Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2022 r.

Sąd Rejonowy w Łęczycy, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Wojciech Wysoczyński

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Retkowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 października 2022 r.

sprawy z powództwa powoda P. N. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w P.

przeciwko (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.901,55 /cztery tysiące dziewięćset jeden złotych ) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 12 czerwca 2022 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1.317 zł ( jeden tysiąc trzysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

2.  obciąża i nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Łęczycy kwotę 82,31 / osiemdziesiąt dwa złote 31/100/ tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygnatura akt I C 181/22

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 22 czerwca 2022 roku, powód P. N. – prowadzący działalność gospodarcza pod firmą (...) z siedzibą w P. reprezentowany przez zawodowego - pełnomocnika radcę prawnego, wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda kwoty 4.901,55 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie naliczanymi od dnia 12 czerwca 2022 r. do dnia zapłaty. Powód wniósł również o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych / pozew k. 3-8/.

Sąd Rejonowy w Łęczycy nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym z dnia 30 czerwca 2022 roku, uwzględnił roszczenie zgłoszone w pozwie / nakaz zapłaty k. 47 /.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 13 lipca 2022 roku, pozwany reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika – radcę prawnego wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu. Pozwany kwestionował roszczenie powoda co do wysokości / k. 52-56/.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 kwietnia 2022 roku doszło do kolizji drogowej w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki B. nr rejestracyjny (...), należący do P. M. (1) /bezsporne/.

Sprawca wypadku w chwili zdarzenia był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym /bezsporne/.

W dniu 12 kwietnia 2022 roku, P. M. (1) zgłosił w formie elektronicznej pozwanemu szkodę z tytułu wypadku z dnia 10 kwietnia 2022 roku / bezsporne /.

Z uwagi na to, że pojazd którym poruszał się P. M. (1) w wyniku kolizji uległ uszkodzeniu, zaś poszkodowanemu niezbędny był pojazd którym dojeżdżałby do pracy, w dniu 14 kwietnia 2022 roku P. M. (1) zawarł z powodem umowę najmu pojazdu nr. (...).

Przedmiotem umowy był pojazd marki T. (...). Ustalona przez strony stawka dobowa wyniosła kwotę 200 złotych nett oraz 23 % VAT.

Przekazanie pojazdu nastąpiło w dniu 14 kwietnia 2022 roku / zez. św. P. M. rozprawa 4.10.2022 r. 00:03:10, umowa k. 14-15/.

W dniu 14 kwietnia 2022 roku, P. M. (1) zwarł z pozwanym umowę cesji praw do zwrotu kosztów pojazdu zastępczego. Zgodnie z treścią umowy cedent przelał na cesjonariusza swoją wierzytelność – prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu pojazdu zastępczego wynikających ze szkody z dnia 10 kwietnia 2022 roku na pojeździe marki B. nr rejestracyjny (...) / umowa k. 12/.

W dniu 21 kwietnia 2022 roku, pozwany dokonał oględzin pojazdu marki B. nr rejestracyjny (...) / bezsporne/.

W dniu 25 kwietnia 2022 roku, pozwany w formie elektronicznej poinformował P. M. (1), ze naprawa pojazdu marki B. nr rejestracyjny (...) jest ekonomicznie nieuzasadniona i szkodę zakwalifikowano jako szkodę całkowitą. Dodatkowo wskazano, ze ostateczne ustalenie zasadność wypłaty odszkodowania nastąpi w ciągu 14 dni od wyjaśnienia okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności pozwanego / bezsporne, pismo k. 66/.

Decyzją z dnia 2 maja 2022 roku, pozwany przyznał poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie 7.300 złotych, kwalifikując szkodę z dnia 10 kwietnia 2022 roku jak szkodę całkowitą /bezsporne, pismo k. 68/.

W dniu 4 maja 2022 roku, pozwany wypłacił P. M. (1) kwotę przyznanego odszkodowania / bezsporne/.

W dniu 11 maja 2022 roku, P. M. (1) zwrócił powodowi najmowany przez siebie pojazd / bezsporne /.

W dniu 11 maja 2022 roku, powód wystawił P. M. (1) fakturę VAT nr. (...) na kwotę 6.888 złotych za okres 28 dni najmu pojazdu / faktura VAT k. /.

W toku likwidacji szkody P. M. (1) telefonicznie zgłosił pozwanemu potrzebę udostępnienia mu auta zastępczego. Podczas rozmowy świadek został poinformowany, że ma czekać na zgłoszenie się do niego pracownika pozwanego. Z uwagi na brak kontaktu z ubezpieczycielem, P. M. ponownie kontaktował się z pozwanym, między innymi przez infolinię, zgłaszając potrzebę udostępnienia mu pojazdu zastępczego. Kontakt poszkodowanego z przedstawicielami pozwanego nie przyniósł oczekiwanych przez świadka rezultatów, albowiem nikt do dnia 11 maja 2022 roku nie kontaktował się ze świadkiem. / zez. św. P. M. rozprawa 4.10.2022 r. 00:03:10/.

W dniu 11 maja 2022 roku, pozwany złożył oświadczenie, że ubezpieczyciel został przez niego proszony o niezwłoczne udostępnieniu auta zastępczego. Pomimo prośby pozwany auta nie udostępnił /oświadczenie k. 23/.

Powód w dniu 12 maja 2022 roku, wezwał pozwanego w formie elektronicznej do zapłaty kwoty 6.888 złotych w terminie 14 dni od daty otrzymania wezwania z tytułu najmu pojazdu zastępczego /wezwanie k. 17-18/.

W dniu 27 maja 2022 roku, pozwany uznał wynajem pojazdu zastępczego na podstawie Faktury VAT (...) uznając stawkę 85,00 złotych netto. Za uzasadniony uznano koszt wynajmu uznano łącznie 19 dni - od 14.04.2022 roku do 25.04.2022 roku tj. do otrzymania przez poszkodowanego informacji o szkodzie całkowitej oraz 7 dni – czas niezbędny do sprzedaży pozostałości pojazdu / bezsporne/.

Z uwagi na powyższe, wypłacono powodowi kwotę 1.986,45 złotych /bezsporne, pismo k. 19/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dowody z dokumentów niebudzących wątpliwości co do zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy oraz na podstawie koherentnych z dowodami dokumentarnymi zeznaniami świadka P. M. (1).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne.

Podstawę materialnoprawną roszczenia roszczeń powoda stanowi umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, art. 822 k.c. oraz unormowania ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124 poz. 1152 z późn. zm.), w szczególności art. 34 ust. 1 i art. 35 ustawy, jak i art. 436 k.c. w zw. z art. 435 k.c.

Bezspornym jest , że w sytuacji gdy wskutek kolizji lub wypadku drogowego dochodzi do uszkodzenia lub zniszczenia pojazdu mechanicznego w następstwie czego poszkodowany traci możliwość korzystania z rzeczy a poszkodowany nie posiada innego, wolnego pojazdu mechanicznego wówczas musi sięgnąć po odpłatne formy korzystania z innego pojazdu mechanicznego.

Działanie poszkodowanego polegające na wynajęciu pojazdu zastępczego na okres naprawienia szkody, co do zasady odpowiada celowi społeczno - gospodarczemu jego uprawnienia do naprawienia szkody w postaci utraty możliwości korzystania z rzeczy oraz zasadom współżycia społecznego.

Kwestia uprawnienia poszkodowanego do najmu samochodu zastępczego w ramach odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych była przedmiotem wielu orzeczeń sądów powszechnych i Sądu Najwyższego, który to co do zasady potwierdził prawo poszkodowanego do najmu pojazdu zastępczego (wyrok SN z dnia 26 listopada 2002 r. - sygn. akt V CKN 1397/00, wyrok SN z dnia 8 września 2004 r. - sygn. akt IV CK 672/03, w}3, wyrok SN z dnia 5 listopada 2004 r. sygn. akt II CK 494/03, wyrok SN z dnia 8 września 2004 r. - sygn. akt IV CK 672/03, wyrok SN z dnia 2 lipca 2004r. - sygn. akt II CK 412/03).

Z treści przedstawionych orzeczeń wynika, że utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia lub uszkodzenia stanowi szkodę majątkową; co do zasady między faktem uszkodzenia lub zniszczenia pojazdu a faktem wynajęcia pojazdu zastępczego i poniesieniem kosztów z tego tytułu istnieje normalny związek przyczynowy w rozumieniu art. 361 §1 k.c.

Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 r. (III CZP 5/11) orzekł, iż „odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie lub zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożliwości korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej".

Zaciągnięcie przez poszkodowanego zobowiązania do zapłaty czynszu najmu pojazdu zastępczego stanowi szkodę w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. pozostającą w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym / tak Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie III Czp 63/19/.

W dniu 14 kwietnia 2022 roku, P. M. (1) zwarł z pozwanym umowę cesji praw do zwrotu kosztów pojazdu zastępczego. Zgodnie z treścią umowy cedent przelał na cesjonariusza swoją wierzytelność – prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu pojazdu zastępczego wynikających ze szkody z dnia 10 kwietnia 2022 roku na pojeździe marki B. nr rejestracyjny (...).

Legitymacja bierna strony pozwanej była niesporna. Przedmiotem sporu była zaś wysokość poniesionej szkody.

Pozwany co do zasady nie kwestionował swojej odpowiedzialności za skutki zdarzenia z dnia 10 kwietnia 2022 roku mocą decyzji z dnia 27 maja 2022 roku i wypłacił na rzecz powoda odszkodowanie w wysokości 1.986,45 zł brutto tytułem najmu pojazdu zastępczego, uznając za zasadny okres najmu 19 dni według stawko 85,00 netto.

Odnosząc się do argumentów podniesionych w sprzeciwie podnieść należy co następuje;

Zarzuty te w kontekście zeznań poszkodowanego P. M. (1) pozostają całkowicie bezzasadne.

Z treści złożonych zeznań przez świadka / poszkodowanego / jasno wynika, że świadek w toku postępowania likwidacyjnego zawracał się do pozwanego o niezwłoczne udostępnieniu auta zastępczego na czas likwidacji szkody. Pomimo prośby pozwany auta poszkodowanemu nie udostępnił.

W konsekwencji tego, świadek zmuszony został realizować swoje uprawnienia we własnym zakresie, poszukując pojazdu zastępczego na rynku lokalnym, według cen oferowanych przez podmioty komercyjne. Następcze zarzuty związane z możliwością najmu pojazdu po cenie niższej niż stawka oferowana przez powoda pozostają bezzasadne.

Podkreślenia wymaga, że w kontekście zeznań świadka dowodem na skuteczne przedstawienie oferty najmu przez pozwanego nie jest wydruk wiadomości elektronicznej załączony do sprzeciwu. Po pierwsze z dokumentu tego nie sposób ustalić czy i w jakiej dacie dokument ten został doręczony świadkowi. Zauważyć należy, że strona powodowa kwestionowała przedstawienie / doręczenie / P. M. przedmiotowego dokumentu. Skoro powód kwestionował fakt otrzymania przez poszkodowanego przedmiotowego dokumentu na pozwanym ciążył obowiązek udowodnienia ich doręczenia pozwanemu, czemu pozwany nie sprostał.

Co więcej, świadek wyraźnie podkreśla, że w toku likwidacji szkody sam zgłosił pozwanemu potrzebę udostępnienia mu auta zastępczego. Podczas rozmowy został poinformowany, że ma czekać na zgłoszenie się pracownika pozwanego. Z uwagi na brak kontaktu z ubezpieczycielem, P. M. ponownie kontaktował się z pozwanym, przez infolinię, zgłaszając potrzebę udostępnienia mu pojazdu zastępczego. Kontakt nie przyniósł oczekiwanych przez świadka rezultatów, albowiem nikt do dnia 11 maja 2022 roku nie kontaktował się ze świadkiem. Następcze podnoszenie przez pozwanego zarzutu związanego z brakiem minimalizacji szkody (tj. jakoby stawka przyjęta przez powoda była nierynkowa lub zawyżona) jest bezpodstawne.

Niezależnie od powyższego, w toku postępowania pozwany nie wykazał, że oferta powoda przedstawiona przez pozwanego była nierynkowa lub rażąco wyższa w stosunku do innych ofert. Stawka najmu została przez powoda udokumentowana umową i fakturą. Ponadto powód przedstawił cenniki innych wypożyczalni z których wynika, że stawka powoda nie przekracza cen średnich z okolic miejsca zamieszkania poszkodowanego. R. stawki przyjętej przez powoda nie budzi wątpliwości.

Jeżeli strona pozwana twierdzi, że stawka jest nierynkowa lub zawyżona, to winna przedmiotowy fakt wykazać. Ciężar dowodu w tym zakresie obciążał stronę pozwaną.

Niewątpliwie obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (por np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76 i z dnia 16 grudnia 1997 r., II UKN 406/97, OSNP 1998, nr 21, poz. 643). Podzielić należy jednocześnie pogląd, że reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spoczywa on na stronie powodowej. Dopiero jednak gdyby powód udowodnił fakty uzasadniające powództwo – w tym przypadku wysokość stawki najmu – to na stronie pozwanej spoczywał ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających, jej zdaniem, oddalenie powództwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1982 r., I CR 79/82, LEX nr 8416).

Podkreślić należy iż samo stwierdzenie strony postępowania cywilnego nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c.).

W przedmiotowym postępowaniu pozwany ograniczył się jedynie do negacji wysokości stawki przyjętej przez powoda, mimo przedstawionych przez powoda dokumentów.

Odnosząc się do zarzutu związanego z czasem najmu pojazdu zastępczego podnieść należy, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych przyjmuje się, że w przypadku tzw. szkody całkowitej odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego, (patrz uchwała SN z 22 listopada 2013 r., III CZP 76/13; uchwała 7 sędziów SN z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 05/11, wyrok SN z dnia 8 września 2004 r., IV CK 672/03).

Wymaga podkreślenia, iż „uzasadniony” oznacza w tym przypadku okres pozostający w związku przyczynowym pomiędzy niemożnością korzystania z uszkodzonego lub zniszczonego pojazdu, a odpłatnym korzystaniem z wynajętego pojazdu zastępczego. Dopiero bowiem po uzyskaniu odszkodowania poszkodowany dysponuje środkami, dzięki którym może bez zbędnej zwłoki nabyć inny pojazd. Otrzymanie przez poszkodowanego środków pieniężnych z tytułu odszkodowania za szkodę wynikającą ze zniszczenia pojazdu /szkoda całkowita/ nie pozbawia go uprawnienia do wynajęcia samochodu zastępczego. Poszukiwanie innego możliwego do zakupienia pojazdu, sprzedaż wraku, a także przeprowadzenie stosownych negocjacji dotyczących ustalenia możliwie najkorzystniejszych warunków obydwu tych transakcji, jak również zgromadzenie dodatkowych (brakujących) środków pieniężnych, wymagają bowiem pewnego czasu, którego długość zależy od okoliczności występujących w danym przypadku. Z reguły okres ten nie jest krótszy niż tydzień i nie powinien znacząco przekraczać okresu 2 tygodni, chyba że szczególne uwarunkowania danego przypadku obiektywnie zweryfikowane, uzasadniają przyjęcie okresu krótszego albo dłuższego. Racjonalizacja działań podejmowanych w tym zakresie przez poszkodowanego jest niezbędnym kryterium właściwej oceny długości trwania najmu pojazdu zastępczego w razie wystąpienia szkody całkowitej. Należy mieć na uwadze fakt, iż poszkodowany dopiero dysponując konkretną kwotą pieniędzy (a przynajmniej wiedząc na jaką konkretnie kwotę może liczyć), może w sposób zorganizowany i świadomy, poszukiwać innego pojazdu w zamian za uszkodzony. Jak wyżej wyjaśniono, w orzecznictwie Sądu Najwyższego, za taki okres niezbędny do nabycia nowego pojazdu przyjmuje się okres nie krótszy niż 7 dni.

W realiach niniejszej sprawy ustalono, że w dniu 25 kwietnia 2022 roku, pozwany w formie elektronicznej poinformował poszkodowanego P. M. (1), ze naprawa pojazdu marki B. nr rejestracyjny (...) jest ekonomicznie nieuzasadniona i szkodę zakwalifikowano jako szkodę całkowitą. Jednakże w treści decyzji wskazano, że ostateczne ustalenie zasadność wypłaty odszkodowania nastąpi w ciągu 14 dni od wyjaśnienia okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności pozwanego.

Definitywnie dopiero decyzją z dnia 2 maja 2022 roku, pozwany przyznał poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie 7.300 złotych, kwalifikując szkodę z dnia 10 kwietnia 2022 roku jak szkodę całkowitą, a w dniu 4 maja 2022 roku, pozwany wypłacił P. M. (1) kwotę przyznanego odszkodowania.

Mając na uwadze, że w dniu 11 maja 2022 roku, P. M. (1) zwrócił powodowi najmowany przez siebie pojazd, czasu trwania najmu pojazdu przez poszkodowanego nie można uznać za wygórowany.

Mając powyższe na uwadze, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.901,55 złotych. Kwota ta stanowi różnice pomiędzy kwotą za jaką powód wynajął pojazd poszkodowanemu tj. 6.888 zł., a kwotą 1.986,45 zł. jaką pozwany wypłacił powodowi w toku postępowania likwidacyjnego.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu, uwzględniając treść z art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. oraz treść art. 321 § 1 k.p.c.

Stosownie do art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku.

Pozwany na skutek zgłoszenia szkody, w dniu 27 maja 2022 roku, wydał decyzję o częściowej odmowie wypłaty roszczeń zgłoszonych z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, w związku ze zdarzeniem z dnia 10.04.2022 r. Od dnia następującego po wskazanym dniu pozostawał więc w opóźnieniu. Decyzja strony pozwanej z dnia 27.05.2022 r. zakończyła postępowanie likwidacyjne i od następnego dnia po tym terminie pozwany pozostawał w zwłoce ze spełnieniem żądanego świadczenia.

Mając na uwadze treść art. 321 § 1 k.p.c. i wyrażany w przedmiotowym przepisie zakaz orzekania ponad żądanie, o odsetkach ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do art. 98 § 1 oraz 1 ¹ k.p.c.. Na powyższą kwotę złożyły się: 400 zł. – opłata od pozwu, 917 zł. – wynagrodzenie pełnomocnika

Sąd na postawie na podstawie art. 113 ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t. j. Dz. U. z 2010r., nr 90, poz. 594 z późn. zm.) w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. obciążył pozwanego nieuiszczonymi kosztami sądowymi, które wyniosły kwotę 82,31 złotych.