Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 451/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 sierpnia 2022 roku

  Sąd Rejonowy w Kłodzku, I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Izabela Kosińska-Szota

Protokolant: prot. sąd. Anna Ludwiniak

po rozpoznaniu w dniu 18 sierpnia 2022 roku w Kłodzku na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w B.

przeciwko Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W.

o zapłatę 6 656,40 zł

I.  zasądza od strony pozwanej Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. na rzecz strony powodowej (...) Sp. z o.o. Sp. k. kwotę 6 656,40 zł (sześć tysięcy sześćset pięćdziesiąt sześć 40/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 15 grudnia 2020 roku;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 2217 zł tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt I C 451/22

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) Sp. z o. o. Sp. k. z siedzibą w B. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. kwoty 6 656,40 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 grudnia 2020 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu pozwu wskazała, że w dniu 5 października 2020 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki F. (...) stanowiący własność poszkodowanego K. D.. Podała, że likwidację szkody przeprowadziło Towarzystwo (...) S.A. jako korespondent zagranicznego towarzystwa ubezpieczeniowego. Strona powodowa podniosła, że z uwagi na rozmiar szkody i brak możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu, poszkodowany wynajął u niej w dniu 7 października 2020 r. pojazd zastępczy marki F. (...), który użytkował do dnia 9 listopada 2020 r.; łączny koszt najmu wyniósł 6 120 zł netto (34 dni najmu przy dobowej stawce 180 zł netto), dodatkowo powódka świadczyła na rzecz poszkodowanego usługę podstawienia i obioru pojazdu zastępczego za kwotę 60 zł netto. Powódka podała, że likwidator przyznał jej odszkodowanie w kwocie 945 zł za należny czynsz najmu pojazdu, zaś niniejszym pozwem domaga się zapłaty 6 656,40 zł brutto, w tym 6 582,60 zł tytułem dalszej kwoty najmu pojazdu zastępczego (pomniejszonej o kwotę wypłaconego odszkodowania) oraz 73,80 zł brutto tytułem podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia. Pozwana wskazała, że w ramach likwidacji szkody korespondent wypłacił powódce kwotę 945 zł brutto za uzasadniony okres 9 dni najmu pojazdu zastępczego po zweryfikowanej stawce 105 zł brutto, odmawiając wypłaty w pozostałym zakresie. Podała, że po zgłoszeniu szkody w dniu 5 października 2020 r. ubezpieczyciel niezwłocznie przystąpił do rejestracji zdarzenia i likwidacji jego skutków, które w ocenie pozwanej zostały przeprowadzone w sposób rzetelny i prawidłowy. Dodała, że pobieżna tylko analiza na lokalnym rynku przedsiębiorstw oferujących usługi najmu samochodów pozwala ustalić, że zastosowana przez likwidatora stawka pokryje koszty najmu aż w nadmiernej wysokości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 5 października 2020 r. miała miejsce kolizja drogowa, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki F. (...) nr rej. (...) stanowiący własność K. D.. Sprawca szkody posiadał ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnoprawnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u zagranicznego ubezpieczyciela, likwidację szkody przeprowadzało Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W..

Okoliczności bezsporne

Z uwagi na zakres uszkodzeń, pojazd poszkodowanego nie nadawał się do dalszej jazdy, a był on niezbędny poszkodowanemu i jego żonie w celu dojazdu do pracy i do lekarza. Ubezpieczyciel sprawcy nie zaoferował poszkodowanemu żadnego pojazdu zastępczego, dlatego poszkodowany sam szukał w Internecie firm zajmujących się najmem takich pojazdów. Skorzystał z oferty strony powodowej, która jako pierwsza się z nim skontaktowała. Powódka zajęła się wszystkimi formalnościami, w tym również zezłomowaniem uszkodzonego pojazdu, w którym ostatecznie stwierdzono szkodę całkowitą. Zawierając w dniu 7 października 2020 r. umowę z powódką poszkodowany wiedział jaka jest dobowa stawka, która była porównywalna ze stawkami na rynku lokalnym oferowanymi przez innych przedsiębiorców. Zapoznał się też z cennikiem innych usług oferowanych przez powódkę i udzielił powódce pełnomocnictwa do zastępowania go w sprawach związanych z przedmiotową szkodą. Powódka wynajęła poszkodowanemu pojazd marki F. (...) (klasa C) za kwotę 180 zł netto (221,40 zł brutto) za dobę. Pojazd został podstawiony poszkodowanemu w dniu 7 października 2020 r. o godzinie 12:00, zaś został zwrócony powódce w dniu 9 listopada 2020 r. o godzinie 14:00. Za usługę podstawienia i najmu pojazdu zastępczego poszkodowany nie poniósł żadnych kosztów, usługi zostały wykonane w sposób bezgotówkowy. W dniu 9 listopada 2020 r. powódka wystawiła fakturę na kwotę 9 738,16 zł brutto, w tym 7 527,60 zł z tytułu najmu pojazdu zastępczego, 73,80 zł z tytułu podstawienia i odbioru pojazdu, 1 045,50 zł z tytułu parkingu uszkodzonego pojazdu poszkodowanego od 7 października do 9 listopada 2020 r. oraz 1 091,26 zł z tytułu holowania uszkodzonego pojazdu w dniu zdarzenia.

Dowód:

- umowa wynajęcia samochodu nr (...) z 07.10.2020 r. – k. 8

- protokół wydania i odbioru samochodu z 07.10.2020 r. – k. 9 - 10

- faktura (...) z 09.11.2020 r. – k. 11 – k. 28

- cennik usług powódki – k. 12

- pełnomocnictwo ogólne z 07.10.2020 r. – k. 15

- zeznania świadka K. D. – k. 111 verte

Strona powodowa zgłosiła szkodę Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W., które pismem z dnia 7 października 2020 r. potwierdziło przyjęcie zgłoszenia.

W dniu 8 października 2020 r. strona powodowa, w związku z przedstawioną przez towarzystwo ubezpieczeń informacją o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego dla poszkodowanego, poinformowała mailowo, że poszkodowany użytkuje aktualnie pojazd z jego wypożyczalni, przedstawiając jednocześnie warunki umowy. Powódka zwróciła się o przesłanie projektu umowy oraz regulaminu wypożyczalni celem zapoznania się przez poszkodowanego i podjęcia decyzji co do dalszej współpracy. Strona powodowa kilkakrotnie zwracała się również do ubezpieczyciela o wskazanie oferenta do odkupu uszkodzonego pojazdu.

Pismem z dnia 27 października 2020 r. towarzystwo poinformowało, że wydanie decyzji w sprawie będzie możliwe po otrzymaniu notatki policji z miejsca zdarzenia i potwierdzeniu odpowiedzialności. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego w pojeździe powoda stwierdzono szkodę całkowitą. Decyzją z dnia 29 października 2020 r. ubezpieczyciel przyznał odszkodowanie w kwocie 600 zł, które stanowiło różnicę między wartością rynkową uszkodzonego pojazdu a jego wrakiem. Pismem z dnia 10 listopada 2020 r. zawiadomił stronę powodową, że szkoda zostanie rozliczona jako szkoda całkowita. Decyzją z dnia 24 listopada 2020 r. ubezpieczyciel przyznał dodatkowe odszkodowanie w łącznej kwocie 2 313,01 zł brutto, w tym 945 zł z tytułu najmu pojazdu zastępczego (za okres od 07.10. do 15.10.2020 r. przy stawce 105 zł brutto za dobę) oraz 1 368,01 zł z tytułu holowania/parkowania pojazdu. W uzasadnieniu wskazano, że zaproponowano poszkodowanemu bezpłatny najem auta, zatem maksymalna wysokość stawki dobowej to 105 zł brutto, bowiem tyle kosztowałoby zorganizowanie przez towarzystwo ubezpieczeń pojazdu zastępczego tej samej klasy, co wynajęty. Towarzystwo zakwestionowało zasadność kosztów związanych z podstawieniem pojazdu, podając, że jego propozycja najmu była kompletna i zawierała koszty tej usługi. Za zasadny najem ubezpieczyciel uznał okres od 7 października 2020 r. (początek najmu) do 15 października 2020 r. (7 dni od daty poinformowania o szkodzie całkowitej, czyli od 8 października 2020 r.).

Decyzją z dnia 1 grudnia 2020 r. ubezpieczyciel przyznał dodatkowe odszkodowanie w kwocie 500 zł.

Wszystkie kwoty miały zostać wypłacone w terminie 3 dni roboczych od daty wydania każdej z decyzji.

Dowód:

- pisma (...) S.A. z 07.10.2020 r., 27.10.2020 r., 29.10.2020 r., 10.11.2020 r., 24.11.2020 r. i 01.12.2020 r. – k. 16 – 20, 101 – 105

- e – mail strony powodowej z 08.10.2020 r. – k. 106 - 107

W dniu 9 listopada 2020 r. poszkodowany zawarł z powódką umowę cesji, której przedmiotem była wierzytelność wynikająca z umowy najmu samochodu zastępczego nr (...) z 7.10.2020 r. i wystawionej na tej podstawie faktury nr (...) z 09.11.2020 r. w związku ze szkodą z 05.10.2020 r. powstałą w pojeździe poszkodowanego. Tego samego dnia powódka sporządziła pismo, w którym zawiadomiła towarzystwo ubezpieczeń likwidujące szkodę o dokonanej cesji, zgłaszając jednocześnie do rozliczenia swoje roszczenie wynikające z wystawionej faktury nr (...). Pismo doręczono adresatowi w dniu 14 listopada 2020 r.

Dowód:

- umowa przelewu wierzytelności nr (...) z 09.11.2020 r. – k. 7

- pismo powódki z 09.11.2020 r. z potwierdzeniem odbioru – k. 13 - 14

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako zasadne podlegało uwzględnieniu w całości.

W niniejszej sprawie odpowiedzialność strony pozwanej za skutki zdarzenia z dnia 5 października 2020 r. była bezsporna, a jej podstawę stanowi art. 19 ust. 3 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 621 t. j.). Spór dotyczył okresu najmu pojazdu zastępczego, wysokości dobowej stawki za okres najmu oraz zasadności kosztów z tytułu podstawienia pojazdu zastępczego, których powódka dochodziła w oparciu o wystawioną w dniu 9 listopada 2020 r. fakturę VAT nr (...).

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Stosownie zaś do treści art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

W niniejszej sprawie odpowiedzialność strony pozwanej ogranicza się zatem do uzasadnionych kosztów poniesionych przez powódkę w związku ze szkodą w pojeździe marki F. (...) nr rej. (...) z dnia 5 października 2020 r.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, sąd uznał za zasadne roszczenie strony powodowej w zakresie żądania zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, jego podstawienia i odbioru od poszkodowanego. Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o zaoferowane przez strony dokumenty oraz zeznania świadka K. D., który jako właściciel pojazdu marki F. (...) poniósł szkodę wskutek przedmiotowego zdarzenia. W ocenie Sądu, zeznaniom świadka nie sposób odmówić wiarygodności, zwłaszcza, że zeznania były logiczne, spójne i korelowały z treścią dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy.

Odnosząc się do zarzutu strony pozwanej dotyczącego okresu najmu pojazdu zastępczego należy wskazać, że towarzystwo likwidujące szkodę otrzymało zgłoszenie o zdarzeniu w dniu 7 października 2020 r., przy czym pierwotnie kwestionowało swoją odpowiedzialność za jego skutki. Dopiero pismem z dnia 29 października 2020 r. poinformowało stronę powodową o przyznaniu odszkodowania w kwocie 600 zł. Twierdzenia pozwanej, by poinformowała stronę powodową o szkodzie całkowitej następnego dnia po zgłoszeniu szkody pozostają niczym nie poparte, na co wskazuje chociażby fakt, że decyzja w przedmiocie odszkodowania za uszkodzony pojazd została podjęta dopiero trzy tygodnie później, zaś należność wypłacona 2 listopada 2020 r. Ostatecznie, dopiero w piśmie z dnia 10 listopada 2020 r. ubezpieczyciel potwierdził, że szkoda zostanie rozliczona jako całkowita. Zatem to nie zachowanie poszkodowanego przyczyniło się do zwiększenia szkody, a opieszałość ubezpieczyciela, który zwlekał z przyjęciem swojej odpowiedzialności i podjęciem stosownej decyzji w kwestii odszkodowania.

Niezależnie od powyższego, strona powodowa informowała ubezpieczyciela likwidującego szkodę o tym, że zaoferowała poszkodowanemu najem pojazdu zastępczego, podała również warunki, na jakich pojazd został udostępniony. Mimo wniosku o przedstawienie konkretnej oferty najmu celem zapoznania się z nią przez poszkodowanego i podjęcia decyzji, czy będzie kontynuować najem u strony powodowej, ubezpieczyciel nie odniósł się do tej propozycji. Ogólne informacje o tym, że poszkodowany może skorzystać z możliwości wynajęcia pojazdu zastępczego u jednej z firm współpracujących z ubezpieczycielem, bez szczegółowego wskazania zasad takiego najmu nie sposób uznać za ofertę (w myśl art. 66 k.c.) skierowaną do poszkodowanego. Skoro w toku postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel nie zaproponował poszkodowanemu auta zastępczego, a taki pojazd był mu niezbędny do codziennego funkcjonowania, poszkodowany miał prawo korzystać z oferty złożonej mu przez stronę powodową.

Odnosząc się do wysokości dobowej stawki najmu, wymaga podkreślenia, że sama pozwana nie wykazała, by przyjęte przez nią stawki odpowiadały kosztom usług stosowanym u lokalnych przedsiębiorców, jak również, by w rejonie zamieszkania poszkodowanego stawki za wynajem takiego pojazdu były niższe aniżeli oferowane przez powódkę. Pozwana nie udowodniła też, by poszkodowany miał możliwość wynajęcia bezgotówkowo pojazdu zastępczego od firmy działającej na rynku lokalnym, przy czym nie sposób oczekiwać, by poszkodowany dążąc do minimalizacji kosztów samodzielnie udał się po odbiór pojazdu do wypożyczalni, nawet lokalnej. Należy mieć na uwadze, że kolizja drogowa jest zdarzeniem nagłym, nieoczekiwanym i zazwyczaj bardzo stresującym, trudno zatem wyobrazić sobie, by na poszkodowanym ciążył obowiązek poszukiwania oferty z najniższymi stawkami najmu, choć z zeznań świadka wynika, że sam poczynił kroki w celu skontaktowania się z lokalnymi przedsiębiorcami trudniącymi się najmem pojazdów. Skoro poszkodowany skorzystał z usług powódki, a proponowane przez nią stawki nie były wygórowane i mieściły się w stawkach oferowanych przez innych przedsiębiorców działających w rejonie zamieszkania poszkodowanego, to nie sposób uznać, by poniesione na ten cel koszty, w tym koszty podstawienia i odbioru auta, nie były ekonomicznie uzasadnione.

Sąd nie podziela również twierdzeń pozwanej, by wartość pojazdu poszkodowanego oraz wysokość ustalonej w postępowaniu likwidacyjnym szkody uniemożliwiła poszkodowanemu korzystanie z auta zastępczego klasy C. Faktem jest, że pojazd poszkodowanego został wyprodukowany w 2000 r., a jego wartość przed szkodą ustalono na 1 100 zł brutto, jednak okoliczność ta pozostaje bez wpływu na wysokość odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Poszkodowany przed zdarzeniem miał możliwość poruszania się swoim pojazdem, natomiast w wyniku zdarzenia, za które odpowiada pozwana, taką możliwość stracił i trudno znaleźć racjonalne uzasadnienie ustalenia wysokości odszkodowania za najem pojazdu zastępczego w odniesieniu do wartości pojazdu przed szkodą.

Na marginesie należy podnieść, że towarzystwo likwidujące szkodę, mimo kilkukrotnych monitów powódki, nie wskazało oferenta do odkupu wraku z uwagi na konieczność potwierdzenia swojej odpowiedzialności. Słusznie stwierdziła strona powodowa, że takie stanowisko wyjaśnia brak organizacji pojazdu zastępczego oraz brak kontaktu z poszkodowanym i powodem w tej sprawie.

Biorąc pod uwadze poczynione w sprawie ustalenia, zarzuty pozwanej w kwestii zasadności przyjętego przez powódkę okresu najmu pojazdu, dobowej stawki oraz kosztów podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego okazały się bezzasadne i niczym nie poparte, zaś poniesione na ten cel wydatki niewątpliwie stanowiły szkodę majątkową, o której mowa w art. 361§2 k.c. i podlegały uwzględnieniu w niniejszym postępowaniu.

Z tych względów Sąd uwzględnił powództwo w całości i zasądził na rzecz strony powodowej kwotę 6 656,40 zł, w tym 6 582,60 zł tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego i 73,80 zł tytułem podstawienia i odbioru pojazdu od poszkodowanego.

O należnych odsetkach ustawowych od zgłoszonego roszczenia orzeczono w oparciu o art. 481 § 1 k.c. i 455 k.c. oraz mając na uwadze treść art. 817 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Likwidację szkody w sprawie prowadziło Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. jako korespondent zagranicznego ubezpieczyciela. Pismem z dnia 9 listopada 2020 r., doręczonym 13 listopada 2020 r., strona powodowa wezwała towarzystwo ubezpieczeń do spełnienia dochodzonego przez nią roszczenia, przy czym uwzględniono jedynie część jej żądania. Mając na uwadze 30 – dniowy termin do spełnienia świadczenia oraz treść art., 19 ust. 3 w/w ustawy strona powodowa mogła dochodzić swoich roszczeń od strony pozwanej, domagając się odsetek ustawowych od 15 grudnia 2020 r.,

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. Strona powodowa wygrała proces w całości, zatem pozwana winna zwrócić jej poniesione na ten cel koszty w łącznej kwocie 2 217 zł, w tym 400 opłata sądowa od pozwu, 1 800 zł koszty zastępstwa procesowego oraz 17 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa.