Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 marca 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. dokonał waloryzacji od dnia 1 marca 2022 r. emerytury T. P. w ten sposób, że ustalił wysokość zwaloryzowanej emerytury przez pomnożenie kwoty świadczenia przysługującego w dniu 28 lutego 2022 r., tj. kwoty 2707,07 zł przez wskaźnik waloryzacji 107,00%, co dało kwotę 2896,56 zł. Jednocześnie Zakład podał, że świadczenie zmniejsza się z powodu należności egzekwowanych na mocy tytułu wykonawczego, tj. o 724,14 zł. Organ emerytalny podał, że od dnia 1 marca 2022 r. wysokość świadczenia do wypłaty wynosi miesięcznie 1844,73 zł.

(decyzja k. 11 akt emerytalnych ZUS)

Odwołanie od powyższej decyzji złożył T. P., żądając jej zmiany poprzez wstrzymanie zmniejszenia zwaloryzowanego świadczenia emerytalnego o kwotę 724,14 zł oraz podania przez pozwanego na jakiej podstawie i przez jaki okres zamierza potrącać z jego emerytury w/w kwotę zadłużenia, jednocześnie podnosząc, że nie zna podstawy do dokonywania rzeczonego potrącenia, gdyż nie posiada ani żadnego wyroku sądowego, ani zawiadomienia komorniczego.

(odwołanie k. 3)

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ emerytalny wniósł o jego oddalenie. Zakład wyjaśnił, że sporne potrącenie jest dokonywane od 1 marca 2022 r. w kwocie 724,14 zł (2896,56 zł x 25%) na rzecz Naczelnika Urzędu Skarbowego w P. (nr (...) - (...).711. (...).202.1.KSCz.nr (...) z dnia 17 grudnia 2020 r., akta ZUS plik dotyczący świadczenia przedemerytalnego k. 32 i 33) oraz podał, że ZUS informował wnioskodawcę o okoliczności dokonywania potrąceń od stycznia 2021 r. na rachunek bankowy Urzędu Skarbowego w P., zawiadomienie o zajęciu wierzytelności z 20 stycznia 2021 r. (plik dotyczący świadczenia przedemerytalnego k. 34) oraz z 2 listopada 2021 r. (plik dotyczący emerytury k. 10). Odnosząc się do argumentacji odwołującego Zakład wskazał, że ZUS jako płatnik świadczeń emerytalno – rentowych jest zobowiązany na mocy art. 139, 140, 141 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS dokonywać potrąceń ze świadczeń określonych w ustawie na zasadach i w wysokości wynikających z w/w przepisów. Pozwany podkreślił, że potrącenia mogą być wstrzymane tylko na podstawie zawiadomienia organu egzekucyjnego o wycofaniu zajęcia, a także zaakcentował, że pismem z 6 czerwca 2022 r. (k. 13 pliku emerytalnego) Zakład udzielił wnioskodawcy pisemnej informacji na podstawie jakich przepisów i na podstawie jakiego dokumentu dokonuje potrąceń, dodając, że o udzielenie pozostałych informacji dotyczących zadłużenia i tytułu wykonawczego odwołujący powinien wystąpić do organu egzekucyjnego, tj. Naczelnika Urzędu Skarbowego w P..

(odpowiedź na odwołanie k. 4-5)

Na rozprawie z 20 grudnia 2022 r. wnioskodawca poparł odwołanie, argumentując, że nie zgadza się z potrąceniem ponieważ jest osobą chorą i nie stać go przez to na opłaty, a także na adwokata, który walczyłby z tytułem wykonawczym i zajęciem jego świadczenia, natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

( stanowiska stron – e-prot. z 20.12.2022 r.: 00:00:56, 00:01:07, 00:02:38, 00:04:36)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. P. (urodzony (...)) był uprawniony do świadczenia przedemerytalnego na mocy decyzji z dnia 12 lutego 2020 r.

( decyzja z 12.02.2020 r. k. 29 plik dotyczący świadczenia przedemerytalnego)

W dniu 18 grudnia 2020 r. do ZUS wpłynęło zawiadomienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w P. o zajęciu świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczenia społecznego oraz renty socjalnej nr (...) - (...).711. (...).202.1.KSCz.nr (...) z dnia 17 grudnia 2020 r. wraz z wezwaniem organu emerytalnego na podstawie art. 79 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1427 ze zm.), aby nie wypłacał zajętej części świadczenia T. P. lecz przekazał je organowi egzekucyjnemu aż do pełnego pokrycia egzekwowanych należności pieniężnych objętych tytułami wykonawczymi wystawionymi przez wierzyciela Urząd Miejski w P., których łączna wysokość obejmujące dochodzone za lata 2011-2014 należności główne, koszty egzekucyjne i upomnienia oraz odsetki wynosi 41 749,89 zł.

( zawiadomienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w P. o zajęciu świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczeni społecznego oraz renty socjalnej nr (...) - (...).711. (...).202.1.KSCz.nr (...) z dnia 17 grudnia 2020 r. k. 32 plik dotyczący świadczenia przedemerytalnego)

W związku z powyższym ZUS przekazanym do wiadomości wnioskodawcy zawiadomieniem z dnia 20 stycznia 2021 r. o zajęciu wierzytelności, poinformował odwołującego, że od stycznia 2021 r. będą dokonywane potrącenia na rzecz Naczelnika Urzędu Skarbowego w P. na podstawie art. 139 ust.1 pkt 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 53 ze zm.).

( zawiadomienie z 20.01.2021 r. k. 34 plik dotyczący świadczenia przedemerytalnego)

Na mocy decyzji z dnia 2 listopada 2021 r. wnioskodawcy przyznano od dnia 28 października 2021 r. w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego prawo do emerytury w wysokości 2707,07 zł. Z w/w kwoty świadczenia emerytalnego Zakład dokonywał potrąceń w kwocie 676,76 zł z powodu należności egzekwowanych na mocy tytułu wykonawczego i w związku z tym do wypłaty pozostawała kwota 1579,67 zł miesięcznie.

( decyzja k. 5 plik dotyczący emerytuty)

Przekazanym do wiadomości odwołującego pisemnym zawiadomieniem o zajęciu wierzytelności z dnia 2 listopada 2021 r. ZUS poinformował wnioskodawcę o dokonywaniu od grudnia 2021 r. zgodnie z art. 139, art. 140, z zastrzeżeniem art. 141 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 53 ze zm.) potrąceniu ze świadczenia emerytalnego na rzecz Naczelnika Urzędu Skarbowego w P. na podstawie w/w tytułu wykonawczego nr (...) - (...).711. (...).202.1.KSCz.nr (...)

( zawiadomienie z 2.11.2021 r. k. 10 plik dotyczący emerytury, pismo ZUS z 6.06.2022 r. k. 13 plik dotyczący emerytury)

Zaskarżoną decyzją z dnia 1 marca 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. dokonał waloryzacji od dnia 1 marca 2022 r. emerytury T. P. w ten sposób, że ustalił wysokość zwaloryzowanej emerytury przez pomnożenie kwoty świadczenia przysługującego w dniu 28 lutego 2022 r., tj. kwoty 2707,07 zł przez wskaźnik waloryzacji 107,00%, co dało kwotę 2896,56 zł. Jednocześnie Zakład podał, że świadczenie zmniejsza się z powodu należności egzekwowanych na mocy tytułu wykonawczego, tj. o 724,14 zł. Organ emerytalny podał, że od dnia 1 marca 2022 r. wysokość świadczenia do wypłaty wynosi miesięcznie 1844,73 zł.

( decyzja k. 11 plik dotyczący emerytury)

Powyższe okoliczności faktyczne są w całości bezsporne i wynikają z powołanych dokumentów, których żadna ze stron nie kwestionowała, a i Sąd z urzędu nie znalazł powodów by to czynić.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Wstępnie należy przypomnieć, że zaskarżona decyzja dotyczyła corocznej waloryzacji emerytury wnioskodawcy.

Wskazać zatem należy, że zgodnie z treścią art. 88 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r., poz. 504 z późn. zm.) emerytury i renty podlegają corocznie waloryzacji od dnia 1 marca. Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji. Waloryzacji podlega kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru w wysokości przysługującej ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację (ust. 3). Waloryzacja obejmuje emerytury i renty przyznane przed terminem waloryzacji (ust. 4). Wysokość wskaźnika waloryzacji została z kolei uregulowana w art. 89 ww. ustawy, który stanowi w ust. 1, iż wskaźnik waloryzacji to średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. Zaś wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych, o którym mowa w ust. 1, jest średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów albo średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, jeżeli jest on wyższy od wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów. Wskaźnik waloryzacji jest ogłaszany przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego w drodze komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Zgodnie z Komunikatem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 12 lutego 2022 r. w sprawie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2022 r. (M.P z 2022 r., poz. 211) wskaźnik ten w 2022 r. wynosił 107,00%.

Należy zatem stwierdzić, że organ rentowy w sposób prawidłowy w oparciu o treść art. 88 ustawy emerytalnej, zastosował mechanizm waloryzacji emerytury wnioskodawcy, skoro w celu dokonania waloryzacji emerytury odwołującego pomnożył kwotę świadczenia ustalonego na dzień 28 lutego 2022 r., tj. 2077,07 złotych, poprzez wskaźnik waloryzacji wynoszący w 2022 r. - 107,00%, co dało kwotę 2.896,56 zł.

Podkreślić należy, że prawidłowość przeprowadzonej waloryzacji nie była przedmiotem sporu. Odnośnie bowiem samej wysokości emerytury wyliczonej na dzień 1 marca 2022 r. po waloryzacji ubezpieczony nie zgłaszał żadnych zarzutów.

Wnioskodawca kwestionował natomiast wysokość emerytury faktycznie wypłacanej wyłącznie z powodu dokonywanego przez ZUS potrącenia.

Zarzuty zgłoszone przez wnioskodawcę, a dotyczące dokonywanych przez organ rentowy potrąceń są jednak w całości chybione i całkowicie niezasadne.

W tym kontekście podkreślić należy w pierwszej kolejności, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, to treść zaskarżonej decyzji wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania (por. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 13 maja 1999 r., II UZ 52/99, OSNP 2000/15/601, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 21 grudnia 2010 r., III AUa 791/10).

Odnosząc się do zarzutów wnioskodawcy co do zmniejszenia emerytury z powodu roszczeń wierzyciela Urzędu Miejskiego w P., który wystawił tytuły wykonawcze, na podstawie których z kolei Naczelnik Urzędu Skarbowego w P. złożył do ZUS zawiadomienie o zajęciu świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczeń społecznych z dnia 17.12.2020 r. nr (...) - (...).711. (...).202.1.KSCz.nr (...), należy na wstępie przedmiotowych rozważań wskazać, że także w takim przypadku zakres dopuszczalnej kognicji sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, jako sądu odwoławczego wyznaczony zostaje każdorazowo zakresem spornej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W sprawie, w której wniesiono odwołanie od decyzji organu rentowego, przedmiot sporu nie może wykraczać poza treść tej decyzji (por. wyrok Sądu Najwyższego z 2 lutego 2012 r., II UK 118/11, LEX nr 1135992 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z 13 października 2009 r., II UK 234/08, LEX nr 553692). Sąd nie bada więc okoliczności, które wykraczają poza ramy kwestionowanej przez stronę decyzji oraz postępowania, w toku którego decyzję tą podjęto. Co za tym idzie, zasadność obciążenia wnioskodawcy kwotami będącymi przedmiotem administracyjnych tytułów wykonawczych wydanych przez Urząd Miejski w P., w oparciu o które Naczelnik Urzędu Skarbowego zajął świadczenie emerytalne wnioskodawcy, nie może stanowić przedmiotu ekstraordynaryjnej kontroli sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, jako sądu odwoławczego. Zakres kontroli sądowej ogranicza się bowiem w tym przypadku do prawidłowości dokonywania rzeczonych potrąceń.

W sprawie wszczętej wskutek odwołania ubezpieczonego od decyzji obniżającej mu wysokość emerytury w związku z potrąceniami dokonywanymi przez ZUS, ocenie sądu pracy i ubezpieczeń społecznych nie podlega zasadność należności egzekwowanych z tego świadczenia. Rzeczą sądu ubezpieczeń społecznych jako sądu odwoławczego jest w istocie jedynie zbadanie, czy tytuł wykonawczy istnieje, a nadto, czy potrącenia nie przekraczają granic wyznaczonych dyspozycją art. 140 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i nie naruszają kwoty świadczenia wolnej od egzekucji według art. 141 tej ustawy.

Zarówno wzruszeniu tytułów wykonawczych, na podstawie których dokonywane są czynności egzekucyjne, jak też ustaleniu wysokości aktualnej kwoty zaległych składek służą natomiast inne środki ochrony prawnej (tak też: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 22 stycznia 2014 r., III AUa 2160/12, LEX; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 1 sierpnia 2012 r., III AUa 588/12, LEX; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 30 lipca 2014 r., III AUa 1933/13, LEX; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku). Jeśli zatem wnioskodawca kwestionuje tytuły wykonawcze to powinien je zwalczać w postępowaniu przed Naczelnikiem Urzędu Skarbowego, a nie w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych. Tytułów wykonawczych nie może bowiem kwestionować ani sąd ubezpieczeń społecznych, ani też Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Zasady i tryb dokonywania potrąceń ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych regulują natomiast przepisy przywołanej ustawy emerytalnej począwszy od art. 139.

Zgodnie z art. 139 ust. 1 pkt 5 ustawy emerytalnej, ze świadczeń pieniężnych określonych w ustawie - po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych - podlegają potrąceniu, z uwzględnieniem art. 141 m.in. sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne.

Według art. 140 ust. 1 wskazanej ustawy emerytalnej, potrącenia, o których mowa w art. 139, mogą być dokonywane, z zastrzeżeniem art. 141 tej ustawy, w następujących granicach:

1) świadczeń alimentacyjnych, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3 - do wysokości 60% świadczenia;

2) należności egzekwowanych związanych z:

a) odpłatnością za pobyt w domach pomocy społecznej,

b) odpłatnością za pobyt w zakładach opiekuńczo-leczniczych,

c) odpłatnością za pobyt w zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych, do wysokości 50% świadczenia;

3) innych egzekwowanych należności - do wysokości 25% świadczenia.

Zgodnie z art. 140 ust. 7 wysokość części świadczenia podlegającego egzekucjom, o których mowa w ust. 1 ustala się od kwoty świadczenia przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Natomiast zgodnie z art. 141 ust. 1 pkt 2 emerytury i renty kwota wolna od egzekucji i potrąceń, z zastrzeżeniem ust. 2 i 5, wynosi 825 zł - przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 5, wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi.

Mając na względzie powyższe przepisy należy stwierdzić, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych prawidłowo dokonał potrącenia ze świadczenia emerytalnego wnioskodawcy.

Niesporne było, że tytuły wykonawcze istnieją, istnieją również zadłużenia wnioskodawczyni na rzecz Urzędu Miejskiego w P., co wynikało jednoznacznie z pisma o zajęciu świadczenia kierowanego do ZUS przez organ egzekucyjny - Urząd Skarbowy (k. 32 i 33 plik dotyczący świadczenia przedemerytalnego), jak i z zawiadomień przekazanych do wiadomości do wnioskodawcy z dnia 20.01.2021 r. i z dnia 2.11.2021 r.

Wbrew twierdzeniom wnioskodawcy zawartym w treści uzasadnienia odwołania podstawą dokonywania potrąceń stanowią nie tylko sądowe tytuły wykonawcze i komornicze zajęcia. W obrocie prawnym znane są bowiem również np. bankowe tytuły egzekucyjne czy administracyjne tytuły wykonawcze.

Stosownie do treści art. 142 ww. ustawy emerytalnej, w zakresie nieuregulowanym w art. 139-141 do egzekucji ze świadczeń pieniężnych stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego albo przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Wobec wnioskodawcy prowadzone jest administracyjne postępowanie egzekucyjne - zastosowanie zatem miały przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r., 479 z późn. zm.; dalej też u.p.e.a.).

Konsekwencją powyższego jest obowiązek organu rentowego wynikający z art. 79 § 1 i 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, który stanowi, że organ egzekucyjny dokonuje zajęcia świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz z ubezpieczenia społecznego zobowiązanego, a także z renty socjalnej, zwanych dalej "świadczeniami", przez przesłanie do organu rentowego właściwego do spraw wypłaty zobowiązanemu świadczeń zawiadomienia o zajęciu tej części przysługujących zobowiązanemu świadczeń, która nie jest zwolniona spod egzekucji, na pokrycie egzekwowanych należności pieniężnych wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie i kosztami egzekucyjnymi. Organ egzekucyjny jednocześnie wzywa organ rentowy, aby nie wypłacał zajętej części świadczenia zobowiązanemu, lecz przekazał ją organowi egzekucyjnemu aż do pełnego pokrycia egzekwowanych należności pieniężnych. Zajęcie świadczeń jest dokonane z chwilą doręczenia organowi rentowemu zawiadomienia o zajęciu. Zajęcie to zachowuje moc również w przypadku zmiany organu rentowego właściwego do wypłaty świadczeń (art. 79 § 2 u.p.e.a.).

W konsekwencji tak dokonanego zajęcia organ rentowy, który pełni w przypadku tej egzekucji funkcję egzekutora, w momencie dokonania zajęcia powinien postąpić zgodnie z wezwaniem, o którym mowa w art. 79 § 1 u.p.e.a., a mianowicie przekazać zajętą część świadczenia organowi egzekucyjnemu aż do pełnego pokrycia egzekwowanych należności pieniężnych. Nie ma w tym wypadku po stronie ZUS żadnego rodzaju dowolności, ani uznaniowości w działaniu, albowiem to przepisy prawa nakładają na organ emerytalny obowiązek powinnego działania.

Za niewykonanie lub nienależyte wykonanie powyższych obowiązków organ rentowy ponosi odpowiedzialność egzekucyjną określoną w art. 71b u.p.e.a., odpowiedzialność odszkodowawczą na podstawie przepisów kodeksu cywilnego, o czym stanowi art. 168c u.p.e.a. i odpowiedzialność porządkową uregulowaną w art. 168e u.p.e.a.

Od chwili dokonania zajęcia powstają określone skutki prawne także po stronie zobowiązanego (w danej sprawie wnioskodawcy). Zobowiązany od tego momentu nie może odebrać zajętych świadczeń poza częścią wolną od zajęcia. Ów zakaz obowiązuje aż do czasu pełnego pokrycia egzekwowanej należności pieniężnej (chyba że w międzyczasie egzekucja zostanie umorzona bądź zajęcie uchylone). Nie stosując się do tych wymogów, zobowiązany naraża się na odpowiedzialność karną oraz cywilną. Od momentu zajęcia zobowiązany nie może zatem skutecznie rozporządzać, oczywiście poza częścią wolną od zajęcia, zajętymi świadczeniami w inny sposób. Zakaz rozporządzania świadczeniami obejmuje nie tylko okres po ich zajęciu, ale także przed tym zajęciem, jeżeli są wymagalne po zajęciu. Rozporządzenie przez zobowiązanego tą częścią świadczeń, która podlega egzekucji, powoduje, tak jak w przypadku zajętej części wynagrodzenia za pracę, skutek nieważności podjętych czynności, ale tylko w stosunku do wierzyciela, organu egzekucyjnego i organu rentowego. Organ rentowy nie może więc uwzględniać ewentualnych rozporządzeń zobowiązanego częścią świadczenia podlegającą egzekucji, lecz nadal powinien dokonywać potrąceń zgodnie z dokonanym zajęciem. Zakaz rozporządzania zajętą częścią świadczenia sięga tylko tak daleko, jak tego wymaga cel egzekucji. Zajęcie świadczeń ma charakter trwały w tym znaczeniu, że zachowuje ono moc aż do całkowitego pokrycia egzekwowanych należności pieniężnych wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie i kosztami egzekucyjnymi.

Mając powyższe rozważania na uwadze należało stwierdzić, że organ rentowy po dokonaniu zajęcia świadczeń emerytalnych przez organ egzekucyjny (Urząd Skarbowy) na podstawie istniejących administracyjnych tytułów egzekucyjnych wystawionych przez wierzyciela (Urząd Miejski w P.) był zobowiązany przekazać zajętą część świadczenia organowi egzekucyjnemu aż do pełnego pokrycia egzekwowanych należności pieniężnych. Ze zwaloryzowanej od 1 marca 2022 r. emerytury wnioskodawcy potrącana jest kwota 724,14 złotych co stanowi 25% świadczenia brutto (2.896,56 złotych x 25% = 724,14 złotych). Potrącenie z emerytury wnioskodawcy jest zatem realizowane zgodnie z nadal aktualnym zajęciem egzekucyjnym dokonanym przez właściwy organ egzekucyjny.

W sprawie nie ma przy tym także miejsca naruszenie art. 141 ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z funduszu Ubezpieczeń Społecznych zgodnie z którym kwota emerytury i renty wolna od egzekucji i potrąceń, z zastrzeżeniem ust. 2 i 5, wynosi 825 zł - przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 5, wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi.

Mając na uwadze ustalone okoliczności sprawy oraz przywołane przepisy ustaw Sąd nie dostrzegł błędów w wyliczeniach przedstawionych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Po waloryzacji emerytura wnioskodawcy od 1 marca 2022 r. wynosiła 2.896,56 złotych brutto. Potrącenie zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 67,00 złotych, składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 260,69 złotych oraz potrąceniem z tytułu egzekucji - 724,14 złotych, skutkowało ustaleniem wysokości świadczenia na kwotę 1844,73 złotych netto.

Wobec tego żądanie zaniechania potrąceń nie zasługuje na uwzględnienie, zaś podnoszona przez skarżącego argumentacja na poparcie odwołania dotycząca trudnej sytuacji majątkowej wnioskodawcy, pozostaje bez wpływu na zasadność zaskarżonej decyzji, albowiem tego typu argumenty odnoszące się do zasad współżycia społecznego pozostają bez wpływu na uzyskanie świadczeń bądź uprawnień z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych. Prawo to opiera się bowiem na normach bezwzględnie obowiązujących, to jest ściśle określających warunki otrzymania poszczególnych uprawnień i wykluczających odwołanie do zasad słuszności. Podstawą przyznania świadczeń z ubezpieczenia społecznego mogą być tylko przepisy prawa, a nie zasady współżycia społecznego (tak SN w wyroku z 15 grudnia 1998 r. II UKN 379/98 Legalis Numer 45844). Nie jest możliwe w realiach niniejszej sprawy uwzględnienie odwołania wnioskodawcy na innej podstawie, gdyż w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie jest prawnie dopuszczalne stosowanie klauzul generalnych, którymi są w szczególności zasady współżycia społecznego. Zgodnie z poglądem judykatury „do złagodzenia rygorów prawa ubezpieczeń społecznych nie stosuje się ani art. 5 KC, ani art. 8 KP, bo przepisy prawa ubezpieczeń społecznych mają charakter przepisów prawa publicznego.” „W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych niedopuszczalne jest powoływanie się na zasady współżycia społecznego, jako że prawo ubezpieczeń społecznych, w odróżnieniu od przepisów prawa pracy (art. 300 KP), nie zawiera normy o charakterze takiej klauzuli generalnej, ani też normy zezwalającej na stosowanie w zakresie nieuregulowanym przepisów kodeksu cywilnego. ” (por. wyrok SN z 16 czerwca 2011 r. III UK 214/10 LEX 1095955, wyrok SA w Katowicach z 20 maja 2010 r., III AUa 3616/09, LEX nr 785483 wyrok SN z 2 grudnia 2009 r., I UK 174/09, LEX nr 585709, wyrok NSA w W. z 18 maja 2011 r, I OSK 124/11, LEX 990161, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 7 listopada 2008 r., III AUa 330/08).

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy, uznając odwołanie za nieuzasadnione, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy wraz z pouczeniem, iż w terminie 14 dni od dnia otrzymania wyroku z uzasadnieniem przysługuje mu prawo złożenia apelacji do tutejszego Sądu Okręgowego w Łodzi, które rozpoznaje Sąd Apelacyjny w Łodzi

A.P.