Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2022r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędzia Beata Bihuń

Protokolant:

Starszy sekr. sądowy Mieczysław Budrewicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 września 2022 r. w K.

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą
w W. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. kwotę 4.727,13 zł (cztery tysiące siedemset dwadzieścia siedem złotych i trzynaście groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia 17.06.2021 r. do dnia zapłaty,

II.  W pozostałej części powództwo oddala;

III.  Zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. kwotę 1.113,86 zł (jeden tysiąc sto trzynaście złotych i osiemdziesiąt sześć groszy) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  Nakazuje zwrócić powodowi kwotę 363,94 zł (trzysta sześćdziesiąt trzy złote i dziewięćdziesiąt cztery grosze) tytułem części niewykorzystanej zaliczki;

V.  Nakazuje zwrócić pozwanemu kwotę 216,86 zł (dwieście szesnaście złotych i osiemdziesiąt sześć groszy) tytułem części niewykorzystanej zaliczki.

Sygn. akt I C 1221/21

UZASADNIENIE

Powód (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 8.188,43 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 17 czerwca 2021 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1.700,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesy wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, w tym kwotę 1.200,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 17 maja 2021 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki B. o nr rej. (...), należący M. D.. Sprawca szkody w dacie zdarzenia był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Towarzystwie (...). W wyniku postępowania likwidacyjnego pozwany ustalił wysokość kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu wraz z kosztami części zamiennych na kwotę 1.896,46 zł brutto. W dniu 15 lipca 2021 r. M. D. zawarła z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. umowę przelewu wierzytelności, na podstawie której powód nabył wszelkie wierzytelności jakie przysługiwały poszkodowanej względem strony pozwanej z tytułu szkody w pojeździe marki B., zaistniałej w dniu 17 maja 2021 r. Po nabyciu wierzytelności powód sporządził kalkulację naprawy pojazdu w programie A.. Koszty naprawy pojazdu w oparciu o wyliczenia zawarte w kalkulacji zostały określone na kwotę 10.084,89 zł brutto. Powód wezwał pozwanego do zapłaty różnicy pomiędzy wartością należnego odszkodowania, a dotychczas wypłaconym świadczeniem. Wezwanie pozostało bez odpowiedzi.

Pozwany Towarzystwo (...) S.A. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany przyznał, że w dniu 17.05.2021 r. doszło do uszkodzenia pojazdu marki B. nr rej. (...), należący do M. D.. Przyznał również, że w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił odszkodowanie w łącznej wysokości 1.896,46 zł. Zarzucił, że celem żądania odszkodowania przez powoda jest jego wzbogacenie, bez związku z przywróceniem pojazdu do stanu sprzed szkody. W ocenie pozwanego, wierzytelność poszkodowanego została już w zakresie przedmiotowej szkody zaspokojona, a więc nie mogła z tego samego powstać kolejna. Tym samym cesja wierzytelności poszkodowanego z powodem nie może stanowić skutecznej podstawy dochodzenia przez powoda roszczenia, co przesądza o braku legitymacji do dochodzenia roszczeń w niniejszej sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 17 maja 2021 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki B. o nr rej. (...), należący M. D.. Kierowcą pojazdy był wówczas jej syn, który zgłaszał szkodę. Sprawca szkody w dacie zdarzenia był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej w Towarzystwie (...) S.A. z siedzibą w W..

(bezsporne, zeznania świadka M. D. k. 61)

W wyniku postępowania likwidacyjnego Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. ustalił i wypłacił M. D. koszty naprawy uszkodzonego pojazdu wraz z kosztami części zamiennych na kwotę 1.896,46 zł brutto.

(bezsporne, akta szkody, w szczególności decyzja z dnia 21.07.2021 r.)

M. D. nie zgadzała się z kwotą odszkodowania i umową cesji nr (...) z dnia 15.07.2021 r. M. D. zbyła odpłatnie na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. wszelkie wierzytelności, w tym roszczenia o zaległe odsetki, jakie jej przysługują od (...) z tytułu odszkodowania w związku ze szkodą powstałą w pojeździe marki B. o nr rej. (...) w wyniku zdarzenia z dnia 17.05.2021 r. Zgodnie z zapisami §2 ust. 6 umowy cesji cedent oświadczył, że nie zrzekł się roszczeń przysługujących mu względem dłużnika w związku ze szkodą. o której mowa w §1 ust. 1 umowy, w tym w szczególności na podstawie ugody lub innego porozumienia. Za sprzedaż wierzytelności M. D. otrzymała od powoda kwotę 2.200,00 zł. Pojazdu nie naprawiała, ponieważ znalazła na niego kupca.

(dowód: umowa – k. 14-15, zeznania świadka M. D. k. 61)

(...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. na podstawie sporządzonej kalkulacji sporządzonej w programie A. ustalił koszt naprawy uszkodzonego pojazdu na kwotę 10.084,89 zł i wezwał pozwanego do zapłaty na jego rzecz kwoty 8.188,43 zł, ale bezskutecznie.

(dowód: kalkulacja – k. 11-13, wezwanie k. 16-17)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Sąd ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie na podstawie przedłożonych przez powoda i pozwanego dokumentów, w tym akt szkody, albowiem prawdziwość tych dokumentów nie była kwestionowana przez strony, nie budzi też wątpliwości Sądu. Sąd dokonując ustaleń faktycznych uwzględnił także okoliczności wynikające z zeznań świadka M. D., którym Sąd dał wiarę jako spójnym, logicznym, zgodnym z zasadami doświadczenia życiowego. Zeznania te znajdują potwierdzenie w zgromadzonych w sprawie dokumentach.

W niniejszej sprawie pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności za sprawcę zdarzenia na podstawie umowy odpowiedzialności cywilnej. Zakwestionował wartość dochodzonego roszczenia oraz legitymację czynną powoda.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu pozwanego co do braku legitymacji czynnej po stronie powodowej. Powód w uzasadnieniu pozwu wskazał, że jego legitymację czynną do dochodzenia roszczenia uzasadnia przepis art. 509 k.c. (przelew wierzytelności). Zgodnie z powołanym przepisem wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§ 2). W wyniku cesji wierzytelność cedenta (dotychczasowego wierzyciela) przechodzi na cesjonariusza (nabywcę wierzytelności) w stanie dotychczas istniejącym. Cesja nie ma wpływu na kształt wierzytelności, zmienia się jedynie podmiot uprawniony do żądania świadczenia. Warunkiem skutecznego przelewu wierzytelności jest istnienie tego prawa. W związku z tym, aby wierzytelność mogła być przedmiotem przelewu, musi być w dostateczny sposób zindywidualizowana poprzez dokładne określenie stosunku zobowiązaniowego, z którego wynika. W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że oznaczenie wierzytelności to wskazanie stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Elementy te w momencie zawierania umowy przelewu powinny być oznaczone lub przynajmniej oznaczalne. Natomiast do chwili przejścia wierzytelności z majątku zbywcy do majątku nabywcy winno nastąpić dokładne sprecyzowanie pozostałych elementów stosunku zobowiązaniowego, w ramach którego istnieje zbywana wierzytelność (tak wyrok Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 7 października 2013 roku, II Ca 770/13, opubl. LEX nr 1849407).

W rozpoznawanej sprawie strona powoda złożyła do akt sprawy umowę cesji wierzytelności z dnia z dnia 15.07.2021 r. treści umowy wynika, że wierzycielka pierwotna dokonała cesji wszelkich wierzytelności, w tym roszczenia o zaległe odsetki, jakie jej przysługują od (...) z tytułu odszkodowania w związku ze szkodą powstałą w pojeździe marki B. o nr rej. (...) w wyniku zdarzenia z dnia 17.05.2021 r. Nie może być zatem żadnych wątpliwości, że w umowie cesji została skonkretyzowania przez strony wierzytelność i prawidłowo opisana i nie może być wątpliwości, że powód skutecznie nabył wierzytelność objętą pozwem względem pozwanego. Nie można również podzielić stanowiska pozwanego, że poprzez wypłatę ustalonego przez niego odszkodowania szkoda została zaspokojona i nie mogła z tego samego powstać kolejna. Wydanie decyzji przez ubezpieczyciela nie w każdym przypadku można uznać za zaspokojenie roszczenia. Przyjęcie takiego stanowiska prowadziłoby do absurdalnej sytuacji, w której poszkodowani mieliby zamknięta drogę do dochodzenia swych roszczeń przed sądem, a ubezpieczyciele mogliby wydawać arbitralne decyzje. Skoro świadek M. D. nie zgadzała się z wysokością przyznanego jej odszkodowania, uznać należy, że w jej ocenie szkoda nie została zaspokojona w całości i nadal przysługuje jej wierzytelność do ubezpieczyciela, którą mogła przelać na inny podmiot. Zawarcie umowy cesji w takim przypadku nie powoduje powstania nowej szkody, a dotyczy szkody już istniejącej.

W związku z powyższym zarzut braku legitymacji procesowej czynnej powoda podniesiony przez pozwanego jest niezasadny.

W celu ustalenia rzeczywistej wartości szkody, tj. kosztów naprawy wspominanego pojazdu, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej inż. S. T. (k. 75-101). Biegły wycenił koszt naprawy pojazdu w dwóch wariantach: W pierwszym wariancie - przyjmując zakres uszkodzeń pojazdu, stawki za roboczogodzinę na kwotę 110 zł stosowaną w warsztatach rzemieślniczych rejonu zamieszkania użytkownika pojazdu oraz fabryczne ceny części zamiennych, koszt naprawy uszkodzeń wynosi 6.623,59 zł brutto; w drugim wariancie - przyjmując zakres uszkodzeń pojazdu, stawki za roboczogodzinę na kwotę 110 zł stosowane w warsztatach rzemieślniczych rejonu zamieszkania użytkownika pojazdu, rabaty stosowane przez pozwanego w wysokości 12% na ceny części zamiennych oraz rabat zastosowany przez pozwanego na materiały lakiernicze w sporządzonym przez niego kosztorysie w wysokości 40%, koszt naprawy wyniósłby 5.626,77 zł brutto.

Sporządzona przez biegłego opinia jest kompletna, wyczerpująca, nie zawiera sprzeczności, błędów faktycznych ani logicznych. Poczynione przez biegłego w opinii ostateczne ustalenia co do kosztów naprawy i wynikające z tej opinii wnioski w całości należało podzielić. Tym bardziej, że żadna ze stron nie zakwestionowała skutecznie tej opinii.

Podkreślić należy, że oba warianty zaproponowane przez biegłego wskazują na zaniżoną wartość odszkodowania dotychczas przyznanego poprzednikowi prawnemu powoda przez pozwany zakład ubezpieczeń.

Zgodnie z treścią art. 363 § 2 kc poszkodowany może wybrać, czy naprawienie szkody ma nastąpić przez przywrócenie do stanu poprzedniego, czy przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Poszkodowany może te roszczenia kierować bezpośrednio do ubezpieczyciela, który odpowiada w ramach obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego. Z przepisów kodeksu cywilnego oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych wynika, że naprawienie szkody przez ubezpieczyciela może polegać tylko na zapłacie odpowiedniej sumy pieniężnej, nawet więc gdy poszkodowany wybiera naprawienie szkody przez przywrócenie do stanu poprzedniego, to świadczenie zakładu ubezpieczeń sprowadza się do wypłaty sumy pieniężnej. Skoro ma ona jednak pełnić taką samą funkcję jak przywrócenie do stanu poprzedniego, to wysokość tego odszkodowania powinna pokryć wszystkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki niezbędne do przywrócenia stanu poprzedniego uszkodzonego pojazdu (por. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r. III CZP 80/11).

Z treści art. 361 §2 KC wynika obowiązek pełnej kompensacji szkody. Celem kompensacji szkody poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania jak najtańszych sposobów likwidacji szkody, ma natomiast prawo wyboru takiego sposobu przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego, który ten stan przywróci w stopniu najpełniejszym. W szczególności obowiązek poszkodowanego minimalizowania szkody nie polega na ograniczaniu należnego stronie odszkodowania przez wybór najtańszych sposobów jej naprawienia, ale na takim postępowaniu w trakcie zdarzenia powodującego szkodę i bezpośrednio po nim by ograniczyć rozmiar szkody w sensie faktycznym. Poszkodowany ma prawo wyboru w jakim warsztacie naprawczym dokonana naprawy, jak też czy naprawa zostanie dokonana nowymi częściami oryginalnymi czy też częściami nieoryginalnymi lub używanymi.

Jak już wyżej wskazano, stosownie do art. 363 § 1 k.c., naprawienie szkody polega na przywróceniu stanu poprzedniego, chyba że poszkodowany wybrał świadczenie polegające na zapłacie odpowiedniej sumy pieniężnej albo że za świadczeniem w pieniądzu przemawiają szczególne okoliczności. Jak z tego wynika, wybór sposobu naprawienia szkody należy do poszkodowanego. Skoro wybrał naprawienie szkody przez zapłatę kwoty odpowiedniej, tj. pozwalającej na pokrycie kosztów naprawy, to obowiązkiem ubezpieczyciela jest ustalenie wysokości tej kwoty i jej wypłata.

W tym miejscu należy zauważyć, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Chodzi zatem o przywrócenie do stanu sprzed wyrządzenia szkody pojazdu jako całości. Przywrócenie do stanu poprzedniego oznacza wobec tego, że pojazd ma być sprawny technicznie i zapewnić poszkodowanemu komfort jazdy w takim stopniu jak przed zdarzeniem ( vide – m.in. uchwała SN z 12.04.2012r., III CZP 80/11, OSNC 2012/10/112, Prok.i Pr.-wkł. (...) ). W doktrynie i orzecznictwie przyjęło się, że nie ma żadnego znaczenia, czy szkoda (w znaczeniu uszkodzeń powstałych podczas zdarzenia komunikacyjnego) rzeczywiście została naprawiona w technicznym sensie tego słowa. Obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje, bowiem z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić (tak np. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 15 listopada 2001 roku, III CZP 68/01, OSPiKA 2002 rok, nr 7-8, poz. 103 oraz orzeczeniu z dnia 27 czerwca 1988 roku, I CR 151/88). Przy takim rozumieniu obowiązku odszkodowawczego nie ma znaczenia prawnego okoliczność, czy poszkodowany dokonał naprawy oraz czy i jakim kosztem to uczynił i czy w ogóle zamierzał pojazd naprawić. Dlatego też uzależnienie wypłaty odszkodowania od faktycznego dokonania naprawy i udokumentowania jej kosztów nie ma uzasadnienia. Zgodnie z art. 361 § 2 k.c. szkodą jest bowiem różnica między stanem majątku poszkodowanego jaki zaistniał po zdarzeniu wywołującym szkodę, a stanem tego majątku, jaki istniałby, gdyby nie nastąpiło to zdarzenie. Roszczenie odszkodowawcze powstaje z chwilą powstania obowiązku naprawienia szkody, a nie po powstaniu kosztów naprawy pojazdu, z czym wiąże się brak obowiązku po stronie poszkodowanego udowadniania konkretnych wydatków poniesionych na naprawę pojazdu. Pokrycie kosztów naprawy pojazdu jest jedynie szkodą następczą, a szkodą bezpośrednią jest uszkodzenie pojazdu i w momencie jej wystąpienia powstaje odpowiedzialność sprawcy i ubezpieczyciela (tak uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2007 roku, III CZP 150/06, LEX nr 258523, z dnia 30 maja 1994 roku, III CZP 71/94, LEX nr 4085, z dnia 15 listopada 2001 roku, III CZP 68/01, LEX nr 49443, oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2002 roku, IV CKN 635/00, LEX nr 78370, z dnia 16 maja 2002 roku, V CKN 1273/00, LEX nr 55515, oraz postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2018 roku, III CZP 51/18, LEX nr 2591504, z dnia 7 grudnia 2018 roku, III CZP 74/18, LEX nr 2634056, z dnia 7 grudnia 2018 roku, III CZP 72/18, LEX nr 2590752).

Mając na uwadze powyższe uregulowania oraz wnioski opinii biegłego co do obu wariantów wyliczonego odszkodowania, Sąd uznał za zasadne częściowe uwzględnienie powództwa, przy czym w niniejszym postępowaniu, sąd uznał za zasadny wariant pierwszy, albowiem jak wskazano wyżej, poszkodowany ma prawo wyboru warsztatu, w którym naprawi pojazd, a jeśli nie zdecyduje się na naprawę, wysokość należnego mu odszkodowania może być liczona z pominięciem ewentualnych rabatów stosowanych przez pozwanego, tym bardziej, że wskazany przez biegłego koszt naprawy pojazdu, z pominięciem rabatów, nie jest rażąco wyższy.

Jak wynika z opinii biegłego koszt naprawy przedmiotowego pojazdu z zastosowaniem zaproponowanej przez biegłego metodologii, zaaprobowanej przez Sąd z opisanych wyżej względów, wyniósł 6.623,59 zł. Biorąc pod uwagę kwotę 1.896,46 zł, dotychczas wypłaconą przez ubezpieczyciela poszkodowanej, Sąd uwzględnił powództwo w części i zasądził na rzecz powoda kwotę 4.727,13 zł, a pozostałej części powództwo oddalił.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., mając na uwadze okoliczność, że powód wygrał proces w 58 %.

W pkt IV i V sąd nakazał zwrócić stronom niewykorzystane zaliczki.