Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 72/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 09 grudnia 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Katarzyna Capałowska

Sędziowie: SA Przemysław Filipkowski

SO (del.) Anna Gąsior – Majchrowska (spr.)

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Małgorzata Reingruber

przy udziale Prokuratora Marka Deczkowskiego

po rozpoznaniu w dniu 09 grudnia 2022 roku

sprawy M. S., syna M. i D. z domu K., urodzonego w dniu (...) w S.

oskarżonego o czyny z art. 280§2 kk w zb. z art. 13§1 kk w zw. z art. 282 kk w zw. z art. 11§2 kk w zw. z art. 64§2 kk, art. 282 kk w zw. z art. 64§2 kk, art. 191§1 kk w zw. z art. 64§1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonego i prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 02 października 2020 roku sygn. VIII K 78/20

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. K. Kancelaria Adwokacka w W. kwotę 600 (sześćset) złotych, powiększoną o stawkę 23 % VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu M. S. z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

3.  zwalnia oskarżonego M. S. od opłaty za drugą instancję i od wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 72/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 02 października 2020 roku w sprawie VIII K 78/20.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

W związku z treścią apelacji obrońcy oskarżonego podniesione w niej zarzuty zostaną omówione łącznie, a są to następujące zarzuty:

1. w odniesieniu do czynu opisanego w punkcie 1 wyroku:

a) na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, a mianowicie naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. poprzez dokonanie błędnej oraz dowolnej oceny dowodu w postaci wyjaśnień oskarżonego poprzez brak dania wiary znacznej części jego wyjaśnień, w sytuacji gdy wyjaśnienia te były spójne i wiarygodne oraz korespondowały ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym oraz prowadziły do wniosku, że oskarżony nie dopuścił się zarzucanego mu w punkcie 1 wyroku czynu zabronionego, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego w postaci przyjęcia, iż M. S. w dniu 20 stycznia 2020 roku zabrał celem przywłaszczenia pokrzywdzonemu P. Z. pieniądze w kwocie 1.000 złotych oraz usiłował doprowadzić P. Z. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 18.000 złotych w ten sposób, że zażądał w/w kwoty okazując pokrzywdzonemu śrubokręt i gestami oraz słowami groził pokrzywdzonemu użyciem przemocy fizycznej i spowodowaniem ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,

b) na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, a mianowicie naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. poprzez dokonanie błędnej oraz dowolnej oceny dowodu w postaci zeznań pokrzywdzonego P. Z. oraz jego konkubiny W. R. oraz dania wiary całości ich wyjaśnień w sytuacji, gdy wyjaśnienia te nie zasługiwały a przymiot wiarygodności oraz nie korespondowały w pełni ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego w postaci przyjęcia, iż M. S. w dniu 20 stycznia 2020 roku zabrał celem przywłaszczenia pokrzywdzonemu P. Z. pieniądze w kwocie 1.000 złotych, oraz iż usiłował doprowadzić P. Z. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 18.000 złotych w ten sposób, że zażądał w/w kwoty okazując pokrzywdzonemu śrubokręt i gestami oraz słowami groził pokrzywdzonemu użyciem przemocy fizycznej spowodowaniem ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,

c) na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, a mianowicie naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dokonanie błędnej oraz dowolnej oceny materiału dowodowego w niniejszej sprawie poprzez bezpodstawne uznanie, iż oskarżony podczas spotkania z pokrzywdzonym 20 stycznia 2020 roku posiadał przy sobie śrubokręt, jak również, iż taki śrubokręt okazał pokrzywdzonemu w celu usiłowania doprowadzenia P. Z. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 18.000 złotych, w sytuacji, gdy śrubokręt, który oskarżony miał rzekomo okazać pokrzywdzonemu nie został nigdy odnaleziony, a pozostały zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy także nie daje wystarczających podstaw, aby potwierdzić, że oskarżony posiadał w ogóle taki przedmiot w dniu 20 stycznia 2020 roku podczas spotkania z pokrzywdzonym, co doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych w w/w zakresie,

d) na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, a mianowicie naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dokonanie błędnej oraz dowolnej oceny materiału dowodowego w niniejszej sprawie poprzez bezpodstawne uznanie, iż śrubokręt, który oskarżony rzekomo okazał pokrzywdzonemu w celu zastraszenia go oraz zmuszenia go do niekorzystnego rozporządzenia swoim mieniem jest "innym niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym" w rozumieniu art. 280 § 2 k.k., w sytuacji, gdy w/w śrubokrętu nie znaleziono, a z materiału dowodowego, a przede wszystkim zeznań pokrzywdzonego nie wynika jednoznacznie, jak w/w śrubokręt wyglądał, tj. przede wszystkim jakiej był wielkości, oraz jakie inne cechy posiadał, które czyniłyby ten śrubokręt podobnym do noża lub broni palnej, co doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie oraz błędnej kwalifikacji prawnej czynu zarzucanego oskarżonemu, poprzez uznanie, że swoim zachowaniem oraz narzędziem, które rzekomo posiadał, wypełnił znamiona art. 280 § 2 k.k.

2. w odniesieniu do czynu opisanego w punkcie 2 wyroku:

a) na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, a mianowicie naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. poprzez dokonanie błędnej oraz dowolnej oceny dowodu w postaci wyjaśnień oskarżonego poprzez brak dania wiary znacznej części jego wyjaśnień, w sytuacji gdy wyjaśnienia te były spójne i wiarygodne oraz korespondowały ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym oraz prowadziły do wniosku, że oskarżony nie dopuścił się zarzucanego mu w punkcie 2 wyroku czynu zabronionego, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego w postaci przyjęcia, iż M. S. w dniu 21 stycznia 2020 roku doprowadził P. Z. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci telefonu marki H. (...) S. o wartości 900 złotych, żądając od pokrzywdzonego zawarcia z operatorem umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i wydania mu uzyskanego w wyniku w/w umowy, grożąc przy tym pokrzywdzonemu zamachem na jego zdrowie w przypadku niespełnienia tego żądania,

b) na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, a mianowicie naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. poprzez dokonanie błędnej oraz dowolnej oceny dowodu w postaci zeznań pokrzywdzonego P. Z. oraz jego konkubiny W. R. oraz dania wiary całości ich wyjaśnień w sytuacji, gdy wyjaśnienia te nie zasługiwały a przymiot wiarygodności oraz nie korespondowały w pełni ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego w postaci przyjęcia, iż M. S. w dniu 21 stycznia 2020 roku doprowadził P. Z. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci telefonu marki H. (...) S. o wartości 900 złotych, żądając od pokrzywdzonego zawarcia z operatorem umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i wydania mu uzyskanego w wyniku w/w umowy, grożąc przy tym pokrzywdzonemu zamachem na jego zdrowie w przypadku niespełnienia tego żądania,

c) na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, a mianowicie naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez błędną ocenę zeznań złożonych w niniejszej sprawie przez K. G. (1), przed którą zawarta została umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych, tj. brak wywiedzenia przez sąd i instancji wniosku, iż fakt, że w/w świadek nie przypominała sobie żadnych szczególnych okoliczności towarzyszących zawarciu umowy przez P. Z., powinien świadczyć o tym, iż P. Z. zawarł w/w umowę dobrowolnie, oraz iż w tym czasie nie pozostawał pod wpływem działania oskarżonego M. S., co doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych w zakresie popełnienia przez oskarżonego czynu opisanego w punkcie 2 wyroku,

3. w odniesieniu do czynu opisanego w punkcie 3 wyroku:

a) na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, a mianowicie naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. poprzez dokonanie błędnej oraz dowolnej oceny dowodu w postaci wyjaśnień oskarżonego poprzez brak dania wiary znacznej części jego wyjaśnień, w sytuacji gdy wyjaśnienia te były spójne i wiarygodne oraz korespondowały ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym oraz prowadziły do wniosku, że oskarżony nie dopuścił się zarzucanego mu w punkcie 3 wyroku czynu zabronionego, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego w postaci przyjęcia, iż M. S. w dniu 21 stycznia 2020 roku za pośrednictwem telefonu groził P. Z. zniszczeniem jego mieszkania w celu zmuszenia go do określonego zachowania, tj. stałego utrzymywania z nim kontaktu i wykonywania jego poleceń,

b) na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, a mianowicie naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. poprzez dokonanie błędnej oraz dowolnej oceny dowodu w postaci zeznań pokrzywdzonego P. Z. oraz jego konkubiny W. R. oraz dania wiary całości ich wyjaśnień w sytuacji, gdy wyjaśnienia te nie zasługiwały a przymiot wiarygodności oraz nie korespondowały w pełni ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego w postaci przyjęcia, iż M. S. w dniu 21 stycznia 2020 roku za pośrednictwem telefonu groził P. Z. zniszczeniem jego mieszkania w celu zmuszenia go do określonego zachowania, tj. stałego utrzymywania z nim kontaktu i wykonywania jego poleceń,

4. w odniesieniu do wszystkich czynów opisanych w wyroku:

a) na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, a mianowicie naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. poprzez dokonanie błędnej oraz dowolnej oceny dowodu w postaci zeznań W. R. oraz przyznanie im waloru wiarygodności, w sytuacji gdy W. R. zgodnie ze swoimi zeznaniami nie była świadkiem żadnego z czynów zabronionych zarzucanych oskarżonemu, a wszelkie informacje o tych czynach posiada tylko i wyłącznie od pokrzywdzonego, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego przyznania większej mocy dowodowej oraz większej wiarygodności zeznaniom pokrzywdzonego P. Z. od wyjaśnień oskarżonego, w sytuacji gdy obaj oskarżony i pokrzywdzony zaprezentowali własne wersje wydarzeń, niepoparte innymi źródłami osobowymi, nie licząc właśnie konkubiny pokrzywdzonego, której w żywotnym interesie jest skazanie oskarżonego,

b) na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, a mianowicie naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. poprzez dokonanie błędnej oraz dowolnej oceny dowodu, poprzez ocenę niezgodną z logika i doświadczeniem życiowym, poprzez przyjęcie, że P. Z. w chwili rzekomego popełnienia czynów zabronionych przez oskarżonego był w tak dobrej sytuacji finansowej, iż nie byłoby możliwym bezpodstawne obciążanie oskarżonego, co jest sprzeczne z jego zeznaniami, gdyż wskazał on w swoich zeznaniach, że gdy oskarżony zażądał od niego kwoty 1000 złotych, to te pieniądze musiał pożyczyć od swojego syna, a takiej kwoty sam nie posiadał, co doprowadziło do błędnego ustalenia faktycznego, że P. Z. nie miał motywu, aby bezpodstawnie oskarżonego oskarżyć,

c) na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, a mianowicie naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. poprzez dokonanie błędnej oraz dowolnej oceny dowodu poprzez ocenę niezgodną z logika i doświadczeniem życiowym, poprzez przyjęcie, że P. Z. bez powodu nie zgłosiłby się na policję tylko ze względu na fakt, że w przeszłości funkcjonował w środowisku kryminogennym oraz popełniał przestępstwa, w sytuacji, gdy z w/w okoliczności można wyciągnąć inny wniosek, tj. iż P. Z. miał pełną świadomość, jakie konsekwencje może mieć dla oskarżonego (będącego wcześniej wielokrotnie karanym) oskarżenie o w/w czyny, gdyż oskarżenie o w/w czyny, gdyż oskarżenie takie mogłoby doprowadzić oskarżonego do skazania na długi okres pozbawienia wolności, a tym samym do uwolnienia się pokrzywdzonego od konieczności spłacenia długu na rzecz oskarżonego przez długi czas.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty przedstawione w apelacji obrońcy oskarżonego M. S. nie są zasadne.

Tytułem wstępu - przed odniesieniem się do poszczególnych zarzutów apelacyjnych - wskazać należy, że błąd w ustaleniach faktycznych, o których mowa w art. 438 pkt 3 k.p.k., to błąd w logicznej ocenie zgromadzonego materiału dowodowego poprzez wyprowadzenie przez sąd orzekający błędnych wniosków. Natomiast zarzut co do błędu w ustaleniach faktycznych winien odnosić się do oceny wniosków, które nie odpowiadają prawidłowości logicznego rozumowania, a przez to nie może sprowadzać się do polemiki z ustaleniami sądu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 02.06.2016 r., WA 4/16, Legalis). Innymi słowy, kontrola instancyjna oceny dowodów polega na sprawdzeniu tego, czy nie wykazuje ona błędów natury faktycznej (niezgodności z treścią dowodu), lub logicznej (błędności rozumowania i wnioskowania), albo czy nie jest sprzeczna z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 02.02.2007 r., IV KK 436/06, Legalis). Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia to błąd, który wynika z niepełności postępowania dowodowego (tzw. błąd "braku") lub z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów (błąd "dowolności"). Może on być wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów (art. 7 k.p.k.), np. błąd logiczny, zlekceważenie niektórych dowodów, danie wiary dowodom nieprzekonywającym, bezpodstawne pominięcie określonych twierdzeń dowodowych, czy oparcie się na faktach w istocie nieudowodnionych (tak też w wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 09.02.2017 r., II AKa 256/16, Legalis). Zatem kontrola instancyjna oceny dowodów polega na sprawdzeniu tego, czy nie wykazuje ona błędów natury faktycznej (niezgodności z treścią dowodu) lub logicznej (błędności rozumowania i wnioskowania) albo czy nie jest sprzeczna z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 02.02.2007 r., IV KK 436/06, Legalis). Błąd w ustaleniach faktycznych ma miejsce tylko wtedy, kiedy sąd dokona ustaleń sprzecznie z treścią dowodu uznanego za wiarygodny. Zarzut ten musi sprowadzać się do wykazania, jakich mianowicie konkretnych uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania, dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 10.04.2014 r., II AKa 284/13, Legalis). Przy czym, zważyć w tym miejscu również należy, że przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną reguły z art. 7 k.p.k., jeżeli jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.), stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.) oraz jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11.04.2018 r., IV KK 104/18, Legalis; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 28.10.2021 r., II AKa 186/20, Legalis). Tym samym, zanegowanie trafności ustaleń sądu orzekającego poprzez wyrażenie tylko odmiennego poglądu w tej materii nie jest wystarczające do wnioskowania o dopuszczeniu się przez ten sąd błędu w ustaleniach faktycznych. Istota zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych nie może opierać się tylko na odmiennej ocenie materiału dowodowego i polegać na forsowaniu własnego poglądu na tę kwestię. Stawiając tego rodzaju zarzut należy wskazać, jakich uchybień w świetle zgodności (lub niezgodności) z treścią dowodu, zasad logiki (błędność rozumowania i wnioskowania) czy sprzeczności (bądź nie) z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy dopuścił się w dokonanej przez siebie ocenie dowodów sąd pierwszej instancji (tak też w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 25.11.2016 r., II AKa 398/16, Legalis).

Z dokonanej przez Sąd Apelacyjny analizy akt przedmiotowej sprawy i pisemnych motywów zaskarżonego wyroku wynika, że ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji, a dotyczące sprawstwa i winy oskarżonego M. S. w zakresie przypisanych mu czynów są prawidłowe i zgodne z całokształtem okoliczności sprawy.

Do poczynienia prawidłowych ustaleń faktycznych uprawniały Sąd meriti w szczególności zeznania pokrzywdzonego P. Z.. Bowiem pokrzywdzony w sposób dokładny przedstawił chronologię i przebieg zdarzeń z udziałem oskarżonego, poddanych pod osąd w przedmiotowej sprawie i wskazał na okoliczności, w których M. S. - będący w relacjach koleżeńskich z pokrzywdzonym - najpierw w dniu 20 stycznia 2020 roku grożąc P. Z. śrubokrętem zażądał zapłaty 1.000 złotych (taka kwota została przekazana oskarżonemu przez pokrzywdzonego tego dnia na klatce schodowej), przy czym, łącznie żądał 18.000 złotych. Z zeznań pokrzywdzonego jasno i klarownie wynika też, że oskarżony nie poprzestał na tym i rozzuchwalony spolegliwą postawą pokrzywdzonego wynikającą z obawy o bezpieczeństwo własne i rodziny następnego dnia zażądał od pokrzywdzonego wzięcia telefonu i przekazania go oskarżonemu, co w istocie nastąpiło. Występujące drobne nieścisłości w depozycjach pokrzywdzonego nie pozbawiają waloru wiarygodności w zakresie prezentowanej przez niego wersji wydarzeń. Wskazać należy, iż w celu wzbudzenia atmosfery strachu u pokrzywdzonego i w celu zmuszenia go do realizacji wysuwanych przez niego żądań oskarżony groził mu również zniszczeniem mieszkania (deklarował powybijanie kamieniami okien w mieszkaniu). Za wiarygodnością relacji przedstawianej przez pokrzywdzonego przemawiają też zeznania świadka - konkubiny pokrzywdzonego W. R., która wprawdzie nie widziała śrubokrętu w rękach oskarżonego i nie słyszała wypowiadanych przez niego wówczas gróźb, co szczere przyznała, niemniej jednak potwierdziła obecność w ich mieszkaniu oskarżonego feralnego dnia, fakt przekazania kwoty 1000 złotych P. Z. w tym czasie, a także co do zasadniczych kwestii zbieżnie z pokrzywdzonym opisała, w jaki sposób uzyskała wiedzę o zachowaniach oskarżonego i opisała nawiązanie z oskarżonym kontaktu za pośrednictwem komunikatora M., a także okoliczności złożenia zawiadomienia bezpośrednio po zdarzeniach będących przedmiotem osądu, a mianowicie w dniu 22 stycznia 2020 roku. Znamiennym jest, iż gdyby rzeczywiście intencją pokrzywdzonego było fałszywe pomówienie oskarżonego, to mógłby wykorzystać w tym celu swoją konkubinę W. R. polecając jej relacjonowanie wydarzeń w taki sposób, jakby była ich bezpośrednim uczestnikiem (dotyczy do wydarzeń mających miejsce w ich domu). Powyższe jednakowoż nie miało miejsca, a depozycje świadka są wyważone i pomimo tego, że W. R. jest osobą najbliższą dla P. Z. to nie sposób zdeprecjonować jej relacji w tym względzie. Zeznania pokrzywdzonego pozytywnie weryfikuje również opinia sądowo - psychologiczna dotycząca P. Z.. Z tejże opinii wynika zaś, że dotychczasowy sposób funkcjonowania wskazywał, że może on przejawiać cechy osobowości sprzyjające manipulacji. Jednocześnie z psychologicznego punktu widzenia stan psychiczny pokrzywdzonego pozwala na czynienie, przechowywanie i odtwarzanie z pamięci poczynionych spostrzeżeń, a zaprezentowana przez niego relacja nie nosi wyraźnych cech relacji nieszczerej psychologicznie, nie popartej na własnym doświadczeniu. W tym miejscu, zauważyć też należy, iż Sąd pierwszej instancji trafnie zdeprecjonował tą część wyjaśnień oskarżonego, w których przekonywał on, że w dniu 21 stycznia 2020 roku telefon otrzymał od P. Z. w ramach spłaty długu (rzekomo w kwocie 3.500 złotych zaciągniętego w marcu – kwietniu 2019 roku). Bowiem gdyby przyjąć taką optykę i uznać za prawdziwe rzekome zadłużenie pokrzywdzonego względem oskarżonego, to racjonalnym byłoby wzięcie telefonu nie na P. Z. lecz na M. S. (który wówczas stałby się jego właścicielem) w celu spłaty długu. Powyższe stanowi kolejny element podważający wersję lansowaną przez oskarżonego. Zauważyć też należy, iż jakkolwiek świadek K. G. (2) nie zaobserwowała i w istocie nie pamiętała, aby przy podpisywaniu umowy z P. Z. zaistniały szczególne okoliczności świadczące o tym, iż P. Z. nie zawarł w/w umowy dobrowolnie, niemniej jednak nie pozbawia to waloru wiarygodności zeznań pokrzywdzonego. Bowiem od tych wydarzeń do momentu przesłuchania świadka minął określony czas, a z uwagi na charakter wykonywanej przez nią pracy, a nadto ograniczoną i ogólną wiedzę odnośnie tej konkretnej umowy prezentowaną przez świadka możliwym było na podstawie jej depozycji jedynie odtworzenie procedur istniejących wówczas u operatora.

Słusznie też Sąd Okręgowy - dokonując wartościowania depozycji pokrzywdzonego - wywiódł, że jako osoba o przeszłości kryminalnej pokrzywdzony P. Z. bez powodu nie zgłosiłby się do organów ścigania konstruując tak przemyślaną i skomplikowaną wersję wydarzeń. Przemawia to za uznaniem, że relacjonuje on rzeczywiste fakty mające miejsce z jego udziałem. Tym bardziej, że jako osoba funkcjonująca w środowisku kryminogennym pokrzywdzony zapewne zdawał sobie sprawę, że fałszywe pomówienie oskarżonego mogłoby spowodować jeszcze większe reperkusje ze strony pomawianego i realne zagrożenie dla życia i zdrowia rodziny pokrzywdzonego i jego samego. Ponadto, sytuacja materialna rodziny pokrzywdzonego nie wskazuje na potrzebę zadłużania się P. Z. u M. S., który jak celnie dostrzegł Sąd meriti miał bezpośrednio po wieloletniej izolacji penitencjarnej (opuścił Zakład Karny w marcu 2019 roku) dysponować rzekomo kwotą 3.500 złotych i pożyczyć ją P. Z.. Nie jest wiarygodne, aby oskarżony w tym czasie dysponował taką gotówką, gdyż w czasie pobytu w Zakładzie Karnym nie pracował i w celach zarobkowych wyjechał w maju 2019 roku do Islandii.

Odnosząc się natomiast do podnoszonej przez skarżącego kwestii, jakoby okoliczność nieodnalezienia śrubokrętu, który miał zostać okazany pokrzywdzonemu przemawia za uznaniem, że Sąd Okręgowy dokonał błędnej i dowolnej oceny materiału dowodowego, gdyż brak podstaw, że M. S. w dniu 20 stycznia 2020 roku posiadał go przy sobie podczas spotkania z pokrzywdzonym, stwierdzić należy, że argumenty te nie zasługują na aprobatę. Jednocześnie wbrew stanowisku apelującego, Sąd meriti prawidłowo przyjął i rzeczowo uzasadnił uznanie przedmiotowego śrubokrętu, którego oskarżony miał okazać pokrzywdzonemu w celu zastraszenia go oraz zmuszenia go do niekorzystnego rozporządzenia swoim mieniem za "inny niebezpiecznym przedmiot" w rozumieniu art. 280 § 2 k.k. Nie można wszak zgodzić się z tezą, że z zeznań pokrzywdzonego nie wynika, jak w/w śrubokręt wyglądał, tj. przede wszystkim jakiej był wielkości, oraz jakie inne cechy posiadał, które czyniłyby ten śrubokręt podobnym do noża lub broni palnej. Przede wszystkim, w czasie dokonanych przed Sądem pierwszej instancji oględzin kurtki oskarżonego stwierdzono, że śrubokręt mógł zmieścić się w kieszeni tej kurtki, a nawet zostać ukryty w jej rękawie. Z uwagi na dynamiczny, zaskakujący i niewątpliwie stresujący przebieg wydarzeń w mieszkaniu pokrzywdzonego mógł nie pamiętać takich szczegółów. O ile rzeczywiście nie odnaleziono przedmiotowego narzędzia, jak i gotówki przekazanej wówczas oskarżonemu, niemniej jednak nie dowodzi to, że M. S. tego czynu nie dokonał. Bowiem za rozbój kwalifikowany ustawodawca przyjął rozbój, w którym sprawca posługuje się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działa w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu lub wspólnie z inną osobą, która posługuje się taką bronią. Zgodnie zatem z treścią art. 280 § 2 k.k., kwalifikowaną odpowiedzialność za rozbój uzasadnia posługiwanie się przedmiotem niebezpiecznym ze względu na jego właściwości, przy czym musi to być przedmiot podobnie niebezpieczny do broni palnej lub noża. W tym aspekcie obecnie dominuje w orzecznictwie pogląd, z powołaniem na „wykorzystanie zwykłych funkcji lub działania przedmiotu”, że śrubokręt stanowi podobnie do noża niebezpieczny przedmiot. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 30 marca 1999 r. (II AKa 65/99, Legalis) stwierdził, że ”przedmiotem podobnie niebezpiecznym do noża w rozumieniu art. 280 § 2 k.k. może być śrubokręt”. W uzasadnieniu powołanego judykatu Sąd ten wywodzi co następuje: ”Za nieodzowne właściwości przedmiotu niebezpiecznego podobnego do noża, należy uznać takie cechy jak: ostrość, wyrażająca się w zdolności do przecinania lub przebijania, podobny kształt i rozmiar, łatwość zadania zranienia i możliwość spowodowania tym najpoważniejszego skutku. Decydują o tym właśnie cechy tego przedmiotu, który dla celów przestępczych może być wykorzystany zupełnie analogicznie jak nóż i osiągać podobne właściwości oraz podobną zdolność w stworzeniu zagrożenia dla życia ofiary rabunku (...). Śrubokręt wykorzystany zamiast noża przy napadzie ma zbliżoną, jak nóż, cechę ostrości, w znaczeniu zdatności do przebijania i powodować może, jak przy użyciu noża, najpoważniejsze skutki (choć na pewno nóż, mający zdatność nie tylko przebijania, ale także cięcia, skutki te powodować może łatwiej). Tym samym, za utrwalony i prawidłowy należy uznać pogląd, iż ”przy dokonywaniu oceny ”niebezpieczności” przedmiotu z punktu widzenia kwalifikacji prawnej z art. 280 § 2 k.k., istotne znaczenie będą miały takie cechy przedmiotu, które sprawią, że wykorzystanie zwykłych funkcji lub działania przedmiotu przeciwko człowiekowi spowoduje powstanie realnego zagrożenia o równowartości odpowiadającej użyciu broni palnej lub noża, których niebezpieczeństwo wynika przede wszystkim z ich charakterystycznych właściwości, stwarzających potencjalną możliwość spowodowania przy wykorzystaniu poważnego uszczerbku na zdrowiu lub śmierci człowieka. Stąd też obecne określenie ”niebezpieczny przedmiot” wyprowadza się wyłącznie z właściwości samego przedmiotu, nie zaś ze sposobu jego użycia.” (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 12 kwietnia 2012 r., II AKa 95/12, Legalis). Sąd Apelacyjny podziela powyższe stanowisko i odnotowuje, że ma ono zastosowanie w przedmiotowej sprawie. Bowiem pokrzywdzony opisując przedmiotowy śrubokręt wskazywał, że: „ śrubokręt mógł mieć około 15 centymetrów, na pewno nie był dłuższy niż głębokość kieszeni” (vide k. 387 verte), „mówiąc, że śrubokręt miał 15 cm to miałem na myśli tę część, którą widziałem”, „Moim zdaniem był to metalowy śrubokręt. Grot był prosty” (vide k. 313). A zatem, jego użycie wobec pokrzywdzonego przez oskarżonego, stwarzało zagrożenie w postaci co najmniej spowodowania u niego obrażeń ciała w rozmiarach zbliżonych do takich, jakie powstałyby na skutek działania noża. Dla spowodowania takich obrażeń nie byłyby konieczne jakiekolwiek specjalne czynności wykonywane przez sprawcę (oskarżony niewątpliwie w tym dniu miał założony gips na prawej ręce i jak wskazał pokrzywdzony, w trakcie rozboju, śrubokręt dzierżył w ręce lewej), wystarczyłby zwykły ruch dłonią trzymającą śrubokręt, połączony z niewielką siłą, charakterystyczną dla normalnego jego używania przy wkręcaniu lub wykręcaniu śrub. Te właśnie cechy przedmiotu użytego przez oskarżonego decydują, że śrubokręt, jakim ten oskarżony posługiwał się w czasie rozboju, był ”niebezpiecznym przedmiotem” w rozumieniu art. 280 § 2 k.k. W aspekcie powyższego słusznie Sąd Okręgowy skonstatował, że okazywany przez oskarżonego M. S. pokrzywdzonemu P. Z. tytułem groźby jego użycia śrubokręt, stanowił w analizowanym przypadku przedmiot podobnie niebezpieczny do noża.

Wniosek

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku łącznego (określenie nieprawidłowe jako, że apelacja dotyczy "wyroku", nie zaś "wyroku łącznego") w całości oraz w odniesieniu do czynów wskazanych w punktach 1-3 wyroku o zmianę przedmiotowego wyroku dotyczącego tego czynu w kierunku uniewinnienia oskarżonego ze względu na fakt, iż działanie oskarżonego, zgodnie z prawidłowo ocenionym i zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, nie wypełniło znamion czynów zabronionych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioski niezasadne z przyczyn wskazanych szczegółowo powyżej.

Nadto, w odniesieniu do przypisanych oskarżonemu czynów zauważenia wymaga, że przestępstwa te nie miały charakteru incydentalnych zdarzeń w jego dotychczasowym życiu. Z informacji z Krajowego Rejestru Karnego wynika bowiem, że wymieniony dopuścił się już szeregu podobnych zachowań (karta karna wskazuje na 5 skazań - vide k. 273-275). Orzekane wobec oskarżonego kary nie przyniosły społecznie oczekiwanego rezultatu i nie odwiodły oskarżonego od popełnienia kolejnych przestępstw. Takowe jego postępowanie świadczy o lekceważącym stosunku do porządku prawnego. W dodatku działania podsądnego było przemyślane, realizowane z premedytacją i w wyrachowany sposób. Motywacją jego było zaś łatwe i szybkie zdobycie pieniędzy. Tego rodzaju zachowanie wpisuje się niestety w przestępczy sposób życia obrany przez wymienionego.

Reasumując znaczne nasilenie okoliczności obciążających w zakresie właściwości i warunków osobistych oskarżonego związanych przede wszystkim z dotychczasową karalnością oskarżonego dało podstawy do przyjęcia, że wymierzenie oskarżonemu kary łącznej pozbawienia wolności na poziomie 4 lat będzie wystarczające do osiągnięcia wobec oskarżonego celów kary, zwłaszcza zaś do zapobieżenia powrotowi oskarżonego do przestępstwa.

W tych okolicznościach, zważając na okoliczności przedmiotowej sprawy, orzeczenie kary w postaci określonej przez Sąd Okręgowy będzie stanowiło dla oskarżonego wymierną i odczuwalną dolegliwość wpływającą na zmianę jego postawy i skłaniającą go do przestrzegania w przyszłości społecznie akceptowanych norm zachowania, a jednocześnie zaspokoi społeczne potrzeby poczucia sprawiedliwości – w szczególności uwidoczni, iż lekceważenie norm prawnych zawsze będzie wiązało się z odpowiednio dostosowaną do wagi tego czynu reakcją karną.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymanie w mocy w całości zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 02 października 2020 roku w sprawie VIII K 78/20.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok jest słuszny i sprawiedliwy, zaś apelacja obrońcy oskarżonego bezzasadna. Sąd I instancji przeprowadził w przedmiotowej sprawie postępowanie dowodowe w sposób wszechstronny i wyczerpujący, a następnie zgromadzony materiał dowodowy poddał rzetelnej analizie i na tej podstawie wyprowadził całkowicie słuszne wnioski zarówno co do winy oskarżonego w zakresie popełnienia przypisanych mu przestępstw, subsumpcji prawnokarnej jego czynów, jak i w konsekwencji orzeczonej kary. Przedmiotem rozważań zaprezentowanych przez Sąd Okręgowy w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku były nie tylko dowody obciążające oskarżonego, ale i dowody przeciwne, zostały one ocenione w zgodzie z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Jednocześnie kary jednostkowe oraz kara łączna wymierzone oskarżonemu są adekwatne do jego czynów i sprawiedliwe, na pewno nie noszą cech rażącej niewspółmierności.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu M. S. z urzędu w postępowaniu odwoławczym w kwocie 600 złotych, powiększone o stawkę 23% VAT, które zasądzono na rzecz adwokata M. K. ustalono na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k., § 17 ust. 2 pkt 5 w zw. z § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 18 z późn. zm.).

3

Biorąc pod uwagę ograniczone możliwości zarobkowe oskarżonego M. S. spowodowane przebywaniem w Areszcie Śledczym w związku z tymczasowym aresztowaniem w innej sprawie, jak również to, że spoczywa na nim obowiązek naprawienia szkody na rzecz P. Z. w kwocie 1.000 złotych, oraz uiszczenia należności sądowych poniesionych przed Sądem pierwszej instancji w łącznej kwocie 2.169 złotych, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 i 2 ustawy z 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn.: Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.), zwolnił go od uiszczenia opłaty za drugą instancję oraz od wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym.

7.  PODPIS

SSA Katarzyna Capałowska

SSA Przemysław Filipkowski SO (del.) Anna Gąsior–Majchrowska

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego M. S..

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 02 października 2020 roku w sprawie VIII K 78/20.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana