Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 696/19

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1. USTALENIE FAKTÓW

0.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

A. S. (1) ,

córka M. i T., z domu Ścierka,

ur. (...)

w K.

I. W okresie od 4 maja 2018 r. do 14 grudnia 2018 r. oraz od 23 grudnia 2018 roku do 31 marca 2019 roku w K. ( woj. (...)) prowadząc działalność gospodarczą pod nazwa (...) A. S. (1), ul. (...) II nr.28 c/7, NIP (...), REGON (...), uporczywie naruszała prawa pracownika A. S. (2) w ten sposób , ze nie wypłacała wynagrodzenia w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, jak również nie wypłaciła dodatku za pracę w porze nocnej w związku z wykonywaniem przez A. S. (2) pracy w w/w okresie , jak również nie odprowadzała należnych składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i zdrowotne na rzecz w/w pracownika do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

II. W okresie od 4 maja 2018 r. do 14 grudnia 2018 r. oraz od 23 grudnia 2018 roku do 31 marca 2019 roku w K. ( woj. (...)) prowadząc działalność gospodarczą pod nazwa (...) A. S. (1), ul. (...) II nr.28 c/7, NIP (...), REGON (...), naruszyła przepisy o ubezpieczeniach społecznych w ten sposób , ze nie dokonała zgłoszenia wymaganych danych swojego pracownika A. S. (2) , która świadczyła pracę w jej firmie w w/w okresie do obowiązkowego ubezpieczenie społecznego i zdrowotnego w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych , co miało wpływ na prawo do świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w/w pracownika.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1. Oskarżona A. S. (1) prowadziła działalność gospodarczą w formie baru pod nazwą (...) zlokalizowanego przy ul. (...) w K.. Wiosną 2018r. w barze trwały poszukiwania chętnego do pracy w charakterze barmana. Jedną z osób aplikujących na to stanowisko była pokrzywdzona A. S. (2). Ostatecznie wybór padł na M. I., która od kwietnia 2018r. podjęła pracę w ramach stażu pracowniczego za pośrednictwem Urzędu Pracy w K.. Po pewnym czasie A. S. (2) złożona została propozycja pracy w charakterze osoby sprzątającej, która została przez nią przyjęta. W dniu 4 maja 2018r. oskarżona zawarła z pokrzywdzoną A. S. (2) pisemną umowę o dzieło na czas nieokreślony, której przedmiotem były podstawowe prace porządkowe i sprzątanie baru, z określonym wynagrodzeniem 30 złotych na dzień. Pokrzywdzona zaakceptowała takie warunki współpracy, składając własnoręcznie podpis pod treścią umowy. Taka umowa nie podlegała zgłoszeniu w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego. Powyższe nie stanowiło niedogodności dla pokrzywdzonej, która wówczas objęta była ubezpieczeniem zdrowotnym w ramach zatrudnienia swojej matki.

Poza zadaniami przewidzianymi wspomnianą umową o dzieło, pokrzywdzona A. S. (2) dodatkowo dorywczo, wedle potrzeb, podejmowała się w barze obsługi klientów, pomagając w tym zakresie właścicielce lokalu. Także i w tej kwestii wyżej wymieniona nie zgłaszała potrzeby zmiany warunków współpracy i nie sygnalizowała niezadowolenia, w tym również podczas kontroli Państwowej Inspekcji Pracy, która w firmie bar (...) przeprowadzona była w okresie od dnia 8 listopada 2018r. do dnia 7 grudnia 2018r. Wykonywanie przez A. S. (2) pracy zarobkowej w barze pomimo dość znacznej jej częstotliwości, było elastyczne, uzgadniane w zasadzie z dnia na dzień, wedle potrzeb oskarżonej i możliwości czasowych pokrzywdzonej. Jednocześnie A. S. (2) dysponowała wieloma dniami wolnymi od pracy, wynikającymi z potrzeb własnych pokrzywdzonej, jej niedyspozycji zdrowotnych, w tym dłuższej blisko miesięcznej absencji chorobowej na przełomie września i października 2018r., w związku z prowadzonymi w listopadzie 2018r, również pracami remontowymi lokalu, czy też wobec podjętej przez nią w dniu 13 grudnia 2018r. decyzji o rezygnacji z pracy, podyktowanej faktem nie otrzymania wnioskowanej podwyżki wynagrodzenia, do której wymieniona wróciła dobrowolnie na dotychczasowych warunkach finansowych dopiero 4 stycznia 2019r., nie będąc w dalszym ciągu zainteresowaną zmianą charakteru zatrudnienia, w związku z wykonywaną ponad umowną dorywczą obsługą baru.

Dopiero 15 stycznia 2019r., kiedy pokrzywdzona A. S. (2) poinformowała, iż z uwagi na wiek nie może być już objęta ubezpieczeniem zdrowotnym w ramach pracy swojej matki, zwróciła się do oskarżonej z prośbą o zmianę warunków zatrudnienia, sugerując możliwość odbycia stażu w ramach skierowania przez Urząd Pracy – na wzór podjęcia współpracy z M. I., uzyskując od właścicielki baru „zielone światło” na taki scenariusz począwszy od marca 2022r. Wobec poczynionych ustaleń pokrzywdzona A. S. (2) zarejestrowała się w Powiatowym Urzędzie Pracy w K. w charakterze osoby bezrobotnej bez prawa do zasiłku w dniu 21 stycznia 2019r. Z dniem 6 lutego 2019r. wyżej wymieniona utraciła status osoby bezrobotnej w związku z nie stawieniem się w wyznaczonym terminie celem złożenie niezbędnego podpisu, co z kolei uniemożliwiło realizację uzgodnień z A. S. (1) co do jej zatrudnienia w barze. O zaistniałej sytuacji A. S. (2) poinformowała oskarżoną w dacie 17 lutego 2019r., oświadczając jednocześnie, iż zamierza kontynuować z nią współpracę zarobkową na dotychczasowych zasadach, która trwała do 31 marca 2019r. Z datą 1 kwietnia 2019r. dla pokrzywdzonej przygotowana została bowiem umowa zlecenia na okres do dnia 15 kwietnia 2019r., której przedmiotem było przygotowywanie i podawanie napojów w barze (...). Pokrzywdzona nie chciała jednak przystać na takie warunki dalszej współpracy - oczekując otrzymania umowy o pracę – i odmówiła podpisania proponowanej jej umowy. W konsekwencji braku porozumienia pomiędzy oskarżoną i pokrzywdzoną, dzień 12 kwietnia 2019r. był ostatnim dniem pracy A. S. (2), która następnie zdecydowała się na zawiadomienie Państwowej Inspekcji Pracy, stanowiące skargę na naruszenie praw pracowniczych, a organ ten z dniem 25 kwietnia 2019r. rozpoczął kontrolę w firmie (...) A. S. (1), dopatrując się szeregu zastrzeżeń w procesie zatrudnienia pokrzywdzonej, w tym zaistnienia wykroczeń z Kodeksu Pracy, kierując finalnie w tym przedmiocie wniosek u ukaranie do tut. Sądu.

Wyrokiem nakazowym z dnia 14 sierpnia 2019r. A. C. (obecnie S.) w sprawie II W 439/19 tut. Sądu została ukarana za popełnienie wykroczeń z Kodeksu pracy w związku z:

- nie potwierdzeniem na piśmie zawartej z A. S. (2) umowy o pracę w okresie od 1 lipca 2018r. do 31 marca 2019r.,

- dopuszczeniem we wskazanym wyżej okresie A. S. (2) do pracy na stanowisku barmanki bez wymaganego orzeczenia ze wstępnych profilaktycznych badań lekarskich stwierdzających brak przeciwskazań do pracy na zajmowanym stanowisku,

- dopuszczeniem we wskazanym wyżej okresie A. S. (2) do pracy na stanowisku barmanki bez szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy obejmującego instruktaż ogólny i stanowiskowy,

- powierzeniem A. S. (2) wykonywania pracy zarobkowej na podstawie umowy zlecenia w warunkach, w których powinna być zawarta umowa o pracę w okresie od 1 kwietnia 2019r. do dnia 12 kwietnia 2019r.

Od takiego rozstrzygnięcia A. S. (1), pomimo nie przyznawania się do popełnienia owych czynów, nie odwoływała się, kierując się przekonaniem, iż na tym postępowaniu kwestionowanie zasad jej współpracy z pokrzywdzoną zostanie zakończona. Państwowa Inspekcja Pracy Okręgowy Inspektorat Pracy w O. niezależnie od skierowanego wniosku o ukaranie wniosła zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez oskarżoną z pokrzywdzeniem A. S. (2), jak i działając na jej rzecz do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu pozew o ustalenie istnienia stosunku pracy pomiędzy pokrzywdzoną, a prowadząca działalność oskarżoną, który A. S. (1) został doręczony 25 listopada 2019r.

Postanowieniem z dnia 18 stycznia 2021r. Sądu Rejonowego w Opolu w sprawie IV P 309/19 postępowanie w sprawie o ustalenie istnienia stosunku pracy zostało zawieszone do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia niniejszej sprawy karnej.

2. A. S. (1) posiada polskie obywatelstwo, legitymuje się wykształceniem średnim, z zawodu jest technikiem administracji, utrzymuje się z prowadzonej działalności gospodarczej pod nazwą (...) A. S. (1) z siedzibą w K., majątku większej wartości nie posiada, wyżej wymieniona jest mężatką, nie posiadającą dzieci i nikogo na utrzymaniu, nie była leczona psychiatrycznie ani odwykowo, dotychczas nie była również karana za przestępstwo.

- wyj. A. S. (1),

- zeznania A. S. (3) w części,

- zeznania A. K. (1),

- zeznania A. S. (2) w części,

- zeznania A. W.,

- zeznania K. Z.,

- zeznania M. I. w części,

- zeznania B. S. w części,

- zeznania D. I. w części,

- zeznania A. K. (2),

- zaw. o przestępstwie,

- notatka służbowa PIP z kontroli,

- protokół PIP z przesłuchania świadka,

- zaświadczenie o zgłoszeniu do ZUS,

- zapiski odnośnie ilości przepracowanych godzin i zarobku,

- wydruk koresp. M.,

- wydruk z (...),

- pozew PIP,

- kopia pisma oskarżonej w części,

- pismo PIP,

- informacje z PIP,

- umowa o dzieło,

- ekspertyza pismoznawcza,

- odpis wyroku II W 439/19 tut. Sądu,

- akta sprawy II W 439/19 tut. Sądu,

- akta sprawy IV P 309/19 SR w Opolu,

- dane o osobie,

- dane o karalności.

324, w części 148-151, 155-157, 276-277,

277 oraz 125-126 IVP 309/19 SR w Opolu,

25, 234,

17-18, 140, 155-157, 172, 234-235, 283,

141-143, 241 oraz 124 IVP 309/19 SR w Opolu,

241-242,

22, 246 oraz 124-125 IVP 309/19 SR w Opolu,

249 oraz 123 IVP 309/19 SR w Opolu,

256 oraz 181 IVP 309/19 SR w Opolu,

283, 180-181 IVP 309/19 SR w Opolu,

1-2,

3-5,

6-7,

9-12, 32-34,

35-135,

138,

159-161,

162-166,

174-175,

265, 281, 298,

274-275,

312-321,

232-233,

152, 181, 276,

254.

0.1. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

A. S. (1)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

1. W kontekście zarzutów oskarżenia w toku przeprowadzonego postępowania nie potwierdzono, iż oskarżona A. S. (1):

: uporczywie naruszała prawa pracownika A. S. (2) w ten sposób, że nie wypłacała wynagrodzenia w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, jak również nie wypłaciła dodatku za pracę w porze nocnej w związku z wykonywaniem przez A. S. (2) pracy w w/w okresie, jak również nie odprowadzała należnych składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i zdrowotne na rzecz w/w pracownika do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
: naruszyła przepisy o ubezpieczeniach społecznych w ten sposób , ze nie dokonała zgłoszenia wymaganych danych swojego pracownika A. S. (2) , która świadczyła pracę w jej firmie w w/w okresie do obowiązkowego ubezpieczenie społecznego i zdrowotnego w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, co miało wpływ na prawo do świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w/w pracownika.

- wyj. A. S. (1),

- zeznania A. S. (3) w części,

- zeznania A. K. (1),

- zeznania A. S. (2) w części,

- zeznania A. W.,

- zeznania K. Z.,

- zeznania M. I. w części,

- zeznania B. S. w części,

- zeznania D. I. w części,

- zeznania A. K. (2),

- zaw. o przestępstwie,

- notatka służbowa PIP z kontroli,

- protokół PIP z przesłuchania świadka,

- zaświadczenie o zgłoszeniu do ZUS,

- zapiski odnośnie ilości przepracowanych godzin i zarobku,

- wydruk koresp. M.,

- wydruk z (...),

- pozew PIP,

- kopia pisma oskarżonej w części,

- pismo PIP,

- informacje z PIP,

- umowa o dzieło,

- ekspertyza pismoznawcza,

- odpis wyroku II W 439/19 tut. Sądu,

- akta sprawy II W 439/19 tut. Sądu,

- akta sprawy IV P 309/19 SR w Opolu.

324, w części 148-151, 155-157, 276-277,

277 oraz 125-126 IVP 309/19 SR w Opolu,

25, 234,

17-18, 140, 155-157, 172, 234-235, 283,

141-143, 241 oraz 124 IVP 309/19 SR w Opolu,

241-242,

22, 246 oraz 124-125 IVP 309/19 SR w Opolu,

249 oraz 123 IVP 309/19 SR w Opolu,

256 oraz 181 IVP 309/19 SR w Opolu,

283, 180-181 IVP 309/19 SR w Opolu,

1-2,

3-5,

6-7,

9-12, 32-34,

35-135,

138,

159-161,

162-166,

174-175,

265, 281, 298,

274-275,

312-321,

232-233.

2. Ocena Dowodów

0.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

- wyj. A. S. (1),

- zeznania A. S. (3) w części,

- zeznania A. K. (1),

- zeznania A. S. (2) w części,

- zeznania A. W.,

- zeznania K. Z.,

- zeznania M. I. w części,

- zeznania B. S. w części,

- zeznania D. I. w części,

- zeznania A. K. (2),

- zaw. o przestępstwie,

- notatka służbowa PIP z kontroli,

- protokół PIP z przesłuchania świadka,

- zaświadczenie o zgłoszeniu do ZUS,

- zapiski odnośnie ilości przepracowanych godzin i zarobku,

- wydruk koresp. M.,

- wydruk z (...),

- pozew PIP,

- kopia pisma oskarżonej w części,

- pismo PIP,

- informacje z PIP,

- umowa o dzieło,

- ekspertyza pismoznawcza,

- odpis wyroku II W 439/19 tut. Sądu,

- akta sprawy II W 439/19 tut. Sądu,

- akta sprawy IV P 309/19 SR w Opolu,

- dane o osobie,

- dane o karalności.

Pozyskane w sprawie na etapie prowadzonego postępowania wszystkie dowody – osobowe (w tym relacje pozyskane w toku niniejszego postępowania oraz na okoliczność sprawy IV P 309/19 Sądu Rejonowego w Opolu), jak i w postaci dokumentów, poddane skrupulatnej analizie i swobodnej ocenie Sądu, z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz doświadczenia życiowego, nie pozwoliły na poparcie faktów opisanych w treści przedstawionych oskarżonej A. S. (1) zarzutów. W oparciu o wskazane z boku dowody, możliwe było poczynienie ustaleń faktycznych, zgodnych z opisem zawartym w ramach faktu 1 w części 1.1 uzasadnienia.

W realiach omawianej sprawy oczywistym i niekwestionowanym było, iż w przedziale czasowym zawartym w zarzutach pokrzywdzona A. S. (2) wykonywała prace w barze (...) prowadzonym przez oskarżoną A. S. (1). W świetle dostępnych dowodów nie mogło również budzić finalnie wątpliwości, iż pomiędzy zamawiającą oskarżoną, a wykonawcą A. S. (2), z dniem 4 maja 2018r. na czas nieokreślony zawarta została umowa o dzieło, na prace porządkowe i sprzątanie baru, z określonym wynagrodzeniem rzędu 30 zł na dzień. Pomimo konsekwentnego i niezrozumiałego dla Sądu kwestionowania takiego stanu rzeczy przez samą pokrzywdzoną, wspomniana umowa faktycznie została zawarta, którą A. S. (2) przyjęła i własnoręcznie podpisała, co jednoznacznie rozstrzygnęła zlecona przez Sąd opinia grafologiczna – stanowcza w swej treści i w pełni przekonująca. Co więcej, analiza treści procesowego przekazu świadek A. S. (2) prowadzi nawet do konstatacji, iż wyżej wymieniona była wręcz zadowolona z tak brzmiących warunków współpracy, skoro przez ponad pół roku nie podejmowała działań zmierzających do zmiany określonych umownie zasad zarówno w zakresie wysokości pobieranego zarobku, jak i formalnych warunków zatrudnienia, nie będąc w ogóle zainteresowaną zdobyciem ewentualnej umowy o pracę jak i umowy zlecenie, również przez wzgląd na podleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu w ramach zatrudnienia swojej matki. Jednocześnie nie mogło pozostawiać wątpliwości, iż pokrzywdzona, poza przedmiotem obowiązującej umowy o dzieło, dorywczo, wedle potrzeb, podejmowała się w uzgodnieniu z oskarżoną obowiązków barmanki, którą notabene chciała być od samego początku, aplikując na taką posadę jeszcze przed podpisaniem wspomnianej umowy o dzieło. Taki stan rzeczy, wbrew stanowisku oskarżonej, przeczącej takiej koncepcji, wspartej relacjami swojego męża oraz przesłuchanych w sprawie małżonków I., jest niezbity w świetle pozostałych zgromadzonych w sprawie dowodów. Do tak wykreowanych wniosków prowadzi Sąd nie tylko zbiór pozostałych relacji osobowych, w tym zupełnie obiektywnych źródeł informacji w postaci zeznań złożonych przez świadków A. W., K. Z. i A. K. (2), lecz przede wszystkim pozyskanej i poddanej skrupulatnej analizie korespondencji M. prowadzonej pomiędzy pokrzywdzoną, a oskarżoną A. S. (1) i jej mężem A. S. (3). Być może dlatego sam fakt istniejącej umowy o dzieło nie był od początku eksponowany przez samą oskarżoną, również w ramach prowadzonej w jej firmie kontroli Państwowej Inspekcji Pracy w związku ze zgłoszeniem pokrzywdzonej, do którego wniosku prowadzi lektura zeznań A. S. (4) Inspektor Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w O., jak i zgromadzonych w toku kontroli dokumentów, dołączonych zarówno do akt niniejszej sprawy, jak i występujących w dołączonych aktach sprawy II W 439/19 tut. Sądu oraz IV P 309/19 Sądu Rejonowego w Opolu. Ów dokument ujawniony został przez oskarżoną dopiero przed Sądem Pracy w dniu 6 grudnia 2019r. Tym samym w toku kontroli inspekcji pracy można było zatem założyć, iż wykonywanie zadań przez pokrzywdzoną na zlecenie oskarżonej nie było poparte jakąkolwiek umową. Jednocześnie, w świetle występujących dowodów, w żadnym razie nie sposób było przyjąć, że pokrzywdzona pracując w barze odpowiadała wyłącznie za obsługę klientów baru – jak ta próbowała dowodzić, przy wsparciu swojej matki B. S.. Przyjęciu takiej koncepcji przeczą nie tylko zgromadzone w sprawie dowody – w postaci zeznań złożonych przez klientów baru, w tym koleżanki pokrzywdzonej A. W., jednoznacznie wskazujących, że pokrzywdzona podczas bytności w barze sprzątała i prowadziła obsługę, lecz przede wszystkim sama logika i doświadczenie życiowe. Za powszechnie wiadome uchodzi bowiem, iż z pracą barmana wiążą się obowiązki porządkowe, które zwyczajnie zazębiały się ze sobą, co potwierdza również relacja A. K. (2), wcześniej pracującej dla oskarżonej w charakterze barmanki. P. naturalnie wytłumaczalnym wydaje się być, iż w obiegu słownym wśród znajomych i bliskich wdzięczniej i bardziej prestiżowo jest nadmieniać, że zajmuje się posadę barmanki, co przecież w relacji pokrzywdzonej było dostrzegalne, aniżeli przedstawiać siebie jako osobę odpowiadającą wyłącznie za sprzątanie. Jednocześnie, zdaniem Sądu, nie może również dziwić sytuacja, w której osoba zatrudniona, odpowiedzialna między innymi za obsługę klientów, w korespondencji z szefostwem pomija niezbyt istotne i niezłożone tematy porządkowe, skupiając się przede wszystkim na kwestii dostępnego asortymentu i zawartości kasy baru. Reasumując powyższy wątek, pomimo odrębnych w tym zakresie stanowisk oskarżonej i pokrzywdzonej, zdaniem Sądu zastrzeżeń nie powinna wzbudzać teza, iż pokrzywdzona A. S. (2) poza sprzątaniem, dorywczo prowadziła obsługę baru, sprowadzającą się w istocie do podawania napoi, co oczywiście stanowiło istotne wykroczenie poza obowiązki wynikające z umowy o dzieło. Jednocześnie pozyskane dowody bezsprzecznie dokumentują, iż realizowanie powierzanych pokrzywdzonej obowiązków następowało przy pełnej elastyczności, w ramach uzgodnień zapadających przeważnie z dnia na dzień, przy okresowej różnej intensywności i umownym dziennym obciążeniu czasowym, wedle potrzeb oskarżonej i możliwości czasowych pokrzywdzonej. W oparciu o dysponowaną wymianę korespondencji M. oraz prywatne zapiski A. S. (2) dokumentującej jej obciążenie w firmie oskarżonej oraz wysokość osiąganych dochodów, w żadnym razie nie sposób było usystematyzować, ile czasu wyżej wymienionej podczas pobytu w barze zajmowało rzeczywiście sprzątanie, a ile obsługa klientów, co stanowi przecież istotny konieczny element charakteryzujący umowę o pracę. Pomimo powyższego, bez wątpienia nie polegają na prawdzie - w świetle powyższych dokumentów - twierdzenia oskarżonej poparte zeznaniami wspierających ją świadków, że z pomocy pokrzywdzonej w ramach prowadzenia baru korzystała zawsze sporadycznie. Wspomniane dowody świadczą bowiem niezbicie, iż pokrzywdzona bywała w barze z dość dużą częstotliwością. Jednocześnie na bazie potwierdzających zawodową aktywność pokrzywdzonej dokumentów, śmiało można wyprowadzić tezę, iż A. S. (2) dysponowała wieloma dniami wolnymi i to w różnych okresach i z różnych przyczyn, wskazanych obrazowo w przyjętym stanie faktycznym sprawy, znacznie wykraczającymi poza normatywny wymiar urlopowy pracownika wykonującego umowę o pracę. Do czego prowadzi jednak analiza nagromadzonych dowodów, nawet gdy pokrzywdzona z dnia na dzień zawiesiła w dacie 14 grudnia 2018r. współpracę z oskarżoną, domagając się podwyżki wynagrodzenia, nie była zainteresowana zmianą charakteru zatrudnienia. Dla potwierdzenia wyprowadzonego w tym aspekcie wniosku warto również odnotować, iż gdyby pokrzywdzona była faktycznie niezadowolona z charakteru zatrudnienia i czuła się w pewnym stopniu wprowadzona w błąd, miała bowiem doskonałą okazję do wyeksponowania powyższego podczas trwającej w firmie (...) w okresie od 8 listopada 2018r. do dnia 7 grudnia 2018r. kontroli Państwowej Inspekcji Pracy. Z analizowanej korespondencji pochodzącej od samej pokrzywdzonej wynika bowiem, iż A. S. (2) miała nawet bezpośrednią styczność z kontrolującymi, jednak nie skorzystała z możliwości ewentualnego zgłoszenia sygnalizowanych obecnie nieprawidłowości. Zastanawiać może natomiast fakt braku jakiegokolwiek zainteresowania kontrolujących osobą pokrzywdzonej, której zawodowa bytność w funkcjonowaniu prowadzonej przez oskarżoną działalności, chociaż poza zakresem regulowanym przez Kodeks pracy, nie została w ogóle odnotowana. Korespondencja z M. potwierdza, iż dopiero 15 stycznia 2019r., kiedy pokrzywdzona zgłosiła wygaśnięcie umowy ubezpieczenia zdrowotnego w zakładzie pracy mamy, zasugerowała A. S. (1) staż pracowniczy za pośrednictwem Urzędu Pracy, która propozycja spotkała się z otwartością oskarżonej, dającej przyzwolenie na taki charakter dalszej współpracy, począwszy od marca 2022r. W tym stanie rzeczy, co warte odnotowania, pokrzywdzona dobrowolnie, bez żadnego przymusu zarejestrowała się w rejestrze osób bezrobotnych Powiatowego Urzędu Pracy, co potwierdzają pozyskane w tym aspekcie informacje, jednocześnie potwierdzając, iż obecnie nie świadczy pracy. Jak wskazują pozyskane z kędzierzyńsko- (...) PUP informacje, pokrzywdzona z uwagi na własne zaniedbanie i nie dopełnienie obowiązku podpisania listy bezrobotnych, wypisana została z rejestru, co z kolei uniemożliwiało wprowadzenie w życie ustalonego wariantu jej zatrudnienia i pracy w barze (...). Wtedy, w udokumentowanej korespondencji z oskarżoną A. S. (2) sama oświadczyła, iż zamierza dalej kontynuować współpracę na obowiązujących do tej pory warunkach, co też trwało do końca marca 2019r. Z dniem 1 kwietnia 2019r., pokrzywdzonej zaproponowane zostały bowiem nowe zasady pracy, w oparciu o umowę zlecenie na stanowisku barmanki. Taka propozycja oskarżonej nie wywołała u niej zadowolenia, która nie zaakceptowała przedstawionej jej umowy, a następnie zawiadomiła o swojej sytuacji pracowniczej organ Państwowej Inspekcji Pracy. Niezależnie od intencji przyświecających pokrzywdzonej owe zgłoszenie, jak i niezależnie od wyniku zawieszonego obecnie postępowania o ustalenie istnienia stosunku pracy w sprawie IV P 309/19 Sądu Rejonowego w Opolu, Sąd meriti na kanwie niniejszej sprawy miał obowiązek, w myśl zasady jurysdykcyjnej samodzielności wyrażonej w art. 8 § 1 kpk, dokonania własnej oceny, czy w omawianym przypadku, pomimo istniejącej udokumentowanej umowy o dzieło, przy niekwestionowanym wyjściu poza jej zakres, nie mamy do czynienia z występowaniem na przestrzeni pomiędzy czasu 4 maja 2018r., a 31 marca 2019, ze stosunkiem pracy w rozumieniu art. 22 § 1¹ Kodeksu Pracy w relacji współpracy pokrzywdzonej A. S. (2) z oskarżoną. Co oczywiste, dla takiego rozstrzygnięcia bez znaczenia pozostawał fakt występującego w obrocie orzeczniczym prawomocnego wyroku nakazowego tut. Sądu zapadłego w sprawie II W 439/19 tut. Sądu, w ramach którego A. S. (1) została ukarana za popełnienie wykroczeń z Kodeksu pracy, w związku z szeregiem naruszeń praw pracowniczych A. S. (2). W kontekście powyższego wspomnieć należy jednak, iż w ramach owego postępowania w sprawie o wykroczenie A. S. (1) nie przyznawała się do popełnienia czynów, a wydanego wyroku procesowo nie kwestionowała z przekonania, iż wątek jej współpracy z pokrzywdzoną nie będzie już kontynuowany na innych płaszczyznach dochodzenia racji i odpowiedzialności. W przekonaniu Sądu, w świetle poczynionych powyżej wywodów, prowadzących do jasnych i czytelnych ustaleń, takiej okoliczności nie sposób potwierdzić. Przede wszystkim, w mniemaniu Sądu, brak norm dobowych i tygodniowych czasu pracy, nadto duża swoboda w kształtowaniu terminu jej wykonywania, pomimo ściśle wyznaczonego miejsca jej wykonywania pod kierownictwem pracodawcy, nie pozwala na stwierdzenie występowania na tej płaszczyźnie stosunku pracy. Zdaniem Sądu, właśnie wykazana w ramach wcześniejszych dywagacji swoboda kształtowania treści wzajemnej współpracy oskarżonej z pokrzywdzoną, co najwyżej mogłaby hipotetycznie skłaniać ku przyjęciu, iż być może w omawianych realiach można byłoby doszukiwać się występowania istnienia cywilnoprawnej umowy zlecenia, choć z całą pewnością nie stanowiącej modelowego wzorca tej formy zatrudniania, która w dalszym ciągu, na równi z umową o dzieło, uchodzą za powszechnie stosowane formy współpracy zarobkowej, pozwalającymi na optymalizację kosztów zatrudnienia i dającymi większą elastyczność w zakresie organizacji pracy. Ustalenia tego rodzaju wydają się jednak problematyczne i powinny przede wszystkim mieć miejsce w stosownym postępowaniu cywilnym, prowadzonym na podstawie art. 189 kpc. Konkludując, co do meritum ustaleń, zdaniem Sądu, pokrzywdzonej A. S. (2) nie łączył z prowadzącą firmę (...) oskarżoną stosunek pracy w rozumieniu Kodeksu Pracy, co ma rozstrzygające znacznie w kontekście możliwości przypisania oskarżonej odpowiedzialności karnej w zarzuconym zakresie, o czym w dalszej części rozważań.

Zgromadzone na bazie wskazanych dowodów dane pozwoliły na ustalenie aktualnej sytuacji życiowej oskarżonej, w tym jej stanu majątkowego, a nadto zobrazowanie dotychczasowego sposobu życia w kontekście respektowania obowiązującego porządku prawnego.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1 z pkt.

1.1 i 1.2

- wyj. A. S. (1) w części (k. 148-151, 155-157, 276-277),

- w części kopia pisma oskarżonej (k. 162-166)

- zeznania A. S. (3) w części 277 oraz 125-126 IVP 309/19 SR w Opolu,

- w części zeznania A. S. (2)
(k. 17-18, 140, 155-157, 172, 234-235, 283),

- w części zeznania B. S. (k. 249 oraz 123 IVP 309/19 SR w Opolu,

- w części zeznania M. I. (k. 22, 246 oraz 124-125 IVP 309/19 SR w Opolu),

- w części zeznania D. I. (k. 256 oraz 181 IVP 309/19 SR w Opolu),

- zeznania M. K. (k. 256 oraz 125 IVP 309/19 SR w Opolu),

Zaprezentowane przez oskarżoną w toku złożonych w sprawie wyjaśnień zapewnienia, w świetle których, w okresie objętym oskarżeniem pokrzywdzona A. S. (2) jedynie sporadycznie w ramach zwartej umowy o dzieło pracowała w charakterze sprzątaczki, nie prowadząc w tym okresie obsługi baru, w kontekście zgromadzonych w sprawie dowodów, prowadzących do zgoła odmiennych w tym przedmiocie wniosków, nie zasługiwały na uwzględnienie. Zdaniem Sądu, taki przekaz oskarżonej, stanowił fundament przyjętej jednolitej linii obrony na potrzeby prowadzonych postępowań – karnego i przed Sądem Pracy.

Ukrycie przez oskarżoną w treści swojego pisemnego stanowiska w ramach kontroli Państwowej Inspekcji Pracy faktu występowania łączącej pokrzywdzoną z jej firmą umowy o dzieło, w przekonaniu Sądu było celowym posunięciem, wobec faktycznego wykraczania poza zakres niniejszej umowy, w związku z powierzeniem A. S. (2) dodatkowych obowiązków związanych z obsługą baru.

Za w pełni wiarygodne nie mogły być również uznane zeznania świadka A. S. (3), a to w części w której ten przekonywał, ze pokrzywdzona A. S. (2) pomagała jego żonie w barze wyłącznie jako sprzątaczka. Taki przekaz świadka nie mógł się ostać w kontekście dowodowo potwierdzonych i przyjętych odmiennych w tej materii faktów.

W świetle poczynionych w sprawie ustaleń, odpowiednio popartych dowodowo, za nieprawdziwe uchodziły zeznania A. S. (2) w zakresie jej przekazu, iż podjęła pracę w firmie (...) bez żadnej umowy - w tym w zakresie kwestionowania podpisania umowy o dzieło, w ramach powierzonych jej obowiązków była barmanką, a nie sprzątaczką, jak i początkowo utrzymywanych twierdzeń, iż od samego początku zarobkowej bytności w barze oskarżonej dopominała się o umowę o pracę, z czego w dalszej fazie postępowania się wycofała. Nie ulega wątpliwości Sądu, iż intencją pokrzywdzonej A. S. (2) składającej w tym zakresie nie polegające na prawdzie zeznania była chęć wykazania istnienia stosunku pracy w jej relacji z firmą oskarżonej.

Z podobnych względów nie sposób było przypisać całkowitej wiary zeznaniom złożonym przez B. S. – matkę pokrzywdzonej, która kierując się chęcią procesowego wsparcia córki zeznała, iż A. S. (2) nie doczekała się podczas pracy w barze oskarżonej żadnej umowy, a ta faktycznie pracowała jako barmanka, a nie sprzątaczka.

Za częściowo niewiarygodny w przekonaniu Sądu uchodził przekaz świadek M. I., przekonującej, iż pokrzywdzona wyłącznie sporadycznie sprzątała w barze (...) ramach powierzonych jej przez oskarżoną zadań. W toku postępowania zgromadzone zostały bowiem dowody przeczące takiemu stanowisku. Nieprawdziwa relacja M. I., również pracującej dla A. S. (1), wynika z chęci udzielenia procesowego wsparcia swojej pracodawczyni.

Tożsamej treści zeznania złożył również mąż M. D. I., popierający koncepcję faktycznych obowiązków pokrzywdzonej w barze (...) sprowadzających się wyłącznie do czynności porządkowych. Przez wzgląd na zawartość innych dostępnych w sprawie dowodów, uznanych przez Sąd za wiarygodne, relacja świadka w tym przedmiocie uchodziła za niewiarygodną.

Pozyskane w sprawie zeznania M. K. Sąd ocenia jako nieprzydatne w sprawie, nie mające znaczenia w kształtowaniu ustaleń faktycznych. Wymieniona świadek nie miała wiedzy, aby pokrzywdzona pracowała w prowadzonym przez oskarżoną barze w jakimkolwiek charakterze.

3. PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

---

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

---

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

---

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

---

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

---

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

---

☐

3.4. Umorzenie postępowania

---

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

---

☒

3.5. Uniewinnienie

A. S. (1)

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

W realiach niniejszej sprawy, w kontekście poczynionych ustaleń faktycznych, na bazie całokształtu zgromadzonych w sprawie dowodów, nie sposób było przypisać oskarżonej A. S. (1) zarzucanych aktem oskarżenia przestępstw z art. 218 § 1a kk i art. 219 kk, co do zasady konsekwentne nie przyznającej się do popełnienia zarzucanych jej przestępstw.

W kontekście normy art. 218 § 1a Kodeksu karnego wskazać należało, iż sprawcą przestępstwa stypizowanego tym przepisem, może być tylko i wyłącznie osoba posiadająca uprawnienia do wykonywania czynności w obszarze prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Zakresem wskazanego przepisu objęte zostały tylko osoby będące pracownikami w rozumieniu art. 2 kp i art. 22 § 1 i § 1¹ kp, a więc osoby zatrudnione na warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy, niezależnie od nazwy zawartej przez strony umowy. Jak wynika jednak z poczynionych w sprawie ustaleń, takiej zależności w relacji oskarżonej i pokrzywdzonej w świetle zgromadzonych i poddanych ocenie dowodów nie sposób wykazać. Pomimo stwierdzonego istotnego przekroczenia ram zawartej umowy o dzieło, z powodów omówionych we wcześniejszej części uzasadnienia, istnienia umowy o pracę nie sposób było wykazać. Taka konstatacja już na tym etapie skutkowała niemożnością stwierdzenia zaistnienia występku z art. 218 § 1a kk, bez konieczności analizowania naruszeń praw pracowniczych, do jakich zdaniem oskarżyciela miało dojść ze strony oskarżonej z pokrzywdzeniem A. S. (2). Wychodząc jednak od razu naprzeciw odpowiedzialności przewidzianej normą art. 219 kk, związanej z niezgłoszeniem osoby wykonującej pracę zarobkową do ubezpieczenia społecznego, wskazać należało, iż istniejąca umowa o dzieło nie podlegała także i ubezpieczeniom społecznym – do której konstatacji Sąd prowadzi analiza art. 6 i kolejnych ustawy Prawo ubezpieczeń społecznych. Większe uprawnienia i gwarancje w tym aspekcie dawałaby chociażby umowa zlecenia, której występowania na tej płaszczyźnie rozważań podobnież nie sposób było w analizowanym czasookresie przyjąć. Oskarżona A. S. (1), w przyjętych, udowodnionych i wykazanych realiach, nie naruszyła zatem przepisów o ubezpieczeniu społecznym pracowników, poprzez niezgłoszenie osoby do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego w ZUS, gdyż nie ciążył na niej taki normatywny obowiązek. Reasumując, w przedstawionych realiach prawno-karnych nie mogło być zatem mowy o odpowiedzialności karnej oskarżonej w rozumieniu art. 218 § 1a kk i art. 219 kk. Powyższe skutkowało koniecznością uniewinnienia oskarżonej A. S. (1) od popełnienia zarzucanych jej aktem oskarżenia obu czynów, wobec ich nie popełnienia.

4. KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

---

5. 1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

---

6. 6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

---

7. KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

W kontekście zapadłego w sprawie rozstrzygnięcia, Sąd na podstawie art. 632 pkt 2 kpk przyznaje od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonej kwotę 2184 złotych tytułem poniesionych kosztów obrońcy z wyboru, obciążając kosztami postępowania w całości Skarb Państwa.

7. 1Podpis

II K 696/19

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE