Pełny tekst orzeczenia

1.Sygn. akt II Ka 240/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 sierpnia 2022r.

Sąd Okręgowy w Krośnie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Arkadiusz Trojanowski

Protokolant: st. sekr. sąd. Gabriela Szymańska – Such

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Krośnie – Andrzeja Gadzały

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 sierpnia 2022 roku

sprawy M. G., s. Z. i A. z d. Z., ur. (...) w J.

oskarżonego o przestępstwa z art. 286 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Krośnie z dnia 14 kwietnia 2022 roku,
sygn. akt II K 813/17

I.  utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy,

II.  zasądza od oskarżonego M. G. na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu za postępowanie odwoławcze w kwocie 200zł /dwieście złotych/, w tym opłatę za drugą instancję w kwocie 180zł /sto osiemdziesiąt złotych/,

I.  zasądza od oskarżonego na rzecz oskarżyciela subsydiarnego A. S. kwotę 840zł /osiemset czterdzieści złotych/ tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 240/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Krośnie z dnia 14 kwietnia 2022 r. sygn. akt II K 813/17

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania, a to:

art. 17 § 1 k.p.k., w zw. z art. 55 § 1 k.p.k., oraz art. 49 § 1 k.p.k., przez rozpoznanie sprawy, pomimo tego, że w sprawie zachodziła negatywna przesłanka procesowa tj. brak skargi uprawnionego oskarżyciela, albowiem zdaniem obrony A. S. nie przysługiwał w sprawie atrybut pokrzywdzonego, a tym samym oskarżyciela subsydiarnego, gdyż przyjmując twierdzenia i tezy aktu oskarżenia pokrzywdzonym w sprawie winne być banki, albowiem to one przypisanym oskarżonemu zachowaniem mogły być doprowadzone do niekorzystnego rozporządzenia swoim mieniem.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut obrońcy oskarżonego jest niezasadny.

Zgodnie z art. 49 § 1 k.p.k. pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo.

W zarzucanym oskarżonemu przestępstwie z art. 286 § 1 przedmiotem ochrony są prawa majątkowe, a więc mienie. Otrzymane kwoty pieniężne z kredytów gotówkowych stały się mieniem pokrzywdzonego. Oskarżony, wprowadzając w błąd pokrzywdzonego oraz wykorzystując jego upośledzenie umysłowe i zaufanie jakim go darzył, skłonił go do zawarcia umów, a następnie przekazania mu otrzymanych pieniędzy pod pretekstem założenia wspólnej działalności gospodarczej. Oskarżony swoim działaniem doprowadził pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, jasno i bezsprzecznie wynika, iż stronami zawieranych umów o kredyt gotówkowy są banki: Bank (...) oraz pokrzywdzony A. S.. Banki udzieliły kredytu na korzyść A. S., a zatem to on stał się właścicielem otrzymanych pieniędzy, i jednocześnie to on stał zobowiązany do ich spłaty w ustalonych w umowie ratach miesięcznych wraz z odsetkami. Wobec tego, to pokrzywdzony uzyskał wszelkie uprawnienia i obowiązki względem wymienionych banków. Z uwagi na bycie stroną zawartych umów, a następnie doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem, A. S. stał się pokrzywdzonym w niniejszym postępowaniu. Z uwagi na dwukrotne umorzenie postępowania, przysługiwało mu prawo do wniesienia samodzielnego aktu oskarżenia.

3.2.

Obraza przepisów postępowania, to jest art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k., polegającą na dowolnej i jednostronnej ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, dokonanej w sposób sprzeczny z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego i oparcie orzeczenia na dowolnie wyselekcjonowanych okolicznościach sprawy przemawiających na niekorzyść oskarżonego, a nadto uwzględnienie wyłącznie dowodów niekorzystnych dla oskarżonego, w szczególności poprzez:

- przyjęcie, że oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim w celu doprowadzenia pokrzywdzonego A. S. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy, podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wynikało, aby oskarżony podejmował jakiekolwiek działania zmierzające do popełnienia przestępstwa oszustwa stypizowanego w art. 286 § 1 k.k. na szkodę A. S.;

- bezpodstawne przyjęcie, iż w toku postępowania nie ujawniono żadnych okoliczności potwierdzających wersję wydarzeń przedstawioną przez oskarżonego, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w szczególności zeznania świadka H. G. złożone w postępowaniu przygotowawczym, potwierdzają wyjaśnienia oskarżonego w zakresie tego, że oskarżony nie działał umyślnie z zamiarem bezpośrednim w celu oszukania A. S.;

- bezpodstawną odmowę obdarzenia walorem wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego w zakresie tego, że oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów, nie argumentując tego w żaden sposób, uznając jedynie, że stanowi to wyłącznie linię obrony oskarżonego i próbę uniknięcia grożącej mu odpowiedzialności karnej, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie potwierdza jednoznacznie, iż oskarżony popełnił zarzucane mu przestępstwa na szkodę A. S., tym bardziej, że wyjaśnienia oskarżonego znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadka H. G. złożonych na etapie postępowania przygotowawczego;

- uznanie oświadczeń, w których oskarżony oraz świadek H. G. zobowiązali się do spłaty zobowiązań wynikających z w/w umów bankowych, za całkowicie wiarygodne i podpisane przez w/w osoby dobrowolnie, podczas gdy w rzeczywistości zostały one podpisane pod wpływem nacisku rodziny pokrzywdzonego, a ponadto sam fakt podpisania w oświadczeń nie może stanowić dowodu winy oskarżonego, a w szczególności potwierdzać dopuszczenia się przez oskarżonego na szkodę A. S. oszustwa;

- bezpodstawne uznanie, iż świadek H. G. zdawał sobie sprawę z winy oskarżonego i czynił kroki mające na celu pomoc oskarżonemu oraz dawał pokrzywdzonemu i jego rodzinie złudne poczucie, że sprawa zostanie szybko rozwiązana, podczas gdy takie rozumowanie Sądu I Instancji nie znajduje oparcia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym i stanowi wyłącznie bezpodstawne dywagacje Sądu w tym zakresie, a w szczególności podejmowane przez H. G. i oskarżonego rozmowy z pokrzywdzonym i jego rodziną, nie mogą stanowić dowodu winy oskarżonego a w szczególności potwierdzać dopuszczenia się przez oskarżonego na szkodę A. S. oszustwa;

- bezzasadne przyznanie waloru wiarygodności wyłącznie zeznaniom pokrzywdzonemu i jego rodzinie, uznając je za spójne, logiczne, konsekwentne i wzajemnie się uzupełniające, podczas gdy zeznania te pozostają w sprzeczności z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym, w tym w szczególności z wyjaśnieniami oskarżonego i zeznaniami świadka H. G., a nadto należy wskazać, że tezy oskarżenia poparte zeznaniami świadków (rodziny pokrzywdzonego), opierają się de facto "łącznie na przekazie A. S., który nie może korzystać z bezkrytycznej wiarygodności Sądu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut obrońcy oskarżonego jest niezasadny.

Sąd wydając wyrok jest obowiązany, na podstawie art. 7 k.p.k., kształtować swoje przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodność innych pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. wówczas, gdy spełnione są kumulatywnie następujące przesłanki: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.); stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności, przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.); jest wyczerpująco i logicznie, z jednoczesnym uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.) /wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27 września 2012 r., sygn. akt II AKa 211/12/.

Wbrew zarzutowi, przeprowadzona w sprawie ocena materiału dowodowego, dokonana przez Sąd Orzekający nie wykracza poza, zakreślone przepisem art. 7 k.p.k., granice swobodnej sędziowskiej oceny, a także nie zawiera błędów logicznych lub faktycznych oraz nie jest sprzeczna z zasadami doświadczenia życiowego, a tym samym musi korzystać z ochrony zagwarantowanej jego treścią.

Określona w art. 7 k.p.k. zasada nie jest ograniczona żadnymi dyrektywami, które nakazywałyby wartościowanie dowodów; przeciwnie daje prawo poddania ocenie każdego z nich i uznania go za wiarygodny, pod warunkiem, że ocena ta odbędzie się zgodnie z regułami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a zajęte przez sąd stanowisko zostanie uzasadnione (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2000 r., sygn. akt WA 10/00).

Właśnie takie dowody, uzupełnione zasadami doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, uznane za wiarygodne, legły u podstaw ustaleń faktycznych w przedmiotowej sprawie, co jest oczywiste i w żaden sposób nie narusza zasady obiektywizmu z art. 4 k.p.k.

Zgodnie z zasadami logiki i doświadczeniem życiowym Sąd Rejonowy, co bardzo dokładnie wyjaśnił w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, wskazał którym dowodom dał wiarę, a którym odmówił wiarygodności.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał zeznania pokrzywdzonego A. S. za wiarygodne co do meritum sprawy. Miał przy tym na uwadze upośledzenie umysłowe pokrzywdzonego, przy czym z opinii biegłych wynika, iż pokrzywdzony nie przejawia tendencji do konfabulacji, a jego ogólna zdolność do postrzegania rzeczywistości, zdolność zapamiętywania pozostaje na nieznacznie obniżonym poziomie. W toku całego postępowania pokrzywdzony konsekwentnie zeznawał, iż to oskarżony proponował mu wspólne rozpoczęcie działalności gospodarczej, że to oskarżony namówił go na założenie konta bankowego, a także dwukrotnie zorganizował wyjazd do W., gdzie nieświadomie podpisał dokumenty kredytowe, a pieniądze wybrane z konta przekazał M. G.. Te twierdzenia pokrzywdzonego są zgodne z ustalonym stanem faktycznym i zgromadzonym, wiarygodnym materiałem dowodem.

Także prawidłowo Sąd Rejonowy uznał, że w całości zasługują na wiarę zeznania świadków W. O., Z. S. (1) oraz Z. S. (2). Nie są oni bezpośrednimi świadkami wymienionego czynu. O zaciągnięciu kredytu przez A. S. dowiedzieli się z przychodzącej poczty, której nadawcą był bank. Wszyscy spójnie zeznali, iż A. S. nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji podejmowanych przez siebie działań, a więc nie zrozumiałby treści zawieranych umów. Wskazali, iż pomagają oni pokrzywdzonemu w prowadzeniu spraw, a wszelkie działania pokrzywdzony konsultuje z nimi.

Sąd zasadnie częściowo tylko uwzględnił zeznania H. G. złożone w postępowaniu przygotowawczym, a złożonym w postępowaniu przed Sądem odmówił wiarygodności z uwagi na stan psychiczny w jakim się znajdował, przedstawiony w opinii sądowo-psychologicznej biegłej psycholog obecnej przy przesłuchaniu. Jego zeznania złożone w postępowaniu przygotowawczym są zgodne z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Przede wszystkim zgodnie z pozostałymi świadkami zeznał o spotkaniach z rodziną pokrzywdzonego, podczas których spisano oświadczenia o spłacie zobowiązań przez oskarżonego.

Odnośnie wyjaśnień oskarżonego, zasadnie Sąd całkowicie nie dał im wiary i przyjął, że sa tylko przyjętą linią obrony. Jego wyjaśnienia są całkowicie sprzeczne z ustalonym stanem faktycznym. Pokrzywdzony był znany oskarżonemu, gdyż ten pracował u jego ojca. Oskarżony był świadomy problemów natury psychicznej występujących u pokrzywdzonego. Wiedział, że jest osobą zbyt ufną, oraz że nie potrafi przewidzieć konsekwencji swoich zachowań, które to on wykorzystał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.

Stanowiące dowody w sprawie oświadczenia oskarżony podpisał dobrowolnie i z własnej inicjatywy, przez nikogo nie przymuszany, gdyż jak wskazał Sąd w uzasadnieniu: „gdyby faktycznie M. G. nie miał nic wspólnego z przedmiotową sprawą to z całą pewnością nie brałby udziału w żadnych spotkaniach z rodziną pokrzywdzonego, w załatwienie sprawy nie angażowaliby się także jego bliscy i co najistotniejsze nie podpisałby ww. oświadczenia”. Ponadto, trudno uznać, jak wskazał pełnomocnik oskarżyciela w odpowiedzi na apelację oskarżonego, aby dorosły mężczyzna uległ presji kilku starszych osób, z którymi nie łączą go żadne więzi emocjonalne lub finansowe. Tym samym, oświadczenia oskarżonego słusznie Sąd Orzekający uznał jako całkowicie wiarygodne.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 5 § 2 k.p.k., tj. zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść oskarżonego ( in dubio pro reo ), to pomijając fakt, że zarzuty obrazy art. 5 § 2 k.p.k. i art. 7 k.p.k. mają charakter rozłączny, gdyż „nie dające się usunąć wątpliwości mogą powstać jedynie wówczas, gdy sąd orzekający, po wyczerpaniu wszystkich możliwości dowodowych, oceni materiał dowodowy zgodnie ze standardami wyznaczonymi przez zasadę swobodnej oceny dowodów” (tak SN w wyroku z dnia 10 października 2013 r. sygn. akt V KK 119/13), stwierdzić zwłaszcza należy, że w judykaturze ugruntowany jest pogląd, że nie można zasadnie stawiać zarzutu obrazy art. 5 § 2 k.p.k., podnosząc wątpliwości strony co do treści ustaleń faktycznych lub co do sposobu interpretacji prawa. Dla oceny, czy nie został naruszony zakaz in dubio pro reo, nie są bowiem miarodajne tego rodzaju wątpliwości, zgłaszane przez stronę, ale jedynie to, czy orzekający w sprawie sąd rzeczywiście powziął wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych lub wykładni prawa i wobec braku możliwości ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego, względnie to, czy w świetle konkretnej sprawy wątpliwości takie powinien był powziąć. W wypadku zatem, gdy pewne ustalenie faktyczne zależne jest od dania wiary tej lub innej grupie dowodów czy też np. dania wiary lub odmówienia wiary wyjaśnieniom oskarżonego, nie można mówić o naruszeniu zasady in dubio pro reo. Dokonanie ustaleń faktycznych zależnych od dania wiary wyjaśnieniom oskarżonego lub zeznaniom świadków, nie stanowi naruszenia art. 5 § 2 k.p.k., a ewentualne zastrzeżenia odnośnie wiarygodności ww. dowodów, rozstrzygane winny być poprzez pryzmat sędziowskiej swobody ocen określonej w art. 7 k.p.k. (zob. np. postanowienie Sądu Najwyższego z 22 grudnia 2006 r., II KK 85/06, Lex nr 322867; postanowienie Sądu Najwyższego z 20 września 2006 r., II KK 327/05, Lex nr 202147; postanowienie Sądu Najwyższego z 2 lutego 2004 r., V KKN 207/03, OSNwSK 2004/1/238, czy też Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 9 listopada 2006 r. sygn. akt II AKa 339/06, KZS 2007/1/70).

W przedmiotowej sprawie w zakresie przypisania oskarżonemu M. G. przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. tj. oszustwa brak jest jakichkolwiek wątpliwości. Sąd Orzekający w uzasadnieniu wyroku w sposób kategoryczny i jednoznaczny ustalił sprawstwo oskarżonego ww. przestępstwa, nie okazując w tym zakresie najmniejszych wątpliwości, skutecznie przełamując zasadę domniemania niewinności.

3.3.

Obrazę przepisów postępowania, to jest art. 170 § 1 pkt. 2 k.p.k. poprzez oddalenie wniosków dowodowych obrońcy oskarżonego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów, tj.:

- zwrócenie się do Biura (...) o udzielenie informacji, czy pokrzywdzony A. S. figuruje w rejestrze w/w instytucji jako pożyczkobiorca/kredytobiorca

- zwrócenie się do E. o udzielenie informacji, czy pokrzywdzony A. S. posiadał w w/w banku zobowiązania z tytułu zaciągniętej pożyczki/kredytu;

- zwrócenie się do banków (...) S.A. (...) Bank (...) S.A. o udzielenie informacji na temat tego, jak wyglądała procedura udzielania pożyczki/kredytu w powyższych bankach; podczas gdy dowody te miały istotne znaczenie dla wyjaśnienia rzeczywistego stanu faktycznego przedmiotowej sprawy, a w szczególności zmierzały do ustalenia wiarygodności pokrzywdzonego A. S. w zakresie twierdzeń jakoby przed styczniem 2014 r., nie zaciągał pożyczek/kredytów, podczas gdy oskarżony twierdził, że było przeciwnie, co z kolei miało wpływ na dokonanie oceny, czy pokrzywdzony A. S. rzeczywiście był w dacie zdarzenia osobą nieporadną w stopniu uniemożliwiającym mu świadome zaciągnięcie pożyczki/kredytu oraz zrozumienie skutków tej czynności;

- opinii biegłego psychiatry, podczas gdy dowód był konieczny dla stwierdzenia, czy pokrzywdzony A. S. rzeczywiście był w dacie zdarzenia osobą nieporadną w stopniu uniemożliwiającym mu Świadome zaciągnięcie pożyczki/kredytu oraz zrozumienie skutków tej czynności, a wydana w sprawie opinia psychologiczna była w tym zakresie niewystarczająca z uwagi na jej zakres.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut obrońcy nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy słusznie oddalił wnioski dowodowe wskazując, że ich przeprowadzenie zmierzałoby do przedłużenia postępowania.

Zwrócenie się do Biura (...) o udzielenie informacji czy pokrzywdzony figuruje w rejestrze instytucji należało jest bezprzedmiotowe. Z uwagi na znajdujące się w aktach sprawy umowy kredytów gotówkowych, w których stroną jest A. S., zrozumiałe jest, że automatycznie będzie on figurował w rejestrze ww. instytucji jako pożyczkobiorca/kredytobiorca. Natomiast zawracania się do pozostałych instytucji wskazanych we wniosku w żaden sposób nie może mieć znaczenia dla przedmiotowej sprawy.

Bezsprzecznie w niniejszym postępowaniu konieczne było przeprowadzenie opinii odnośnie stanu psychicznego pokrzywdzonego. Jednocześnie niezasadne byłoby powołanie lekarzy psychiatrów, gdyż wystarczająca i przedstawiająca stan zdrowia pokrzywdzonego jest opinia wydana przez biegłą psycholog. Ponadto, pokrzywdzony przed Sądem był przesłuchiwany w obecności innej biegłej psycholog. Obie opinie zostały sporządzone przez bezstronnych fachowców, posiadających odpowiednią wiedzę i wykształcenie. Opinie są rzetelne, nie zawierały sprzeczności, a także nie zostały zakwestionowane przez żadną ze stron.

3.4.

Błąd w ustaleniach faktycznych, przyjęty za postawę wyroku, mogący mieć wpływ na jego treść, polegający na:

-błędnym przyjęciu, że oskarżony swoim zachowaniem wypełnił znamiona przestępstwa stypizowanego w art. 286 § 1 k.k., podczas gdy prawidłowa ocena zgromadzonego materiału dowodowego wskazuje, że brak jest po stronie oskarżonego zamiaru bezpośredniego kierunkowego osiągnięcia korzyści majątkowej poprzez doprowadzenie pokrzywdzonego A. S. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem

-błędnym przyjęciu, że oskarżony wyzyskał niezdolność pokrzywdzonego do należytego pojmowania przedsiębranego działania co do rodzaju (istoty) tej czynności i wynikających z niej skutków prawnych i ekonomicznych sprowadzających się do zaciągnięcia przez niego zobowiązania względem w/w banku, podczas gdy pokrzywdzony, już wcześniej, tj. przed styczniem 2014 r., zawierał różnego rodzaju umowy i normalnie funkcjonował w społeczeństwie, toteż brak było podstaw do przyjęcia, że pokrzywdzony był niezdolny do należytego pojmowania przedsiębranego działania i skutków z niego wynikających, a już na pewno do stwierdzenia tej okoliczności koniecznym było zasięgnięcie opinii biegłego psychiatry, a nie tylko biegłego psychologa

-błędnym przyjęciu, iż zachowanie oskarżonego doprowadziło do pokrzywdzenia A. S. jako osoby, która podpisała w/w umowy bankowe, podczas, gdy nawet, jeśli przyjąć stanowisko Sądu I Instancji w zakresie wskazującym na to, że oskarżony działał w sposób przypisany mu w zaskarżonym wyroku - to stroną pokrzywdzoną winien być tutaj nie A. S., który, jak przyjął to Sąd I Instancji był nieświadomy podpisywania w/w umów z uwagi na niezdolność do podejmowania przedsiębranych przez siebie działań (co winno skutkować stwierdzeniem nieważności umów), lecz banki, w których zostały zaciągnięte w/w pożyczki/kredyty.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut obrońcy jest niezasadny.

Przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. można popełnić z zamiarem bezpośrednim. Przedmiotem ochrony jest mienie. Czynność sprawcza polega na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym. Doprowadzenie należy tu rozumieć jako wywołanie niekorzystnej dla pokrzywdzonego decyzji rozporządzającej w odniesieniu do jego mienia. Należy zaznaczyć, iż nie każde doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem stanowi oszustwo. Oszustwo zachodzi tylko wtedy, kiedy sprawca działał w określony sposób, mianowicie wprowadzając w błąd, wyzyskując błąd lub wyzyskując niezdolność pokrzywdzonego do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Dla bytu przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. wystarczającym jest ustalenie, że pokrzywdzony nie zawarłby umowy, gdyby wiedział o okolicznościach, które były przedmiotem wprowadzenia go w błąd przez sprawcę.

W przedmiotowej sprawie bezsprzecznie pokrzywdzonym jest A. S., a nie jak wskazuje obrońca – banki, które udzieliły pożyczek. Świadczą o tym przede wszystkim znajdujące się w aktach sprawy umowy pożyczki gotówkowej zawartej pomiędzy bankiem (...) oraz Bankiem (...), a pokrzywdzonym A. S.. Pobrane pożyczki stanowiły mienie pokrzywdzonego. Na mocy niniejszego postępowania, bez znaczenia jest fakt, iż zawarte umowy są nieważne w świetle prawa cywilnego, gdyż postępowanie dotyczy doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, a nieważność zawartych umów będzie można dochodzić w drodze cywilnej.

Oskarżony wypełnił znamiona przestępstwa stypizowanego w art. 286 § 1 k.k., gdyż działał z zamiarem bezpośrednim. Z zebranego materiału wynika, iż pod pretekstem wspólnego założenia działalności gospodarczej, skłonił pokrzywdzonego do zawarcia ww. pożyczek gotówkowych, a następnie do przekazania mu pobranych kwot. W tym celu, oskarżony zorganizował wyjazd pokrzywdzonego do W., aby uniknąć rozpoznania w miejscu zamieszkania i tym samym przeszkodzenia mu w realizacji celu. Był obecny przy podpisywaniu dokumentów. Oskarżony zna pokrzywdzonego, gdyż ten pracował u jego ojca. Tym samym jest świadomy jego stanu psychicznego oraz niezdolności do pojmowania przez niego przedsiębranych działań. Z uwagi na zaufanie jakim darzył go pokrzywdzony, oraz jego nieporadność życiową, oskarżony wykorzystał sytuację w celu uzyskania korzyści majątkowej.

Stan psychiczny pokrzywdzonego został potwierdzony opiniami psychologicznymi, z których wynika, iż cechuje go brak zdolności do przewidywania skutków własnych działań oraz realnej oceny sytuacji i stosownego wobec niech zachowania. Brak mu refleksyjności przed podejmowaniem działań, które są wynikiem chwilowego impulsu, co wynika ze słabej samokontroli. Biegli w opiniach wskazali, że pokrzywdzony ujawnia spłycony krytycyzm wobec siebie i własnych zachowań. Jest łatwowierny w przyjmowaniu opinii lub przekonań innych, a także prezentuje postawę biernej uległości w relacjach z innymi. Ponadto, opinie wskazują iż zeznania pokrzywdzonego nie ujawniają celowych zniekształceń bądź nadinterpretacji zdarzeń, ani nie są wynikiem zasugerowanych treści.

Wniosek

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz umorzenie postępowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz umorzenie postępowania jest niezasadny. Nie zaistniała negatywna przesłanka procesowa z art. 17 § 1 k.k. A. S. jest pokrzywdzonym w niniejszym postępowaniu, a z uwagi na dwukrotne umorzenie postępowania, przysługiwało mu prawo do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego M. G. od zarzucanych i przypisanych mu przestępstw z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uniewinnienie oskarżonego jest chybiony. Przeprowadzone w sprawie postępowanie potwierdziło zasadność przypisanego oskarżonemu zarzutu, zatem ustalenie jego sprawstwa i winy było w pełni prawidłowe. Sąd Odwoławczy podziela prawidłowość ustaleń Sądu Orzekającego, zatem uniewinnienie oskarżonego nie jest możliwe.

Wniosek

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Postępowanie przed Sądem Rejonowym zostało przeprowadzone w sposób całościowy, uwzględniający zgromadzony materiał dowodowy. Dotychczas przeprowadzone postępowanie nie wymaga uzupełnienia, a dokonana ocena dowodów nie wymaga korekty. Brak jest zatem podstaw do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymany został w całości w mocy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok należało uznać za słuszny i trafny. Ocena dowodów została dokonana przez Sąd pierwszej instancji zgodnie z zasadami wiedzy logiki i doświadczenia życiowego. Sąd uwzględnił całokształt okoliczności, a uzasadnienie logicznie przekonuje do zajętego stanowiska oraz do poszczególnych rozstrzygnięć.

Apelacja obrońcy oskarżonego stanowi subiektywną polemikę z trafnym wyrokiem.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

III

Wobec nieuwzględnienia apelacji Sąd Odwoławczy, na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. oraz art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego M. G. na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu za postępowanie odwoławcze, w tym opłatę za drugą instancję.

Na podstawie art. 640 § 1 k.p.k. i art. 634 w zw. z art. 628 pkt 1 k.p.k. i § 11 ust. 2 pkt 4 w zw. z ust. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 z późn. zm.) Sąd odwoławczy zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela subsydiarnego A. S. kwotę 840 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu odwoławczym.

7.  PODPIS

0.1.1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Rozstrzygnięcie co całości wyroku

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana