Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka S. R. pozwem wniesionym w dniu 10 sierpnia 2020 r. dochodziła zasądzenia od pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. kwoty 316.901,16 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 10 kwietnia 2020 r. Ponadto wniosła o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że domaga się zwrotu zaliczki wpłaconej w związku z realizacją umowy o wykonanie budynku mieszkalnego drewnianego z dnia 29 stycznia 2019 r. Z uwagi na brak podjęcia przez pozwaną jakichkolwiek czynności zmierzających do wykonania przedmiotowej umowy powódka odstąpiła od umowy i wezwała pozwaną spółkę do zwrotu uiszczonej zaliczki.

W odpowiedzi na pozew (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwana potwierdziła zawarcie przez strony w dniu 29 stycznia 2019 r. umowy o wykonanie projektu architektoniczno-budowlanego i wykonanie zgodnie z nim budynku mieszkalnego z drewna, przy czym wskazała, że wszelkie opóźnienia i niemożność zrealizowania zleconych prac w terminie do 30 grudnia 2019 r. wynikają z okoliczności, za które pozwana nie ponosi odpowiedzialności. Strona pozwana podniosła, iż wykonawca robót budowlanych stosownie do postanowień umownych nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienia spowodowane przewlekłością postępowań administracyjnych w procesie uzyskania pozwoleń na budowę dla budynku W., ponadto przystępuje on do wykonania budynku zgodnie z projektem po uprawomocnieniu się pozwolenia na budowę. Pozwana spółka wskazała, że na opóźnienia w uzyskaniu pozwolenia nałożyły się zmiany wnioskowane przez stronę powodową, (co skutkowało zakończeniem procesu projektowania dopiero w listopadzie 2019 r.), jak również wszczęcie postępowania administracyjnego, które nie mogło zostać załatwione w terminie z uwagi na to, iż sprawa należała do kategorii spraw skomplikowanych i wymagała przeprowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego. Pozwana zaprzeczyła twierdzeniom strony powodowej o całkowitym braku realizacji umowy z dnia 29 stycznia 2019 r., podnosząc przy tym, iż zgodnie z harmonogramem prac i płatności zostały zrealizowane prace ujęte w punkcie 1, 2 i 3.

W przypadku uznania przez Sąd skuteczności odstąpienia od umowy przez S. R. pozwana wniosła o odliczenie od dochodzonego przez powódkę roszczenia kwoty 101.785 zł tytułem wydatków poniesionych przez pozwaną w toku realizacji inwestycji, kwoty 64.290,55 zł tytułem utraconego zysku, kwoty 62.682 zł tytułem kary umownej oraz kwoty 208.941 zł tytułem marży wykonawcy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie m.in. robót budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, produkcji wyrobów tartacznych, produkcji gotowych parkietów podłogowych.

Dowód: odpis z (...) sp. z o.o. k. 12- 14

W 2018 r. J. K. działający w imieniu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. rozpoczął rozmowy z S. R., która planowała wybudować dom na działce położonej w gminie M., obręb W., ul. (...), działka nr (...). W dniu 26 stycznia 2019 r. J. K. opracował koncepcję architektoniczno-budowlaną dla budynku (...) dla inwestycji prowadzonej przez S. R..

Dowód: koncepcja architektoniczno-budowlana, k. 84-98

W dniu 29 stycznia 2019 r. S. R. jako zamawiająca i (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. jako wykonawca zawarły umowę nr (...) dotyczącą wykonania budynku mieszkalnego drewnianego, ze ścianami konstrukcji wieńcowej. Na mocy tej umowy zamawiająca zleciła wykonawcy wykonanie projektu architektoniczno- budowlanego, w tym również projektów wykonawczych i całości dokumentacji potrzebnej do realizacji przedsięwzięcia budowlanego oraz wymaganej dokumentacji podwykonawczej dla budynku o nazwie roboczej W., na podstawie uzgodnionej przez wykonawcę i zamawiającą koncepcji architektoniczno - budowlanej opracowanej dla tych budynków przez wykonawcę. Strony zgodnie postanowiły, że projekt architektoniczno- budowlany będzie konsultowany z zamawiającą przed jego ukończeniem, tak aby zapewnić jego spójność z koncepcją i oczekiwaniami zamawiającej. Na mocy umowy zamawiająca zleciła, a wykonawca przyjął do wykonania: budynek mieszkalny drewniany według sporządzonego przez wykonawcę projektu architektoniczno- budowlanego. Szczegółowy terminarz wykonania prac oraz harmonogram płatności za wykonane prace objęte umową zostały zapisane w załączniku nr 4 do umowy, zatytułowanym „Harmonogram prac i płatności związanych z budową budynku mieszkalnego jednorodzinnego o nazwie roboczej (...).

Termin rozpoczęcia prac budowlanych został ustalony na dzień podpisania umowy. Pozwana była zobowiązana do przygotowania projektu architektoniczno-budowlanego w terminie do 90 dni od dnia dostarczenia przez S. R. dokumentów niezbędnych do opracowania projektu architektoniczno-budowlanego i uzyskania pozwolenia na budowę. Zakończenie zleconych robót przewidziano na dzień 30 grudnia 2019 r.

Strony w §7 zastrzegły, że w przypadku wykonywania przez pozwaną spółkę robót budowlanych w sposób niezgodny z dokumentacją projektową, techniczną, normami polskimi lub przedmiotową umową, w szczególności dopuszczenia się opóźnienia w stosunku do terminów ujętych w harmonogramie prac o więcej niż 45 dni, powódka miała prawo skorzystać z uprawnienia do odstąpienia od umowy.

Ponadto strony ustaliły, iż w przypadku rozwiązania przedmiotowej umowy przez powódkę z winy pozwanej S. R. będzie zobowiązana do dokonania protokolarnego odbioru prawidłowo dokonanej części prac i zapłaty należnego wynagrodzenia za odebraną część zrealizowanych robót budowlanych.

Dowód: umowa nr (...), k. 15-20

Sporządzony w dniu 29 stycznia 2019 r. harmonogram prac i płatności przewidywał realizację umowy nr (...) w ośmiu etapach.

W punkcie 1. dokumentu strony wskazały, że zaliczka w wysokości 293.427 zł wraz z należnym podatek VAT miała zostać zapłacona do 7 dni od dnia podpisania umowy, tj. od dnia 29 stycznia 2019 r.

Dowód: harmonogram prac i płatności, k. 21-25

Aktem notarialnym z dnia 29 stycznia 2019 r. S. R. udzieliła J. K. pełnomocnictwa do jej reprezentacji w toku wszelkich postępowań związanych z przedmiotową inwestycją prowadzoną na nieruchomości położonej w W., w tym postępowań administracyjnych.

Dowód: pełnomocnictwo - akt notarialny, k. 99-100

Na podstawie faktury nr (...) wystawionej w dniu 6 lutego 2019 r. S. R. uiściła na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. kwotę 316.901,16 zł (netto 293.427 zł) tytułem zaliczki w wysokości 25 % wartości przedmiotu umowy.

Dowód: faktura nr (...), k. 26

Po podpisaniu umowy z dnia 29 stycznia 2019 r. powódka wniosła o dokonanie zmian w projekcie polegających na zmniejszeniu powierzchni zabudowy do 300 m ² celem zachowania zaplanowanego budżetu przewidzianego na realizację inwestycji, a także w zakresie przewidzianych ozdób na elewacji budynku; powódka dążyła do zmiany charakteru domu z górskiego na „lżejszy” - nadmorski).

Dowód: zeznania świadka V. W., k. 324-326

zeznania powódki S. R., k. 346

Podczas wymiany korespondencji elektronicznej w lutym 2019 r. powódka ustaliła z J. K. zmiany w zakresie zmniejszenia powierzchni zaprojektowanych pomieszczeń. Powódka po zapoznaniu się z przedstawionymi zmianami wskazała, że „opis wydaje się być ok”, jednakże nowe ustalenia musiałaby zobaczyć na gotowym projekcie.

W związku z tym na rysunkach technicznych przedstawiających rzut parteru oraz rzut piętra dla koncepcji budynku W. wprowadzono kolorem czerwonym odręczną notatkę o treści: „Dn. 16 lutego zmniejszono obręb budynku i powierzchnię zabudowy, ostateczna powierzchnia zabudowy oraz powierzchnia obszaru pomieszczeń zacieniowana na żółto, zestawienie zmian powierzchni użytkowej wysłano mailem do inwestora ”. Wpis został opatrzony parafką. ­

Dowód: korespondencja mailowa, k. 101-102

rysunki techniczne ze zmianami, k. 103-105

W dniu 27 lutego 2019 r. J. K. uiścił opłatę w wysokości 205, 50 zł na rzecz Starosty (...) za udostępnienie materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Dowód: dokument obliczenia opłaty, k. 106

rachunek z dnia 27 lutego 2019 r., k. 107

W dniu 29 marca 2019 r. J. K. wystąpił w imieniu powódki z wnioskiem o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego z poddaszem mieszkalnym, częściowo podpiwniczonego, drewnianego i stalowego w zabudowie zagrodowej oraz na budowie budynku mieszkalnego letniskowego drewnianego parterowego niepodpiwniczonego w zabudowie zagrodowej ma terenie nieruchomości położonej przy ul. (...) w W..

W charakterystycznych parametrach przedmiotowej inwestycji wskazano między innymi powierzchnię zabudowy dla budynku mieszkalnego – 350 m ² oraz dla budynku letniskowego – 94 m ².

W odpowiedzi na złożony wniosek burmistrz M. M. B. pismem z dnia 25 kwietnia 2019 r. poinformował, że sprawa nie może zostać załatwiona w terminie z uwagi na fakt, iż należy ona do kategorii spraw szczególnie skomplikowanych, a przez to wymaga przeprowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego.

Również pismem z dnia 25 kwietnia 2019 r. burmistrz M. poinformował o wszczęciu postępowania administracyjnego na wniosek z dnia 29 marca 2019 r.

Dowód: wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy, k. 108-109

pismo burmistrza z dnia 25 kwietnia 2019 r., k. 110

zawiadomienie z dnia 25 kwietnia 2019 r., k. 111

pismo z dnia 25 kwietnia 2019 r., k. 112

W dniu 10 maja 2019 r. J. K. w imieniu powódki wycofał złożony wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy z uwagi na błędny zapis dotyczący charakteru zabudowy (zabudowa zagrodowa), jednocześnie przedkładając nowy wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy. W treści wniosku wskazano tożsame dane co we wniosku z dnia 29 marca 2019 r.

W związku z przedmiotowym wnioskiem powódki burmistrz M. decyzją z dnia 15 maja 2019 r. umorzył postępowanie w sprawie ustalenia warunków zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego w zabudowie zagrodowej i budynku letniskowego z niezbędną infrastrukturą techniczną z wniosku S. R..

Pismami z dnia 3 maja M. B. (burmistrz) zawiadomił wnioskodawczynię o wszczęciu postępowania administracyjnego, jednocześnie informując, że sprawa nie może zostać załatwiona w terminie, z uwagi na fakt, iż należy ona do kategorii spraw szczególnie skomplikowanych i wymaga przeprowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego. Ponadto projekt decyzji o warunkach zabudowy dla inwestycji zgłoszonej w imieniu powódki przez J. K. został skierowany celem uzgodnienia do Zarządu Z. w S., Referatu Ochrony (...), (...) i Leśnictwa Starostwa Powiatowego w K., (...) Dyrektora Ochrony Środowiska w S., Dyrektora Państwowego Gospodarstwa (...), Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w S. oraz Zarządu Dróg Powiatowych w K..

Dowód: pismo z dnia 10 maja 2019 r., k. 113-115

ponowny wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy, k. 116-118

decyzja z dnia 15 maja 2019 r., k. 119

zawiadomienie z dnia 15 maja 2019 r., k. 120

pismo z dnia 15 maja 2019 r., k. 121 i 122

W dniu 22 maja 2019 r. Starosta Powiatowy postanowieniem uzgodnił w części dotyczącej ochrony gruntów rolnych projekt o warunkach zabudowy dla przedmiotowej inwestycji.

Dowód: postanowienie z dnia 22 maja 2019 r., k. 123

Burmistrz M. decyzją nr (...) z dnia 21 czerwca 2019 r. podjętą po rozpatrzeniu wniosku z dnia 10 maja 2019 r. ustalił szczegółowe warunki zabudowy. Powyższą decyzję J. K. odebrał 2 lipca 2019 r.

Dowód: decyzja nr (...), k. 124- 138, wydruk śledzenia przesyłki k. 138

(...) sp. z o.o. zleciła wykonanie mapy dla celów projektowych. W dniu 16 maja 2019 r. GeoAKr R. R. wystawił na rzecz (...) sp. z o.o. fakturę VAT za wykonanie mapy dla celów projektowych na kwotę 1.476 zł.

Dowód: faktura GeoAkr – wykonanie mapy dla celów projektowych na kwotę 1.476 zł k. 219

Wobec ustalenia warunków zabudowy na zlecenie J. K. w lipcu 2019 r. sporządzono opinię geotechniczną dla projektowanego budynku mieszkalnego jednorodzinnego oraz domku letniskowego zlokalizowanego na działce położonej w W..

Ustalono, że istniejące warunki gruntowo-wodne pozwalają na bezpośrednie posadowienie projektowanych budynków na gruntach rodzimych, po uprzednim usunięciu z podłoża warstwy gleby oraz nasypów niekontrolowanych.

W dniu 18 lipca 2019 r. (...) sp. z o.o. wystawiła na rzecz (...) sp. z o.o. fakturę VAT za opinię geotechniczną na kwotę 2.829 zł.

Dowód: opinia geotechniczna, k. 139-154

faktura GeoGT– opinia geotechniczna na kwotę 2.829 zł k. 220

J. K. działając w imieniu (...) sp. z o.o. zlecił architektowi P. G., z którym już wcześniej współpracował, wykonanie projektu budynku dla S. R.. Ustalono, iż zadaniem P. G. będzie przygotowanie dokumentacji projektowej oraz uzyskanie pozwolenia na budowę. J. K. przedstawił architektowi koncepcję, na podstawie której miał zostać przygotowany projekt.

Dowód: zeznania świadka P. G. k. 340-345

W celu opracowania ostatecznej wersji projektu S. R. kontaktowała się z architektem działającym na zlecenie (...) sp. z o.o. – P. G.. Pierwszy kontakt nawiązano w czerwcu 2019 roku. Kontakt odbywał się za pomocą rozmów telefonicznych oraz komunikatora internetowego (...). S. R. przekazywała swoje pomysły, zdjęcia, na podstawie których architekt miał wprowadzać zmiany do projektu. Pierwotnie zmiany te powódka przekazywała J. K., który przesyłał je architektowi; w późniejszym okresie powódka przesyłała je bezpośrednio P. G.. Zmieniano wówczas gabaryty, przeznaczenie, układ pomieszczeń, sposoby wykończenia, wielkość przeszkleń; pojawił się również pomysł windy; na drugiej kondygnacji budynku wprowadzono taras. Za sugestią J. K. powódka zdecydowała się także na wprowadzenie podpiwniczenia. S. R. planowała urządzenie tam pomieszczenia gospodarczego, sauny, pomieszczenia dla dzieci oraz garażu. Zmiany w wersji elektronicznej P. G. przesyłał S. R.. P. G. informował J. K., że wszelkie zmiany będą wpływały na czas oddania dokumentacji.

Współpraca S. R. oraz architekta P. G. przebiegała w sposób satysfakcjonujący dla obu stron.

Dowód:

- zeznania świadka J. K. k. 330-333

- zeznania świadka P. G. k. 340-345

- przesłuchanie S. R. k. 346- 350

- przesłuchanie prezesa pozwanej I. S. k. 350-352, 357-359, 369-370

- wizualizacja domu k. 155 - 169

Po wprowadzeniu pierwszych zmian do projektu występujący w imieniu powódki radca prawny M. G. wystąpił do pozwanej z propozycją podpisania aneksu do umowy; działający w imieniu pozwanej J. K. poinformował go wówczas, że nie jest to możliwe z uwagi na wprowadzane ciągle przez powódkę zmiany do projektu.

Dowód : zeznania świadka M. G. k. 326 – 328

- zeznania świadka J. K. k. 330-333

- przesłuchanie prezesa pozwanej I. S. k. 350-352, 357-359, 369-370

W mailu z dnia 18 października 2019 r. J. K. przekazał powódce wizualizacje wnętrz, o które się zwracała, wskazując na konieczność zamknięcia etapu opracowywania projektu architektonicznego. W listopadzie 2019 r. P. G. uwzględnił ostatnie poprawki S. R., a następnie poinformował J. K., że projekt końcowy został przedstawiony do akceptacji, która nastąpiła pozytywnie, wobec czego można przystąpić do następnego etapu - dokonania obliczeń przez konstruktorów. Uwzględniając dodane podpiwniczenie, powierzchnia budynku powiększyła się wówczas o około 30 %.

Dowód: mail z dnia 18 października 2019 r., k. 280

zeznania świadka P. G. k. 340-345

W e-mailu z 7 stycznia 2020 r. S. R. poprosiła J. K. o spotkanie w W. w dniach od 13 do 17 stycznia 2020; wskazała, iż upłynął czas na oddanie gotowej inwestycji, wobec czego nie widzi sensu, aby dalej marnować czas, a jej pieniądze są od ponad roku zamrożone; powódka zapowiedziała, że zaprosi na spotkanie prawnika, który zaproponuje rozwiązanie umowy.

Dowód: e-mail z 7 stycznia 2020 r. k. 280 v.

17 stycznia 2020 r. w W. obyło się spotkanie S. R. z J. K.. W spotkaniu uczestniczyli również prawnik powódki D. G.. W trakcie spotkania J. K. poinformował, że został już złożony wniosek o pozwolenie na budowę; powódka byłą zaskoczona, gdyż do tego czasu nie otrzymała ostatecznej wersji projektu. Podczas spotkania ustalono, iż J. K. przedstawi nowy harmonogram prac.

Dowód: - zeznania świadka D. G.. 328- 330

- przesłuchanie powódki S. R. k. 349

20 stycznia 2020 r. J. K. przesłał S. R. drogą elektroniczną kosztorys inwestorski na łączną kwotę 2.089.414,04 zł brutto oraz przesłał opracowanie geologiczne. W sporządzonym kosztorysie zostały ujęte usługi budowlane i materiały budowlane niezbędne do realizacji prac na obszarach robót ziemnych, fundamentów, piwnicy, parteru, poddasza, dachu oraz tarasów.

Mailem z dnia 21 stycznia 2020 r. S. R. zakwestionowała przedstawiony kosztorys na kwotę 2.089.414,04 zł, podnosząc przy tym, że nie została poinformowana o zmianie, która generowałaby podwojone koszty inwestycji.

W odpowiedzi na powyższe J. K. wskazał, że wydatki związane są ze zmianami wnioskowanymi przez samą powódkę, które były z nią konsultowane na etapie opracowań poszczególnych elementów inwestycji i na które wyraziła zgodę.

S. R. mailem z dnia 31 stycznia 2020 r. podniosła, że zmiany, które nastąpiły w sporządzonym projekcie obejmowały zaprojektowanie podpiwniczenia, modyfikację zewnętrznego wyglądu budynku oraz zmniejszenie powierzchni zabudowy i w jej ocenie taki zakres poprawek nie może wiązać się z dwukrotnym wzrostem kosztów inwestycji.

Dowód: korespondencja mailowa, k. 279 verte – 282

Decyzją nr (...) wydaną w dniu 5 lutego 2020 r. Starosta (...) zatwierdzał projekt budowlany oraz udzielił pozwolenia na budowę dla S. R. obejmujące budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego i budynku letniskowego z niezbędną infrastrukturą techniczną, instalacjami wodno-kanalizacyjnymi, gazową oraz energetyczną oraz zbiornikiem na wodę deszczową na działce nr (...), obręb 32 W..

Dowód: pozwolenie na budowę – decyzja nr (...), k. 211-214

Starostwo Powiatowe w K. w dniu 18 lutego 2020 r., wydało dziennik budowy nr (...) dla przedmiotowej inwestycji.

Dowód: dziennik budowy, k. 215

Pismem z dnia 17 lutego 2020 r.pPełnomocnik S. R. złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy nr (...) Jako podstawę prawną odstąpienia od umowy wskazano art. 635 w zw. z art. 656 § 1 kodeksu cywilnego oraz postanowienia umowy. Podano, iż zgodnie z postanowieniem § 5 ust. 5 umowy zakończenie prac objętych umową miało nastąpić do dnia 30 grudnia 2019 r., lecz do dnia 17 lutego 2020 r. zamawiająca nie otrzymała ani ostatecznej wersji projektu architektoniczno- budowlanego, ani decyzji o warunkach zabudowy ani potwierdzenia złożenia wniosku o wydanie pozwolenia na budowę, nie ruszyły też prace budowlane. Wykonawca nie dotrzymał ani poszczególnych terminów harmonogramu prac, ani ostatecznego terminu ich zakończenia (przewidzianego na dzień 30 grudnia 2019 r.).

W przedmiotowym piśmie powódka wezwała pozwaną do zwrotu kwoty 316.901,16 zł (ujętej w fakturze nr (...)) tytułem pierwszej części wynagrodzenia wynikającego z umowy. Zwrot należności miał zostać dokonany w terminie 7 dni od dnia otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy.

Przesyłka została doręczona pozwanej 19 lutego 2020 r.

Dowód: oświadczenie o odstąpieniu od umowy, k. 27

potwierdzenie nadania przesyłki, k. 28

wydruk strony śledzenia przesyłki, k. 29

W odpowiedzi na powyższe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością pismem z dnia 3 marca 2020 r. podniosła, że nie zgadza się ze wskazanymi w oświadczeniu powódki przyczynami odstąpienia od umowy. Pozwana wskazała na rozpoczęcie realizacji projektu jeszcze w 2018 r. i sukcesywne wprowadzanie zmian proponowanych przez stronę zamawiającą. Nadmieniła, że w grudniu 2019 r. po ostatecznych uzgodnienia z powódką sporządzony projekt architektoniczno-budowlany został złożony do właściwego urzędu celem uzyskania pozwolenia na budowę. Zdaniem pozwanej wszelkie opóźnienia w przebiegu procesu uzyskania pozwolenia na budowę i rozpoczęcia robót budowlanych wynikają ze zmian wnioskowanych przez stronę powodową. Pozwana jednocześnie wskazała, iż szanuje wolę inwestora i jego decyzję o odstąpienia od umowy oraz że po podliczeniu poniesionych przez spółkę kosztów, dokona rozliczenia z inwestorem i zwrotu reszty kwoty otrzymanej jako zaliczka na poczet realizacji umowy.

Dowód: pismo z dnia 3 marca 2020 r., k. 30-31

Powódka pismem z dnia 5 marca 2020 r. w związku z odstąpieniem od umowy o roboty budowlane kolejny raz wezwała pozwaną spółkę do zwrotu kwoty 316.901,16 zł wpłaconej tytułem zaliczki/pierwszej części wynagrodzenia wynikającego z umowy nr (...) z dnia 29 stycznia 2019.

Dowód: ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty, k. 32

potwierdzenie odbioru, k. 33-34

E-mailem z 18 maja 2020 r. pełnomocnik powódki przesłał spółce kontaktowy e-mail w sprawie inwestycji i poprosił o informację, w jaki sposób oraz kiedy spółka (...) zamierza zaproponować rozliczenie zaliczki. Pismo to pozostało bez odpowiedzi.

Dowód: e-mail pełnomocnika S. R. z 18 maja 2020 r. k. 35

29 kwietnia 2020 r. Efekt M. N. wystawiła na rzecz (...) sp. z o.o. fakturę VAT za wykonanie kosztorysu na budynku mieszkalnym- stan zero na kwotę 380 zł.

Dowód: faktura Efekt- wykonanie kosztorysu na kwotę 380 zł k. 221

W toku realizacji inwestycji P. G. wystawił pozwanej (...) spółce z o.o. następujące faktury:

- w dniu 1 października 2019 r. fakturę VAT na kwotę 5.000 zł płatną do dnia 8 października 2019 r.; na dokumencie widnieje odręczna adnotacja „zapłacono, 14.10.2019 r.”,

- w dniu 3 lutego 2020 r. fakturę VAT na kwotę 12.300 zł płatną do dnia 8 lutego 2019 r.,

- w dniu 1 czerwca 2020 r. fakturę VAT na kwotę 7.300 zł płatną do dnia 12 czerwca 2019 r.,

Dowód: faktura z dnia 1 października 2019 r., k. 216

faktura z dnia 3 lutego 2020 r., k. 217

faktura z dnia 1 czerwca 2020 r., k. 218

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Jak wynika z oświadczenia o odstąpieniu od umowy powódka wywodziła roszczenie o zwrot zaliczki z przepisu art. 635 k.c. oraz z postanowień umowy.

Stan faktyczny sprawy został ustalony w oparciu o dowody z zeznań świadków, przede wszystkim P. G. i J. K., przesłuchanie stron oraz z dokumentów urzędowych i prywatnych przedłożonych do akt sprawy przez powódkę oraz pozwaną. Prawdziwość dokumentów nie została skutecznie zakwestionowana przez strony, toteż Sąd nie znalazł podstaw, by odmówić im wiarygodności.

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd orzekający zwrócił szczególną uwagę na treść zeznań świadka P. G., który w procesie realizacji inwestycji występował w roli architekta. Chociaż świadek wielokrotnie współpracował z pozwaną spółką przy realizacji przedsięwzięć budowlanych, brak było podstaw do podważenia jego bezstronności, a tym samym wiarygodności. Sąd oceniając wiarygodność przywołanego dowodu miał na uwadze z jednej strony wskazywane przez niego dobrze układające się przy opracowaniu projektu relacje z powódką, z drugiej zaś podnoszone w zeznaniach częste i liczne zmiany projektu wprowadzane na wniosek powódki. Treść zeznań P. G. koresponduje z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie, w tym również z zeznaniami J. K., występującego przy realizacji umowy w imieniu pozwanej spółki. Okoliczności podniesione przez świadka znajdują potwierdzenie w przedłożonej korespondencji elektronicznej oraz rysunkach technicznych wskazujących na inicjatywę strony powodowej we wprowadzaniu zmian do pierwotnej koncepcji architektoniczno-budowlanej, zakresie proponowanych modyfikacji i ich aprobaty.

Zeznania pozostałych świadków stanowiły podstawę ustaleń faktycznych w mniejszym zakresie. Małżonek powódki V. W. (mąż powódki) nie uczestniczył w procesie realizacji umowy; jego zeznania zatem odnosiły się do faktów, o których usłyszał od powódki. Świadek D. G. została zaangażowana dopiero na końcowym etapie, tj. w styczniu 2020 r.; jej zeznania cechowało przy tym duże natężenie emocjonalne, które rzutowało na subiektywny przekaz faktów. Z kolei świadek M. G. zorientowany był głównie co do wstępnego etapu poprzedzającego zawarcie umowy. Z tych też względów przywołane dowody osobowe zostały wykorzystane przez Sąd rozpoznający sprawę do ustalenia stanu faktycznego w takim zakresie, w jakim korespondowały z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym.

Sąd nie znalazł podstaw do odmówienia wiarygodności zeznaniom stron, poza kwestiami, o których mowa w dalszej części uzasadnienia. Oceniając zeznania prezesa pozwanej I. S. sąd miał na uwadze, iż była ona wprawdzie dobrze zorientowana co do przebiegu realizacji umowy, jednakże jej wiedza wynikała przede wszystkim z lektury korespondencji e-mail prowadzonej przez J. K. oraz jej udziału (biernego) w rozmowach J. K. z powódką przez komunikator WhatsApp.

Sąd nie uwzględnił wniosku pozwanej o przeprowadzenie dowodu z korespondencji e-mail pomiędzy P. G. i powódką oraz graficznych odwzorowań zmian projektu zgłoszony w piśmie z 14 czerwca 2022 r. (k. 354) uznając ten wniosek za spóźniony w świetle art. 205 (12) § 1 kpc. Pozwana złożyła wniosek już po zatwierdzeniu planu rozprawy i po dwóch posiedzeniach przeznaczonych na rozprawę. Nie zasługiwała na uwzględnienie argumentacja pozwanej, która powoływała się na powzięcie wiedzy o korespondencji dopiero z zeznań świadka P. G.. Zważyć bowiem należy, iż strona pozwana znała okoliczności sporne i istotne dla rozpoznania sprawy już na etapie doręczenia jej odpisu; zeznania prezesa pozwanej I. S. świadczą o wiedzy odnośnie korespondencji elektronicznej prowadzonej w sprawie zmian do projektu. Podobnie, z zeznań świadka J. K., złożonych już na pierwszym posiedzeniu, wynika, że wiedział o tym, że powódka kontaktowała się w sprawie zmian bezpośrednio z architektem.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy, w szczególności zeznania świadków P. G. oraz J. K. prowadzą do wniosku, iż przyczyną opóźnienia w sporządzeniu projektu były zmiany wnioskowane przez powódkę, sukcesywnie wprowadzane do projektu, czego pokłosiem było zakończenie etapu opracowania projektu architektonicznego w listopadzie 2019 r., na miesiąc przed upływem terminu zakończenia prac. Powódka nie kwestionowała zresztą tego, iż zgłaszała modyfikacje projektu, twierdząc jednak, że proces ten zakończył się we wrześniu. W tym zakresie sąd dał jednak wiarę zeznaniom świadków, mając na uwadze przede wszystkim fakt, iż – jak zeznał świadek G., w listopadzie w e- mailu powódka przekazała, że projekt jej się podoba, prosiła jednakże o wizualizację.

Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że realizacja umowy nr (...) z dnia 29 stycznia 2019 r. przez pozwaną spółkę była uzależniona od współdziałania z powódką w tym znaczeniu, że wymagała zaaprobowania przez nią wszystkich wprowadzonych w projekcie poprawek i ostatecznego kształtu projektu. Nie ulega wątpliwości, że wydłużenie prac w ramach jednego etapu pociągnęło za sobą opóźnienie kolejnych etapów, tj. uzyskania pozwolenia na budowę, a następnie rozpoczęcia robót budowlanych, co uniemożliwiało dochowanie pierwotnego terminu umownego przewidzianego na 31 grudnia 2019 r.

Z dokumentów złożonych przez strony wynika nadto, że na przedłużenie terminu realizacji prac pewien wpływ miało także złożenie przez J. K. nieprawidłowo wypełnionego wniosku o ustalenie warunków zabudowy. Należy jednak zwrócić uwagę, że od czasu złożenia wniosku pierwotnego do jego wycofania i złożenia kolejnego (w maju 2019 r.) upłynęło 40 dni. Nieuzasadnione byłoby przy tym odstąpienie od umowy z tej przyczyny dopiero w lutym 2020 r.

W konsekwencji nie znajdował zastosowania w niniejszej sprawie przepis art. 635 k.c., zgodnie z którym jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła. Zgodnie z dominującym poglądem doktryny, skorzystanie przez podmiot uprawniony z prawa do odstąpienia od umowy o dzieło w trybie przewidzianym w przywołanym przepisie, pociąga za sobą skutki wysłowione w art. 494 k.c. W myśl tego przepisu strona odstępująca od umowy jest zobowiązana zwrócić kontrahentowi wszystko, co od niego otrzymała na mocy umowy – ponadto na mocy art. 494 k.c. podmiot uprawniony może nie tylko żądać zwrotu spełnionego przez niego świadczenia, ale dochodzić również naprawienia na zasadach ogólnych szkody, która powstała w wyniku niewykonania zobowiązania.

Chociaż art. 635 k.c., w przeciwieństwie do art. 491 §1 k.c., dla swojego zastosowania nie wymaga zakwalifikowania opóźnienia jako zwłoki, to zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie prezentowany jest pogląd zakładający istnienie okoliczności wyłączających skorzystanie z uprawnienia do odstąpienia od umowy. Wskazuje się, że jeśli podmiot przyjmujący zamówienie nie spełnia określonego świadczenia z powodu przyczyn leżących po stronie zamawiającego, to nie ziściła się przesłanka opóźnienia przyjmującego, która warunkuje skorzystanie z art. 635 k.c.( vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2019 r., I CSK 415/19, LEC nr (...)). Za okoliczność wyłączającą zastosowanie odstąpienia od umowy o dzieło uznaje się sytuację, w której przyjmujący zamówienie nie spełnia świadczenia z powodu braku potrzebnego do wykonania dzieła współdziałania zamawiającego ( vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 29 kwietnia 2020 r., I AGa 17/20, LEX nr 3108418).

Wykładnia przywołanego przepisu, zgodnie z powyższymi wskazaniami doprowadziła Sąd orzekający do wniosku, iż w niniejszej sprawie nie powstała podstawa do skorzystania przez S. R. z uprawnienia na odstąpienia od umowy (na podstawie art. 635 k.c.).

W tej sytuacji rozważenia wymagała ocena roszczenia powódki w świetle postanowień umowy, w szczególności §7 ust. 1 w zw. z art. 353 ¹ k.c. Strony przewidziały w nim uprawnienie powódki do odstąpienia od umowy w przypadku nienależytego (niezgodnego z umową i dokumentacją) wykonania zobowiązania. Jako przykład takiego przypadku uzasadniającego skorzystanie z uprawnienia do odstąpienia wskazano w §7 ust. 1 umowy opóźnienie się o więcej niż 45 dni w stosunku do terminów określonych w umowie.

Dopuszczalność tego rodzaju postanowień w ramach swobody umów nie budzi wątpliwości w doktrynie i orzecznictwie; podkreśla się przy tym, że nie są to zastrzeżenia z art. 395 k.c., a w konsekwencji nie jest wymagane w tym przypadku określenie końcowego terminu do złożenia oświadczenia o odstąpieniu (por. E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 10, Warszawa 2021, komentarz do art. 395 k.c., Legalis), wyrok Sądu Najwyższego z 12.10.2018 r. (V CSK 493/17, L.).

Podkreślenia wymaga, że w postanowieniu §7 ust. 1 mowa jest o przekroczeniu „terminów wskazanych w umowie”. Użycie liczby mnogiej świadczy o tym, że nie chodziło wyłącznie o termin końcowy realizacji robót, lecz także pozostałe terminy pośrednie wynikające z umowy lub załączonego harmonogramu.

Powódka powołała się w tym zakresie na uchybienie terminowi do złożenia wniosku o warunki zabudowy, a to z uwagi na wycofanie pierwotnie złożonego wniosku i złożenie prawidłowo wypełnionego wniosku dopiero pismem z 10 maja 2019 r. W pierwszej kolejności zauważyć trzeba, że terminy wskazywane w harmonogramie, w tym wypadku termin przewidziany w punkcie 2 c) – 30 marca 2019 r. określone zostały „szacunkowo”. Niezależnie od tego, mimo, iż prawidłowy wniosek złożony został dopiero za drugim razem, opóźnienie w złożeniu wniosku o warunki zabudowy nie przekraczało 45 w stosunku do terminu z harmonogramu.

Odnośnie do opóźnienia w przekazaniu danych kierownika budowy, co pozwana miała uczynić – zgodnie z §2 ust. 9 umowy – do końca kwietnia 2019 r., stwierdzić trzeba, że termin ten był zbieżny z terminem na złożenie projektu w urzędzie, wskazanym w punkcie 3 harmonogramu. Nie ulega zaś wątpliwości, że przesunięcie terminu złożenia projektu i w konsekwencji uzyskania pozwolenia na budowę determinowało zmianę pozostałych terminów. Wobec tego, że do listopada 2019 r. prowadzone były prace nad projektem wiedza o osobie kierownika już pół roku wcześniej była zbędna. Co więcej, w przypadku gdyby z naruszeniem ww. terminów wiązałyby się tak poważne skutki jak powstanie uprawnienia do odstąpienia od umowy należałoby oczekiwać, że złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy nastąpi w terminie pozostającym w bliższym związku czasowym w stosunku do tego uchybienia

Tożsamą argumentację należy powołać co do kolejnej podstawy wskazywanej przez powódkę, a mianowicie uchybienia w przygotowaniu drewna, które miało nastąpić do 30 czerwca 2019 r. , zgodnie z punktem 4 a harmonogramu.

Trafnie natomiast zarzuca powódka zaniechanie przekazania jej ostatecznej wersji projektu i w konsekwencji przekroczenie terminu do złożenia wniosku o pozwolenie na budowę

Niesporne jest, że - wbrew postanowieniu z §2 ust. 11 umowy - powódce nie przekazano dokumentacji projektowej w wersji papierowej. Co więcej, w toku postępowania nie wykazano, że pozwana przekazała tę dokumentację (w jej ostatecznej wersji) w formie elektronicznej. Wprawdzie wiarygodne są zeznania świadka P. G., że w listopadzie powódka w e-mailu przekazała, że się jej budynek podoba, ale nie wiadomo nawet, czy korespondencję tę poprzedzało przesłanie powódce e-mailem całości dokumentacji projektowej, czy tylko wybranych rysunków, których dotyczyły ostatnie zmiany. Pozwana nie złożyła takiego dokumentu do akt; nie powoływała się na niego w odpowiedzi na pozew. Nie zmienia powyższych wniosków fakt, iż powódka – jak wynikało z zeznań świadka - podpisała pełnomocnictwo do wystąpienia przez architekta z wnioskiem o udzielenie pozwolenia na budowę, skoro w tym czasie trwały jeszcze końcowe prace nad projektem.

Zaniechanie przekazania powódce dokumentacji projektowej – w wersji, jaka została dołączona do wniosku o udzielenie pozwolenia na budowę, stanowiło istotne naruszenie postanowień umowy. Okoliczność, że powódka zwracała się z pytaniami o to, kiedy zostanie złożony wniosek o pozwolenie na budowę, nie uchylała w żadnym zakresie obowiązków pozwanej przewidzianych w umowie, a dotyczących przekazania dokumentacji projektowej, co stanowiło zakończenie znaczącego etapu realizacji umowy. Wniosek taki jest tym bardziej uzasadniony, jeśli zważy się, że projekt był wynikiem wielokrotnych zmian i – co istotne – determinować mógł wyższe koszty realizacji. Podkreślenia przy tym wymaga, że obowiązek przekazania powódce dokumentacji spoczywał na pozwanej, nie zaś na architekcie, co oczywiście nie wykluczało dokonania przez niego tej czynności w imieniu pozwanej. Analiza §2 ust. 11 umowy prowadzi do wniosku, że pozwana w pierwszej kolejności winna przedstawić powódce przygotowany projekt architektoniczno – budowlany (w tym wypadku nie wymagana byłą wersja papierowa). Po ewentualnym wprowadzeniu zmian i akceptacji zmienionego projektu przez powódkę pozwana obowiązana była przekazać całość dokumentacji w wersji papierowej i elektronicznej. Nie powinno budzić wątpliwości, że sporządzenie kosztorysu związanego z wprowadzonymi zmianami winno poprzedzać złożenie wniosku o pozwolenie na budowę, nie zaś następować po tej czynności.

O ile nie można odmówić racji argumentacji pozwanej (akcentowanej także w zeznaniach prezesa I. S.) co do niecelowości i niemożności sporządzenia kosztorysu w sytuacji kolejnych zmian projektu, o tyle nie zasługuje na akceptację działanie pozwanej, polegające na złożeniu wniosku o udzielenie pozwolenia na budowę, bez uprzedniego przekazania powódce ostatecznej papierowej wersji projektu oraz bez poinformowania powódki o zakresie wzrostu kosztów, jakie pociągnęły za sobą wprowadzone zmiany.

Nie można także podzielić stanowiska pozwanej, według której powódka, wprowadzając zmiany do umowy, winna była się liczyć ze zmianą wynagrodzenia przewidzianego w umowie. Przypomnieć trzeba, że strony ustaliły wynagrodzenie ryczałtowe w kwocie 1.173.710 zł netto, przy czym nie obejmowało ono, zgodnie z §1 ust. 3, robót fundamentowych, które miały być kosztorysowane po wykonaniu projektu architektoniczno – budowlanego. Co do zasady zatem, biorąc pod uwagę istotę wynagrodzenia ryczałtowego, powódka musiała liczyć się jedynie z dodatkowym kosztem prac fundamentowych. Wprawdzie w przypadku wprowadzenia do projektu istotnych – w stosunku do pierwotnej koncepcji - zmian powodujących konieczność zwiększonego nakładu pracy lub zakupu materiałów powódka mogła oczekiwać wystąpienia przez pozwaną z wnioskiem o wprowadzenie zmiany umownego wynagrodzenia, jednakże kwestia ta nie powinna pozostawać w sferze domysłów czy przypuszczeń powódki. To rzeczą pozwanej było wyartykułowanie stanowiska w tym zakresie. Jeśli nawet utrudnione było przekazywanie na bieżąco informacji co do przewidywanego wzrostu kosztów związanych z wprowadzeniem nowego elementu do projektu, to przeszkody te przestały występować najpóźniej z chwilą sporządzenia ostatecznej wersji projektu.

Tymczasem z materiału dowodowego nie wynika, by przed złożeniem wniosku o pozwolenie na budowę pozwana informowała powódkę o wzroście kosztów związanych z projektem, choćby w sposób orientacyjny. Jak wynikało z zeznań świadka P. G. nie poruszał on z powódką tematu ewentualnych kosztów wprowadzanych zmian; nie należało to jego zadań. Informował on jedynie J. K., że przygotowywany projekt znacznie odbiega od wstępnych założeń. W ślad za tymi informacjami ze strony pozwanej nie zostały podjęte jakiekolwiek kroki zmierzające do wprowadzenia zmiany wynagrodzenia umownego.

Choć z przebiegu realizacji umowy i korespondencji prowadzonej z architektem powódka mogła się spodziewać złożenia wniosku o pozwolenie na budowę, to jednak jednoznaczną informację na ten temat uzyskała dopiero na spotkaniu z J. K. w styczniu 2020 r., na co wskazują zeznania świadków M. G. i D. G.. Co więcej, kosztorys obejmujący realizację złożonego wraz z wnioskiem projektu, został przekazany powódce dopiero po tym spotkaniu, drogą elektroniczną.

Z §2 ust. 11 umowy wynika, że przedłożenie powódce papierowej wersji dokumentacji winno nastąpić po jej zaakceptowaniu przez powódkę. Skoro zaś akceptacja ze strony powódki nastąpiła już listopadzie, to najpóźniej w dniu 15 stycznia 2020 r. minął 45 – dniowy okres opóźnienia. Po upływie tego okresu, wobec istotnego naruszenia obowiązku przewidzianego w §2 ust. 11, tj. wydania całości dokumentacji projektowej w wersji papierowej, powódka uprawniona była do odstąpienia od umowy. Co więcej, wobec nieprzedstawienia powódce ostatecznej wersji projektu przed złożeniem wniosku o pozwolenie na budowę, nie sposób uznać, by pozwana spełniła w należyty sposób ten ostatni obowiązek, o którym mowa w punkcie 3 b harmonogramu. Opóźnienie w prawidłowej realizacji tego obowiązku, a zatem złożenie wniosku o pozwolenie na budowę i dołączenie do niego projektu wydanego uprzednio powódce, w takim zakresie, w jaki dotyczyło okresu od listopada 2019 r. nie może być przypisane powódce.

W § 7 ust. 4 strony postanowiły, że w przypadku rozwiązania umowy przez zamawiającego (powódkę) z winy wykonawcy zamawiający obowiązany jest do protokolarnego odbioru prawidłowo wykonanej części przedmiotu umowy oraz zapłaty wykonawcy za tę część, która została prawidłowo wykonana i odebrana do dnia rozwiązania umowy, zgodnie z podpisanym protokołem.

Przy ocenie sposobu rozliczenia stron przypomnieć ponownie trzeba, iż pozwana nie przekazała powódce dokumentacji projektowej w wersji papierowej. Tym samym nie sposób mówić o odbiorze tej części przedmiotu umowy, który w harmonogramie ujęty został w punkcie 3. Powódka w e- mailu z 31 stycznia 2020 (k. 281) zażądała wydania dokumentów, które uzyskane zostały w toku prac . Z zeznań P. G. i D. G. wynika jednak, że już po złożeniu oświadczenia o odstąpieniu wydano powódce decyzję o pozwoleniu na budowę i dziennik budowy. Zauważyć jednak trzeba, że bez projektu architektoniczno - budowlanego dokumenty te były w zasadzie dla powódki bezużyteczne.

Wobec nieprzekazania powódce dokumentacji geodezyjnej, o której w punkcie 2 harmonogramu, brak też było podstaw do zapłaty przez powódkę wynagrodzenia z tego tytułu.

W świetle § 7 ust. 4 to pozwana powinna zaoferować wydanie tej części prac, które wykonała, co pozwoliłoby na ich protokolarny odbiór. Mimo początkowo złożonej deklaracji rozliczenia pozwana pozostawiła bez reakcji dalsze pismo powódki z prośbą o dokonanie tego rozliczenia.

Skoro zaś nie zostały spełnione przesłanki uzasadniające roszczenie pozwanej o wynagrodzenie za etapy realizacji robót ujęte w punktach 2 i 3 harmonogramu, to brak było podstaw do zarachowania uiszczonej przez powódkę zaliczki na poczet tego wynagrodzenia.

Strony nie uregulowały w umowie skutków oświadczenia o odstąpieniu w sposób odmienny od tyc,h przewidzianych w ustawie, a zatem uiszczone przez nie świadczenia, przede wszystkim zaliczka, powinny podlegać zwrotowi. Zapłacona przez powódkę kwota 316.901,16 zł stanowiła bowiem nienależne świadczenie, o którym stanowi art. 410 §2 k.c.

W ocenie sądu pozwana nie podniosła w toku niniejszego postępowania zarzutu potrącenia kwot wskazanych w odpowiedzi na pozew, co do których postulowała odliczenie ich od żądanej przez powódkę kwoty. Odliczenie oparte na postanowieniach umowy co do kwot należnych za wykonaną i odebraną część przedmiotu umowy nie znajdowało w omawianej sprawie uzasadnienia. Wobec tego zaś, że pozwana była reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, w przypadku zamiaru i woli złożenia oświadczenia o potrąceniu, oczekiwać należałoby wyrażenia tego w sposób nie pozostawiający wątpliwości.

Niezależnie jednak od tego, zarzut potrącenia nie mógł odnieść pożądanego rezultatu z uwagi na brak wcześniejszego złożenia przez pozwaną materialnoprawnego oświadczenia o potrąceniu. Takiego znaczenia nie można zaś było przypisać oświadczeniu zawartemu w odpowiedzi na pozew. Ta bowiem skierowana została nie bezpośrednio do powódki, lecz do jej procesowego pełnomocnika powódki. Pełnomocnik nie był zaś upoważniony do odbioru materialnoprawnych oświadczeń woli ze strony pozwanej.

Ubocznie zatem tylko wskazać można, iż odnośnie wskazywanych przez pozwaną wydatków wierzytelności z tego tytułu nie mogły być uwzględnione z uwagi na postanowienia umowy § 7 ust. 4 przewidujące zapłatę za odebraną część przedmiotu umowy. Kara umowna nie znajdowała uzasadnienia w sytuacji, w której do odstąpienia od umowy doszło z przyczyn leżących po stronie pozwanej. Pozwana nie wykazała także wierzytelności z tytułu utraconych korzyści.

Mając na uwadze przytoczoną argumentację sąd uwzględnił powództwo w całości.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 §1 i 3 k.p.c. Powódka wygrała niniejszy proces w całości, co uzasadniało zwrot na jej rzecz poniesionych kosztów procesu, na które składała się opłata od pozwu 15.846 zł, opłata od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, a także wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 10.800 zł ustalone na podstawie §2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. z dnia 3 stycznia 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 265).

(...)

ZARZĄDZENIE

(...)