Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 25 listopada 2022 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Lidia Merska

Protokolant: Sylwia Kurzawa

po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2022 r. w Giżycku

na rozprawie

sprawy z wniosku L. C.

z udziałem J. D., K. C., J. C. B., K. M.

o zniesienie współwłasności

postanawia:

1.  Znieść współwłasność niezabudowanej nieruchomości gruntowej, oznaczonej numerem geodezyjnym (...), o powierzchni (...) ha, położonej w S., gmina G., opisanej w księdze wieczystej prowadzonej w Sądzie Rejonowym w Giżycku pod numerem (...) w ten sposób, że według planu biegłego sądowego R. N. (1) z dnia 16.05.2022 r. stanowiącego integralną część niniejszego orzeczenia, dokonać podziału nieruchomości na cztery działki gruntu:

a/ działkę gruntu nr (...) o pow. 0,1300ha, niezabudowaną, ograniczoną obwodnicą łączącą punkty 4-5-6-7-4, którą przyznać na rzecz wnioskodawczyni L. C. i uczestniczek postępowania K. C. i J. D..

b/ działkę gruntu nr (...) o pow. (...) ha, niezabudowaną, ograniczoną obwodnicą łączącą punkty 6-7-8-9-6, którą przyznać na rzecz uczestniczki postępowania K. M..

c/ działkę gruntu nr (...) o pow. (...) ha, niezabudowaną, ograniczoną obwodnicą łączącą punkty 8-9-10-11-12-8, którą przyznać na rzecz uczestniczki postępowania J. B. (1).

d/ działkę gruntu nr (...) o pow. (...) ha, niezabudowaną, ograniczoną obwodnicą łączącą punkty 3-4-7-8-12-3, którą przyznać na rzecz uczestniczek J. B. (1) i K. M..

2.  Ustanowić na nieruchomości wnioskodawczyni L. C., stanowiącej działkę gruntu nr (...) położonej w S., gmina G., opisanej w księdze wieczystej prowadzonej w Sądzie Rejonowym w Giżycku pod numerem (...) na rzecz każdoczesnych właścicieli nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr (...) służebność drogi koniecznej polegającej na prawie swobodnego przechodu i przejazdu o powierzchni 39m ² oznaczonej na planie biegłego sądowego R. N. (1) z dnia 16.05.2022 r. stanowiącym integralną część niniejszego orzeczenia kolorem czerwonym i punktami 1-2-3-4-1.

3.  Umorzyć postępowanie w zakresie wniosku wnioskodawczyni o rozliczenie nakładów poniesionych na nieruchomość.

4.  Ustalić, że koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie strony ponoszą we własnym zakresie.

SSR Lidia Merska

Sygn. akt I Ns 10/19

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni L. C. w ostatecznie sprecyzowanym żądaniu wniosła o zniesienie współwłasności nieruchomości gruntowej niezabudowanej, stanowiącej działkę gruntu o nr ewidencyjnym (...), położoną w obrębie S., gm. R., o pow. (...) ha, dla której Sąd Rejonowy w Giżycku VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) poprzez dokonanie jej fizycznego podziału na trzy odrębne nieruchomości gruntowe, zgodnie z załączonym szkicem i powierzchniach odpowiadających udziałom przysługującym poszczególnym współwłaścicielom w nieruchomości wspólnej i pozostawienie jednej z nowopowstałych działek we współwłasności wnioskodawczyni i uczestniczek postępowania K. C. i J. D., zaś pozostałych dwóch działek – na wyłączną własność uczestniczek postępowania K. M. i J. B. (2), według ich wyboru. Jednocześnie cofnęła uprzednio złożony wniosek o rozliczenie nakładów. W uzasadnieniu wskazała, że proponowany sposób wyjścia ze współwłasności odpowiada stanowi obecnego korzystania z nieruchomości. Jednocześnie podała, że nie domaga się wynagrodzenia za służebność drogi koniecznej, która musi być ustanowiona na działce nr (...).

Uczestniczka J. B. (1) co do zasady nie kwestionowała wniosku o zniesienie współwłasności. Dodała, iż podział działki nastąpić musi z uwzględnieniem wielkości posiadanych przez uczestników udziałów.

Uczestniczki K. C., J. D. poparły w sprawie stanowisko wnioskodawczyni (swej matki).

Uczestniczka K. M. zgodziła się z wnioskiem co do zasady, a także zaakceptowała proponowany przez wnioskodawczynię sposób zniesienia współwłasności. Ostatecznie po zapoznaniu się ze sporządzoną w sprawie opinią biegłego z zakresu geodezji zaakceptowała także prezentowany przez biegłego wariant podziału działki.

Sąd ustalił, co następuje:

Strony postępowania L. C., J. D., K. C. (na mocy dziedziczenia ustawowego po zmarłym B. C.) oraz J. B. (1) i K. M. (na mocy dziedziczenia ustawowego po zmarłym S. C. oraz po zmarłej G. C.) są współwłaścicielkami nieruchomości (odpowiednio w części wynoszącej (...)) stanowiącej działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...), położonej w S., gmina G. o pow. (...) ha, dla której Sąd Rejonowy w Giżycku prowadzi księgę wieczystą o nr (...).

/dowód: postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku z dnia 20.01.2014 r., I Ns

732/13 – k. 8,

postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku z dnia 20.01.2014 r., I Ns

731/13 – k. 9,

treść księgi wieczystej nr (...) – k. 22-24/

Działka nr (...) powstała w wyniku podziału działki nr (...) o pow. (...) ha na cztery mniejsze nieruchomości (obok działek (...)) na mocy decyzji Kierownika Urzędu Rejonowego w G. z dnia 24.03.1994 r., znak: OG.IV- (...).

/dowód: wykaz zmian gruntowych - k. 32-33v/

Działkę nr (...) powstałą w wyniku w/w podziału, na mocy aktu notarialnego z dnia 31.03.1994 r., rep. A nr (...) S. C. darował swojemu synowi B. C. (mężowi wnioskodawczyni). Jednocześnie ustanowiono służebność osobistą na rzecz S. i G. C., polegającą na prawie nieodpłatnego korzystania przez uprawnionych z części darowanego domu mieszkalnego. Aktem notarialnym z dnia 28.03.1994 r., rep. A (...) S. C. darował swojej córce J. B. (1) niezabudowaną działkę gruntu o nr geod. (...), zaś córce K. M. – niezabudowaną działkę gruntu o nr geod. (...).

W wypisie z rejestru gruntów z 18.03.2014 r. zamieszczono adnotację, że przy zakładaniu ewidencji budynków w 2008 r. budynek mieszkalny został błędnie przypisany do działki nr (...), i że zgodnie z podziałem działki nr (...) w 1994 r. budynek mieszkalny figuruje na działce nr (...).

/dowód: protokół okazania granic z dna 23.03.1994 r. – k. 35-35v,

uwierzytelniona kopia mapy ewidencyjnej – k.36-37,

umowa darowizny – k. 13-15, 16v-17,

wypis z rejestru gruntów z dnia 18.03.2014 r. – k. 102,

pismo ze Starostwa Powiatowego w G. z dnia 10.10.2019 r. – k. 146/

Obecnie w związku z wydaniem przez Starostwo Powiatowe w G. decyzji administracyjnej dotyczącej nowego podziału działki nr (...), działka ta jest niezabudowana, zaś budynek mieszkalny zamieszkiwany do chwili obecnej przez wnioskodawczynię (a wcześniej również przez jej męża B. C.) – znajduje się w całości na działce nr (...).

/dowód: wypis i wyrys z rejestru gruntów – k. 167,

zawiadomienie o zmianie z dnia 6.06.2020 r. – k. 176-177v,

kopia mapy ewidencyjnej – k. 178/

Sąd zważył, co następuje:

Bezspornym ostatecznie był ustalony w sprawie stan faktyczny – wynika to zarówno z twierdzeń samych stron, jak i zgromadzonych w sprawie dowodów, w szczególności dokumentów, których wiarygodności w sprawie nie kwestionowano. Sąd uznał też za rzetelną, fachową i bezstronną opinię biegłego R. N.. Opinia ta nie spotkała się z krytyką zainteresowanych, nie była w żaden sposób podważana, a pełnomocnik wnioskodawczyni podał, iż stanowisko wnioskodawczyni w przedmiotowej sprawie jest zgodne z treścią owej opinii. Omawiane stanowisko stron umożliwiło, poza samym stwierdzeniem, iż opinia jest fachowa, logiczna i zgodna z zasadami doświadczenia życiowego, określenie jej jako bezspornej i uznanie owej opinii za ostoję dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy.

Stosownie do brzmienia art. 210 k.c. każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Żądanie zniesienia współwłasności jest jednym z podstawowych uprawnień współwłaścicieli. Współwłasność jest bowiem ze swojej istoty stanem nietrwałym, tymczasowym, którego likwidacja następuje na żądanie każdego ze współwłaścicieli, zarówno co do samego zniesienia współwłasności, jak i co do zakresu zniesienia (całkowitego bądź częściowego). Jednocześnie podkreślić należy, że podstawowym sposobem zniesienia współwłasności jest podział fizyczny, co niewątpliwie wynika z treści art. 211 k.c.

Sąd biorąc pod uwagę cały zebrany w sprawie materiał dowodowy uznał, że najbardziej racjonalne i uwzględniające interesy każdej ze stron niniejszego postępowania będzie zniesienie współwłasności nieruchomości poprzez jej podział fizyczny zgodnie z projektem sporządzonym przez geodetę R. N.. Strony bowiem zaaprobowały ów sposób zniesienia współwłasności i zaniechały jakiejkolwiek krytyki sporządzonej przez biegłego opinii. Nie ulega wątpliwości, iż taki podział nieruchomości będzie najbardziej racjonalnym sposobem osiągnięcia celu niniejszego postępowania, tj. wyjścia ze współwłasności w sposób lansowany przez strony. Ponadto odpowiada on sposobowi korzystania z przedmiotowej nieruchomości ukształtowanym przez okres wielu lat, a który to sposób korzystania (w tym także w zakresie zapewnienia poszczególnym działkom dostępu do drogi publicznej) uwzględnił w swej opinii biegły R. N.. Jednocześnie uwzględnić należało to, iż faktycznie działka nr (...) stanowi obecnie nieruchomość gruntową niezabudowaną, czym wprost dano wyraz (po dokonanych wszak oględzinach) – w sporządzonej w sprawie opinii biegłego geodety.

Mając powyższe na względzie, Sąd orzekł jak w pkt 1 sentencji postanowienia.

Dla powstałych w wyniku podziału działek gruntu nr (...) koniecznie było ustanowienie służebności drogi koniecznej. Prawną podstawę roszczenia o ustanowienie drogi koniecznej stanowi przepis art. 145 § 1 k.c., który pozwala właścicielowi nieruchomości nie posiadającej odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarczych żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej. Sąd miał przy tym na uwadze, że wprawdzie wnioskodawczyni formalnie nie złożyła wniosku o ustanowienie służebności drogi koniecznej, to jednak po zapoznaniu się z opinią biegłego R. N., która to opinia zawierała projekt przebiegu tejże drogi, a także informację o konieczności jej ustanowienia – pełnomocnik wnioskodawczyni podał, że stanowisko wnioskodawczyni jest zgodne ze sporządzoną dla potrzeb niniejszej sprawy opinią biegłego R. N., i że nie domaga się wynagrodzenia za służebność na działce nr (...). To zatem, przy uwzględnieniu, że zgodnie z art. 145 § 2 i 3 k.c. przeprowadzenie drogi koniecznej następuje z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości nie mającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić, a także powinno uwzględniać tzw. interes społeczno-gospodarczy, skutkowało orzeczeniem przez Sąd jak w pkt 2 sentencji postanowienia.

Uwzględniając cofnięcie wniosku o rozliczenie nakładów poniesionych na nieruchomość orzeczono jak w pkt 3 sentencji postanowienia zgodnie z art. 355 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Mając na uwadze, że zniesienie współwłasności jest w interesie wszystkich właścicieli, Sąd w niniejszej sprawie nie znalazł podstaw, aby odstąpić od reguły wskazanej w art. 520 § 1 k.p.c., w związku z czym orzekł jak w pkt 4 sentencji postanowienia. Wskazany przepis przewiduje generalną zasadę ponoszenia kosztów w postępowaniu nieprocesowym przez uczestników tego postępowania, przyjmując że każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.