczas gdy z przepisów tych nie wynika, że powinny być stosowane jedynie na etapie przygotowywania i sporządzania planu ograniczeń, a ponadto nie został przewidziany tryb zgłaszania przez odbiorcę uwag do planu ograniczeń, a tym samym spółka miała możliwość zwolnienia się z realizacji planu ograniczeń;

11.  naruszenie prawa materialnego, tj. naruszenie art. 56 ust. 6a p.e. polegające na jego błędnej wykładni i uznaniu, że stopień szkodliwości czynu winien być rozpatrywany także przy uwzględnieniu okoliczności niedostosowania się znacznej liczby innych odbiorców do wprowadzonych ograniczeń, bowiem kumulacja takich zachowań odbiorców zagroziła bezpieczeństwu Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, podczas gdy przy rozpatrywaniu spełnienia przesłanki wystąpienia znikomego stopnia szkodliwości czynu Prezes URE powinien uwzględnić jedynie okoliczności dotyczące spółki, a nie wszystkich innych odbiorców.

W odwołaniu spółka wniosła o uchylenie decyzji w całości oraz o zasądzenie od Prezesa URE na rzecz powodowej spółki zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. (odwołanie, k. 22-31).

W odpowiedzi na odwołanie Prezes URE wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych (odpowiedź na odwołanie, k. 55-70).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. zajmuje się m. in. produkcją cementu oraz wyrobów budowlanych z betonu. (odpisy aktualny z KRS powoda, k. 35-42v akt adm.)

W dniu 23 listopada 2009 r. spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. zawarła z (...) S.A. „umowę kompleksową sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji dla odbiorców z grup taryfowych A, B i C nr (...)” na mocy której energia elektryczna miała być dostarczana do obiektu, zlokalizowanego w Ł., przy ul. (...). Moc umowną ustalono na poziomie 400 kW, a moc bezpieczną na poziomie 50 kW. (umowa kompleksowa sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji dla odbiorców z grup taryfowych A, B i C nr (...) z 23 listopada 2009 r., k. 92-93 akt adm.; warunki świadczenia usług kompleksowych do umowy kompleksowej sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji dla odbiorców z grup taryfowych A, B i C2x, k. 94-95 akt adm.)

W dniu 30 maja 2008 r. spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. zawarła z Zakładem (...) S.A. „umowę kompleksową nr (...) sprzedaży energii elektrycznej oraz świadczenia usług jej dystrybucji” na mocy której energia elektryczna miała być dostarczana do obiektu, zlokalizowanego w T., Ż. R. B.. Moc umowną ustalono na poziomie 800 kW. (umowa kompleksowa nr (...) sprzedaży energii elektrycznej oraz świadczenia usług jej dystrybucji z 30 maja 2008 r., k. 85-86v akt adm.; załącznik do umowy sprzedaży i świadczenia usług jej dystrybucji energii elektrycznej nr (...), k. 87-87v akt adm.)

W dniu 15 czerwca 2010 r. spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. zawarła z (...) S.A. „umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...)” na mocy której energia elektryczna miała być dostarczana do obiektu, zlokalizowanego w M., przy ul. (...). Moc umowną ustalono na poziomie 400 kW. (umowa o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...) z 15 czerwca 2010 r., k. 102-106 akt adm.; załącznik nr 3 do umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...) z 15 czerwca 2010 r. dane techniczne do umowy, k. 107v-108v akt adm.)

W dniu 31 marca 2009 r. spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. zawarła z (...) S.A. „umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...)” na mocy której energia elektryczna miała być dostarczana do obiektu, zlokalizowanego w R., przy ul. (...). Moc umowną ustalono na poziomie 15 MW dla każdego z trzech punktów poboru, a moc bezpieczną na poziomie 10000 kW. Na rok 2015 powód ustalił łączną moc umowną na poziomie (...) MW. (umowa o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...) z dnia 31 marca 2009 r., k. 38-42v akt adm.; załącznik nr 3 do umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...) z dnia 31 marca 2009 r. dane techniczne do umowy, k. 44-45v akt adm.; pismo powoda z dnia 26 września 2014 r., k. 58 akt adm., aneks nr (...) zawarty w dniu 19 grudnia 2012 r. w C., k. 180 akt adm.)

W dniu 29 maja 2009 r. spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. zawarła z (...) S.A. „umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...)” na mocy której energia elektryczna miała być dostarczana do obiektu, zlokalizowanego w B., przy ul. (...). Moc umowną ustalono na poziomie 700 kW, a moc bezpieczną na poziomie 156 kW. (umowa o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...) z 29 maja 2009 r., k. 60-64 akt adm.; załącznik nr 3 dane techniczne przyłączonego obiektu, k. 67-68 akt adm.)

W dniu 19 maja 2008 r. spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. zawarła z (...) Sp. z o.o. „umowę sprzedaży energii elektrycznej wraz z usługą dystrybucji nr(...)” na mocy której energia elektryczna miała być dostarczana do obiektu, zlokalizowanego w B., B. (...). Moc umowną ustalono na poziomie 700 kW. (umowa sprzedaży energii elektrycznej wraz z usługą dystrybucji nr (...) z 19 maja 2008 r., k. 119-121v akt adm.; aneks nr (...) zawarty dnia 6 marca 2015 r. w T. do umowy sprzedaży energii elektrycznej wraz z usługą dystrybucji nr (...) z 19 maja 2008 r., k. 127-68 akt adm.)

Stosownie do § 4 pkt 2 warunków świadczenia usług kompleksowych do umowy kompleksowej sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji dla odbiorców z grup taryfowych A, B i C nr (...) z 23 listopada 2009 r. odbiorca zobowiązuje się do dostosować do ograniczeń wprowadzonych zgodnie z aktami wykonawczymi do ustawy Prawo energetyczne. (warunki świadczenia usług kompleksowych do umowy kompleksowej sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji dla odbiorców z grup taryfowych A, B i C nr (...) z 23 listopada 2009 r., k. 95 akt adm.)

Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 9 umowy kompleksowej nr (...) sprzedaży energii elektrycznej oraz świadczenia usług jej dystrybucji z 30 maja 2008 r. klient zobowiązuje się do zastosowania się do ograniczeń w dostawie energii elektrycznej określonych w załączniku nr 1 zgodnie z wydanymi do ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne przepisami wykonawczymi. ( umowa kompleksowa nr (...) sprzedaży energii elektrycznej oraz świadczenia usług jej dystrybucji z 30 maja 2008 r., k. 86 akt adm.)

W myśl § 4 ust. 2 pkt 2.14 umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...) z 15 czerwca 2010 r. odbiorca zobowiązuje się do ograniczenia poboru energii elektrycznej w przypadkach i na zasadach określonych w § 10 ust. 6 umowy ( umowa o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...) z 15 czerwca 2010 r., k. 103-103v akt adm.)

W myśl § 4 ust. 2 pkt 2.14 umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...) z dnia 31 marca 2009 r. odbiorca zobowiązuje się do ograniczenia poboru energii elektrycznej w przypadkach i na zasadach określonych w § 10 ust. 6 umowy ( umowa o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...) z dnia 31 marca 2009 r., k. 39-39v akt adm.)

W myśl § 3 ust. 2h umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...) z 29 maja 2009 r. URD zobowiązuje się do ograniczenia poboru energii elektrycznej w przypadkach i na zasadach określonych w § 5 ust. 3 i 4 ( umowa o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...) z 29 maja 2009 r., k. 61 akt adm.)

W myśl § 3 ust. 6 umowy sprzedaży energii elektrycznej wraz z usługą dystrybucji nr (...) z 19 maja 2008 r. w przypadku wprowadzenia ograniczeń w poborze energii elektrycznej odbiorca zobowiązany jest ograniczyć pobór mocy, zgodnie z „planem wprowadzenia ograniczeń” ( umowa o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...) z dnia 31 marca 2009 r., k. 120 akt adm.)

(...) S.A. z siedzibą w K. (dalej: (...)), pełniące funkcję Operatora Systemu Przesyłowego (dalej: OSP), w związku z obniżeniem dostępnych rezerw zdolności wytwórczych poniżej niezbędnych wielkości określonych w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowych (IRiESP), spowodowanych m. in. sytuacją pogodową i hydrologiczną (wyjątkowo wysokimi temperaturami i niskimi stanami wód w zbiornikach wodnych i rzekach) oraz wynikającego z niej ograniczenia w pracy części elektrowni, stwierdziły wystąpienie zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w rozumieniu art. 3 pkt 16d p.e. i wprowadziły - na podstawie art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e. - od godz. 10.00 dnia 10 sierpnia 2015 r. ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, które obowiązywały do godziny 24:00 dnia 11 sierpnia 2015 r.

Dnia 10 sierpnia 2015 r., działając w oparciu o art. 11c ust. 3 p.e., (...) zgłosiły konieczność wprowadzenia ograniczeń na podstawie art. 11 ust. 7 pe, tj. w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, przewidującego na czas oznaczony, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części, ograniczenia w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej i ciepła.

Rada Ministrów 11 sierpnia 2015 r. wydała rozporządzenie w sprawie wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, które przewidywało te ograniczenia w okresie od 11 sierpnia 2015 r. od godz. 24:00 do 31 sierpnia 2015 r. do godz. 24:00 na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dla odbiorców energii elektrycznej o mocy umownej powyżej 300 kW.

Komunikaty o obowiązujących stopniach zasilania, wprowadzonych jako obowiązujące w najbliższych 12 godzinach i przewidywanych na następne 12 godzin, były ogłaszane w radiowych komunikatach energetycznych w programie (...) o godzinie 7:55 i 19:55 oraz na stronach internetowych operatorów (fakty powszechnie znane, też znane Sądowi z urzędu.)

Spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. nie dostosowała się 10, 11 i 12 sierpnia 2015 r. do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej w obiekcie zlokalizowanym w Ł., przy ul. (...). Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie), w stosunku do tych wartości jakie były dopuszczalne wg planu ograniczeń, wyniosła: 10 sierpnia 2015 r. łącznie 1,495 (MW w godzinie), 11 sierpnia 2015 r. łącznie 0,895 (MW w godzinie) oraz 12 sierpnia 2015 r. łącznie 0,161 (MW w godzinie). Oznacza to, że we wskazanych dniach przekroczenie przez powoda dopuszczalnego poboru mocy wyniosło łącznie 2,551 MW w godzinie. (okoliczności bezsporne; Załącznik nr 1 do zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego – „Pobór mocy i ustalony poziom ograniczeń Odbiorcy w dniach 10-31 sierpnia 2015 r. w punkcie poboru: (…) Ł., ul. (...)”, k. 3-4 akt adm.)

W obiekcie zlokalizowanym w T., Ż. R. B. spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. nie dostosowała się 10 sierpnia 2015 r. do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie), w stosunku do tych wartości jakie były dopuszczalne wg planu ograniczeń, wyniosła łącznie 0,103425 (MW w godzinie). (okoliczności bezsporne; Załącznik nr 2 do zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego – „Pobór mocy i ustalony poziom ograniczeń Odbiorcy w dniach 10-31 sierpnia 2015 r. w punkcie poboru: (…) T., R. B.”, k. 5-6 akt adm.)

W obiekcie zlokalizowanym w M., przy ul. (...) spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. nie dostosowała się 10 i 11 sierpnia 2015 r. do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie), w stosunku do tych wartości jakie były dopuszczalne wg planu ograniczeń, wyniosła: 10 sierpnia 2015 r. łącznie 0,218 (MW w godzinie) i 11 sierpnia 2015 r. łącznie 0,090 (MW w godzinie). Oznacza to, że we wskazanych dniach przekroczenie przez powoda dopuszczalnego poboru mocy wyniosło łącznie 0,308 MW w godzinie. (okoliczności bezsporne; Załącznik nr 3 do zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego – „Pobór mocy i ustalony poziom ograniczeń Odbiorcy w dniach 10-31 sierpnia 2015 r. w punkcie poboru: (…) M., ul. (...)”, k. 7-8 akt adm.)

W obiekcie zlokalizowanym w R., przy ul. (...) spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. nie dostosowała się 10 sierpnia 2015 r. do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie), w stosunku do tych wartości jakie były dopuszczalne wg planu ograniczeń, wyniosła łącznie 0,087 (MW w godzinie). (okoliczności bezsporne; Załącznik nr 4 do zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego – „Pobór mocy i ustalony poziom ograniczeń Odbiorcy w dniach 10-31 sierpnia 2015 r. w punkcie poboru: (…) R., ul. (...)”, k. 9-10 akt adm.)

W obiekcie zlokalizowanym w B. , przy ul. (...) spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. nie dostosowała się 10, 13, 14, 18-22, 24, 25, 27 i 31 sierpnia 2015 r. do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie), w stosunku do tych wartości jakie były dopuszczalne wg planu ograniczeń, wyniosła: 10 sierpnia 2015 r. łącznie 1,063 (MW w godzinie), 13 sierpnia 2015 r. łącznie 0,002 (MW w godzinie), 14 sierpnia 2015 r. łącznie 0,036 (MW w godzinie), 18 sierpnia 2015 r. łącznie 0,009 (MW w godzinie), 19 sierpnia 2015 r. łącznie 0,016 (MW w godzinie), 20 sierpnia 2015 r. łącznie 0,077 (MW w godzinie), 21 sierpnia 2015 r. łącznie 0,054 (MW w godzinie), 22 sierpnia 2015 r. łącznie 0,102 (MW w godzinie), 24 sierpnia 2015 r. łącznie 0,039 (MW w godzinie), 25 sierpnia 2015 r. łącznie 0,013 (MW w godzinie), 27 sierpnia 2015 r. łącznie 0,063 (MW w godzinie), oraz 31 sierpnia 2015 r. łącznie 0,068 (MW w godzinie). Oznacza to, że we wskazanych dniach przekroczenie przez powoda dopuszczalnego poboru mocy wyniosło łącznie 1,542 MW w godzinie. (okoliczności bezsporne; Załącznik nr 5 do zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego – „Pobór mocy i ustalony poziom ograniczeń Odbiorcy w dniach 10-31 sierpnia 2015 r. w punkcie poboru: (…) B., ul. (...)”, k. 11-12 akt adm.)

W obiekcie zlokalizowanym w B., B. (...), spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. nie dostosowała się 10 i 11 sierpnia 2015 r. do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) wyniosła: 10 sierpnia 2015 r. łącznie 2,62737 (MW w godzinie) i 11 sierpnia 2015 r. łącznie 1,06249 (MW w godzinie). Oznacza to, że we wskazanych dniach przekroczenie przez powoda dopuszczalnego poboru mocy wyniosło łącznie 1,542162 MW w godzinie. (okoliczności bezsporne; Załącznik nr 6 do zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego – „Pobór mocy i ustalony poziom ograniczeń Odbiorcy w dniach 10-31 sierpnia 2015 r. w punkcie poboru: (…) B., B. (...)”, k. 13-14 akt adm.)

Łączna wartość przekroczenia poboru mocy przez powoda we wszystkich ww. punktach poboru wyniosła 8,281285 MW w godzinie.

W roku 2019 spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. uzyskała łączny przychód w wysokości 1 (...) zł (sprawozdanie o przychodach, kosztach i wyniku finansowym oraz o nakładach na środki trwałe spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.., k. 280-283 akt adm.)

Powyżej opisany stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej wskazane dowody, zgromadzone w toku postępowania administracyjnego, jak i w oparciu o twierdzenia stron, oraz fakty powszechnie znane. Sąd przyznał moc dowodową wszystkim zebranym w sprawie dokumentom, które nie były kwestionowane przez strony, a i Sąd nie znalazł podstaw, aby odmówić im mocy dowodowej.

Sporne między stronami pozostawało, czy powód otrzymał przesłane mu przez operatorów plany ograniczeń dla każdego punktu poboru energii elektrycznej. Powód w odwołaniu co do zasady kwestionował ten fakt.

Sąd dokonując oceny całego materiału dowodowego doszedł do przekonania, że powód otrzymał od operatorów plany ograniczeń dla opisanych w decyzji obiektów, za wyjątkiem Kopalni (...) w B..

Powyższa konstatacja jest wynikiem następujących ustaleń:

Żaden z operatorów systemu dystrybucyjnego nie posiadał dowodu doręczenia powodowi planu ograniczeń. Wskazywali oni, że poszczególne plany były wysyłane korespondencją masową bez potwierdzenia ich odbioru. Nadawcy nie otrzymali jednak zwrotu przekazanej korespondencji. W toku postępowania przekazali kopie wysłanych do powoda planów ograniczeń. W szczególności w odniesieniu do poszczególnych obiektów powoda wyglądało to następująco:

(...) S.A. Oddział Ł.-Miasto pismem z 15 października 2014 r., zawiadomił powoda, że jego obiekt, zlokalizowany w Ł., przy ulicy (...) podlega planowi ograniczeń w poborze energii elektrycznej, obowiązującemu od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. oraz przedstawił przedsiębiorcy tabelę dopuszczalnego poboru mocy w razie wprowadzenia takich ograniczeń. W planie ograniczeń moc bezpieczną przy 20 stopniu zasilania ustalono na 50 kW, zaś moc zamówioną na 500 kW. (plan dopuszczalnego poboru mocy elektrycznej k. 261 akt adm.)

(...) S.A. Oddział (...) pismem z 27 lipca 2014 r., zawiadomił powoda, że jego obiekt, zlokalizowany w T., Ż. R. B. podlega planowi ograniczeń w poborze energii elektrycznej, obowiązującemu od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. oraz przedstawił przedsiębiorcy tabelę dopuszczalnego poboru mocy w razie wprowadzenia takich ograniczeń. W planie ograniczeń moc bezpieczną przy 20 stopniu zasilania ustalono na 260 kW, zaś moc zamówioną na 1200 kW. (plan dopuszczalnego poboru mocy elektrycznej, k. 276 akt adm.)

(...) S.A. pismem z 11 sierpnia 2014 r., zawiadomił powoda, że jego obiekt, zlokalizowany w M., przy ulicy (...) podlega planowi ograniczeń w poborze energii elektrycznej, obowiązującemu od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. oraz przedstawił przedsiębiorcy tabelę dopuszczalnego poboru mocy w razie wprowadzenia takich ograniczeń. W planie ograniczeń moc bezpieczną przy 20 stopniu zasilania ustalono na 40 kW, zaś moc zamówioną na 400 kW. (plan dopuszczalnego poboru mocy elektrycznej k. 117 akt adm.)

(...) S.A. pismem z 31 lipca 2014 r., zawiadomił powoda, że jego obiekt, zlokalizowany w R., przy ulicy (...) podlega planowi ograniczeń w poborze energii elektrycznej, obowiązującemu od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. oraz przedstawił przedsiębiorcy tabelę dopuszczalnego poboru mocy w razie wprowadzenia takich ograniczeń. W planie ograniczeń moc bezpieczną przy 20 stopniu zasilania ustalono na 10000 kW, zaś moc zamówioną na 21000 kW. (plan dopuszczalnego poboru mocy elektrycznej k. 55 akt adm.)

(...) S.A. pismem z 30 lipca 2014 r., wysłał na adres powoda, plan ograniczeń dotyczący obiektu, zlokalizowanego w B. , przy ulicy (...) obowiązujący od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. W planie ograniczeń moc bezpieczną przy 20 stopniu zasilania ustalono na 50 kW, zaś moc zamówioną na 700 kW. (plan dopuszczalnego poboru mocy elektrycznej k. 222-223 akt adm.)

(...) S.A. pismem z 25 sierpnia 2014 r., zawiadomił powoda, że jego obiekt, zlokalizowany w B., B. (...) podlega planowi ograniczeń w poborze energii elektrycznej, obowiązującemu od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. oraz przedstawił przedsiębiorcy tabelę dopuszczalnego poboru mocy w razie wprowadzenia takich ograniczeń. W planie ograniczeń moc bezpieczną przy 20 stopniu zasilania ustalono na 200 kW, zaś moc zamówioną na 350 kW. (plan dopuszczalnego poboru mocy elektrycznej k. 232 akt adm.)

W odniesieniu do wszystkich obiektów, za wyjątkiem Kopalni (...) w B., jakkolwiek przedsiębiorstwa dystrybucyjne nie posiadały dowodu odbioru korespondencji przez adresata, to jednak zdaniem Sądu istnieją dowody pośrednie pozwalające na uznanie, że doszło do doręczenia powodowi pism zawierających plany ograniczeń odbiorcy.

Po pierwsze należy wskazać, że przedstawione dowody jednoznacznie wskazują, że przesyłka została wysłana przez nadawcę, skoro znajduje się w jego archiwach jako przesyłka nadana. Po wtóre nadawca nie otrzymał zwrotu korespondencji jako niedoręczonej nadawcy, co stwarza domniemanie jej doręczenia odbiorcy. Istotne jest także, że nawet po wprowadzeniu przez (...) ograniczeń w poborze mocy powód również nie sygnalizował dystrybutorom, że nie dysponuje planami ograniczeń, a jednak w znacznej mierze dostosował się do wprowadzonych ograniczeń.

Przede wszystkim należy jednak zwrócić uwagę na stanowisko odbiorcy, który pierwotnie (w pierwszym piśmie procesowym po wszczęciu postępowania administracyjnego) nie kwestionował faktu otrzymania planów ograniczeń dla swoich obiektów za wyjątkiem Kopalni (...) w B., a wręcz przeciwnie wskazywał, że natychmiast po wprowadzeniu ograniczeń zaczął się do nich dostosowywać. W pismach w toku postępowania administracyjnego (ale także w odwołaniu) powód używał określeń, że „dostosował się do ograniczeń w poborze energii w sposób diametralny zmniejszając produkcję”, „spółka dążyła do ograniczenia poboru energii elektrycznej zgodnie z przyjętymi wartościami dla poszczególnych stopni zasilania”, „do kierowników zakładów wysłana została informacja o konieczności bezwzględnego stosowania się do ograniczeń w poborze energii elektrycznej wraz ze wskazaniem odpowiednich wartości mocy przyjętych dla stopni zasilania”, „wstrzymał możliwe do zatrzymania procesy by poziom poboru energii elektrycznej w zakładzie nie przekraczał wynikających ze stopni zasilania wartości”, „zmniejszyła pobór mocy dostosowując się do wprowadzonych obostrzeń” .

Zdaniem Sądu powyższe sformułowania świadczą jednoznacznie o tym, że spółka miała wiedzę o obowiązujących ją ograniczeniach, do których starała się dostosować, a wiedzę tę mogła czerpać jedynie z planu ograniczeń.

Logiczne jest także, że skoro powód w znacznej mierze dostosował się do obowiązujących go ograniczeń w poborze energii elektrycznej, to znane mu były wartości dopuszczalnego poboru mocy w poszczególnych stopniach ograniczeń. Nie jest bowiem możliwe, aby samodzielnie oszacowane przez powoda przypuszczalne wartości ograniczeń w poborze mocy, doprowadziły go do rzeczywistego ograniczenia poboru mocy do poziomu tak zbieżnego z przesłanymi mu przez dystrybutorów planami ograniczeń. Przy czym podkreślenia wymaga, że powód rzeczywiście, w zasadniczym stopniu ograniczył pobór mocy dostosowując się do obowiązujących go mocy w poszczególnych stopniach zasilania, a przekroczenia poboru miały zasadniczo miejsce tylko w 2 pierwszych dniach ograniczeń tj 10 i 11 sierpnia. Mając więc także na uwadze znaczną, całkowitą wielkość poboru mocy przez powoda (moc umowna zasadniczo we wszystkich lokalizacjach była duża) i dość drastyczne ograniczenia wprowadzone przez (...), to należy uznać, że wielkości przekroczeń poboru mocy przez powoda przez cały czas trwania ograniczeń w poborze mocy są stosunkowo bardzo niewielkie.

Inaczej rzecz się ma w odniesieniu do Kopalni (...) w B., gdzie przekroczenia miały miejsce, aż przez 12 dni trwania ograniczeń. Ale to właśnie w odniesieniu do tej lokalizacji powód od samego początku podnosił, że nie otrzymał planu ograniczeń obowiązującego go w sierpniu 2015r. Zważywszy więc, że umowa przewidywała, że powód w każdym ze stopni zasilania może pobierać moc umowną (700 kW), to twierdzenie powoda o nieotrzymaniu planu ograniczeń dla tego obiektu staje się logiczne i tym samym wiarygodne.

Natomiast twierdzenia o nieotrzymaniu planu ograniczeń dla pozostałych obiektów, są w kontekście powyższych ustaleń zupełnie niewiarygodne i należy założyć, że są jedynie przyjętą przez odbiorcę strategią obrony przed nałożeniem administracyjnej kary pieniężnej, aczkolwiek niekonsekwentną, skoro jednocześnie spółka dowodziła, że podjęła kroki zmierzające do ograniczenia poboru energii i dostosowywała się do wprowadzonych ograniczeń. Koncepcja ta nie jest spójna, bo o ile spółka nie otrzymała planu ograniczeń to nie musiała się do niego dostosowywać i nie powinna wiedzieć do jakiego poziomu powinna ograniczyć pobór mocy, a tylko jeśli otrzymała plan ograniczeń, to miała świadomość konieczności dostosowania się do wprowadzonych w całym kraju stopni zasilania, i dysponowała przy tym wiedzą przy którym stopniu zasilania musi obniżyć poziom poboru mocy i do jakiej wielkości.

Reasumując, fakt dokonania przez spółkę redukcji poboru mocy jednoznacznie świadczy o tym, że miała wiedzę o ciążących na niej ograniczeniach w poborze energii i wiedzę te czerpała z planów, które były jej dostarczone przez poszczególnych dystrybutorów.

Kluczowe dla powyższej oceny miał także fakt, że w odniesieniu do Ż. R. B. i Cementowni (...), co do których powód w odwołaniu także kwestionował fakt otrzymania planu ograniczeń, w toku postępowania administracyjnego powód dołączył kopie posiadanych planów ograniczeń. Skoro więc powód plany ograniczeń posiadał, to logiczne jest że je otrzymał od dystrybutora, a jego twierdzenia zawarte w odwołaniu nie odpowiadają prawdzie.

W konsekwencji Sąd uznał, za wiarygodne tylko te twierdzenia powoda o nieotrzymaniu planu ograniczeń, które odnosiły się do Kopalni (...) w B..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie powoda nie zasługuje na uwzględnienie w całości, gdyż decyzja w zasadniczej części jest prawidłowa i znajduje oparcie w przepisach prawa, za wyjątkiem tej jej części, która odnosi się do Kopalni (...) w B. i to zarówno w odniesieniu do postawienia powodowi zarzutu naruszenia przepisu art. 11 d ust 3 p.e. jak i nałożenia kary za ten czyn.

Rozstrzygnięcie zostało oparte na następującym stanie prawnym:

W myśl art . 11 prawa energetycznego w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części mogą być wprowadzone na czas oznaczony ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej (ust 1 pkt 4). Ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej polegają na ograniczeniu maksymalnego poboru mocy elektrycznej oraz dobowego poboru energii elektrycznej (art. 11 ust 3 pkt 1). Ograniczenia te (określone m.in. w ust. 3) podlegają kontroli w zakresie przestrzegania ich stosowania (art. 11 ust 4 ). Organem uprawnionym do kontroli stosowania ograniczeń w odniesieniu do dostarczanej sieciami energii elektrycznej jest Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (art. 11 ust pkt 5).

Stosownie do treści art. 11 ust 7 Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki, w drodze rozporządzenia, może wprowadzić na czas oznaczony, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części, ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, w przypadku wystąpienia zagrożeń m.in. bezpieczeństwa dostaw energii.

W myśl art. 11c ust 2 pe w przypadku powstania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub systemu połączonego elektroenergetycznego:

1) podejmuje we współpracy z użytkownikami systemu elektroenergetycznego, w tym z odbiorcami energii elektrycznej, wszelkie możliwe działania przy wykorzystaniu dostępnych środków mających na celu usunięcie tego zagrożenia i zapobieżenie jego negatywnym skutkom;

2) może wprowadzić ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części do czasu wejścia w życie przepisów wydanych na podstawie art. 11 ust. 7 , lecz nie dłużej niż na okres 72 godzin.

Operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub systemu połączonego elektroenergetycznego niezwłocznie powiadamia ministra właściwego do spraw gospodarki oraz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o wystąpieniu zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, podjętych działaniach i środkach w celu usunięcia tego zagrożenia i zapobieżenia jego negatywnym skutkom oraz zgłasza konieczność wprowadzenia ograniczeń na podstawie art. 11 ust. 7 ( art. 11 c ust 3 p.e.).

Istotny dla rozstrzygnięcia sprawy niniejszej jest także przepis art. 11d ust.1 p.e., który przewiduje, że w sytuacji wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w następstwie zdarzeń, o których mowa w art. 11c ust. 1, operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub systemu połączonego elektroenergetycznego podejmuje w szczególności następujące działania:

1) wydaje wytwórcy polecenia uruchomienia, odstawienia, zmiany obciążenia lub odłączenia od sieci jednostki wytwórczej centralnie dysponowanej;

2) dokonuje zakupów interwencyjnych mocy lub energii elektrycznej;

3) wydaje właściwemu operatorowi systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego polecenia uruchomienia, odstawienia, zmiany obciążenia lub odłączenia od sieci jednostki wytwórczej przyłączonej do sieci dystrybucyjnej na obszarze jego działania, która nie jest jednostką wytwórczą centralnie dysponowaną;

4) wydaje właściwemu operatorowi systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego polecenia zmniejszenia ilości pobieranej energii elektrycznej przez odbiorców końcowych przyłączonych do sieci dystrybucyjnej na obszarze jego działania lub przerwania zasilania niezbędnej liczby odbiorców końcowych przyłączonych do sieci dystrybucyjnej na tym obszarze;

5) po wyczerpaniu wszystkich możliwych działań zmierzających do pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną wydaje odbiorcom końcowym, przyłączonym bezpośrednio do sieci przesyłowej, polecenia zmniejszenia ilości pobieranej energii elektrycznej lub odłączenia od sieci urządzeń i instalacji należących do tych odbiorców, zgodnie z planem wprowadzania ograniczeń;

6) dokonuje zmniejszenia wielkości zdolności przesyłowych wymiany międzysystemowej.

W okresie wykonywania działań, o których mowa wyżej, użytkownicy systemu, w tym odbiorcy energii elektrycznej, stosownie do treści art. 11d ust 2 p.e. są obowiązani stosować się do poleceń operatora systemu elektroenergetycznego, o ile wykonanie tych poleceń nie stwarza bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia osób.

W okresie występowania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej operatorzy systemu elektroenergetycznego mogą wprowadzać ograniczenia w świadczonych usługach przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej , w zakresie niezbędnym do usunięcia tego zagrożenia ( art. 11d ust. 3 p.e. ).

Zasadniczy dla rozstrzygnięcia sprawy niniejszej jest również art. 56 ust 1 pkt 3a p.e., stanowiący podstawę odpowiedzialności powoda w sprawie niniejszej, w myśl którego karze pieniężnej podlega ten, kto nie stosuje się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, wprowadzonych na podstawie art. 11, art. 11c ust. 3 lub art. 11d ust. 3.

Należy także zaznaczyć, że w oparciu o delegację ustawową, zawartą w art. 11 ust 6 p.e. wydane zostało 23 lipca 2007 roku przez Radę Ministrów Rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła (dalej powoływane jako Rozporządzenie). Określone w nim zostały: sposoby wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, rodzaje odbiorców objętych ograniczeniami, zakresy planów wprowadzania ograniczeń oraz sposoby określania w nich wielkości tych ograniczeń a także sposoby podawania do publicznej wiadomości informacji o ograniczeniach.

W szczególności, stosownie do treści § 5 pkt 1 Rozporządzenia ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej dotyczą odbiorców energii elektrycznej - dla których wielkość mocy umownej określonej w umowach sprzedaży energii ustalona została powyżej 300 kW.

W myśl § 8 Rozporządzenia operatorzy opracowują plany wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, zwane „planami ograniczeń”, z uwzględnieniem zasad określonych w art. 11 ust. 3 ustawy prawo energetyczne. Plany ograniczeń dla energii elektrycznej określają wielkości maksymalnego poboru tej energii dla poszczególnych odbiorców i stopni zasilania. Plany te podlegają corocznej aktualizacji w terminie do dnia 31 sierpnia. Plany ograniczeń i ich coroczne aktualizacje podlegają uzgodnieniu z:

1) Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki - jeżeli są opracowywane przez operatorów systemu przesyłowego elektroenergetycznego;

2) właściwym operatorem systemu przesyłowego elektroenergetycznego - jeżeli są opracowywane przez operatorów systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych lub operatorów elektroenergetycznych systemów połączonych.

Operatorzy systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych, operatorzy systemów połączonych elektroenergetycznych i odbiorcy przyłączeni do sieci przesyłowej elektroenergetycznej, na wniosek operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego, przekazują dane dotyczące mocy umownej, określonej w umowach z odbiorcami przyłączonymi do sieci przesyłowej elektroenergetycznej lub sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, oraz inne niezbędne dane służące do opracowania planów ograniczeń, w szczególności dane dotyczące:

1) skutków wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej;

2) przewidywanej liczby odbiorców, których ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej dotyczą.

W § 9 Rozporządzenia zostało wskazane, że wielkości planowanych ograniczeń w poborze energii elektrycznej, ujęte w planach ograniczeń, określa się w stopniach zasilania od 11 do 20, przy czym:

1) 11 stopień zasilania określa, że odbiorca może pobierać moc do wysokości mocy umownej określonej w umowach sprzedaży energii;

2) stopnie zasilania od 12 do 19 powinny zapewniać równomierne obniżanie mocy elektrycznej pobieranej przez odbiorcę;

3) 20 stopień zasilania określa, że odbiorca może pobierać moc do wysokości ustalonego minimum, niepowodującego zagrożeń i zakłóceń, o których mowa w § 3 ust. 4 Rozporządzenia (moc minimalna lub moc bezpieczna).

Dopuszczalne maksymalne ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej ujęte w planach ograniczeń, oraz sposób powiadamiania odbiorców o obowiązujących stopniach zasilania uwzględnia się w umowach sprzedaży lub dystrybucji energii (§ 10 Rozporządzenia).

Operatorzy zapoznają odbiorców z planami ograniczeń przez ogłoszenia zamieszczane w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości lub w formie elektronicznej na swojej stronie internetowej albo w formie ustalonej w umowach, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 ustawy, co najmniej na 30 dni przed dniem obowiązywania ograniczeń (§ 11 Rozporządzenia)

Dokonując subsumpcji opisanego stanu faktycznego do powołanych norm prawnych, Sąd doszedł do przekonania, że nałożenie na powoda kary pieniężnej znajduje uzasadnienie w treści przepisu art. 56 ust 1 pkt 3a p.e.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że przepis ten odwołuje się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, wprowadzonych na podstawie art. 11, art. 11c ust. 3 lub art. 11d ust. 3. Natomiast zdaniem Sądu podstawą do wprowadzenia ograniczeń w poborze energii elektrycznej w dniach 11 i 12 sierpnia, był wprawdzie powołany w komunikacie art. 11c ust 2 pkt 2 pe, i ten faktycznie nie jest sankcjonowany przez art. 56 ust pkt 3a pe, niemniej jednak podstawę prawną dla działań operatora podjętych w oparciu o art. 11c ust 2 pkt 2 pe, stanowił przepis art. 11 ale także art. 11d ust 3 p.e. Przepis art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. ma charakter uszczegóławiający dla normy o ogólniejszym charakterze zawartej w treści art. 11d ust 3 pe. Regulacja art. 11d ust 3 stanowi bowiem zasadniczą podstawę prawną dla działań operatora podjętych w oparciu o przepis art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e. To w artykule 11d ust 3 p.e. zostało wskazane, że w wypadku występowania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej operatorzy systemu elektroenergetycznego mogą wprowadzać ograniczenia w świadczonych usługach przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, w zakresie niezbędnym do usunięcia tego zagrożenia. Jest to więc norma ogólna w stosunku do przepisu art. 11 c ust 2 pkt 2 p.e. 2), który jedynie precyzuje, w jakim ograniczonym zakresie operator może wprowadzić ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W szczególności przepis ten wskazuje, że może to nastąpić jedynie w odniesieniu do dostarczania i poboru energii i tylko do czasu wejścia w życie przepisów wydanych na podstawie art. 11 ust. 7 , lecz nie dłużej niż na okres 72 godzin.

Powyższe prowadzi do wniosku, że podstawą działania (...) wprowadzającego ograniczenia w dniu 10 sierpnia 2015 r. był przepis art. 11d ust 3 pe, a ten jest wprost sankcjonowany w art. 56 ust 1 pkt 3a p.e.

Oczywiste jest także, że art. 11 p.e., który był z kolei podstawą wprowadzenia przez Radę Ministrów ograniczeń w poborze energii mocą Rozporządzenia z 11 sierpnia 2015 jest wprost sankcjonowany przez przepis art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. Przy czym należy podkreślić, że art. 11 p.e., dotyczy wprowadzania wszelkich ograniczeń w poborze mocy, gdyż ograniczenia wprowadzane przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia zostały uregulowane w ust 7 art. 11, zaś początkowe ustępy tego przepisu wskazują zdaniem Sądu na wszelkie możliwe ograniczenia, a nie tylko te wprowadzone na mocy art. 11 ust 7 p.e. Tym samym, skoro przepis art. 11 ust 4 stanowi, że wszelkie wprowadzone ograniczenia poboru mocy podlegają kontroli w zakresie przestrzegania ich stosowania oraz, że o rganem uprawnionym do kontroli stosowania ograniczeń w odniesieniu do dostarczanej sieciami energii elektrycznej jest Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (art. 11 ust pkt 5), to oczywistym jest, że przepis ten także odnosi się do odpowiedzialności za niedostawanie się do ograniczeń wprowadzonych przez (...), przez co art. 56 ust 1 pkt. 3a odwołując się do art. 11 p.e. sankcjonuje także ograniczenia wprowadzone przez (...).

Na marginesie należy jednak wskazać, że przy tworzeniu regulacji dotyczących wprowadzenia przez operatorów ograniczeń w poborze energii elektrycznej doszło do naruszenia zasad techniki prawodawczej, w myśl których zasadniczo przepis uszczegóławiający (art. 11c ust 2 pkt 2) powinien znaleźć się po przepisie natury bardziej ogólnej (art. 11d ust. 3), co w sprawie niniejszej niestety nie miało miejsca. Stąd mogą się rodzić po stronie odbiorców wątpliwości interpretacyjne, które jednak zdaniem Sądu można z łatwością wyeliminować poprzez wykładnię, dokonaną przy użyciu różnych metod wykładni prawa.

Zasadniczo zdaniem Sądu już tylko dokonana powyżej wykładnia językowa przepisu art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. i art. 11d ust 3 p.e. oraz art. 11 p.e. wprost wskazuje na możliwość sankcjonowania przez przepis art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. zachowań odbiorców, którzy dopuścili się naruszenia ograniczeń w poborze energii wprowadzonych w oparciu o przepis art. 11c ust 2 pkt 2 p.e., skoro, jak była o tym mowa wyżej, jest to uprawnienie dla operatora przewidziane w art. 11d ust 3 p.e.

Jakkolwiek w demokratycznym państwie prawa zakłada się pierwszeństwo wykładni językowej (uchwała Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2003 r., III CZP 8/03; postanowienia Sądu Najwyższego z 20 lipca 2005 r., I KZP 25/05; z 31 sierpnia 2005 r., V KK 426/04,), to jednak powszechnie uznawane jest za konieczne posiłkowanie się także subsydiarnie wykładnią systemową oraz wykładnią funkcjonalną (uchwała Sądu Najwyższego z 11 stycznia 2006 r., I KZP 53/05; postanowienie Sądu Najwyższego z 2 grudnia 2004 r., III KK 112/04; uchwała Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2003 r., III CZP 8/03; uchwała Sądu Najwyższego z 19 maja 2015 r., III CZP 114/14; wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2008 r., II CSK 650/07). Odstępstwo jednak od jasnego i oczywistego sensu przepisu wynikającego wprost z treści przepisu mogą jedynie uzasadniać szczególnie istotne i doniosłe racje prawne, społeczne, ekonomiczne lub moralne (tak uchwała Sądu Najwyższego z 14 października 2004 r., III CZP 37/04, wyrok Sądu Najwyższego z 21 lipca 2004 r., V CK 21/04, uchwała Sądu Najwyższego z 20 lipca 2005 r. I KZP 18/05). Dopuszcza się również odstępstwa od wyniku zastosowania wykładni językowej, gdy wynik ten prowadzi do rażąco niesprawiedliwych lub irracjonalnych konsekwencji (uchwała Sądu Najwyższego z 19 maja 2015 r., III CZP 114/14, OSNC 2015 nr 12, poz. 134; wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2008 r., II CSK 650/07, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2003 r., I PK 409/02, OSNP 2004 nr 19, poz. 334).

Mając na względzie powyższe uwagi, Sąd w składzie obecnym nie znalazł żadnych argumentów, które pozwalałyby na zmianę kierunku wykładni treści przepisów art. 56 ust1 pkt 3a p.e. i art. 11 c ust 2 pkt 2 oraz art. 11d ust 3 p.e. niż ustalona wyżej. Dokonana przez Sąd wykładnia systemowa i celowościowa wzmacniają jedynie argumentację, że niezastosowanie się przez odbiorców do ograniczeń w poborze energii elektrycznej wprowadzonych przez operatora sieci przesyłowej w oparciu o przepis art. 11c ust 2 pkt 2 w zw z art. 11d ust 3 p.e. oraz tych wprowadzonych rozporządzeniem Rady Ministrów w oparciu o przepis art. 11 ust 7 p.e. podlega sankcji określonej w art. 56 ust 1 pkt 3a pe.

Odwołując się do wykładni celowościowej należy wskazać, że wyraźnym celem wszystkich analizowanych przepisów stanowiących podstawę do wprowadzenia ograniczeń w poborze energii elektrycznej jest unicestwienie zagrożeń dla systemu elektroenergetycznego m.in. przed niekontrolowanymi awariami systemu z powodu jego przeciążenia i tym samym zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Realizacja tego celu jest niezwykle istotna właśnie w aspekcie zagwarantowania bezpieczeństwa energetycznego kraju, dlatego ustawodawca dla zabezpieczenia jego realizacji wprowadził sankcje w postaci kar administracyjnych dla podmiotów, które nie stosują się do wprowadzonych ograniczeń w poborze energii. Zatem także ze względu na cel uregulowań należy przyjąć, że zamiarem regulacji ustawowej, o której mowa w art. 56 ust 1 pkt 3a pe, było objęcie sankcją niestosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, a tym samym wymuszenie na adresatach normy, a więc także odbiorcach energii, wprowadzenia ograniczeń dla których podstawę prawną stanowi nie tylko przepis art. 11 ust 7, ale i przepis art. 11c ust 2 pkt 2 w zw. z art. 11d ust 3 prawa energetycznego, skoro były one wprowadzane w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii.

Interpretując powołane regulacje za pomocą reguł wykładni systemowej należy wskazać, że przepis w danym akcie prawnym nie jest umiejscowiony przypadkowo, lecz wynika z racjonalnego działania prawodawcy. Z takiej wykładni może wynikać wniosek że przepis ma mniejsze znaczenie ze względu na treść przepisu wyżej położonego. Jak już była jednak o tym wyżej mowa, w art. 11c i 11d nastąpiła wadliwa z punktu widzenia techniki legislacyjnej regulacja wprowadzania ograniczeń w świadczonych usługach przesyłania i dystrybucji, poprzez umiejscowienie przepisu o mniejszym znaczeniu, czyli przepis art. 11c ust 2 pkt 2 pe (bo wprowadzającego ograniczenie dla bardziej ogólnej regulacji zawartej w art. 11d ust 3), przed przepisem o charakterze nadrzędnym, jakim jest art. 11d ust 3 p.e., stanowiącym generalną kompetencję dla operatora systemu przesyłowego do wprowadzenia ograniczeń w przesyłaniu i dystrybucji energii elektrycznej. Jednak ze względu na założenie właśnie spójności systemu prawa i jego logiczności, nie można uznać, że brak wyraźnego odwołania się w normie sankcjonującej art. 56 ust 1 pkt 3a do art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. może stanowić wyraz woli ustawodawcy o zwolnieniu od sankcji niesubordynacji odbiorców, dla których podstawę dla wprowadzenia ograniczeń stanowił art. 11c ust 2 pkt 2 pe. W ocenie Sądu to właśnie dążenie do wykładni w duchu spójności systemu prawa musi prowadzić do jedynego logicznego wniosku, że wystarczające jest jednak wskazanie przez ustawodawcę w przepisie sankcjonującym normy sankcjonowanego art. 11d ust 3 p.e., skoro to on w istocie stanowi podstawę do wprowadzenia ograniczeń w oparciu o przepis art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. Nieracjonalne byłoby bowiem przyjęcie, że wprowadzenie znacznie dalej idących ograniczeń, dla których przyzwolenie stanowi przepis art. 11d ust 3 p.e., byłoby sankcjonowane w art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e., a wprowadzenie tych ograniczeń w znacznie mniejszym rozmiarze, bo odnoszącym się tylko do poboru prądu i to tylko na okres maksymalnie 72 godzin, sankcjonowane już by nie było. To właśnie zasada spójności systemu prawnego i jego logiczności nie pozwala na taki kierunek wykładni analizowanych norm prawa.

Istotna bowiem dla wykładni przepisu art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. jest także wykładnia logiczna art. 11 ust 2 pkt 2 posługująca się metodą logiczną "argumentum a major ad minus"- "co wolno więcej to tym bardziej wolno mniej". Jeśli zatem przepis art. 11d ust 3 p.e., do którego wprost odnosi się art. 56 ust 1 pkt 3a pe, stwarza operatorom systemu przesyłowego uprawnienie do wprowadzenia ograniczenia w świadczonych usługach przesyłania lub dystrybucji, nie wprowadzając w nim żadnych ograniczeń m.in. czasowych, to przepis art. 11 ust 2 pkt 2 p.e. wprowadzający te ograniczenia czasowe (maksymalnie do 72 godzin) i też rzeczowe (dostarczania i poboru energii), jest niewątpliwie przepisem szczególnym w stosunku do art. 11d ust 3 p.e., gdyż nie rodzi on sam w sobie uprawnień po stronie operatora systemu przesyłowego do wprowadzenia takich ograniczeń, a jedynie ogranicza jego uprawnienia przyznane mu w przepisie art. 11d ust 3 p.e. Zatem operator systemu wprowadzając ograniczenia, o jakich mowa w art. 11c ust 2 pkt 2 p.e., działa zawsze także w oparciu o przepis art. 11d ust 3 p.e., gdyż to ten przepis stanowi źródło jego uprawnień do wprowadzenia ograniczeń w poborze prądu, nawet jeśli wprost przepis ten nie zostanie powołany w zarządzeniu o wprowadzeniu ograniczeń.

Niedostosowanie się odbiorcy do każdego ograniczenia dla którego podstawę stanowił przepis art. 11d ust 3 p.e., a więc także tych wprowadzonych z powołaniem się na regulację art. 11c ust 2 pkt 2 p.e., stanowi realne zagrożenie dla bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, gdyż tylko w takich sytuacjach ograniczenia mogą być wprowadzane. Istotne jest więc, dla zagwarantowania tego bezpieczeństwa, aby istniały realne instrumenty prawne pozwalające na sankcjonowanie zachowań, które temu bezpieczeństwu zagrażają. Jeśli więc ustawodawca wprowadził w sytuacji nagłego zagrożenia możliwość, aby o bezpieczeństwo systemu energetycznego mógł zadbać operator systemu przesyłowego poprzez ograniczenie poboru energii, to konieczne jest właśnie z punktu widzenia tego bezpieczeństwa, aby istniała także możliwość sankcjonowania wprowadzonych ograniczeń. Jest to szczególnie istotne w takich nagłych stanach, w których organy państwa nie są jeszcze w stanie podjąć decyzji, aby były podjęte kroki natychmiastowe, które uchronią system energetyczny przed katastrofalną i rozległą awarią (blackoutem).

Dlatego tak ważne są regulacje ograniczające (w szczególnie uzasadnionych okolicznościach stanu zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii) odbiorców w poborze energii, które muszą mieć jednak dla swej skuteczności i tym samym dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii, system gwarancji przestrzegania tych ograniczeń. Tymi gwarantami są m.in. kary pieniężne, które są nakładane na podmioty nieprzestrzegające tych ograniczeń. Administracyjne kary pieniężne nie mają bowiem wyłącznie charakteru sankcji karnych, gdyż ich funkcja nie ogranicza się do represji za naruszenie nakazów bądź zakazów ustawowych, ale równie istotna jest ich funkcja prewencyjna i dyscyplinująca, motywująca adresatów norm sankcjonowanych do ich respektowania, także na przyszłość.

Jeśli zatem przyjąć wykładnię, że sankcji z art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. nie podlegają ograniczenia wprowadzone przez (...) na podstawie art. 11c ust 2 pkt 2 p.e., to istnienie tych ostatnich regulacji nie miałoby najmniejszego sensu, skoro odbiorcy nie musieliby się do nich dostosowywać, a więc mogliby w stanach nagłego zagrożenia bezpieczeństwa systemu elektroenergetycznego nie respektować ograniczeń wprowadzanych przez operatora systemu przesyłowego. Taka interpretacja pozbawiona jest całkowicie sensu, bo to właśnie podjęcie natychmiastowych działań, w tym jak najszybsze zmniejszenie poboru mocy w razie jej ograniczeń, jest najistotniejsze w sytuacji istnienia realnego zagrożenia.

Zatem brak powiązania uprawnienia (...) wynikającego z art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. z sankcją z art. 56 ust. 2 pkt 3a p.e. czyniłby te uprawnienia operatora pozbawionymi sensu i regulacja art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e. nie miałaby racji bytu.

Warto także odnotować dla wzmocnienia argumentacji o sankcjonowaniu przepisem art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. wprowadzonych przez (...) na podstawie art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. ograniczeń, że organ regulacyjny, jakim jest Prezes URE, uzyskał kompetencje do kontroli w zakresie przestrzegania ograniczeń maksymalnego poboru mocy elektrycznej oraz dobowego poboru energii elektrycznej wprowadzonych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa energetycznego kraju (art. 11 ust 4 i 5 p.e.).

Konsekwencją także tych uprawnień regulatora jest również uprawnienie Prezesa URE do nałożenia kary pieniężnej na podmioty nie respektujące wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii (art. 56 ust 1 pkt 3a pe).

Zdaniem Sądu możliwą podstawą prawną dla odpowiedzialności odbiorców za niedostosowania się do ograniczeń wprowadzonych przez operatora systemu przesyłowego na podstawie art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. może być również przepis art. 11c ust 3 p.e., do którego także odwołuje się art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. Przepis ten stanowi, że operator systemu elektroenergetycznego powiadamia niezwłocznie ministra właściwego ds. gospodarki oraz Prezesa URE m.in. o podjętych działaniach i środkach w celu usunięcia zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Jeśli więc przepis art. 56 ust 1 pkt 3a sankcjonuje niestosowanie się do ograniczeń w poborze energii wprowadzonych w oparciu o tę właśnie regulację art. 11c ust. 3 p.e., to niewątpliwie można przyjąć, że ustawodawca w ten sposób sankcjonuje ograniczenia wprowadzone także na podstawie art. 11c ust 2 pkt 2 p.e. przez operatora systemu przesyłowego (jako „ podjęte przez operatora działania i środki”). Wprawdzie przepis art. 11c ust 3 p.e. sam w sobie nie stanowi podstawy do wprowadzenia ograniczeń przez operatora systemu przesyłowego, ale wskazuje na ograniczenia już wprowadzone przez tego operatora („ podjętych działaniach i środkach w celu usunięcia zagrożenia”), a tym samym możliwe jest powiązanie odpowiedzialności z art. 56 ust 1 pkt 3a z ograniczeniami wprowadzonymi w oparciu o przepis art. 11c ust. 2 pkt 2, do którego art. 11c ust 3 p.e. niewątpliwie się odnosi.

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że brak jest jakichkolwiek racji, które uzasadniałyby przyjęcie argumentacji, że przepis art. 56 ust. 1 pkt 3a nie sankcjonuje naruszenia ograniczeń wprowadzonych przez (...) z powołaniem się na art. 11c ust 2 pkt 2 p.e., dla którego faktyczną podstawą prawną działania był przepis art. 11d ust 3 p.e. ewentualne także przepis art. 11c ust 3 p.e.

Sąd także nie znajduje żadnych argumentów natury społecznej, ekonomicznej lub moralnej, które pozwalałyby odstąpić od dokonanej powyżej wykładni.

Wynik tej wykładni nie prowadzi do rażąco niesprawiedliwych lub irracjonalnych konsekwencji, a wręcz odwrotnie, akcentuje jednoznaczną wolę ustawodawcy do zapobiegania zagrożeniom, ale i eliminacji już powstałych zagrożeń dla bezpieczeństwa systemu elektroenergetycznego. Należy przy tym odnotować, że dokonywanie wykładni celowościowej, funkcjonalnej i systemowej dopuszczalne jest także w sprawach, w których nakładane są kary administracyjne, pomimo stawianych w orzecznictwie obostrzeń dla tego typu spraw, z uwagi na sankcyjny charakter kar i konieczność ochrony praw przedsiębiorcy, zbliżoną do tej, jaka przysługuje oskarżonemu w prawie karnym (chodzi tu jednak wyłącznie o gwarancje proceduralne, a nie zrównanie standardu administracyjnego z karnym w zakresie przesłanek odpowiedzialności, w szczególności nie stosuje się w tego typu sprawach zasad prawa karnego materialnego jak np nullum crimen sine lege, które zasadniczo wykluczają w prawie karnym wykładnię rozszerzającą). Na powyższą możliwość wskazuje liczne orzecznictwo sądów powszechnych i sądów administracyjnych oraz Sądu Najwyższego (np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2016 r. sygn. III SK 75/15, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 19 czerwca 2015 r. w sprawie VI ACa 1061/14, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 czerwca 2012 r. sygn. akt II GSK 851/11).

W tym stanie rzeczy Sąd doszedł do przekonania, że istniały podstawy prawne do zastosowania wobec powoda art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e., skoro niewątpliwe było, że powód nie zastosował się do wprowadzonych ograniczeń w poborze energii, zarówno tych wprowadzonych przez (...) w dniach 10 i 11 sierpnia, jak i tych wprowadzonych Rozporządzeniem Rady Ministrów w okresie od 12 do 31 sierpnia 2015r w odniesieniu do wszystkich swoich obiektów za wyjątkiem Kopalni (...) w B..

Należy przy tym nadmienić, że nakładana przez Prezesa URE kara pieniężna ma charakter obligatoryjny, gdyż powołany przepis nie ma charakteru uznaniowego lub warunkowego ( karze pieniężnej podlega ten, kto…).

Stosownie do treści przepisu art. 56 ust. 3 p.e. wysokość kary pieniężnej, o której mowa m.in. w art. 56 ust 1 pkt 3a p.e., nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym (…). Zgodnie natomiast z art. 56 ust. 6 ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes URE uwzględnia stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe. Ponadto, według art. 56 ust. 6a p.e. Prezes URE może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli stopień szkodliwości czynu jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek.

W niniejszej sprawie, przy ocenie stopnia szkodliwości czynu drugorzędne znaczenie miał rozmiar przekroczenia poboru mocy. Zdaniem Sądu w przekroczeniach poboru energii, o stopniu szkodliwości decyduje sam charakter czynu i jego znaczenie dla zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, a w konsekwencji dla bezpieczeństwa energetycznego kraju. Należy bowiem mieć na uwadze, że energia elektryczna we współczesnym świecie jest niezbędna dla funkcjonowania wszystkich obszarów aktywności zarówno państwa jak i każdego z członków społeczeństwa i nietrudno sobie wyobrazić, jak katastrofalne mogą być skutki niekontrolowanych blackoutów, spowodowanych przekroczeniami krytycznych wartości podstawowych parametrów technicznych pracy systemu elektroenergetycznego na znacznym obszarze kraju. Stąd eliminacja zagrożenia dla bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, do jakiego prowadzi skumulowanie przekroczeń mocy przez wielu odbiorców jest tak konieczna. Przekroczenie dopuszczalnego poziomu poboru energii przez jednego z odbiorców jest wprawdzie często jedynie niewielkim elementem całkowitego przekroczenia, które w ostateczności może jednak doprowadzić do przeciążenia systemu elektroenergetycznego i jego niekontrolowanych wyłączeń, niemniej jednak w takich sytuacjach nie sposób określić, który z odbiorców dopełnił krytycznego przekroczenia. Dlatego z punktu widzenia celu, jakiemu mają służyć ograniczenia w poborze mocy, należy przyjąć, że każde nawet niewielkie przekroczenie poboru mocy nosi w sobie znaczny stopień szkodliwości. Tym samym w ocenie Sądu, w przypadku przekroczenia przez przedsiębiorcę poboru mocy nawet w nieznacznym zakresie, nie można uznać, że istnieją podstawy do odstąpienia od wymierzania kary w oparciu o przepis art. 56 ust 6a p.e., gdyż stopień szkodliwości nie jest znikomy.

Dla ustalenia stopnia szkodliwości czynu, Sąd posłużył się sposobem weryfikacji tego stopnia wypracowanym w prawie karnym. Jak bowiem orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 15 października 2014 r., w sprawie III SK 47/13, z którego tezą Sąd w składzie niniejszym się zgadza, skoro prawodawca posłużył się w art. 56 ust. 6a prawa energetycznego instytucją prawa karnego, a jednocześnie w prawie energetycznym nie dał wskazówek jakimi kryteriami należy się posługiwać dla oceny tej szkodliwości, to z uwagi na represyjny charakter kar pieniężnych przewidzianych w art. 56 prawa energetycznego, zasadne jest odwołanie się do art. 115 § 2 kodeksu karanego, który zawiera zamknięty katalog kryteriów oceny stopnia szkodliwości społecznej czynu. Przepis ten nakazuje przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu brać pod uwagę:

1) rodzaj i charakter naruszonego dobra,

2) rozmiary wyrządzonej szkody,

3) sposób i okoliczności popełnienia czynu,

4) wagę naruszonych obowiązków,

5) postać zamiaru,

6) motywację sprawcy,

7) rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.

Jak ocenił Sąd Najwyższy w powołanym wyżej orzeczeniu „ o stopniu społecznej szkodliwości mają decydować wyłącznie okoliczności związane z czynem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2011 r., IV KK 382/10), przy czym podstawowe znaczenie dla określenia stopnia szkodliwości czynu mają rodzaj i charakter naruszonego dobra chronionego prawem, rozmiar wyrządzonej i grożącej szkody oraz zamiar i motywacja sprawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2011 r., IV KK 382/10). […] Nie uwzględnia się więc okoliczności, które pojawiły się po popełnieniu czynu, ponieważ nie mieszczą się one w regulacji art. 115 § 2 KK.”

Odnosząc powyższe kryteria do oceny szkodliwości czynu powoda, Sąd, jak wyżej uznał, że zasadnicze znaczenia dla tej oceny ma rodzaj i charakter naruszonego dobra oraz waga naruszonych obowiązków, jak również rodzaj naruszonych reguł ostrożności, które w sprawie niniejszej jednoznacznie wskazują, że powód dopuścił się naruszenia dobra szczególnie chronionego przez prawo energetyczne i niezwykle ważkiego dla wszystkich dziedzin życia oraz gałęzi przemysłu, jakim jest bezpieczeństwo systemu elektroenergetycznego. Stabilna praca tego systemu, bez zakłóceń wynikających m.in z niedostosowania się niektórych odbiorców do wprowadzonych ograniczeń w poborze mocy, ma niezwykłe znaczenie dla bezpieczeństwa, oraz życia i zdrowia ludzi.

Oceniając stopień zawinienia powoda, który jest istotny dla wymiaru kary, nie sposób abstrahować od faktu, że powód podlegał ograniczeniom w poborze energii elektrycznej przewidzianym dla niego indywidulanie w planach ograniczeń, które były mu corocznie przedstawiane i których w momencie przedstawiania nie kwestionował, a które jednocześnie określały moc dla maksymalnego 20 stopnia ograniczenia poboru mocy, czego powód również nie zakwestionował.

W sprawie niniejszej w umowie powoda z przedsiębiorstwami energetycznymi w odniesieniu do Ż. R. B., Wytwórni (...) w M. i Ż. w B. w ogóle nie został określony poziom mocy bezpiecznej, czyli takiej, która w razie wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii jest, w myśl § 4 ust 4 pkt 1 w zw z § 9 pkt 3 Rozporządzenia, niezbędna odbiorcy dla zachowania bezpieczeństwa osób i urządzeń (tzw. ustalone minimum niepowodujące zagrożeń i zakłóceń, o jakich mowa w 3 ust 4 Rozporządzenia). Tym samym powód nie sprecyzował minimalnej wartości mocy, która jest mu niezbędna do zabezpieczenia podstawowych procesów, wynikających ze specyfiki prowadzonej działalności. Natomiast w planach ograniczeń, który powód otrzymał od dystrybutorów które obowiązywał powoda w okresie faktycznego wprowadzenia ograniczeń, moc bezpieczna została określona przez operatora.

Powód nie zakwestionował przedstawionych mu planów ograniczeń. Wobec powyższego należy przyjąć, że przedsiębiorca zaakceptował wszystkie wartości prezentowane w tych planach ograniczeń obowiązujących na okres od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r., w tym wartość mocy minimalnej, która obowiązywała go przy wprowadzeniu 20 stopnia zasilania i do tych wielkości powód winien był się dostosować w momencie wprowadzenia ograniczeń. Oznacza to, że powód przy ograniczeniu dla 20 stopnia zasilania nie mógł korzystać z energii elektrycznej na wyższym poziomie niż ustalony w planie ograniczeń. Należy przy tym nadmienić, że (...) określając wprowadzane stopnie ograniczeń, odnosił się do z góry założonych w planach ograniczeń i możliwych według tych planów do osiągnięcia ograniczeń w poborze mocy, adekwatnych dla każdego ze stopni zasilania.

Okoliczności dotyczące mocy minimalnej powinny być zasadniczo każdorazowo ustalane przez odbiorcę i operatora, a operator winien tę moc dodatkowo, tak przy zawarciu umowy jak i ustalaniu planu ograniczeń weryfikować pod kątem dyspozycji § 9 pkt 3 w związku § 3 ust 4 Rozporządzenia, stosownie do których, moc bezpieczna jest mocą minimalną niepowodującą zagrożeń i zakłóceń takich jak:

1) zagrożenia bezpieczeństwa osób oraz uszkodzenia lub zniszczenia obiektów technologicznych;

2) zakłóceń w funkcjonowaniu obiektów przeznaczonych do wykonywania zadań w zakresie:

a) bezpieczeństwa lub obronności państwa określonych w przepisach odrębnych,

b) opieki zdrowotnej,

c) telekomunikacji,

d) edukacji,

e) wydobywania paliw kopalnych ze złóż, ich przeróbki i dostarczania do odbiorców,

f) wytwarzania i dostarczania energii elektrycznej oraz ciepła do odbiorców,

g) ochrony środowiska.

Powyższe skłania do jedynej możliwej konstatacji, że to na odbiorcy ciąży obowiązek wykazania dystrybutorowi energii, że powyższe zagrożenia determinują określony poziom mocy bezpiecznej. Przy czym uprawnienie to może być realizowane najpóźniej na etapie ustalania planu ograniczeń, lub wcześniej przy okazji zawierania umowy i wartość ta nie może być później kontestowana, szczególnie w czasie wprowadzania ograniczeń, gdyż wypaczałoby to ideę zarządzania poziomem poboru mocy przez (...) lub Radę Ministrów, w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa systemu elektroenergetycznego.

Tymczasem powód nie kwestionował poziomu mocy bezpiecznej określonej w planach ograniczeń (moc dla 20 stopnia zasilania). Jeśli natomiast powód kwestionuje prawidłowość działania operatora w powyższym zakresie, to takie kwestie może ewentualnie podnosić w razie kierowania roszczeń do operatora systemu lub sprzedawcy energii.

Należy bowiem zwrócić uwagę, że w zakresie dostarczania energii strony umowy łączył stosunek cywilnoprawny. Oznacza to, że wykonywanie umowy o sprzedaż energii regulowane jest dwojakiego rodzaju unormowaniami, którym ten stosunek prawny podlega. Z jednej strony są to indywidualne ustalenia zawarte w umowie cywilnoprawnej sprzedaży/dystrybucji energii elektrycznej oraz powszechnie obowiązujące normy prawa, które także określają prawa i obowiązku odbiorcy i operatora. Tak więc niektóre obowiązki stronu umowy wynikają wprost z przepisów ustawy prawo energetyczne i Rozporządzenia, oraz z ustalonych w oparciu o te regulacje planów ograniczeń i są one niezależne od treści łączącej strony umowy sprzedaży energii elektrycznej, a przede wszystkim mają przed nimi pierwszeństwo. W sprawie niniejszej przedmiotem oceny Sądu są jedynie zachowania odbiorcy oceniane w kontekście dostosowania się do regulacji publicznoprawnych odnoszących się do umowy sprzedaży energii elektrycznej, w oparciu o którą powód nabywał energię elektryczną, a więc sama treść umowy stron, szczególnie brak określenia w niej mocy bezpiecznej, nie może zasadniczo wpływać na treść rozstrzygnięcia sądu.

Reasumując, fakt niewskazania w umowie wartości mocy bezpiecznej, podobnie jak określenia w tej umowie wartości poboru mocy dla poszczególnych stopni zasilania w przypadku wprowadzenia ograniczeń poboru energii, nie mógł mieć wpływu na ocenę stopnia niedostosowania się powoda do ograniczeń, gdyż powoda w każdych okolicznościach obowiązywały przedłożone mu plany ograniczeń na okres od 1 września 2014 roku do 31 sierpnia 2015 roku, które określały moc bezpieczną i moc w poszczególnych stopniach zasilania. Istotne jest przy tym, że prawo energetyczne nie dopuszcza możliwość zmiany planu ograniczeń ustalonego dla przedsiębiorcy na dany okres czasu. Żadna bowiem regulacja nie przewiduje możliwości korekty planu ograniczeń w czasie jego obowiązywania, także nawet z uwagi na zmianę mocy umownej.

Należy zatem przyjąć, że o ile w przypadku braku ograniczeń w poborze energii odbiorca może pobierać moc umowną o wartości ustalonej w aktualnej umowie, o tyle w przypadku wprowadzenia ograniczeń musi się dostosować do ograniczeń przywdzianych w ustalonym wcześniej planie ograniczeń.

Niedostosowanie się odbiorcy do planu ograniczeń wskazuje, że powód swoim zachowaniem doprowadził do poważnego zagrożenia dla bezpieczeństwa systemu elektroenergetycznego. W tym kontekście szkodą było narażenie tego systemu na niebezpieczeństwo.

Odnośnie przekroczenia poboru mocy w odniesieniu do kolejnych godzin po wprowadzeniu ograniczeń w dniu 10, 11 i kolejnych dniach sierpnia 2015 r., to można powodowi przypisać zawinione działanie, gdyż mimo wiedzy, że pobór mocy powinien ograniczyć do poziomu określonego w planie ograniczeń, zdecydował się jednak na większy pobór energii, celem niedoprowadzenia do znacznych własnych strat majątkowych. Zatem można przyjąć, że powód przedłożył własną korzyść majątkową (uniknięcie strat) nad bezpieczeństwo sytemu elektroenergetycznego. Jakkolwiek trudno wprost ważyć te wartości, to jednak w sytuacji gdy niedostosowanie się odbiorców do ograniczeń poboru mocy może prowadzić do blackautów, a więc i wyłączeń energii dla tych podmiotów, które z racji szczególnego znaczenia i charakteru działalności, ograniczeniom w poborze energii nie podlegają, należy stwierdzić, że powód przedłożył jednak mniej ważny własny interes ekonomiczny nad bezpieczeństwo wielu ludzi. Okoliczność powyższa nie może pozostać bez wpływu na wymiaru kary.

Sąd uznał za właściwy, przyjęty przez Prezesa URE, zasadniczy sposób ustalania podstawowej wysokości kary administracyjnej, który odnosi się do wielkości przekroczenia poboru mocy przez przedsiębiorcę i najwyższej ceny 1 MW energii elektrycznej na rynku bilansującym (odnotowanej 7 stycznia 2016 roku), której należałoby się spodziewać przy ograniczonej podaży energii elektrycznej w okresie 10-31 sierpnia 2015 roku) tj. 1.500 zł. Przyjęcie tej ceny, jako najwyższej możliwej ceny rozliczeniowej w podwojonej wysokości, z racji uznania, że kwota kary ma też stanowić sankcję dla przedsiębiorcy, a więc ostatecznie kwoty 3000 zł, znajduje zdaniem Sądu uzasadnienie w fakcie, że tak ustalona wartość ma być jednak dla przedsiębiorcy sankcją i stanowić ma dla niego odczuwalną dolegliwość, ale także ze względu na konieczność prewencyjnego oddziaływania kary, która poniżej pewnego minimum nie jest wystarczająco odstraszająca. Iloczyn tych dwóch wartości po zaokrągleniu (6,739285 MW x 3.000 zł) to kwota 20.217 zł. Przy czym wartość ta odnosi się do sumy przekroczeń w poborze mocy (sumy MW przekroczeń) w odniesieniu do wszystkich obiektów powoda za wyjątkiem Kopalni (...) w B.. Kara w tej wysokości w oczywisty sposób uwzględnia także możliwości finansowe przedsiębiorcy. Kara w tej wysokości, w relacji do przychodu przedsiębiorcy (ponad(...) zł), ma więc raczej wymiar symboliczny i służy jedynie temu, aby zmotywować przedsiębiorcę by w przyszłości śledził informacje o ograniczeniach w poborze mocy oraz dostosował się do tych ograniczeń stosownie do obowiązującego go planu ograniczeń, względnie też dostosował treść umowy w odniesieniu do mocy umownej i bezpiecznej do swoich rzeczywistych potrzeb i możliwości wprowadzenia ograniczeń.

Przy czym w ocenie Sądu, zastosowana przez pozwanego reguła dla ustalania wartości kary jest adekwatna również dla odbiorców o różnych poziomach ustalonej mocy bezpiecznej i o różnych poziomach przekroczenia poboru tej mocy. Pobranie każdego MW energii elektrycznej przez odbiorcę ponad dopuszczalne minimum, wiązało się z koniecznością jej wyprodukowania w ilości odpowiedniej do pobieranych MW, pomimo ograniczeń w produkcji energii. Gdyby więc przedsiębiorcy przyszło nabyć każdy z pobranych, ponad dopuszczalną wielkość, MW energii na giełdzie towarowej energii, w sytuacji jej ograniczonej podaży, to oczywiste jest, że obciążenie finansowe dla każdego z przedsiębiorców byłoby adekwatne do faktycznego poboru. Zatem przedsiębiorca, którego zapotrzebowanie na energię elektryczną jest znacznie wyższe musiałby pokryć większe koszty jej nabycia niż ten który zużywa adekwatnie mniej tej energii, i tym samym jego przekroczenia poboru były, adekwatnie do mocy umownej i mocy bezpiecznej, odpowiednio niższe. Reguła wprowadzona przez Prezesa URE jako zasadniczy sposób szacowania wysokości kary, w ocenie Sądu odpowiada więc zasadom sprawiedliwości. Tak ustalona kara podlega oczywiście weryfikacji pod kątem reguł określonych w art. 56 ust 6 p.e. Przy czym można przyjąć, że kara, która jest ustalona w odniesieniu do rzeczywistego przekroczenia poboru mocy i która różnicuje poszczególnych przedsiębiorców właśnie z powodu zakresu przekroczonego poboru mocy, uwzględnia w pewnym zakresie stopień społecznej szkodliwości, chociaż zasadniczo w ocenie Sądu stopień ten jest zawsze wysoki bez względu na wielkość przekroczenia poboru mocy, z uwagi na rodzaj i charakter naruszonego dobra, jakim jest bezpieczeństwo systemu elektroenergetycznego.

Mając na uwadze, iż powód nie stosując się do wprowadzonych ograniczeń i dokonując przekroczenia maksymalnego poziomu poboru energii elektrycznej w sposób bezpośredni oddziaływał negatywnie na bezpieczeństwo energetyczne kraju, Sąd nie znalazł żadnych okoliczności łagodzących, które mogłyby wpłynąć na obniżenie i tak symbolicznie określonej wysokości kary pieniężnej, szczególnie, że skutkiem działania powoda mogło być wystąpienie rzeczywistego zagrożenia w pracy całego krajowego systemu elektroenergetycznego.

W ocenie Sądu tak ustalona kara, mimo swojego symbolicznego wymiaru, będzie oddziaływać w przyszłości na powoda, gdyż poza jej wartością, powód poniósł także koszty związane z koniecznością zaangażowania się w postępowanie administracyjne i sądowe, co także poza niedogodnością wiązało się z kosztami tego postępowania. Pozwoli to jednak w wystarczającym stopniu odczuć powodowi ważność dostosowywania się do ograniczeń w poborze energii i zapobiegnie podobnym zachowaniom w przyszłości.

Tak ustalona kara nie przekracza oczywiście możliwości płatniczych powoda i mieści się w granicach określonych w art. 56 ust 3 p.e.

Natomiast w odniesieniu do Kopalni (...) w B. , co do której Sąd ustalił, że powód nie został powiadomiony przez dystrybutora energii elektrycznej o planie ograniczeń obowiązującym dla tego obiektu, nie istniały podstawy do nałożenia na przedsiębiorcę kary pieniężnej. Jak wynika bowiem z § 11 Rozporządzenia Rady Ministrów z 23 lipca 2007r. (Dz.U. 133, poz 924), określającego szczegółowe zasady i tryb wprowadzania ograniczeń, o peratorzy zapoznają odbiorców z planami ograniczeń przez ogłoszenia zamieszczane w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości lub w formie elektronicznej na swojej stronie internetowej albo w formie ustalonej w umowach, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 ustawy, co najmniej na 30 dni przed dniem obowiązywania ograniczeń (§ 11 Rozporządzenia)

Powyższa regulacja jasno wskazuje, że to plany ograniczeń określają wielkości maksymalnego poboru energii dla poszczególnych odbiorców i stopni zasilania.

Plany te powinny być udostępnione odbiorcom, w taki sposób aby odbiorca – konkretny adresat ograniczeń, mógł się z nimi zapoznać. Rolą operatora jest podjęcia takich działań aby odbiorca mógł się zapoznać z obowiązującym go planem.

W sprawie niniejszej zostało wykazane przez powoda, że w odniesieniu do Kopalni (...) w B. nie został powiadomiony przez operatora o obowiązującym go planie ograniczeń.

Zdaniem Sądu powyższe ustalenie nie pozwalają na przyjęcie, że odbiorca, jest związany planem ograniczeń, którego nie otrzymał, a w konsekwencji także, że niezastosowanie się do propozycji planu ograniczeń może dla tego odbiorcy skutkować nałożeniem na niego kary administracyjnej.

Dokonując oceny zachowania powoda Sąd doszedł do przekonania, że chociaż formalnie odbiorca był podmiotem, który w odniesieniu także do Kopalni (...) w B. podlegał ograniczeniom z racji mocy umownej większej niż 300 kW, to jednak nie był zobowiązany do stosowania się do ograniczeń wprowadzonych w okresie 10-31 sierpnia 2015, skoro nie został mu przedstawiony obowiązujący go plan ograniczeń.

Mając na uwadze powyższe Sąd doszedł do przekonania, że brak było podstaw do nałożenia na powoda kary pieniężnej, o jakiej mowa w art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. w odniesieniu do przekroczenia poboru mocy przez Kopalni (...) w B., skoro nie można uznać, aby odbiorca w odniesieniu do tego obiektu posiadł informacje o obowiązujących go ograniczeniach ustalonych w planie ograniczeń.

W tym stanie rzeczy decyzja w odniesieniu do tego obiektu podlegała uchyleniu w oparciu o przepis art. 479 ⁵³ § 2 k.p.c. Uchylenie decyzji odnosiło się do opisu czynu w tym zakresie zawartego w pkt 1 decyzji, poprzez wyeliminowanie obiektu w B., zaś w odniesieniu do pkt 2, decyzja podlegała zmianie poprzez zmniejszenie kary o tę kwotę, która odpowiadała karze za przekroczenie poboru mocy przez Kopalnię (...) w B.. Wobec ustalenia, że przekroczenie poboru mocy przez Kopalnię (...) w B. wynosiło 1,542 MW, a kara była ilorazem tej wielkości i kwoty 3.000 zł, to ostatecznie Sąd karę nałożoną w pkt 2 obniżył o kwotę 4.626 zł (1,542 MW x 3.000 zł).

Oddalenie odwołania w pozostałym zakresie nastąpiło w oparciu o przepis art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

Z uwagi na uwzględnienie żądania powoda w nieznacznej tylko części, w szczególności także uznanie, że nie zostały uwzględnione zasadnicze zarzuty powoda odnoszące się do braku podstaw do nałożenia kary na podstawie art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. za niedostosowanie się do ograniczeń w poborze energii elektrycznej wprowadzonych przez (...) w dniach 10 i 11 sierpnia, Sąd uznał, za uzasadnione obciążenia powoda wszystkimi kosztami procesu poniesionymi przez pozwanego. Koszty te w sprawie niniejszej obejmowały jedynie wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w minimalnej stawce 720 zł, ustalonej w oparciu § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015, poz. 1804 z zm.).

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka