Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 20 lipca 2022 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie z powództwa Ł. Z. (1) przeciwko (...) w Ł. o przywrócenie do pracy, odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę , sygn. akt X P 923/21 : oddalił powództwo (pkt 1) ; zasądził od Ł. (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 2); przyznał i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi na rzecz adw. H. K. kwotę 110,70 zł, zawierającą podatek od towarów i usług, tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu (pkt 3).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

(...) Sp. z o. o. w Ł. zajmuje się m.in. żywieniem pacjentów szpitali i domów pomocy.

Dnia 1 sierpnia 2021 r. (...) Sp. z o. o. w Ł. zawarła umowę o pracę z Ł. Z. (1) na stanowisko pomocy w kuchni w pełnym wymiarze czasu pracy na okres próbny od 1 sierpnia 2021 r. do 1 października 2022 r. Wcześniej, przed dniem 1 sierpnia 2021 roku powód współpracował z pozwaną w ramach umów o świadczenie usług w zakresie prac pomocniczych i porządkowych w kuchni, czynności pomocy kuchni.

Dnia 1 listopada 2021 r. (...) Sp. z o. o. w Ł. zawarła umowę o pracę z Ł. Z. (1) na stanowisko pomocy w kuchni w pełnym wymiarze czasu pracy na czas określony od 1 listopada 2021 r. do 30 września 2022 r.

Ł. Z. (1) (urodzony w (...) r.) ma orzeczony stopień niepełnosprawności na stałe w stopniu umiarkowanym, począwszy od 6 października 1998 r.

Powód Ł. Z. (1) pracował jako pomoc kuchenna, do jego obowiązków należało zmywanie naczyń oraz późniejsze ich wynoszenie i rozkładanie na regały. Razem z nim pracowały jeszcze inne osoby.

Powód niedokładnie wykonywał powierzone mu obowiązki. Powodem przedłużenia zatrudnienia były braki kadrowe.

Powód czasem był zwalniany wcześniej z pracy, co było uzasadnione liczbą zadań do wykonania.

Powód był dobrze traktowany w pracy.

Dnia 7 grudnia 2021 r. pracodawca (...) Sp. z o. o. wypowiedział Ł. Z. (1) umowę o pracę zawartą na czas określony z zachowaniem 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia, który upłynął z dniem 25 grudnia 2021 r. z jednoczesnym zwolnieniem z obowiązku świadczenia pracy do 25 grudnia 2021 r. z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Zapoznanie się z treścią wypowiedzenia umowy zostało potwierdzone przez powoda własnoręcznym podpisem i datą – 7 grudnia 2021 r. W treści wypowiedzenia znalazło się pouczenie o prawie, terminie i możliwości wniesienia odwołania do Sądu Pracy w terminie 21 dni od daty otrzymania wypowiedzenia.

Przed wypowiedzeniem, powód w okresach od 21 września 2021 roku do 27 września 2021 roku, od 12 listopada 2021 roku do 17 listopada 2021 roku i od 22 listopada 2021 roku do 2 grudnia 2021 roku był nieobecny w pracy z powodu zwolnienia chorobowego.

Po wypowiedzeniu umowy o pracę, powód pisał do L. P., dyrektora pozwanego, SMS-y z prośbą o przywrócenie do pracy. Na skutek powyższego, L. P. zablokowała jego numer komórkowy. Powód zadzwonił do niej w celu informacji po podłożonej bombie w domu pomocy społecznej. Skutkowało to ewakuacją częściową budynku i przyjazdem Policji.

Na skutek telefonu powoda, rozpoznawana jest sprawa przed Sądem Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi, III K 437/22, w której powód występuje w roli oskarżonego. Postanowieniem z dnia 5 stycznia 2022 r. Asesora Prokuratury Rejonowej Ł. zastosowano wobec powoda środek zapobiegawczy w postaci dozoru Policji połączony z zakazem zbliżania się do L. P..

Sąd Rejonowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie zgromadzonych dowodów z dokumentów, tzn. przede wszystkim dokumentacji pracowniczej znajdującej się w aktach osobowych powoda (umów o pracę, wypowiedzenia umowy o pracę), umów cywilnoprawnych potwierdzających wcześniejsze czynności wykonywane u pozwanego, a także na podstawie osobowych źródeł dowodowych – zeznań świadka – dyrektor pozwanej Spółki (...) oraz przesłuchania powoda. Dowody z dokumentów nie budziły wątpliwości co do ich autentyczności, nie były też kwestionowane przez strony. Powód i pozwany nie negowali zawarcia każdej z umów o pracę. Powód nie kwestionował także faktu otrzymania i zapoznania się z wypowiedzeniem umowy o pracę. Nie podnosił także zarzutów co do ważności podpisu i daty, złożonych pod wypowiedzeniem. Co więcej, okoliczność wypowiedzenia została przez niego zrelacjonowana i tym samym przyznana podczas rozprawy przez Sądem Rejonowym dnia 15 lipca 2022 r. Z kolei dokumenty wydane przez organy państwa zostały wystawione przez uprawnione do tego podmioty (Prokuratura Rejonowa, Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności). Jeśli zaś chodzi o osobowe źródła dowodowe to w przeważającej większości zostały uznane przez Sąd za wiarygodne. Twierdzenia obu podmiotów składających depozycje, mimo że obydwoje występowali po przeciwnych stronach postępowania, są ze sobą zbieżne. Potwierdzają historię zatrudnienia w Spółce (...), rodzaj czynności wykonywanych przez powoda, zachowania się powoda po wypowiedzeniu umowy. Twierdzenia L. P. i Ł. Z. (1) różnią się w zakresie przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę. Ł. Z. (1) zeznał, że przyczyna powyższego jest dla niego niezrozumiała, pracował on rzetelnie, nie było na niego żadnych skarg, uwag i często był zwalniany do domu. Z kolei L. P., zupełnie odmiennie, skonstatowała, że powód nie był rzetelnym pracownikiem, swoje zadania wykonywał niestarannie, a współpraca między stronami była powodowana wyłącznie brakami kadrowymi. Co do wcześniejszych wyjść powoda z pracy, przyznała, że czasem był zwalniany z powodu małej liczby zadań do wykonania w danym dniu. Ponadto, zwalnianie pracownika z obowiązku pracy przed końcem czasu pracy w danym dniu, świadczy o liberalnym podejściu pracodawcy i zrozumieniu dla pracownika. Ł. Z. (1) nie musiał spędzać formalnie wszystkich godzin w pracy, tylko po faktycznie wykonanej, mógł wyjść z zakładu pracy. Okoliczności faktyczne zaistniałe po dacie wypowiedzenia umowy o pracę zostały przywołane w uzasadnieniu w celu zaprezentowania postawy powoda, zwłaszcza z kontekście żądania przywrócenia do pracy. Nie miały one znaczenia dla samego rozstrzygnięcia sprawy, oceny dokonanego wypowiedzenia umowy o pracę.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, iż roszczenie powoda nie było zasadne i podlegało oddaleniu.

Sąd I instancji wskazał, że roszczenie o przywrócenie do pracy, pierwotnie zgłoszone przez powoda, jest niedopuszczalne na gruncie niniejszej sprawy. Strony łączyła umowa terminowa (zawarta dnia 1 listopada 2021 r.). W przypadku niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy pracę na czas określony wypowiedzianej z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu pracownikom przysługuje wyłącznie odszkodowanie. Zgodnie z art. 50 § 3 k.p., jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu takiej umowy, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie. Od powyższej regulacji przysługuje wyjątek w postaci art. 50 § 5 k.p., zgodnie z którym, § 3 nie stosuje się w razie wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi w wieku przedemerytalnym (art. 39 k.p.), pracownicy w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko lub pracownikowi - innemu członkowi najbliższej rodziny, o którym mowa w art. 175 ¹ pkt 3, w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego, a także pracownikowi w okresie korzystania z ochrony stosunku pracy na podstawie przepisów ustawy o związkach zawodowych. Poza tymi wyjątkami pracownik nie może domagać się przywrócenia do pracy i dlatego, jeśli mimo to ogranicza swoje powództwo tylko do tego roszczenia, nie jest możliwe zastosowanie przez sąd pracy art. 477 ¹ k.p.c. (jeżeli pracownik dokonał wyboru jednego z przysługujących mu alternatywnie roszczeń, a zgłoszone roszczenie okaże się nieuzasadnione, sąd może z urzędu zasądzić inne roszczenie alternatywne) i zasądzenie odszkodowania na podstawie art. 50 § 3 k.p. (por. Z. Góral, Art. 50, [w:] Kodeks pracy. Komentarz. Tom I. Art. 1–113, wyd. V, (red. K. W. Baran), Lex/el. 2020, Teza 3 za Wyrok SN z 8.01.2008 r., I PK 192/07, OSNP 2009/5–6, poz. 57). W przedmiotowej sprawie, Ł. Z. (1) nie był pracownikiem wymienionym w art. 50 § 5 k.p. a strony łączyła terminowa umowa o pracę. W związku z powyższym, roszczenie o przywrócenie do pracy należało oddalić jako niedopuszczalne.

Sąd Rejonowy wskazał, że w wyżej wskazanym przepisie (art. 50 § 3 k.p.) ustawodawca określił skutki wadliwego wypowiedzenia terminowych umów o pracę. Wadliwość ta w tym przypadku polega wyłącznie na naruszeniu przepisów prawnych o wypowiadaniu. Inaczej niż w odniesieniu do umów o pracę na czas nieokreślony nie przewiduje się wadliwości, której istotą jest niezasadność wypowiedzenia. Wiąże się to z brakiem co do zasady wymogu wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy terminowej (art. 30 § 4 k.p.). Sąd I instancji zauważył, że częściej niż wobec umów bezterminowych celowe może się okazać poddawanie ocenie wypowiadania umów terminowych z punktu widzenia zgodności z zasadami współżycia społecznego (por. Z. Góral, Art. 50, [w:] Kodeks pracy. Komentarz. Tom I. Art. 1–113, wyd. V, (red. K. W. Baran), Lex/el. 2020, Teza 1 za Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 1984 r., I PRN 98/84, LEX nr 13555). Dlatego Sąd Rejonowy dokonał szerokiej oceny zgodności z przepisami o wypowiadaniu umów o pracę. W pierwszej kolejności Sąd badał, czy oświadczenie pozwanego spełnia niezbędne wymogi formalne. Zgodnie z art. 30 § 3, 5 k.p., oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie. W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę lub jej rozwiązaniu bez wypowiedzenia powinno być zawarte pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy. W przedmiotowej sprawie, powyższe przesłanki zostały spełnione. Potwierdza to wypowiedzenie umowy o pracę z dnia 7 grudnia 2021 r. W drugiej kolejności Sąd badał, czy zachodzą merytoryczne podstawy do uwzględnienia żądania powoda do odszkodowania. Chociaż na pracodawcy nie ciąży w tym przypadku obowiązek wskazania w treści oświadczenia powodu rozwiązania umowy o pracę, to jednak w ewentualnym postępowaniu przed Sądem, pracodawca winien należycie wykazać faktyczne istnienie realnej przyczyny, która w żaden sposób nie może stanowić przejawu dyskryminacji pracownika lub też naruszać jego praw - stanowić jego pokrzywdzenia (zob. szerzej wyrok Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 22 marca 2022 r., V P 183/21, LEX nr 3352048).Zasady współżycia społecznego, w ocenie Sądu Najwyższego, stanowią bowiem całokształt niedających się jednoznacznie ustalić kryteriów, które wyznaczają granice, kierunek i podstawy sędziowskiej oceny wszystkich okoliczności danego przypadku. Chodzi więc o normy o charakterze pozaprawnym - moralnym i obyczajowym, stanowiące nie o formalnej prawidłowości, lecz o słuszności, uczciwości i sprawiedliwości dokonanego wypowiedzenia, których to cech próżno byłoby się doszukiwać rozwiązaniu umowy o pracę, którego podłożem są okoliczności nie tylko że pozostające poza łączącym strony stosunkiem pracy, ale i moralnie naganne (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2007 r., II PK 122/07, Lex nr 499160).

W przedmiotowej sprawie, Sąd Rejonowy uznał, że wypowiedzenie umowy o pracę nie stało w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Zasadniczym powodem zwolnienia pracownika było niedokładne wykonywanie przez niego obowiązków pracowniczych. Jak wskazała dyrektor pozwanej Spółki, przedsiębiorstwo gastronomiczne świadczące usługi żywieniowe dla ośrodków takich jak szpitale czy domy pomocy społecznej nie może pozwolić sobie na niedomyte naczynia, z których pacjenci spożywają posiłki. Ponadto, mimo skarg i uwag do pracy powoda, był on zwalniany w ramach pojedynczych dni, jak skończył swoją pracę wcześniej. Co więcej, długi okres związania się z powodem jako pracownikiem nie mogą stanowić o złej woli pracodawcy nagłego zwolnienia pracownika. Wręcz przeciwnie, świadczą o daniu drugiej szansy, mimo uwag do jego pracy. Nie można tracić z pola widzenia także tego, że pracodawca długo nie mógł znaleźć zastępstwa za powoda. Zachowanie takie nie może być określone jako moralnie naganne, w czasach gospodarki wolnorynkowej pracodawca może prowadzić stałą rekrutację pracowników celem znalezienia jak najlepszej kadry – w tym przypadku zespołu pomocy kuchennej. Sąd Rejonowy zbadał także sytuację wypowiedzenia umowy o pracę pod względem traktowania powoda z uwagi na jego umiarkowaną niepełnosprawność i również nie dopatrzył się zachowań pracodawcy sprzecznych z zasadami współżycia społecznego. Powód nie podnosił tej kwestii w trakcie postępowania sądowego, czy w pismach czy to na rozprawie. Co więcej, przyznał jednoznacznie, że w przedsiębiorstwie był dobrze traktowany. Nie można także nie wspomnieć o nagannym zachowaniu powoda polegającym na wysyłaniu SMS-ów L. P. oraz telefonie w sprawie podłożeniu bomby w domu pomocy społecznej. W ocenie Sądu, te działania były nacechowane negatywnie i pełne złej woli – w przeciwieństwie do postawy pracodawcy, co do której nie sposób mieć zastrzeżenia, w świetle zgromadzonego materiału dowodowego. Mając na uwadze powyższe Sąd I instancji oddalił powództwo.

O kosztach procesu rozstrzygnął w oparciu art. 98 k.p.c., w myśl którego strona pozwana wygrała sprawę w całości. Jedynym kosztem procesu poniesionym przez stronę pozwaną w przedmiotowej sprawie koszty zastępstwa procesowego radcy prawnego.

W konsekwencji, Sąd I instancji zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej koszty zastępstwa procesowego w kwocie 180 złotych ustalone, od pierwotnie dochodzonego roszczenia, na podstawie § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 265). – punkt 2 wyroku

Wobec oddalenia powództwa, Sąd Rejonowy przyznał i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi na rzecz adw. H. K., która reprezentowała powoda z urzędu kwotę 110,70 zł (w tym wartość podatku od towarów i usług). Podstawą prawną przyznania kosztów pomocy prawnej jest § 15 ust 1 pkt 1 w zw. § 4 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tj. Dz.U. z 2019r., poz. 18). – punkt 3 wyroku

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodziła się strona powodowa zaskarżając je w części tj. w zakresie pkt 1 oraz pkt 2 wyroku. Skarżonemu wyrokowi zarzuciła:

- naruszenia przepisów prawa procesowego, tj. art. 227 k.p.c. poprzez przyjęcie, iż dla przedmiotowej sprawy istotne znaczenie miało zachowanie powoda Ł. Z. po odebraniu wypowiedzenia, a polegające na wysyłaniu SMS-ów Pani L. P. oraz telefonie o podłożeniu bomby w domu pomocy społecznej, podczas gdy opisane zachowanie powoda miało miejsce po otrzymaniu wypowiedzenia, a nie przed jego otrzymaniem.

- naruszenia przepisów prawa procesowego, tj. art. 272 ¹ k.p.c. w zw. art 304 k.p.c. poprzez zaniechania przesłuchania powoda Ł. Z. z udziałem psychologa, gdy powód ma orzeczony stopień niepełnosprawności na stałe w stopniu umiarkowanym.

- naruszenie przepisów prawa procesowego tj. przepisu (...) §1 k.p.c. poprzez ogólne przytoczenie przez Sąd motywów swojej decyzji w zakresie zasądzenia od powoda Ł. Z. na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego, nie odnosząc się do sytuacji materialnej powoda przedstawionej złożonym do niniejszej sprawy oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródeł utrzymania.

W oparciu o powyższe zarzuty strona skarżąca wniosła o:

- zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie kwoty wysokości 8.400 zł tytułem odszkodowania na rzecz powoda wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

- w zakresie punktu II o uchylenie w całości.

- przyznanie na rzecz pełnomocnika powoda wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powodowi z urzędu.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o oddalenie apelacji w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego , w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja podlega oddaleniu.

Sąd pierwszej instancji, w ocenie Sądu Okręgowego, wydał trafne orzeczenie, znajdujące oparcie w prawidłowo zebranym w sprawie materiale dowodowym.

Sąd II instancji przyjmując ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego jako własne, jednocześnie stwierdza, że nie zachodzi obecnie potrzeba powielania w tym miejscu tych ustaleń, czyniąc je integralną częścią niniejszego uzasadnienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5.11.1998 r., I PKN 339/98, OSNAPiUS z 1999 r., z. 24, poz. 776).

Wbrew twierdzeniom apelacji, Sąd II instancji nie dopatrzył się żadnych naruszeń przepisów postępowania, skutkujących koniecznością - zgodnie z żądaniem apelacji - zmiany tegoż orzeczenia, ewentualnie uchyleniem zaskarżonego wyroku.

Zarzuty pozwanego sprowadzają się w głównej mierze do polemiki i wykazywania twierdzeń przeciwnych (korzystnych dla apelanta) od wynikających z ustaleń sądu pierwszej instancji.

Formułując zarzuty naruszenia przepisów postępowania cywilnego, strona skarżąca w istocie zarzuciła naruszenie art. 233 k.p.c.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy, po zapoznaniu się z całym materiałem dowodowym, w tym zgromadzonymi w sprawie dowodami i pisemnym uzasadnieniem skarżonego orzeczenia, pragnie na wstępie podkreślić, że czym innym jest dokonanie poprawnych ustaleń faktycznych w sprawie, na podstawie właściwie powołanych i uprzednio niewadliwie ocenionych dowodów zgromadzonych dowodów, a czym innym dokonanie prawidłowej subsumcji poprawnie ustalonych faktów pod właściwie zinterpretowane i zastosowane przepisy prawa materialnego.

W ocenie Sądu II instancji w świetle poczynionych wyżej uwag należy stwierdzić, że– wbrew twierdzeniom apelującego – w okolicznościach rozpoznawanej sprawy Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o cały zgromadzony materiał dowodowy. Każde z ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd meriti znajduje bowiem swoją podstawę w prawidłowo przywołanym dowodzie przez Sąd Rejonowy. Przeprowadzona przez tenże Sąd ocena materiału dowodowego jest w całości logiczna i zgodna z zasadami doświadczenia życiowego, podniesione zaś w analizowanym obecnie zakresie zarzuty apelacyjne stanowią w istocie jedynie niczym nieuzasadnioną polemikę nie tyle z prawidłowymi i nieobarczonymi jakimkolwiek błędem ustaleniami Sądu pierwszej instancji, co wnioskami jurydycznymi jakie tenże Sąd wyciągnął na podstawie bezbłędnie odtworzonych okoliczności faktycznych, które były wynikiem poprawnej oceny prawnej w świetle prawidłowo zastosowanych i zinterpretowanych przepisów prawa materialnego.

Sąd II instancji oceniając zasadność zarzutów naruszenia prawa procesowego pragnie zauważyć, że zarzuty powoda sprowadzały się w istocie do stwierdzenia, że złożone mu wypowiedzenie stanowiło niczym nieuzasadnioną sankcję. Wbrew jednak twierdzeniom strony skarżącej, prawidłowo przeprowadzone przez Sąd Rejonowy postępowanie wykazało, że pozwany wypowiadając powodowi terminową umowę o pracę nie tylko dopełnił ciążących na nim wymogów formalnych wynikających z art.30 § 3 i 5 k.p., ale co również istotne, po stronie pozwanego wystąpiły realne przyczyny rozwiązania z powodem terminowej umowy o pracę, a tym samym nie sposób było przyjąć, że zachowanie pozwanego było niezgodne z zasadami współżycia społecznego. W ocenie Sądu Okręgowego nie sposób zgodzić się ze stroną skarżącą, że decydujące znaczenie dla wydanego przez Sąd Rejonowy rozstrzygnięcia miało mieć znaczenie zachowanie powoda po odebraniu wypowiedzenia. Oczywiście zachodzi pytanie, czy dokonane przez Sąd I instancji ustalenie o toczącym się przez Sądem Rejonowym postępowaniu karnym w związku z wykonanym przez powoda telefonem do L. P. ( tj. o sytuacji zaistniałej już po dokonanym wypowiedzeniu), powinno znaleźć się w treści sporządzonego uzasadnienia, tym niemniej, podstawę wydanego przez Sąd Rejonowy orzeczenia z całą pewnością stanowiły ustalone przez Sąd Rejonowy jednoznaczne fakty o sposobie wypowiedzenia spornej umowy o pracę oraz o zachowaniu samego powoda w trakcie obowiązywania spornej umowy. Nie sposób zatem przyjąć, że Sąd Rejonowy naruszył dyspozycję art.227 k.p.c. W tym miejscu wskazać również należy, że artykuł 227 k.p.c. określa fakty jakie są przedmiotem dowodu, stanowiąc że są to fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Jest on zatem stosowany przed podjęciem rozstrzygnięć dowodowych, uprawniając sąd do selekcji zgłoszonych dowodów jako skutku przeprowadzonej oceny istotności okoliczności faktycznych, których wykazaniu dowody te mają służyć (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2009 r. III CSK 272/2008). Art. 227 k.p.c. nie jest więc źródłem obowiązków ani uprawnień jurysdykcyjnych sądu, lecz określa jedynie wolę ustawodawcy ograniczenia kręgu faktów, które mogą być przedmiotem dowodu w postępowaniu cywilnym. Zgodnie zaś z treścią przepisu art. 6 k.c., ciężar udowodnienia twierdzenia faktycznego spoczywa na tej stronie, która z tego twierdzenia wywodzi skutki prawne. W konsekwencji w przedmiotowej sprawie to powód winien był udowodnić, że zachowanie pozwanego było niezgodne z prawem. Stosownie bowiem do treści art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Oznacza to, że sąd nie jest odpowiedzialny za wynik postępowania dowodowego, a ryzyko nieudowodnienia podstawy faktycznej żądania ponosi powód i taka też sytuacja miała miejsce w niniejszym postępowaniu.

W odniesieniu zaś do podniesionego zarzutu naruszenia przez Sąd art. 272 ¹ k.p.c. w zw. art 304 k.p.c. wskazać należy, że art. 272 ¹ k.p.c. kształtuje jedynie możliwość, a nie obowiązek zarządzenia przez sąd przesłuchania świadka ( a nie strony) z udziałem biegłego lekarza lub psychologa. Sąd może z niej skorzystać tylko wówczas, gdy poweźmie wątpliwość, co do zdolności spostrzegania lub komunikowania spostrzeżeń przez świadka. W ocenie Sądu Okręgowego, całość akt sprawy, a w szczególności składane przez powoda pisma procesowe oraz złożone w sprawie zeznania nie wskazują, aby miał on problemy w postrzeganiu faktów, czy też problemy z analizą, zrozumieniem zaistniałej sytuacji. Nadto wniosek taki nigdy nie był sformułowany w toku procesu przez pełnomocnika powoda. Okoliczność zaś, że powód t legitymuje się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, która ogranicza jego możliwości intelektualne nie może mieć decydującego znaczenia dla skorzystania przez Sąd z dyspozycji art. 272 ¹ k.p.c. Brak również podstaw do uznania ,że brak przesłuchania wnioskodawcy w obecności psychologa mógł mieć wpływ na treść zebranego w sprawie materiału dowodowego , a konsekwencji na wynik sprawy.

Odnosząc się do zarzutu dotyczącego obciążenia powoda kosztami zastępstwa procesowego poniesionymi przez pozwanego, to uznać należy je za nieuzasadnione. Powód przegrał sprawę, a zgodnie z art. 98 k.p.c. strona przegrywającą sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia prawa i celowej obrony. Podjęta przez stronę pozwaną obrona była celowa. Okazała się też skuteczna. Podkreślić także należy, że powód wytaczając powództwo powinien był liczyć się poniesieniem ewentualnych kosztów wytoczonego procesu i w pierwszej kolejności winien był poczynić stosowne oszczędności w tym zakresie. Nadto powód nigdy nie złożył stosownego wniosku o nieobciążanie go kosztami w postępowaniu przed sądem I instancji, a przyznane przez sąd wynagrodzenie pełnomocnika nie jest wysokie. Sąd Rejonowy zasadnie zatem zasądził koszty zastępstwa procesowego od pierwotnie dochodzonego roszczenia.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy w Łodzi w oparciu o art. 385 KPC oddalił apelację jako bezzasadną, o czym orzekł w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego za II instancję, zgodnie z wnioskiem pełnomocnika powoda orzeczono na podstawie art. 102 kpc. W ocenie Sądu Okręgowego powód, pomimo przegrania w całości procesu, powinien skorzystać z dobrodziejstwa tego przepisu. Spór w przedmiotowej sprawie dotyczył sprawy ze stosunku pracy i powód był subiektywnie przekonany o zasadności swojego roszczenia w zakresie należnego mu zadośćuczynienia. Ponadto ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że obecnie jest on w trudnej sytuacji materialnej, a jego jedyne źródło utrzymania stanowi renta socjalna oraz świadczenia z pomocy społecznej. Zatem, w ocenie Sądu Okręgowego nie ma podstaw do obciążenia go kosztami zastępstwa procesowego. W ocenie Sądu Okręgowego obciążenie powoda obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z uwagi na sytuację finansową i rodzinną powoda byłoby sprzeczne z zasadami słuszności.

O zwrocie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu drugoinstancyjnym orzeczono na podstawie § 16 w zw. z § 4. pkt 2 i § 8 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tj. Dz.U. z 2019 r.18) biorąc pod uwagę wartość zgłoszonego w procesie roszczenia o odszkodowanie oraz stawkę podatku VAT.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda - PI.

26 I 2023 roku.