Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IX U 349/22

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 czerwca 2022r. znak (...), numer (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił K. B. prawa do zasiłku chorobowego za okres 24 maja 2022r. – 19 czerwca 2022r. wskazując, że po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego zasiłek chorobowy przysługuje nie dłużej niż przez 91 dni czyli w przypadku adresatki decyzji do dnia 23 maja 2022r.

K. B. wniosła odwołanie od tej decyzji domagając się przyznania zasiłku chorobowego za objęty rozstrzygnięciem organu okres. Ubezpieczona wskazała, że ograniczenie wypłaty świadczenia do 91 dni po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie dotyczy jej osoby wobec powstania niezdolności do pracy jeszcze przed wprowadzeniem tej regulacji.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji i nie odnosząc się do argumentacji prezentowanej przez ubezpieczoną.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

K. B. podlegała ubezpieczeniu chorobowemu do 21 lutego 2022r. z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Niesporne, nadto karta zasiłkowa – k. 30 akt zasiłkowych

Od 16 grudnia 2021r. nieprzerwanie do 19 czerwca 2022r. ubezpieczona pozostawała niezdolna do pracy z powodu schorzeń układu ruchu.

Niesporne, nadto zestawienia zaświadczeń lekarskich – k. 29 akt zasiłkowych, zaświadczenia (...) k. 19 – 27 akt zasiłkowych

Świadczenia z tytułu choroby w okresie ubezpieczenia wypłacał K. B. płatnik składek.

Zasiłek chorobowy za okres od 22 lutego 2022r. był natomiast wypłacany ubezpieczonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S..

Organ rentowy dokonał wypłaty wskazanego świadczenia łącznie za okres do 23 maja 2023.

Niesporne, nadto karta zasiłkowa – k. 30 akt zasiłkowych

Sąd zważył, co następuje.

Odwołanie podlegało częściowemu uwzględnieniu.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (na dzień decyzji tekst jednolity Dz. U. 2021.1133 ze zm.), zwanej dalej ustawą zasiłkową, zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Zasiłek chorobowy przysługuje także osobie, której niezdolność do pracy powstała co do zasady w terminie 14 po ustaniu tytułu ubezpieczenia i trwała co najmniej 30 dni (art. 7 ustawy zasiłkowej).

Świadczenie, o jakim mowa, przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby, nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została gruźlicą albo gdy występuje w trakcie ciąży nie dłużej niż przez 270 dni (art. 8 ust. 1 ustawy zasiłkowej). Jednak w myśl art. 8 ust. 2 ustawy zasiłkowej za okres niezdolności do pracy przypadający po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego zasiłek chorobowy przysługuje nie dłużej niż 91 dni. Ograniczenie to nie dotyczy jedynie niezdolności do pracy warunkowanej gruźlicą, ciążą albo poddaniem się określonym ustawą zasiłkową.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie, ustalony na podstawie dokumentów w aktach organu, których rzetelność i autentyczność nie nasuwały wątpliwości, w istocie nie był sporny. Spór dotyczył wyłącznie zasadności stosowania do ubezpieczonej ograniczenia, o jakim mowa w art. 8 ust. 2 ustawy zasiłkowej.

K. B. wskazywała, że ograniczenie to nie dotyczy jej osoby z uwagi na powstanie niezdolności do pracy jeszcze w grudniu 2021r. Organ rentowy w żaden sposób nie odniósł się do tej kwestii w odpowiedzi na odwołanie. Tymczasem data powstania nieprzerwanej niezdolności do pracy miała decydujące znaczenie.

Wskazana wyżej regulacja art. 8 ust. 2 ustawy zasiłkowej wprowadzona została z dniem 1 stycznia 2022r. ustawą z dnia 24 czerwca 2021r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U 2021.1621), zwanej dalej ustawą zmieniającą.

Do końca grudnia 2021r. art. 8 ustawy zasiłkowej nie miał jednostek redakcyjnych, a jego treść odpowiadała treści obecnego ustępu pierwszego. Żaden inny przepis ustawy zasiłkowej nie wyznaczał w tamtym czasie okresu wypłaty zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia. Innymi słowy zasiłek chorobowy wypłacany był co do zasady przez 182 dni niezależnie od tego, czy tytuł ubezpieczenia chorobowego trwał, czy też ustał w okresie pobierania świadczenia albo jeszcze przed powstaniem niezdolności do pracy.

Do zmiany przepisów doszło w okresie nieprzerwanej niezdolności ubezpieczonej do pracy. Zastosowanie zatem co do jej osoby znajduje regulacja zawarta w art. 21 ustawy zmieniającej. W myśl wskazanego przepisu zasiłki oraz świadczenie rehabilitacyjne, do których prawo powstało przed dniem 1 stycznia 2022r., wypłaca się w wysokości, na zasadach i w trybie określonych w przepisach ustawy zasiłkowej w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2022 r. za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy.

Zważywszy na brak odniesienia się do argumentacji ubezpieczonej przez organ, sąd nie miał wiedzy co do przyczyn niezastosowania wskazanej regulacji. Nie było więc dla sądu jasne, czy regulacji tej organ (wydający w jego imieniu decyzję pracownik) nie znał czy też uznawał i z jakich przyczyn za nieznajdującą zastosowania.

W aktach zasiłkowych brak dokumentacji, która pozwalałaby na jednoznaczne ustalenie, czy za okres 16 – 31 grudnia 2021r. K. B. otrzymała wynagrodzenie za czas choroby, o jakim mowa w art. 92 § 1 pkt 1 k.p. czy zasiłek chorobowy. Zapisy karty zasiłkowej przemawiają jednak za pierwszą z tych możliwości. Kwestia ta nie była wyjaśniana przez sąd z urzędu, nie rzutowała bowiem na wynik postępowania.

Okres pobierania wynagrodzenia chorobowego wskazanego w art. 92 § 1 ust. 1 k.p. wlicza się do okresu zasiłkowego (art. 12 ust. 1 ustawy zasiłkowej). Wynagrodzenie to oblicza się i wypłaca wedle zasad obowiązujących dla zasiłku chorobowego (art. 92 § 2 k.p.). Wskazane regulacje nakazują uznanie, że nabycie prawa do wynagrodzenia chorobowego traktować należy jak nabycie prawa do zasiłku.

Przyjęcie, że art. 21 ustawy zmieniającej nie dotyczy osób, których nieprzerwana niezdolność do pracy powstała przed 31 grudnia 2021r., ale warunkowała prawo do zasiłku chorobowego dopiero od daty przypadającej już w 2022r., jako że wcześniej otrzymywały one wynagrodzenie za czas choroby, powodowałaby niczym nieuzasadnione zróżnicowanie sytuacji osób chorujących w tym samym czasie. Byłoby to nie tylko pokrzywdzenie pracowników w stosunku do innych grup ubezpieczonych (pobierających zasiłek chorobowy od pierwszego dnia niezdolności do pracy wobec niestosowania do nich regulacji art. 92 § 1 pkt 1 k.p.), ale i zróżnicowanie sytuacji w grupie zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Łatwo to zilustrować przykładem. W przypadku zachorowania w dniu 1 grudnia 2021r., nieprzerwanej niezdolności do pracy przez 182 dni i ustania tytułu ubezpieczenia z dniem 31 grudnia 2021r.:

- pracownik, który nie ukończył 50 roku życia, a zachorował u danego pracodawcy w 2021r. po raz pierwszy, otrzymałby wynagrodzenie chorobowe za 31 dni grudnia 2021r. i zasiłek chorobowy za pierwszych 91 dni przypadających w 2022r. czyli łącznie świadczenia z tytułu choroby za 122 dni,

- pracownik, który ukończył 50 rok życia, a zachorował u danego pracodawcy w 2021r. po raz pierwszy, otrzymałby wynagrodzenie chorobowe za 14 dni grudnia 2021r., a dalej zasiłek chorobowy za 168 dni czyli łącznie świadczenie za 182 dni,

- pracownik w dowolnym wieku, który chorował już u danego pracodawcy w 2021r. wyczerpując okres, za który wypłacane jest wynagrodzenie chorobowe (33 albo 14 dni) i po przerwie zachorował ponownie otrzymałby zasiłek chorobowy za okres 182 dni (31 dni w 2021r. i 151 dni w 2022r.),

- osoba z innym niż stosunek pracy tytułem ubezpieczenia otrzymałaby zasiłek chorobowy za 182 dni (31 dni w 2021r. i 151 dni w 2022r.).

Zróżnicowany byłby też czas pobierania świadczeń z tytułu choroby w przypadku pracowników, których data powstania niezdolności do pracy nieznacznie by od siebie odbiegała. Pracownik, który zachorował przed 29 listopada 2021r. otrzymywałby świadczenia przez 182 dni, natomiast w przypadku tych, którzy zachorowali dzień, dwa czy trzy później okres świadczenia zależałby od wieku i wcześniejszego chorowania w danym roku, a także zmian pracodawcy, bo wszystkie te kwestie rzutują na rodzaj początkowo wypłacanego świadczenia. Z kolei w przypadku osób mających inne tytuły ubezpieczenia data zachorowania nie miałaby żadnego znaczenia dla okresu pobierania świadczenia. Nie sposób uznać, by taka właśnie była wola ustawodawcy.

Mając na uwadze wszystko powyższe uznać należało, że regulacja art. 8 ust. 2 ustawy zasiłkowej, wobec przepisu przejściowego zawartego w ustawie zmieniającej, nie znajduje zastosowania do ubezpieczonej. Skoro nieprzerwana niezdolność ubezpieczonej do pracy trwała od 16 grudnia 2021r. (organ nie podnosił, by do okresu zasiłkowego należało wliczać wcześniejszy okres niezdolności K. B. do pracy, a na zwolnieniu lekarskim obejmującym okres od 16 grudnia 2021r. nie ma kodu A odpowiadającego tej samej chorobie powodującej niezdolność do pracy po przerwie), to wnosząca odwołanie zachowała prawo do zasiłku chorobowego do 15 czerwca 2022r., był to bowiem 182 dzień tej niezdolności.

Za okres dalszy zasiłek chorobowy ubezpieczonej nie przysługuje, jako że niezdolności do pracy nie powodowały ani gruźlica ani ciąża.

W tych warunkach na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. dokonano zmiany zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie ubezpieczonej zasiłku chorobowego za okres 24 maja 2022 - 15 czerwca 2022r., oddalając w oparciu o art. 477 14 § 1 k.p.c. odwołanie w pozostałej części jako nieuzasadnione.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)