Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 282/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 28 marca 2022 roku,

sygn. akt XII K 241/21, wydany w sprawie K. G..

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

Sąd odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

I.

Błąd w ustaleniach faktycznych:

– w pkt. 4.1 polegający na bezpodstawnym i arbitralnym przyjęciu, że oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu pokrzywdzonego A. N. to jest o czyn opisany w art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 156 § 1 k.k. podczas gdy prawidłowa analiza przeprowadzonych dowodów nie daje podstaw do przyjęcia kwalifikacji prawnej czynu, czym w konsekwencji sąd I instancji przekroczył granicę swobodnej oceny dowodów dokonując ich w sposób całkowicie dowolny, gdyż prawidłowa analiza dowodów prowadzi do wniosku, iż oskarżony dopuścił się co najwyżej czynu w art. 157 § 1 § k.k. alternatywnie 157 § 3 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

1.  Wbrew zarzutowi apelacji, sąd pierwszej instancji ocenił wszystkie dowody w sposób swobodny, z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a w następstwie tak dokonanej oceny prawidłowo ustalił stan faktyczny. Wzajemne powiązanie dowodów bezwątpliwie prowadzi do wniosku, że oskarżony K. G. dopuścił się przypisanego mu czynu. Zarzut apelacji oparty jest natomiast na polemice z prawidłowymi ustaleniami faktycznymi sądu i skoncentrowany jest na umniejszaniu czynności podjętych przez oskarżonego celem wykazania działania jedynie w zamiarze dokonania średniego lub lekkiego uszczerbku na zdrowiu, nawet działania nieumyślnego, do czego też zmierza wniosek apelacji.

2.  Wbrew zarzutowi apelacji sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował czyn oskarżonego z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zb. z art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. Oczywistym jest, że przestępstwo z art. 156 § 1 lub § 2 k.k. może być autonomicznym i niezależnym czynem, tak samo jak przestępstwo z art. 157 § 1 k.k. Niemniej jednak nie ma racji obrońca dowodząc, że przyjęta kwalifikacja przez sąd stoi ze sobą w sprzeczności.

3.  Czyn przestępny to wyrażone wolą zachowanie człowieka naruszające spenalizowane normy prawne i może wypełniać znamiona określone w dwóch lub więcej przepisach ustawy karnej. Zbieg przepisów zachodzi wtedy, gdy ten sam czyn realizuje jednocześnie znamiona typów czynu zabronionego określone w więcej niż jednym przepisie ustawy. Zbieg ten może być pozorny albo rzeczywisty.

4.  Zbieg pozorny zachodzi wówczas, gdy znamiona jednego przepisu zawierają w sobie treści objęte znamionami innego przepisu, a w wyniku zastosowania zasad wyłączania (specjalności, pochłaniania lub subsydiarności) możemy doprowadzić do kwalifikacji zredukowanej do jednego przepisu, z pominięciem przepisów pozostałych pozostających w zbiegu. Natomiast zbieg rzeczywisty zachodzi wówczas, gdy czyn sprawcy wypełnia znamiona dwóch lub więcej przepisów ustawy karnej i nie zachodzi żadna z reguł wyłączania. W sytuacji rzeczywistego zbiegu przepisów – jak ma miejsce w rozpoznawanej sprawie – zachodzi kumulatywna kwalifikacja.

5.  Teoretycznie zbieg przepisów art. 156 k.k. i art. 157 k.k. może pozostawać w zbiegu pozornym, jak i zbiegu rzeczywistym. To w zależności od ustaleń konkretnego stanu faktycznego, zastosowania zasad wyłączania następuje kwalifikacja prawna dokonanego czynu. Przestępstwo spowodowania u innej osoby ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 156 k.k.) pochłania spowodowanie średniego lub lekkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 157 k.k.). Może zachodzić jednakże sytuacja – i ma to miejsce w rozpoznawanej sprawie – że sprawca bezpośrednio zmierza do spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 156 k.k.) a powoduje uszczerbek średni lub lekki.

6.  Jak wynika z prawidłowo ustalonego stanu faktycznego oskarżony K. G. usiłował spowodować u A. N. ciężki uszczerbek na zdrowiu pod postacią choroby realnie zagrażającej życiu, w ten sposób, że posługując się nieustaloną bronią śrutową postrzelił ww. pokrzywdzonego w okolice odcinka lędźwiowego kręgosłupa, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z przyczyn od niego niezależnych, wskutek czego A. N. doznał obrażeń ciała w postaci złamania górnej krawędzi masy bocznej lewej kości krzyżowej oraz złamania wyrostka poprzecznego lewego L5, które to obrażenia naruszyły czynności narządów jego ciała na okres powyżej 7 dni.

7.  Kluczowym ustaleniem jest to, co obrońca całkowicie pomija, że oskarżony swoim czynem nie dokonał, a usiłował spowodować u pokrzywdzonego ciężki uszczerbek na zdrowiu. Kwalifikacja prawna czynu oparta również na treści art. 13 § 1 k.k. określa to w sposób jednoznaczny. Działanie K. G. zmierzało bezpośrednio do dokonania czynu z art. 156 § 1 pkt 2 k.k., nie wyszło spoza fazy usiłowania. Wskutek jego zachowania powstały u pokrzywdzonego obrażenia naruszyły czynności narządów jego ciała na okres powyżej 7 dni. Tym samym

8.  Przyjęta przez sąd kwalifikacja prawna – art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zb. z art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. – w sposób jednoznaczny i pełny uwzględnia zamiar, z jakim działał oskarżony (art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 k.k.) i czym jego czyn skutkował (art. 157 § 1 k.k.).

9.  Sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał, że wyjaśnienia oskarżonego twierdzącego, że nie chciał nikomu zrobić krzywdy, broń przypadkowo wystrzeliła, nie przypuszczał, że kierowcy mogło się coś stać są całkowicie niewiarygodne. Oskarżony może składać wyjaśnienia na każdym etapie postępowania, do niego należy decyzja kiedy to uczyni. Z tego powodu nie wywodzi się żadnych negatywnych skutków. Jednakże oceniając złożone wyjaśniania sąd bierze pod uwagę okoliczność, czy oskarżony znał materiał dowodowy przed ich złożeniem, czy też wyjaśniał nie znając treści dowodów.

10.  Fakt pozostawania pod wpływem alkoholu w trakcie zdarzenia może mieć wpływ na możliwość zapamiętywania, tak samo jak czas składania wyjaśnień. Odwoływanie się do spożytego alkoholu i argumentowanie powyższą okolicznością powodu nieskładania wyjaśnień na etapie postępowania przygotowawczego nie może odnieść oczekiwanego rezultatu. Obrońca zdaje się sugerować niepamięć oskarżonego, odzyskanie pamięci dopiero na etapie postępowania sądowego, a więc po upływie dłuższego czasu, pomijając fakt ich złożenia po zaznajomieniu się z materiałem dowodowym. Jak już było wspomniane to czy, a jeżeli tak, kiedy oskarżony będzie składać wyjaśnienia zależy tylko i wyłącznie od jego decyzji. Jednakże w każdej sytuacji sąd ma prawo do oceny wpływu czasu i innych okoliczności na wiarygodność wyjaśnień.

11.  Nie można zgodzić się z obrońcą, że o zamiarze w jakim działał oskarżony powinny świadczyć wypowiedziane przez niego słowa, a takie nie padły, gdyż dowodzić temu mogą czynności, jakie wykonał. Działania podjęte przez oskarżonego wskazują na zamiar z jakim działał i nie był to zamiar spowodowania średniego lub lekkiego uszczerbku na zdrowiu, ani w zamiarze bezpośrednim, ani w postaci działania z winy nieumyślnej. Przebieg zdarzenia wprost dowodzi, że jego działania były podjęte z zamiarem bezpośrednim spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowi u pokrzywdzonego.

12.  Dla zobrazowania powyższego wskazać należy sentencję zdarzeń, jaka miała miejsce w nocy 31 maja 2021 roku. Tego wieczora oskarżony pokłócił się ze swoją konkubiną. Po kłótni A. W. zamówiła taksówkę, a po przyjeździe pokrzywdzonego chwilę z nim rozmawiała. Oskarżony obserwował tę sytuację. Gdy A. W. wróciła po swoje rzeczy do mieszkania, oskarżony K. G. z nabitą, gotową do strzału bronią wsiadł do taksówki przez tylne prawe drzwi i przesunął się z miejsca pasażera tuż za fotel kierowcy. Następnie z bliskiej odległości oddał jeden strzał z broni śrutowej przystawiając lufę do fotela kierowcy. Następnie bez słowa i sprawdzenia, czy coś się stało pokrzywdzonemu wysiadł z samochodu i odszedł.

13.  Faktem jest, że oskarżony strzelił do pokrzywdzonego bez żadnego powodu, nie odezwał się do niego, nie znał go, wiedział jedynie że jego konkubina A. W. zamierzała odjechać taksówką pokrzywdzonego.

14.  Oddanie strzału z bardzo bliskiej odległości strzału umiejscowionego w newralgiczną część ciała, jaką jest tylna część pleców, gdzie znajduje się kręgosłup, ale także dobrze unerwione okolice przykręgosłupowe wskazuje, że zamiarem oskarżonego było spowodowanie u pokrzywdzonego ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu. Jak zaopiniował biegły „p ostrzał w okolice przykręgosłupowe jest o tyle niebezpieczny, że może dojść do uszkodzenia struktur, które powodują i mogą skutkować porażeniem kończyn dolnych już do końca życia oraz porażenia zwieraczy.” (k. 634v). Oskarżony jest dorosłą, poczytalną osobą i wie jakie konsekwencje może nieść za sobą strzał w plecy, w zasadzie z przyłożenia, w okolicę lędźwiową kręgosłupa. Wbrew twierdzeniu obrońcy zamiar, z jakim działał oskarżony podlegał dowodzeniu i został prawidłowo wykazany przez sąd. A jak słusznie wskazał obrońca w apelacji fakty w tej sprawie nie były kwestionowane.

15.  Prawidłowa ocena przebiegu zdarzeń, użytego narzędzia w postaci broni, umiejscowienia strzału wskazuje, że oskarżony obejmował swoją świadomością możliwość spowodowania swoim zachowaniem ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, in concreto w postaci choroby realnie zagrażającej życiu. To, że nie doszło do powstania ciężkich obrażeń ciała wynikało z okoliczności od oskarżonego niezależnych.

16.  Reasumując sąd meriti właściwie przypisał oskarżonemu K. G. usiłowanie spowodowania ciężkiego uszczerbek na zdrowiu, na co wprost wskazuje kwalifikacja prawna – art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. Natomiast skutkiem jego działania było postanie obrażeń zakwalifikowanych z art. 157 § 1 k.k. W tej konkretnej sprawie doszło do rzeczywistego zbiegu przepisów, a kwalifikacja przypisana przez sąd pierwszej instancji była prawidłowa.

17.  Chociaż obrońca nie postawił zarzutu rażącej niewspółmierności kary, o tyle w uzasadnieniu apelacji podniósł, że kara jest niezwykle surowa, w sytuacji deklaracji oskarżonego, że nie chciał zrobić pokrzywdzonemu żadnej krzywdy. Nie sposób przyznać racji obrońcy, że kluczowa winna być deklaracja oskarżonego złożona na rozprawie głównej, w sytuacji oceny działań jakie podjął i jakie zrealizował. Sąd prawidłowo wziął pod uwagę i wyważył następujące okoliczności: oskarżony strzelił do pokrzywdzonego bez jakiegokolwiek powodu, czyn którego się dopuścił stanowi kontynuację jego demoralizującego stylu życia, gdyż K. G. odpowiada w warunkach multirecydywy z art. 64 § 2 k.k., dotychczas stosowane środki represji karnej nie wykształciły w nim właściwych postaw.

18.  Sąd prawidłowo uznał, że brak jest okoliczności łagodzących po stronie oskarżonego. Wprawdzie oskarżony przeprosił pokrzywdzonego, jednak sąd nie uznał by było one szczere, tylko obliczone na pomniejszenie grożącej mu kary.

Zarzut

II.

Błąd w ustaleniach faktycznych:

– w pkt. 4.3 wyroku w zakresie zasądzenia kwoty 30 tyś zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, podczas gdy dokładna analiza sytuacji majątkowej oskarżonego wskazuje na realny możliwości spłaty takiej kwoty, tym bardziej w sytuacji, w której właśnie m.in. z powodu braku środków finansowych ustanowiony dla oskarżonego obrońca z urzędu

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

1.  Zgodnie z treścią art. 46 § 1 k.k. środek kompensacyjny w postaci obowiązku zadośćuczynienia za doznaną krzywdę może być orzeczony z urzędu, natomiast w sytuacji wniosku pokrzywdzonego takie orzeczenie jest obligatoryjne. Możliwość jego orzeczenie jest uzależnione od skazania sprawcy za przestępstwo i wyrządzenia przez niego krzywdy. Przy ustaleniu wysokości zadośćuczynienia uwzględnia się winę sprawcę, charakter i rozmiar krzywd, czas trwania cierpień i ich rodzaj oraz sytuację pokrzywdzonego, w szczególności gdy na skutek czynu jego sytuacja osobista, zawodowa czy też majątkowa uległa pogorszeniu (wyrok SN z 7.10.1998 r., I CKN 418/98, oraz postanowienie SN z 10.10.2013 r., V KK 130/13). Zadośćuczynienie ma także charakter kompensacyjny, a więc musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną, która odnosi się bezpośrednio do ocenianego przypadku osoby domagającej się zadośćuczynienia (wyrok SN z 28.03.2019 r., V KK 119/18).

2.  Nie ma racji obrońcą wiążąc kwotę zasądzonego zadośćuczynienia z możliwościami majątkowymi oskarżonego. To kary (nie środki kompensacyjne) o charakterze finansowym winny uwzględniać sytuację majątkową i osobistą oskarżonego. Przy ustalaniu kwoty zadośćuczynienia nie ma zaś znaczenia sytuacja majątkowa sprawcy przestępstwa – okoliczność ta może mieć znaczenie przy miarkowaniu tej kwoty (wyrok SN z 7.10.1998 r., I CKN 418/98).

3.  Kwota 30.000 zł nie jest kwotą wygórowaną, czy też znaczącą. Oświadczenie oskarżonego o pokryciu kosztów leczenia pokrzywdzonego należy uznać za jedynie deklarację, z którą nie wiązały się żadne inne podjęte przez niego działania.

Zarzut

III.

Błąd w ustaleniach faktycznych:

– w pkt. 4.4 zasądzenie od oskarżonego pełnych kosztów postępowania w sytuacji w której jego sytuacja majątkowa nie pozwala na realizację takiego zobowiązania tym bardziej w pełnej wysokości

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

1.  Oskarżony jest osobą zdrową, w sile wieku, nie ma żadnych ograniczeń zarobkowych po jego stronie, tym samym nie ma powodów, by nie ponosił głównych kosztów postępowania, to jest kosztów przed sądem pierwszej instancji. Jak wynika z akt sprawy oskarżony na początkowym etapie postępowania miał ustanowionych dwóch obrońców z wyboru – adw. P. N. i R. W.. Natomiast adw. R. R. – W. został wyznaczony obrońcą z urzędu nie z powodu niemożliwości poniesienia przez oskarżonego kosztów obrony, tylko na podstawie art. 80 k.p.k., który stanowi, że oskarżony musi mieć obrońcę w postępowaniu przed sądem okręgowym, jeżeli zarzucono mu zbrodnię.

Wniosek

-

zmianę wyroku i przyjęcie że czyn oskarżonego wypełniał dyspozycję art. 157 § 1 k.k. i wyeliminowanie z opisu czynu art. 13 w zw. z art. 156 § 1 k.k.

-

ewentualnie przyjęcie, iż oskarżony dopuścił się czynu opisanego w art. 157 § 3 k.k. i wymierzenie łagodniejszej kary

-

orzeczenie kwoty 5.000 zł tytułem zadośćuczynienia

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność zarzutów apelacyjnych.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

– brak –

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w zakresie zarówno winy, kary środka kompensacyjnego, jak i kosztów sądowych.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Niezasadność zarzutów apelacji i trafność rozstrzygnięcia Sądu I instancji.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. R. W. kwotę 738 zł, w tym podatek VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonemu K. G. w postępowaniu odwoławczym.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV.

Zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, wydatkami obciążając Skarb Państwa z uwagi na konieczność poniesienia kosztów przed sądem pierwszej instancji, zapłaty zadośćuczynienia i możliwości finansowych oskarżonego.

6.  PODPIS

Anna Kalbarczyk

Izabela Szumniak Sławomir Machnio

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego K. G.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

w całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana