Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 15 listopada 2022 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w następującym składzie: Przewodniczący: sędzia Joanna Składowska

po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2022 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku I. S.

z udziałem A. S.

o wydanie z depozytu sądowego

na skutek apelacji uczestniczki postępowania

od postanowienia Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 31 sierpnia 2022 r., sygn. akt I Ns 61/22

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Łasku do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt I Ca 453/22

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z 31 sierpnia 2022 r., wydanym w sprawie
z wniosku I. S. z udziałem A. S. o wydanie z depozytu sądowego, pod sygn. akt I Ns 61/22, Sąd Rejonowy w Łasku:

1.  podjął zawieszone postępowanie,

2.  orzekł o wydaniu wnioskodawczyni I. S. kwoty 26 395 złotych
z odsetkami złożonej do depozytu sądowego przez A. S. na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 29 października 2021 r., sygn. akt I Ns 687/21,

3.  orzekł o wydaniu wnioskodawczyni I. S. kwoty 50 000 złotych
z odsetkami złożonej do depozytu sądowego przez A. S. na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 29 kwietnia 2022 r. sygn. akt I Ns 5/22.

Pełnomocnik uczestniczki postepowania wniósł apelację od postanowienia Sądu Rejonowego, zaskarżając je w całości, zarzucając naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 174 § pkt 1 k.p.c. oraz art. 379 pkt 2 k.p.c., poprzez wydanie orzeczenia, mimo że w toku postępowania - przed wydaniem postanowienia - wnioskodawczyni zmarła, wskutek czego postępowanie dotknięte było nieważnością, albowiem nie zostało zawieszone do czasu ustalenia spadkobierców.

W oparciu o wskazany zarzut skarżący wniósł o:

1.  zniesienie postępowania dotkniętego nieważnością i odrzucenie wniosku,

2.  ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji,

3.  zasądzenie kosztów zastępstwa adwokackiego wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie.

Przyczyny nieważności postępowania wymienione zostały enumeratywnie w art. 379 k.p.c. i stanowią bezwzględną przyczynę odwoławczą, skutkującą uchyleniem zaskarżonego orzeczenia, niezależnie od ewentualnego wpływu naruszenia na jego treść. Przepis art. 379 pkt 2 k.p.c. przewiduje zaś, że nieważność postępowania zachodzi, jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego, albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany;

Zdolność sądowa osoby fizycznej trwa od chwili jej urodzenia do chwili śmierci.

Wniosek w sprawie przedmiotowej wpłynął 3 lutego 2022r., a wnioskodawczyni zmarła 22 lipca 2022 r.

Osoba fizyczna, która nie żyje w chwili wytoczenia powództwa, nie ma zdolności sądowej i brak ten nie może być uzupełniony w żaden sposób. Inna jest natomiast sytuacja, gdy strona będąca osobą fizyczną umiera w toku prowadzonego postępowania, a przedmiotem procesu są prawa i obowiązki, które przechodzą na następców prawnych. Wówczas konieczne jest zawieszenie postępowania do czasu wstąpienia do procesu następców prawnych zmarłego. Brak zawieszenia postępowania i jego kontynuowanie po utracie zdolności sądowej przez stronę, bez wstąpienia w jej miejsce następców prawnych powoduje nieważność postępowania. Stan nieważności ma miejsce nawet wówczas, gdyby sąd procedował w sprawie, nie wiedząc o tym, iż strona zmarła.

Z uwagi na powyższe, zgodnie z art. 386 § 2 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy uchylił zaskarżone orzeczenie i przekazał sprawę Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Brak było natomiast podstaw do odrzucenia wniosku w trybie 199 § 1 pkt 3 k.p.c., bowiem w chwili jego wniesienia wnioskodawczyni żyła.

Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Rejonowy zmieni podstawę zawieszenia na art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c., a następnie podejmie postępowanie w trybie art. 180 § 1 pkt 1 k.p.c. lub umorzy je na podstawie art. 182 § 1 pkt 5 k.p.c.

Sąd pierwszej instancji winien także orzec o kosztach postępowania apelacyjnego
w trybie art. 108 § 2 k.p.c.