Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt IV Ka 640/22

1.

2.WYROK

2.1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2022 r.

4.Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

1.Przewodnicząca:

1.SSO Agnieszka Połyniak

1.Protokolant:

1.Agnieszka Strzelczyk

przy udziale Marka Bzunka Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniu 27 września 2022 r.

6.sprawy M. C.

7.syna E. i K. z domu K.

8.urodzonego (...) w Ś.

9.oskarżonego z art. 284 § 2 k.k., art. 244 k.k.

10.na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej M. J.

11.od wyroku Sądu Rejonowego w Wałbrzychu

12.z dnia 28 kwietnia 2022 r. sygnatura akt III K 1010/20

13.I. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I jego dyspozycji w ten sposób, że:

1.  w miejsce przypisanego oskarżonemu czynu z art. 284§2 k.k., a opisanego w punkcie I części wstępnej, uznaje M. C.za winnego tego, że w dniu 24 września 2019r. w W. woj. (...) w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem K. W., występującego w imieniu (...) Spółka z o.o. w W., w ten sposób, iż wprowadził go w błąd, co do tego zamiaru zwrotu pojazdu marki M. (...) nr rej. (...) VIN (...) o wartości 150.000 złotych po zakończeniu okresu umowy najmu tego pojazdu, a to dnia 23 października 2019r., nie mając w rzeczywistości zamiaru zwrotu tego pojazdu, który tego dnia zbył osobie trzeciej, czym działał na szkodę właścicielki pojazdu M. J., tj. czynu z art. 286§1 k.k. i za to na podstawie art. 286§1 k.k. wymierza oskarżonemu karę roku pozbawienia wolności,

2.  uchyla orzeczenie o karze łącznej zawarte w punkcie II dyspozycji oraz związane z tym rozstrzygnięcia z punktu III i IV , jak też orzeczenie z punktu V oparte na zasadzie art. 46§1 k.k.;

3.  na podstawie art. 85§1 k.k. i art. 86§1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 23 czerwca 2020r. łączy kary jednostkowe wymierzone oskarżonemu w punkcie I tiret drugie dyspozycji oraz punkcie I.1 niniejszego wyroku i wymierza karę łączną roku pozbawienia wolności;

4.  na podstawie art. 69§1 k.k. i art. 70§1 k.k. wykonanie wymierzonej kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby wynoszący 2 (dwa) lata;

5.  na podstawie art. 72§1 pkt 5 k.k. zobowiązuje oskarżonego w okresie próby do powstrzymania się od nadużywania alkoholu;

6.  na podstawie art. 46§ 1k.k. w związku ze skazaniem za czyn z art. 286§1 k.k. zobowiązuje oskarżonego M. C.do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz M. J. 150.000 (sto pięćdziesiąt tysięcy) złotych;

14.II. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

15.III. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe związane z postępowaniem odwoławczy, w tym wymierza mu opłatę za obie instancje w kwocie 180 złotych.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 640/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z 28 kwietnia 2022r. sygn. akt III K 1010/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☒ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

M. C.

doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w dniu 25 września 2019r. firmy (...) poprzez zawarcie umowy najmu samochodu A. (...) nr rej. (...) o wartości 450.000 złotych nie mając zamiaru zwrotu tego pojazdu i jego sprzedaż 11 października 2019r. na terenie Niemiec

nieprawomocny wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 17 stycznia 2022r., sygn. III K 190/21

237 - 237

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

nieprawomocny wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 17 stycznia 2022r., sygn. III K 190/21

Treść orzeczenia Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 17 stycznia 2022r. w sprawie III K 190/21, choć sam wyrok jest nieprawomocny, pozwala ujawnić rzeczywiste intencje i pobudki działania M. C., zatem jego zamiar oraz to, kiedy go powziął. W oparciu o przedstawiony opis działania oskarżonego w/wym. postępowaniu można stwierdzić, że dzień po zawarciu umowy najmu samochodu M. (...) o wartości 150.000 złotych (nr rej. (...)) w firmie (...) Spółka z o.o. w W., zawarł kolejną umowę najmu samochodu marki A. (...) wartości 451.980 złotych, tym razem we W., a następnie, przed upływem terminu najmu, i ten pojazd wywiózł poza granice kraju i sprzedał. Ujawniony fakt zawarcia drugiej umowy najmu samochodu, jak też postąpienie z nim w sposób analogiczny, jak z pojazdem marki M. (...), świadczy o z góry przyjętym zamiarze dokonania przestępstwa oszustwa, co ujawniało się w tożsamym sposobie działania, jak też wspólnej motywacji oskarżonego, który w obu przypadkach od początku wynajmujących pojazdy wprowadzał w błąd odnośnie zamiaru zwrotu tych samochodów, a które zamierzał sprzedać, dzięki czemu osiągał wymierną korzyść majątkową. Trudno bowiem nie dostrzec, że skoro 24 września 2019r. wynajął samochód marki M. (...), który miał użytkować przez miesiąc i zwrócić 23 października 2019r., irracjonalnym było zawarcie kolejnej umowy najmu innego pojazdu w dniu 25 września 2019r. Co istotne opis działania oskarżonego w sprawie III K 190/21 również wskazuje, że ten drugi wynajęty samochód sprzedał 11 października 2019r. w Niemczech (M. (...) zbył na terenie Holandii, a 24 października 2019r. został zarejestrowany przez nowego właściciela). Opis czynu zarzucanego oskarżonemu w sprawie III K 190/21 w powiązaniu z ujawnionym przez Sąd Rejonowy w Wałbrzychu sposobem, w jaki M. C.wszedł w posiadanie samochodu marki M., uprawnia do twierdzenia, iż był to wspólny modus operandi realizowany konsekwentnie od momentu zawarcia pierwszej umowy najmu, co świadczy o jednym zamiarze powziętym w dacie zawarcia pierwszej umowy najmu. Treść orzeczenia w zakresie opisu czynu koresponduje z informacjami zawartymi w akta sprawy III K 1010/20 (k. 45), które jednakże nie zostały w dostatecznym stopniu przeanalizowane i nie wyprowadzono na tej podstawie właściwych wniosków (k. 59).

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej na podstawie art. 438 pkt 1-3 k.p.k. :

1) obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 284§2 k.k. poprzez jego zastosowanie przez Sąd i uznanie, że oskarżony dopuścił się występku i na podstawie umowy najmu wynajął ustalony w sprawie pojazd M. (...) o nr rejestracyjny (...) i go nie zwrócił w dniu 23 października 2019r.,a tym samym przywłaszczył nie należący do niego a powierzony mu pojazd, gdy tymczasem oskarżony świadomie i w sposób zaplanowany i z premedytacją dopuścił się czynu z art. 278§1 k.k. (kradzież), względne z art. 286§1 k.k. (oszustwo). Oskarżony nie miał bowiem zamiaru wynajęcia samochodu, lecz dokonanie jego zaboru i sprzedaż na rzecz osoby trzeciej poprzez doprowadzenie poszkodowanej do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Postępowanie sprawcy zaboru pojazdu niewątpliwie wypełnia znamiona wskazanych czynów karnych, dlatego nie można podzielić zapatrywania Sądu I instancji, że sprawca działał celowo, w zamiarze bezpośrednim zaboru pojazdu i że jego celem nie były oszukańcze zabiegi zmierzające do wejścia w legalne i niebezprawne posiadanie pojazdu,

2) obrazę prawa procesowego, która miała wpływ na treść orzeczenia, a to art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego i dowodów polegającej zwłaszcza na:

- uznaniu w sposób błędny, że oskarżony M. C.nie działał w sposób oszukańczy i miał faktycznie zamiar wynajęcia pojazdu, podczas gdy ustalony materiał dowodowy potwierdza iż oskarżony został skazany prawomocnym wyrokiem za występek z art. 178a§1 k.k. przez Sąd Rejonowy w Świdnicy II Wydział Karny w dniu 30.11.2015r. sygn. akt II K 802/17 orzekającym wobec oskarżonego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 3 lat, zatem nie miał uprawnień w dacie zawarcia umowy najmu do prowadzenia pojazdów prowadził pojazd z naruszeniem prawa, zaś wejście w posiadanie pojazdu miało na celu jego zabór i sprzedaż na rzecz wcześniej ustalonego kupca w Niderlandach

- uznania, że oskarżony nie działam w sposób zaplanowany, świadomy, z zamiarem bezpośrednim i premedytacją, podczas gdy ustalony w sprawie materiał dowodowy potwierdza, iż oszukańcze działanie oskarżonego było nastawione wyłącznie na zabór pojazdu i jego szybką odsprzedaż ustalonej wcześniej osobie trzeciej, zaś działania oskarżonego miały charakter procederu wielokrotnego (vide: akta sprawy V K 268/20 zawisłej przed Sądem Rejonowym dla Wrocławia - Krzyków przeciwko oskarżonemu)

- pominięciu dowodów zgłoszonych przez pełnomocnika pokrzywdzonej w dniu 29.10.2020r. w postaci dokumentów znajdujących się w aktach V K 268/20 zawisłej przed Sądem Rejonowym dla Wrocławia - Krzyków przeciwko oskarżonemu w tożsamej sprawie(ten sam modus operandi), dowodu z przesłuchania L. D. współwłaściciela pojazdu skradzionego przez oskarżonego ,dowodu z przesłuchania świadka K. D. współwłaściciela pojazdu skradzionego przez oskarżonego, nagrania programu (...) z dnia 15/10.2020r. na pendrive na okoliczność procederu przestępczego kradzieży akt przez oskarżonego, czym Sąd I instancji dopuścił się naruszeń przepisów postępowania mogących mieć wpływ na treść orzeczenia (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18.12.1975r., sygn. akt RW 680/75 OSNKW 4-5/1976 poz. 69, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5.03.1979r. sygn. akt II KR 30/79 OSNPG 8-9/1979 poz. 119)

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że M. J. jest pokrzywdzoną w sprawie wyłącznie w zakresie jednego czynu zarzucanego M. C.(z art. 284§2 k.k.) i tylko w tym zakresie mogła realizować swe prawa, jako strona postępowania, w tym zaskarżyć rozstrzygnięcie. Tym samym wskazanie, iż zaskarża cały wyrok na niekorzyść M. C.nie jest prawidłowe i nie może być skuteczne.

Nadto apelujący formułując zarówno zarzut obrazy prawa materialnego, jak i przepisów prawa procesowego, co z kolei miało doprowadzić do błędnego uznania, iż jest on sprawcą czynu z art. 284§2 k.k. poprzez nieprawidłowe ustalenie strony podmiotowej, popadł w wewnętrzną sprzeczność.

O zarzucie naruszenia prawa materialnego można mówić jedynie wówczas, gdy autor środka zaskarżenia nie podważa dokonanej przez sąd orzekający w sprawie oceny dowodów i dokonanych w oparciu o taką ocenę dowodów ustaleń faktycznych i wskazuje, że do prawidłowo ustalonego stanu faktycznego została przez sąd zastosowana niewłaściwa subsumcja (vide np. postanowienie Sądu Najwyższego z 18 listopada 2021 r., sygn. akt III KK 139/21,Lex nr 3333721). Skoro zarzut obrazy prawa materialnego odnoszący się do kwalifikacji prawnej czynu można postawić tylko wówczas, gdy skarżący nie podważa ustaleń faktycznych związanych z tą kwalifikacją, to kolejny formułowany zarzut dotyczący de facto nieprawidłowych ustaleń faktycznych, na podstawie których sąd dokonał kwalifikacji prawnej czynu, prowadzi do wniosku, że błędem pierwotnym, który winien być rozpoznany, jest błąd w ustaleniach faktycznych, a dopiero jako jego następstwo rozpatrywana może być wadliwa kwalifikacja prawna. Jeżeli zatem skarżący kwestionuje prawidłowość ustalenia zamiaru, z jakim działał oskarżony, to w istocie kwestionuje zasadniczy w procesie karnym element ustaleń faktycznych, na który miało rzutować naruszenie przepisów prawa procesowego (podniósł zarzut obrazy art. 7 k.p.k.), a nie błędnej oceny materialnoprawnej czynu.

Odnosząc się zatem do zarzutu obrazy prawa procesowego, to w pierwszej kolejności stwierdzić należy że nie ma racji pełnomocnik, że Sąd meriti pominął określone dowody, skoro w ogóle ich nie przeprowadził, co stanowiło następstwo tego, że w istocie wniosków tych nie rozpoznał (k. 144), a jedynie zwrócił się do Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków we Wrocławiu o nadesłanie odpisu wyroku, którego nie uzyskał, a dalszych działań w tym zakresie już nie podejmował. Niemniej, by można było twierdzić iż przesłanka z art. 438 pkt 2 k.p.k. zaistniała należy także wykazać, że miało to wpływ na treść wyroku. W zaistniałych okolicznościach, jakkolwiek uchybienie istotnie zaistniało, to nie można twierdzić, że rzutowało na wynik postępowania. Sąd odwoławczy zgłoszone w apelacji wnioski dowodowe miał na uwadze, czemu dał wyraz wydając stosowne postanowienie (K. 239) i uznał, że jedynie wniosek w zakresie dotyczącym przeprowadzenia dowodu z treści zarzutu i wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu w sprawie III K 190/21 zasługiwał na uwzględnienie. Przesłuchanie osób, które nie mają bezpośredniego związku ze zdarzeniem dotyczącym samochodu marki M. (...) nr rej. (...) nie ma znaczenia dla właściwego rozpoznania apelacji i oceny stanu przedmiotowej sprawy.

Błędnie przy tym wskazuje apelujący, że w zachowaniu M. C.można dostrzec znamiona występku z art. 278§1 k.k. Sprawca tego przestępstwa wszak kradnie cudzą rzecz ruchomą, czyli wchodzi w jej posiadanie nielegalnie, wbrew woli właściciela. Natomiast w niniejszym przypadku samochód M. (...) nr rej. (...) został oskarżonemu wydany przez osobę uprawnioną do dysponowania nim - K. W. po podpisaniu umowy najmu pojazdu na okres miesiąca. W tym czasie, zgodnie z postanowieniami umowy najmu, M. C.był uprawniony do tego, by zgodnie z przeznaczeniem z rzeczy korzystać - jeździć nim. To, że nie posiadał wówczas uprawnień stanowi o jego odpowiedzialności z art. 244 k.k., lecz nie ma wpływu na ocenę ważności samej umowy najmu, jak to wywodził pełnomocnik. Jedynie na tej podstawie nie można wyprowadzić wniosku, jak czyni to apelujący, że "wejście w posiadanie pojazdu miało na celu jego zabór i sprzedaż" (k. 201v), co miałoby świadczyć o sprawstwie występku z art. 278§1 k.k.

Kluczowe jest natomiast to, co wynika z porównania sposobu działania M. C.w wypożyczali samochodów prowadzonej przez spółkę (...) w W. 24 września 2019r. oraz we W. w dniu 25 września 2019r., kiedy to wynajął kolejny samochód marki A. (...) nr rej. (...) i co następnie z tymi pojazdami zrobił, tj. jak z nimi postąpił. W obu przypadkach oskarżony, zawierając umowy najmu zobowiązywał się, że po okresie obowiązywania umowy samochody zwróci wynajmującym. Z akt sprawy omawianej, jak też treści zarzutu przypisanego M. C.w sprawie III K 190/21 (abstrahując od kwalifikacji prawnej tego czynu) wynika jednoznacznie, że zawierał umowy najmu nie po to, by zgodnie z ich postanowieniami korzystać z tych aut przez określony czas, ale po to, by bez problemu, nie będąc niepokojony przez ich właścicieli mieć czas, by je wywieźć poza granice kraju, gdzie miał kupców na te samochody. Do wyprowadzenie takich wniosków uprawnia ujawniona chronologia wydarzeń i czas, w ciągu którego samochody sprzedał pod własnym nazwiskiem.

Dostrzega Sąd odwoławczy, że jedynie w oparciu o analizę materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie III K 1010/20, nie wiedząc, iż nie było to jednorazowe działanie, trudno stwierdzić, że już w dacie zawarcia umowy najmu, czyli 24 września 2019r., oskarżony nie zamierzał zwrócić wynajętego M., lecz sprzedać go w Niderlandach. To dopiero ujawnienie, iż w tym samym czasie, w identyczny sposób postąpił z samochodem, który wynajął i wywiózł, tym razem do Niemiec, gdzie go sprzedał, uprawnia do wniosku, iż było to działanie celowe, z góry zaplanowane i przeprowadzone od początku do końca z zamiarem wyrządzenia szkody pokrzywdzonym. Sprzedaż pojazdów, w tym M. 23 października 2019r., co uznane zostało za przywłaszczenie pojazdu, w istocie stanowiła ostatni etap realizacji planu, który rozpoczął się w momencie podpisania pierwszej umowy najmu, czyli 24 września 2019r. Oskarżony, wykonując kolejne czynności realizował jeden zamiar. Poprzez wprowadzenie w błąd pracownika (...) Sp. z o.o. w W. K. W., co do zamiaru zwrotu wynajmowanego samochodu marki M. (...) nr rej. (...) o wartości 150.000 złotych po zakończeniu umowy, doprowadził go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, poprzez wydanie tego pojazdu i oddanie do dyspozycji oskarżonemu. W rzeczywistości zamiarem oskarżonego było zbycie wynajętego auta i osiągnięcie w ten sposób dla siebie korzyści majątkowej, co istotnie uczynił 23 października 2019r. Z uwagi na ten sam sposób działania w obu ujawnionych przypadkach - jak wynika z treści zarzutu i opisu czynu przypisanego w sprawie III K 190/21 - jedynie logicznym wnioskiem, jest ten, że wszystkie czynności podejmował z tym samym zamiarem, który zaistniał (ujawnił się) w dacie zawarcie pierwszej umowy najmu.

Z tych też powodów rację ma skarżący, że istotą działania M. C.nie było przywłaszczenie samochodu marki M. (...) nr rej. (...), lecz dokonanie oszustwa, którego ostatnim etapem, by mógł osiągnąć korzyść majątkową, była sprzedaż w/wym. auta. Swoim zachowaniem, które rozpoczęło się 24 września 2019r., wyczerpał zatem ustawowe znamiona występku z art. 286§1 k.k.

Dlatego też choć zarzut obrazy art. 7 k.p.k. w sposób przedstawiony w apelacji nie jest trafny, to rzeczywiście stan faktyczny, ustalony przez Sąd meriti, po uzupełnieniu postępowania dowodowego przez Sąd odwoławczy, świadczy o tym, że błędnie uznał tenże Sąd, że zamiarem M. C.było przywłaszczenie samochodu M. (...).

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości, względnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zmianę kwalifikacji prawnej czynu zarzucanego M. C.w pkt I wyroku na art. 278§1 k.k. względnie na art. 286§1 k.k.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

wniosek główny o uchylenie zaskarżonego wyroku i to w całości jest niezasadny, a to choćby z uwagi na brzmienie art. 437§2 zd. 2 k.p.k., który uprawnia do wydania rozstrzygnięcia kasatoryjnego jedynie w wypadkach wskazanych w art. 439 § 1 i art. 454 k.p.k. lub jeżeli jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości. Żadna z tych przesłanek w omawianej sprawie nie wystąpiła, natomiast po uzupełnieniu postępowania dowodowego o przeprowadzenie dowodu treści wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 17 stycznia 2022r., sygn. akt III K 190/21, Sąd odwoławczy władny był do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie czynu I zarzucanego oskarżonemu z art. 284§2 k.k. poprzez zmianę opisu i kwalifikacji prawnej czynu, który należało przypisać oskarżonemu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Skarżący w apelacji wniósł o zasądzenie od oskarżonego na rzecz oskarżycielki posiłkowej zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 1800 złotych, lecz w toku rozprawy odwoławczej nie uczestniczył.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Sporządzenie apelacji stanowi czynność jeszcze w ramach postępowania przed sądem I instancji, a Sąd meriti zasądził na rzecz M. J. od oskarżonego zwrot kosztów zastępstwa procesowego, skoro tak, nie można uznać, że pełnomocnik faktycznie świadczył pomoc prawną na etapie postępowania odwoławczego, dodatkowymi w związku z czym kosztami należałoby obciążyć M. C..

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

skazanie M. C. (1) za czyn z art. 244 k.k. - pkt II części wstępnej wyroku oraz związane z tym rozstrzygnięcie dotyczące środka karnego (pkt VI dyspozycji wyroku)

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Oskarżyciel posiłkowy może zaskarżyć wyrok jedynie w tej części, w której występuje jako pokrzywdzony w rozumieniu art 49 k.p.k., tym samym w zakresie występku z art. 244 k.k. uprawnienie do kwestionowania treści orzeczenia i wniesienia apelacji nie przysługiwały. Skoro nie było apelacji w tej części wniesionej przez podmiot uprawniony, należało uznać, iż rozstrzygnięcia te nie są kwestionowane.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

w zakresie uznania sprawstwa i winy M. C. (1) odnośnie czynu opisanego w punkcie I części wstępnej wyroku, tj. czynu z art. 284§2 k.k. poprzez uznanie, iż jest on sprawcą czynu z art. 286§1 k.k. popełnionego na szkodę M. J. w dniu 24 września 2019r. w W. i wymierzenie za ten czyn kary roku pozbawienia wolności (pkt I.1), co skutkowało koniecznością uchylenia kary łącznej orzeczonej w zaskarżonym wyroku oraz związanych z tym rozstrzygnięć z punktu III, IV wyroku Sądu Rejonowego oraz z punktu V dotyczącego obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej czynem z art. 284§2 k.k. , jak też koniecznością ponownego wymierzenia kary łącznej obejmującej skazanie za czyn z art. 244 k.k. i z art. 286§1 k.k. (pkt I.3), zastosowania środka probacji i nałożenia obowiązku powstrzymania się od nadużywania alkoholu (pkt I.4 i I.5) oraz nałożenia obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem z art. 286§1 k.k. (pkt I.6)

Zwięźle o powodach zmiany

Oskarżyciel publiczny zarzucił M. C. (1) popełnienie czynu z art. 284§2 k.k. i za taki występek został skazany zaskarżonym wyrokiem Sądu Rejonowego w Wałbrzychu, ze zmianą dotyczącą wskazania osoby pokrzywdzonej, czyli M. J.. Natomiast w ocenie tut. Sądu odwoławczego M. C. (1) nie dokonał przywłaszczenia. Sprzedając bowiem w Holandii wynajęty przez siebie w dniu 24 września 2019r. w W. samochód marki M. (...), w taki sposób osiągnął swój cel - korzyść majątkową, która stanowiła motywację jego działań zmierzających do tego, a podjętych właśnie w chwili zawarcia umowy najmu przedmiotowego auta. To wówczas wprowadził w błąd K. W., iż zamierza zawrzeć umowę najmu i w jej wykonaniu zwrócić samochód po jej zakończeniu, kiedy to w rzeczywistości jego celem - już w tym momencie - było doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. J. poprzez wydanie mu pojazdu, który następnie zamierzał sprzedać i tak pozyskaną kwotę zatrzymać dla siebie. Taki sposób działania i ocena postawy oskarżonego jawi się jako jedynie logiczna konsekwencja ujawnionych zachowań, które sukcesywnie podejmował w dniach 24 i 25 września 2019r. w W. i we W.. Wówczas to wynajął dzień po dniu dwa samochody, które następnie wywiózł za granicę i sprzedał. W tych ujawnionych okolicznościach nie sposób twierdzić, że oskarżony popełnił odrębnie przestępstwo oszustwa, a następnie także przywłaszczania wydanego mu do używania pojazdu (dysponując mieniem powierzonym jak właściciel). Ta ostatnia czynność stanowiła jedynie realizację celu, czyli osiągnięcia przez niego korzyści majątkowej. To było głównym powodem, dla którego wprowadził w błąd osobę, z którą zawarł umowę najmu na okres miesiąca, zobowiązując się, że samochód w ustalonym czasie zwróci, co z kolei skutkowało tym, że doprowadził zawierającego tę umowę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. W innym wypadku K. W. nie wydałaby mu samochodu i oskarżony nie mógłby nim wyjechać za granicę, by tam go sprzedać.

W ocenie Sądu ad quem taka zmiana opisu czynu oraz jego kwalifikacji prawnej nie stanowi wyjścia poza granice oskarżenia, ponieważ sąd nie jest związany ani opisem, ani też zaproponowaną przez oskarżyciela kwalifikacją prawną czynu. Ma natomiast obowiązek respektować granice skargi, które określa zakres oskarżenia, rozumiany jako wskazane tam pewne zdarzenie historyczne. To zaś w niniejszym przypadku obejmuje okres od momentu zawarcia umowy najmu, na podstawie której wydany mu został samochód do dyspozycji i mógł z niego korzystać do momentu sprzedaży, kiedy to zrealizował cel swoich działań - korzyść majątkową (vide opis czynu zarzuconego aktem oskarżenia). Wszystkie te działania oskarżonego objęte były jednym zamiarem, który istniał już w dacie zawarcia umowy najmu, czyli 24 września 2019r. w W.. Dokonana zmiana nie narusza zatem tożsamości czynu, choć istotnie znamiona oszustwa różnią się do występku z art. 284§2 k.k. nie tylko sposobem działania, ale i zamiarem. W omawianym przypadku zachowane zostają jednakże podstawowe elementy czynu takie jak identyczność przedmiotu oskarżenia, identyczność sprawcy, tożsamość miejsca, tożsamość osoby pokrzywdzonej. Zachowanie oskarżonego zostało przez tut. Sąd odwoławczy sprecyzowane w ramach tego samego zdarzenia historycznego z tą różnicą, iż za datę popełnienia przestępstwa przyjęty został dzień zawarcia umowy najmu, a nie jej końca (czyli data sprzedaży samochodu), bowiem to w tej dacie ujawnił się zamiar bezpośredni dokonania przestępstwa oszustwa, który realizowany był także w dacie sprzedaży auta.

Z powyższych przyczyn Sąd odwoławczy uznał, że M. C. (1) jest sprawcą czynu z art. 286§1 k.k. i za to wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności.

W zakresie kary jednostkowej i łącznej oraz związanego z nią orzeczenia o warunkowym zawieszeniu jej wykonania i nałożonym obowiązku powstrzymania się od nadużywania alkoholu, jak też obowiązku naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonej apelujący wniosków nie złożył, mimo, iż wniósł o uznanie M. C. (1) za winnego czynu z art. 286§1 k.k. co uznać należało za równoznaczne z tym, iż rozstrzygnięcia w tej części nie były kwestionowane na niekorzyść M. C. (1). Skoro zatem Sąd odwoławczy nie stwierdził, że kara jednostkowa, a także łączna (orzeczona według zasad obowiązujących do 23 czerwca 2020r.) nie są w żadnym przypadku nieadekwatne do czynu, który popełnił, jak też kara łączna spełni swe cele określone w art. 85a k.k. i to pomimo tego, że nie będzie efektywnie wykonywana, nie obniżył ich wymiaru, nakładając obowiązek zapłaty na rzecz pokrzywdzonej równowartości samochodu M. (...).

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt III

z uwagi na wynik postępowania odwoławczego, jak też brzmienie art. 636§1 k.p.k. orzeczono o kosztach związanych z tym postępowaniem, obciążając wydatkami wynikłymi z tego postępowania oskarżonego, oraz wymierzając mu opłatę za obie instancje w kwocie 180 złotych, co znajduje uzasadnienie w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karny w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 3 tej ustawy.

7.  PODPIS

SSO Agnieszka Połyniak

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej M. J.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uznanie sprawstwa i winy M. C. (2) czynu z art. 284§2 k.k. zamiast czynu z art. 278§1 k.k. lub art. 286§1 k.k.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana