Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 września 2022 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Anna Maria Kowalik

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Joanna Preizner-Offman

po rozpoznaniu 21 września 2022 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Zakładu (...) sp. z o.o. w Ś.

przeciwko Dyrektorowi Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie

z udziałem zainteresowanych R. W., M. W., E. W., H. W.

o przyłączenie nieruchomości do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej

na skutek odwołania powoda od decyzji Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie z 10 marca 2021 r. Nr (...)

1.  uchyla zaskarżoną decyzję;

2.  zasądza od Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie na rzecz Zakładu (...) sp. z o.o. w Ś. kwotę 837,00 zł (osiemset trzydzieści siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 720,00 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVII AmW 86/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 10 marca 2021 r. Nr (...) Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie ( dalej organ regulacyjny, pozwany), na podstawie art. 27e ust. 2 pkt 4 w związku z art. 27e ust. 1 pkt 2 oraz art. 27a ust. 3 pkt 3 oraz art. 27f ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 2028) (dalej u.z.z.w.) w związku z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 256) (dalej k.p.a.), po rozpatrzeniu wniosku M. i R. W., E. W. oraz H. W. reprezentowanych przez M. W. (dalej zainteresowani), w sprawie odmowy przyłączenia do przyłączenia do sieci wodno-kanalizacyjnej nieruchomości położonej w miejscowości S., ul. (...), dz. nr (...) przez Zakład (...) sp. z o.o. w Ś. (dalej powód), nakazał przyłączenie do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej nieruchomości położonej na działce nr (...), S., ul. (...) gmina S. dla ubiegających się o przyłączenie R. i M. W., E. W. oraz H. W. przez Zakład (...) sp. z o.o. w Ś. zgodnie z warunkami technicznymi.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia odnośnie nakazania przyłączenia ww. nieruchomości do sieci wodociągowej organ regulacyjny ocenił, że istnieją techniczne możliwości świadczenia usług, gdyż sieć wodociągowa istnieje a przyłączenie przedmiotowej nieruchomości nie spowoduje pogorszenia jakości świadczonych usług, czyli niekorzystnej zmiany zakresu dostaw dla innych podmiotów, już przyłączonych do sieci wodociągowej. Organ przyjął, że głównym powodem odmowy przyłączenia do sieci jest wzrost ilości kupowanej wody ze źródeł zewnętrznych, co może skutkować przekroczeniem wartości umownych i dodatkowymi kosztami, które przedsiębiorstwo będzie musiało ponieść, podczas gdy przesłanka ekonomiczna nie stanowi podstawy odmowy przyłączenia do sieci.

Odwołanie od powyższej Decyzji złożył powód, wnosząc w nim o:

1) zmianę Decyzji w całości i orzeczenie co do istoty sprawy w ten sposób, że zainteresowanemu odmówi się wpięcia do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej działki nr (...) położonej w mieście S.,

2) zasądzenie od organu regulacyjnego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

Zaskarżonej Decyzji powód zarzucił:

1)  naruszenie przepisu prawa materialnego - art. 15 ust. 4 u.z.z.w. poprzez jego błędną wykładnię prowadzącą do niewłaściwego zastosowania, poprzez przyjęcie, że działka nr (...) położona w mieście S. powinna zostać przyłączona do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej przez powoda, pomimo tego, że nie zostały spełnione wskazane w tym przepisie przesłanki;

2)  naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 471) poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy powinien zostać zastosowany, a w konsekwencji błędne zastosowanie art. 19a u.z.z.w., podczas gdy nie powinien zostać zastosowany i błędne wyznaczenie terminu wydania warunków technicznych na podstawie art. 19a u.z.z.w.;

3)  naruszenie przepisów postępowania – art. 7 i 80 k.p.a. poprzez niedokładne wyjaśnienie stanu faktycznego i zastosowanie dowolnej zamiast swobodnej oceny dowodów a w konsekwencji przyjęcie, że działka nr (...) położona w mieście S. powinna zostać przyłączona do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej przez powoda.

W uzasadnieniu odwołania powód stwierdził, że z informacji przekazanych już w toku postępowania administracyjnego wynika, że przyłączenie kolejnej nieruchomości do sieci może spowodować pogorszenie warunków dostaw wody do już podłączonych odbiorców w pobliżu danego rejonu. Wskazał, iż jak wynika z umowy pomiędzy (...) sp. z o.o. w Ś. a MPWiK S.A. we W., powód ma ograniczone możliwości zakupu wody, co wpływa na ograniczenie możliwości dostaw wody dla obecnych i przyszłych odbiorców wody na terenie Gminy S.. Umowa ta przewiduje bowiem dostarczaną ilość gwarantowaną na poziomie 160.000 m3 wody rocznie, a następnie progi ilościowe ze zmienna ceną, natomiast poziom 250.000 m3 rocznie jest maksymalnym poziomem dostaw, jaki gwarantuje MPWiK S.A. we W., a zatem jak podniósł powód, musi brać pod uwagę możliwość wstrzymania dostaw przez MPWiK S.A. we W. w przypadku przekroczenia poziomu dostaw.

W konsekwencji powód wywiódł, że organ regulacyjny błędnie ocenił, że podstawą odmowy przyłączenia jest wzrost ilości kupowanej wody ze źródeł zewnętrznych, który wiązałby się z przekroczeniem wartości umownych i dodatkowymi kosztami, co wskazywałoby na ekonomiczną przesłankę odmowy, ponieważ powód wykazał, że istnieje próg, powyżej którego brak jest gwarancji zakupienia wody, a powód ma obowiązek świadczenia usług określonej jakości, nie może więc dopuścić do sytuacji, w której brak będzie pewności, czy jest w stanie dostarczyć odpowiednią ilość wody.

Powód zaznaczył, że obowiązek świadczenia usług odpowiedniej jakości wynika z § 3 Regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków na terenie Gminy S., ale ma także bezpośrednie przełożenie na techniczne możliwości świadczenia usług. Jak podniósł, sam bowiem fakt, że w pobliżu przedmiotowej działki przebiega wodociąg nie przesądza jeszcze o technicznej możliwości przyłączenia tej działki do sieci wodociągowej. Istotne jest również to, czy za pomocą posiadanej infrastruktury powód będzie mógł dostarczać wodę w odpowiedniej ilości. Powód dodał przy tym, że kalibracja sieci wodociągowych wybudowanych na terenie Gminy S. nie pozwala w sposób racjonalny na dostawy wody w różne obszary Gminy, co powoduje utrudnienia zwłaszcza w okresach zwiększonego zapotrzebowania na wodę.

Oprócz tego powód zauważył, że w uzasadnieniu zaskarżonej Decyzji organ regulacyjny niewłaściwie określił termin, w którym (...) sp. z o.o. powinna wydać warunki techniczne. Zgodnie bowiem z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 471) do spraw uregulowanych ustawą zmienianą w art. 7 dotyczących wydawania przez przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjne warunków przyłączenia do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, odbioru przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych oraz włączania ich do sieci wodociągowych i kanalizacyjnych niezakończonych w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe. Powód podniósł zatem, iż w dalszym ciągu nie należy stosować regulacji art. 19a u.z.z.w., gdyż zacznie ona być stosowana po upływie 12 miesięcy od dnia 19 września 2020 r.

Pozwany złożył odpowiedź na odwołanie, w którym wniósł o jego oddalenie.

Zainteresowany M. W. na rozprawie wniósł o oddalenie odwołania, zaś pozostali Zainteresowani nie zajęli stanowiska w sprawie.

Powód w piśmie z dnia 3 stycznia 2022 r., stanowiącym replikę na odpowiedź pozwanego na odwołanie, podtrzymał wnioski, zarzuty i twierdzenia odwołania, wnosząc dodatkowo o przeprowadzenie dowodu z dokumentu – umowy hurtowej dostawy wody z dnia 21 lipca 2020 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o.o. a MPWiK W. na fakt jej treści, limitów w zakupie wody od MPWiK. Powód podniósł w wymienionym piśmie, że umowa zawarta pomiędzy (...) sp. z o.o. a dostawcą wody, obejmująca dostarczanie wody pitnej na terenie Gminy S., nie pozwala na zwiększenie dostarczanych zasobów o wartość konieczną do zaopatrzenia działki nr (...) położonej w mieście S.. Przedmiotowa działka swoim zapotrzebowaniem przekracza zaś możliwości dostawcze. Według powoda nie można zatem mówić o spełnieniu warunku istnienia technicznej możliwości świadczenia usług, gdy strona powodowa nie ma możliwości zapewnienia odpowiednio zwiększonych zasobów wody.

Rozpoznając odwołanie Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Zainteresowani planują realizację inwestycji w postaci budowy dwóch budynków mieszkalnych dwulokalowych w zabudowie bliźniaczej na działce nr (...) przy ul. (...) w S. (dowód: wniosek o wydanie warunków technicznych przyłączenia do sieci wodociągowej i/lub kanalizacyjnej k. 25- 29, 107- 111 akt adm.).

Na terenie Gminy S. obowiązuje Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków przyjęty uchwałą Rady Miejskiej w S. nr (...) z dnia 6 lutego 2020 r. (dowód: Regulamin wraz z uchwałą Rady Miejskiej w S. k. 35- 55 akt adm.).

W lokalizacji planowanej przez zainteresowanych inwestycji dostawą wody i odprowadzaniem ścieków zajmuje się powód. Z uwagi na fakt, iż powód ma ograniczone zasoby wody pitnej własnej produkcji kupuje również wodę od zewnętrznych dostawców - Przedsiębiorstwa Produkcji (...) w S. oraz od MPWiK S.A. we W.. W 2019 r. powód zakupił od Przedsiębiorstwa Produkcji (...) w S. 182.120 m3 wody a od MPWiK S.A. we W. 251.793 m3 wody.

W 2020 r. pierwsze z wymienionych przedsiębiorstw zobowiązało się do dostarczenia powodowi wody w określonej ilości 150.000 m3 (dowód: pismo powoda z 1 grudnia 2020 r. z załącznikami k. 67- 91 akt adm.). Z kolei z drugim przedsiębiorstwem powód zawarł 21 lipca 2020 r. umowę hurtowej dostawy wody, na mocy której zobowiązał się do poboru wody w minimalnej ilości 160.00 m3 na rok, nie większej niż 250.000 m3 na rok (§2 ust. 1 umowy), a MPWiK S.A. we W. zobowiązało się do dostawy wody w maksymalnej ilości 250.000 m3 o wymaganym ciśnieniu roboczym 0,2 MPa (§4 ust. 2 umowy). Zgodnie z § 8 ust. 1 tej umowy zastosowano różne stawki opłat dla zwiększających się, ustalonych progów poboru wody, w tym przy progu ilościowym od 200.000 m3 do 250.000 m3 wody – do 160.000m3 podstawę rozliczenia stanowiła stawka referencyjna, a dla ilości powyżej 160.000 m3 do 200.000 m3 powód otrzymywał upust 5%, z kolei dla ilości od 200.000 m3 do 250.000 m3 obowiązywała stawka referencyjna powiększona o 1 zł. Jednocześnie w wymienionym paragrafie umowy wskazano, że poziom 250.000 m3 to maksymalny poziom, jaki gwarantuje MPWiK. Podano, że pobór wody powyżej 250.000 m3 to pobór bezumowny, do którego MPWiK nie jest zobowiązany i skutkuje zastosowaniem stawki referencyjnej +2 zł (dowód: umowa hurtowej dostawy wody nr (...) k. 76- 80 akt sąd.).

W dniu 2 marca 2020 r. do powoda wpłynął wniosek zainteresowanych inwestorów o wydanie warunków technicznych przyłączenia planowanych budynków do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej (dowód: wniosek o wydanie warunków technicznych przyłączenia do sieci wodociągowej i/lub kanalizacyjnej k. 25- 29, 107- 111 akt adm.).

Pismem z 27 marca 2020 r., skierowanym do pełnomocnika zainteresowanych- M. W., powód poinformował, że z uwagi na skomplikowany charakter sprawy oraz w związku z sytuacją kryzysową związaną z zagrożeniem epidemiologicznym wywołanym wirusem SARS-CoV-2 odpowiedź na wniosek zostanie udzielona w późniejszym terminie (dowód: pismo powoda z 27 marca 2020 r. k. 113 akt adm.).

Pełnomocnik zainteresowanych w piśmie z 16 czerwca 2020 r. ponownie wniósł o wydanie warunków technicznych, wskazując, że ich brak uniemożliwia wykonanie dokumentacji projektowej (dowód: pismo z 16 czerwca 2020 r. k. 115 akt adm.).

Pismem z 15 lipca 2020 r. powód powtórnie powiadomił pełnomocnika zainteresowanych, że odpowiedź na wniosek zostanie udzielona w późniejszym terminie (dowód: pismo powoda z 15 lipca 2020 r. k. 117 akt adm.).

Następnie, w odpowiedzi z 3 sierpnia 2020 r. na złożony przez zainteresowanych wniosek o wydanie warunków technicznych przyłączenia, powód wskazał, że wykonanie nowego przyłączenia wodociągowego spowodowałoby pogorszenie jakości świadczenia usług, czyli niekorzystną zmianę zakresu dostaw do innych podmiotów już przyłączonych do sieci wodociągowych. W związku z powyższym stwierdził, że nie może określić warunków technicznych przyłączenia do sieci wodociągowej oraz sieci kanalizacji sanitarnej. Przy czym powód poinstruował pełnomocnika zainteresowanych, że na zasadzie art. 27e ust. 1 pkt 2 u.z.z.w. istnieje możliwość rozstrzygnięcia zaistniałego sporu pomiędzy przedsiębiorstwem wodociągowo- kanalizacyjnym a odbiorcą usług przez organ regulacyjny - Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie (dowód: pismo powoda z 3 sierpnia 2020 r. k. 119 akt adm.).

Zainteresowani złożyli zatem do organu regulacyjnego, na podstawie art. 27e ust. 1 pkt 2 u.z.z.w., wniosek z 30 września 2020 r. o rozstrzygnięcie sporu pomiędzy przedsiębiorstwem wodociągowo- kanalizacyjnym a odbiorcą usług (inwestorem), wniosku o wydanie warunków technicznych przyłączenia do sieci, wnosząc jednocześnie na zasadzie art. 27e ust. 3 u.z.z.w. o określenie przez organ regulacyjny warunków technicznych przyłączenia do sieci wodociągowej oraz sieci kanalizacji sanitarnej. We wniosku tym zainteresowani wskazali, że pojęcie odmowy przyłączenia do sieci dotyczy również rozstrzygania o tym, czy istnieją warunki przyłączenia do sieci i czy w rozumieniu art. 15 ust. 4 u.z.z.w. przedsiębiorstwo ma obowiązek przyłączenia odbiorcy do sieci (dowód: wniosek o rozstrzygnięcie sporu z załącznikami k. 13- 55 akt adm.).

Pismem z 19 listopada 2020 r. organ regulacyjny zawiadomił o wszczęciu, na wniosek zainteresowanych, postępowania w sprawie odmowy wydania warunków technicznych przyłączenia do sieci wodno- kanalizacyjnej nieruchomości położonej w miejscowości S., ul. (...), dz. (...) przez powoda (dowód: zawiadomienie o wszczęciu postępowania k. 59 akt adm.).

W toku tego postępowania powód w piśmie z 1 grudnia 2020 r. przedstawił swoje wyjaśnienia w sprawie. Wyliczając zapotrzebowanie zainteresowanych na dostawy wody w perspektywie miesięcznej i rocznej powód wskazał, że taka ilość dostarczonej wody do zespołu budynków mieszkalnych przy ul. (...) w S. dz. (...) może w znacznym stopniu spowodować pogorszenie warunków dostaw wody do już istniejących odbiorców znajdujących się w pobliżu tego rejonu. Powód podniósł, że po przeprowadzeniu wszechstronnych i wielowariantowych analiz związanych z możliwościami przesyłu i dystrybucji wody istniejącą siecią głównych rurociągów na terenie Gminy S. sprecyzowano wnioski, które wskazują, że dany system wodociągowy jest wydolny jedynie przy eksploatacji własnych źródeł wspomaganych zakupem wody od zewnętrznych dostawców. Powód zwrócił więc uwagę, że w swojej działalności musi posiłkować się dostawami wody od zewnętrznych dostawców, przy czym ma ograniczone możliwości zakupu wody, co wpływa na ograniczenie możliwości dostaw wody dla obecnych i przyszłych odbiorców wody na terenie Gminy S.. Wskazał, że w 2020 r. przewiduje sprzedaż wody w ilości około 1.500.000 m3, w tym planuje zapewnić wodę z własnej produkcji w ilości około 1.250.000 m3 rocznie oraz zakup wody od zewnętrznych dostawców w ilości około 350.000 m3 rocznie. Łącznie wyniesie to około 1.600.000 m3 rocznie. Nadwyżka planowana jest do wykorzystania na zapewnienie dostaw wody dla odbiorców, którym wydano warunki techniczne podłączenia do sieci wodociągowej w okresie poprzednim oraz na zwiększone zapotrzebowanie wody w okresie wiosenno- letnim. W latach 2018- 2019 zostały bowiem wydane warunki techniczne podłączenia do sieci wodociągowej w S. zapewniające dostawę wody w ilości około 184.642 m3 rocznie a w latach 2020/2021 znaczna część tych odbiorców rozpocznie pobór wody po zawarciu umowy. Natomiast następne podłączenia do istniejącej sieci wodociągowej mogą być przyczyną pogorszenia warunków dostaw wody dla istniejących już odbiorców, zwłaszcza w okresach szczytowego zapotrzebowania na wodę. Powód zaznaczył, że niewłaściwa kalibracja sieci wodociągowych wybudowanych na terenie Gminy S. nie pozwala w sposób racjonalny na dostawy wody w różne obszary gminy, co powoduje utrudnienia w szczególności w okresach letnich w dostawie wody o odpowiednim ciśnieniu. Brak zbiorników magazynujących wodę pitną powoduje, że w godzinach maksymalnych rozbiorów wody w ciągu doby zapotrzebowanie na wodę jest tak duże, że pojawiają się chwilowe wahania ciśnienia wody w sieci wodociągowej, co bezpośrednio wpływa na dostawy wody dla (...). Powód zaznaczył zatem, że intensywnie poszukuje nowych źródeł pozyskania wody surowej w celu zwiększenia zasobów wody pitnej dla Gminy S., jest w trakcie prowadzenia prac geologicznych, jednak wiąże się to z poniesieniem znacznych nakładów, stąd inwestycje musi rozłożyć na kilka następnych lat. Wszystkie te aspekty powodują, że powód musi w pewnych obszarach na terenie Gminy S., zwłaszcza przy zabudowie wielorodzinnej, gdzie jest duże zapotrzebowanie na wodę, ograniczać lub odmawiać wydawania warunków technicznych przyłączenia do sieci wodociągowej (dowód: pismo powoda z 1 grudnia 2020 r. z załącznikami k. 67- 91 akt adm.).

W kolejnym piśmie z 7 stycznia 2021 r. powód na wezwanie organu regulacyjnego wskazał, że przy obszarze objętym postępowaniem istnieje sieć kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej, która przebiega wzdłuż ulicy (...) do istniejącej przepompowni ścieków znajdującej się w ulicy (...) w S.. Wywiódł w dalszej kolejności, że w celu zapewnienia odbioru ścieków z planowanej inwestycji należy wykonać jedno wpięcie do głównej sieci kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej do istniejącej studni rewizyjnej znajdującej się w rejonie ulicy (...) w S.. Następnie należy wybudować odcinek sieci kanalizacji sanitarnej do działki nr (...) i z tego odcinka sieci wykonać 4 osobne przyłącza kanalizacyjne do każdego z lokali. Tymczasem w planach inwestycyjnych powoda na najbliższe lata taryfowe 2021- 2024 nie ma ujętej rozbudowy sieci kanalizacji sanitarnej w rejonie ulicy (...) w S., toteż powód podał, że nie może wydać warunków technicznego podłączenia do sieci kanalizacji sanitarnej terenu objętego postępowaniem (dowód: pismo powoda z 7 stycznia 2021 r. z załącznikami k. 103- 133 akt adm.).

Zawiadomieniami z 25 stycznia 2021 r. strony zostały poinformowane o możliwości zapoznania z materiałem sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów, możliwości wniesienia uwag i wniosków (dowód: zawiadomienia wraz z z.p.o. k. 139- 143 akt adm.).

Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, 10 marca 2021 r., wydał zaskarżoną Decyzję (dowód: Decyzja k. 147- 151 akt adm.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych w trakcie postępowania administracyjnego i sądowego, których autentyczność nie była podważana przez żadną ze stron postępowania, jak też w oparciu o niekwestionowane twierdzenia stron.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że zainteresowani zwracali się do organu regulacyjnego o interwencję w sporze z powodem, który na wniosek zainteresowanych o przyłączenie do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej dwóch projektowanych budynków przy ul. (...) na dz. (...) w S. nie wydał warunków technicznych przyłączenia do sieci. Dlatego mimo powołania w niesprecyzowanym wniosku o rozstrzygnięcie sporu jako podstawy prawnej art. 27e ust. 1 pkt 2 u.z.z.w., zgodnie z którym w sprawach spornych dotyczących odmowy przyłączenia do sieci nieruchomości osobie ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci na wniosek strony rozstrzyga organ regulacyjny w drodze decyzji, nota bene którego stosowanie sugerował w pouczeniu przy odmowie wydania warunków technicznych powód, zainteresowani wnieśli o określenie przez organ regulacyjny warunków technicznych przyłączenia do sieci wodociągowej oraz sieci kanalizacji sanitarnej, wskazując m.in., że pojęcie odmowy przyłączenia do sieci dotyczy również rozstrzygania o tym, czy istnieją warunki przyłączenia do sieci. Wobec powyższego wniosek zainteresowanych został zakwalifikowany przez organ jako wniosek o rozstrzygnięcie sporu w przedmiocie odmowy wydania przez powoda warunków technicznych przyłączenia do sieci planowanych przez zainteresowanych budynków, ponieważ pozwany wszczął postępowanie właśnie w sprawie odmowy wydania warunków technicznych przyłączenia a nie odmowy przyłączenia do sieci.

Skoro bowiem w niniejszej sprawie zainteresowani nie otrzymali warunków technicznych przyłączenia do sieci, gdyż powód w piśmie odmownym z 3 sierpnia 2020 r. motywował, że wykonanie nowego przyłącza wodociągowego spowodowałoby pogorszenie jakości świadczenia usług, czyli niekorzystną zmianę zakresu dostaw do innych podmiotów już przyłączonych do sieci wodociągowej, tym samym spór między zainteresowanymi a powodem powstał na tym tle, zatem jego źródłem jest w rzeczywistości odmowa wydania warunków technicznych przyłączenia do sieci, które to warunki dopiero stanowiłyby bazę dla następczego i ewentualnego przyłączenia projektowanych budynków do sieci.

Wobec powyższego należy zauważyć, że zapewnienie dostaw wody (w ramach usługi zbiorowego zaopatrzenia w wodę) / odprowadzania ścieków (w ramach usługi zbiorowego odprowadzania ścieków) wymaga przeprowadzenia kolejnych czynności, wśród których można wyróżnić, zgodnie z regulaminem i ustawą:

a)  złożenie wniosku o wydanie warunków technicznych przyłączenia do sieci;

b)  wydanie warunków technicznych przyłączenia (art. 19 ust. 5 pkt 5 u.z.z.w.);

c)  złożenie wniosku o przyłączenie do sieci oraz przyłączenie do sieci (art. 15 ust. 4 i art. 19 ust. 5 pkt 4 u.z.z.w.);

d)  złożenie wniosku o zawarcie umowy oraz zawarcie umowy (art. 6 ust. 2 u.z.z.w.).

Tym samym całości tego procesu nie można uznać ani za przyłączanie do sieci, ani za zawieranie umowy. Podkreślić należy, że skoro ustawodawca, będący ustawodawcą racjonalnym, wyodrębnia każdą z czynności leżących po stronie przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego, tj. wydanie warunków technicznych przyłączenia, przyłączenie do sieci, zawarcie umowy, a jednocześnie w zakresie kompetencji organu regulacyjnego do rozstrzygania sporów wskazuje jedynie dwie ostatnie, to nie ma podstaw by uznać, że w zakresie rozstrzygania sporu o odmowę przyłączenia do sieci mieści się również kompetencja do rozstrzygania sporu o odmowę wydania warunków technicznych przyłączenia (tak też Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w uzasadnieniu do wyroku z 29 stycznia 2021 r. sygn. akt IV SA/Wa 2037/20 (Legalis)).

Zgodnie z przepisem art. 27a ust. 3 pkt 3 u.z.z.w. w zw. z art. 27e ust. 1 u.z.z.w. do zadań organu regulacyjnego należy rozstrzyganie sporów między przedsiębiorstwami wodociągowo-kanalizacyjnymi a odbiorcami usług, dotyczących:

1)  odmowy zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne,

2)  odcięcia dostawy wody lub zamknięcia przyłącza kanalizacyjnego, lub odmowy przyłączenia do sieci nieruchomości osobie ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci.

W związku z powyższym, w myśl art. 27e ust. 2 u.z.z.w., rozstrzygnięcie organu regulacyjnego może polegać na nakazaniu przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu:

1)  zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków;

2)  przywrócenia dostawy wody;

3)  otwarcia przyłącza kanalizacyjnego;

4)  przyłączenia do sieci.

Zatem jak widać w przepisie art. 27e ust. 1 u.z.z.w. nie wskazano literalnie, aby organ regulacyjny był powołany do rozstrzygania spraw spornych w przedmiocie odmowy wydania warunków technicznych przyłączenia, toteż sprawa ta nie mieści się w katalogu spraw spornych podlegających rozstrzygnięciu przez organ regulacyjny.

Sąd uznał zatem, że zaistniały spór w przedmiocie odmowy wydania warunków technicznych przyłączenia nieruchomości do sieci nie może zostać rozstrzygnięty na drodze administracyjnej przez Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie a skoro tak to Decyzja jako wadliwa powinna być uchylona w całości (tak też Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w uzasadnieniu do wyroku z 29 stycznia 2021 r. sygn. akt IV SA/Wa 2037/20 (Legalis)).

Już tylko takie stwierdzenie stanowi przesłankę do uchylenia zaskarżonej Decyzji, tym niemniej Sąd zaznacza, iż nawet gdyby przyjąć, iż między zainteresowanymi i powodem toczył się spór o przyłączenie do sieci, to zaskarżona Decyzja i tak podlegałaby uchyleniu z uwagi na brak technicznych możliwości świadczenia usług przez powoda.

Obowiązek przyłączenia nieruchomości do sieci wodociągowo-kanalizacyjnej wynika z przepisu art. 15 ust. 4 u.z.z.w., zgodnie z którym przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane przyłączyć do sieci nieruchomość osoby ubiegającej się o przyłączenie, jeżeli są spełnione warunki przyłączenia określone w regulaminie, o którym mowa w art. 19, czyli regulaminie dostarczania wody i odprowadzania ścieków, oraz istnieją techniczne możliwości świadczenia usług.

Tymczasem, jak wynika z obszernego stanowiska powoda przedstawionego w toku postępowania administracyjnego, z uwagi na brak wystarczających zasobów wody pitnej, zarówno własnej produkcji, jak i od zewnętrznych dostawców, nie może wykonać kolejnego przyłączenia wodociągowego, gdyż spowodowałoby ono pogorszenie jakości świadczenia usług i niekorzystną zmianę zakresu dostaw do innych podmiotów już przyłączonych do sieci wodociągowej. Praktycznie bowiem zbyt mała ilość wody nie pozwoliłaby na jej odpowiednie dostarczenie do wszystkich odbiorców zwłaszcza w okresach zwiększonego zapotrzebowania na wodę. Tym bardziej, że utrudnienia w dostawie wody powoduje niewłaściwa kalibracja sieci wodociągowych wybudowanych na terenie Gminy S., niepozwalająca w sposób racjonalny na dostawy wody o odpowiednim ciśnieniu w różne obszary gminy.

Zdaniem Sądu okoliczności te wskazują, że powód nie ma faktycznych możliwości zapewnienia kolejnych dostaw wody, w szczególności w zakresie i w sposób, o którym mowa art. 5 ust. 1 u.z.z.w., wedle którego przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne ma obowiązek zapewnić zdolność posiadanych urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych do realizacji dostaw wody w wymaganej ilości i pod odpowiednim ciśnieniem oraz dostaw wody i odprowadzania ścieków w sposób ciągły i niezawodny, a także zapewnić należytą jakość dostarczanej wody i odprowadzanych ścieków.

Istotnym jest przy tym, iż jak wskazał sam organ w Decyzji złożenie wniosku do przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjnego „rodzi po stronie przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjnego obowiązek przeprowadzenia oceny, czy przyłączenie danego podmiotu jest możliwe z technicznego punktu widzenia (to jest czy istnieje sieć oraz czy posiada ona pewne parametry oraz wydajność źródeł zaopatrywania w wodę, moce przerobowe oczyszczalni). Dopiero po przeprowadzeniu stosownych ustaleń przedsiębiorstwo wodociągowo- kanalizacyjne wydaje warunki przyłączenia.” (str. 3 Decyzji), podczas gdy powód wyjaśnił właśnie, że nie ma wystarczającego potencjału produkcyjnego wody i ograniczone możliwości zakupu wody od innych dostawców co wpływa na ograniczenie możliwości dostaw wody, zwłaszcza gdy dodatkowo parametry sieci utrudniają jej przesył.

Mimo tego organ regulacyjny przyjął w Decyzji, że istnieją techniczne możliwości świadczenia usług dla zainteresowanych, gdyż sieć wodociągowa i kanalizacyjna istnieje, przy czym jeśli chodzi o sieć wodociągową to przyłączenie danej nieruchomości zainteresowanych nie spowoduje „pogorszenia jakości świadczonych usług, czyli niekorzystną zmianę zakresu dostaw do innych podmiotów już przyłączonych do sieci wodociągowej”, w żaden sposób nie uzasadniając i nie dowodząc tej tezy, uznając dodatkowo, bez wyjawienia podstaw takiej oceny, że „Głównym powodem odmowy przyłączenia do sieci jest wzrost ilości kupowanej wody ze źródeł zewnętrznych, co może skutkować przekroczeniem wartości umownych i dodatkowymi kosztami, które przedsiębiorstwo będzie musiało ponieść.” (str. 4 Decyzji).

Takie stanowisko organu jest niczym niepotwierdzone, podczas gdy pozwany miał obowiązek udowodnienia, że jego Decyzja jest słuszna (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - VII Wydział Gospodarczy z dnia 30 listopada 2021 r., sygn. VII AGa 177/21, Legalis).

W sytuacji zatem, gdy powód w toku postępowania sądowego podkreślił, że przyłączenie kolejnej nieruchomości do sieci może spowodować pogorszenie warunków dostaw wody do już podłączonych odbiorców w pobliżu danego rejonu, gdyż jak wynika z umowy pomiędzy (...) sp. z o.o. w Ś. a MPWiK S.A. we W., powód ma ograniczone możliwości zakupu wody, a następnie wprost zaznaczył w kontekście limitów w zakupie wody od MPWiK, że przedmiotowa umowa, obejmująca dostarczanie wody pitnej na terenie Gminy S., nie pozwala na zwiększenie dostarczanych zasobów o wartość konieczną do zaopatrzenia działki nr (...) położonej w mieście S., toteż przedmiotowa działka swoim zapotrzebowaniem przekracza możliwości dostawcze, należy uznać, że powyższe rzeczywiście prowadzi do wniosku o wyłączeniu możliwości zaopatrzenia w wodę zainteresowanych. Skoro więc powód przedstawił dodatkowo rzeczoną umowę, która przewiduje maksymalny poziom dostaw wody dla powoda w ilości 250.000 m3 rocznie, jaki gwarantuje MPWiK S.A. we W., przez co należy liczyć się z możliwością wstrzymania dostaw przez MPWiK S.A. we W. w przypadku przekroczenia poziomu dostaw, a w konsekwencji niemożnością zapewnienia odpowiednio zwiększonych zasobów wody, nie można według Sądu mówić o spełnieniu warunku istnienia technicznej możliwości świadczenia usług.

Tym samym nie został spełniony podstawowy warunek umożliwiający domaganie się od przedsiębiorstwa wodociągowo – kanalizacyjnego przyłączenia nieruchomości zainteresowanego do sieci (art. 15 ust. 4 u.z.z.w.). Przy czym brak możliwości zaopatrzenia w wodę siecią wodociągową wyłącza możliwość przyłączenia do sieci kanalizacji sanitarnej, jako że do działania tej ostatniej potrzebne jest sprawne funkcjonowanie dostaw wody do nieruchomości za pomocą sieci wodociągowej.

W tej sytuacji koniecznym stało się uchylenie wadliwej Decyzji na podstawie art. 479 ⁸⁶ § 2 k.p.c.

Jednocześnie na marginesie dodać jednak trzeba, że wyłączenie możliwości świadczenia usług przez powoda dla zainteresowanych jest tylko czasowe, w szczególności do momentu zwiększenia posiadanych przez powoda zasobów wody pitnej.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Stronie powodowej jako wygrywającej spór Sąd przyznał więc od pozwanego zwrot kosztów wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w wysokości jednej stawki minimalnej w kwocie 720 zł ustalonego na podstawie § 20 w zw. z § 14 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 265) oraz zwrot opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, jak również zwrot kosztów opłaty sądowej od odwołania w wysokości 100 zł.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

(...)

(...)