Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 125/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Legnicy z 2 grudnia 2021 roku, sygnatura akt III 78/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca oskarżonego M. M. (1),- adw. K. W. – zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

I.naruszenie prawa procesowego mającego wpływ na treść wydanego orzeczenia – w szczególności naruszenie art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. polegające na niewskazaniu w uzasadnieniu skarżonego orzeczenia z jakich powodów sąd nie uznał istotnych dowodów w postaci zeznań świadków: M. S., M. T., P. K., D. S., P. U., K. L., M. G., S. N. (1) i D. K. (1), a nadto nie wskazał z jakich powodów nie uznał wyjaśnień osk. M. M. (1) za wiarygodne:

- art. 4 i 410 k.p.k., a polegający na nieuwzględnieniu okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego, wynikających z zeznań świadków M. S., M. G. i P. K., z których jednoznacznie wynika, iż ofiara podpalenia P. Ł. (1), który był przytomny w dniu zdarzenia nie wskazywał jako sprawcy podpalenia oskarżonego M. M. (1); a także pominięciu istotnego dowodu z przesłuchania świadka D. K. (1), złożonych w toku postępowania przygotowawczego oraz na rozprawie głównej w dniu 14.10.2021 r. wskazujących, iż sprawca podpalenia był współoskarżony E. P. (1);

- art. 170 § 1 pkt 3 k.p.k. w zw. z art. 211 k.p.k. i art. 6 k.p.k. – polegający na oddaleniu postanowieniem z dnia 2.09.2021 r. wniosku o przeprowadzenie dowodu z eksperymentu procesowego zmierzającego do odtworzenia przebiegu stanowiącego przedmiot rozpoznania sprawy zdarzenia z dnia 25.08.2019 r. w lesie pomiędzy miejscowościami K. i P. z udziałem oskarżonych M. M. (1) i osk. E. P. (1) oraz świadka I. G. (1), jako nieprzydatnego do stwierdzenia okoliczności związanych z przebiegiem zdarzenia, co narusza bezpośrednio prawo do obrony oskarżonego;

- art. 391 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. polegający na odczytaniu zeznań istotnego świadka W. Z. (1) pomimo braku okoliczności warunkujących dopuszczalność odczytania protokołu zeznań poprzednio złożonych przez świadka, co uniemożliwiło prawidłową obronę oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut obrazy przepisu art. 424 § 1 k.p.k. można uznać za zasadny w tym sensie, iż w uzasadnieniu wyroku Sąd Okręgowy rzeczywiście nie odniósł się do zeznań świadków wskazanych w tym zarzucie. Nie jest to jednak w ocenie Sądu odwoławczego uchybienie mające wpływ na treść orzeczenia. Niewskazanie przez Sąd I instancji powyższych dowodów wskazuje na to, że uznał je za nieistotne przy ustalaniu stanu faktycznego. Z takim zaś stanowiskiem można się zgodzić. Chodzi bowiem o zeznania policjantów, strażaków i członków służb medycznych, którzy siłą rzeczy znaleźli się na miejscu już po samym zdarzeniu. Nie mieli oni więc żadnych informacji o samym przebiegu zajścia, gdyż nawet pokrzywdzony nie podał żadnych informacji na ten temat. Podobnie ma się sprawa ze świadkiem D. K.. Zeznał on, że E. P. miał mu opowiedzieć jak doszło do podpalenia P. Ł. a mianowicie, że od żaru z papierosa zajęło się ogniem podłoże na którym stał pokrzywdzony. Zeznania te są niewiarygodne nie tylko w świetle wyjaśnień E.P., ale i opinii biegłych z zakresu pożarnictwa i medycyny sądowej. Z opinii tych wynika bowiem jasno, że do podpalenia pokrzywdzonego doszło w wyniku oblania go substancją łatwopalną. W tej sytuacji uznanie tych zeznań za nieprzydatne do ustalenia stanu faktycznego, nie może być potraktowane jako obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku.

Nie można się zgodzić ze zdaniem autora apelacji, iż Sąd Okręgowy nie wskazał w uzasadnieniu z jakich powodów nie uznał wyjaśnień oskarżonego co do przebiegu zdarzenia za niewiarygodne. Stanowisko w tej kwestii Sąd I instancji zawarł w punkcie 2.2 (1.30) uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia. Dokonana tu ocena wyjaśnień M. M. nie jest przesadnie szczegółowa, ale jasna i przekonywująca. Słusznie zwrócono uwagę na ewidentną sprzeczność relacji oskarżonego z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, zwłaszcza opinią biegłego z zakresu pożarnictwa. Wyklucza ona całkowicie wersję oskarżonego co do przyczyny powstania pożaru wskazując, podobnie jak opinia biegłej z zakresu medycyny sądowej, iż zaczął się on od podpalenia ciała P. Ł..

Bezpodstawny jest również zarzut obrazy przepisów art. 4 i 410 k.p.k. Obrońca oskarżonego wydaje się przeceniać okoliczność, iż pokrzywdzony bezpośrednio po zdarzeniu, w obecności i na pytania świadków wymienionych w tym zarzucie, nie wskazał na M. M. jako sprawcy podpalenia. Oczywiście apelujący ma rację podnosząc, iż P. Ł. był przytomny i że pozostawał w kontakcie słownym z otaczającymi go ludźmi, głównie pracownikami różnych służb. Rzeczywiście odpowiadał on na ich pytania. Zważyć jednak należy, że były to proste i lakoniczne słowa na proste pytania odnoszące się do stanu jego zdrowia. Bez wątpienia był on jednak w szoku i chociażby tym można wytłumaczyć brak odpowiedzi na pytania wymagające większego wysiłku umysłowego jak właśnie pytanie o to jak doszło do zdarzenia. Nie bierze ponadto pod uwagę autor apelacji, iż P. Ł., który w momencie gdy doszło do podpalenia odwrócony był plecami do oskarżonego (to wynika z w/w opinii) mógł nie widzieć i nie wiedzieć jak doszło do zdarzenia. Brak więc wskazania przez pokrzywdzonego sprawcy przestępstwa nie może być jednoznacznie uznany za okoliczność przemawiającą na korzyść oskarżonego, tak jak domaga się tego jego obrońca. Nie można w związku z powyższym mówić o obrazie ani art. 4, ani 410 k.p.k.

Za bezskuteczny należy również uznać zarzut oddalenia przez Sąd I instancji wniosku dowodowego o przeprowadzenie eksperymentu procesowego w miejscu zdarzenia z udziałem oskarżonych oraz świadka I. G. (1). Zdaniem obrońcy M. M. przeprowadzenie takiego eksperymentu pozwoliłoby na odtworzenie rzeczywistego przebiegu zdarzenia i podważyłoby relację oskarżonego E. P. o tym, że w chwili zapłonu nie znajdował się on w lasku w którym doszło do pożaru. Oddalając na podstawie art. 170 § 1 pkt 3 k.p.k. wniosek Sąd Okręgowy podał, że dowód ten jest nieprzydatny dla stwierdzenia powyższej okoliczności z uwagi na upływ czasu. Być może rację ma autor apelacji, iż w takiej sytuacji bardziej właściwe byłoby powołanie się na przepis art. 170 § 1 pkt 4 k.p.k. Tym niemniej nie można się zgodzić z zarzutem, iż oddalenie tego wniosku dowodowego było niezasadne i naruszyło prawo oskarżonego do obrony. Zauważyć przy tym trzeba, że obrońca podnosi, iż z zeznań I. G. wynika, iż po zatrzymaniu jej samochodu przez M. M. nie widziała ona oznak pożaru. Nie do końca jest to zgodne z rzeczywistością. Świadek rzeczywiście na rozprawie w dniu 14 stycznia 2021 roku (t.V , k.904) na pytanie obrońcy zeznała, że „na 100 procent jest pewna, że pożar w lesie nie był widoczny w momencie gdy oskarżony nas zatrzymał". Za chwilę jednak, z kolei na pytanie prokuratora stwierdziła, że za chaszczami widać było dym, a później pojawił się ogień. Zeznania te zresztą potwierdzają wnioski opinii biegłego z zakresu pożarnictwa o przyczynie powstania pożaru i przeczą wersji M. M., że najpierw doszło do zapalenia się trawy. W tej sytuacji nie było konieczności uwzględnienia wniosku dowodowego o przeprowadzenie eksperymentu z udziałem tego świadka.

Bezzasadny jest zarzut obrazy przepisu art. 391 § 1 k.p.k. Co prawda zastrzeżenia może budzić powołanie się przez Sąd Okręgowy na niemożność doręczenia wezwania świadkowi W. Z. w sytuacji, gdy przyczyną jego niestawiennictwa było długotrwałe zwolnienie lekarskie. Bardziej już zasadne byłoby tu powołanie się na nie dające się usunąć przeszkody w stawiennictwie świadka, a najlepszym rozwiązaniem zaniechanie wezwanie świadka na podstawie art. 350a k.p.k. i odczytanie jego zeznań w trybie art. 391 § 1 k.p.k. Można więc mówić o pewnym uchybieniu proceduralnym ze strony Sądu I instancji nie mającym jednak wpływu na treść orzeczenia. W gruncie rzeczy bowiem, wbrew opinii apelującego, rozbieżności pomiędzy treścią notatki urzędowej sporządzonej przez świadka a późniejszymi wyjaśnieniami oskarżonego E. P., nie są istotne. Autor apelacji nie precyzuje przy tym o jakie ewentualne rozbieżności mu chodzi. Należy też zauważyć, iż żadna ze stron nie wnosiła o odczytanie protokołu zeznań świadka. Mógł więc Sąd Okręgowy w związku z tym poprzestać na ich ujawnieniu, uznając ich odczytanie za zbędne.

Wniosek

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zgodnie z art. 437 § 2 k.p.k. uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić wyłącznie w wypadkach wskazanych w art. 439 § 1 i art. 454 k.p.k. lub jeżeli jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości. W ocenie Sądu odwoławczego żaden z tych wypadków nie zachodzi w niniejszej sprawie. Nie zachodzą w szczególności bezwzględne przyczyny odwoławcze ani sytuacja o której mowa w art. 454 k.p.k. Nie ma też konieczności przeprowadzenia na nowo przewodu w całości. Sąd I instancji przeprowadził bowiem postępowanie szczegółowo, z uwzględnieniem wszystkich istotnych dowodów.

3.2.

II. błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść wydanego orzeczenia co do czynu opisanego w pkt I polegający na przyjęciu przez Sąd I instancji, że oskarżony M. M. (1) polał P. Ł. (1) substancją łatwopalną, a następnie za pomocą zapalniczki podpalił go, w sytuacji gdy nie zezwala na to zebrany materiał dowodowy wymieniony w pkt od 1.1.-1.29 ustaleń faktycznych w uzasadnieniu skarżonego wyroku wskazanych przez Sąd za podstawę takich ustaleń.

Ponadto – odnośnie czynu opisanego w pkt IV zarzucił: błąd w ustaleniach faktycznych polegający na nieuwzględnieniu podstawowych okoliczności dotyczących przebiegu zdarzenia w dniu 25.08.2019 r. z udziałem S. N. (2), a mianowicie faktu, iż to pokrzywdzona swoim wyzywającym zachowaniem sprowokowała oskarżonego nazywając go „pierdolonym złodziejem”, co wynika z zeznań samej pokrzywdzonej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych co do ustalenia, iż to M. M. spowodował obrażenia skutkujące śmiercią pokrzywdzonego, należy uznać za bezpodstawny. Inną kwestią jest natomiast ustalenie co do zamiaru z jakim działał oskarżony, o czym będzie mowa w dalszej części niniejszego uzasadnienia.

Wbrew wywodom apelacji obrońcy Sąd I instancji trafnie uznał, że to M. M. był sprawcą przedmiotowego zdarzenia. Wersja podana przez niego stoi w ewidentnej sprzeczności nie tylko z wyjaśnieniami E.P. ale przede wszystkim z dowodami w postaci opinii sporządzonych w tej sprawie. Pomijając już zmienność w wyjaśnieniach oskarżonego, przedstawił on ostatecznie wersję wydarzeń całkowicie niewiarygodną. Według niego, pokrzywdzony, zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami, miał oblać się benzyną. Następnie wskutek przypadkowego bądź celowego działania E.P. (w tym zakresie wyjaśnienia M. M. są niekonsekwentne) doszło do pożaru podłoża po czym ogień objął P. Ł.. Wersja taka została jednoznacznie wykluczona przez biegłego z zakresu pożarnictwa T. S. (1). Trzeba przy tym podkreślić, iż opinia ta jest pełna, jasna i została sporządzona w profesjonalny sposób z wykorzystaniem przez biegłego eksperymentu z użyciem substancji łatwopalnych na miejscu zdarzenia. Zdaniem biegłego ślady powstałe na miejscu pożaru i charakter i obszerność obrażeń praktycznie całej powierzchni ciała pokrzywdzonego wskazują na to, iż pożar nie powstał w sposób podany przez oskarżonego. Jak stwierdził biegły w przypadku zapalenia się najpierw podłoża (trawy) temperatura nie mogła być na tyle wysoka, aby spowodować tego rodzaju obrażenia jakie ujawniono u P. Ł.. Poza tym ogień rozprzestrzeniałby się wówczas na tyle wolno, że nawet osoba znajdująca się w centrum pożaru mogłaby uciec z tego miejsca. Wnioski powyższe należy uznać za logiczne i słusznie na ich podstawie Sąd Okręgowy ustalił, że przyczyną pożaru było oblanie pokrzywdzonego łatwopalną cieczą, a następnie podpalenie. Odnośnie podnoszonej w apelacji okoliczności poparzenia w znacznym stopniu dłoni pokrzywdzonego wypowiedziała się z kolei na rozprawie w dniu 14 października 2021 roku (t. VI, k.1041) biegła J. S. (1). Według niej wersji o tym, iż do podpalenia doszło, gdy pokrzywdzony trzymał w rękach butelkę z cieczą przeczy fakt, że obrażenia na przedniej części ciała P. Ł. były mniejsze i mniej intensywne niż na plecach. To właśnie na plecach ofiary były przede wszystkim zmiany w postaci oparzeń IV stopnia. Zdaniem biegłej pozwala to na przypuszczenie, że pokrzywdzony został polany cieczą właśnie z tyłu. Wniosek taki wydaje się być zasadny w świetle zasad wiedzy i logicznego rozumowania. Nie popełnił więc Sąd I instancji błędu w ustaleniach faktycznych uznając, że doszło do oblania pokrzywdzonego łatwopalną cieczą przez M. M..

Za bezpodstawny należy również uznać zarzut błędu w ustaleniach faktycznych dotyczący przestępstwa z art. 216 § 1 k.k. Nawet bowiem gdyby przyjąć, że pokrzywdzona odpowiedziała zniewagą wzajemną to zastosowanie przepisu § 3 tego przepisu jest fakultatywne i Sąd Okręgowy nie miałby obowiązku od odstąpienia od wymierzenia kary.

Wniosek

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie zachodzą bezwzględne przyczyny odwoławcze ani sytuacja o której mowa w art. 454 k.p.k. Nie ma też konieczności przeprowadzenia na nowo przewodu w całości, albowiem Sąd I instancji nie dopuścił się błędu (w zakresie objętym zarzutem) w ustaleniach faktycznych który mógłby mieć wpływ na treść orzeczenia.

3.3.

Obrońca oskarżonego – adw. P. H. – zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

obrazę prawa procesowego, a mianowicie art. 7 k.p.k. (w zw. z art. 193 k.p.k. i w zw. z art. 211 k.p.k.) oraz wynikający stąd błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający istotny wpływ na poczynienie tych ustaleń i treść wyroku – poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego, w tym przede wszystkim poprzez dowolną, nie poprzedzoną rzetelną analizą, ocenę wyjaśnień M. M. (1) i E. P. (1) w powiązaniu z zeznaniami świadków składających swoje depozycje w zakresie zamiaru M. M. spowodowania śmierci pokrzywdzonego, nieuzasadnionym przyznaniem waloru nadrzędnego dowodu, ujawnionemu śladowi odbitki linii papilarnej M. M. na butelce, w której nie znajdował się płyn łatwopalny, brakiem wzięcia pod uwagę opinii o jakości poparzeń M. M., a także zeznań pierwszych świadków widoku pokrzywdzonego w zakresie w jakim podali, iż pokrzywdzony posiadał najbardziej uszkodzone kciuki i dłonie, jakby od wybuchu przedmiotu w jego dłoniach, nie wzięcia pod uwagę braku śladów substancji łatwopalnych na dłoniach M. M., a także istnienia wersji podawanej przez D. K. (1) o przyznaniu się drugiego z oskarżonych do spowodowania śmierci ofiary (w tym zaniechania potwierdzenia tej wersji przez kolejnego świadka A. S.); co przy jakości wyjaśnień zarówno M. M. jak i E. P., prowadzi do wniosku, iż w sprawie doszło nie tylko do błędu w ustaleniach faktycznych, który polegała na uznaniu, iż zebrany materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, że M. M. (1) swoim zachowaniem wypełnił wszystkie znamiona art. 148 § 2 pkt 1 k.k. w zamiarze ewentualnym, ale także uznać należy, iż nie sposób było wyrokować w sprawie bez przeprowadzenia wnioskowanego przez obronę eksperymentu procesowego, co ostatecznie pozwoliłoby również na zasięgniecie opinii multi dyscyplinarnej biegłych, która pozwoliłaby na rzetelniejsze i zgodne z zasadami prawdy materialnej odtworzenie inkryminowanego zdarzenia.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zdaniem Sądu Apelacyjnego Sąd I instancji dopuścił się rzeczywiście błędu w ustaleniach faktycznych przyjmując, że M. M. działał z zamiarem pozbawienia życia P. Ł.. Zgromadzony materiał dowodowy nie daje bowiem podstaw do takiego ustalenia. Błąd ten jest wynikiem dowolnej oceny dowodów przez Sąd Okręgowy, chociaż nie do końca można się zgodzić z wszystkimi argumentami autora apelacji w tym zakresie.

Należy się zgodzić z obrońca oskarżonego, iż Sąd I instancji zbyt dużą wagę przywiązał do gróźb pozbawienia życia pokrzywdzonego wypowiadanych przez M. M. w dniu zdarzenia. W orzecznictwie wiele razy podkreślano, iż samo wypowiadania takich gróźb, a następnie spowodowanie śmierci osoby wobec której były one kierowane nie przesądza jeszcze o zamiarze zabójstwa. Należy je przecież ocenić w realiach danej sprawy, mając na uwadze wszystkie okoliczności podmiotowe i przedmiotowe sprawy. Zgromadzony materiał dowodowy wskazuje jednoznacznie, iż tego rodzaju groźby bądź też groźby podpalenia oskarżony wypowiadał już często w przeszłości. Można powiedzieć, że był z tego znany lokalnej społeczności. Wydaje się więc, iż był to jego zwykły sposób zachowania w sytuacjach stresowych i konfliktów z innymi osobami. Należy też zwrócić przy tym uwagę, że do realizacji tych gróźb nie dochodziło. Trzeba też stwierdzić, iż wypowiadanie publicznie gróźb a następnie dokonanie zabójstwa, jest irracjonalne nawet mając na uwadze to, że oskarżony nie grzeszy nadmiarem inteligencji. Zgodzić się również należy, iż nie można zbyt wielkiej wagi przywiązywać do słów wypowiedzianych przez oskarżonego w radiowozie. Nie przesądzają one o kwestii zamiaru, czy też umyślności bądź nieumyślności działania. Ma więc rację apelujący, iż Sąd I instancji nie wziął w tym kontekście pod uwagę dyssocjalnej osobowości M. M.. Bardziej miarodajne w tej sytuacji co do zamiaru oskarżonego wydają się być wyjaśnienia E.P.. W swoich wyjaśnieniach złożonych w postępowaniu przygotowawczym podał on, że krytycznego dnia oskarżony przyjechał do niego. Był zły na P. Ł. za kradzież krzaków marihuany i powiedział E.P., że chce pokrzywdzonego nastraszyć i "że go nastraszy, że go spali". Poprosił przy tym E.P., aby przyszedł do lasku, gdyż P. Ł. będzie się wtedy bardziej bał. Już nawet ta prośba zdaje się wskazywać, iż zamiarem M. M. nie było dokonanie zabójstwa pokrzywdzonego. Trudno sobie bowiem wyobrazić, by mając taki zamiar, oskarżony sprowadzał na miejsce zbrodni świadka, który mógłby go przecież później obciążyć.

Nie dokonał też Sąd Okręgowy właściwej oceny i analizy zachowania oskarżonego bezpośrednio po zdarzeniu. Już przecież z wyjaśnień E.P. wynika, że M. M. próbował zgasić ogień na ciele pokrzywdzonego. Następnie zatrzymał samochód w którym jechali I. G. i W.K. i poprosił o wezwanie pogotowia. Według zeznań I. G. złożonych na rozprawie oskarżony był przestraszony i płakał. Świadek stwierdziła nawet, że jeszcze nigdy nie widziała kogoś tak przerażonego. To zachowanie przemawia za przyjęciem, iż rzeczywiście jego zamiarem było nastraszenie pokrzywdzonego i że nie chciał ani nie godził się na skutek w postaci jego śmierci. Wszystko wskazuje na to, iż podczas tej próby "nastraszenia" P. Ł. sytuacja wymknęła się oskarżonemu spod kontroli i doszło do zapalenia oparów benzyny, a od nich ciała pokrzywdzonego.

Sąd I instancji stwierdził w uzasadnieniu wyroku, że M. M. oblał pokrzywdzonego łatwopalna substancją, a następnie za pomocą zapalniczki go podpalił. O ile w świetle opinii biegłych T. S. i J. S. należy zgodzić się z tym, że P. Ł. został oblany cieczą łatwopalną i że nie ma wątpliwości, że zrobił to oskarżony, to ustalenie o celowym podpaleniu należy uznać za błędne. Trzeba powiedzieć, że żaden dowód nie potwierdza takiego faktu. Ma przy tym rację apelujący, iż z niewiadomych przyczyn Sąd I instancji powołuje się na dowód w postaci śladów linii papilarnych oskarżonego na butelce, która nie zawierała cieczy łatwopalnej.

W tym zakresie dysponujemy jedynie dowodami w postaci wyjaśnień M. M. oraz opiniami biegłych T. S. i J. S.. O tym, że wersja oskarżonego jest pokrętna i niewiarygodna, była już wcześniej mowa. Z tego jednak, iż M. M. przedstawia nieprawdziwy przebieg zdarzenia nie można wyciągać automatycznie wniosku, iż jego zamiarem było pozbawienie życia pokrzywdzonego. Z kolei opinie w/w biegłych są na pewno pomocne co do ustalenia, iż doszło do oblania tylnej części ciała P. Ł. substancją łatwopalną oraz do obrażeń w postaci poparzeń III i IV stopnia. Biegli jednak nie odpowiedzieli, gdyż nie mogli na to odpowiedzieć, czy podpalenie tej substancji było wynikiem celowego, umyślnego działania, czy też doszło do tego w sposób przypadkowy w wyniku niezachowania ostrożności. W istocie rzeczy mamy więc do czynienia z nie dającą się usunąć wątpliwością w tym zakresie. Wątpliwość taką należy oczywiście rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego. Zgodzić się więc trzeba z zarzutem, iż Sąd Okręgowy, wskutek niezgodnej z regułami określonymi w art. 7 k.p.k. dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych przyjmując, że M. M. działał w zamiarze ewentualnym pozbawienia życia pokrzywdzonego.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego zachowanie oskarżonego wyczerpało jedynie ustawowe znamiona czynu z art. 160 § 1 k.k. i art. 155 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. Oblewając P. Ł. łatwopalną substancją naraził go bowiem na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. W tych okolicznościach w jakich to miało miejsce mogło bowiem dojść do przypadkowego nawet zapalenia cieczy, co przecież faktycznie nastąpiło. Oskarżony bowiem wskutek niezachowania wymaganej ostrożności spowodował zapłon łatwopalnej substancji. W wyniku tego P. Ł. doznał obrażeń w postaci poparzeń III i IV stopnia, których skutkiem była jego śmierć. Śmierć, która była jednak objęta zamiarem nieumyślnym, a nie umyślnym zamiarem ewentualnym jak to przyjął Sąd I instancji.

Przy wymiarze kary za ten czyn Sąd Apelacyjny miał na uwadze takie okoliczności obciążające jak wysoce nieodpowiedzialne zachowanie oskarżonego, które spowodowało, że próba nastraszenia skończyła się śmiercią pokrzywdzonego. Oskarżony mógł przewidzieć, że jego brak ostrożności może spowodować taki właśnie skutek. Należy też podkreślić działanie z niskich pobudek, a mianowicie z chęci zemsty za rzekomą kradzież krzewów marihuany. Nie można też zapominać o uprzedniej karalności M. M. i jego negatywnej opinii środowiskowej. Z drugiej strony za okoliczność łagodzącą uznać trzeba zachowanie oskarżonego po zdarzeniu, który próbował pomóc pokrzywdzonemu i zapobiec skutkom swojego czynu.

Uwzględniając te okoliczności i dyrektywy wymiaru kary określone w art, 53 § 1 i 2 k.k. za współmierną do stopnia winy uznano karę 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Wniosek

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie zachodzą bezwzględne przyczyny odwoławcze, ani sytuacja o której mowa w art. 454 k.p.k. Nie ma też konieczności przeprowadzenia na nowo przewodu w całości. Tym niemniej uznając zarzut obrazy przepisów postępowania oraz błędu w ustaleniach faktycznych za zasadny, Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok co do M. M. w sposób wskazany powyżej.

3.4.

Prokurator zarzucił:

rażącą niewspółmierność kary orzeczonej wobec oskarżonego M. M. (1) za przypisaną mu w pkt I części wstępnej wyroku zbrodnię zabójstwa ze szczególnym okrucieństwem, a wynikający z niedostatecznego uwzględnienia przez sąd okoliczności obciążających, a w szczególności sposobu popełnienia czynu związanego z polaniem substancją łatwopalną człowieka i podpaleniem w/w zapalniczką, jego ciężaru gatunkowego, wysokiego stopnia społecznej szkodliwości czynu, błahego motywu działania sprawcy – chęć odegrania się i zemsty, strony podmiotowej oskarżonego – właściwości i warunków osobistych oskarżonego, którego cechuje egocentryzm, brak empatii, skłonność do manipulowania otoczeniem oraz swoim wizerunkiem, impulsywność i agresja – powodujących, że orzeczona kara nie spełnia swoich funkcji w zakresie prewencji szczególnej oraz nie wpływa na kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut należy uznać za bezpodstawny. Z rażącą niewspółmiernością kary mamy bowiem do czynienia, gdy już niejako na pierwszy rzut oka, kara wydaje się zdecydowanie zbyt łagodna lub zbyt surowa. Taka sytuacja, w ocenie Sądu Apelacyjnego, nie zachodzi w niniejszej sprawie - zakładając oczywiście, że stanowisko Sądu I instancji o przypisaniu M. M. zamiaru zabójstwa jest prawidłowe. Nie negując wagi argumentu prokuratora o cierpieniach jakie były udziałem pokrzywdzonego stwierdzić trzeba, że nie dostrzega on istotnych okoliczności przemawiających za słusznością wymierzonej przez Sąd Okręgowy kary. Przede wszystkim powinno się mieć na uwadze, iż Sąd I instancji uznał, że M. M. działał w zamiarze ewentualnym pozbawienia życia, czego zresztą apelujący nie podważa. Zamiar taki zaś cechuje się jednak przecież znacznie mniejszym stopniem winy niż zamiar bezpośredni. Stopień winy natomiast wiąże się w sposób oczywisty z wymiarem kary. Druga istotna okoliczność, dostrzeżona przez Sąd Okręgowy, to sposób zachowania oskarżonego bezpośrednio po zdarzeniu. Była już wcześniej mowa o sprowadzeniu przez sprawcę pomocy pokrzywdzonemu oraz podjętej przez niego od razu próbie ugaszenia ognia na pokrzywdzonym. Mając to na uwadze stwierdzić należy, iż kara 25 lat pozbawienia wolności nie razi łagodnością.

Wniosek

wymierzenie oskarżonemu kary dożywotniego pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Kara 25 lat pozbawienia wolności orzeczona przez Sąd I instancji jest adekwatna do okoliczności podmiotowych i przedmiotowych sprawy.

3.5.

Apelacja obrońcy oskarżonego E. P. - ponieważ ani oskarżony ani jego obrońca nie złożyli wniosku o uzasadnienie wyroku Sądu odwoławczego a wniosek o uzasadnienie złożony przez prokuratora dotyczy tylko M. M. na podstawie art. 423 § 1a odstąpiono od uzasadnienia wyroku co do apelacji dotyczącej E.P.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

rozstrzygnięcia zawarte w punktach II, III, IV, VI i VIII części dyspozytywnej.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Orzeczenia zawarte w tych punktach są prawidłowe.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono opis czynu przypisanego M. M. w punkcie I części rozstrzygającej, jak również kwalifikacje prawną tego czynu oraz wymiar kary.

Zwięźle o powodach zmiany

Sąd I instancji dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych uznając, iż oskarżony działał z zamiarem pozbawienia życia pokrzywdzonego.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

V

Uznając, iż brak jest podstaw do zwolnienia oskarżonych z obowiązku pokrycia kosztów postepowania zasądzono od nich na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania odwoławczego oraz wymierzono stosowne opłaty za obie instancje.

7.  PODPIS

SSA Andrzej Kot SSA Janusz Godzwon SSA Piotr Kaczmarek

SSA Maciej Skórniak SSA Jarosław Mazurek

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

pierwszy obrońca oskarżonego M. M.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uznanie winy

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

drugi obrońca oskarżonego M. M.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uznanie winy

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

1.13.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wymiar kary

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana