Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lipca 2021 roku

Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie Wydział II Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Dubinowicz – Motyk

Protokolant: Marzena Przybysz - Zaklika

po rozpoznaniu w dniu 16 lipca 2021 roku na rozprawie

sprawy z powództwa E. B. i D. B.

przeciwko U. S.

o zapłatę kwoty 170 105,41zł

I zasądza od pozwanej U. S. na rzecz powodów E. B. i D. B. łącznie kwotę 100 000zł (sto tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 grudnia 2017 roku do dnia zapłaty;

II oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III zasądza od pozwanej U. S. na rzecz powodów E. B. i D. B. łącznie kwotę 2040zł (dwa tysiące czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV nakazuje pobrać od pozwanej U. S. na rzecz Skarbu Państwa – tut. Sądu kwotę 5071,05zł (pięć tysięcy siedemdziesiąt jeden złotych pięć groszy) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa oraz kwotę 4377zł (cztery tysiące trzysta siedemdziesiąt siedem złotych) tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu;

V nakazuje ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz powodów E. B. i D. B. na rzecz Skarbu Państwa – tut. Sądu kwotę 5071,05zł (pięć tysięcy siedemdziesiąt jeden złotych pięć groszy) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt II C 1384/18

UZASADNIENIE

W dniu 21 grudnia 2017 roku D. B. i E. B. wnieśli pozew przeciwko U. S., domagając się zasądzenia na swoją rzecz solidarnie kwoty 165 884zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Uzasadniając żądanie wskazali, że kwota 165 884zł to wysokość bezpodstawnego wzbogacenia U. S. kosztem powodów, będącego następstwem poniesienia przez powodów nakładów na wybudowanie domu jednorodzinnego posadowionego na nieruchomości pozwanej w M. przy ul. (...). (k.2-6, 252-257)

U. S. domagała się oddalenia powództwa i zasądzenia na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu. Pozwana podniosła, iż powodowie nie są legitymowani czynnie, ponieważ to nie oni ponieśli nakłady na budowę domu na nieruchomości pozwanej, a w dalszej kolejności – że pozwana nie została wzbogacona w następstwie owej budowy, gdyż wartość rynkowa należącej do niej nieruchomości w rzeczywistości obniżyła się oraz zarzut sprzeczności żądania powodów z zasadami współżycia społecznego. (k.203-209)

Pismem procesowym z 8 czerwca 2020 roku powodowie zmodyfikowali pozew, wnosząc dodatkowo o zasądzenie kwoty 4 221,41zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. (k.626-632)

Do chwili zamknięcia rozprawy strony podtrzymywały dotychczasowe stanowiska. (e-protokół rozprawy z 16 lipca 2021 roku)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

E. B. jest córką, a D. B. – od maja 2015 roku zięciem U. S.. Niesporne, nadto odpis skrócony aktu małżeństwa k.147

U. S. jest właścicielką nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 1356m ², zlokalizowanej w M. przy ul. (...). Niesporne, nadto odpis księgi wieczystej (...) Sądu Rejonowego w Wołominie k.10

E. B. i D. B. stwierdzili, że nie stać ich na dalsze ponoszenie kosztów wynajmu mieszkania i zamierzali wybudować dla siebie dom jednorodzinny. Ojciec powoda deklarował swoją pomoc finansową w wybudowaniu przez powodów domu. Ponieważ powodowie nie posiadali środków finansowych na zakup nieruchomości, zwrócili się do babci powódki (matki pozwanej) o zgodę na wybudowanie domu na należącej do niej nieruchomości. Po odmowie ze strony babci powódki – pozwana zaproponowała córce i zięciowi aby wybudowali dom na jej działce, chcąc im w ten sposób pomóc. Mąż pozwanej oferował swoją pomoc przy pracach wykończeniowych budynku. U. S. uprzedzała powodów, że nie dokona na ich rzecz darowizny nieruchomości, że podział nieruchomości i darowizna może nastąpić później, gdyż swój majątek będzie rozdzielać pomiędzy trójkę dzieci (np. za 20 lat), jednak zapewniała że mogą wybudować dla siebie dom i będą mogli w nim zamieszkiwać. Dowody: zeznania świadka K. S. e-protokół rozprawy z 8 marca 2019 roku, zeznania powoda e-protokół rozprawy z 15 marca 2019 roku, zeznania powódki e-protokół rozprawy z 15 marca 2019 roku, zeznania pozwanej e-protokół rozprawy z 15 marca 2019 roku

U. S. wyraziła zgodę na wybudowanie przez E. B. i D. B. budynku mieszkalnego na nieruchomości stanowiącej działkę nr (...). Projekt zakładał wybudowanie nowego budynku mieszkalnego parterowego z użytkowym poddaszem, w bliskiej odległości od już istniejącego domu zajmowanego przez pozwaną i jej rodzinę – tj. od swojej strony zachodniej nowy budynek miał znajdować się w odległości 1,8m od już istniejącego budynku. Zgłoszenie zamiaru budowy miało miejsce 29 marca 2017 roku, jako planowany termin rozpoczęcia robót budowlanych wskazano 29 kwietnia 2017 roku – Starosta Powiatu (...) nie zgłosił sprzeciwu. Dowód: oświadczenie z 24 marca 2017 roku k.11, projekt budowalny z załącznikami k.13-46, zgłoszenie budowy k.47-48

Prace budowlane trwały od 26 maja 2017 roku do końca lipca 2017 roku. Wykonywał je powód razem ze swoim ojcem i dziadkiem, a do prac murarskich opłacone zostały usługi znajomego murarza. Kilka razy przy pracach budowalnych pomagał także mąż pozwanej. Środki finansowe na zakup materiałów budowlanych i na zapłatę za usługi murarskie przekazywał powodom ojciec powoda – T. B., chcąc wspomóc syna i synową. Dowody: dziennik budowy k.49-72, zeznania świadka T. B. e-protokół rozprawy z 1 marca 2019 roku, zeznania świadka C. B. e-protokół rozprawy z 1 marca 2019 roku, zeznania świadka W. Ł. e-protokół rozprawy z 8 marca 2019 roku, zeznania świadka K. S. e-protokół rozprawy z 8 marca 2019 roku, zeznania powoda e-protokół rozprawy z 15 marca 2019 roku, zeznania powódki e-protokół rozprawy z 15 marca 2019 roku U. S. z mężem nieodpłatnie udostępniali dostęp do prądu i wody, potrzebnych podczas budowy domu prowadzonej przez powodów oraz maszyny przydatne do budowy. Dowody: zeznania świadka K. S. e-protokół rozprawy z 8 marca 2019 roku, zeznania powoda e-protokół rozprawy z 15 marca 2019 roku

W momencie rozpoczynania budowy sytuacja finansowa powodów była trudna, np. powódka posiadała wymagalne zadłużenie wekslowe wobec (...) S.A. w P.. Zadłużenie to w dniu 5 września 2017 roku do kwoty 27 339,93zł zapłaciła U. S., będąca jednym z poręczycieli weksla.

Dla zminimalizowania kosztów utrzymania powodów, U. S. i jej mąż w maju 2017 roku zgodzili się by powodowie zamieszkali razem z nimi w domu przy ul. (...) w M. na czas budowy nowego domu przeznaczonego dla powodów. E. B. i D. B. zamieszkiwali nieodpłatnie u rodziców/teściów, nie partycypowali w kosztach utrzymania domu i byli w owym czasie na utrzymaniu rodziców/teściów. Dowody: weksel i potwierdzenie zapłaty k.212-218, zeznania powódki e-protokół rozprawy z 15 marca 2019 roku, zeznania pozwanej e-protokół rozprawy z 15 marca 2019 roku

Pod koniec lipca 2017 roku doszło do kłótni pomiędzy powódką a pozwaną, której tłem była sytuacja siostry pozwanej. Podczas kłótni pozwana krzyczała do matki, użyła wobec niej obraźliwych słów, zgłaszała pretensje że nic od matki nie dostała. Pod wpływem wzburzenia – mąż pozwanej i sama pozwana nakazali powódce wyprowadzenie się i cofnęli zgodę na kontynuowanie budowy, twierdząc że powódka nie może w ten sposób zwracać się do matki. Powódka nie przeprosiła matki. Powodowie wyprowadzili się od pozwanej i po kilku dniach zgłosili żądanie rozliczenia poniesionych przez siebie nakładów.

Dowody: zeznania powódki e-protokół rozprawy z 15 marca 2019 roku, zeznania pozwanej e-protokół rozprawy z 15 marca 2019 roku, zeznania świadka K. S. e-protokół rozprawy z 8 marca 2019 roku

Pod koniec lipca 2017 roku stawiany przez powodów budynek był w stanie surowym otwartym, a stan zaawansowania jego budowy oscylował wokół 40%.

Budynek ma usterki, powodowane przez błędy wykonawcze np. przy ociepleniu ścian fundamentowych, wykonywania otworów w ścianach zewnętrznych, obsadzenia stolarki okiennej, wykonania nadproży i dachu, jednak są one możliwe do usunięcia i nie uniemożliwiają kontynuowania budowy. Szacunkowa wartość prac koniecznych do usunięcia usterek wynosiła w 2017 roku – 17 743zł, a w 2020 roku – 22 877zł netto.

Dowód: opinia biegłego z zakresu budownictwa k.301-368, opinia uzupełniająca k.399-466 i e-protokół rozprawy z 6 marca 2020 roku, opinia uzupełniająca k.509-602

Pozwana i jej mąż deklarowali gotowość zwrócenia powodom poniesionych przez nich kosztów na budowę, szacując je na około 60 000zł. I pozwaną i jej męża ubodła sytuacja zlecenia przez powodów wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, odbierali ją jako groźbę sprzedaży nieruchomości.

Dowody: zeznania świadka K. S. e-protokół rozprawy z 8 marca 2019 roku, zeznania pozwanej e-protokół rozprawy z 15 marca 2019 roku

Na początku sierpnia 2017 roku D. B. zlecił rzeczoznawcy majątkowemu dokonanie wyceny nakładów poniesionych na budowę budynku mieszkalnego na działce (...).

Operat szacunkowy na kwotę 165 884zł został przedstawiony U. S..

U. S. i jej mąż na początku września 2017 roku odmówili powodom zapłaty kwoty 165 884zł, kwestionując przedstawiony przez powodów operat szacunkowy. Zaproponowali zwrot na rzecz powodów wszystkich udokumentowanych kosztów poniesionych na budowę domu na działce (...). Dowód: operat szacunkowy w załącznikami k.73-138, pismo z 1 września 2017 roku k.12

Wzniesienie przez powodów na posesji pozwanej domu mieszkalnego w stanie surowym otwartym spowodowało wzrost wartości nieruchomości pozwanej o około 196 301zł.

Dowód: opinia biegłego z zakresu wyceny nieruchomości k.650-680, opinia uzupełniająca e-protokół rozprawy z 25 czerwca 2021 roku

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się jedynie częściowo uzasadnione.

Jako podstawę prawną żądania Sąd przyjął art. 405 kc, nie zaś art. 224-231 kc ani art. 753§2 kc. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę przychyla się do poglądu, że art. 224 kc – art. 231 kc dotyczą rozliczeń nakładów poczynionych przez samoistnego posiadacza rzeczy w przypadku, gdy jej właściciel został wyzuty z posiadania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 3 października 2012 roku II CSK 113/12 i postanowienie Sądu Najwyższego z 23 czerwca 2020 roku IV CSK 725/19), co w niniejszej sprawie nie miało miejsca, gdyż U. S. w okresie budowania przez powodów budynku na nieruchomości stanowiącej działkę (...) w M. swobodnie z tej nieruchomości korzystała, zamieszkując w posadowionym na niej budynku, a powodowie prowadzili prace budowlane na tej nieruchomości w uzgodnieniu z pozwaną. Istnienie – co jest niesporne - pomiędzy stronami porozumienia co do zorganizowania i sfinansowania budowy drugiego budynku mieszkalnego na użyczonej im w tym celu części nieruchomości, wyklucza zastosowanie do oceny żądania powodów art. 713 kc w zw. z art. 753§2 kc, gdyż przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia znajdują zastosowanie jedynie wtedy, gdy prowadzącego nic nie upoważnia do działania na rzecz osoby zainteresowanej (por. uchwała Sądu Najwyższego z 20 stycznia 2010 roku III CZP 125/09). W ocenie Sądu, skoro strony umówiły się co do nieodpłatnego udostępnienia powodom części nieruchomości i poniesienia przez powodów na tę nieruchomość nakładów, nie regulując przy tym zasad zwrotu (rozliczenia) owych nakładów, a następnie doszło do zwrotu nieruchomości pozwanej – powodowie mogą żądać zwrotu nakładów w granicach bezpodstawnego wzbogacenia na podstawie art. 405 kc (por. wyrok Sądu Najwyższego z 30 czerwca 1972 roku III CRN 91/72).

Stosownie do art. 405 kc kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. W rozpatrywanej sprawie oczywisty jest brak możliwości wydania korzyści, gdyż posadowiony na nieruchomości pozwanej dom jednorodzinny w stanie surowym otwartym stał się częścią składową te nieruchomości i nie może być samodzielnym przedmiotem obrotu (art. 47 i 48 kc).

Przeprowadzone dowody nie uzasadniały zarzutu pozwanej o braku legitymacji czynnej powodów. Z zeznań wszystkich przesłuchanych w sprawie osób wynika, że w 2017 roku budowa domu jednorodzinnego dla powodów była wspierana przez rodziców obojga powodów – pozwana nieodpłatnie udostępniła do zabudowy część swojej nieruchomości gruntowej, a ojciec powoda przekazywał powodom środki finansowe konieczne na zakup materiałów budowalnych i zapłatę za usługi murarskie. Z zeznań świadka T. B. jednoznacznie wynika, że dokonywał w/w wydatków dla powodów czy za powodów, tak więc ujmować je trzeba jako darowizny. Oznacza to, iż w konsekwencji osobami zubożonymi pozostają E. B. i D. B., gdyż to ze środków im przekazanych został wybudowany dom na posesji pozwanej.

Pozwana kwestionowała także sam fakt zaistnienia wzbogacenia oraz wysokość owego wzbogacenia. Sąd stoi na stanowisku, iż faktem notoryjnym jest wzrost wartości nieruchomości gruntowej po posadowieniu na niej drugiego budynku mieszkalnego czy – jak w niniejszej sprawie – budynku w stanie surowym otwartym. Celem rozwiania wątpliwości zgłaszanych przez pozwaną oraz ustalenia wysokości wzbogacenia dopuszczony został dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości na okoliczności ustalenia czy, a jeśli tak – o ile wzniesienie przez powodów domu mieszkalnego na posesji pozwanej spowodowało wzrost wartości tej nieruchomości (k.640). Wymaga zauważenia, że w sytuacji gdy przedmiot bezpodstawnego wzbogacenia znajduje się w majątku wzbogaconego – a tak jest w niniejszej sprawie – zasądzeniu podlega zwrot wzbogacenia istniejącego w chwili wyrokowania (por. wyrok Sądu Najwyższego z 7 maja 2009 roku IV CSK 27/09). Trafnie więc biegły dokonał oszacowania nieruchomości pozwanej w oparciu o aktualne ceny. Analizując rynek nieruchomości i posiłkując się swoją wiedzą fachową biegły wyraził kategoryczny pogląd, że wzniesienie na nieruchomości pozwanej drugiego domu w stanie surowym otwartym skutkuje wzrostem wartości rynkowej owej nieruchomości i to niezależnie od sposobu jej późniejszego wykorzystania. Możliwy jest bowiem nie tylko podział działki (...) i sprzedaż przez pozwaną nowowydzielonej nieruchomości z rozpoczętą budową domu mieszkalnego (co nakazywałoby porównywanie wartości działki (...) zabudowanej jednym domem z sumą wartości dwóch działek powstałych z podziału działki (...), z których każda byłaby zabudowana domem), ale i sprzedaż przez pozwaną nieruchomości stanowiącej działkę (...) zabudowanej budynkiem mieszkalnym i budynkiem mieszkalnym w stanie surowym otwartym (wówczas należałoby porównać wartość tak zabudowanej działki z wartością działki (...) zabudowanej jednym domem), czy też sfinalizowanie przez pozwaną budowy drugiego domu i następnie czerpanie korzyści z jego wynajmu lub przeznaczenie go do zamieszkania przez członków rodziny pozwanej. Mnogość wariantów wykorzystania nieruchomości gruntowej zabudowanej dwoma budynkami mieszkalnymi, przy jednoczesnym – stwierdzonym przez biegłego – braku tego rodzaju transakcji na rynku w analizowanym okresie stanowiła znaczące utrudnienie w sporządzeniu opinii odnośnie wartości wzbogacenia pozwanej. Biegły jednak w przekonujący sposób, z odwołaniem się do przepisów prawa, wskazał z jakich przyczyn uznał za odpowiednie dokonanie wyceny wartości nieruchomości w jej stanie obecnym w podejściu kosztowym i porównanie jej z wartością nieruchomości w jej stanie sprzed zabudowy dokonanej w 2017 roku, ustaloną na podstawie metody korygowania ceny średniej oraz dlaczego uznał, że wybudowanie budynku w stanie otwartym powoduje wzrost wartości wycenianej nieruchomości wyrażający się w wartości odtworzeniowej nakładów (budynku) pomniejszonej o wartość robót naprawczych. Różne możliwości wykorzystania przez pozwaną nieruchomości w jej aktualnym stanie sprawiają, zdaniem Sądu, że przyjęta przez biegłego metoda ustalenia wartości wzbogacenia jako równoważnej wartości odtworzeniowej nakładów (budynku) pomniejszonej o wartość robót naprawczych jest prawidłowa. Ustalenie przez biegłego wartości odtworzeniowej „nowego” budynku nastąpiło zaś zgodnie z §35 ust.3 rozporządzenia Rady Ministrów z 21 września 2004 roku w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego. Trafnie też biegły z zakresu wyceny nieruchomości uwzględnił ustalenia biegłego do spraw budownictwa, iż wady wykonawcze budynku nie mają charakteru istotnych, koszt ich usunięcia byłby stosunkowo niewielki i możliwe jest kontynuowanie rozpoczętej budowy. Nie można zgodzić się z pozwaną, że nie jest ona w jakikolwiek sposób wzbogacona, a jej nieruchomość uległa zniszczeniu, gdyż nie subiektywne przekonanie pozwanej decyduje o wartości rynkowej nieruchomości, a jest powszechnie wiadomym, że zabudowa nieruchomości domem jednorodzinnym – co do zasady kosztochłonna – powoduje wzrost wartości rynkowej gruntu. Z tych przyczyn, Sąd uznał opinię biegłego do spraw wyceny nieruchomości za wiarygodną podstawę czynienia ustaleń faktycznych. Wyeksponować trzeba, że biegły, jako specjalista w swojej dziedzinie, z jednej strony podkreślał trudność w dokonaniu wyceny „tradycyjnymi” metodami, a z drugiej akcentował, że przy każdym możliwym scenariuszu wykorzystania nieruchomości pozwanej jej wartość dzięki dodatkowej zabudowie wzrosła i to o wartość odtworzeniową poczynionych na nieruchomości nakładów. Końcowo zaś Sąd zauważa, że pewna nieprecyzyjność opinii biegłego opinii tej nie podważa oraz że Sąd w sprawach o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia jest uprawniony do zasądzenia odpowiedniej sumy według swojej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy i ustalenia biegłego mogą stanowić podstawę oceny, iż wartość wzbogacenia pozwanej wyraża się kwotą 170 000zł.

Powyższe ustalenia nie były jednak wystarczające dla uwzględnienia powództwa, ponieważ Sąd był zobowiązany do rozważenia zasadności podniesionego przez pozwaną zarzutu sprzeczności żądania powodów z zasadami współżycia społecznego. Zgodnie z art. 5 kc nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego; takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. W przekonaniu Sądu, zarzut pozwanej jest co do zasady trafny, jednak nie uzasadnia oddalenia powództwa w całości, a w około 40%. Sąd zaznacza, że art. 5 kc może być podstawą oddalenia powództwa w całości lub w części ( por. orzeczenia Sądu Najwyższego w sprawach III CZP 91/86, IV CNP 10/17, V CSK 625/15). W rozpoznawanej sprawie uwzględnienie powództwa w całości kłóciłoby się z poczuciem sprawiedliwości, zważywszy na to, że: - pozwana zaoferowała powodom możliwość budowy na swojej nieruchomości, chcąc pomóc córce i zięciowi i decydując się na pogorszenie własnego standardu funkcjonowania (mniejsza powierzchnia przeznaczona na ogród czy podwórko, sąsiedztwo innego budynku), - pozwana i jej małżonek wspomagali pozwanych „rzeczowo” podczas budowy umożliwiając im nieodpłatne zamieszkiwanie i wyżywienie u siebie, udostępniając wodę i prąd na cele budowalne, udostępniając maszyny, mąż pozwanej kilka razy pomógł w pracach budowalnych, - to powódka zniweczyła dotychczasowe dobre relacje pomiędzy stronami, inicjując gwałtowną kłótnię, w trakcie której obraziła pozwaną, a po kłótni nie przeprosiła pozwanej za swoje zachowanie, - zerwanie stosunków między stronami powoduje konieczność poniesienia przez pozwaną wydatków, celowych z ekonomicznego punktu widzenia, na dokończenie budowy drugiego budynku mieszkalnego (gdyż opcja sprzedaży całej nieruchomości z rozpoczętą budową drugiego domu wydaje się mało prawdopodobna, skoro po sąsiedzku zamieszkuje matka pozwanej, którą pozwana wspiera), - pozwana może mieć obiektywne trudności w ewentualnej sprzedaży wydzielonej części działki z nowym domem lub odczuwać opór wobec takiego rozwiązania, skoro oba domy stoją w bardzo bliskiej odległości od siebie (zdjęcia k.107). Z tych wszystkich przyczyn, za właściwie harmonizujące i majątkowe interesy powodów, dzięki nakładom których pozwana została wzbogacona kwotą ponad 170 000zł, i interesy pozwanej oraz odpowiadające zasadom słuszności, Sąd uznał zasądzenie od pozwanej na rzecz powodów kwoty 100 000zł, oddalając powództwo w pozostałym zakresie na podstawie art. 5 kc. Kwota 100 000zł została zasądzona na rzecz powodów łącznie jako małżonków, z uwagi na brak ustawowej i umownej podstawy solidarności powodów jako wierzycieli (art. 369 kc). Podstawą rozstrzygnięcia o odsetkach jest art. 481§1 i 2 kc, a żądanie ich zasądzenia za czas od wniesienia pozwu było uzasadnione w świetle art. 455 kc, ponieważ najpóźniej w dniu 1 września 2017 roku pozwana otrzymała od powodów żądanie zapłaty kwoty 165 884zł (k.12).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98§1 i 3 kpc w zw. z art. 100 kpc, stosunkowo je rozdzielając. Porównanie wysokości kwoty żądanej przez powodów z kwotą zasądzoną na ich rzecz, uzasadnia przyjęcie, iż powodowie wygrali sprawę w 60%. Oznacza to, iż na ich rzecz zasądzeniu powinna podlegać równowartość 60% poniesionych kosztów postępowania. Na koszty te składały się: wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 5400zł, opłaty skarbowe od pełnomocnictwa w wysokości 34zł, uiszczona opłata sądowa od pozwu w kwocie 1000zł i 211zł, uiszczone zaliczki na wynagrodzenie biegłego w kwocie 800zł i 500zł, zaś 60% tych kosztów to kwota 4767zł. Z kolei, pozwanej przysługiwał zwrot 40% poniesionych kosztów procesu, w skład których wchodziły wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 5400zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17zł, opłata sądowa od skargi na orzeczenie referendarza w kwocie 100zł i uiszczona zaliczka na wynagrodzenie biegłego – tj. na rzecz pozwanej zasądzeniu powinna podlegać kwota 2727zł. Stosunkowo rozdzielając owe należności, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powodów kwotę 2040zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawą rozstrzygnięcia o tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa wydatkach był art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust.1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i art. 100 kpc, przy czym do rozliczenia pozostawały wydatki poniesione w toku postępowania na wynagrodzenie biegłych w łącznej kwocie 10 142,10zł (postanowienia na k.394, 490, 613 i 690). Z kolei o nieuiszczonych kosztach sądowych w kwocie 7295zł, tj. o części opłaty sądowej od pozwu od opłacenia której powodowie zostali zwolnieni (k.164) orzeczono na podstawie art. 113 ust.1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, nakazując pobrać od pozwanej równowartość 60% owych kosztów.

ZARZĄDZENIE

(...)