Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XVII AmE 168/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Witold Rękosiewicz

SSO Witold Rękosiewicz

po rozpoznaniu w dniu 26 października 2021 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania (...) spółka jawna (...) z siedzibą w Z.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki

z dnia 20 listopada 2018 r. nr (...) (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od (...) spółki jawnej (...) i syn z siedzibą w Z. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Witold Rękosiewicz.

Sygn. akt XVII AmE 168/19

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE, pozwany), na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 12 w zw. z art. 56 ust. 2 pkt 1 i art. 56 ust. 3 i ust. 6 oraz art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2018 r. poz. 755 z późn. zm. dalej: Pe), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w zw. z ujawnieniem w prowadzonej przez (...) spółka jawna (...) z siedzibą w Z. działalności gospodarczej nieprawidłowości polegających na naruszeniu warunków udzielonej koncesji na obrót paliwami ciekłymi poprzez prowadzenie w okresie od 1 czerwca 2018 r. do 5 lipca 2018 r. koncesjonowanej działalności gospodarczej w sposób niezgodny z brzmieniem pkt 1 „Przedmiot i zakres działalności” nadanym decyzją z dnia 17 sierpnia 2017 r. nr (...) (...), co wypełnia dyspozycję art. 56 ust. 1 pkt 12 Pe, decyzją z dnia 30 listopada 2018 r. nr (...) (...) orzekł, że:

1. (...) sp. j. (...) z siedzibą w Z. (Przedsiębiorca, powód, Spółka), naruszyła warunki koncesji na obrót paliwami ciekłymi udzielonej decyzją Prezesa URE z dnia 29 listopada 1999 r. nr (...)/(...) z późn. zmianami poprzez prowadzenie koncesjonowanej działalności gospodarczej w sposób niezgodny z brzmieniem pkt 1 tej koncesji określającym przedmiot i zakres koncesjonowanej działalności gospodarczej.

2. za działanie opisane w pkt 1 wymierzył Przedsiębiorcy karę pieniężną w wysokości 6 000 zł, co stanowi (...) przychodu osiągniętego z działalności koncesjonowanej w 2017 r.

(...) sp. j. (...) z siedzibą w Z. w złożonym odwołaniu zaskarżyła powyższą decyzję Prezesa URE w całości. Zaskarżonej decyzji powód zarzucił naruszenie:

1.  pkt 2.3.2. koncesji z dnia 29 listopada 1999 r. nr (...)/(...) na obrót paliwami ciekłymi na okres od 3 grudnia 1999 r. do 31 grudnia 2025 r. z późn. zm. w zw. z art. 56 ust. 1 pkt 12 Pe poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że przepis ten nie dawał odwołującemu Przedsiębiorstwu prawa do wykonywania koncesjonowanej działalności gospodarczej z wykorzystaniem nowo uruchomionej stacji paliw w M. przed uzyskaniem zmiany koncesji w tym zakresie pomimo, że z brzmienia pkt 2.3.2. koncesji jednoznacznie wynika uprawnienie do wykonywania takiej działalności pod warunkiem zawiadomienia w przewidzianym terminie o zaistniałej zmianie organ koncesyjny oraz złożenia wniosku o zmianę koncesji,

2.  art. 7, art. 77 § 1, art. 80 oraz art. 107 § 3 k.p.a. poprzez zaniechanie wyczerpującego rozważenia i oceny treści pkt 2.3.2. koncesji w zakresie dotyczącym interpretacji użytych w nim pojęć o „zaistniałych zmianach” oraz o obowiązku wystąpienia z wnioskiem o zmianę koncesji dopiero przy zawiadomieniu organu o „zaistniałych zmianach” oraz poprzez przyjęcie wykładni pkt 2.3.2. koncesji, będącej w oczywistej sprzeczności z gramatycznym brzmieniem tego przepisu jak też zaniechaniem uzasadnienia swego stanowiska w tym zakresie,

3.  art. 8 § 1 k.p.a. w zw. z pkt 2.3.2. koncesji przez naruszenie zasady zaufania uczestników do władzy publicznej oraz pewności prawa poprzez obciążenie Przedsiębiorcy negatywnymi skutkami własnych zapisów,

4.  art. 10 ust. 1 i 2 oraz art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646) poprzez pominięcie zastosowania tych przepisów przy ustalaniu stanu faktycznego i wykładni pkt 2.3.2. koncesji,

5.  art. 56 ust. 1 pkt 12 Pe poprzez jego zastosowanie w sytuacji gdy w sprawie nie doszło do naruszenia obowiązków wynikających z koncesji, w zw. z czym brak jest podstaw do wymierzenia kary pieniężnej,

6.  art. 56 ust. 6a Pe poprzez jego niezastosowanie w sytuacji gdy wystąpiły przesłanki uzasadniające odstąpienie od wymierzenia kary, a okoliczności sprawy wskazują, iż takie odstąpienie było uzasadnione.

W związku z przedstawionymi zarzutami powód wniósł o:

1. uchylenie zaskarżonej decyzji,

2. zasądzenie od Prezesa URE na rzecz odwołującego kosztów postępowania, w tym kosztów

zastępstwa procesowego.

Zdaniem powoda zgodnie z literalnym brzmieniem pkt 2.3.2. udzielonej Przedsiębiorcy koncesji na obrót paliwami ciekłymi koncesjonariusz obwiązany jest do zgłoszenia zaistniałych zmian, czyli zmian już istniejących w momencie ich zgłaszania a nie zmian, które zamierza wprowadzić. W decyzji o udzieleniu koncesji zakres i przedmiot działalności został określony w pkt 1 „Przedmiot i zakres działalności”. Powód wskazał, że przez rozszerzenie zakresu działalności, o którym mowa w pkt 2.3.2. koncesji, należy rozumieć prowadzenie działalności w zakresie szerszym, niż sprecyzowany w pkt 1 koncesji. Przyznał, że rozpoczęcie sprzedaży na nowej stacji paliw, nie wymienionej w pkt 1 koncesji jest istotną zmianą zakresu działalności, o której koncesjonariusz ma obowiązek zawiadomić Prezesa URE, składając jednocześnie wniosek o zmianę koncesji. Jednak w ocenie powoda z pkt 2.3.2. koncesji wynika, że Przedsiębiorca jest uprawniony do wykonywania działalności koncesjonowanej w zmienionym zakresie również przed zmianą koncesji. W przedmiotowej sprawie powinno to oznaczać, że powód rozpoczął już prowadzenie działalności koncesjonowanej na nowej stacji paliw w M. na podstawie dotychczasowej koncesji, a nie jak twierdzi Prezes URE, że Spółka dopiero zamierzała w przyszłości rozpocząć prowadzenie działalności na nowej stacji po uzyskaniu decyzji o zmianie zakresu koncesji. Dodatkowym potwierdzeniem tego stanowiska jest zapis mówiący o złożeniu wniosku o zmianę koncesji razem z zawiadomieniem o rozszerzeniu zakresu działalności koncesyjnej w terminie 14 dni od zaistnienia zmian. Powód wskazał dodatkowo, że zgodnie z art. 43e Pe przedsiębiorstwo energetyczne zobowiązane jest przekazać Prezesowi URE informację o rodzajach i lokalizacji infrastruktury wykorzystywanej do prowadzonej działalności w terminie 7 dni od rozpoczęcia lub zaprzestania eksploatacji infrastruktury, a nie od dnia uzyskania lub zmiany koncesji. Na podstawie tego przepisu (...) sp. j. w dniu 5 czerwca 2018 r., przed uzyskaniem zmiany koncesji, jednak w terminie 7 dni od rozpoczęcia eksploatacji stacji paliw w M., złożyła do Prezesa URE informacje o rozpoczęciu eksploatacji tej stacji. Mimo tego pozwany nie odniósł się do tak przedstawianego przez powoda w postępowaniu administracyjnym stanowiska, naruszając w ten sposób wynikający z art. 7, 77 § 1 i 80 k.p.a. obowiązek wyczerpującego zebrania, rozpatrzenia i oceny materiału dowodowego. Powód wywodził również, że treść pkt 2.3.2. decyzji koncesyjnej została ustalona przez Prezesa URE. Skoro więc z pkt 2.3.2. koncesji wynika, że obowiązek zgłoszenia dotyczy zaistniałej istotnej zmiany zakresu i przedmiotu prowadzonej działalności, czyli takiej zmiany, która została już zrealizowana, jak w przypadku Spółki, która prowadziła już działalność przed uzyskaniem zmiany koncesji, nałożenie na Przedsiębiorcę kary pieniężnej byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami postępowania administracyjnego, w tym wynikającej z art. 8 § 1 k.p.a. zasady pogłębiania zaufania strony do władzy publicznej. Ponadto wskazał, że zgodnie z art. 10 ust. 1 i 2 oraz art. 11 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców wątpliwości dotyczące treści normy prawnej powinny być rozstrzygane na korzyść przedsiębiorcy. Nawet gdyby przyjąć, że pkt 2.3.2. koncesji nie upoważniał Spółki do rozpoczęcia eksploatacji stacji paliw w M. przed uzyskaniem decyzji o zmianie koncesji, to treść tego postanowienia koncesji budzi wątpliwości co do jego interpretacji. Wobec tego Prezes URE, mając na uwadze treść powołanych wyżej przepisów, powinien zastosować przyjazną dla powoda interpretację i ustalić, że rozpoczęcie eksploatacji stacji w M. było zgodne z warunkami koncesji. Na podstawie przedstawionych argumentów powód stwierdził, że w sprawie nie doszło do naruszenia warunków koncesji. W zw. z tym Prezes URE nie miał podstaw do zastosowania art. 56 ust. 1 pkt 12 Pe i nałożenia na Spółkę kary pieniężnej. Ewentualnie, z uwagi na spełnienie przesłanek przewidzianych w art. 56 ust. 6a Pe uzasadnione było zastosowanie w sprawie instytucji odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej.

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od powoda kosztów postępowania według norm przepisanych. Pozwany przedstawił stanowisko w odniesieniu do zarzutów odwołania i stwierdził, iż nie zasługują one na uwzględnienie. Stwierdził, że zebrany w postępowaniu materiał dowodowy był kompletny. Powodowi zapewniono czynny udział na każdym etapie postępowania administracyjnego. W ocenie Prezesa URE powód niewłaściwie zinterpretował spełnienie warunków koncesji, myląc obowiązek informacyjny z obowiązkiem wystąpienia o zmianę koncesji w zw. ze zmianą zakresu prowadzonej działalności koncesjonowanej. Pozwany podkreślił, że istotą stwierdzonej nieprawidłowości było prowadzenie działalności koncesjonowanej w rozmiarze, który wykraczał poza jej zakres określony w pkt 1 „Przedmiot i zakres” udzielonej koncesji. Zaznaczył, że treść decyzji z 17 sierpnia 2017 r. o udzieleniu koncesji wskazuje, w jakim zakresie i przy wykorzystaniu jakich środków technicznych Przedsiębiorca mógł wykonywać działalność koncesjonowaną. W dniu 1 czerwca 2018 r., kiedy rozpoczęto eksploatację na stacji paliw w M., powód nie posiadał decyzji Prezesa URE uprawniającej do prowadzenia działalności koncesjonowanej na tej stacji. Wskazał na dotyczące tej kwestii stanowisko przedstawione w powołanych wyrokach Sądu Apelacyjnego w Warszawie oraz Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Podkreślił, że wymierzenie kary pieniężnej na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 12 Pe ma charakter obligatoryjny i nie zależy od uznania organu. Wobec ustalenia, że powód naruszył obowiązki wynikające z koncesji zobowiązany był do nałożenia na niego kary pieniężnej. Pozwany zaznaczył, że warunek 2.3.2. udzielonej powodowi koncesji nie jest normą prawną. W sprawie nie występowały też wątpliwości faktyczne. Więc podnoszone w odwołaniu zarzuty naruszenia art. 8 § 1 k.p.a. oraz art. 10 i art. 11 ustawy Prawo przedsiębiorców nie miały zastosowania w sprawie. Zdaniem pozwanego w sprawie nie zostały spełnione łącznie przewidziane w art. 56 ust. 6a Pe przesłanki umożliwiające zastosowanie instytucji odstąpienia od wymierzenia Spółce kary pieniężnej. Prezes URE oświadczył, że przy ustalaniu wymiaru kary uwzględnił przewidziane w art. 56 ust.6 Pe dyrektywy wymiaru kary. Miał na uwadze również konieczność realizacji ustawowych funkcji kary. Odnosząc się do zrzutów naruszenia wymienionych przepisów k.p.a. pozwany wskazał, że ze względu na cel postępowania prowadzonego przed sądem ochrony konkurencji i konsumentów (SOKiK) ewentualne naruszenia zaistniałe w postępowaniu przez Prezesem URE nie mogą być przedmiotem postępowania prowadzonego przez SOKiK.

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 29 listopada 1999 r., nr (...)/(...) z późn. zmianami, zmienionej m.in. decyzją z dnia 17 sierpnia 2017 r. oraz decyzją z dnia 25 października 2017 r. Prezes URE udzielił powodowi koncesji na obrót paliwami ciekłymi na okres od 3 grudnia 1999 r. do 31 grudnia 2025 r. Zgodnie z pkt 1 „Przedmiot i zakres działalności” decyzji koncesyjnej w brzmieniu określonym decyzją z dnia 25 października 2017 r. powód uprawniony był do wykonywania obrotu paliwami ciekłymi przy wykorzystaniu stacji paliw zlokalizowanej w miejscowości Z. gm. S.. Ponadto w myśl warunku 2.3.2. udzielonej koncesji koncesjonariusz był obowiązany w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia zaistnienia istotnych zmian dotyczących wykonywanej działalności objętej koncesją (w szczególności odnoszących się do rozszerzenia bądź ograniczenia zakresu tej działalności, danych osób uprawnionych lub wchodzących w skład organu uprawnionego do reprezentowania koncesjonariusza) zawiadomić pisemnie Prezesa URE o tych zmianach przedkładając jednocześnie – w przypadku kiedy zmiana ta powoduje potrzebę zmiany zapisów koncesji – wniosek o zmianę koncesji. (k.12-24 akt adm.)

Wnioskiem z dnia 6 czerwca 2018 r. powód zawiadomił Prezesa URE o rozpoczęciu od dnia 1 czerwca 2018 r. eksploatacji stacji paliw w M. przy ul (...) i wymienił rodzaje paliw silnikowych znajdujących się w asortymencie tej stacji. W zw. z tym Przedsiębiorca wystąpił również do Prezesa URE o zmianę zapisów udzielonej koncesji poprzez ujawnienie w pkt 1 „Przedmiot i zakres działalności” informacji o wykorzystywaniu przez Spółkę do prowadzenia działalności koncesjonowanej stacji paliw w miejscowości M.. (k.2-5 akt adm.)

Decyzją z dnia 6 lipca 2018 r. Prezes URE zmienił decyzję o udzieleniu Przedsiębiorcy w odniesieniu do treści pkt 1 „Przedmiot i zakres działalności” poprzez wskazanie, że przedmiot działalności objętej koncesją stanowi również działalność w zakresie obrotu wymienionymi paliwami ciekłymi przy wykorzystaniu stacji paliw płynnych zlokalizowanej w M. przy ul. (...). (k.7-8 akt adm.)

Pismem z dnia 23 sierpnia 2018 r. Prezes URE zawiadomił Przedsiębiorcę o wszczęciu postepowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w zw. z ujawnieniem w prowadzonej działalności koncesjonowanej nieprawidłowości polegającej na naruszeniu warunków udzielonej koncesji tj. prowadzenie działalności koncesjonowanej w sposób niezgodny z brzmieniem pkt 1 „Przedmiot i zakres działalności” decyzji koncesyjnej poprzez prowadzenie jej przy użyciu stacji paliw położonej w M. przy ul (...), która nie była objęta zakresem koncesji, co wypełnia dyspozycję art. 56 ust. 1 pkt 12 Pe. W zawiadomieniu wezwano Przedsiębiorcę do przedstawienia informacji dotyczących wskazanego naruszenia, uzasadnienia prowadzenia działalności z wykorzystaniem stacji paliw w M. mimo, że brzmienie pkt 1 koncesji nie uprawniało do prowadzenia tej działalności we wskazany sposób, oraz podania informacji o wysokości przychodu osiągniętego w 2017 r. z działalności koncesjonowanej. (k. 43 akt adm.)

W piśmie z dnia 3 września 2018 r. Spółka złożyła wymagane dokumenty, przedstawiła wyjaśnienia oraz wniosła o umorzenie postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej. (k. 46-66 akt adm.)

W odpowiedzi na wezwanie z dnia 20 września 2018 r. Przedsiębiorca w piśmie z dnia 28 września 2018 r. złożył dodatkowe wyjaśnienia dotyczące stanowiska, że w okresie od 1 czerwca 2018 r. do 6 lipca 2018 r. uprawniony był do wykonywania działalności koncesjonowanej na stacji paliw w M.. (k. 68-72 akt adm.)

Pismem z 19 października 2018 r. Prezes URE zawiadomił Przedsiębiorcę o zakończeniu postępowania dowodowego oraz możliwości zapoznania się i wypowiedzenia w sprawie zebranego z materiału dowodowego. (k. 74 akt adm.) Z akt administracyjnych nie wynika, że pełnomocnik powoda zapoznał się z zebranym materiałem dowodowym przed wydaniem zaskarżonej decyzji.

Z przedstawionych przez powoda w toku postępowania administracyjnego informacji wynika, że w roku 2017 Przedsiębiorca z tytułu koncesjonowanej działalności gospodarczej osiągnął przychód w wysokości (...) zł. (k. 54 akt adm.)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania.

Na podstawie dokonanych ustaleń Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Przedmiot i zakres koncesji udzielonej powodowi decyzją z dnia 29 listopada 1999 r., zmienionej następnie decyzjami z 17 sierpnia 2017 r. i 25 października 2017 r., został jasno określony przez Prezesa URE w punkcie 1 decyzji koncesyjnej i obejmował obrót określonymi paliwami ciekłymi przy użyciu szczegółowo i indywidualnie wymienionej stacji paliw w miejscowości Z.. W sprawie bezsporne jest, że w okresie wskazanym w zaskarżonej decyzji powód, poprzez wprowadzenie do eksploatacji z dniem 1 czerwca 2018 r. stacji paliw w M., prowadził działalność gospodarczą w zakresie niezgodnym z przedmiotem i zakresem działalności określonym w udzielonej Spółce koncesji, w brzmieniu ustalonym decyzją z dnia 17 sierpnia 2017 r. W myśl art. 37 ust. 1-3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 ze zm.), obowiązującej w okresie objętym zaskarżoną decyzją, wykonywanie działalności gospodarczej w dziedzinach mających szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny wymaga uzyskania koncesji, gdy działalność ta nie może być wykonywana jako wolna albo po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej albo zezwolenia. Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana, zawieszenie i cofnięcie koncesji albo ograniczenie jej zakresu następuje w drodze decyzji ministra właściwego ze względu na przedmiot działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej. Natomiast szczegółowy zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu, w szczególności zasady oraz tryb udzielenia, zmiany, zawieszenia, cofnięcia albo ograniczenia zakresu koncesji, określają odrębne przepisy. Koncesja jest formą reglamentacji działalności gospodarczej stanowiącą akt zgody władzy publicznej na podejmowanie i prowadzenie przez dany podmiot określonej działalności na warunkach jednostronnie ustalanych przez organ koncesyjny (zob. wyrok NSA z 19 stycznia 1998 r., II SA 1238/97). Przykładem działalności gospodarczej mającej szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa, choćby z uwagi na obłożenie paliw ciekłych licznymi daninami publicznymi, jest prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na obrocie paliwami ciekłymi. Zgodnie z art. 32 ust. 1 pkt 4 Pe wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie obrotu paliwami ciekłymi wymaga uzyskania koncesji, którą wydaje Prezes URE po rozpatrzeniu wniosku złożonego przez przedsiębiorcę. Koncesja udzielona w ramach władztwa sprawowanego przez organ administracji publicznej powinna określać m. in. przedmiot oraz zakres prowadzonej działalności (art. 37 ust. 1 pkt 2 Pe). To koncesja na obrót paliwami ciekłymi określa precyzyjnie przedmiot i zakres działalności koncesjonowanej. W analizowanej sprawie potwierdza to treść przyznanej powodowi koncesji, która dookreśla ilość stacji paliw i ich lokalizacje, na których powód może prowadzić koncesjonowana działalność gospodarczą. Przyznanie koncesji stanowi swoistą gwarancję organu koncesyjnego, że przedsiębiorca będzie prowadził działalność koncesjonowaną w sposób zgodny z warunkami koncesji oraz przepisami prawa, w tym zgodnie z określonym w decyzji koncesyjnej przedmiotem i zakresem działalności. Powyższe dotyczy także wprowadzenia zmian decyzji koncesyjnej w przedmiocie i zakresie udzielonej koncesji, które również wymagają wydania przez Prezesa URE stosownej decyzji przed rozpoczęciem działalności w szerszym zakresie. Wbrew stanowisku Przedsiębiorcy wyrażonemu we wniosku o zmianę koncesji, zmiana koncesji nie sprowadza się do zwykłego ujawnienia w pkt 1 koncesji informacji o wykorzystywaniu przez Spółkę do prowadzenia działalności koncesjonowanej stacji paliw w M.. Do uzyskania decyzji o rozszerzeniu zakresu i przedmiotu wykonywanej działalności koncesjonowanej konieczne jest więc złożenie przez koncesjonariusza wniosku o zmianę koncesji przed rozpoczęciem wykonywania działalności koncesjonowanej w wykorzystaniem nowej stacji paliw. Poprzez zaniechanie wystąpienia z wnioskiem o zmianę koncesji w zakresie przedmiotu i zakresu prowadzonej działalności gospodarczej przed rozpoczęciem prowadzenia działalności koncesjonowanej w rozszerzonym zakresie Przedsiębiorca uniemożliwił Prezesowi URE przeprowadzenie weryfikacji, czy prowadzona w rozszerzonym zakresie działalność koncesjonowana również będzie spełniała przewidziane w ustawie wymagania pod kątem zgodności z postanowieniami koncesji i przepisami obowiązującego prawa. Przed przeprowadzeniem kontroli warunków wykonywania działalności koncesjonowanej na nowej stacji paliw powoda i wydaniem decyzji o zmianie koncesji poprzez rozszerzenie przedmiotu i zakresu tej działalności Prezes URE nie mógł dać gwarancji, że wykonywana przez powoda działalność koncesjonowana jest prowadzona z dołożeniem należytej staranności wymaganej od podmiotu koncesjonowanego. Prowadząc działalność koncesjonowaną dodatkowo na stacji paliw w M. bez wymaganej weryfikacji, choćby w zakresie spełnienia wymagań technicznych Przedsiębiorca stwarzał zagrożenie naruszenia interesów konsumentów, nabywców paliwa, zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi, ochrony środowiska naturalnego a także naruszał wymagania przeciwpożarowe. Zatem zmiana sposobu wykonywania działalności gospodarczej wykraczająca poza materię koncesji mogła nastąpić dopiero w następstwie zmiany jej postanowień. Mając powyższe na względzie należało stwierdzić, że zachowanie powoda polegające na prowadzeniu działalności w zakresie obrotu paliwami ciekłymi przy wykorzystaniu stacji paliw nieujawnionej w decyzji koncesyjnej stanowiło naruszenie udzielonej powodowi koncesji na obrót paliwami ciekłymi, a konkretnie punktu 1 koncesji. Powód w sposób nieuzasadniony utożsamił określony w pkt 2.3.2. koncesji obowiązek zawiadomienia Prezesa URE w terminie 14 dni o istotnych zmianach polegających na rozpoczęciu eksploatowania nowej stacji paliw z wykonaniem obowiązku złożenia wniosku o zmianę udzielonej koncesji w zakresie przedmiotu i zakresu prowadzonej działalności koncesjonowanej w związku z zamiarem rozszerzenia zakresu prowadzonej działalności poprzez rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej przy wykorzystaniu nowej stacji paliw. Uznał, że powiadomienie Prezesa URE o rozpoczęciu eksploatacji nowej stacji paliw wykorzystywanej w obrocie paliwami oraz złożenie wniosku o zmianę koncesji po rozpoczęciu eksploatacji stacji paliw w M. jest wystarczające, stanowi wypełnienie obowiązku, o którym mowa w pkt 2.3.2. koncesji i zwalnia jednocześnie Spółkę z obowiązku złożenia wniosku o zmianę koncesji w zw. z rozszerzeniem zakresu prowadzonej działalności koncesjonowanej przed rozpoczęciem eksploatacji nowej stacji paliw, która nie była wymieniona w pkt 1 udzielonej mu koncesji.

Podkreślenia wymaga, że powód jest podmiotem prowadzącym od wielu lat działalność koncesjonowaną w sposób profesjonalny. Zgodnie z art. 355 § 2 k.c. należytą staranność zobowiązanego w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej ocenia się przy uwzględnieniu jej zawodowego charakteru. Na powodzie, jako profesjonaliście, ciążył więc obowiązek wykonywania działalności gospodarczej ze szczególną starannością, wymaganą w stosunkach danego rodzaju. Przemawia to uznaniem, że przy wykonywaniu działalności koncesjonowanej przedsiębiorca obowiązany jest do zwiększonej skrupulatności, rzetelności, zapobiegliwości i zdolności przewidywania. Uzasadnione jest oczekiwanie od niego wiedzy na temat prawidłowego sposobu wykonywania tej działalności. W istotę działalności gospodarczej wpisane jest również posiadanie specjalistycznej wiedzy nie tylko obejmującej czysto formalne kwalifikacje, lecz także doświadczenie wynikające z praktyki zawodowej i ustalone standardy wymagań (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 6 marca 2019 r., sygn. akt VII AGa 1924/18). Wyjątkowy, niejako uprzywilejowany względem innych uczestników rynku charakter działalności koncesjonowanej przemawia za ustaleniem ponadprzeciętnego poziomu staranności jaką powinien wykazywać się koncesjonariusz przy wykonywaniu tego rodzaju działalności. Brak spełnienia przez Przedsiębiorcę obowiązku wystąpienia do organu z wnioskiem o zmianę koncesji w części dotyczącej zakresu prowadzonej działalności przed rozpoczęciem eksploatacji stacji paliw w M. świadczy o niedochowaniu przez powoda należytej staranności przy wykonywaniu działalności koncesjonowanej. Wobec ustalenia, że Przedsiębiorca dopuścił się wskazanego w decyzji naruszenia, Prezes URE na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 12 Pe zobowiązany był do nałożenia na powoda kary pieniężnej. Dodać wypada, że ukształtowana na gruncie art. 56 ust. 1 Pe odpowiedzialność ma charakter obiektywny, co oznacza, iż nie wymaga wykazania winy umyślnej lub nieumyślnej karanego podmiotu i jest niezależna od rodzaju i stopnia zawinienia (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2008 r. III SK 6/80 i powołane tam orzecznictwo). Dla stwierdzenia naruszenia przez podmiot ciążącego na nim obowiązku i możliwości zastosowania przewidzianej w ustawie sankcji pieniężnej wystarczające jest ustalenie, że dany podmiot zachował się w sposób sprzeczny z wiążącym go nakazem lub zakazem. Dla możliwości nałożenia na powoda kary pieniężnej istotne było wyłącznie istnienie obowiązku prawnego zabezpieczonego tą sankcją oraz obiektywne stwierdzenie jego naruszenia przez zobowiązanego bez konieczności ustalania jego winy. Samo naruszenie sankcjonowanej normy uzasadnia postawienie zarzutu niezachowania należytej staranności wymaganej w stosunkach danego rodzaju. W tym stanie podnoszony w odwołaniu zarzut dotyczący naruszenia art. 56 ust. 1 pkt 12 Pe nie zasługiwał na uwzględnienie.

W świetle powyższego zawarty w odwołaniu zarzut wydania zaskarżonej decyzji Prezes URE z naruszeniem pkt 2.3.2. udzielonej powodowi koncesji również nie zasługuje na uwzględnienie. Trafnie w odpowiedzi na odwołanie wskazał pozwany, że zapisy koncesji mają charakter indywidualny i nie są przepisami obowiązującego prawa. Ponadto od podmiotu prowadzącego od 1999 r. działalność koncesjonowaną, jakim jest powód, należało się spodziewać posiadania odpowiedniej wiedzy i doświadczenia o sposobie pojmowania ciążących na nim obowiązków.

W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 56 ust. 6a Pe wskazać należało, że ze względu na fakultatywny charakter tego przepisu nie można stawiać Prezesowi URE zarzutu, iż nie skorzystał z możliwości zastosowania w odniesieniu do powoda z instytucji odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej. Mając ponadto na względzie charakter dobra, które w następstwie stwierdzonego naruszenia było zagrożone, Sąd zgodził się z wyrażonym w zaskarżonej decyzji stanowiskiem, że stopień szkodliwości czynu powoda nie był znikomy. Podkreślić również należy, że składając wniosek o zmianę koncesji w zw. z rozszerzeniem zakresu prowadzonej działalności koncesjonowanej po rozpoczęciu eksploatacji nowej stacji paliw w M. powód nie zrealizował prawidłowo ciążącego na nim obowiązku. Wobec tego w sprawie nie było podstaw do uwzględnienia podniesionego w odwołaniu zarzutu naruszenia art. 56 ust. 6a Pe.

Odnośnie zarzutów naruszenia przepisów postępowania administracyjnego oraz powiązanych z nimi zarzutów naruszenia wymienionych w odwołaniu przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców oraz pkt 2.3.2. koncesji wskazać należało, że zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie Sądu Najwyższego stanowiskiem, w postępowaniu przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów (SOKiK) tego typu zarzuty są nieskuteczne. Ze względu na specyficzny charakter prowadzonego postępowania SOKiK nie może ograniczyć rozpoznania sprawy wynikającej z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu tylko do funkcji sprawdzającej prawidłowość postępowania administracyjnego, które poprzedza postępowanie sądowe. Celem postępowania przed SOKiK nie jest przeprowadzenie kontroli legalności postępowania administracyjnego, ale merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, której przedmiotem jest spór między stronami powstający dopiero po wydaniu decyzji przez Prezesa Urzędu. Z uwagi na kontradyktoryjny charakter postępowania przed SOKiK w tym postępowaniu sąd uwzględnia materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym, co nie pozbawia jednak stron możliwości zgłoszenia nowych twierdzeń faktycznych i nowych dowodów, według zasad obowiązujących w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych. SOKiK jako sąd cywilny, prowadzi sprawę cywilną, wszczętą w wyniku wniesienia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, według reguł kontradyktoryjnego postępowania cywilnego, a nie sądem legalności decyzji administracyjnej, jak to czynią sądy administracyjne w postępowaniu sądowo-administracyjnym. Tylko takie odczytanie relacji pomiędzy postępowaniem administracyjnym i postępowaniem sądowym może uzasadniać dokonany przez racjonalnego ustawodawcę wybór między drogą postępowania cywilnego i drogą postępowania sądowo-administracyjnego dla wyjaśnienia istoty sprawy (por. np.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 r., sygn. akt III CRN 120/91; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r., sygn. akt I CKN 265/98; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1999 r., sygn. akt I CKN 351/99; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2001 r., sygn. akt I CKN 1036/98; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2005 r., sygn. akt III SZP 2/05). Sąd Okręgowy uznaje, iż nawet gdyby przyjąć, że w postępowaniu administracyjnym doszło do uchybień proceduralnych, to zarzuty w tym zakresie nie mogą być skuteczne, o ile uchybienia te mogą być sanowane w toku postępowania sądowego mającego na celu merytoryczne rozstrzygnięcie sporu, bowiem tutejszy Sąd zobowiązany jest do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym. W tym stanie podniesione w odwołaniu zarzuty naruszenia wymienionych wyżej przepisów nie mogły stanowić podstawy do uwzględnienia odwołania i uchylenia zaskarżonej decyzji.

Po zapoznaniu się ze stanowiskami stron, Sąd uznając, że w świetle przytoczonych przez strony twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych przeprowadzenie rozprawy nie było konieczne, na podstawie art.148 1 § 1 k.p.c. rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności Sąd Okręgowy, wobec braku podstaw do uwzględnienia, oddalił odwołanie jako bezzasadne - art. 479 53 § 1 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c., stosownie do wyniku sporu, ustalając wysokość należnych pozwanemu kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 720 zł, na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia odwołania.

Sędzia SO Witold Rękosiewicz.