Pełny tekst orzeczenia

Warszawa, dnia 1 grudnia 2022 r.

Sygn. akt VI Ka 918/22

1.

2.WYROK

2.1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

3.Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:SSO Michał Bukiewicz

protokolant: p.o. protokolanta sądowego Paulina Wiktorska

po rozpoznaniu dnia 1 grudnia 2022 r.

4.sprawy J. L. syna A. i M., ur. (...) w W.

5.oskarżonego o przestępstwo z art. 157 § 2 kk w zw. z art. 217 § 1 kk

6.na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela prywatnego

7.od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie

8.z dnia 5 kwietnia 2022 r. sygn. akt VIII K 984/19

10.zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi oskarżyciel prywatny; zasądza od oskarżyciela prywatnego J. J. na rzecz oskarżonego J. L. kwotę 2352 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych na ustanowienie obrońcy w obu instancjach.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 918/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie z dnia 5.04.2022r. sygnatura akt VIII K 984/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☒ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

- obraza przepisów prawa materialnego tj. art. 97 § 2 ustawy kodeks rodzinny i opiekuńczy poprzez jego niezastosowanie,

- obraz prawa materialnego tj. art. 25§1 kk , art. 217 §1 kk , art. 193 kk poprzez ich niezastosowanie

- obraz prawa materialnego art. 157§ 2 kk , art. 217§1 kk poprzez błędną ich wykładnię

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Złożona w przedmiotowej sprawie apelacja obrońcy okazała się bezzasadna i nie zasługiwała na uwzględnienie.

W opinii Sąd Odwoławczego, Sąd pierwszej instancji przeprowadził przewód sądowy zgodnie z wymogami procedury karnej i nie dopuścił się żadnych podlegających uwzględnieniu z urzędu uchybień, które skutkowałyby koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów, stosownie do wymogów art. 439 kpk.

W istocie zarzuty przedstawione wyżej przez obrońcę są sformułowane niewłaściwie i sprowadzać się winny do nieprawidłowości ustaleń faktycznych mających wpływa na treść wyroku a dotyczących przebiegu zdarzenia , w szczególności zachowania uczestników spornego zajścia. Nie zachodzi tu bezsporność stanu faktycznego , którego ocena miałaby dopiero następować z dokonaniem obrazy materialnego. Argumentacja zawarta w apelacji sprowadza się na poparcie tych zarzutów do tezy, iż oskarżony zastosował wobec pokrzywdzonej przemoc, gdy ta dopuściła się działania mającego doprowadzić do uchylenia bezpośredniego bezprawnego zamachu na córkę i dziecko , zamachu na wolność w zakresie swobodnego pobytu w domu bez osób nieuprawnionych do przebywania lokalu , niebezpieczeństwa naruszenia orzeczenia sądu regulującego kontakty ojca z dzieckiem. Działania niezbędnego i uprawnionego, mającego służyć ochronie porządku prawnego i prawnie chronionych dóbr osób. Sąd Okręgowy nie podziela zapatrywania pełnomocnika . Ustalenia sądu rejonowego są prawidłowe i uwzględniają całokształt ujawnionych okoliczności obrazujących kontekst sytuacyjny i relację łączącą uczestników zdarzenia. Nawet jeśli jak ustalił sąd rejonowy oskarżony chwycił matkę dziecka za rękę i co było niewłaściwe, godzić mogło w sferę nietykalności to nastąpiło już dokonanie takiego zachowania. A więc nie można mówić o potrzebie odpierania zamachu. Co znamienne matka dziecka nie skorzystała z instrumentów prano karnych dla ochrony swoich dób a zatem niewątpliwe zachowanie powyższe nie stanowiło dla niej istotnej dolegliwości fizycznej i psychicznej. Pokrzywdzona nie była uprawniona do podejmowania aktywności fizycznej i prokurowania wzajemnej szarpaniny z oskarżonym w ramach powołania się na obronę konieczną. Nie jest dopuszczalna taka samowola zachowania z pominięciem funkcji właściwych organów . Zapewnienie prawidłowość realizacji postanowienia regulującego kontakty należy do sądu i organów wykonawczych jak policja czy kurator. Ustalenie przez skarżącego popełnienia przestępstwa naruszenia miru domowego przez oskarżonego , próby wyrwania dziecka , uprawnienia do fizycznej reakcji pokrzywdzonej mającej uchylić taki stan jest dowolne. Twierdzenia o zamiarze porwania dziecka przez oskarżonego, epatowanie określeniami mającymi pokazać oskarżonego jako osobę bezwzględną, gotową na pozbawienia matki prawa pobytu dziecka przy niej, ukrycia dziecka są gołosłowne całkowicie oderwane od realiów sprawy i wskazuje na emocjonalny, nieobiektywny ogląd sprawy . Jeśli pokrzywdzona nawet błędnie uważała, iż zagrożone jest dobro dziecka i jego matki to nie było żadnych przeszkód do wezwania policji i zgłoszenia naruszenia prawa przez oskarżonego . Wszystkie te okoliczności zostały uwzględnione przez sąd rejonowy a wnioskowanie prowadzące do oceny dowodów i ustaleń faktycznych było właściwe. Także wniosek skarżącego, że ustalone przez sąd zachowanie oskarżonego w postaci popychania pokrzywdzonej już powinno prowadzić do odpowiedzialności z art. 217 kk jest chybiony. Zachowanie stanowiło element szerszego zdarzenia z uwzględnianiem zachowania samej pokrzywdzonej i nie sposób oceniać go w swoistej separacji , w szczególności od zdarzeń istotnie decydujących o możliwości przypisania strony podmiotowej czynu. Jednocześnie próba wykazania, że pokrzywdzona miał podejmować jedynie bierną obronę jest nieudana albowiem jak wskazał trafnie sąd rejonowy jest sprzeczna z zebranym materiałem dowodowym i zasadami doświadczenia życiowego .

Wniosek

zmiana wyroku i skazanie oskarżanego za zarzucany mu czyn

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec nietrafności zarzutów brak było podstaw do przyjęcia, iż oskarżony popełnił zarzucany mu czyn i uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Na marginesie zaznaczyć należy, że sąd II instancji nie może skazać osoby uniewinnionej w I instancji.

3.2.

obraza przepisów postępowania tj. art. 4 zw. z art. 7 kpk poprzez pominiecie przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy i przy ocenie dowodów kluczowych okoliczności zdarzenia, części materiału dowodowego i poprzez dokonanie oceny dowodów bez uwzględnienia zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest nietrafny. Sąd Okręgowy po dokonaniu wszechstronnej analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego, zajął stanowisko, iż Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy oraz dokładny przeprowadził postępowanie dowodowe, wnikliwie i wszechstronnie rozważył wszystkie dowody i okoliczności ujawnione w toku rozprawy, dokonując następnie na ich podstawie właściwych ustaleń faktycznych, tak co do samego przebiegu mających miejsce zdarzeń, jak i rozstrzygając kwestię odpowiedzialności oskarżonego. Postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie zostało przeprowadzone z należytą starannością i poszanowaniem proceduralnych zasad obowiązujących w polskim procesie karnym, dlatego nie było w sprawie żadnych podstaw ani do skutecznego kwestionowania dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny zebranego materiału dowodowego, ani też poczynionych na podstawie tego materiału ustaleń faktycznych w sprawie.

Rozpoczynając analizę zarzutów apelacyjnych sformułowanych wyżej przez obrońcę oskarżonego w złożonym środku odwoławczym Sąd Okręgowy podkreśla, iż nie podziela stanowiska skarżącego jakoby w przedmiotowej sprawie doszło do naruszenia art. 7 kpk

Na wstępie rozważań należy zaznaczyć, iż zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów o której mowa w treści art. 7 kpk, organ procesowy ocenia dowody i wyciąga z nich wnioski według wewnętrznego przekonania, nieskrępowanego regułami prawnymi. Zasada swobodnej oceny dowodów nie oznacza jednak, iż ocena ta ma charakter dowolny, albowiem sąd powinien wyjaśnić, w jaki sposób dowody ocenił i dlaczego wyciągnął z nich takie, a nie inne wnioski dotyczące konkretnych ustaleń faktycznych. Przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niemożności przypisania tej cechy innym dowodom, pozostaje pod ochroną art. 7 kpk wówczas, gdy jest ono poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, z uwzględnieniem zasady prawdy materialnej, zasady obiektywizmu, a także, gdy jednocześnie jest wyczerpująco oraz logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20.09.2007r., sygn. akt SNO 57/07).

Zdaniem Sądu Okręgowego argumenty sformułowane we wniesionej apelacji stanowią jedynie ocenę własną zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego poczynioną przez skarżącego, bez skutecznego podważenia wnioskowania Sądu I instancji. Sąd Okręgowy podziela w tym zakresie stanowisko Sądu Najwyższego, że dokonanie oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w sposób odmienny od oczekiwań stron procesowych nie stanowi naruszenia przepisów art. 7 i 410 k.p.k. ( zob. post. SN z dnia 12 lutego 2016 r., III KK 20/16). Krytyka odwoławcza jest zdaniem Sądu Okręgowego zupełnie gołosłowna, pełnomocnik oskarżyciela prywatnego niesłusznie pomija wnikliwą analizę dowodów przeprowadzoną w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, w żaden sposób jej nie podważając, a jedynie prezentując własną wersję inkryminowanych zdarzeń. Powyższe nie może odnieść spodziewanych skutków, albowiem jest to jedynie próba realizacji subiektywnie pojmowanego interesu oskarżycie prywatnego.

Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd I instancji, procedując w niniejszej sprawie, spełnił wszystkie wskazane wyżej wymogi dla prawidłowej oceny dowodów i nie popełnił błędu w ustaleniach faktycznych. Dyrektywy swobodnej oceny zostały przez Sąd I instancji prawidłowo uwzględnione i dano temu wyraz w uzasadnieniu orzeczenia. Oceny tej nie sposób skutecznie kwestionować, zaś polemika uzasadnienia apelacji pozbawiona jest w tym zakresie rzeczowych argumentów. Choć istotnie odmienna ocena dowodów korzystna dla strony jest naturalnie prawem pełnomocnika , to nie wynika z niej jednak samo przez się, by ocena dokonana w sprawie przez Sąd orzekający charakteryzowała się dowolnością. Przeciwstawne stanowisku Sądu I instancji zarzuty są, zdaniem Sądu Okręgowego, przedstawione wybiórczo i nie odnoszą się do całości faktów wykazanych w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, których ocena w całokształcie doprowadziła do wydania wyroku. Skarżący nie wykazał skutecznie, aby rozumowanie Sądu Rejonowego, przy ocenie zgromadzonych w sprawie dowodów było wadliwe, bądź nielogiczne. Zgodnie z tym, co zostało przedstawione powyżej, okoliczność jedynie odmiennej oceny dowodów przedstawiona przez skarżącego nie jest wystarczającą podstawą do skutecznego podważenia ustaleń faktycznych dokonanych przez sąd meriti, w szczególności - a tak jest w okolicznościach rozpoznawanej sprawy - gdy te oparte zostały o ocenę dowodów pozostającą pod ochroną art. 7 kpk., a w przeciwieństwie od przedstawionej przez apelującego, która była jedynie fragmentaryczna i nie uwzględniała wniosków wynikających z całościowej analizy całokształtu materiału dowodowego. „Błąd ustaleń faktycznych zachodzi, gdy treść dokonanych ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd nie odpowiada zasadom rozumowania, a błąd mógł mieć wpływ na treść orzeczenia. Zarzut taki nie jest uzasadniony, gdy sprowadza się do zakwestionowania stanowiska sądu czy do polemiki z ustaleniami sądu. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom odmiennego poglądu nie wystarcza do wniosku o popełnieniu przez sąd istotnego błędu ustaleń. Niezbędne jest też wskazanie nieprawidłowości w rozumowaniu sądu w zakresie istotnych ustaleń, czego skarżący nie czyni (wyrok SA w Krakowie z dnia 06 czerwca 2019 r., sygn. akt II AKa 76/19), stąd też podniesiony w apelacji zarzut jawi się jako niezasadny. Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie mógł w żaden sposób prowadzić do ustalenia odpowiedzialności oskarżonego za zarzucany mu czyn . Niewymienienie w uzasadnieniu dokumentów w postaci karty leczenia, skierowania do poradni, orzeczenia o stopniu niepełnosprawności w żaden sposób nie wskazuje na uchybienie mające prowadzić do błędnych ustaleń niekorzystnych dla skarżącego . Treść tych dokumentów nie jest w stanie podważyć ustaleń sądu rejonowego tym bardziej, że wziął on pod uwagę protokół sądowo lekarskich oględzin dokonanych na wniosek pokrzywdzonej, który poprzedzony był zapoznaniem się przez lekarza z treścią karty informacyjnej leczenia i gdzie sąd dokonał analizy tego dowodu w zestawieniu z całokształtem materiału dowodowego.

Wniosek

o zmianę wyroku i skazanie oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie z dnia 5.04.2022r. sygnatura akt VIII K 984/19

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wobec niepodzielenia zarzutów apelacji i zawartej na ich poparcie augmentacji brak było podstaw do uchylenia wyroku i przekazania sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu uzasadnia treść przepisu art. 636 §1 i 3 kpk w zw. z art. 616 kpk i §11 ust. 2 pkt 1 i 4 w zw. z §17 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 w sprawie opłat za czynności radców prawnych

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik oskarżyciela prywatnego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok w całości

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana