Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 527/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 27 kwietnia 2022 roku w sprawie VII K 97/22.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

M. M.

Wysokość szkody wyrządzonej przypisanym sprawcy przestępstwem

Zeznania A. R. (1)

k 203 odw.-204

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

Zeznania A. R. (1)

Pokrzywdzony podał, i wartość szkody wyniosła 20000 złotych. Ale „straty” te obejmują też zaległości płatnicze, czy utracone rzeczy nieuwzględnione w zarzucie, co całkowicie pominął sąd I instancji. Sąd ten uznał w zaskarżonym wyroku, iż oskarżony dokonał kradzieży: betoniarki, maszyny do cięcia blachy, myjki ciśnieniowej, rożnego rodzaju narzędzi, telewizora, szafy ubraniowej, maszyny do szycia oraz sterownika do alarmu i określił ich łączną wartość na kwotę „około 20000 złotych”, nie indywidualizując wartości poszczególnych przedmiotów. Braki te dostrzegł sąd odwoławczy i na rozprawie apelacyjnej uzupełniająco przesłuchał pokrzywdzonego, który ocenił wartość poszczególnych przedmiotów objętych zarzutem. Ich łączna wartość według tych wycen wyniosła 12500 złotych i to jest maksymalna kwota, jaką można przypisać oskarżonemu, ale jej maksymalny wymiar jest nieudokumentowany i podany szacunkowo, aczkolwiek znajduje odzwierciedlenie w realiach rynkowych.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzuty dotyczące art. 438 pkt 2 i 3 kpk (obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia; błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia ) polegające na:

-braku zabezpieczania nagrań kamery, która była zainstalowana w (...), ul. (...);

- braku załączenia do akt spisu rzeczy które oskarżony przejął na podstawie umowy wynajmu posesji;

- braku uwzględnienia, że przeprowadzką zajmowała się firma znaleziona na (...), która organizując przeprowadzkę wywoziła rzeczy, w tym z listy pokrzywdzonego ( nie było sporządzonej listy rzeczy i urządzeń, które znajdowały się na posesji );

- braku uwzględnienia, że większość rzeczy z listy pokrzywdzonego nie znajdowała się na tej posesji;

- bezpodstawnej odmowie wiarygodność wyjaśnień oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Poczynione przez sąd ustalenia faktyczne odnośnie sprawstwa oskarżonego znajdują odpowiednie oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, który został poddany analizie oraz ocenie, respektującej wymogi art. 4 kpk, art. 5 kpk, art. 7 kpk, art. 410 kpk. Wbrew odmiennym twierdzeniom zawartym w apelacji, w tym zakresie nie ma podstaw, ani do skutecznego kwestionowania dokonanej przez sąd I instancji oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, ani też poczynionych na podstawie tego materiału dowodowego ustaleń faktycznych w sprawie. Konfrontując ustalenia faktyczne z przeprowadzonymi na rozprawie głównej dowodami trzeba stwierdzić, iż dokonana przez sąd rejonowy rekonstrukcja zdarzeń i okoliczności popełnienia przypisanego oskarżonemu przestępstwa nie wykazuje błędu i jest zgodna z przeprowadzonymi dowodami, którym sąd ten dał wiarę i się na nich oparł.

Ma rację sąd merytoryczny, że kardynalnym dowodem inicjującymi przedmiotową sprawę są zeznania pokrzywdzonego A. R. (1), którym brak powodów, aby zarzucić niekonsekwencje lub nieobiektywizm. W/w nie miał jakichkolwiek racjonalnych powodów, ażeby bezpodstawnie obciążać właśnie oskarżonego. Nie liczba dowodów decyduje o ich wiarygodności, ale swobodna ocena materiału dowodowego, w tym nawet tylko oparta na zeznaniach jednego świadka. Obciążające oskarżonego zeznania A. R. (1) pochodzą od osoby pokrzywdzonej ale w stosunku do oskarżonej bezstronnej, nie zainteresowanej bezpodstawnym obciążeniem pomówionego. Jego zeznania znajdują wsparcie w relacjach: E. D., S. R.; zostały uzupełnione w instancji odwoławczej.

Nie można w niniejszej sprawie zarzucać, że niektóre dowody nie stanowiły podstawy ustaleń faktycznych, jeśli sąd je rozważył i ocenił na płaszczyźnie art. 7 kpk jako niewiarygodne. Odrzucenie przez sąd pewnych dowodów w końcowej ocenie, przy jednoczesnym uwzględnieniu innych dowodów, stanowi przecież uprawnienie sądu. Kontrola instancyjna oceny dowodów nie obejmuje sfery przekonania sędziowskiego, jaka wiąże się z bezpośredniością przesłuchania, sprowadza się natomiast do sprawdzenia, czy ocena ta nie wykazuje błędów natury faktycznej (niezgodności z treścią dowodu, pominięcia pewnych dowodów) lub logicznej (błędności rozumowania i wnioskowania) albo czy nie jest sprzeczna z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy, a takich błędów sąd merytoryczny uniknął. Nie można czynić skutecznego zarzutu obrazy tego przepisu, w sytuacji gdy sąd uczynił podstawą swoich ustaleń wersję zdarzeń przestawioną przez świadka, pomawiającego oskarżonego, jeśli dowód z wyjaśnień samego oskarżonego, które nie stanowiły podstawy owych ustaleń, został przez sąd należycie rozważony i oceniony w sposób przewidziany w art. 7 kpk.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych jest słuszny tylko wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania, nie może on natomiast sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu. Przy czym jest to aktualne przy zarzucie błędu o charakterze „dowolności”. Tego typu zarzut co do błędu w ustaleniach faktycznych to bowiem, jak zasadnie się wskazuje, nie sama odmienna ocena materiału dowodowego przez skarżącego, lecz wykazanie, jakich konkretnych uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej ocenie materiału dowodowego. Takich przekonujących argumentów apelacja w odniesieniu do ustaleń dotyczących sprawstwa oskarżonego nie podniosła. Słusznie sąd I instancji odmówił wiary oskarżonemu, negującemu sprawstwo, do czego był w pełni uprawniony.

W kontekście postawionych zarzutów sąd odwoławczy musi jednak podnieść, iż:

- oskarżony w postępowaniu przygotowawczym nie przyznał się do zarzuconego mu czynu, odmówił składania wyjaśnień i odpowiedzi na pytania. Nie składał żadnych wniosków dowodowych ( k 72 );

- wywody oskarżonego zawarte w apelacji zawierają sprzeczności. Z jednej strony autor kwestionuje, że skradzione rzeczy były na posesji, z drugiej temu nie zaprzecza. Brak listy przedmiotów stanowiących wyposażenie posesji przy zawieraniu umowy najmy, nie powoduje, że tych okoliczności nie można udowodnić; wynikają one bowiem ze stanowczych twierdzeń pokrzywdzonego. Skarżący podnosi braki dowodowe, ale o przeprowadzenie tych dowodów nie wnioskował. Nie może być brakiem dowodowym lista przedmiotów stanowiących wyposażenie posesji, skoro ona nie została sporządzona przy zawieraniu umowy najmu. Jeżeli oskarżony miał wiedzę o środkach dowodowych ( nagraniach z monitoringu ), to mógł o nie zawnioskować w czasie umożliwiającym ewentualne przeprowadzenie tego dowodu i zaniechanie w tym zakresie obciąża przede wszystkim jego i wynika nieracjonalnej bierności tej strony ( albo oceny o nieprzydatności tego dowodu ), skoro od początku M. M. wiedział o możliwości odwołania się do takiego dowodu;

- zgodnie z umową najmu oskarżony zobowiązał się dbać o utrzymanie należytego stanu technicznego lokalu, przedmiotów znajdujących się na posesji oraz zwrócić je w stanie najwyżej wynikającym z normalnego użytkowania. Nie wszystkie rzeczy znajdujące się na działce były mu potrzebne w trakcie wynajmowania posesji. Pokrzywdzony nie potwierdził, aby oskarżony informował go o potrzebie - z uwagi na bezpieczeństwo dziecka – wywiezienia betoniarki. Przerzucanie odpowiedzialności przez oskarżonego w apelacji na firmę przewozową ( której nie zindywidualizował ) nie może być skuteczne, bowiem miał on kontrolę nad jej pracownikami i sposobem wykonania zleconych prac, a ponadto z jego wywodów wynika świadomość, iż firma ta wywoziła rzeczy należące do pokrzywdzonego i temu się nie sprzeciwiał;

- umowa najmu pomiędzy A. R. (1) a M. M. została zawarta 1 grudnia 2020 roku ( k 9 ). Przed 13 kwietnia 2021 roku oskarżony porzucił to miejsce zamieszkania, bez poinformowania o tym najemcy, nie rozliczając się z nim i wywożąc wcześniej wartościowe rzeczy znajdujące się na posesji ( wskazują na to korespondujące ze sobą zeznania A. R. (2), E. D., S. R.. Z zeznań E. D. wynika, iż wywożenie rzeczy z posesji następowało sukcesywnie, oskarżony współdziała przy tym z jakimś mężczyzną, a betoniarkę wywieźli na początku kwietnia 2021 roku. Nielogiczne są wywody obrońcy podniesione na rozprawie apelacyjnej, iż oskarżony – po uzgodnieniu z pokrzywdzonym – wywiózł betoniarkę, bo stanowiła zagrożenie dla dziecka ( k 250 ), albowiem zrobił to dopiero porzucając to miejsce zamieszkania, a nie gdy tam mieszkał z dzieckiem od 1 grudnia 2020 roku. W tym miejscu trzeba podkreślić, iż przepis 452 kpk ustanawia prekluzję dowodową w stosunku do odwołującego się. Jego postulowany wniosek dowodowy – o przeprowadzenia w toku postępowania odwoławczego - poza ogólnymi wymogami zawartymi w art. 169 kpk, musi uprawdopodobnić obiektywną niemożność powołania dowodu przed sądem I instancji. W tym przypadku dowody te nie były powołane przed sądem pierwszej instancji ( i w postępowaniu przygotowawczym ), chociaż skarżący mógł złożyć wówczas wniosek o ich przeprowadzenie, a także okoliczność, którą teraz chce udowadniać nie dotyczy nowego faktu ( zaboru betoniarki), niebędącego przedmiotem postępowania przed sądem I instancji. Inaczej mówiąc, oskarżony nie podejmując inicjatywy dowodowej w tym zakresie przed sądem I instancji założył swoistą „pułapkę” na ten sąd, zostawiając sobie zarzuty niepełności postępowania dowodowego w tym zakresie na wypadek niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia. Przed sądem odwoławczym i w ewentualnym ponownym postępowaniu nie można powołać żadnego dowodu, który nie został powołany przed sądem I instancji, o ile składający wniosek mógł taki dowód powołać przed tym sądem, a zatem mógł być i był wnioskodawcy ten dowód znany. Wniosek dowodowy powinien więc zawierać co najmniej uprawdopodobnienie obiektywnej niemożności powołania dowodu przed sądem a quo. Niewykazanie tej okoliczności stanowi podstawę oddalenia wniosku dowodowego. Wniosku dowodowego nie można oddalić na podstawie art.452 § 2 pkt 2, jeżeli okoliczność, która ma być udowodniona, w granicach rozpoznania sprawy przez sąd odwoławczy, ma istotne znaczenie dla ustalenia, czy został popełniony czyn zabroniony, czy stanowi on przestępstwo i jakie, czy czyn zabroniony został popełniony w warunkach, o których mowa w art. 64 lub art. 65 Kodeksu karnego, lub czy zachodzą warunki do orzeczenia pobytu w zakładzie psychiatrycznym na podstawie art. 93g Kodeksu karnego. ( art. 452 § 3 kpk ). Przesłanki wprowadzające zakaz oddalenia wniosku dowodowego (art. 452 § 3) w tej sprawie nie zachodzą, jeżeli zważy się, że oskarżony kontrolował wywożenie rzeczy z wynajmowanej posesji, a jego teza, że wywiózł betoniarkę dla bezpieczeństwa dziecka, nie została potwierdzona przez pokrzywdzonego i przeczy temu też czas podjęcia tego działania;

- na sprawstwo oskarżonego wskazują okoliczności opuszczenie wynajmowanej posesji. Nie płacił on wynajmującemu czynszu, pomimo ponagleń. Pod koniec zamieszkiwania w (...) zaczął unikać kontaktu z wynajmującym, a potem go zerwał. Nie poinformował wynajmującego o zakończeniu umowy. W konsekwencji „zniknął” dla swojego wierzyciela. A. R. (1) 13 kwietnia 2021 roku przyjechał do tej posesji rozmówić się z oskarżonym, ale już go nie zastał. Stan nieruchomości i brak wielu przedmiotów spowodowało, że jeszcze w tym samym dniu zgłosił w KP w R. zawiadomienie o przestępstwie kradzieży. Miał też przygotowane wcześniej dla oskarżonego wypowiedzenie umowy najmu z uwagi na zaległości płatnicze ( k 10 ).

Aby wykazać błąd ustaleń faktycznych lub naruszenie standardów swobodnej oceny i interpretacji dowodów nie wystarczy subiektywne przekonanie skarżącego o niesprawiedliwości orzeczenia. Konieczne jest wykazanie, że w zaskarżonym wyroku poczyniono ustalenie faktycznie nie mające oparcia w przeprowadzonych dowodach, albo że takiego ustalenia nie dokonano, choć z przeprowadzonych dowodów określony fakt jednoznacznie wynika, bądź wykazanie, że tok rozumowania sądu I instancji był sprzeczny ze wskazaniami doświadczenia życiowego, prawami logiki czy z zasadami wiedzy. Apelacja takiej przekonującej argumentacji nie przedstawia. Wywody apelacji oskarżonego nie mogły doprowadzić do zmiany zaskarżonego wyroku i jego uniewinnienia, bowiem ocena kluczowych w sprawie dowodów nie zawiera sprzeczności, błędów logicznych, nie pozostając również w sprzeczności z zasadami doświadczenia życiowego. Na tle innych dowodów osobowych, negowanie czynności sprawczych przez oskarżonego jest odosobnione, i ma charakter obronny. Podniesione wyżej okoliczności, a także inne wskazane w motywach zaskarżonego wyroku dały jednak sądowi I instancji podstawę do ustalenia sprawstwa oskarżonego w ramach przypisanego jej czynu. Nie jest niczym szczególnym i wyjątkowym orzekanie w oparciu o zeznania jednego czy nawet jedynego świadka. W praktyce sądowej takie sytuacje występują i nie są niecodzienne. Jeśli więc sąd I instancji miał kontakt z pokrzywdzonym i jego depozycje nie zostały zakwestionowane przez oskarżonego, pozostawały w zgodzie z innymi jeszcze dowodami, to w sposób swobody oceniając ten dowód sąd był uprawniony do uznania go za wiarygodny i oparcia na nim orzeczenia.

Skarżący wskazuje, iż sąd I instancji powinien oprzeć się na wyjaśnieniach oskarżonego. Wyjaśnienia oskarżonego podlegają, jak każdy inny dowód, ocenie organu procesowego. Oskarżony przecież może bronić się nawet w drodze „kłamstwa”. M. M. nie przyznał się do zarzucanego mu czynu. Obowiązkiem sądu w takiej sytuacji jest ustosunkowanie się do tej wersji, a decyzja co do jej niewiarygodności została oparta na rozważeniu konkretnych okoliczności danej sprawy. Sąd I instancji słusznie nie dał wiary oskarżonemu, oceniając zebrane w sprawie dowody właśnie we wzajemnym powiązaniu. Apelacja podważa stanowisko sądu przede wszystkim z pozycji wyjaśnień oskarżonego oraz własnych subiektywnych ocen wymowy okoliczności sprawy, przy wybiórczym i subiektywnym ujęciu ich zakresu, charakteru i treści.

Podniesione wyżej okoliczności, a także inne wskazane w motywach zaskarżonego wyroku dały jednak podstawę do poczynienia ustaleń faktycznych dotyczących sprawstwa oskarżonego odnośnie popełnienia przypisanego mu czynu. Argumentów sądu merytorycznego co do oceny dowodów – pominąć się nie da; ponieważ są racjonalne i zakotwiczone w zasadach doświadczenia życiowego – zasługują na uwzględnienie.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku oraz uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W wyniku przeprowadzonej analizy sąd odwoławczy nie stwierdził podstaw do ustalenia, iż wyjaśnienia oskarżonego negujące sprawstwo w ramach przedmiotowego czynu zasługują na wiarę, co powinno skutkować jej uniewinnieniem. Poczynione przez sąd ustalenia faktyczne odnośnie kwestionowanego czynu znajdują odpowiednie oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Brak jest podstaw faktycznych i prawnych do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Brak podstaw do uwzględnienia wniosków w ramach podniesionych przez skarżącego zarzutów kwestionujących sprawstwo oskarżonego. Argumenty wywiedzione w apelacji nie mogły doprowadzić do zmiany zaskarżonego wyroku i uniewinnienia oskarżonego, bowiem nie pozwala na to ocena istotnych w sprawie dowodów.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Do celów postępowania karnego należy uwzględnienie prawnie chronionych interesów pokrzywdzonego (art. 2 § 1 pkt 3 kpk), w tym naprawienie już w postępowaniu karnym, gdy to możliwe, szkody wyrządzonej przestępstwem. Przepisy prawa cywilnego mają zastosowanie przy orzekaniu obowiązku naprawienia szkody jako środka karnego, o ile przepisy prawa karnego nie zawierają odrębnego unormowania oraz gdy ich stosowanie nie pozostaje w sprzeczności z naturą karnoprawnego obowiązku naprawienia szkody. Ponieważ przepisy prawa karnego nie zawierają postanowień dotyczących ustalania zakresu obowiązku naprawienia szkody, to z pewnością należy posiłkowo odwołać się do przepisu art. 361 § 2 kc, z którego wynika zasada pełnego odszkodowania. W konsekwencji należy przyjąć, że regułą jest zobowiązanie do naprawienia szkody w całości, zaś odstępstwa od tej reguły muszą być podyktowane jedynie bardzo ważnymi względami.

Pokrzywdzony podał, iż wartość szkody wyniosła 20000 złotych. Ale „straty” te obejmują też zaległości płatnicze, czy utracone rzeczy nieuwzględnione w zarzucie, co całkowicie pominął sąd I instancji. Sąd ten uznał w zaskarżonym wyroku, iż oskarżony dokonał kradzieży: betoniarki, maszyny do cięcia blachy, myjki ciśnieniowej, rożnego rodzaju narzędzi, telewizora, szafy ubraniowej, maszyny do szycia oraz sterownika do alarmu i określił ich łączną wartość na kwotę „około 20000 złotych”, nie indywidualizując wyceny poszczególnych przedmiotów. Braki te dostrzegł sąd odwoławczy i na rozprawie apelacyjnej uzupełniająco przesłuchał pokrzywdzonego, który ocenił wartość poszczególnych przedmiotów objętych zarzutem. Ich łączna wartość według tych wycen wyniosła 12500 złotych i to jest maksymalna kwota, jaką można przypisać oskarżonemu.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Sąd I instancji nie odniósł się do wysokości szkody wyrządzonej przestępstwem i poczynił w tym zakresie błędne ustalenia faktyczne. Okoliczności te pomimo braku zarzutów w tym zakresie na podstawie art. 440 kpk podlegały z urzędu skorygowaniu w postępowaniu odwoławczym na korzyść oskarżonego.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Sprawstwo

Wina

Zwolnienie oskarżonego od wydatków za I instancję

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Brak jest podstaw faktycznych i prawnych do skorygowania zaskarżonego wyroku w tych zakresach.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Przyjęcie że iż wartość skradzionych rzeczy znacznie przewyższała kwotę 500 złotych, nie przekraczając jednak kwoty 12500 złotych.

W miejsce rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 2 orzeczenie na podstawie art. 46 § 2 kk od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego kwoty 4000 złotych tytułem nawiązki.

Zwięźle o powodach zmiany

Pojęcie szkody z art. 46 § 1 kk należy traktować szeroko. Sens tego przepisu, nawet ograniczonego tylko do wyrządzonej szkody, należy odczytywać w kontekście zapewnienia w procesie karnym takiej ochrony pokrzywdzonemu, by w zakresie szkody nie musiał wytaczać odrębnego powództwa cywilnego. Szkoda jako przesłanka karnoprawnego obowiązku jej naprawienia obejmuje zarówno poniesione straty (damnum emergens), jak i utracone korzyści (lucrum cessans), jeżeli są one normalnym następstwem przestępnego działania lub zaniechania.

W omawianym przypadku należy uwzględnić kryteria określenia wysokości szkody i sąd odwoławczy zaakceptował stanowisko, iż ustalając szkodę materialną należy w pierwszej kolejności ustalić, jaką wartość naruszone dobra miały dla pokrzywdzonego. Warunkiem zastosowania środka kompensacyjnego obowiązku naprawienia szkody jest istnienie szkody w chwili wyrokowania. Jego celem jest bowiem przywrócenie stanu sprzed popełnienia przestępstwa lub kompensacja szkód będących dalszymi następstwami popełnionego przestępstwa, co w szczególności dotyczy szkód niematerialnych. Działanie oskarżonego doprowadziło do powstania w mieniu pokrzywdzonego opisanej przez niego szkody mającej swój konkretny finansowy wymiar. Jednym ze sposobów zabezpieczenia interesów pokrzywdzonego jest instytucja prawa materialnego sformułowana w art. 46 § 1 kk. Uprawnia ona, a w sytuacji określonej w tym przepisie zobowiązuje sąd, w razie skazania, do orzeczenia obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem.

Sprawca kradzieży musi godzić się z tym, iż w przypadku „łupu”, który spieniężył wysokość szkody będzie ustalana na podstawie zeznań pokrzywdzonego, w szczególności jeżeli dotyczy to przedmiotów unikatowych. Pokrzywdzony betoniarkę określił jako „dużą”, opisał bardziej lub mniej szczegółowo inne przedmioty, podkreślając, że szafa i maszyna do szycia miały charakter zabytkowy. Nie miał zdjęć tych przedmiotów, dowodów zakupu, nie znał ich daty produkcji, modelu i producenta. Podane przez niego wartości mieszczą się w załączonych do akt wycenach internetowych tego rodzaju przedmiotów.

Poza ogólnikowym kwestionowaniem sprawstwa skarżący nie przedstawili żadnych argumentów, które mogłyby podważać wycenę pokrzywdzonego;

Sąd odwoławczy jednak musi zauważyć, iż nie jest znany stan i konkretny rodzaj tych przedmiotów; pokrzywdzony nie zdołał ich zindywidualizować, aby przeprowadzić ich wycenę przez rzeczoznawcę. Nie zostały też one odzyskane w toku sprawy. Szacunek skradzionych przedmiotów przez pokrzywdzonego z tych powodów jest jednak niepewny. Uwzględniając te okoliczności, sąd odwoławczy przyjął, iż wartość skradzionych rzeczy znacznie przewyższała kwotę 500 złotych, nie przekraczając jednak kwoty 12500 złotych. W miejsce rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 2 na podstawie art. 46 § 2 kk orzekł od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego kwotę 4000 złotych tytułem nawiązki. W myśl art. 46 § 2 kk, zamiast obowiązku naprawienia szkody, sąd może orzec na rzecz pokrzywdzonego nawiązkę. Ma ona charakter subsydiarny. Jej orzeczenie jest dopuszczalne wówczas, gdy orzeczenie obowiązku jest znacznie utrudnione. Słusznie wskazuje się, że pokrzywdzony w sytuacji określonej w art. 46 § 1 kk nie powinien pozostać bez rekompensaty wyrządzonej szkody ( nawiązka - zgodnie ze słusznym poglądem judykatury - jest zryczałtowanym odszkodowaniem i powinna być orzekana wówczas, gdy występują trudności w ustaleniu in concreto wysokości szkody). Nawiązka orzekana na podstawie art. 46 § 2 kk zamiast obowiązku naprawienia szkody jest konstrukcją, która ma być wykorzystywana, gdy orzeczenie obowiązku naprawienia szkody jest znacznie utrudnione, co w szczególności oznacza wystąpienie trudności dowodowych dotyczących ustalenia wielkości szkody powodujących, że z reguły nie odpowiada jej wysokości. Zastępuje ona obowiązek naprawienia szkody, a zatem powinna być orzeczona tylko wówczas, gdy spełnione są przesłanki wymienione w § 1 tego przepisu (wyr. SA w Gdańsku z 12.4.2001 r., II AKA 47/01, Prok. i Pr. 2001, Nr 11, poz. 12). W piśmiennictwie wskazuje się, że korzystanie przez sąd z możliwości orzekania na rzecz pokrzywdzonego nawiązki, mogącej tylko częściowo zaspokoić jego prawa, zamiast obowiązku naprawienia szkody, na podstawie art. 46 § 2 kk, mogłoby następować w sytuacjach, gdy dokładne ustalenie rozmiarów szkody, choćby w części, musiałoby spowodować nadmierną przewlekłość postępowania. Sąd odwoławczy podkreśla, że wymóg udowodnienia odnosi się także do wysokości szkody materialnej wynikającej z przestępstwa, czyli pokrzywdzony powinien szkodę poprzez swoją inicjatywę dowodową wykazać. Tymczasem wysokość szkody wynika zasadniczo ze złożonego przez A. M. oświadczenia dowodowego, które stanowi dopiero wstępne stanowisko strony podlegające obiektywizacji w procesie.

Dlatego sąd odwoławczy zauważając, iż pokrzywdzony nie udokumentował wysokości żądnych kwot jako odszkodowanie, uznał za zasadne orzeczenie na jego rzecz nawiązki; przy jej kształtowaniu uwzględnił z jednej strony dokonaną przez niego wycenę, a z drugiej minimalny szacunek tych przedmiotów, który sąd określił na łączną kwotę 4000 złotych. Za niewystarczające dla podważenia dokonanej przez sąd odwoławczy oceny uznać należy samo wskazanie, że może ona zostać dokonana w odmienny, w szczególności w przeciwstawny, sposób. Mogłoby to zostać zaakceptowane przez sąd odwoławczy wówczas, gdyby skarżący w sposób nie budzący wątpliwości wykazał co najmniej, że szacunek przedstawiony przez pokrzywdzonego jest nieprawidłowy, w jakich pozycjach i z czego to wynika. To pokrzywdzonemu należy powetować wyrządzoną przez oskarżonego krzywdę i chronić jego interesy, nie zaś rozważać czy i w jaki sposób orzeczenie godzi w oskarżonego, który doprowadzając do szkody w mieniu pokrzywdzonego nie myślał o niczym innym, a tylko o swoim własnym interesie. Jeśli oskarżony zdecydował się na popełnienie przestępstwa i wyrządzenie nim szkody pokrzywdzonemu winien jak najszybciej przywrócić stan uprzedni kompensując szkodę. Należy zatem stworzyć pokrzywdzonemu możliwość osiągnięcia celu w postaci uzyskania rekompensaty za spowodowaną szkodę. Oskarżony dążąc do zysku musiał wybrać te rzeczy, które przyniosą mu pożytek z ich używania ( unikał wydatków ), albo korzyść majątkową wynikającą ze sprzedaży. Zabieranie z posesji bezwartościowych rzeczy byłoby absurdalne. Sprawca miał wystarczająco dużo czasu, aby w tym zakresie zrobić rozeznanie. Rozstrzygnięcie to chroni oskarżonego przed ewentualnym zawyżonym odszkodowaniem, jednakże daje też pokrzywdzonemu możliwość w drodze procesu cywilnego dochodzić zwrotu pełnej wartość skradzionych rzeczy, jeżeli udowodni ich wartość.

5.2.2.

Przedmiot i zakres zmiany

Obniżenie wobec oskarżonego wymiaru kary pozbawienia wolności do 3 miesięcy.

Zwięźle o powodach zmiany

Zmiana opisu czynu i zweryfikowanie wysokości szkody skutkowały mniejszą wagą tego czynu i obniżeniem wymierzonej sprawcy kary pozbawienia wolności do 3 miesięcy. Zdaniem sądu odwoławczego sankcja (jej rodzaj i wysokość) została tak dobrana, aby zapobiec popełnianiu w przyszłości przestępstw przez oskarżonego. Efekt „odstraszający” kary ma wytworzyć przeświadczenie o nieopłacalności popełniania przestępstw w przyszłości, przekonanie o tym, że każde przestępstwo będzie karane odpowiednio surowo, a ponowne popełnianie podobnych czynów nieuchronnie prowadzić będzie do stosowania kar izolacyjnych. Sąd okręgowy po dokonaniu weryfikacji współmierności orzeczonej oskarżonej zaskarżonym wyrokiem kary i po przeanalizowaniu okoliczności kontrolowanej sprawy i uwzględnieniu danych osobopoznawczych o sprawcy, doszedł do wniosku, że wymierzona wobec oskarżonego kara pozbawienia wolności pod względem rodzaju była ze wszech miar celowa, oczekiwana i sprawiedliwa. Mimo jej złagodzenia kara ta pozostaje karą bezwzględną i tak ukształtowana ma przynieść efekt wychowawczy wobec sprawcy i prewencyjny. Odzwierciedla ona winę oskarżonego, szkodliwość społeczną jego zachowań i oddaje właściwie społeczny sprzeciw dla sprawcy tej kategorii przestępstw. W tych warunkach zwłaszcza rodzaj kary, jej nieuchronność i adekwatność ma decydujące znaczenie z punktu widzenia prewencji indywidualnej, bowiem uświadamia oskarżonemu nieopłacalność godzenia w porządek prawny.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Sąd odwoławczy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu 516, 60 złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym ( § 17 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia MS z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu ( Dz. U z 2016 r, poz. 1714 z pózn. zm.).

4

Trudna sytuacja życiowa, materialna i życiowa uzasadniają zwolnienie oskarżonego od opłaty za obie instancję.

5

Oskarżony poprzez swój wniosek spowodował wyznaczanie mu obrońcy z urzędu w postępowaniu odwoławczym, po czym ustanowił w tym postępowaniu obrońcę z wyboru, co oznacza, iż miał zasoby pieniężne, żeby obrońcę z wyboru opłacić. Zwrot tych wydatków w sprawie przez oskarżonego ma walor wychowawczy, bowiem Skarb Państwa nie powinien za oskarżonego regulować należności, które on pochopnie wywołał. Oskarżony będzie mógł wnosić o rozłożenie ich na raty w przypadku niemożności uiszczenia ich jednorazowo.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wina

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana