Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 listopada 2020 r. (...) Sp. z o.o. (dawniej (...) Sp. z o.o. sp. k.) wniósł o zasądzenie nie na swoją rzecz od P. S. kwoty 6 347,25 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od kwoty 3 225,05 zł z dnia 18 grudnia 2019 roku, tj. przy uwzględnieniu terminu ostatniej faktury VAT do dnia rzeczywistej zapłaty i kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od zasądzonych kosztów procesu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu podał, że na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 1 czerwca 2020 r., doszło do przekształcenia formy (...) Spółka z o.o. na (...) Spółka z o.o. Natomiast na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 7 września 2020 r. doszło do zmiany firmy Spółki z (...) Sp. z o.o. na (...) Spółka z o.o.

Powód wyjaśnił, że dnia 20 marca 2019 r. została zawarta między powodem, a pozwaną umowy o kolportaż prasy, polegający na tym, ze powód dostarczał pozwanej prasę do dalszej sprzedaży, a pozwana zobowiązana była do zapłaty za dostarczony towar. Na podstawie w/w umowy powód dostarczył pozwanej prasę i na tej podstawie wystawił faktury VAT nr: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) i/19/FD/KA, (...), (...). Do zapłaty z tytułu w/w faktur pozostała kwota 3,225.05 zł.

Powód dochodził również rekompensaty za koszty odzyskania należności w odniesieniu do faktur VAT:

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-07-31, data płatności 2019-10-02, tj. 174.94 zł,

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-08-13, data płatności 2019-08-21, tj. 171.64 zł,

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-08-20, data płatności 2019-08-28, tj.171.64 zł,

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-08-27, data płatności 2019-09-04, tj. 175.38 zł,

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-08-31, data płatności 2019-09-11, tj. 175.38 zł,

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-09-10, data płatności 2019-09-18, tj. 175.38 zł,

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-09-17, data płatności 2019-09-25, tj. 175.38 zł,

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-09-23, data płatności 2019-10-01, tj. 174.94 zł,

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-09-30, data płatności, tj. 174.94 zł,

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-10-08, data płatności 2019-10-16, tj. 174.94 zł,

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-10-14, data płatności 2019-10-22, tj.174.94 zł,

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-10-21, data płatności 2019-10-29, tj. 174.94 zł,

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-10-28, data płatności 2019-11-05, tj. 170.47 zł,

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-10-29, data płatności 2019-11-06, tj. 170.47 zł,

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-10-31, data płatności 2019-11-14, tj. 170.47 zł,

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-11-19, data płatności 2019-11-27, tj. 170.47 zł,

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-11-25, data płatności 2019-12-03, tj. 172.94 zł,

- rekompensata od faktury nr (...), data wystawienia 2019-12-09, data płatności 2019-12-17, tj. 172.94 zł.

Razem kwoty 3 122.20 zł. Wobec powyższego powód wnosi o zasadzenie na jego rzecz kwoty 6.347,25 zł., na którą składa się należność z faktur VAT oraz opłat naliczonych zgodnie z art. 10 ust 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Roszczenie dochodzone niniejszym pozwem stało się wymagalne w odniesieniu do faktury : (...) z 2019-10-02, (...) z 2019-08-21, (...) z 2019-08-28, (...) z 2019-09-04, (...) z 2019-09-11, (...) z 2019-09-18, (...) z 2019-09-25, (...) z 2019-10-01, (...) z 2019-10-11, (...) z 2019-10-16, (...) z 2019-10-22, (...) z 2019-10-29, (...) z 2019-11-05, (...) z 2019-11-06, (...) z 2019-11-14, (...) z 2019-11-27, (...) z 2019-12-03, (...) z 2019-12-17. (k. 204)

Nakazem zapłaty wydanym w postepowaniu upominawczym z dnia 11 grudnia 2020 r. Sąd Rejonowy w Kielcach V Wydział Gospodarczy, w sprawie o sygn.. akt V GNc 4455/20 orzekł zgodnie z żądaniem pozwu. (152)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty kurator ustanowiony dla nieznanej z miejsca pobytu P. S. wnosił o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie zwrotu kosztów procesu. Podnosił zarzut niewykazania istnienia i wysokości dochodzonego roszczenia oraz zarzut nadużycia prawa podmiotowego.

W uzasadnieniu podnosił, iż powództwo jest bezzasadne, albowiem powód nie wykazał istnienia i wysokości dochodzonych od pozwanej roszczeń, w tym nie wykazał doręczenia pozwanej faktur VAT, z których wynikają należności dochodzone w niniejszej sprawie. Na łączne roszczenie Powoda w kwocie 6 347,25 zł dochodzone w niniejszej sprawie składa się kwota 3 225,05 zł z tytułu wskazanych przez powoda faktur VAT, kwota 3 122,20 zł z tytułu rekompensat w kwocie 40 euro od każdej faktury za koszty odzyskiwania należności. Pozwana zarzucała, że w niniejszej sprawie suma rekompensat wynosi praktycznie tyle samo co należność główna (suma faktur), a po drugie powód niezależnie od rekompensat w łącznej kwocie 3 122,20 zł domaga się również zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa prawnego. Innymi słowy, powód od kwoty 3 225,05 zł domaga się zasadzenia na jego rzecz kosztów windykacyjnych (rekompensat oraz kosztów procesu) w wysokości znacznie przekraczającej wysokość należności głównej. Powód naliczył rekompensaty po 40 euro (około 175 zł) od każdej z faktur, w tym również od faktur opiewającej odpowiednio na 5,31 zł (nr (...)), na 54,06 zł (nr (...)) i innych o wartości znacząco niższej od wysokości rekompensaty. Dochodzenie przedmiotowych rekompensat stanowi zatem nadużycie przez powoda prawa i nie korzysta z ochrony art. 5 k.c. Zarzucono również, że powód dochodzi bezpodstawnie kosztów procesu. (k. 212-215)

W piśmie procesowym z 26 maja 2022 r. powód wyjaśnił, że w złożonym pozwie przedłożył wydruki z systemu w postaci faktur VAT oraz dowodów dostaw dokumentujące zadłużenie pozwanej z tytułu nierozliczonej przez niej prasy. Powód podniósł, że wydruki z systemu z natury nie są podpisywane, gdyż nikt nie sporządza ich własnoręcznie. Pozwana na żadnym etapie prowadzenia współpracy z powodem nie zgłaszała zastrzeżeń i reklamacji co do wystawionych przez powoda faktur VAT. Bezspornym jest fakt, iż pozwana jako przedsiębiorca miała świadomość treści podpisywanej umowy, a przez jej zawarcie wyraziła zgodę na postanowienia się w niej znajdujące. Powód podkreślał, ze pozwana współpracowała z powodem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i dlatego też, zgodnie z art. 355 § 2 k.c., powód oczekiwał od niej zachowania należytej staranności przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Mając powyższe na uwadze umowa o kolportaż prasy szczegółowo określała sposób dostawy, odbioru oraz rozliczenia stron w związku ze sprzedażą prasy. Powód wyjaśnił, że miał obowiązek odbioru niesprzedanych gazet, jednakże to na kontrahencie spoczywał obowiązek prawidłowego i terminowego ich zwrotu. Jak wynika bowiem z umowy o kolportaż prasy w przypadku gdy odbiorca nie dotrzyma terminu przekazywania zwrotów lub nieczytelnie wypełni oryginał dowodu dostawy, bądź go zgubi K. (...)nie uzna reklamacji dotyczącej ilości egzemplarzy w dostawie w tym dniu oraz przyjmie, że zwrotów nie było. Co więcej zgodnie z § 1 pkt 4 umowy pozwana upoważniła powoda do wystawiania faktur bez swojego podpisu. Odnośnie zarzutu dochodzenia rekompensaty w wysokości 40 euro, powód podkreślił, że rekompensata przysługuje od każdej pojedynczej transakcji handlowej. (k. 231-232)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód współpracował z pozwaną na podstawie umowy o współpracy w zakresie kolportażu prasy z dnia 20 marca 2019 roku.

Zgodnie z postanowieniami ww. umowy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa zobowiązała się do dostarczania prasy, książek oraz artykułów pozaprasowych do punktu sprzedaży P. S..

Zgodnie z § 5 ust 2 – strony ustalają zasady płatności w rozliczeniu (...) w stosunku do dostaw towarów, które zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa mogą być w taki sposób rozliczane. W stosunku do pozostałych dostaw, strony ustalają zasady płatności w rozliczeniu (...). Na podstawie ust. 3 niniejszego paragrafu – w przypadku stosowania zasad rozliczenia (...) obowiązują następujące regulacje:

a) po zakończeniu sprzedaży dostarczonych egzemplarzy i po terminowym dokonaniu zwrotów K. (...) egzemplarzy niesprzedanych, Odbiorca otrzyma fakturę VAT za sprzedane egzemplarze.

b) Strony ustalają, że Odbiorca będzie płacił za otrzymaną fakturę VAT w terminie 7 dni od daty jej wystawienia. Zgodnie z § 5 ust. 5 – odbiorca dokonywał będzie zapłaty przelewem na rachunek kolportera wskazany na fakturze. Za datę płatności uważa się datę wpływu środków pieniężnych na rachunek K. (...). Natomiast na podstawie ust. 6 powyższego paragrafu umowy, w przypadku nieterminowych płatności mogą zostać naliczone Odbiorcy odsetki ustawowe za opóźnienie.

Na dokumentach dostawy w miejscach potwierdzenia odbioru towaru objętego wskazanymi fakturami widnieje odbita pieczęć oraz podpis wskazujące na odbiór towaru przez powódkę.

Z tytułu dostaw prasy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. wystawiła faktury VAT o nr :

- (...) z dnia 10 września 2019 roku na kwotę 309,04 zł brutto z terminem płatności do dnia 18 września 2019 roku,

- (...) dnia 9 grudnia 2019 roku na kwotę 9,20 zł brutto z terminem płatności do dnia 17 grudnia 2019 roku,

- (...) dnia 13 sierpnia 2019 roku na kwotę 665,59 zł brutto z terminem płatności do dnia 21 sierpnia 2019 roku,

- (...) dnia 17 września 2019 roku na kwotę 132,65 zł brutto z terminem płatności do dnia 25 września 2019 roku,

- (...) dnia 20 sierpnia 2019 roku na kwotę - 580,12 zł brutto z terminem płatności do dnia 28 sierpnia 2019 roku,

- (...) dnia 23 września 2019 roku na kwotę - 157,56 zł brutto z terminem płatności do 1 października 2019 roku,

- (...) dnia 27 sierpnia 2019 roku na kwotę - 648,81 zł brutto z terminem płatności do dnia 4 września 2019 roku,

- (...) dnia 8 października 2019 roku na kwotę – 106,22 zł brutto z terminem płatności do dnia 16 października 2019 roku,

- (...) dnia 31 sierpnia 2019 roku na kwotę – 663,19 zł brutto z terminem płatności do dnia 11 września 2019 roku,

- (...) dnia 30 września 2019 roku na kwotę – 162,18 zł brutto z terminem płatności do dnia 11 października 2019 roku,

- (...) dnia 31 lipca 2019 roku na kwotę – 85,97 zł brutto z terminem płatności do dnia 2 października 2019 roku,

- (...) dnia 14 października 2019 roku na kwotę – 77,79 zł brutto z terminem płatności do dnia 22 października 2019 roku,

- (...) dnia 19 listopada 2019 roku na kwotę – 34,09 zł brutto z terminem płatności do dnia 27 listopada 2019 roku,

- (...)FD/KA dnia 25 listopada 2019roku na kwotę – 40,00 zł brutto z terminem płatności do dnia 3 grudnia 2019 roku,

- (...) dnia 21 października 2019 roku na kwotę – 54,06 zł brutto z terminem płatności do dnia 29 października 2019 roku,

- (...) dnia 28 października 2019 roku na kwotę – 88,39 zł brutto z terminem płatności do dnia 5 listopada 2019 roku,

- (...) dnia 29 października 2019 roku na kwotę – 5,31 zł brutto z terminem płatności do dnia 6 listopada 2019 roku,

- (...) dnia 31 października 2019 roku na kwotę – 56,94 zł brutto z terminem płatności do dnia 14 listopada 2019 roku,

Z tytułu powyższych faktur do zapłaty pozostała kwota 3.225,05 zł.

(dowód: - umowa o kolportaż prasy - k. 8-11,

- faktury VAT wraz dokumentami dostawy i zestawieniami pozycji ujętych na fakturach k. 16-149)

P. S. nie uregulowała należności z ww. faktur. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. pismem z dnia 31 grudnia 2019 roku wezwała P. S. do zapłaty zaległości z wystawionych faktur VAT, jednakże wezwanie to pozostało bezskuteczne.

(dowód: wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania –k.12-13)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne.

Spór sprowadzał się do tego, czy pozwana ma obowiązek zapłacić powodowi pozostałe należności wynikające z faktur dołączonych do pozwu - łącznie na kwotę 3 225,05 zł oraz kwoty naliczone z tytułu rekompensat za odzyskiwanie należności. Kurator ustanowiony dla pozwanej kwestionował zasadność dochodzonego roszczenia co od zasady i wysokości, a także podniósł, iż dochodzenie przedmiotowych rekompensat stanowi nadużycie przez powoda prawa i nie korzysta z ochrony art. 5 k.c. Zarzucono również, że powód dochodzi bezpodstawnie kosztów procesu.

Umowa o kolportaż prasy nie jest uregulowana w kodeksie cywilnym. Jest to umowa nienazwana. Dopuszczalność zawierania tego typu umów wynika z zasady swobody umów zawartej w art. 353 ¹ kc. Zgodnie z tym przepisem, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Przepis art. 353 1 k.c. wyraża obowiązującą w prawie zobowiązaniowym zasadę wolności umów. W ramach art. 353 1 k.c. strony mają do wyboru trzy możliwości: przyjęcie bez jakichkolwiek modyfikacji określonego typu umowy uregulowanej normatywnie, zawarcie umowy nazwanej z jednoczesnym wprowadzeniem do niej pewnych odmienności, w tym również połączenie cech kilku umów nazwanych (tzw. umowy mieszane) lub zawarcie umowy nienazwanej, której treść ukształtują według swego uznania (oczywiście z zachowaniem ograniczeń wynikających z art. 353 ¹ k.c.).

Strony mogły, korzystając z możliwości dowolnego kształtowania łączącego ich stosunku zobowiązaniowego, zawrzeć umowę nienazwaną. Umowa o kolportaż stanowi odrębny typ stosunku zobowiązaniowego. Umowa ta jest podobna do umowy komisu. Polega na tym, że dostawca zobowiązuje się dostarczać prasę i książki do punktu sprzedaży odbiorcy, a odbiorca zobowiązuje się tę prasę i książki sprzedać na rachunek dostawcy. Umowa o kolportaż rodzi zobowiązanie o charakterze trwałym. Jest to z założenia umowa o charakterze długotrwałym (zob. wyrok Sądu Antymonopolowego z dnia 27 marca 1996 r., XVII Amr 5/96, Wokanda 1997/6/53). Jest ona typem umowy wzajemnej, charakteryzującej się ekwiwalentnością świadczeń. Umowa nienazwana, do których należy między innymi umowa objęta przedmiotem niniejszej sprawy, podlega ocenie według ogólnej natury stosunku obligacyjnego.

Powód dochodził w niniejszej sprawie kwoty 3 225,05 zł tytułem zapłaty za dostarczony towar na rzecz P. S. oraz sumy rekompensat naliczonych z tytułu kosztów odzyskiwania należności. Powód na potwierdzenie dochodzonego przez siebie roszczenia przedstawił faktury VAT oraz dokumenty dostawy. Kurator pozwanej jedynie w sposób ogólny kwestionował zasadność roszczenia, przede wszystkim zarzucał, że powód nie przedstawił dowodu doręczenia pozwanej faktur.

Należy wskazać, że zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na stronie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Uwzględniając treść art. 6 k.c. trzeba stwierdzić, że do osoby występującej z pozwem należy udowodnienie faktów pozytywnych, które stanowią podstawę powództwa, gdyż z faktów tych wywodzi ona swoje prawo. Do przeciwnika natomiast należy wykazanie okoliczności niweczących to prawo lub uniemożliwiających jego powstanie (wyrok SN z dnia 19 listopada 1997 r. I PKN 375/97). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.)( wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 r. I CKU 45/96). Innymi słowy na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających jej wniosek o oddalenie powództwa.

W ocenie Sądu twierdzenia pozwanego są niezasadne. Faktura VAT pełni rolę dokumentu rozliczeniowego wymaganego przez przepisy podatkowe. W praktyce obrotu gospodarczego faktury stanowią dokument potwierdzający istnienie danej transakcji. Dokumenty stanowią dowód tego co zostało w nich zapisane. Zgodnie z uchwałą SN z dnia 6 lipca 2015 roku (III CZP 4/05, OSNC 2006, nr 5 poz. 84), stwierdzenie wierzytelności pismem w rozumieniu art. 514 k.c. może nastąpić także w wyniku wystawienia przez wierzyciela dokumentu (np. faktury) potwierdzającego wykonanie zobowiązania i akceptowanego przez dłużnika. Stwierdzenie istnienia wierzytelności może nastąpić przez wystawienie faktury VAT zawierającej wszystkie niezbędne dane do jej identyfikacji. Jej znaczenie jako dokumentu rozliczeniowego, na gruncie prawa podatkowego nie wyłącza możliwości przypisania jej wystawieniu i doręczeniu skutków wynikających z prawa cywilnego (uchwała SN z 19 maja 1992 roku, III CZP 56/92, OSNC 1992, nr 12, poz.219).

Jak wskazywał powód pozwana, na żadnym etapie prowadzenia współpracy z powodem, nie zgłaszała zastrzeżeń i reklamacji co do wystawionych przez powoda faktur VAT. Ponadto wraz fakturami VAT do pozwu dołączona została umowa o kolportaż, którą pozwana podpisała, a więc zaakceptowała jej warunki, a przez jej zawarcie wyraziła zgodę na postanowienia się w niej znajdujące.

Umowa o kolportaż z 28 lutego 2012 roku szczegółowo określała sposób dostawy, odbioru oraz rozliczeń stron w związku ze sprzedażą prasy. Z zapisów umowy wynikało że pozwana będzie płaciła za otrzymaną fakturę VAT w terminie 7 dni od daty jej wystawienia przelewem na rachunek k. (...) wskazany na fakturze. Natomiast na podstawie ust. 6 powyższego paragrafu umowy, w przypadku nieterminowych płatności mogą zostać naliczone odbiorcy odsetki ustawowe za opóźnienie. Z uwagi na powyższe, pozwana zobowiązała się do dokonywania wpłat w określonych terminie na podstawie wystawionych przez powoda faktur, a nie doręczonych. Ponadto na dowód wykonanej umowy stron, powód przedstawił dokumenty z dostaw, które w przeważającej części zostały przez stronę pozwaną podpisane i jednocześnie potwierdzają doręczenie przez powoda i odbiór przez pozwaną przedmiotu umowy. Wobec tego argumentacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż jak powód wykazał i udowodnił wykonanie umowy względem pozwanej, za co zgodnie z postanowieniami umowy oraz praktyką w stosunkach gospodarczych, pozwana winna była zapłacić.

Kolejnym z zarzutów kuratora pozwanej, odnosił się do tego, iż dochodzenie przez powoda rekompensat stanowi nadużycie przez powoda prawa i nie korzysta z ochrony art. 5 k.c.

Zawarte w pozwie żądanie zapłaty od każdej z wystawionych faktur VAT równowartości kwoty 40 euro tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności, w ocenie Sądu jawiło się jako uzasadnione. W ocenie Sądu, zawarta umowa miała charakter transakcji handlowej w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (tj. z dnia 23 lutego 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 424)). Zgodnie z art. 4 pkt 1 powołanej ustawy, przez transakcję handlową rozumie się umowę, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, o których mowa w art. 2, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością. Przedmiotem umowy w przedmiotowej sprawie było odpłatne świadczenie usług, została ona zawarta pomiędzy przedsiębiorcami i w związku z wykonywaną działalnością. W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności. Zgodnie zaś z art. 7 ust.1 powołanej ustawy, w transakcjach handlowych – z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny – wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: 1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie; 2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.

W ocenie Sądu zostały spełnione przesłanki określone cytowanym przepisem. Strona powodowa spełniła świadczenie, nie otrzymała w terminie ustalonego wynagrodzenia, a zatem była uprawniona do naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia następnego po terminie płatności określonym w fakturach do dnia zapłaty.

Jest tak, ponieważ roszczenie o stałą kwotę rekompensaty kosztów odzyskania należności przysługuje wierzycielowi od każdej dokonywanej transakcji handlowej. W przypadku umów o współpracy przez transakcję handlową należy rozumieć każdą transakcję wykonawczą w ramach umowy. Taka wykładnia jest zgodna z celem wprowadzenia ustawy, czyli potrzebą dyscyplinowania niesumiennego dłużnika przez zagrożenie zwrotem kosztów związanych z dochodzeniem należności z tytułu transakcji handlowych. W dalszej perspektywie ustawa ma zapobiec opóźnieniom w transakcjach handlowych. Taki cel ustawy nakazuje łączyć prawo naliczania rekompensaty z każdą transakcją handlową, a nie jedynie z umową ramową, czy też z umową o współpracy. W rozstrzyganej sprawie transakcje handlowe należy więc utożsamiać z poszczególnymi fakturami. Jak wynika z materiału dowodowego poszczególne faktury miały różne terminy płatności, były wystawiane w różnych okresach i odzwierciedlały dostarczenie towaru pozwanemu. Każda z faktur dokumentowała wiec odrębną transakcję handlową. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 21 sierpnia 2020r. o sygn. akt I ACa 737/19)

W tym stanie rzeczy, w ocenie Sądu, powód miał prawo naliczyć rekompensatę w zasadzie od każdej nieopłaconej w terminie faktury, nawet jeżeli strony łączyła umowa o współpracy i transakcje dokumentowane fakturami były jej wykonaniem co na gruncie tejże sprawy było zgodnie ze społeczno- gospodarczym przeznaczeniem prawa (art.5 k.c.). Dlatego też zarzut kuratora pozwanej co do nadużycia przez powoda prawa i nie korzystanie poprzez to z ochrony art. 5 k.c. Sąd uznał za chybiony.

Ostatni z zarzutów strony pozwanej odnosi się do zasadności żądanych przez powoda kosztów procesu, zdaniem kuratora pozwanej, powód bezpodstawnie żąda ich zwrotu. Wskazać należy, iż zgodnie z zasada postępowania procesowego, iż stronie wygrywającej należy się zwrot kosztów procesu przez nią poniesionych. W niniejszym przypadku powód wykazał, jakie koszty zostały przez niego poniesione oraz ich wysokość i z uwagi na to, że wygrał on proces w całości Sąd zasądził na jego rzecz ich zwrot w pełnej wysokości od przeciwnej strony tj. pozwanej.

Wobec powyższego, w ocenie Sądu powód wykazał zasadność dochodzonego przez siebie roszczenia w całości. Z tych też względów Sąd zasądził od pozwanej P. S. na rzecz powoda 6 347,25 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwoty 3225,05 zł od dnia 18 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty od dnia 30 maja 2018 roku do dnia zapłaty.

Powód żądał zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, liczonych od kwoty 3225,05 zł od dnia 18 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty. Przedmiotem zawartej pomiędzy stronami umowy była odpłatna dostawa towaru i miała ona charakter transakcji handlowej w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (tj. Dz. U. z 2022 roku, poz. 893). Zgodnie z art. 4 pkt 1 powołanej ustawy, przez transakcję handlową rozumie się umowę, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, o których mowa w art. 2, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością. Zgodnie z art. 7 ust.1 powołanej ustawy, w transakcjach handlowych – z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny – wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: 1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie; 2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie. W ocenie Sądu zostały spełnione przesłanki określone cytowanym przepisem – strona powodowa dostarczyła towar i nie otrzymała zapłaty w terminie, jest zatem uprawniona do żądania odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych od należności pozostałych do zapłaty z wystawionych faktur VAT.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015 r. poz. 1800 ze zm.). Na podstawie powołanych przepisów prawa Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2 457,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, na które złożyło się wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika w kwocie 1 800 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz 400 zł opłaty od pozwu, oraz kwota 240,00 zł na poczet zaliczki na wynagrodzenie kuratora.

O przyznaniu wynagrodzenia kuratorowi procesowemu Sąd orzekł w pkt II sentencji wyroku na podstawie § 1 ust. 2 i § 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 roku w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz.U.2018.536).

SSR Anna Jermak