Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 3 listopada 2022 r.

Sąd Okręgowy we Włocławku Sekcja Odwoławcza I Wydziału Cywilnego

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 października 2022 r. we Włocławku
na rozprawie

sprawy z wniosku J. S. (1)

z udziałem W. S., B. K., T. K. i J. K. (1)
o stwierdzenie nabycia spadku

na skutek apelacji uczestników postępowania B. K., T. K. i J. K. (1)

od postanowienia Sądu Rejonowego we Włocławku

z dnia 28 lipca 2021 r. sygn. akt I Ns 1169/18

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu we Włocławku pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

SSO Mariusz Nazdrowicz

Sygn. akt : I 1 Ca 465/21

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem - w sprawie z wniosku J. S. (1) z udziałem A. S., W. S., B. K. i J. K. (1) - Sąd Rejonowy
we Włocławku stwierdził, że spadek po J. S. (2) (zmarłym 19 sierpnia 2018r.
we W.) nabyli z mocy ustawy: a/ jego żona A. S. b/ jego dzieci: J. S. (1), W. S. i B. K. – każde z nich w ¼ części (pkt 1 postanowienia) nakazał pobrać od wnioskodawcy i uczestników po 997 zł tytułem kosztów opinii poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa ( pkt 2 ) oraz orzekł, że wnioskodawca i uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Ustalając porządek dziedziczenia na podstawie ustawy ( art. 931 § 1 kc) Sąd I instancji przyjął, że nieważny był testament zmarłego (sporządzony w formie aktu notarialnego w dniu (...) przed notariuszem M. C. prowadzącą Kancelarię Notarialną
w T. za numerem Repertorium (...); w testamencie tym spadkodawca powołał do całości spadku B. K. i wnuki T. K. i J. K. (2) – obecnie K.), gdyż został sporządzony w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli ( art. 945 § 1 kc).

Apelację od powyższego postanowienia wnieśli uczestnicy postepowania B. K., T. K. i J. K. (1) zarzucając naruszenie zarówno przepisów prawa procesowego jak i materialnego.

W ramach pierwszej grupy zarzutów skarżący wskazali na obrazę przepisów:

- art. 290 § 1 kpc wskutek zlecenia wydania opinii jednostce, która nie była instytutem naukowym lub naukowo-badawczym, a opinia tej jednostki nie została podpisana przez osobę uprawnioną do składania oświadczeń w imieniu Instytutu (...) S.A. w W.

- art. 290 § 1 zd. 2 i 290 § 3 i 4 kpc w zw. z art. 670 § 1 kpc poprzez zaniechanie zażądania
od „Instytutu” dodatkowych wyjaśnień albo złożenia dodatkowej opinii

- art. 236 § 1 kpc wobec zaakceptowania opinii, w której braki dokumentacji medycznej biegli samodzielnie uzupełnili zeznaniami świadków i stron oraz dokumentami, mimo że podstawą wydania opinii miała być wyłącznie dokumentacja medyczna

- art. 236 § 1 kpc poprzez nieprzekazanie „Instytutowi” całości dokumentacji medycznej spadkodawcy (opinii psychiatrycznych wydanych przez biegłego R. W.
na potrzeby sprawy sygn. akt Sądu Okręgowego w Toruniu I C 2091/09)

- art. 235 § 1 kpc z uwagi na naruszenie zasady bezpośredniości w sytuacji, gdy całe postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone nie przed „Sądem orzekającym”, który wydał zakwestionowane postanowienie, lecz przed Sądem w innym składzie

- art. 327 ¹ § 1 pkt 1 kpc wskutek zaniechania wskazania w uzasadnieniu dowodów, na których oparł się Sąd i ograniczeniu się do ogólnego, grupowego wskazania wszystkich przeprowadzonych dowodów osobowych

- art. 233 § 1 kpc poprzez zaniechanie wszechstronnej oceny materiału dowodowego
i zastąpienie jej oceną wybiórczą.

Ponadto apelujący zarzucili błąd w ustaleniach faktycznych (polegający na wadliwym przyjęciu, że w dniu sporządzenia testamentu – (...) – spadkodawca „nie był zdolny do czynności prawnych”) oraz sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek przyjęcia, że w chwili testowania J. S. (2) nie mógł swobodnie podejmować decyzji i wyrażać woli. Naruszenia przepisów materialnoprawnych skarżący uczestnicy dopatrywali się w przyjęciu jako podstawy rozstrzygnięcia przepisu art. 958 kc w sytuacji, gdy w ogóle nie miał on zastosowania
w sprawie. Powołując się na powyższe skarżący wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia i stwierdzenie, że spadek po J. S. (2) nabyli jego córka B. K. oraz wnuki T. K. i J. K. (1) – każde z nich w 1/3 części oraz o uchylenie w stosunku do nich postanowienia w punkcie 2. Ponadto zażądali zasądzenia solidarnie od wnioskodawcy i uczestników postępowania W. S. i A. S. kosztów postępowania apelacyjnego.

W uzupełnieniu apelacji uczestniczka postępowania J. K. (1) wskazała dodatkowo na obrazę przepisów art. 232 kpc i 286 kpc oraz art. 945 § 1, 931 § 1 i 950 kc.

Wnioskodawca oraz uczestnicy postępowania A. S. i W. S. wnieśli
o oddalenie apelacji. Niezależnie od tego uczestnik W. S. wniósł o dopuszczenie
i przeprowadzenie dowodu z szeregu opinii załączonych do pisma procesowego z 14 lutego 2022 r. , a obrazujących stan zdrowia psychicznego spadkodawcy. Wszystkie te dokumenty znajdowały się już w aktach sprawy.

W trakcie postępowania apelacyjnego w dniu 22 września 2022 r. zmarła A. S.. Ze zgodnych oświadczeń zainteresowanych wynika, że jej wszyscy spadkobiercy ustawowi biorą już udział w niniejszym postępowaniu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacji nie sposób odmówić słuszności z uwagi na trafność niektórych jej zarzutów, co skutkowało koniecznością uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy
do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu we Włocławku na podstawie art. 386 § 4 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc.

Przed przystąpieniem do oceny zasadności zarzutów apelacyjnych niezbędne jest rozważenie wpływu śmierci uczestniczki postępowania A. S. na postępowanie apelacyjne.
W orzecznictwie podkreśla się ( np. postanowienie Sądu Najwyższego z 15 czerwca 2011 r.
V CSK 363/10, nie publ., LEX nr 1133813 wydane w sprawie, w której zaistniała identyczna sytuacja faktyczna wobec śmierci uczestnika postępowania o stwierdzenie nabycia spadku w trakcie postępowania apelacyjnego oraz postanowienie Sądu Najwyższego z 7 września 2018 r. III CZ 34/18 nie publ., LEX nr 2580173), że w przypadku śmierci uczestnika postępowania o stwierdzenie nabycia spadku – wobec odrębności postępowania nieprocesowego w stosunku do procesowego – nie ma podstaw do obligatoryjnego zawieszenia postępowania w oparciu o przepis art. 174 § 1 pkt 1 kpc, nie jest natomiast wyłączone fakultatywne jego zawieszenie. Nie ma też żadnych przeszkód, żeby na etapie postępowania apelacyjnego w miejsce dotychczasowych uczestników wstąpili ich następcy. W tych warunkach Sąd odwoławczy uznał, że skoro wszystkie osoby należące do kręgu spadkobierców ustawowych po A. S. biorą już udział w postępowaniu to w pełni dopuszczalne było kontynuowanie postępowania apelacyjnego.

Przechodząc do omówienia poszczególnych zarzutów to trafny okazał się zarzut obrazy przepisu art. 236 kpc, aczkolwiek z innych przyczyn niż wskazane w jego uzasadnieniu.

Sąd Rejonowy we Włocławku postanowieniem z dnia 9 kwietnia 2020r. (k. 539)
- uwzględniając wniosek dowodowy wnioskodawcy – dopuścił dowód z opinii biegłego
z zakresu psychiatrii na okoliczności bliżej wyszczególnione w tezie dowodowej.
W postanowieniu tym nie została wskazana konkretna osoba biegłego, jak również wskazanie takie nie nastąpiło ( co jest w pełni dopuszczalne – por. przykładowo postanowienie Sądu Najwyższego z 6 grudnia 2019 r. V CSK 206/19 nie publ., LEX nr 2770252) w drodze wykonania wydanego postanowienia dowodowego. Zarządzenie wykonawcze Przewodniczącej z tego samego dnia w punkcie 2 przybrało postać: „sporządzenie opinii zlecić Instytutowi (...) w W.”. Nie ulega więc żadnej wątpliwości, że podmiot mający sporządzić opinię wskazany w postanowieniu nie pokrywał się z podmiotem, któremu zostało „zlecone” jej wykonanie. Wprawdzie opinia instytutu naukowego (badawczego) nie jest odrębnym środkiem dowodowym, lecz odmianą (postacią) dowodu z opinii biegłych to jednak nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, żeby opinie
te traktować zamiennie czy je utożsamiać. W konsekwencji do przeprowadzenia dowodu
z opinii biegłego właściwy jest wyłącznie biegły, a do dowodu z instytutu – stosowna jednostka organizacyjna posiadająca taki charakter. Opinia Instytutu (...) w W. została sporządzona więc z jednej strony niezgodnie z treścią postanowienia z 9 kwietnia 2020 r. a z drugiej bez wydania postanowienia przewidzianego w art. 236 kpc . Tym samym doszło do ewidentnego naruszenia przywołanego przepisu. W orzecznictwie ( wyroki Sądu Najwyższego: z 20 sierpnia 2001r. IPKN 571/00 OSNP 2003/14/330, z 9 marca 2005 r. III CK 271/04 nie publ., LEX nr 175995, z 23 stycznia 2008 r. II PK 125/07 OSNP 2009/5-6/66, z 15 stycznia 2010 r. I CSK 197/09 nie publ., LEX nr 564749, postanowienia Sądu Najwyższego: z 13 lutego 2014r. II CK 467/13 nie publ., LEX nr 1644554 i z 3 kwietnia 2019 r. I CZ 28/19 nie publ., LEX nr 2647158) oraz w doktrynie ( np. H. Pietrzkowski: „Metodyka pracy sędziego w sprawach cywilnych” Wolter Kluwer W-awa 2021, s.545), wskazuje się, że podstawą ustaleń faktycznych mogą być tylko prawidłowo przeprowadzone dowody. Ich dokonanie w oparciu o dowody, które nie zostały w sposób formalny dopuszczone i przeprowadzone narusza ogólne reguły postępowania w zakresie bezpośredniości, jawności, równości stron i kontradyktoryjności. Oczywiście każdorazowo wymaga rozważenia wpływ tego rodzaju uchybienia na wynik sprawy. W sprawie o stwierdzenie nabycia spadku, w której kwestionowana jest ważność testamentu na podstawie art. 945 § 1 kc dowód z opinii biegłego, łącznej opinii biegłych czy z instytutu naukowego ( badawczego) ma kluczowe, fundamentalne wręcz znaczenie. Bez niego Sąd nie jest w ogóle władny przecież ocenić, czy spadkodawca znajdował się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. W praktyce opinie takie są wielokrotnie kwestionowane, częstokroć zachodzi konieczność ich wyjaśnienia, uzupełnienia, skonfrontowania biegłych czy wreszcie sporządzenia kolejnej opinii. Stąd dla przyjęcia konkretnej opinii jako podstawy faktycznej rozstrzygnięcia tak ważna jest strona formalna jej sporządzenia, w tym dopuszczenie stosownego środka dowodowego. Wszelkie uchybienia w tym zakresie mogą więc co do zasady mieć wspomniany wpływ, który w rozpatrywanym przypadku miał miejsce. W rezultacie doszło do sytuacji, w której Sąd Rejonowy nie dysponował opinią o stanie spadkodawcy w chwili sporządzania testamentu. Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że nie można potraktować też opinii z 1 lutego 2021 r. jako opinii biegłego – psychiatry J. S., który się pod nią podpisał. Nie ulega bowiem żadnej wątpliwością, że w rozumieniu art. 278 kpc opinią biegłego jest tylko opinia złożona przez osobę wyznaczoną przez Sąd, co jednak nie miało miejsca. Doszło w rezultacie do nierozpoznania istoty sprawy ( art.386 § 4 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc). W orzecznictwie podkreśla się bowiem, że dochodzi do tego również w razie dokonania oceny prawnej żądania bez ustalenia podstawy faktycznej, co wymagałoby czynienie kluczowych ustaleń po raz pierwszy w instancji odwoławczej. W takiej sytuacji uzasadnione jest uchylenie orzeczenia ze względu na respektowanie uprawnień stron wynikających z zasady dwuinstancyjności postępowania sądowego, a więc do kontroli instancyjnej wyników postępowania dowodowego i ustaleń będących podstawą faktyczną orzeczenia ( np. postanowienie Sądu Najwyższego: z 5 marca 2021r. I CZ 8/21 nie publ., LEX nr 3147742, z 12 stycznia 2021r. I CZ 86/20 nie publ., LEX nr 3115677 i z 11 grudnia 2020r. I CZ 60/20 nie publ., LEX nr 3120301).

Niezależnie od powyższego zachodzi też konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. W judykaturze przyjmuje się bowiem, że ocenę czy sprawa wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości należy odnieść do tych dowodów, które dla rozpoznania sprawy miałyby zasadnicze znaczenie ( postanowienie Sądu Najwyższego z 17 kwietnia 2013r. VCZ 129/12 nie publ., LEX nr 1341730, wyroki Sądów Apelacyjnych:
w Krakowie z 14 czerwca 2019r. I A Ca 75/19 nie publ., LEX nr 2747667 i w Katowicach z 20 grudnia 2019r. I ACa 475/19 nie publ., LEX nr 27811505). Nie można bowiem uznać oparcia orzeczenia przez Sąd na faktach bezspornych za częściowe przeprowadzenie postępowania dowodowego, które stanowiłoby przeszkodę w uchyleniu tego orzeczenia w sytuacji konieczności przeprowadzenia dowodów mających kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

W sprawie przeprowadzono wprawdzie dowody z szeregu dokumentów, w tym także
z kilkunastu opinii biegłych, ale przecież dokumenty te były bezsporne w tym sensie, że nikt nie kwestionował ich wartości dowodowej. Zainteresowani natomiast odmiennie oceniali je
w kontekście zdolności zmarłego do testowania, ale wyjaśnieniu tych wątpliwości mogła służyć właśnie opinia biegłego. Natomiast jeżeli chodzi o zeznania świadków czy stron to w chwili obecnej nie sposób wiążąco przesądzić, czy będą one miały jakieś znaczenie dla rozstrzygnięcia. Nie da się przecież wykluczyć, że już w oparciu o dokumentację medyczną możliwe będzie wyciągnięcie niepodważalnych wniosków o stanie testatora i dowody
te pozbawione będą istotnego znaczenia, a tym samym nieprzydatne dla konstruowania ustaleń faktycznych.

Niektóre dalsze zarzuty apelacji okazały się również zasadne.

Przy wydawaniu postanowienia dowodowego niezbędne jest także sprecyzowanie,
na podstawie jakiego materiału faktycznego biegły ma wydać opinię („Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz” pod red. M .Manowskiej Tom I , Wolter Kluwer W-awa 2021, s.962). Abstrahując w tym momencie całkowicie od tego, czy ograniczenie biegłego w postanowieniu dowodowym z 9.01.21r. wyłącznie do zbadania dokumentacji medycznej było prawidłowe to jednak miało ono miejsce i trzeba zgodzić się ze skarżącymi, że Instytut (...) S.A. w W. wykroczył poza zakreślone granice opierając się także na zeznaniach świadków i stron. Zadaniem biegłego (zespołu biegłych, instytutu) jest udzielenie Sądowi – na podstawie wiadomości fachowych i doświadczenia zawodowego – informacji i wiadomości niezbędnych do ustalenia i oceny okoliczności sprawy. Nie mogą być uznane za dowód w sprawie wypowiedzi biegłego wykraczające poza zakres udzielonego mu przez Sąd zlecenia ( wyrok Sądu Najwyższego z 6 lutego 2003 r. IV CKN 1763/00 nie publ., LEX nr 78280). Sąd nie jest więc związany opinią biegłego w zakresie jego wypowiedzi opartych na materiale faktycznym, który nie stanowił podstawy wykonania opinii.

Trafnie apelujący zauważyli też, że uzasadnienie zaskarżonego postanowienia nie odpowiada wymogom określonym w art. 327 ^{( 1 )}§ 1 pkt 1 kpc, a ocena dowodów narusza przepis art. 233
§ 1 kpc. Słusznie przez cały czas postępowania wskazywali oni, że to na wnioskodawcy
i uczestnikach podważających ważność testamentu spoczywał ciężar udowodnienia (art. 6 kc) faktów za tym przemawiających. Zatem zeznania ich samych oraz zgłoszonych przez nich świadków powinny podlegać wnikliwej ocenie tym bardziej, że zeznania te posłużyły
do wyciągnięcia określonych wniosków w opinii Instytutu. Nie sposób zaaprobować w tych warunkach ograniczenia się przez Sąd meriti do lakonicznego sformułowania, że odmówił wiary skarżącym, gdyż byli uposażeni z testamentu i automatycznie uwzględnił zeznania drugiej grupy. Słusznie argumentowali oni, że równie dobrze interes w określonym przedstawieniu faktów mieli ich adwersarze skoro byli – posługując się nomenklaturą Sądu
a quo – uposażeni z ustawy. Oprócz tego Sąd w ogóle nie uwzględnił, że np. M. S.
- córka wnioskodawcy - w chwili sporządzania testamentu przez J. S. (2) była małą dziewczynką ( miała 8 lat), co siłą rzeczy rzutuje choćby na możność zapamiętywania faktów. A. P. to narzeczona W. S. (pomijając sprzeczność odnośnie daty poznania testatora – sekwencja czasowa 00:43:00 - 00:49:22 rozprawy z 21 listopada 2019 r. , k. 483). E. Z. łączy z wnioskodawcą zażyła znajomość, a G. R.
- P.podobnie jak J. P. wręcz przyjaźń. A. M. jest z kolei partnerką życiową wnioskodawcy. Nawet jednak niektórzy z tych świadków (R.
- P., P.) twierdzili, że w okresie testowania zmarły zachowywał się różnie
- raz w pełni normalnie, a czasami jego zachowanie od normy odbiegało. A przecież kardynalną zasadą jest stan testatora z chwili sporządzania testamentu, a nie w jakiejkolwiek innej dacie. Oczywista jest także konkluzja skarżących o sprzeczności istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, gdyż przy braku stosownej opinii nie sposób przyjąć, że J. S. (2) w chwili sporządzania testamentu znajdował się w stanie wyłączającym świadome podjęcie decyzji i wyrażenie woli.

O ile chybiony i wręcz niezrozumiały był zarzut, że biegli sporządzający opinię z dnia 1 lutego 2021r. nie dysponowali opiniami uzupełniającymi R. W. sporządzonymi do sprawy sygn. akt Sądu Okręgowego w Toruniu I C 2091/09 z 21 października 2013r.i z 31 października 2013 r. (opinie te znajdują się w aktach niniejszej sprawy odpowiednio na kartach 397-398 i 400-401) to jest faktem, że nie uwzględnili ich w swojej opinii. A przecież w połączeniu z opinią główną w przywołanej sprawie z 2 września 2013 r. (k. 373-394) stanowiły one podstawę do ustalenia przez Sąd Okręgowy w Toruniu, że J. S. (2) w maju 2007r. znajdował się w stanie umożliwiającym zawarcie ważnej umowy sprzedaży swojego gospodarstwa, co skutkowało oddaleniem jego powództwa o ustalenie nieważności tej umowy. Musi w tych warunkach budzić duże zdziwienie, że Sąd I instancji nie dostrzegł potrzeby co najmniej dodatkowych wyjaśnień instytutu – skoro spadkodawca mógł po 3 latach od sporządzenia testamentu dokonywać ważnych czynności prawnych to wymaga pogłębionej analizy, dlaczego czynność taka podjęta znacznie wcześniej cechy tej była pozbawiona. Przesądza to o zasadności zarzutu naruszenia art. 290 § 1 kpc ( ale nie art. 286 kpc).

Pozostałe zarzuty proceduralne pozbawione były słuszności.

Opinia z 1 lutego 2021r. została podpisana m.in. przez E. M., która w tym czasie była - jak utrzymują sami apelujący - Prezesem Zarządu Instytutu (...) S.A. w W.. Nie ma w tej sytuacji jakiegokolwiek znaczenia to, że nie została w ten sposób określona w opinii, skoro nie budzi wątpliwości kto ją podpisał i kontekst złożonego podpisu. W najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego - na co trafnie zwrócił uwagę wnioskodawca w odpowiedzi na apelację – przyjmuje się (postanowienia tego Sądu z 24 listopada 2020r. III CSK 226/19 nie publ. , LEX nr 3277112 i z 6 grudnia 2019 r. V CSK 206/19 nie publ. , LEX nr 2770252 i dalsze wskazane w uzasadnieniach judykaty), że kryterium podstawowym pozwalającym uznać dany podmiot za instytut jest prowadzenie przez niego badań naukowych. Inne jednostki organizacyjne, w tym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, niemające statusu instytutu badawczego mogą wydawać opinie, jeżeli posiadają potrzebne wiadomości specjalne. Niewątpliwie przedmiotowy Instytut nimi dysponuje. Skoro - co nie budzi wątpliwości skarżących – dopuszczalna jest zmiana składu osobowego Sądu rozstrzygającego sprawę cywilną (byleby został zachowany wymóg wynikający z art. 323 kpc) - a taka sytuacja wystąpiła w rozpoznawanej sprawie - to nie mogło dojść do naruszenia zasady bezpośredniości wyrażonej w art. 235 kpc. I wreszcie jako zupełnie chybiony należało uznać zarzut obrazy przepisu art. 232 kpc (wskutek nieprzeprowadzenia dowodów ze wskazanych aktów notarialnych oraz nieprzesłuchania sporządzających je notariuszy). W przypadku, gdy strona jest reprezentowana przez fachowego pełnomocnika Sąd nie ma jakiegokolwiek obowiązku przeprowadzania z urzędu tego rodzaju dowodów pomijając już to, że kompletnie nie wiadomo, jakie miałyby one znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Brak niezbędnych ustaleń faktycznych sprawia, że nie jest możliwa - z uwagi na jej przedwczesność - ocena zarzutów prawa materialnego. Można jedynie zauważyć, że przepis art.958 kc - z oczywistych względów - nie miał w sprawie zastosowania.

Na zakończenie niezbędne jest odniesienie się do wniosku dowodowego uczestnika postępowania W. S., który wniósł o przeprowadzenie dowodu z kilkunastu załączonych dokumentów w postaci różnych opinii obrazujących stan zdrowia spadkodawcy
( przy czym opinie z 26.07.2013r. wykonane do sprawy Ko Kpp 534/13 dublowały się
– k. 715-717 i 735-737) wiedząc, że wszystkie te dokumenty znajdowały się już w aktach. Pomijając już to, że już we wniosku zostało zawarte żądanie przeprowadzenia dowodów
ze wskazanych dokumentów, w tym załączonych do wniosku (k. 3 v - 4), a ponadto reprezentujący go pełnomocnik ( k.114) wniósł o dopuszczenie dowodu z bliżej wskazanych opinii psychiatrycznych (a zatem wbrew jego twierdzeniu stosowne wnioski dowodowe zostały już zgłoszone) to najwyraźniej umknęło jego uwagi, że postanowieniem z 23 sierpnia 2019 roku ( k. 318) Sąd Rejonowy we Włocławku dopuścił i przeprowadził dowód z szeregu wyszczególnionych dokumentów, a Przewodnicząca nakazała sporządzenie uwierzytelnionych kopii tych dokumentów i załączenie ich do akt. Przed zmianami w procedurze cywilnej obowiązującymi od 7 listopada 2019 r. było to postępowanie w pełni prawidłowe, gdyż wówczas nie obowiązywał przepis art. 278 ¹ kpc. Niezależnie od tego trzeba mieć na uwadze przepis art. 243 ² kpc – dokumenty znajdujące się w aktach sprawy lub do nich dołączone stanowią dowody bez wydawania odrębnego postanowienia, a tym samym bez żadnych przeszkód można ustalać na ich podstawie stan faktyczny. Analizowany wniosek dowodowy jest w tych warunkach jakimś jurydycznym nieporozumieniem. Dowody w nim zawnioskowane podlegały w konsekwencji oddaleniu na podstawie art. 235 ² pkt 2 kpc w zw. z art. 391 § 1 kpc, gdyż nie jest dopuszczalne przeprowadzenie kolejny raz tych samych dowodów . Taki powielony dowód jest nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 108 §2 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc.

SSO Mariusz Nazdrowicz