Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 168/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Sąd Okręgowy w Warszawie, wyrok z dnia 27 stycznia 2022r., sygn. akt XVIII K 264/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części -co do pkt 1 wyroku

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za postawę orzeczenia oraz obrazę przepisów prawa materialnego poprzez błędną kwalifikację prawną czynu oskarżonego poprzez przyjęcie, iż oskarżony działał w zamiarze ewentualnym pozbawienia życia A. S.,

2.  Obrazę przepisów postępowania, poprzez oddalenie wniosku obrońcy o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka J. M. na okoliczność sporządzonej opinii, co stanowiło naruszenie art. 167 k.p.k. i 170 k.p.k. oraz 201 k.p.k.;

3.  Obrazę przepisów prawa materialnego poprzez niezastosowanie art. 15 § 1 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty są niezasadne w sposób oczywisty.

Ad.1) Konstrukcja zarzutu opisanego w pkt 1 apelacji jest wadliwa w sposób oczywisty. Oczywistym jest bowiem, że ustalenia dotyczące strony podmiotowej czynu przypisanego skazanemu, w tym dotyczące postaci jego zamiaru należą do sfery ustaleń faktycznych. Tymczasem obrońca w punkcie 1 apelacji stawiając zarzut rażącego naruszenia prawa materialnego, stawia jednocześnie w tym samym zakresie (tj. co do kwalifikacji prawnej czynu) zarzut błędu w ustaleniach faktycznych. Tak sformułowane zarzuty obarczone są wewnętrzną sprzecznością, wynikającą z faktu, iż dotyczą one tego samego zakresu, czyli skazania G. S. za przestępstwo usiłowania zabójstwa w zamiarze ewentualnym. W orzecznictwie Sądu Najwyższego i piśmiennictwie, konsekwentnie podkreśla się, iż obraza prawa materialnego polega na jego wadliwym zastosowaniu w orzeczeniu, które oparte jest na trafnych i niekwestionowanych ustaleniach faktycznych. Nie można więc mówić o obrazie prawa materialnego w sytuacji, gdy wadliwość orzeczenia w tym zakresie jest wynikiem błędnych ustaleń faktycznych, przyjętych za jego podstawę lub naruszenia przepisów procesowych (por. S. Zabłocki (w:) J. Bratoszewski, L. Gardocki, Z. Gostyński, S. Przyjemski, R.A. Stefański, S. Zabłocki - Kodeks postępowania karnego. Komentarz., Warszawa 2004, t. III, s. 111). Nie można zatem skutecznie postawić zarzutu obrazy prawa materialnego poprzez błędną kwalifikację prawną czynu – jak to czyni apelujący – z jednoczesnym kwestionowaniem przepisów postępowania w tym samym zakresie.

Ad2)

Zarzut opisany w punkcie 2 apelacji jest także bezzasadny. Sąd nie dopuścił się obrazy wskazanych w nim przepisów art. 167 k.p.k. i 170 k.p.k. oraz 201 k.p.k.; skoro uznał, że zebrany w sprawie materiał dowodowy, w tym opinia sądowo-lekarska, jest wystarczający do sprawiedliwego wyrokowania.

Ad3) alternatywny zarzut postawiony przez apelującego, dotyczący obrazy art. 15 § 1 k.k. należało uznać jako oczywiście bezzasadny. Autor apelacji nie wykazał skutecznie, że oskarżony swoim działaniem wyczerpał przesłanki z ww. przepisu.

Wniosek

O zmianę wyroku Sądu I instancji w pkt I wyroku, poprzez uznanie oskarżonego za niewinnego zarzucanego mu czynu, bądź uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec oczywistej bezzasadności zarzutów (sformułowanych nadto w wadliwy sposób) wyrok należało utrzymać w mocy.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok został utrzymany w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.). Pomimo wadliwej konstrukcji zarzutu apelacyjnego z pkt 1 apelacji (o czym mowa powyżej) nie ulega wątpliwości, że intencją obrońcy było podważenie ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd meriti, które pozwoliły na przypisanie G. S. przestępstwa określonego w art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. Wprawdzie rację ma apelujący wskazując na lakoniczność uzasadnienia wyroku Sądu I instancji, w zakresie opisu motywów, jakimi ten Sąd się kierował uznając oskarżonego za winnego przypisanego mu w wyroku czynu (popełnienie zbrodni w zamiarze ewentualnym), jednak wnikliwa kontrola apelacyjna całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, prowadzonej przed Sądem I instancji, pozwoliła na akceptację oceny materiału dowodowego dokonanej przez Sąd meriti, pozwalającej na przyjęcie, że oskarżony działał z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia pokrzywdzonej. Nie można bowiem zaakceptować toku rozumowania przedstawionego przez Autora apelacji, iż skoro zarówno z zeznań pokrzywdzonej, jak i wyjaśnień oskarżonego wynika, że po stronie oskarżonego nie było zamiaru zabójstwa, to nie można było przypisać mu popełnienia tego czynu. Sąd Apelacyjny podziela tą linię orzecznictwa, w której przyjmuje się, że w sprawach o zabójstwo niezwykle rzadko zdarza się, że sprawca artykułuje swój zamiar. Zazwyczaj ustala się go na podstawie okoliczności, jakie towarzyszą zabójstwu (wyrok SA w Katowicach z dnia 4 listopada 2010 r., II AKa 338/10, KZS 2011, z. 5, poz. 73; wyrok SA w Lublinie z dnia 19 stycznia 2010 r., II AKa 269/09, KZS 2010, z. 7-8, poz. 58). W tym też kontekście nie można pominąć treści pierwszych zeznań pokrzywdzonej, złożonych w dniu 2 marca 2021r., tj. następnego dnia po zdarzeniu, w których zeznała, że oskarżony dźgając ją nożem krzyczał: „ urwę Ci łeb (…) powinienem Cię zabić kurwo”, a nadto zeznała, że początkowo oszukała policjantów co do osoby sprawcy, ponieważ bała się swojego byłego konkubenta (tj. oskarżonego).Wprawdzie na rozprawie w dniu 27 stycznia 2022r. pokrzywdzona zeznała, że ze strony oskarżonego nie było żadnych gróźb i że nie uważa, aby ten chciał ją zabić, ale jednocześnie zeznała, że kochała i dalej kocha S., co niewątpliwie nie pozostaje bez wpływu na treść tych zeznań, których celem było niewątpliwie ograniczenie (złagodzenie) odpowiedzialności karnej oskarżonego, który przypisanego czynu dopuścił się przecież pod wpływem alkoholu.

Sąd Apelacyjny w pełni zaaprobował ustalenia Sądu I instancji, co do przypisania oskarżonemu zamiaru ewentualnego zabójstwa, a nie bezpośredniego, który został mu zarzucony przez prokuratora w akcie oskarżenia, i którego nie udało mu się udowodnić w trakcie procesu. Przypisanie sprawcy zamiaru ewentualnego wymagało wykazania, że przewidywał on realną możliwość popełnienia przestępstwa i godził się na zaistnienie takiego skutku. W realiach przedmiotowej sprawy – na co słusznie zwraca uwagę apelujący - Sąd I instancji ograniczył się w tej kwestii jedynie do bardzo lakonicznego stwierdzenia, że : ” Oskarżony zadając pokrzywdzonej co najmniej 5 ciosów ostrym narzędziem w postaci noża, które godziły m.in. w klatkę piersiową, musiał godzić się tym, iż mogą one spowodować jej śmierć”. Sąd Apelacyjny dostrzegł ułomność uzasadnienia Sądu meriti, jednak wnikliwa kontrola instancyjna pozwoliła na zaakceptowanie stanowiska tego Sądu. Niewątpliwie umiejscowienie ran na klatce piersiowej pokrzywdzonej, gdzie znajdują się narządy szczególnie ważne dla życia człowieka, zadanych nożem, pozwalało bowiem na przyjęcie takiego ustalenia, którego bynajmniej nie może skutecznie podważyć okoliczność dotycząca powierzchowności owych ran – na co wskazuje apelujący – jeśli zważyć, że pokrzywdzona była ubrana w puchową kurtkę (dokum.foto k- 45-48), która niewątpliwie amortyzowała zadawane ciosy, na co zasadnie zwrócił uwagę Sąd meriti.

Sąd Apelacyjny w pełni aprobuje aktualną tezę zawartą w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 2021 r., sygn.akt V KK 548/19, LEX nr 3252493, w pełni adekwatną do stanu faktycznego omawianej sprawy, według której : „ sprawca dążący jedynie do spowodowania obrażeń ciała nie ryzykuje uderzenia w klatkę piersiową, gdyż przy takim sposobie działania i wyprowadzeniu ciosu z niezbyt dużą siłą, jeżeli narzędzie nie trafi na przeszkodę w postaci kości, występuje duże prawdopodobieństwo, że może trafić w serce lub płuco wywołując krwawienie skutkujące szybkim zgonem”. W tym kontekście sugestie obrońcy odnośnie kwalifikacji czynu oskarżonego z art. 157 § 2 k.k. były nie do przyjęcia. Fakt, że z treści opinii sądowo - lekarskiej z dnia 8 października 2021 r. (k- 333) wynika, iż faktycznie poniesione obrażenia pokrzywdzonej spowodowały u niej naruszenie czynności narządu ciała poniżej 7 dni, a sam biegły wskazał, iż : „ sposób działania sprawy narażał pokrzywdzoną na nastąpienie skutku określonego w art. 157 § 1 k.k. jak również skutki określone w art. 156 § 1 k.k. spowodowane ranami klatki piersiowej”, nie podważa bynajmniej prawidłowości ustaleń Sądu I instancji w kwestii odpowiedzialności skazanego za przestępstwo art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. W orzecznictwie zasadnie przyjmuje się, że nie jest właściwe odtwarzanie zamiaru sprawcy na podstawie rozmiarów skutku (wyrok SN z dnia 21 grudnia 1987 r., II KR 292/87, OSNKW 1988, nr 5-6, poz. 39). Używanie przez sprawcę niebezpiecznego narzędzia i zadawanie nim ciosów w newralgiczne części ciała pozwalają na wnioskowanie, iż godzi się on na spowodowanie skutku w postaci śmierci (por. wyrok SA w Krakowie z dnia 4 października 2000 r., II AKa 161/00, Orz. Prok. i Pr.2001, nr 2, poz. 24).

Na koniec warto też odnotować, że oskarżony jest osobą wielokrotnie karaną, a przypisanej zbrodni dopuścił się w warunkach recydywy (art. 64 § 2 k.k.), co niewątpliwie dodatkowo stawia go w niekorzystnym świetle. Jako osoba wcześniej już karana winien wykazać się większą świadomością co do odpowiedzialności za swoje postępowanie. Swoim przestępczym zachowaniem wykazał jedynie bezskuteczność procesu resocjalizacji, któremu był poddawany przy wykonywaniu kar orzeczonych wcześniej. Autorzy komentarza do art. 148 k.k. (Wróbel Włodzimierz (red.), Zoll Andrzej (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część I. Komentarz do art. 117-211a) słusznie podnoszą, iż : „ Nie bez znaczenia dla ustalenia zamiaru mogą być doświadczenia sprawcy związane z popełnionym wcześniej innym przestępstwem”.

2). Sąd oddalając wnioski dowodowe, m.in. o dopuszczenie opinii uzupełniającej sądowo-lekarskiej, czy też przesłuchania świadków na okoliczność jej wydania, nie dopuścił się – wbrew twierdzeniom obrońcy - obrazy przepisów wskazanych w pkt.2 apelacji, skoro uznał opinię za jasną i pełną. Z treści opinii wynika bowiem, że zawiera ona odpowiedzi na wszystkie postawione biegłemu pytania, na które zgodnie z zakresem wiadomości specjalistycznych i udostępnionych mu materiałów dowodowych udzielił odpowiedzi, a jednocześnie nie zawiera wewnętrznych sprzeczności i jest wyczerpująca w zakresie zagadnień zleconych biegłemu. W orzecznictwie trafnie przyjmuje się, że jeżeli dowód z opinii jest przekonujący i zrozumiały dla sądu, to fakt, że dowód ten nie jest przekonujący dla stron, nie może stwarzać podstawy do ponownego powoływania biegłych lub zasięgania opinii nowych biegłych (tak np. w. SN z 21 czerwca 1971 r., III KR 18/71, OSNPG 2/1972, poz. 33, czy z 23 listopada 1977 r., V KR 180/77, OSNPG 4/1978, poz. 50). Sąd oddalając na rozprawie w dniu 27 stycznia 2022r. wniosek dowodowy obrońcy – na podstawie art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k.- podał, że okoliczności w nim wskazane zostały już udowodnione, natomiast oddalając wniosek o dopuszczenie opinii uzupełniającej – na podstawie art. 201 k.p.k. – stwierdził, że: „opinia ta, choć lakoniczna, nie jest niejasna, niepełna, a w swej treści nie zawiera sprzeczności”(protokół rozprawy, k- 456 verte).

3). Alternatywny zarzut apelacji dotyczący obraz art. 15 § 1 k.k. także należało ocenić w kategoriach oczywistej bezzasadności. Sąd I instancji zasadnie przyjął, że oskarżony zamierzonego celu nie osiągnął z powodu interwencji świadka Z. A., obecnego przy całym inkryminowanym zdarzeniu. Nawet jeśli interwencja tego świadka ograniczyła się do interwencji słownej, to z pewnością nie pozostała bez wpływu na działania oskarżonego, który sam ów fakt potwierdził wyjaśniając na rozprawie w dniu 27 stycznia 2022r., że: „ właściciel mieszkania Z. A., krzyknął coś, zaczęło to do mnie docierać, krzyknął po raz drugi, usłyszałem „G. przestań”. Ocknąłem się wtedy i zdałem sobie sprawę co robię”(k- 449 verte). W tej sytuacji zaprezentowana przez obrońcę jego własna ocena powyższej sytuacji nie podważa ustaleń faktycznych przyjętych przez Sąd meriti w tym zakresie. Natomiast powoływane przez niego orzecznictwo dotyczy odmiennych stanów faktycznych w omawianym zakresie. W tym miejscu wystarczające będzie przytoczenie treści postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2013r., sygn.akt V KK 300/12, LEX nr 1277798, w którym podniesiono, iż: „Odstąpienie od dalszego usiłowania dokonania czynu zabronionego nie ma charakteru dobrowolnego, gdy powiązane jest z interwencją osoby trzeciej”.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

3.

Na podstawie § 17 ust. 2 pkt 5, § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. R. K. kwotę 738 zł w tym 23 % VAT z tytułu wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonego, wykonywaną w postępowaniu odwoławczym.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, wydatkami obciążając Skarb Państwa z uwagi na to, że oskarżony nie wykonuje pracy zarobkowej, pozostaje izolowany w jednostce penitencjarnej oraz nie posiada żadnego majątku, co nie pozwala na ich poniesienie i stąd ich egzekucja mogłaby być bezskuteczna, a dodatkowo kosztowna dla Skarbu Państwa.

7.  3.PODPIS

Rafał Kaniok Przemysław Filipkowski Anna Nowakowska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana