Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 grudnia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2022 r. w Toruniu

sprawy z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w W.

przeciwko TUZ Towarzystwu (...) w W.

o zapłatę

I. oddala powództwo,

II. zasądza od powoda na rzecz pozwanego 270 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych)

z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt: I C 483/22 upr

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego TUZ Towarzystwa (...) w W. kwoty 1107,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 4.05.2021 r. do dnia zapłaty 40 euro rekompensaty oraz zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 1.04.2021 r. miała miejsce kolizja drogowa, w której uszkodzony został pojazd C. nr rej. (...), użytkowany przez M. i J. E.. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność za skutki zdarzenia i wypłacił kwotę 1291,50 zł z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Powód wskazał, iż na skutek przelewów wierzytelności wstąpił w prawa poszkodowanego Ubezpieczyciel w postępowaniu likwidacyjnym zakwestionował stawkę dobową najmu pojazdu, za bezsporny okres 15 dni najmu. Pojazd był wynajmowany przez okres likwidacji szkody, tj. 15 dni po stawce 159,90 zł . Powód podał, że pozwany uznał za zasadny 15 dniowy okres najmu ze stawką dobową najmu ograniczoną.

W odpowiedzi na pozew, strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów procesu. Wskazano, iż ubezpieczyciel kwestionuje stawkę dobową najmu pojazdu i rekompensatę. W toku likwidacji szkody, ubezpieczyciel poinformował zgłaszającego szkodę o możliwości organizacji pojazdu zastępczego na koszt pozwanej . Oferował bezkaucyjnie i bezgotówkowo pojazd zastępczy w dobrym wariancie. Rekompensata 40 euro jest nienależna, bowiem nie podpada pod reżim ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

W dniu 1.04.2021 r. miało miejsce zdarzenie drogowe, w którym uszkodzeniu uległ pojazd marki C. ( B klasa) należący do M. E.. Sprawca kolizji posiadał ubezpieczenie OC w Towarzystwie (...) w W..

(Bezsporne)

Wskutek kolizji, pojazd został uszkodzony, nie był jezdny przez 15 dni.

(Bezsporne)

W dniu zdarzenia poszkodowany zawarł z (...) sp. z o.o. umowę najmu pojazdu zastępczego R. C. za kwotę 130 zł netto za dobę. Wynajmują wystawił poszkodowanemu fakturę za najem pojazdu zastępczego przez 15b na łączną kwotę 2398,50 zł brutto (po stawce dobowej 130 zł netto/doba).

(Bezsporne, a nadto: umowa k. 16, faktura k. 18).

Do prowadzenia postępowania likwidacyjnego przed ubezpieczycielem poszkodowany upoważnił warsztat, w którym wynajmował pojazd zastępczy. Po zgłoszeniu szkody, ubezpieczyciel, w zwrotnej korespondencji mailowej z 1.04.2021 r., przedstawił propozycję organizacji najmu pojazdu zastępczego, wskazując telefon kontaktowy do wypożyczalni, oraz informację, że istnieje możliwość wynajęcia pojazdu , po wskazaniu numeru szkody nadanego przez ubezpieczyciela. Poszkodowany został poinformowany, że TUZ pokryje koszty najmu pojazdu, jeśli nie może korzystać ze swojego pojazdu. Poinformował, że skorzystanie z oferty nie jest obligatoryjne, jednak w razie wynajęcia pojazdu we własnym zakresie, koszt wynajmu ostanie uznany do wysokości stawki obowiązującej u partnera tj.70 zł netto

(bezsporne a ponadto : zeznania świadka M. E. k. 66-67, akta szkody na CD k.47)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych aktach sprawy, w tym akt szkodowych znajdujących się na płycie CD.

Sąd na podstawie art. 235 § 1 k.p.c. pominął dowód z opinii biegłego. Okoliczność, na jaką domagano się przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego nie była istotna i niezbędna do rozstrzygnięcia sprawy. W postępowaniu uproszczonym dowód z opinii biegłego jest przeprowadzany jedynie wyjątkowo.

Strony nie kwestionowały zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Ustalony stan faktyczny był w znacznej mierze bezsporny między stronami. Spór między stronami oscylował wokół oceny czy zastosowana przez powoda stawka za najem pojazdów zastępczy podlegała refundacji z ubezpieczenia OC sprawcy szkody. Pozwany ubezpieczyciel twierdził, że z uwagi na okoliczność, że wystosował do poszkodowanego (jego przedstawiciela) propozycję organizacji najmu pojazdu zastępczego (zorganizowanego przez poszkodowanego na własną rękę), mógł ograniczyć zakres swej odpowiedzialności.

Zasadnicze znaczenie miało zatem ustalenie czy powód wykazał, iż wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, scedowane na powoda, przekraczające koszty akceptowalnych przez ubezpieczyciela stawek najmu pojazdu zastępczego, były celowe i ekonomicznie uzasadnione, a w konsekwencji czy były objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (art. 822 § 1 k.c.). Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych regulują przepisy ustawy z 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2060 z późn. zm., dalej jako ustawa). Zgodnie z art. 34 ust. 1 i 36 ust. 1 ustawy z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia, a odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Ustalenie odszkodowania z ubezpieczenia OC następuje według ogólnych zasad, określonych w art. 361-363 k.c., z tym jedynie zastrzeżeniem, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest tylko do świadczenia pieniężnego, ograniczonego do wysokości, ustalonej w umowie, sumy gwarancyjnej (art. 822 § 1 k.c. i art. 36 ust. 1 ustawy).

W uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011r. (III CZP 5/11 OSNC 2012, Nr 3, poz. 28) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego, niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmuje celowe

i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej. W uzasadnieniu uchwały wskazano, że nie wszystkie wydatki, pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym, mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.). Na dłużniku ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych

i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować

w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Sąd Najwyższy zauważył, iż nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji - gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do wzrostu składek ubezpieczeniowych. Za celowe i ekonomicznie uzasadnione mogą być – co do zasady – uznane wydatki poniesione na najęcie pojazdu zastępczego tego samego typu co uszkodzony i na czas niezbędny do naprawy albo zakupu nowego pojazdu. Pogląd ten Sąd Rejonowy w całości podziela.

Powyższa uchwała Sądu Najwyższego otworzyła w szerokim zakresie możliwość domagania się zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, co spowodowało w ostatnich latach znaczny wzrost spraw w sądach, w których dochodzone są powyższe należności. Pojawiły się rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych i praktyce likwidacyjnej zakładów ubezpieczeń dotyczące tego, czy ciążący na poszkodowanym obowiązek minimalizacji szkody oraz obowiązek współdziałania z dłużnikiem przy wykonaniu zobowiązania uzasadnia odmowę pokrycia przez ubezpieczyciela OC faktycznie poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego w zakresie, w jakim wykraczają one poza koszty najmu proponowanego przez ubezpieczyciela.

Celem rozstrzygnięcia tychże rozbieżności wydana została uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 r. (III CZP 20/17, LEX nr 2340475) zgodnie z którą: wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

W uzasadnieniu powyższej uchwały Sąd Najwyższy zmierzył się z problemem usystematyzowania dotychczasowej wykładni i praktyki orzekania w przedmiotowych sprawach. Sąd Najwyższy w przytoczonej uchwale stwierdził, że nie mogą być uznane za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, które nie są konieczne do wyeliminowania negatywnego następstwa majątkowego w postaci utraty możliwości korzystania z uszkodzonego (zniszczonego) pojazdu, gdyż następstwo to może być wyeliminowane - bez uszczerbku dla godnych ochrony interesów poszkodowanego - w inny, mniej uciążliwy dla dłużnika sposób. Jeżeli zatem ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu - we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów - skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te - w zakresie nadwyżki - będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za "celowe i ekonomicznie uzasadnione". Sąd Najwyższy wskazał nadto, iż w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Tym samym obowiązek ten ciąży na poszkodowanym nawet, gdyby ubezpieczyciel sam nie przejawiał inicjatywy w tym zakresie.

W ocenie sądu, w realiach sprawy ubezpieczyciel w postępowaniu likwidacyjnym przedstawił informację o możliwości organizacji najmu pojazdu zastępczego, poszkodowany mógł z tej oferty skorzystać. Nie ujawniono żadnych ekstraordynaryjnych okoliczności, które stałyby temu na przeszkodzie. Dlatego, po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel powinien zwrócić poszkodowanemu koszty wynajmu pojazdu zastępczego za dobową stawkę 70 zł netto + 23% VAT tj. 1291,50 zł. Taka też kwota została poszkodowanemu (jego następcy) wypłacona, roszczenie powoda zaspokojono w całości.

Powód bezzasadnie domagał się rekompensaty 40 euro. Rekompensata była nienależna, bowiem stosunek prawny łączący strony nie stanowi stransakcji handlowej w rozumieniu art. 4 ust. 1 w zw. z art. 7 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

Mając na względzie powyższe Sąd oddalił powództwo w całości.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 kpc. Pozwany wygrał sprawę w całości, dlatego powód obowiązany jets zwrócić mu koszty zastępstwa procesowego.