Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 5 sierpnia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Świdnicy , IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w osobie SSR Magdaleny Piątkowskiej

po rozpoznaniu w dniu 5 sierpnia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania M. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w W. z dnia 22 marca 2019 r. roku, (...)

o zobowiązanie do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego i zasiłku opiekuńczego

I oddala odwołanie,

II zasądza od powódki M. C. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w W. kwotę 180 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

UZASADNIENIE

Powódka M. C. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w W. z dnia 22 marca 2018r. którą organ rentowy uznał wypłacone powódce świadczenia za nienależne i zobowiązał powódkę do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego i zasiłku opiekuńczego za okres wskazany w decyzji wobec ustalenia, iż powódka nie podlegała ubezpieczeniom społecznym. W uzasadnieniu powódka wskazała, iż zaskarżoną decyzję ZUS oparł na nieprawomocnej decyzji dotyczącej wyłączenia powódki z ubezpieczeń społecznych. Ponadto podniesiono, iż powódce nie można przypisać złej wiary, świadomości nienależności świadczenia, a zatem nie można było na nią nałożyć obowiązku zwrotu pobranych świadczeń.

W odpowiedzi Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, iż decyzją z dnia11.02.2019r. wyłączono skarżącą z ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji odmówiono prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w postaci zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego i zasiłku opiekuńczego.

Postanowieniem z dnia 17 czerwca 2019r. zawieszono niniejsze postępowanie do czasu rozpoznania odwołania powódki od decyzji o wyłączeniu z ubezpieczeń społecznych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Od dnia 1.09.2014r. powódka M. C. nie podlegała ubezpieczeniom społecznym- działalność powódki nie była praktycznie w ogóle prowadzona, została zgłoszona dla pozoru z intencją uzyskania wysokich świadczeń z ubezpieczeń społecznych wobec pogarszającego się stanu zdrowia. Zadeklarowanie maksymalnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc 09-11/2014 r. zagwarantowało powódce prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego od podstawy (...) zł za okresy niezdolności do pracy od 03-12-2014r. do 02-06-2015r., od 12-08-2015r. do 09-02-2016r., od 04-05-2016r. do 27-10-2017r. Następnie za miesiące 11-12/2017 powódka zadeklarowała podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe w wysokości (...) zł. i za 01/2018 r. w wysokości (...) zł. Podstawę wymiaru zasiłków za kolejne okresy tj. od 07-02-2018r. do 23-02-2018r. i od 01-03-2018r. do 21-08-2018r. stanowiła kwota (...)zł. W sytuacji powódki zadeklarowanie od 1.09.2014r. do 11.2014r. ww. podstawy wymiaru składek było nieracjonalne i nie uzasadnione ekonomicznie.

Świadczenia z ubezpieczenia chorobowego za ww. okresy zostały powódce wypłacone w łącznej wysokości (...) zł. w postaci :

- zasiłku chorobowego za okresy od 22-08-2015r. do 09-02-2016r., od 04-05-2016r. do 01-11-2016r., od 07-02-2018r. do 14-02-2018r. , od 01-03-2018r. do 21-08-2018r.,

- świadczenia rehabilitacyjnego za okresy od 02-11-2016r. do 27-10-2017r.

- zasiłku opiekuńczego za okres od 15-02-2018r. do 23-02-2018r.

Dowód:

akta ZUS w załączeniu,

wyrok Sądu Okręgowego w (...) z dnia 4.12.2019r. wydany w sprawie VII U 315/2019 wraz z uzasadnieniem, wyrok Sądu Apelacyjnego we (...) z dnia 1.10.2020r. w sprawie III AUa 293 /20 wraz z uzasadnieniem k.91-99

Przy tak ustalonym stanie faktycznym sąd zważył:

Odwołanie podlegało oddaleniu.

Ustaleń stanu faktycznego sąd dokonał w oparciu o załączone akta ZUS oraz wskazane wyżej wyroki z uzasadnieniami wydane w sprawie o wyłączeniu powódki z ubezpieczeń społecznych. Wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) i Apelacyjnego we W. sąd jest związany. Jak trafnie ujęto to w wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) wydanym dnia 8.08.2019r. w sprawie IAGa (...), związanie wyrokiem w myśl powołanego przepisu oznacza dla sądu „brak możliwości zignorowania zarówno ustaleń faktycznych stanowiących bezpośrednio podstawę rozstrzygnięcia, jak i podstawy prawnej. Nie jest dopuszczalne odmienne ustalenie zaistnienia, przebiegu i oceny istotnych dla danego stosunku prawnego zdarzeń faktycznych w kolejnych procesach sądowych, chociażby przedmiot tych spraw się różnił. Mocą wiążącą objęte jest to, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia. Moc wiążącą uzyskuje bowiem rozstrzygnięcie o żądaniu w powiązaniu z jego podstawą faktyczną i w kolejnym postępowaniu sąd ma obowiązek przyjąć, że istotna z punktu widzenia zasadności żądania kwestia kształtowała się tak, jak to zostało ustalone w prawomocnym wyroku. Związanie stron (oraz wyjątkowo innych osób), o którym mowa w art. 365 k.p.c. oznacza, że inne sądy są związane prejudycjalnie, czyli nie mogą dokonać odmiennej oceny prawnej roszczenia, niż zawarta w prejudykacie, ale także nie mogą dokonać odmiennych ustaleń faktycznych. Jest to tzw. pozytywny aspekt prawomocności materialnej. W rezultacie uprawomocnienia się takiego orzeczenia nikt nie może kwestionować nie tylko faktu jego istnienia, lecz także jego treści i to nawet bez względu na to, czy był, czy też nie był stroną postępowania zakończonego tym orzeczeniem”

Skoro zaś powódka nie podlegała ubezpieczeniom społecznym w spornym okresie pobrane przez nią świadczenia z ubezpieczenia społecznego były nienależne. Zgodnie bowiem z art. 6 ust.1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. To samo( status ubezpieczonego ) dotyczy świadczenia rehabilitacyjnego ( art. 18. pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r.) i zasiłku opiekuńczego ( art. 32 pkt1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r.)

Zgodnie natomiast z art. 84 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, z uwzględnieniem ust. 11.

Punkt 2 powołanego artykułu precyzuje pojęcie nienależnie pobranych świadczeń stanowiąc, iż za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się:

1) świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2) świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą świadczenia.

Jak wynika z ustaleń Sądu Okręgowego w (...) i Sądu Apelacyjnego we (...) wypłata świadczeń nastąpiła na skutek świadomego, celowego działania powódki i konsekwentnie przygotowywanego przez nią planu stworzenia pozorów prowadzenia działalności gospodarczej o wysokich dochodach w celu osiągnięcia wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Stworzoną fikcją powódka wprowadziła w błąd organ rentowy, który dokonywał wypłat spornych świadczeń.

Z powyższych względów Sąd -uznając, iż powódka pobrała świadczenia nienależnie, a wypłata świadczeń następowała na skutek świadomego wprowadzania w błąd organu wypłacającego świadczenia, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. -oddalił odwołanie.

Na podstawie art. 98 § 1 kpc Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki D. T. koszty zastępstwa procesowego w stawce minimalnej wynikającej jednoznacznie z § 9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie, zgodnie z którym stawki minimalne wynoszą 180 zł w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego oraz w sprawach dotyczących podlegania ubezpieczeniom społecznym.