Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 kwietnia 2019 r., znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonemu W. B. prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu choroby zawodowej stwierdzonej decyzją (...) z 1972 roku. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że przy wniosku z 19 kwietnia 2019 r. wnioskodawca nie przedłożył żadnych nowych dokumentów, które nie byłyby przedmiotem oceny przez organ oraz nie zaistniały żądne nowe okoliczności będące podstawą do ponownego rozpoznania wniosku. Powołując się na akta rentowe organ stwierdził, że już poprzednio prawomocną decyzją z 2 czerwca 2016 r. odmówiono ubezpieczonemu prawa do żądanego świadczenia. Następnie organ wskazał, że zgodnie z art. 49 a ust. 2 ustawy z dnia 30 października 2022 r. do spraw o świadczenia z tytułu wypadków, które nastąpiły przed 1 stycznia 2003 r. oraz z tytułu choroby zawodowej stwierdzonej przed tą datą, stosuje się przepisy obowiązujące w dniu wypadku lub w dniu stwierdzenia choroby. W przypadku wnioskodawcy decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej jest z 10 maja 1972 r., a wówczas – zdaniem organu – obowiązywały przepisy ustawy z dnia 23 stycznia 2968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, które nie przewidywały prawa do odszkodowania za chorobę zawodową.

W. B. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, wskazując na naruszenie art. 107 § 1 k.p.a. Po przyznaniu pełnomocnika z urzędu uzupełnił swoją argumentację, podnosząc, że wbrew stanowisku organu rentowego, w dacie stwierdzenia jego choroby zawodowej obowiązywało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 czerwca 1968 r. w sprawie rozciągnięcia przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych przysługujących w razie wypadków przy pracy na choroby zawodowe, które przewidywało odszkodowanie z tytułu choroby zawodowej. Ubezpieczony został zaliczony do III grupy inwalidzkiej, co uprawniało go do otrzymania odszkodowania. Obecnie dochodzi świadczenia w związku z pogorszeniem jego słuchu.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy powtórzył argumentację z uzasadnienia zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. B. był zatrudniony w zakładach Naprawczych T. (...) w S., na stanowisku brakarza. W związku z tym zatrudnieniem, decyzją z 10 maja 1972 r. nr (...)/933/8/72, Okręgowy Inspektorat Sanitarny (...) w S. stwierdził u niego chorobę zawodową w postaci uszkodzenia słuchu.

Niesporne, a nadto: decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej – k. 123.

Obwodowa Komisja Lekarska ds. Inwalidztwa, rozpoznając u W. B. dyskopatię C4/C5 i C5/C6 ze zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa i zespołem bólowym korzeniowym szyjnym oraz osłabienie słuchu i zespół neurasteniczny, orzeczeniem z dnia 18 września 1981 r. uznała go za niezdolnego do pracy i zaliczyła go do trzeciej grupy inwalidów z ogólnego stanu zdrowia od maja 1981 r. Jednocześnie wskazała, że nie ma podstaw do zaliczenia ubezpieczonego do grupy inwalidzkiej w związku z chorobą zawodową.

Dowód: orzeczenie (...) z 18 września 1981 - k. 136v plik I akt rentowych.

W dniu 8 sierpnia 1982 r. ubezpieczony złożył w (...) w S. wniosek o przyznanie mu prawa do renty z ogólnego stanu zdrowia i z tytułu choroby zawodowej wskazując, że doznał sparzenia popromiennego.

Niesporne, a nadto: wniosek z 9.08.1982 r. - k. 143 plik I akt rentowych

Decyzją z dnia 20 sierpnia 1982 r. Zarząd (...) Bytowych (...) zawiadomił ubezpieczonego, że jego wniosek o przyznanie renty inwalidzkiej z tytułu choroby zawodowej załatwił odmownie.

Dowód: pismo z 20.08.1982 r. - k. 145 plik I akt rentowych.

Ubezpieczony odwołał się od decyzji (...) w S.. Prawomocnym wyrokiem z dnia 8 listopada 1982 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie zmienił zaskarżoną decyzję (...) w S. z dnia 20 sierpnia 1982 r. w ten sposób, że przyznał W. B. prawo do renty przewidzianej dla trzeciej grupy inwalidów z ogólnego stanu zdrowia od dnia 16 listopada 1982 r., oddalając odwołanie w pozostałej części.

Niesporne, a nadto: wyrok SO w Szczecinie z 8.11.1982 r. – w aktach sprawy VI U 878/09 Sądu Okręgowego w Szczecinie.

Pismem z dnia 4 grudnia 1998 r. Zakład Kolejowych Emerytur i R. przesłał ubezpieczonemu zaświadczenie o stanie zdrowia wskazując, że wypełniony druk należy nadesłać do Zakładu w celu skierowania na badanie lekarskie w styczniu 1999 r. i ustalenie choroby zawodowej.

Dowód: pismo z 4.12.1998 r. - k. 290 plik I akt rentowych.

W piśmie z dnia 14 grudnia 1998 r. ubezpieczony wniósł o uznanie uszkodzenia słuchu oraz schorzeń nabytych przy obsłudze aparatury defektoskopowej za choroby zawodowe powodujące jego niezdolność do pracy. Jednocześnie zwrócił się o udzielenie informacji jakie świadectwo lekarskie ma przedstawić.

Dowód: pismo z 14.12.1998 r. - k. 285 plik I akt rentowych.

W dniu 18 lutego 1999 r. organ rentowy skierował ubezpieczonego na badanie przez lekarza orzecznika ZUS. We wniosku o wydanie orzeczenia, określając cel badania wskazano przy tym, iż wnosi się o ustalenie, „czy istnieje częściowa lub całkowita niezdolność do pracy w związku z chorobą zawodową - uszkodzeniem słuchu".

Dowód: wniosek z 18.02.1999 r. - k. 297 plik I akt rentowych.

Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził, że brak jest podstaw do stwierdzenia chociażby częściowej niezdolności ubezpieczonego do pracy w związku z chorobą zawodową - uszkodzeniem słuchu.

Dowód: pisma w plik I akt rentowych, w szczególności: opinia lekarska z 9.03.1999 r- k. 335 - 336; orzeczenie lekarza orzecznika z 9.03.1999 r. - k. 337.

Decyzją z dnia 22 kwietnia 1999 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową, powołując się na orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z 9 marca 1999 r. W decyzji wskazano, że została ona wydana po rozpatrzeniu wniosku z dnia 17 lutego 1999 r.

Dowód: decyzja z 22.04.1999 r. - k. 339 plik I akt rentowych.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 30 marca 2000 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie w sprawie o sygn. akt VII U 5627/99 oddalił odwołanie ubezpieczonego od powyższej decyzji ZUS.

Dowód: wyrok SO z 30.03.2000 r. – w aktach sprawy Sądu Okręgowego w Szczecinie VI U 878/09.

W dniu 3 lutego 2009 r. W. B. po raz kolejny złożył w organie rentowym wniosek o przyznanie mu renty z tytułu choroby zawodowej. W piśmie podkreślił, że jego zdaniem należy mu się świadczenie rentowe zarówno z tytułu choroby zawodowej - uszkodzenia słuchu stwierdzonej orzeczeniem inspektora sanitarnego z dnia 10 maja 1972 r. jak i z tytułu „sparzenia organizmu". Do wniosku dołączył 47 załączników, mających w jego ocenie stanowić podstawę do wydania przez ZUS stosownej decyzji.

Dowód: wniosek - k. 299 plik IV akt rentowych.

Prawomocnym wyrokiem z 6 października 2010 r. (sygn.. akt VI U 878/09) Sąd Okręgowy w Szczecinie, rozpoznając odwołanie W. B. od decyzji ZUS z 27 lutego 2009 r.: przekazał sprawę ZUS Oddziałowi w S. w zakresie wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową – przewlekłym uszkodzeniem szpiku kostnego, natomiast oddalił odwołanie w części dotyczącej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową- uszkodzeniem słuchu. W uzasadnieniu powołano się na regulację art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Dowód: wyrok SO w Szczecinie z 6 października 2010 r. – k. 145 akt VI U 878/09, uzasadnienie wyroku – k. 149-156 akt VI U 878/09.

Dnia 17 maja 2016 r. W. B. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddziale w S. wniosek o przyznanie jednorazowego odszkodowania z tytułu choroby zawodowej stwierdzonej decyzją z 10 maja 1972 r. nr (...)/933/8/72, Okręgowego Inspektoratu Sanitarny (...) w S.. Decyzją z 2 czerwca 2016 r. organ odmówił przyznania żądanego świadczenia. Odpis decyzji został mu doręczony 8 czerwca 2016 r. Ubezpieczony nie odwołał się od tej decyzji.

Dowód: wniosek ubezpieczonego z 17 maja 2016 r. – k. 1 pliku V akt rentowych, decyzja ZUS z 2 czerwca 2016 r. – k. 54 pliku V akt rentowych, zwrotne potwierdzenie odbioru – k. 55 pliku V akt rentowych, pozostała dokumentacja pliku V akt rentowych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się niezasadne.

Przedmiotem rozpoznania przez organ rentowy w niniejszej sprawie było uprawnienie odwołującego do jednorazowego odszkodowania z tytułu choroby zawodowej w postaci utraty słuchu, stwierdzonej decyzją z 10 maja 1972 r. nr (...)/933/8/72, Okręgowego Inspektoratu Sanitarny (...) w S..

Aktualnie kwestię świadczeń wynikających z choroby zawodowej reguluje ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. 2002 r. nr 199, poz. 1673 ze zm.). Przepis przejściowy ustawy – art. 49a ust. 2 stanowi, że do spraw o świadczenia z tytułu wypadków, które nastąpiły przed dniem 1 stycznia 2003 r., oraz z tytułu uszczerbku na zdrowiu spowodowanego chorobą zawodową, a stwierdzonego przed tą datą, stosuje się przepisy obowiązujące w dniu, w którym nastąpił wypadek lub w którym stwierdzono uszczerbek na zdrowiu spowodowany chorobą zawodową.

Wbrew twierdzeniu organu rentowego w 1972 r., a więc w chwili stwierdzenia choroby zawodowej ubezpieczonego, obowiązywały przepisy przyznające prawo do świadczeń związanych z taką chorobą, a mianowicie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 czerwca 1968 r. w sprawie rozciągnięcia przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych przysługujących w razie wypadków przy pracy na choroby zawodowe (Dz. U. Nr 22, poz. 145). Zgodnie z § 4 ust. 1 i 2 rozporządzenia jednorazowe odszkodowanie określone w art. 11 ustawy przysługuje tylko wówczas, gdy wskutek choroby zawodowej pracownik został zaliczony do jednej z grup inwalidów lub nastąpiła jego śmierć. Jednorazowe odszkodowanie wynosi 40.000 zł, jeżeli pracownik został zaliczony do I lub II grupy inwalidów, a 30.000 zł, jeżeli został zaliczony do III grupy inwalidów.

Jednakże prawo do jednorazowego odszkodowania ubezpieczonego było już prawomocnie rozstrzygane. Z akt rentowych (plik V) wynika, że 17 maja 2016 r. ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie jednorazowego odszkodowania z tytułu choroby zawodowej stwierdzonej 10 maja 1972 r. Organ rentowy decyzją z 2 czerwca 2016 r. odmówił jego przyznania. Ubezpieczony (mimo doręczenia decyzji w dniu 8 czerwca 2016 r.) nie odwołał się od niej, a więc stała się prawomocna.

Aktualnie ubezpieczony ponownie wnosi o jednorazowe odszkodowanie z tego samego tytułu. Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych nie reguluje kwestii ponownego rozstrzygania wniosku o takie samo świadczenie. Stosownie do jej art. 58 w zakresie nieuregulowanym ustawą stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa oraz ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Z kolei w myśl art. 114 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 504) w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość.

Tymczasem ubezpieczony nie przedstawił żadnych tego rodzaju nowych okoliczności lub dowodów. Zobowiązany (z kilkukrotnie przedłużonym terminem) do złożenia dokumentacji medycznej związanej z utratą słuchu – żadnej takiej nie przedstawił. Składana dokumentacja medyczna dotyczyła innych schorzeń.

Nawet gdyby uznać, że nie znajdzie zastosowania art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach, to samo zastosowanie przywołanego na wstępie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 czerwca 1968 r. w sprawie rozciągnięcia przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych przysługujących w razie wypadków przy pracy na choroby zawodowe także nie daje żadnej podstawy do ponownego rozstrzygania wniosku. Z kolei przepisy proceduralne zawarte w art. 145-152 kodeksu postępowania administracyjnego także nie dają podstawy do wznowienia prawomocnie zakończonego postępowania, skoro nie zaistniała żadna z przewidzianych tam wyjątkowych przesłanek.

Biorąc powyższe pod uwagę, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

9.11.2022