Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XI GC 245/22

UZASADNIENIE

Powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w S. wniosła przeciwko pozwanej (...) spółce akcyjnej o zapłatę kwoty 26.924 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego oraz zwrotu kosztów usługi parkingowej.

Nakazem zapłaty z dnia 23 lutego 2022 r. Sąd orzekł zgodnie z roszczeniem pozwu (k. 55).

W przepisanym terminie pozwany wniósł sprzeciw od wydanego nakazu zapłaty zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa. Pozwany zakwestionował okres najmu pojazdu zastępczego dobową stawkę najmu oraz wskazał, ze złożył poszkodowanemu ofertę najmu.

W piśmie z dnia 20 kwietnia 2020 r. powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w S. ograniczyła żądanie o kwotę 466,13 zł, z uwagi na częściową zapłatę po wniesieniu pozwu, i w konsekwencji wniosła o zasądzenie kwoty 26.481,25 zł i kwoty 2.170,62 zł tytułem zwrotu kosztów usługi parkingowej wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 czerwca 2020 roku doszło do kolizji drogowej w wyniku, której uszkodzony został samochód P. (...) o nr rej. (...) należący do M. K. (1). Pojazd należał do segmentu samochodów klasy E. Pojazd wykorzystywany był do działalności gospodarczej poszkodowanego i służ jako środek transport pracowników oraz części zamiennych do dużych samochodów.

Poszkodowany jest płatnikiem podatku VAT. Przysługiwała mu jednak możliwość odliczenia 50 % podatku VAT.

Bezsporne, a nadto dowód:

-

zeznania poszkodowanego, k. 171,173.

Tego samego dnia poszkodowany zawarł z powódką umowę najmu pojazdu zastępczego marki M. (...), za stawkę 300 zł netto plus podatek VAT za dobę. Wynajem miał formę bezgotówkową, bez limitu kilometrów, z pełnym ubezpieczeniem OC i AC, bez udziału własnego w szkodach, z możliwością wyjazdu za granicę bez uzyskania uprzedniej zgody.

Następnie uszkodzone auto zostało przez powódkę odholowane na jej parking, gdzie wrak pojazdu pozostawał do czasu zagospodarowania pojazdu.

W tamtym czasie poszkodowany nie posiadał innego pojazdu, którym mógłby zastąpić samochód uszkodzony.

Bezsporne , a nadto dowód:

- umowa najmu k. 13;

- ogólne warunki najmu samochodu k. 14 i verte.

- zeznania M. K. (2) k. 170-171 oraz nagranie na płycie CD k. 173 od 00:03:36 do 00:26:13.

Powódka – reprezentująca poszkodowanego - dokonała zgłoszenia szkody pozwanemu ubezpieczycielowi, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne. Dnia 26 czerwca 2020 r. pozwany wiadomością mailową potwierdziła przyjęcie zawiadomienie o zdarzeniu szkodowym. W treści maila zawarto informację o możliwości organizacji najmu dla poszkodowanego pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela wraz z pokryciem jego kosztów i załączono dokument dotyczący warunków jego realizacji (nr szkody (...)).

W mailu z dnia 14 lipca 202r. pozwana prosiła o dane pod którymi należy kontaktowac się w sprawie najmu pojazdu zastępczego. W odpowiedzi powódka podała numer telefonu.

15 lipca 2020r. wypożyczalnia pojazdu współpracująca z pozwaną zaoferowała poszkodowanemu pojazd zastępczy klasy C. Poszkodowany reprezentowany przez powoda odmówił najmu takiego pojazdu uznając go za zbyt mały, w stosunku do pojazdu uszkodzonego.

Wiadomością z dnia 24 lipca 2020 r. pozwana poinformowała powódkę o tym, że szacowany koszt naprawy uszkodzonego pojazdu może przewyższyć wartość pojazdu. W takim wypadku szkoda zostanie rozliczona jako całkowita. Należne odszkodowanie oszacowano na kwotę 5830 zł.

Wiadomością mailową z dnia 31 lipca 2020 r. powódka poprosiła o wskazanie oferenta na pozostałości pojazdu. Decyzją z dnia 6 sierpnia 2020 r. na podstawie sporządzonego arkuszu wartości pojazdu oraz kalkulacji naprawy pozwany ubezpieczyciel ustalił odszkodowanie w kwocie 5830 zł kwalifikując szkodę jako całkowitą. Dnia 23 września 2020 r. wypłacił poszkodowanemu ww. kwotę.

Powódka skorzystała z oferty pozwanego ubezpieczyciela w pomocy w zbyciu pozostałości objętego szkodą całkowitą. Po interwencji powódki pozwany ubezpieczyciel decyzją z dnia 25 września 2020 r. przyznał dopłatę do odszkodowania w wysokości 1.940 zł.

Częściowo bezsporne, a nadto d owód:

- wiadomość mailowa z dnia 26.06.2020 r. k. 116-117;

- wiadomość mailowa z dnia 13.07.2020 r. k. 118-120;

- wiadomości mailowe z dnia 14 i 15.07.2020 r. k. 32 i verte;

- wiadomości mailowe z dnia 15.07.2020 r. k. 167;

- wiadomość mailowa z dnia 24.07.2020 r. k. 33, 34 i 35;

- protokół szkody w pojeździe k. 25-26;

- wiadomości mailowe z dnia 31.07. 2020 r. k. 35;

- decyzja z dnia 6.08.2020 r. k. 36 i verte;

- wiadomości mailowe k. 39-42;

- potwierdzenie przelewu z dnia 23.09.2020 r. k. 43;

- wiadomość mailowa z dnia 24.09.2020 r. k. 44;

- decyzja z dnia 25.09.2020 r. k. 45;

- akta szkodowe k. 151;

- oświadczenia k. 125,131,135 verte,

- wiadomośc mailowa 167,

- zeznania M. K. (2) k. 170, płyta CD k. 173.

Dnia 24 września 2020 r. poszkodowany zwrócił powódce wynajęty pojazd zastępczy. Tego samego dnia poszkodowany zawarł z powódką dwie umowy cesji wierzytelności, na podstawie których zbył na rzecz powódki wierzytelności przysługujące mu względem ubezpieczyciela w związku z likwidacją szkody o nr (...) tytułem najmu pojazdu zastępczego M. (...) w okresie od 25 czerwca do 24 września 2020 r. oraz usługi parkingowej pojazdu uszkodzonego marki P. (...) wskutek zdarzenia komunikacyjnego z dnia 25 czerwca 2020 r.

Powódka wystawiła w dniu 3 października 2020 r. na rzecz poszkodowanego fakturę VAT nr (...) na łączną kwotę 36.900 zł brutto, na którą składały się koszty:

- wynajmu pojazdu M. (...) przez okres od 25 czerwca 2020 r. do 24 września 2020 r. (92 dni łącznie) przy stawce 300 zł netto, łącznie 33.948 zł brutto;

- holowania w kwocie 307,50 zł brutto;

- parkowanie (86 dni łącznie) w kwocie 2644,50 zł brutto, przy stawce 25 zł.

Dowód:

- umowy cesji z dnia 24.09.2020 r. k. 11 i 12;

- faktura VAT z 3.10.2020 r. k. 15.

Pismem z dnia 5 października 2020 r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 36.900 zł wynikającej z faktury VAT.

Pozwany ubezpieczyciel decyzją z dnia 6 października 2020 r. przyznał dopłatę odszkodowania w kwocie 4.303,25 zł. Przy wypłacie odszkodowania uwzględniono kwoty: 250 zł netto tytułem zwrotu kosztu holowania, 3.850 zł netto tytułem zwrotu koszu najmu pojazdu zastępczego, 203,25 zł tytułem zwrotu kosztu usługi parkingowej.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty k. 16;

- decyzja z dnia 6.10.2020 r. 46-47;

- wiadomość mailowa powódki z dnia 12.10.2020 r. wraz odpowiedzią pozwanej k. 48-50, 121-124.

Następnie powódka pismem z dnia 28 stycznia 2022 r. przedprocesowo wezwała ubezpieczyciela do zapłaty kwot 26.924 zł. Ubezpieczyciel dokonał w dniu 23 lutego 2022 r. dopłaty odszkodowania w wysokości 494,87 zł.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty k. 51, 52-53

- potwierdzenie przelewu z dnia 23.02.2022 r. k.158.

Stawki za dobę najmu pojazdu zastępczego w klasie pojazdów podobnych do uszkodzonego, czyli pojazdów z segmentu (...) w pierwszej połowie 2020 r. przy założeniu wynajmu na okres ponad 15 dni, w opcji bez limitu kilometrów przebiegu dobowego i ze zniesionym udziałem własnym w szkodach, zawierały się w przedziale 254-482 zł netto, przeciętnie 320 zł netto za dobę.

Cena przechowywania samochodu osobowego na parkingu strzeżonym w wyspecjalizowanych firmach działających na rynku lokalnym zawierały się w połowie 2020 roku w przedziale 15-20 zł za dobę brutto, czyli około 12-16 zł netto za dobę.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego W. S., k. 178-186;

- opinia uzupełniająca biegłego sądowego W. S., k. 207 oraz nagranie na płycie CD k. 210 od 00:01:36 do 00:07:40.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się niemalże w całości uzasadnione.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowił art. 822 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w §1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia. Odpowiedzialność pozwanego towarzystwa ubezpieczeń wynikała również z art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którym, ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Obowiązkiem odszkodowawczym ubezpieczyciela wobec poszkodowanego są objęte wszelkie postaci szkody wyrządzone tej osobie.

W sprawie bezsporna była legitymacja procesowa stron, okoliczności zdarzenia powodującego szkodę, kwalifikacja szkody, jak i konieczność wynajęcia pojazdu zastępczego.

Badając jednak z urzędu legitymację procesową powoda, uznano, że została wykazana umowami cesji i zeznaniami świadka M. K. (1) oraz wynikała z art. 509 kc i art. 510 kc.

Spór dotyczył uzasadnionego okresu najmu, stawki najmu, stawki usługi parkingowej uszkodzonego pojazdu oraz uchybienia przez poszkodowanego obowiązkowi minimalizacji szkody.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do żądania odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego, za niezasadny uznano zarzut pozwanej co do nieuzasadnionego okresu najmu. W tym zakresie wskazać należy, że w po pierwsze czas najmu pojazdu zastępczego był uzasadniony z perspektywy postulatu pełnego odszkodowania. W aktualnym i podzielnym przez tutejszy sąd, orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem, z którego szkoda wynikła (tu kolizją drogową z 25 czerwca 2020 r.), pozostają koszty najmu samochodu zastępczego w okresie koniecznym i niezbędnym do dokonania naprawy pojazdu (por. uzasadnienie wyroku SN z 5 listopada 2004r., II CK 494/03, Biuletyn SN 2005 nr 3), a w przypadku, gdy naprawa pojazdu jest ekonomicznie niezasadna - gdy doszło do szkody całkowitej jak w rozpoznanej sprawie - czas koniecznego najmu obejmuje co do zasady okres od zniszczenia pojazdu (lub późniejszej daty najmu pojazdu zastępczego) do daty, w której poszkodowany może nabyć podobny pojazd, nie dłuższy jednak niż do daty zapłaty odszkodowania, powiększony ewentualnie o okres potrzebny na zagospodarowanie pozostałości pojazdu i nabycie innego (por. uzasadnienie wyroku SN z 8 września 2004 r., IV CK 672/03, Legalis, uchwała SN z 22 listopada 2013 r., III CZP 76/13, OSNC 2014/9/85).

Nie można tracić z pola widzenia, że celem odszkodowania w przypadku zaistnienia szkody całkowitej jest zapewnienie środków poszkodowanemu umożliwiających zakup nowego auta o podobnych właściwościach do tego, który uległ zniszczeniu. Samo otrzymanie przez poszkodowanego informacji o kwalifikacji szkody w pojeździe jako całkowitej, bez uzyskania wypłaty odszkodowania, nie dawało możliwości zakupu nowego auta. W realiach sprawy wypłata odszkodowania z tytułu szkody całkowitej nastąpiła dopiero 23 września 2020r. Najem pojazdu zastępczego trwał od 25 czerwca 2020 r. do dnia 24 września 2020 r. Dopiero więc rzeczywista wypłata pieniędzy, połączona z możliwością zbycia wraku, dawała realną możliwość nabycia innego samochodu w zamian za odszkodowanie.

Również nie był zasadny zarzut odnośnie wysokości stawki najmu. W tym zakresie dopuszczono dowód z opinii biegłego, zgodnie z którą stawka rynkowa najmu pojazdu klasy E (czyli pojazdu uszkodzonego) wynosiła netto 254-482zł. Tym samym najem za stawkę 320 zł netto mieścił się w granicach stawek rynkowych. Opinia była kwestionowana w zakresie konieczności uwzględnienia przy ustalaniu stawki rynkowej, również stawek wynikających z informacji pozwanej. Zarzut nie był trafny gdyż ceny te wynikały wyłącznie z kontaktów handlowych, często długoterminowych, obowiązujących tylko między tymi przedsiębiorcami. Z pewnością więc nie miały znaczenia dla wysokości stawek obowiązujących poza tą umową, dla odbiorcy indywidualnego.

Jednocześnie nie uwzględniono zarzutu pozwanego o możliwości odliczenia przez poszkodowanego całości podatku VAT, a tym samym przyznania odszkodowania w kwocie netto. Po pierwsze na tą okoliczność pozwany nie przedłożył żadnych dowodów. Po drugie z zeznań poszkodowanego wynikało, że nie ma on prawa do odliczenia całości VAT. Po trzecie wreszcie podstawową stawką podatku naliczonego jest 50% kwoty podatku zgodnie z art. 86a ustawo VAT.

Niezasadny okazał się także zarzut odnośnie uchybienia przez poszkodowanego obowiązkowi minimalizacji szkody, poprzez nieskorzystanie z oferty najmu złożonej przez pozwaną. Jak wynikało z dowodów zgromadzonych w sprawie – w tym zeznań poszkodowanego, korespondencji mailowej (k. 167, 32) – powód (reprezentujący wówczas poszkodowanego) wyraził zainteresowanie najmem pojazdu z oferty pozwanej. Jednakże wypożyczalnia współpracująca z pozwaną zaproponowała poszkodowanemu pojazd niższej klasy niż samochód uszkodzony – tj. z segmentu C. Na najem takiego pojazdu poszkodowany nie wyraził zgody, co zdaniem sądu było w pełni uzasadnione, po pierwsze prawem poszkodowanego do najmowania pojazdu będącego substratem pojazdu uszkodzonego, po drugie przeznaczeniem uszkodzonego i najmowanego auta do przewożenia pracowników i niezbędnego sprzętu technicznego. Odmowa więc najmu od pozwanej pojazdu mniejszego niż uszkodzony, była zasadna i nie mogła obciążać poszkodowanego.

Co do kosztów najmu roszczenie uwzględniono w całości: 92 dni x (300 zł netto/ doba + 50 % podatku VAT) = 92 dni x 334,50 zł/doba = 30.774 zł. Od tej kwoty odjęto wypłacone już z tego tytułu odszkodowanie w postępowaniu likwidacyjnym oraz kwotę uznaną przez pozwaną przelewem z 23.02.2022 r. tj. 30.774 zł - 3.850 zł - 442,75 zł = 26.481,25 zł.

Częściowemu uwzględnieniu podlegało natomiast roszczenie powódki w zakresie odszkodowania z tytułu poniesionych przez poszkodowanego kosztów usługi parkingowej. Sąd przyjął, że uzasadnionym okresem przechowywania pozostałości pojazdu uszkodzonego były 47 dni, tj. od chwili zdarzenia ( 25 czerwca 2020 r.) do dnia 10 sierpnia 2020 r. Termin końcowy wynikał z tego, że już 24 lipca 2020 r. (piątek) przekazano mailowo informację o zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej, poszkodowany najpóźniej więc w dniu 27 lipca 2020 r. (poniedziałek) mógł powziąć wiadomość o takiej kwalifikacji szkody. Od tego czasu poszkodowany powinien był podjąć kroki celem zbycia wraku. Uzasadnionym okresem na zagospodarowanie wraku wynosił 14 dni, gdyż już z doświadczenia życiowego wynika, że czas takie był wystarczający, na znalezienie najkorzystniejszej oferty sprzedaży lub złomowania. Podobnie biegły w swojej ustnej opinii wskazywał, że okres taki wynos co najmniej 7 dni, lecz trzeba wziąć pod uwagę, że wrak samochodu jest trudniejszy do przewiezienia np. na giełdę samochodową. Dlatego też przyjęto, że sprzedaż wraku byłaby realna w ciągu 14 dni. Przetrzymywanie pozostałości pojazdu ponad ww. okres, na odpłatnym parkingu stanowiło zatem naruszenie zasady minimalizacji szkody.

W zakresie uzasadnionej stawki za parkowanie również przeprowadzono dowód z opinii biegłego. Na tej podstawie ustalono, że w pierwszej połowie 2020 r. na lokalnym rynku przeciętna stawka za takiego rodzaju usługę wynosiła od 12-16 netto za dobę. Powódka wykazała więc zasadność stawki za tą usługę do wysokości 16 zł netto.

Tym samym, co do kosztów usługi parkingowej roszczenie powódki uwzględniono częściowo: 47 dni x (16 zł netto/doba + 50 % podatku VAT) = 47 dni x 17,84 zł/doba = 838,48 zł. Od tej kwoty odjęto wypłacone już z tego tytułu odszkodowanie w postępowaniu likwidacyjnym oraz kwotę uznaną przez pozwaną przelewem z 23.02.2022 r. tj. 838,48 zł - 203,25 zł - 23,38 zł = 611,85zł.

Sumując ww. kwoty w pkt I zasądzono kwotę 27.093,10 zł, oddalając w pkt III roszczenie w pozostałym zakresie.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c, uznając za zasadne ich naliczenia od daty wskazanej w pozwie, gdyż przy prawidłowej ocenie postępowania likwidacyjnego, było wówczas możliwe zaspokojenie roszczeń powódki.
W punkcie II wyroku na podstawie art. 355 k.p.c. umorzono postępowanie w zakresie kwoty 466,13 zł zaś powódka skutecznie cofnęła co do tej kwoty pozew, zrzekając się roszczenia w tym zakresie. Jak wskazała powódka w piśmie procesowym złożonym w sprawie dnia 20 kwietnia 2022 r., pozwany ubezpieczyciel uznał kwotę jej roszczeń w tym zakresie i wykonała świadczenie w dniu 23 lutego 2020 r., a więc po złożeniu przez nią pozwu w przedmiotowej sprawie.

Sąd orzekł o kosztach procesu zgodnie z art. 100 k.p.c. i wyrażoną w nim zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu. Uznać należało, że powódka wygrała sprawę w 93 %. Łącznie poniesione przez powódkę koszty wyniosły 5505,96 zł (1456 zł opłaty od pozwu, 3600 zł wynagrodzenie pełnomocnika, 17 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa, 432,96 zł wykorzystanej zaliczki na biegłego) z czego 93% to kwota 5120,55 zł. Koszty pozwanego to łącznie 4049,96 zł (3600 zł wynagrodzenie pełnomocnika, 17 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa, 432,96 zł wykorzystanej zaliczki na biegłego), z czego 7% to 283,50 zł. Dokonując zatem wzajemnej kompensaty orzeczono jak w pkt IV.

W pkt V nakazano zwrócić nadpłacone zaliczki uiszczone na poczet wynagrodzenia biegłego mając na uwadze, że strony wpłaciły 1600 zł, koszt opinii to 865,92 zł. Tym samym 735,08 zł należało zwrócić stronom w częściach równych po 367,04 zł.

Zrządzenie:

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)