Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

postanowienia Sądu Rejonowego w Łańcucie z dnia 30 września 2022 r.

Wnioskiem złożonym w dniu 29 października 2020 r. wnioskodawca J. F. (1) wniósł o ustalenie, że nabył na własność przez zasiedzenie działkę nr (...) położoną w C. (...) o powierzchni 0,31 ha z dniem 1 stycznia 2009 r. Nadto wniósł o zasądzenie od uczestnika Gminy C. na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Wniosek został uzasadniony tym, że działka nr (...) zarówno w księdze wieczystej, jak i w rejestrze gruntów wpisana jest na rzecz Gminy C., lecz nigdy nie była w jej posiadaniu. Od kilkudziesięciu lat była i nadal pozostaje w posiadaniu rodziny F..

Jednocześnie wnioskodawca w uzasadnieniu wniosku wskazał, iż Gmina C. stała się właścicielem spornej działki na podstawie sfałszowanej umowy sprzedaży przez ojca wnioskodawcy J. F. (2) na rzecz Spółdzielni Kółek Rolniczych w C. (...) z dnia 1 października 1978 r. Następnie umowa ta została zatwierdzona decyzją Naczelnika Gminy C. z dnia 1 października 1978 r. Ojciec wnioskodawcy i sam wnioskodawca prowadzili postępowanie o unieważnienie tej decyzji, a następnie proces o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.

Wnioskodawca naprowadził, iż sporna działka cały czas uprawiana jest rolniczo, obecnie przez wnioskodawcę, a wcześniej przez jego ojca, którzy od co najmniej października 1978 r., uważali się i nadal uważają się za jej wyłącznych właścicieli.

Uczestnik postępowania Gmina C. wniosła o oddalenie wniosku i zasądzenie od wnioskodawcy kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na wniosek (k 35-37) Gmina C. wskazała, że jej prawo własności w stosunku do spornej działki zostało wpisane w księdze wieczystej w oparciu o decyzję Wojewody (...) z dnia 29 kwietnia 1993 r., na podstawie której Wojewoda (...) stwierdził, że Gmina C. nabyła z mocy prawa własność przedmiotowej działki (decyzja stała się ostateczna z dniem 9 lipca 1993 r.). Decyzja została wydana na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych.

Wojewoda (...), jako organ orzekający w sprawie komunalizacji działki (...) położonej w C. (...) przeprowadził postępowanie wyjaśniające, w trakcie którego wnioskodawca ani jego ojciec na żadnym etapie postępowania komunalizacyjnego nie zgłaszali swoich praw ani roszczeń do nieruchomości.

Uczestnik naprowadził jednocześnie, iż zarzuty wnioskodawcy dotyczące sfałszowania umowy sprzedaży spornej działki z dnia 1 października 1978 r. przez ojca wnioskodawcy na rzecz Spółdzielni Kółek Rolniczych w C. (...) stoją w opozycji z ustaleniami Sądu Rejonowego w Łańcucie dokonanymi w sprawie I Nc 742/17, który to sąd analizował kwestię tej umowy i doszedł do wniosku, że dokument nie budzi wątpliwości pod względem prawdziwości i skuteczności prawnej.

W ślad za umową sprzedaży spornej działki Naczelnik Gminy w C. (...) decyzją z dnia 1 października 1978 r. zatwierdził tę umowę w zakresie odpłatnego przekazania działki, a decyzja stała się ostateczna w dniu 15 października 1978 r.

Okoliczność sprzedaży działki przez ojca wnioskodawcy J. F. (2) została przyznana przez J. Z. we wniosku z dnia 19 lipca 2013 r. o dział spadku po E. F. – żonie J. F. (2) i matce J. F. (1). Sam wnioskodawca, będący uczestnikiem postępowania o dział spadku na żadnym etapie nie kwestionował przedmiotowych ustaleń.

Fakt zawarcia umowy sprzedaży potwierdza także pismo sporządzone przez J. F. (2) z dnia 14 marca 2011 r., w którym potwierdza, że działka została odsprzedana, a nie wynika z niego, że w tej dacie użytkował sporny grunt.

Uczestnik podkreślił, że Gmina C. posiada tytuł prawny do nieruchomości i jest właścicielem przedmiotowej działki, co potwierdza fakt wpisania jej w ewidencji środków trwałych prowadzonej w Urzędzie Gminy C.. W okresie od 2011 r. do chwili obecnej Gmina C. w ramach zachowania władztwa na sporną nieruchomością dokonywała w nieskrępowany sposób czynności zmierzających do przygotowania nieruchomości do sprzedaży w postaci: dwukrotnego wprowadzenia rzeczoznawcy majątkowego na teren działki i wskazania jej obszaru, zlecenia wyceny i sporządzenia operatów szacunkowych, wskazywania miejsca położenia nieruchomości stronom zainteresowanym jej nabyciem.

Zgodnie z ewidencją podatkową zarówno wnioskodawca, jak i jego ojciec nie uiszczali podatku od przedmiotowej nieruchomości i nie byli wskazywani jako jej użytkownicy.

Uczestnik naprowadził także, iż Rada Gminy w C. (...) pozytywnie rozpatrzyła wniosek J. F. (2) z dnia 14 marca 2011 r. złożony do Wójta Gminy C. (...) o przeznaczenie spornej działki do sprzedaży. Na podstawie podjętej uchwały wszczęto procedurę sprzedaży działki w trybie przetargu ustnego nieograniczonego zgodnie z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami. Były właściciel nieruchomości nie zgłosił praw do korzystania z pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości. Wójt Gmin C. (...) ogłosił kolejno cztery przetargi na sprzedaż działki (...). Wnioskodawca był informowany o każdym terminie przetargu i na żadnym etapie postępowania przetargowego nie zgłaszał roszczeń ani praw do nieruchomości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Prawo własności nieruchomości oznaczonej jako działka (...) położonej w C. (...), o powierzchni 0,31 ha, objętej Księgą Wieczystą KW (...) wpisane jest na rzecz Gminy C..

dowód: - odpis zwykły księgi wieczystej k 14-5

- wypis z rejestru gruntów k 16

Nieruchomość 310/2 stanowi działkę gruntową, niezabudowaną, nieobciążoną, będącą użytkiem rolnym (...), klasa gruntu V. Nie posiada dostępu do drogi. Dojście do niej umożliwione jest przez działkę sąsiednią, której właściciel nigdy nie czynił w tym przeszkód. Działka położona jest w obrębie sąsiednich nieruchomości prywatnych. Nie została objęta Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego Gminy C., nie wydano decyzji o warunkach zabudowy.

dowód: - wykaz nieruchomości przeznaczonej do sprzedaży w trybie przetargu k 12

- mapa ewidencyjna k 17

- zeznania świadka R. R. k 102-104

Na podstawie opinii biegłego z zakresu leśnictwa Z. C. i oględzin spornej nieruchomości ustalono, że działka (...) w miejscowości C. porośnięta jest samosiewem sosny pospolitej o nierównomiernym zagęszczeniu drzew w różnych miejscach. W południowej części działki, przy jej granicy z działką nr (...) na szerokości około 5 metrów brak jest samosiewów drzew. Jej stan w tym miejscu wskazuje na wykonywanie koszenia trawy. Drzewostan jest różnowiekowy. Najstarsze drzewa mają około 19 lat, czyli rosną od około 2002 r., najmłodsze są kilkuletnie. Młode podrosty pod koronami drzew są zahamowane we wzroście z powodu dużego ocienienia. Drzewa były podkrzesywane. Ślady cięć po podkrzesywaniu gałęzi wskazują na różny czas ich wykonania. Wiek najstarszych drzew wskazuje, że od około 19 lat działka nie była objęta intensywną uprawą rolną. Koszony był tylko pas o szerokości około 5 metrów od granicy z działką (...). Na podstawie oględzin nieruchomości i opinii biegłego z zakresu leśnictwa Z. C. nie można stwierdzić czy we wcześniejszych latach koszone były inne części działki. Obecny stan wskazuje na niewykonywanie tych czynności w ostatnich latach. Drzewa sosny pospolitej były podkrzesywane w różnym czasie, najliczniej około 6-8 lat temu, kilka sztuk około 4 lata temu, pierwsze sosny od strony południowej około 3 lata temu.

dowód: - oględziny miejsca przedmiotu postępowania k 107-113

- opinia biegłego k 132-134

W dniu 5 sierpnia 2021 r. Kierownik Referatu (...) i (...) Urzędu Gminy C. R. R. wraz z pełnomocnikiem Gminy C. radcą prawnym P. S. przeprowadziła wizję terenową spornej działki, udokumentowaną notatką służbową (k 77) i dokumentacją fotograficzną (k 78-82), na podstawie której ustalono, że teren spornej działki porośnięty jest drzewostanem w większości kilkunastoletnimi sosnami, które są samosiejkami. Widoczne są zalegające pod drzewami suche gałęzie i konary. Działka nie jest uprawiana rolniczo, co w całości zaprzecza twierdzeniu wnioskodawcy podnoszonym we wniosku złożonym w dniu 29 października 2020 r. i w piśmoie przygotowawczym złożonym w dniu 2 sierpnia 2021 r. (k 69-71). Podczas terenowej wizji stwierdzono brak jakichkolwiek działań mogących świadczyć o tym, że wnioskodawca J. F. (1) wykonuje na przedmiotowej nieruchomości jakiekolwiek czynności wskazujące na jej użytkowanie, a tym samym posiadanie. Południowa część działki we fragmencie przylegającym do nieruchomości oznaczonej numerem ewidencyjnym (...) (własność W. S. (1)) na szerokości około 6 metrów jest pozbawiona drzewostanu i znajduje się w należytym porządku – prace związane z koszeniem tej części działki wykonuje W. S. (1), co potwierdził osobiście podczas rozmowy. Oświadczył on, że z obawy przed namnażaniem się owadów i innych szkodników kosząc swoją działkę, podkasza również fragment działki gminnej w części przyległej.

dowód: - notatka urzędowa k 77

- zdjęcia przedstawiające stan spornej działki k 78-82

- zeznania świadka R. R. k 102-104

Gmina C., jako właściciel spornej działki, podjęła decyzję o przeznaczeniu jej do sprzedaży. Procedura sprzedaży została zainicjowana przez pisemny wniosek ojca wnioskodawcy J. F. (2) z dnia 14 marca 2011 r. (k 59), w którym zwrócił się do Wójta Gminy C. z prośbą o odsprzedanie mu pola przylegającego do jego działki, a odsprzedanego gminie w stanie wojennym w latach osiemdziesiątych z powodu utraty kartek żywnościowych, gdyż jego działka wynosiła 71 arów i przez to tracił kartki żywnościowe.

Dla potrzeb sprzedaży Gmina C. zleciła wykonanie operatu szacunkowego celem ustalenia wartości działki. Wystosowano pismo do J. F. (2), że została wszczęta procedura przetargowa mająca na celu zbycie spornej nieruchomości w drodze przetargu ustnego, nieograniczonego. J. F. (2) otrzymał to pismo w dniu 15 lipca 2011 r. Kolejno ogłoszono przetarg podany do publicznej wiadomości, na skutek którego okazano nieruchomość kilku potencjalnym nabywcom. Z powodu braku dostępu działki do drogi publicznej, nie byli zainteresowani jej kupnem. Procedura przetargowa została wstrzymana najpierw z powodu złożenia przez J. F. (1) pozwu o uzgodnienie treści księgi wieczystej zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym, a następnie na skutek udzielenia zabezpieczenia w niniejszym postępowaniu poprzez nakazanie wpisania w dziale III księgi wieczystej prowadzonej dla spornej nieruchomości ostrzeżenia o toczącym się postępowaniu o zasiedzenie.

Na spornej działce Gmina C. wykonuje czynności wizytatorskie. Nie wydzierżawia działki do uprawy rolniczej. Nie było potrzeby aby gmina zlecała wykonywanie czynności gospodarczych, takich jak koszenie czy obcinanie gałęzi albowiem położona jest w takim miejscu, że rosnące drzewa nikomu nie przeszkadzają. Na działce gmina nie dokonywała żadnych zasadzeń. Nieruchomość porośnięta jest wyłącznie samosiejkami, co widać po ułożeniu drzew. Nikt z gminy nie zlecał obcinania gałęzi. Podczas czynności wizytatorskich R. R. nigdy nie widziała wnioskodawcy ani żadnego sprzętu: grabi, wiader, piły.

dowód: - zeznania świadka R. R. k 102-104

- pismo J. F. (2) z dnia 14 marca 2011 r. k 59

- pismo Wójta Gminy C. z dnia 14 lipca 2011 r. zaadresowane do J. F. (2) k 60

- zwrotne potwierdzenie odbioru od J. F. (2) k 61

- uchwała Rady Gminy w C. (...) z dnia 29 kwietnia 2011 r. k 62

- dwie kopie wykazów nieruchomości nr 310/2 przeznaczonej do sprzedaży k 63, 64

Ojciec wnioskodawcy był właścicielem działki nr (...) o powierzchni 0,71 ha położonej w C. (...), objętej Aktem Własności Ziemi z dnia 20 czerwca 1974 r., Nr (...), wydanym na rzecz J. F. (2) (k 13).

dowód: - Akt Własności Ziemi k 13

Umową kupna – sprzedaży z dnia 1 października 1978 r. J. F. (2) sprzedał część gospodarstwa rolnego w postaci działki (...) Spółdzielni Kółek Rolniczych w C. (...) (umowa k 6 akt związkowych I Ns 546/13 SR w Łańcucie).

Decyzją z dnia 1 października 1978 r. Naczelnik Gminy w C. (...) zatwierdził umowę z dnia 1 października 1978 r. zawartą pomiędzy J. F. (2) a SKR w C. (...) w przedmiocie odpłatnego przekazania działki (...) na rzecz SKR w C. (...) (decyzja k 6 akt związkowych I Ns 546/13 SR w Łańcucie). Decyzja uprawomocniła się i stała się ostateczna z dniem 15 października 1978 r.

Przed Sądem Rejonowym w Łańcucie w sprawie I Ns 546/13 toczyło się postępowanie z wniosku J. Z. o dział spadku po matce wnioskodawcy J. F. (1) i jednocześnie żonie ojca wnioskodawcy J. F. (2), które zostało zakończone prawomocnym postanowieniem z dnia 20 maja 2014 r. Okoliczność sprzedaży działki (...) przez J. F. (2) została przyznana przez wnioskodawczynię J. Z., a wnioskodawca w niniejszej spawie, który był uczestnikiem postepowania działowego nie kwestionował okoliczności sprzedaży tej działki na żadnym etapie sprawy o dział spadku, zakończonej prawomocnie w dniu 1 lipca 2014 r.

dowód: - akta sprawy I Ns 546/13 SR w Łańcucie

Działka (...) powstała w wyniku podziału działki (...). Stanowi własność Gminy C., co potwierdza wpis w Księdze Wieczystej (...).

Podstawą wpisu prawa własności w księdze wieczystej na rzecz Gminy C. jest decyzja Wojewody (...) z dnia 19 kwietnia 1993 r., znak L.G.III. (...), mocą której Wojewoda R. stwierdził, że Gmina C. nabyła działkę (...) z mocy prawa (k 51-52). Decyzja została wydana na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych.

Wojewoda (...) jako organ orzekający w przedmiocie komunalizacji działki (...) przeprowadził postępowanie wyjaśniające, w ramach którego ustalono, że sporna działka na dzień 27 maja 1990 r. stanowiła własność Skarbu Państwa (nieruchomość była objęta wpisem do Księgi Wieczystej KW (...)), a po uzyskaniu ostatecznej decyzji komunalizacyjnej Gmina C. wystąpiła do Sądu Rejonowego w Łańcucie o wpis prawa własności do księgi wieczystej.

Sąd Rejonowy w Łańcucie pozytywnie rozpatrzył wniosek i dokonał wpisu w Księdze Wieczystej Kw (...), że działka gruntowa (...) stanowi własność Gminy C..

dowód: - wydruk z elektronicznej księgi wieczystej k 38-50

- decyzja Wojewody (...) z dnia 29 kwietnia 1993 r. k 51-52

- wniosek Wójta Gminy C. do SR w Łańcucie o wpis prawa własności wraz z załącznikiem – karta inwentaryzacyjna nieruchomości k 53-55

- zawiadomienie SR w Łańcucie o dokonaniu wpisu k 56-57

- fragment księgi środków trwałych prowadzonej dla nieruchomości będących własnością Gminy C. k 58

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Łańcucie z dnia 17 stycznia 2019 r. wydanym w sprawie I C 742/17, który uprawomocnił się w dniu 19 listopada 2019 r. oddalono powództwo J. F. (1) o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, w którym to powództwie J. F. (1) wniósł o nakazanie przeniesienia działki (...) położonej w C. (...) do nowoutworzonej księgi wieczystej i wpisanie w dziale II tej księgi prawa własności działki na rzecz J. F. (1) w miejsce dotychczasowego właściciela Skarbu Państwa.

dowód: - akta sprawy I C 742/17 SR w Łańcucie

Po sprzedaży działki przez J. F. (2) w dniu 1 października 1978 r. na rzecz Spółdzielni Kółek Rolniczych w C. (...), ojciec wnioskodawcy uprawiał tę działkę do 1997/1998 roku. Siał na niej żyto, ziemniaki, raz kukurydzę. Wnioskodawca J. F. (1) w 1998 r. poszedł do wojska i odbył roczną służbę wojskową. W czasie, gdy przebywał w wojsku działka leżała odłogiem, została pozostawiona sama sobie albowiem J. F. (2) nie był w stanie jej uprawiać, z uwagi na wiek i zdrowie. Zajmował się uprawą wyłącznie działki, która obecnie nosi numer 310/3. Na spornej działce zasiał się las. W 2001 r. J. F. (2) zasadził na niej czereśnie, które uschły i został sam las.

J. F. (1) zamieszkał w R. w 2002 lub 2003 roku, po czym przeprowadził się do domu rodzinnego pod koniec 2004 r., w związku z potrzebą pomocy w opiece nad chorą matką. W okresie zamieszkiwania w R., nie miał czasu na zajmowanie się sporną działką ponieważ pracował w H. i K. przez cały tydzień po 10-12 godzin dziennie.

Gdy na spornej działce powstał las, początkowo prace na niej wykonywał ojciec wnioskodawcy. Prace te polegały początkowo na podkoszeniu działki, a później na podcięciu drzew. Po śmierci J. F. (2) w dniu 9 marca 2012 r. prace porządkowe na spornej działce były wykonywane przez wnioskodawcę, który podkaszał działkę wokół raz w roku. Około 2014 r. działka była bardzo zakrzaczona, w związku z tym wnioskodawca obciął gałęzie na wyższych drzewach do wysokości 160-180 cm od podłoża. Następnie zamówił maszynę do zmielenia gałęzi. Było to w 2014 lub 2015 r. Wówczas las stał się czysty i przejrzysty. Jednorazowo, kilka lat temu usunął dwie, trzy samosiejki, rosnące blisko granicy z działką stanowiącą własność Z. B., po to żeby można było łatwiej kosić ten fragment działki.

dowód: - przesłuchanie wnioskodawcy J. F. (1) w charakterze strony k 170-171

Zeznania świadków nie wykazały nieprzerwanego samoistnego posiadania spornej działki przez wnioskodawcę J. F. (1) i wcześniej jego ojca J. F. (3) przez okres 30 lat, liczonego od daty sprzedaży nieruchomości przez J. F. (3) na rzecz Spółdzielni Kółek Rolniczych w C. (...).

Z zeznań świadka A. K. (k 85-86) wynika, że sporna działka była uprawiana rolniczo do około 2000 r. Siany był na niej łubin, żyto, ziemniaki. Po 2000 r. pojawiły się samosiejki. Wnioskodawca J. F. (1) po 2010 r. lub później obcinał dolne gałęzie samosiejek do wysokości 1,5-2 metrów.

Świadek W. S. (2) (k 86) zeznał, że działka (...) była uprawiana przez J. F. (3) przed 2000 r. Później uprawiana była wyłącznie działka położona bliżej domu wnioskodawcy. Na działce, na której znajduje się las, wnioskodawca podcinał jedynie gałęzie.

Na podstawie zeznań świadka B. R. (k 87) ustalono, że sporna działka była uprawiana rolniczo przez dziadka i ojca wnioskodawcy. Było siane na niej żyto, ziemniaki. Wnioskodawca nie wykonywał na niej prac rolniczych. Obcinał dolne gałęzie drzew i czyścił teren, usuwał gałęzie za pomocą maszyny.

W oparciu o zeznania świadka W. S. (1) (k 104-105) ustalono, że w okresie, gdy świadek chodził do szkoły podstawowej do 1991 r., to pamięta że ojciec wnioskodawcy na spornej działce uprawiał ziemniaki. Nie potrafił wskazać do kiedy działka była uprawiana rolniczo. Nadto ustalono, że W. S. (1) od około 10 lat kosi fragment spornej działki o szerokości 4-5 metrów, przylegający do jego działki (...). Robi to z własnej inicjatywy, żeby ślimaki nie zjadły jego warzyw. Świadek, będący bezpośrednim sąsiadem spornej działki, nigdy nie widział aby wnioskodawca wykonywał na tej działce jakiekolwiek prace. Raz widział obcinanie gałęzi przez obcego mężczyznę. Później w obecności wnioskodawcy gałęzie zostały zmielone za pomocą maszyny.

Z zeznań świadka M. B. (k 168 verte-169) wynika, iż czynności gospodarcze na spornej działce były wykonywane w latach 80-tych, 90-tych. Świadek widział podcinanie gałęzi przez wnioskodawcę około 10 lat temu. Pomiędzy sporną działką a działką stanowiącą własność świadka znajduje się zatrawiony pas o szerokości 1-3 metrów, drzewa nie dochodzą do granicy działki. Świadek raz widział, jak wnioskodawca kosił ten pas spornej działki (...) lata temu.

Świadek Z. B. (k 169-170) zeznała, że do około 2000 r. na spornej działce było siane żyto, ziemniaki. Prace te wykonywali rodzice wnioskodawcy, a wnioskodawca pomagał w nich od czasu dzieciństwa. Później wnioskodawca poszedł do wojska, jego ojciec zachorował, działka została zostawiona ugorem przez rok lub dwa. W tym czasie zasiał się las. Później wnioskodawca z ojcem kosili tę działkę między drzewami, gdy drzewa miały wysokość 1-1,20 metra. Następnie po śmierci J. F. (3) drzewa były podcinane przez wnioskodawcę, bo zrobił się gaj, przebywały w nim lisy, dziki, sarny. Na spornej działce koszony jest pas gruntu o szerokości ciągnika przez wnioskodawcę w części graniczącej z działką Z. B..

dowód: - zeznania świadka A. K. k 85-86

- zeznania świadka W. S. (2) k 86

- zeznania świadka B. R. k 87

- zeznania świadka W. S. (1) k 104-105

- zeznania świadka M. B. k 168 verte-169

- zeznania świadka Z. B. k 169-170

- dokumentacja fotograficzna k 149-150

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie dowodów z dokumentów. Autentyczność i moc dowodowa umowy kupna sprzedaży spornej działki przez ojca wnioskodawcy na rzecz Spółdzielni Kółek Rolniczych w C. (...) była kwestionowana przez wnioskodawcę, który wskazał, że umowa została sfałszowana i nie znajduje się na niej podpis J. F. (3). Wobec tego wnioskodawca wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego grafologa co do autentyczności podpisu ojca wnioskodawcy na umowie z dnia 1 października 1978 r. celem stwierdzenia nieprawdziwości argumentacji uczestnika Gminy C., że nabył prawo własności spornej działki w sposób legalny.

Sąd oddalił powyższy wniosek dowodowy (k 106) albowiem okoliczność mająca podlegać stwierdzeniu nie ma znaczenia prawnego dla toczącego się postępowania, a także wniosek ten zmierza do wykazania, iż poprzednik prawny wnioskodawcy nie utracił prawa własności nieruchomości, a tym samym wnioskodawca mógł nabyć jej własność w innym trybie niż zasiedzenie. Nadto zarzuty wnioskodawcy dotyczące sfałszowania umowy sprzedaży stoją w sprzeczności z ustaleniami Sądu Rejonowego w Łańcucie dokonanymi w sprawie I C 742/17, a zawartymi w uzasadnieniu wyroku z dnia 17 stycznia 2019 r., w którym sąd analizował kwestię umowy sprzedaży działki (...) z dnia 1 października 1978 r., dochodząc do wniosku, że dokument ten nie budzi wątpliwości pod względem prawdziwości i skuteczności prawnej. Jednocześnie sąd w sprawie I C 742/17 uznał, że z dokumentów urzędowych wynika niewątpliwie, że treść księgi wieczystej nr (...) w części odnoszącej się do działki (...) w C. (...) jest zgodna z rzeczywistym stanem prawnym, w której prawo własności działki wpisane jest na rzecz Gminy C..

W zakresie oceny przesłanek prowadzących do stwierdzenia nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie sąd oparł się na opinii biegłego z zakresu leśnictwa Z. C., dokumentacji fotograficznej, notatki służbowej z dnia 5 sierpnia 2021 r. sporząodznej z wizji terenowej spornej działki (k 77) oraz osobowego materiału dowodowego, opisanego w powyższej części uzasadnienia, w postaci zeznań świadków: A. K., W. S. (2), B. R., R. R., W. S. (1), M. B., Z. B., a także przesłuchania wnioskodawcy J. F. (1) w charakterze strony.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek J. F. (1) należało oddalić albowiem nie zostały spełnione przesłanki niezbędne do stwierdzenia nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie.

Zasiedzenie nieruchomości jest sposobem nabycia jej prawa własności przez nieuprawnionego posiadacza wskutek faktycznego wykonywania tego prawa w ciągu oznaczonego w ustawie czasu.

Przesłankami zasiedzenia, które muszą być spełnione kumulatywnie są:

- samoistne posiadanie

- upływ określonego czasu (zależny od dobrej lub złej wiary).

Posiadaczem samoistnym jest osoba, która włada rzeczą jak właściciel – art. 336 kc. O tym czy mamy do czynienia z posiadaniem charakterystycznym dla własności decydują zewnętrzne przejawy władztwa nad rzeczą, w tym jednoznaczne manifestowanie dla otoczenia władania jak właściciel.

Samoistne posiadanie musi być nieprzerwane przez okres 20 lat przy dobrej wierze i przez okres 30 lat przy złej wierze. Dobra wiara występuje wówczas, gdy posiadacz żył w mylnym ale całkowicie uzasadnionym przekonaniu, że przysługuje mu prawo własności. Na pojęcie dobrej wiary składają się trzy elementy:

- przeświadczenie o istnieniu prawa

- błędność tego przeświadczenia

- możliwość usprawiedliwienia błędu w danych okolicznościach (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 23 października 2018 r., I ACa 61/18).

Z kolei w złej wierze pozostaje ten, kto wie albo wiedzieć powinien, że prawo własności nie przysługuje jemu, lecz innej osobie.

Początek biegu terminu zasiedzenia rozpoczyna się z chwilą objęcia rzeczy w samoistne posiadanie. Terminy zasiedzenia nie mogą być skracane ani przedłużane przez czynność prawną. Upływ terminu zasiedzenia sąd uwzględnia z urzędu.

We wniosku J. F. (1) wskazał, że działka cały czas uprawiana jest rolniczo, obecnie przez wnioskodawcę, a wcześniej przez jego ojca J. F. (2), którzy od co najmniej października 1978 r. uważali się i nadal uważają się za jej wyłącznych właścicieli. Zatem wnioskodawca spełnia warunki do nabycia spornej nieruchomości przez zasiedzenie z upływem 30-letniego okresu władania nieruchomością jak właściciel, stąd też wniosek o stwierdzenie zasiedzenia z dniem 1 stycznia 2009 r.

Jednocześnie z wnioskiem o zasiedzenie został złożony wniosek o udzielenie zabezpieczenia poprzez wpisanie ostrzeżenia w księdze wieczystej KW (...) o toczącym się postępowaniu o nabycie własności przez zasiedzenie, gdyż uczestnik Gmina C. umieścił sporną działkę w wykazie nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży w trybie przetargowym z dnia 9 września 2020 r. i po upływie określonych terminów zamierza przeprowadzić przetarg. Takie postępowanie grozi wnioskodawcy niepowetowaną szkodą, gdyż sporna działka stanowi jego zaplecze gospodarze i źródło dodatkowego utrzymania poprzez możliwość uzyskiwania płodów rolnych.

Postępowanie dowodowe, w szczególności w postaci oględzin przedmiotowej nieruchomości i opinii biegłego z zakresu leśnictwa Z. C. wykazało, że twierdzenia opisane we wniosku są nieprawdziwe albowiem działka nie jest uprawiana rolniczo, nie stanowi zaplecza gospodarczego i dodatkowego źródła utrzymania wnioskodawcy i bez wątpienia wnioskodawca nie uzyskuje z niej płodów rolnych.

Na podstawie opinii biegłego z zakresu leśnictwa ustalono, że na spornej działce występują drzewa sosny pospolitej w różnym wieku. Najstarsze mają około 19 lat, a najmłodsze są kilkuletnie. Wiek najstarszych drzew pokazuje, że działka nie była objęta intensywną uprawą rolną. Koszony był tylko pas o szerokości około 5 metrów od granicy z działką (...) Nie można stwierdzić czy we wcześniejszych latach koszone były inne części działki. Obecny stan działki wskazuje na niewykonywanie tych czynności w ostatnich latach. Drzewa sosny były podkrzesywane w różnym czasie, najliczniej około 6-8 lat temu, kilka sztuk około 4 lata temu, pierwsze sosny od strony południowej około 3 lata temu.

Postępowanie dowodowe wykazało także, że pas spornej działki o szerokości 5 metrów od granicy z działką (...) od około 10 lat jest koszony wzdłuż ogrodzenia przez właściciela działki (...) W. S. (1), z uwagi na krzaki i ślimaki.

Postępowanie dowodowe w postaci przesłuchania świadków: A. K., W. S. (2), B. R., W. S. (1), M. B., Z. B. i przesłuchania wnioskodawcy J. F. (1) w charakterze strony nie wykazało nieprzerwanego samoistnego posiadania działki przez okres 30 lat przez wnioskodawcę i jego poprzednika prawnego – ojca J. F. (3).

Sporna działka była uprawiana rolniczo przez ojca wnioskodawcy do przełomu 1997/1998 roku. J. F. (2) siał na niej żyto, ziemniaki, raz kukurydzę. W oparciu o dowód z przesłuchania wnioskodawcy jednoznacznie ustalono, że w 1998 r. poszedł on do wojska w celu odbycia rocznej służby wojskowej. W czasie, gdy poszedł do wojska, sporna działka została pozostawiona sama sobie, bo ojciec wnioskodawcy nie dał rady uprawiać całej działki, co było spowodowane jego zdrowiem i wiekiem. Uprawiał tylko działkę, która obecnie ma nr 310/3. Na spornej działce zasiał się las. W 2001 r. J. F. (2) posadził na niej czereśnie. Po wyjściu z wojska od 2002 lub 2003 r. wnioskodawca mieszkał w R. i pracował w H. i K. przez cały tydzień po 10-12 godzin dziennie. Ponownie przeprowadził się do rodziców do miejscowości C. pod koniec 2004 r., w związku z koniecznością pomocy w opiece nad chorą matką. Gdy na przedmiotowej działce powstał las początkowo prace na niej w postaci podkaszania działki i następnie podcinania drzew wykonywał ojciec wnioskodawcy. Po śmierci ojca czynności te wykonywał wnioskodawca.

Bez wątpienia przerwa w samoistnym posiadaniu przedmiotowej działki trwała przez okres około trzech lat, tj. od przełomu 1997/1998 roku do 2001 r., kiedy ojciec wnioskodawcy posadził drzewa owocowe. Po 2001 r., sporna działka w żaden sposób nie obyła obsiewana, nie była uprawiana rolniczo. Wyrosły na niej drzewa samosiejki sosny pospolitej. Zeznania świadków i wnioskodawcy potwierdzają ustalenia biegłego z zakresu leśnictwa, który w opinii z dnia 14 marca 2022 r. (k 132-134) sporządzonej na podstawie oględzin przeprowadzonych w dniu 17 listopada 2021 r. wskazał, iż najstarsze drzewa mają około 19 lat. Wiek tych drzew pokazuje, że od 19 lat działka nie była objęta intensywną uprawą rolną.

Od momentu porośnięcia działki sosnami samosiejkami, czyli od około 2001 r. trudno uznać, że wnioskodawca i wcześniej jego ojciec władali tą działką jak właściciele. Okazjonalne prace w zakresie koszenia fragmentów działki bądź obcinanie gałęzi raz na kilka lat, czy oczyszczenie działki w 2014 r. i jednorazowe zamówienie maszyny do zmielenia gałęzi w 2014 lub 2015 r. nie świadczą o nieprzerwanym samoistnym posiadaniu nieruchomości przez wnioskodawcę i jego poprzednika prawnego. Fragment działki graniczący z działką (...) od około 10 lat koszony jest przez W. S. (1), a w dniu oględzin miejsca postępowania przeprowadzonych 17 listopada 2021 r. nie można było stwierdzić, czy we wcześniejszych latach koszone były inne części działki. Oględziny wykazały, że koszony był wyłącznie pas od granicy z działką (...).

Mając na uwadze przytoczone argumenty, z uwagi na niespełnienie przesłanek określonych w art. 172 kc w postaci nieprzerwanego samoistnego posiadania spornej działki przez okres 30 lat przez wnioskodawcę i jego poprzednika prawnego, wniosek nie zasługuje na uwzględnienie i podlega oddaleniu.

Kierując się wynikiem przedmiotowego postępowania skutkującego oddaleniem wniosku o zasiedzenie, na podstawie art. 520 § 3 kpc w punkcie IV postanowienia obciążono wnioskodawcę J. F. (1) kosztami postępowania i zasądzono od niego na rzecz uczestnika Gminy C. kwotę 3300,05 zł tytułem kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Na kwotę tę składa się: wynagrodzenie biegłego za sporządzenie opinii – 388,68 zł (k 136), koszt dojazdu biegłego samochodem na oględziny nieruchomości – 125,37 zł (k 136 verte), koszt dojazdu sądu taksówką na oględziny – 86 zł (k 115), czyli łącznie 600,05 zł oraz koszty wynagrodzenia pełnomocnika uczestnika w wysokości 2700 zł obliczone na podstawie § 5 pkt 1 w związku z § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opat za czynności radców prawnych, zgodnie z którym stawki minimalne za prowadzenie sprawy z zakresu własności, tj. o stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości wynoszą 50% stawki obliczonej na podstawie § 2 rozporządzenia. Wartość spornej działki wynosi 94 000 zł, a zatem skoro stawka minimalna przy wartości przedmiotu sprawy powyżej 50 000 zł do 200 000 zł wynosi 5400 zł, to 50 % tej stawki stanowi kwotę 2700 zł.

Wnioskodawca zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w Łańcucie z dnia 18 stycznia 2021 r. (k 23) został zwolniony od kosztów sądowych częściowo, tj. od uiszczenia połowy opłaty od wniosku w kwocie 1000 zł. Wobec tego, skoro opłata od wniosku o zasiedzenie wynosi 2000 zł, wnioskodawca winien uiścić jej połowę. Ponieważ J. F. (1), zgodnie z wezwaniem (k 25 verte), tytułem opłaty od wniosku zapłacił 700 zł, albowiem do akt omyłkowo dołączono potwierdzenie zapłaty 300 zł (z innej sprawy), to w punkcie III postanowienia nakazano pobrać od wnioskodawcy na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Łańcucie kwotę 300 zł tytułem brakującej opłaty od wniosku.

Z kolei w punkcie II postanowienia zarządzono zwrócenie uczestnikowi Gminie C. kwoty 1399,95 zł tytułem nadpłaconej zaliczki na wynagrodzenie biegłego albowiem uczestnik uiścił zaliczkę w wysokości 2000 zł, z której wypłacono wynagrodzenie biegłemu wraz z dojazdem sądu i biegłego na oględziny spornej działki w kwocie łącznie 600,05 zł.

Wnioskodawca J. F. (1) prowadzi działalność gospodarczą – zakład stolarski. Ma na utrzymaniu dwoje małoletnich dzieci w wieku 13 i 6 lat. Składając wniosek o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości winien liczyć się z koniecznością poniesienia kosztów sądowych, w tym należnych uczestnikowi Gminie C..