Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII GC 154/22

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Dobrej pozwem wniesionym 10 maja 2021 r. dochodził zasądzenia od pozwanego W. J. kwoty 1.000.000 zł, jak również kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Na wstępie pisma inicjującego postępowanie powód zaznaczył, że dochodzona przez niego kwota stanowi wierzytelność stwierdzoną tytułem wykonawczym w postaci aktu notarialnego z 2 grudnia 2014 r. (repertorium A nr (...)), któremu Sąd Rejonowy Poznań - Stare Miasto w P. postanowieniem z 4 marca 2016 r. nadał klauzulę wykonalności (sygn. akt II Co 5903/15).

Uzasadniając zgłoszone powództwo o zapłatę, powodowa spółka podniosła, że przywołanym aktem notarialnym (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. – której członkiem zarządu jest W. J. – uznała w całości dług w wysokości 2.860,136,55 zł względem powoda i zobowiązała się do jego spłaty w terminie do 31 grudnia 2014. Przedmiotowy dług stanowi sumę pożyczek, jakie spółka (...) udzieliła w toku współpracy z spółką, w imieniu której działał pozwany. Wobec braku zapłaty uznanego długu w wyznaczonym terminie powodowa spółka wystąpiła do Sądu Rejonowego Poznań - Stare Miasto w P. o nadanie klauzuli tytułowi wykonawczemu w postaci aktu notarialnego. Wskazując na prowadzone postępowania egzekucyjne oraz listę nieruchomości należących do spółki (...), które zostały obciążone hipotekami, (w tym również na rzecz wierzycieli uprzywilejowanych), strona powodowa powołała się na bezskuteczność egzekucji wobec spółki i zaktualizowanie się na podstawie art. 299 k.s.h. odpowiedzialności członka zarządu za zobowiązania spółki.

Starszy Referendarz Sądowy 27 stycznia 2022 r. w postępowaniu upominawczym prowadzonym pod sygn. akt VIII GNc 453/21 wydał nakaz zapłaty zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany W. J. wniesionym w terminie sprzeciwem domagał się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia kosztów postępowania. W pierwszej kolejności pozwany zakwestionował wysokość roszczenia, wskazując iż w toczących się postępowaniach sądowych pozwany zaspokoił w pełni wierzytelność powoda. W uzasadnieniu wniesionego sprzeciwu pozwany podniósł zarzut przedawnienia wierzytelności przysługującej spółce (...) wskazując przy tym, że oświadczenie o uznaniu długu zawarte w akcie notarialnym z 2 grudnia 2014 r. nie może wywoływać skutków prawnych wobec osoby, która w czasie jego sporządzenia nie sprawowała funkcji członka zarządu, zaś J. B. mógł uznać należności, które były w tej dacie już przedawnione. Pozwany zakwestionował również udowodnienie podstawy faktycznej dochodzonego roszczenia, bowiem powodowa spółka nie przedłożyła do akt sprawy umów pożyczki wraz z aneksami, stanowiącymi podstawę dochodzonego przez spółkę (...) roszczenia. Nadmienił również, że zadłużona spółka (...) posiada szereg nieruchomości, z których możliwe jest zaspokojenie roszczenia dochodzonego przez stronę powodową.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Dobrej w ramach prowadzonej przez siebie działalności udzieliła szeregu pożyczek (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w P.. Spółki zawarły umowy pożyczki odpowiednio:

- 11 czerwca 2007 r. na kwotę 760.000 zł z terminem zwrotu określonym na 28 czerwca 2013 r.,

- 13 czerwca 2007 r. na kwotę 165.000 zł z terminem zwrotu określonym na 28 czerwca 2013 r.,

- 16 października 2007 r. na kwotę 516.000 zł z terminem zwrotu określonym na 28 czerwca 2013 r.,

- 6 listopada 2007 r. na kwotę 300.000 zł z terminem zwrotu określonym na 28 czerwca 2013 r.,

- 3 marca 2008 r. na kwotę 220.000 zł z terminem zwrotu określonym na 28 czerwca 2013 r.

Bezsporne, a nadto akt notarialny z 2 grudnia 2014 r., k. 20-24

zeznania świadka J. B., k. 162-164

W spółce obowiązywała jednoosobowa reprezentacja. Pozwany W. J. od 26 sierpnia 2002 r. do 2 października 2013 r. pełnił funkcję prezesa zarządu spółki (...). Pozwany był również wspólnikiem spółki.

Dowód: odpis KRS spółki (...), k. 26-29

Pomiędzy pozwanym i pozostałymi wspólnikami (...) spółki z o.o. doszło do konfliktu. W konsekwencji, w ramach nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników spółki (...) odbywającego się 2 października 2013 r. podjęta została uchwała nr 5, na mocy której odwołano W. J. z członkostwa w zarządzie spółki. W zarządzie spółki pozostał J. B. pełniący funkcję członka zarządu.

Dowód: akt notarialny – protokół z nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników, k. 30-36

odpis KRS spółki (...), stan na 10.05.2021 r., k. 37-42

zeznania świadka J. B., k. 162-164

W sporządzonym 2 grudnia 2014 r. akcie notarialnym działający w imieniu spółki (...) złożył oświadczenie o poddaniu się egzekucji, jednocześnie uznając dług z następujących umów pożyczek:

- umowy z 11 czerwca 2007 r. zmienionej aneksem z 4 lipca 2012 r. mocą której spółka (...) pożyczyła kwotę 760.000 zł z terminem zwrotu określonym na 28 czerwca 2013 r. z oprocentowaniem w wysokości 10% w skali roku płatnym po spłacie kapitału pożyczki, przy czym na dzień sporządzenia aktu notarialnego do zapłaty pozostała kwota 380.000 zł wraz z naliczonymi odsetkami w wysokości 283.594,52 zł (łącznie: 663.594,52 zł),

- umowy z 13 czerwca 2007 r. zmienionej aneksem z 4 lipca 2012 r., mocą której spółka (...) pożyczyła kwotę 165.000 zł z terminem zwrotu określonym na 28 czerwca 2013 r. z oprocentowaniem w wysokości 10% w skali roku płatnym po spłacie kapitału pożyczki, przy czym na dzień sporządzenia aktu notarialnego do zapłaty pozostała kwota 165.000 zł wraz z naliczonymi odsetkami w wysokości 123.049,32 zł (łącznie: 288.049,32 zł),

- umowy z 16 października 2007 r. zmienionej aneksem z 4 lipca 2012 r., mocą której spółka (...) pożyczyła kwotę 516.000 zł z terminem zwrotu określonym na 28 czerwca 2013 r. z oprocentowaniem w wysokości 12% w skali roku płatnym po spłacie kapitału pożyczki, przy czym na dzień sporządzenia aktu notarialnego do zapłaty pozostała kwota 516.000 zł wraz z naliczonymi odsetkami w wysokości 440.565,04 zł (łącznie: 956.565,04 zł),

- umowy 6 listopada 2007 r. zmienionej aneksem z 4 lipca 2012 r. mocą której spółka (...) pożyczyła kwotę 300.000 zł z terminem zwrotu określonym na 28 czerwca 2013 r. z oprocentowaniem w wysokości 12% w skali roku płatnym po spłacie kapitału pożyczki, przy czym na dzień sporządzenia aktu notarialnego do zapłaty pozostała kwota 300.000 zł wraz z naliczonymi odsetkami w wysokości 254.071,23 zł (łącznie: 554.071,23 zł),

- umowy z 3 marca 2008 r. zmienionej aneksem z 4 lipca 2012 r. mocą której spółka (...) pożyczyła kwotę 220.000 zł z terminem zwrotu określonym na 28 czerwca 2013 r. z oprocentowaniem w wysokości 12% w skali roku płatnym po spłacie kapitału pożyczki, przy czym na dzień sporządzenia aktu notarialnego do zapłaty pozostała kwota 220.000 zł wraz z naliczonymi odsetkami w wysokości 177.856,44 zł (łącznie: 397.856,44 zł).

(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oświadczył, że udzielone spółce pożyczki w łącznej wysokości 2.860.136,55 zł nie zostały do dnia złożenia oświadczenia spłacone, w związku z czym w §3 aktu notarialnego zobowiązał się w imieniu spółki do spłaty wierzytelności przysługującej spółce (...) w terminie do 31 grudnia 2014 r. i poddał spółkę co do tego obowiązku egzekucji na podstawie art. 777 §1 pkt 4 k.p.c.

Dowód: akt notarialny z 2 grudnia 2014 r., k. 20-24

zeznania świadka J. B., k. 162-164

Powodowa spółka wobec braku spłaty zadłużenia w terminie wyznaczonym w powyższym aktem notarialnym pismem z 30 września 2015 r. wniosła do Sądu Rejonowego Poznań - Stare Miasto w P. o nadanie klauzuli wykonalności dla §3 aktu notarialnego sporządzonego przed notariuszem Z. D. 2 grudnia 2014 r. (repertorium A nr (...)).

Postanowieniem z 4 marca 2016 r. wydanym w sprawie II Co 5903/15 Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w P. nadał klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu z 2 grudnia 2014 r. sporządzonemu przez notariusza w S. Z. D., repertorium A nr (...), w którym dłużnik (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. zobowiązała się do zapłaty kwoty 2.860.136,55 zł.

Dowód: wniosek powoda o nadanie klauzuli wykonalności, k. 24

postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności w sprawie II Co 5903/2014, k. 25

Na podstawie powyższego spółka (...) działając jako wierzyciel wniosła do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie o wszczęcie postępowania egzekucyjnego i prowadzenie egzekucji z nieruchomości należących do dłużnej spółki, ruchomości znajdujących się w jej siedzibie, jej rachunku bankowego, wierzytelności wobec właściwego miejscowo Urzędu Skarbowego o zwrot nadpłaconego podatku VAT oraz o zwrot nadpłaconego podatku dochodowego, jak również z innych wierzytelności i praw majątkowych przysługujących (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością ustalonych w toku postępowania egzekucyjnego.

W ramach podjętych czynności Komornik Sądowy K. C. ustalił, że zadłużona spółka jest właścicielem następujących nieruchomości:

- (...) – w dziale III znajdują się wpisy o prowadzonej egzekucji oraz hipoteki ustanowionej na kwotę ok. 2.250.000 zł,

- (...) – w dziale III znajdują się wpisy o prowadzonej egzekucji oraz hipoteki ustanowionej na kwotę ok. 737.000 zł,

- (...) – w dziale III znajdują się wpisy o prowadzonej egzekucji oraz hipoteki ustanowionej na kwotę ok. 799.000 zł,

- (...) – w dziale III znajdują się wpisy o prowadzonej egzekucji oraz hipoteki ustanowionej na kwotę ok. 272.000 zł,

- (...) – wpis hipoteki ustanowionej na kwotę ok. 197.000 zł,

- (...) (udział 47/100) – w dziale III znajdują się wpisy o prowadzonej egzekucji oraz hipoteki ustanowionej na kwotę ok. 6.270.000 zł,

- (...) – w dziale III znajdują się wpisy o prowadzonej egzekucji oraz hipoteki ustanowionej na kwotę ok. 25.000.000 zł,

- (...) – w dziale III znajdują się wpisy o prowadzonej egzekucji oraz hipoteki ustanowionej na kwotę ok. 25.000.000 zł,

- (...) – w dziale III znajdują się wpisy o prowadzonej egzekucji oraz hipoteki ustanowionej na kwotę ok. 25.000.000 zł,

- (...) – w dziale III znajdują się wpisy o prowadzonej egzekucji i hipotece ustanowionej na kwotę ok. 7.300.000 zł.

Pismem z 9 listopada 2017 r. w trybie wysłuchania wierzyciela i dłużnika Komornik Sądowy poinformował, że postępowania egzekucyjne zainicjowane przez spółkę (...) będzie umorzone wobec braku wskazania przez wierzyciela mienia, z którego egzekucja miałaby być prowadzona, jak również niepodjęcia przez dłużną spółkę skierowanej do niej korespondencji komorniczej. W przedmiotowym piśmie Komornik Sądowy zastrzegł, że jeżeli w terminie 7 dni nie zostaną przekazane informacje dotyczące stanu posiadania spółki (...), zaktualizuje się konieczność umorzenia prowadzonego postępowania egzekucyjnego.

Dowód: wniosek powoda o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, k. 43

pismo komornika sądowego z 9 listopada 2017 r., k. 44

odpis księgi wieczystej (...), k. 45-47

odpis księgi wieczystej (...), k. 48-50

odpis księgi wieczystej (...), k. 51-56

odpis księgi wieczystej (...), k. 57-60

odpis księgi wieczystej (...), k. 61-63

odpis księgi wieczystej (...), k. 64-65

odpis księgi wieczystej (...), k. 66-69

odpis księgi wieczystej (...), k. 70-73

odpis księgi wieczystej (...), k. 74-79

odpis księgi wieczystej (...). (...), k. 80-84

Powodowa spółka pismem z 9 listopada 2017 r. zatytułowanym „ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty” wezwała W. J. do zapłaty kwoty 2.860.356.55 zł w terminie 7 dni.

Na dochodzoną przez powoda kwotę wskazaną w piśmie składała się kwota 2.860.246,55 zł tytułem należności głównej wynikającej z tytułu wykonawczego w postaci aktu notarialnego i kwota 110 zł tytułem kosztów postępowania.

Dowód: pismo z 9 listopada 2017 r. zawierające wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania, k. 94-95

Postanowieniem z 14 maja 2018 r. Komornik Sądowy K. C. umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone z wniosku wierzyciela (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

Dowód: postanowienie komornika sądowego z 14 maja 2018 r., k. 134

W ramach sporządzonego 28 lutego 2014 r. aktu notarialnego J. B. reprezentując (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w S. złożył oświadczenie, iż 30 września 2009 r. reprezentowana przez niego spółka zawarła z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością umowę pożyczki zmienioną następnie aneksem z 4 lipca 2012 r., na mocy której powodowa spółka pożyczyła kwotę 265.000 zł ze zwrotem wskazanej należności w terminie do 28 czerwca 2013 r. wraz z odsetkami w wysokości 10% w skali roku, płatnymi po spłacie całego kapitału pożyczki.

Tak określona wierzytelność została w imieniu zadłużonej spółki uznana, z jednoczesnym zobowiązaniem przedstawiciela spółki do zapłaty kwoty 381.672,60 zł (265.000 zł tytułem udzielonej pożyczki oraz 116.672,60 zł tytułem odsetek umownych) do 7 marca 2014 r.

Dowód: akt notarialny repertorium A nr (...), k. 142-147

zeznania świadka J. B., k. 162-164

W postępowaniu prowadzonym w sprawie VIII GC 137/17 (...) spółka z o.o. domagała się zasądzenia od pozwanego W. J. kwoty 381.672,60 zł tytułem należności głównej stwierdzonej tytułem wykonawczym w postaci aktu notarialnego z 28 lutego 2014 r. nr rep. A (...). oraz kwot 127 zł tytułem kosztów postępowania klauzulowego i 29,28 zł tytułem kosztów postępowania egzekucyjnego. Wyrokiem z 25.10.2016 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie zasądził od W. J. na rzecz (...) spółki z o.o. kwotę 381.799,60 zł, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

Dowód : pozew w sprawie VIII GC 137/16 k. 1-5

wyrok z 25.10.2016 r. – k. 119 akt VIII GC 137/16

Sąd zważył, co następuje:

W świetle przedstawionych przez strony okoliczności faktycznych sprawy, uwzględniając podniesione przez pozwanego zarzuty, Sąd orzekający uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Stan faktyczny sprawy został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów urzędowych i prywatnych przedłożonych do akt sprawy przez podmioty występujące w niniejszym postępowaniu. Prawdziwość dokumentów, z których wynika relacja łącząca powodową spółkę z dłużnikiem, wysokość udzielonych pożyczek i terminy ich zwrotu, a także bezskuteczność egzekucji oraz konieczność umorzenia postępowania egzekucyjnego nie została zanegowana przez żadną ze stron postępowania; z tych też względów Sąd orzekający nie znalazł podstaw, aby odmówić wiarygodności tej części zaoferowanego materiału dowodowego.

Brak też było podstaw do odmowy wiarygodności zeznaniom świadków J. B., A. W., aczkolwiek zeznania drugiego z nich niewiele wniosły do sprawy, gdyż świadek nie miał wiedzy na temat posiadanych przez spółkę nieruchomości, z których zaspokajani byli wierzyciele spółki. Z uwagi na niestawiennictwo pozwanego W. J. dowód z przesłuchania stron ograniczono do zeznań reprezentanta powoda K. N., którego wiedza odnośnie faktów istotnych dl rozstrzygnięcia sporu również była ograniczona.

Podstawę prawną sformułowanego przez powódkę żądania stanowi przepis art. 299 k.s.h. Zgodnie z §1 przywołanej regulacji jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

Odpowiedzialność członków zarządu wynikająca z art. 299 k.s.h. ma charakter odszkodowawczy deliktowy, a jej zastosowanie uzależnione jest od wykazania przez stronę inicjującą postępowanie następujących przesłanek: istnienia wierzytelności w czasie, kiedy strona pozwana pełniła funkcję członka zarządu zadłużonej spółki oraz bezskuteczności egzekucji prowadzonej przeciwko dłużnikowi. Ustawodawca w art. 299 §2 k.s.h. określił przesłanki egzoneracyjne, które pozwalają na uchylenie się od omawianej odpowiedzialności, jeżeli ich istnienie zostanie wykazane przez pozwanego członka zarządu. I tak też członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności, o której mowa w §1 (przywołanego przepisu Kodeksu spółek handlowych), jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.

Sąd orzekający doszedł do przekonania, że powodowa spółka wykazała przesłanki, od których zależna jest możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności członka zarządu. Należy przy tym wskazać, iż sama treść omawianej regulacji wskazuje, że odpowiedzialność wynikająca z art. 299 §1 k.s.h. obejmuje wszelkie zobowiązania, które powstały w czasie gdy pozwany pełnił w zadłużonej spółce funkcję członka zarządu. Zastosowanie przywołanego przepisu należy ocenić przez pryzmat tytułu wykonawczego w postaci aktu notarialnego, który po zaopatrzeniu w klauzulę wykonalności stał się podstawą do prowadzenia egzekucji z majątku należącego do spółki (...). Wierzytelności ujęte w akcie notarialnym przedłożonym przez powódkę istniały w okresie, gdy funkcję członka zarządu sprawował W. J., na co wskazują nie tylko wprost dowody z dokumentów przedłożonych do akt sprawy, ale również zeznania świadków, którzy jednoznacznie wskazują, że pozwany był podmiotem, który aktywnie uczestniczył przy zawieraniu umów pożyczek oznaczonych w akcie notarialnym z 2 grudnia 2013 r.

Podkreślenia przy tym wymaga, iż sam pozwany nie kwestionował faktu zawarcia umów pożyczek objętych tytułem wykonawczym w postaci aktu notarialnego z dnia 2 grudnia 2014 r. Nie złożył też żadnych wniosków dowodowych, które zmierzałyby do podważenia istnienia i wymagalności zobowiązań spółki (...) wynikających z umów pożyczek. Bez znaczenia przy tym pozostawała okoliczność, iż pozwany nie pełnił funkcji członka zarządu w czasie uznania zobowiązań wynikających z wymienionych w tym akcie pożyczek.

Nie zasługiwał także na uwzględnienie zarzut złożenia oświadczenia o uznaniu długu dla pozoru. Zauważyć należy, iż przewidziana w art. 83 §1 k.c. sankcja nieważności dotyczy oświadczenia, które złożone zostało dla pozoru drugiej stronie za jej zgodą. Taka sytuacja nie miała miejsca z tej sprawie. Ponadto istotą oświadczenia złożonego w akcie notarialnym było poddanie spółki (...) egzekucji co do zobowiązań wynikających z umów pożyczek. Z materiału dowodowego nie wynika zaś, by J. B. reprezentujący spółkę w rzeczywistości nie zamierzał wywołać takiego właśnie skutku złożonego przez siebie oświadczenia.

Chybiony okazał się także zarzut uregulowania przez pozwanego całej należności, na poparcie którego pozwany powołał się na dokumenty z akt VIII GC 137/16. Z pozwu złożonego w tej sprawie wynika zaś w sposób jednoznaczny, iż dotyczył on zobowiązań wynikających z innej umowy pożyczki, niż te wymienione w akcie notarialnym z 2.12.2014 r., wobec czego zbędne było przeprowadzania dowodu z akt postępowania egzekucyjnego w celu wykazania spłaty należności zasądzonych wyrokiem w sprawie VIII GC 137/16 .

Przeprowadzone postępowanie dowodowe, w szczególności z zeznań świadków, nie pozwoliło na dokonanie ustaleń, jakoby spółka (...) dysponowała majątkiem, w szczególności w postaci nieruchomości w Ś. i M., z których możliwe było zaspokojenie wierzyciela (...). Świadek J. B. zeznał, iż prawdopodobnie nieruchomości te były już sprzedane w chwili podpisywania przez niego oświadczenia o uznaniu długu. W konsekwencji brak było podstaw do podważenia ustalenia co do bezskuteczności egzekucji.

Pozwany W. J. nie tylko nie wykazał, ale nawet nie powoływał się na przesłanki egzoneracyjne wymienione w art. 299 §2 k.s.h.

Powództwo jednakże nie mogło być uwzględnione, gdyż uzasadniony okazał się zarzut przedawnienia roszczenia.

Zgodnie z utrwalonym poglądem judykatury roszczenie wywodzone w oparciu o art. 299 k.s.h. ma odszkodowawczy charakter, a przez to stosuje się do niego reguły przedawnienia wskazane przez ustawodawcę w art. 442 1 k.c. ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2008 r., V CSK 130/08, LEX nr 479334).

Przepis art. 442 1 §1 k.c. przewiduje, że roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia – jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

Przenosząc powyższe na grunt powództwa opartego na konstrukcji z art. 299 k.s.h. należy zauważyć, że termin przedawnienia dla tego roszczenia wynosi trzy lata i rozpoczyna swój bieg od momentu, w którym wierzyciel inicjujący postępowanie dowiedział się o bezskuteczności egzekucji w stosunku do zadłużonej spółki.

Oceniając powyższe Sąd rozpoznający sprawę wziął pod uwagę ugruntowany w orzecznictwie pogląd przewidujący, iż przesłanka bezskuteczności egzekucji, o której mowa w art. 299 §1 k.s.h. może zostać wykazana na podstawie każdego dowodu potwierdzającego w dostateczny sposób, że zadłużona spółka nie posiada majątku pozwalającego na zaspokojenie wierzyciela pozywającego członka zarządu ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2003 r., V CKN 416/01, LEX nr 82131, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2007 r., II CSK 301/07, LEX nr 332957, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2019 r., I CSK 96/18, LEX nr 2639495 ).

W przypadku powództw opartych na przepisie art. 299 k.s.h. uzyskanie informacji o szkodzie łączy się z powzięciem przez wierzyciela wiedzy, która pozwala uznać, że egzekucja prowadzona z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Stan ten wiąże się często z umorzeniem postępowania egzekucyjnego, niemniej jednak nie jest to reguła bezwzględna; zauważa się bowiem, że w zależności od okoliczności konkretnej sprawy świadomość wierzyciela co do niemożności uzyskania zaspokojenia z majątku spółki może wynikać z innych okoliczności (tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2021 r. I CSK 519/20 ( L.)

W świetle przytoczonego stanowiska Sądu Najwyższego nie ma podstaw do przyjęcia, aby stwierdzenie bezskuteczności egzekucji mogło zostać wykazane jedynie poprzez dokument formalnie kończący postępowanie egzekucyjne, tj. poprzez postanowienie o umorzeniu postępowania. Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela zapatrywanie Sądu Najwyższego, który w wyroku z dnia 23 października 2008 r., V CSK 130/08, (LEX nr 479334) wskazał, iż zawiadomienie komornika o bezskuteczności egzekucji skierowane do wierzyciela przed jego wysłuchaniem może stanowić dostateczne źródło wiedzy wierzyciela o bezskuteczności egzekucji.

W świetle powołanego orzecznictwa nie można tracić z pola widzenia, iż Komornik Sądowy K. C. już pismem z 9 listopada 2017 r. zawiadomił powodową spółkę o bezskuteczności egzekucji przed wysłuchaniem wierzyciela lub dłużnika w trybie przewidzianym w art. 827 §1 k.p.c. Pismo zawierające informację o zapowiedzianym umorzeniu postępowania egzekucyjnego wobec bezskuteczności egzekucji zawiera szczegółowe informacje odnoszące się nie tylko do nieskuteczności zajęcia rachunków bankowych ale również do katalogu nieruchomości, z których niemożliwe jest uzyskanie zaspokojenia w prowadzonym postepowaniu. Komornik sądowy w sposób jednoznaczny przedstawił okoliczności, które stoją na przeszkodzie zaspokojeniu spółki (...) w drodze egzekucji i wskazał na podstawy umorzenia postępowania w przypadku braku wskazania w terminie 7 dni informacji dotyczących majątku dłużnika.

Nie ulega wątpliwości, iż z chwilą otrzymania tego pisma, co nastąpiło - jak wynika z prezentaty 14 listopada 2017 r. – powódka miała świadomość tego, iż kondycja dłużnika jest na tyle zła, iż nie pozwoli na zaspokojenie jej roszczenia. Zbędne tym samym było oczekiwanie na postanowienie komornika o umorzeniu postępowania, które jedynie stanowiło konsekwencję wcześniej wystosowanego pisma z 9.11.2017 r. Nie można też podzielić argumentacji powódki, jakoby dopiero z chwilą otrzymania postanowienia o umorzeniu postępowania uzyskała definitywną wiedzę co do bezskuteczności egzekucji. Powódka nie wykazała w szczególności, by komornik w okresie następującym po wysłaniu pisma z 9.11.2017 r. prowadził czynności mające na celu poszukiwanie ewentualnego majątku dłużnika, a w szczególności by w odpowiedzi na pismo z 9.11.2017 r. powódka podała komornikowi dodatkowe informacje dotyczące majątku spółki (...). Zauważyć przy tym trzeba, że sama powódka dla uzasadnienia roszczenia powołała się w pozwie na pismo komornika z 9.11.2017 r.; postanowienie o umorzeniu postępowania złożono dopiero w odpowiedzi na sprzeciw pozwanego od nakazu zapłaty.

Mając na uwadze przytoczoną argumentację Sąd przyjął, że zdarzeniem, z którym wiązać należało powzięcie przez wierzyciela wiadomości o bezskuteczności egzekucji jest chwila otrzymania pisma komornika z 9.11.2017 r. Z tych też względów Sąd przyjął, iż trzyletni termin przedawnienia rozpoczął swój bieg z dniem 15 listopada 2017 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zainicjowała postępowanie sądowe pozwem wniesionym dopiero 10 maja 2021 r., a więc po upływie terminu przedawnienia roszczenia opartego na art. 299 §1 k.s.h.

Wobec tego, że zarzut przedawnienia roszczenia okazał się zasadny powództwo podlegało oddaleniu.

(...)

(...)

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)